τολύπη: Difference between revisions

|Definition=ἡ, <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">clew, ball of wool ready for spinning</b>, or <b class="b2">of spun yarn</b>, <span class="bibl">S.<span class="title">Fr.</span>1102</span>, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Lys.</span>586</span> (anap.), <span class="title">AP</span>6.160 (Antip. Sid.), 247 (Phil.), Dsc.5.75, <span class="bibl">Arr.<span class="title">Ind.</span>7.3</span>, Hsch., <span class="bibl">Eust.1336.18</span>, <span class="bibl">1414.26</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> [[ball]] of anything, τῶν πράσων <span class="bibl">Eub.42.3</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b2">globular cake</b>, <span class="bibl">Ath.3.114f</span>, <span class="bibl">4.140a</span>, Hsch. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> a kind of [[gourd]], [[pumpkin]], = [[κολόκυνθα ἀγρία]], <span class="bibl">LXX <span class="title">4 Ki.</span>4.39</span>, Phot., Suid.</span>

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1127.png Seite 1127]] ἡ, ein Knäuel zusammengewickelter, gekrempelter, zum Spinnen bereiteter Wolle, glomus; auch der Faden, Zwirn, Garn; Soph. frg. 920, ὠνόμασε τὰς ταινίας ὁλοστήμονας τολύπας, bei Poll. 7, 32; vgl. Ar. Lys. 585; Antp. Sid. 26 (VI, 160); Philp. 18 (VI, 247). – Wegen der Aehnlichkeit ein kugelförmiger Kuchen, Ath. III, 114 f, vgl. Eubul. ib. 571 f; auch eine runde Kürbißart.

|lstext='''τολύπη''': [ῠ], κατειργασμένον [[ἔριον]] σχηματισθὲν εἰς ὄγκον καὶ ἕτοιμον πρὸς νῆσιν, κοινῶς «τουλοῦπα», Λατ. glomus, Σοφ. Ἀποσπ. 920, Ἀριστοφ. Λυσ. 586, Ἀνθ. Π. 6. 160., 6. 247, Ἀρρ., κλπ. ΙΙ. [[ὄγκος]] σφαιροειδὴς ἐξ οἱουδήποτε πράγματος, τῶν πράσων ποιούμενοι τολύπας, ἐπὶ τῶν μὴ κοσμίως δειπνούντων, Εὔβουλ. ἐν «Καμπυλίωνι» 4. 2) [[μᾶζα]] ἔχουσα [[σχῆμα]] τολύπης, Ἀθήν. 114F, 140Α, Κλήμ. Ἀλ. 19, Ἡσύχ. 3) [[εἶδος]] στρογγύλης κολοκύνθης ἐχούσης [[σχῆμα]] τολύπης, «ἀγριοκολοκύντη» (Φωτ.), Ἑβδ. (Δ΄ Βασιλ. Δ΄, 39). (Ὁ Κούρτ. ἀναφέρει τὴν λέξιν εἰς τὴν √ ΤΑΛ, *[[τλάω]], ἐπὶ τῆς σημασίας ἔργου τελειωθέντος, [[μετὰ]] προσθήκης τοῦ π). ― Καθ’ Ἡσύχ.: «[[τολύπη]]· τὰ προφυράματα τῶν μαζῶν, ἃ καὶ βήρακας καλοῦσιν. καὶ [[ἀγαθίδιον]] στήμονος, ἢ ῥοδάνης».

|btext=ης (ἡ) :<br />peloton de laine enroulée autour de la quenouille, laine prête à être filée.<br />'''Étymologie:''' DELG terme techn. sans étym., pê apparenté à [[τύλος]].

|mdlsjtxt=τολύ˘πη, ἡ,<br />a [[clew]] or [[ball]] of [[wool]], Lat. [[glomus]], Ar., Anth. [deriv. uncertain]

|ftr='''τολύπη''': {tolúpē}<br />'''Grammar''': f.<br />'''Meaning''': [[Knäuel von Wolle oder Garn]], auch übertr. von Zwiebelknollen, Kürbissen, kugelförmigen Kuchen (Ar. ''Lys''. 586 [anap.], Eub., S. ''Fr''.1102, LXX, ''AP'' usw.).<br />'''Derivative''': Daneben [[τολυπεύω]], auch m. ἐκ-, [[die Wolle oder das Garn auf ein Knäuel wickeln]] (Ar. ''Lys''. 587 [anap.], doppelsinnig τ 137), m.eist übertr. [[anzetteln]], [[mit Mühe vollbringen]], [[durchmachen]] (ep. poet. seit Il.) mit -ευμα n. = [[τολύπη]], -ευτικός (Phot., Suid., H.).<br />'''Etymology''' : Nicht sicher erklärt. Nach Fick GGA 1894, 247 zu [[τύλος]] [[Wulst]] (τολυπ- aus *τυλυπ-; zum Lautl. vgl. [[τορύνη]]). Zustimmend Bechtel Lex. s.v., der indessen Ficks weitere Identifikation mit [[τυλίσσω]] mit Recht ablehnt. Hubschmid Thes. Praenom. 1, 54 sucht in [[τολύπη]] ein voridg. ''p''-Suffix. Frühere Hypothesen in der Lit. bei Bq (abgelehnt).<br />'''Page''' 2,909