3,258,334
edits
νότος: Difference between revisions
m
Text replacement - "S.''Fr.''" to "S.''Fr.''"
m (Text replacement - "</span> ;" to "</span>;") Tags: Mobile edit Mobile web edit |
|||
| (14 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=notos | |Transliteration C=notos | ||
|Beta Code=no/tos | |Beta Code=no/tos | ||
|Definition=ὁ, < | |Definition=ὁ,<br><span class="bld">A</span> [[south wind]] (opp. [[Βορέας]], [[Aristotle|Arist.]]''[[Meteorologica|Mete.]]''363b15, cf. Od.5.331), εὖτ' ὄρεος κορυφῇσι Ν. κατέχευεν ὀμίχλην Il.3.10; ὅ τε ν. καὶ ὁ λίψ, ἀνέμων ὑετιώτατοι [[Herodotus|Hdt.]]2.25 (but ὁ ν. οὐκ ἀρχόμενος ἀλλὰ λήγων ὑέτιος Arist.''Pr.'' 942a29); ἐτέγχθη κρᾶτ'… πληγῇσι νότου S.''Ph.''1457 (anap.); χειμερίῳ νότῳ Id.''Ant.''335 (lyr.); ὑγρὸς καὶ βαρύς [[Aristotle|Arist.]]''[[Historia Animalium|HA]]''597b11; ὑδατωδέστερος Id.''Pr.''943a5; <b class="b3">ὅταν μὲν ἐλάττων ᾖ, αἴθριός ἐστιν, ὅταν δὲ μέγας, νεφώδης</b> ib.942a34; καυματώδης Id.''Mete.''364b23: in plural, Id.''HA''612b6.<br><span class="bld">2</span> N. personified as god of the South wind, Hes.''Th.''380, 870.<br><span class="bld">II</span> [[south]] or [[south-west quarter]], πρὸς μεσαμβρίης τε καὶ νότου [[Herodotus|Hdt.]]2.8; πρὸς νότον κεῖται τῆς Λήμνου Id.6.139; τῆς δὲ γῆς τὸ πρὸς ν. [[Sophocles|S.]]''[[Fragments|Fr.]]''24.6; τὸ πρὸς ν. τῆς πόλεως Th.3.6; βλέπειν πρὸς ν. ''IG''22.1227.18; <b class="b3">ὁ τοῖχος ὁ πρὸς ν.</b> ib.12.372.51; <b class="b3">πρὸς νότου ἀνέμου</b> ib.56; βασίλισσα νότου ''Ev.Matt.''12.42; <b class="b3">ἀπὸ νότου</b> c. gen., to the [[south]] of, ''PTeb.'' 164.17 (ii B.C.), etc.; later <b class="b3">ἐκ νότου</b> c. gen., ''PStrassb.''29.8 (iii A.D.), etc.: gen. νότου [[to the south]], PTeb.105.13 (ii B.C.), etc. | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0265.png Seite 265]] ὁ (να), der [[Südwind]], nach Arist. Meteorl. 2, 6 (vgl. Od. 5, 331) dem [[βορέας]] grade entgegengesetzt; Hom., Pind. P. 4, 203 u. Folgde. Da er den Griechen Nebel, Il. 3, 10, Nässe und Regen brachte, Her. 2, 25 (vgl. Soph. Phil. 1443 ἐτέγχθη κρᾶτ' ἐνδόμυχον πληγαῖσι νότου; [[χειμέριος]] Ant. 335), nennt Aesch. Ag. 1364 den Regen Διὸς [[νότος]]. Der Wind selbst dat wohl den Namen von der Nässe. – Als Himmelsgegend, der [[Süden]]; Her. 6, 139; Thuc. 3, 6; ὁ [[τόπος]] [[οὗτος]] πρὸς νότον ἐτέτραπτο, Plat. Critia. 118 b; Sp. | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0265.png Seite 265]] ὁ (να), der [[Südwind]], nach Arist. Meteorl. 2, 6 (vgl. Od. 5, 331) dem [[βορέας]] grade entgegengesetzt; Hom., Pind. P. 4, 203 u. Folgde. Da er den Griechen Nebel, Il. 3, 10, Nässe und Regen brachte, Her. 2, 25 (vgl. Soph. Phil. 1443 ἐτέγχθη κρᾶτ' ἐνδόμυχον πληγαῖσι νότου; [[χειμέριος]] Ant. 335), nennt Aesch. Ag. 1364 den Regen Διὸς [[νότος]]. Der Wind selbst dat wohl den Namen von der Nässe. – Als Himmelsgegend, der [[Süden]]; Her. 6, 139; Thuc. 3, 6; ὁ [[τόπος]] [[οὗτος]] πρὸς νότον ἐτέτραπτο, Plat. Critia. 118 b; Sp. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=ου (ὁ) :<br /><b>1</b> vent du sud, <i>càd</i> de la pluie;<br /><b>2</b> [[région du sud]].<br />'''Étymologie:''' DELG cf. <i>lat.</i> natare, <i>arm.</i> nay « humide, liquide ». | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''νότος:''' ὁ<br /><b class="num">1</b> [[нот]], [[южный ветер]] (ν. καὶ ὁ λὶψ ἄνεμοι ὑετώτατοι Her.);<br /><b class="num">2</b> [[юг]]: πρὸς μεσαμβρίης τε καὶ νότου Her. на юг; τὸ πρὸς νότον τῆς πόλεως Thuc. южная часть города. | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''νότος''': ὁ, ὁ [[νότιος]] [[ἄνεμος]], Λατ. Auster, (ἀντίθετ. τῷ [[Βορέας]], Ἀριστ. Μετεωρ. 2. 6, 7, πρβλ. Ὀδ. Ε. 331), [[ἴσως]] ἐκτεινόμενος ἀπὸ ΝΝΑνατολ. [[μέχρι]] Δυσμῶν, πρβλ. Γλάστωνος Hom. Stud. 3. 272 κἑξ.· - ἔφερε δὲ ὁ [[ἄνεμος]] [[οὗτος]] ὁμίχλην, Ἰλ. Γ. 10· βροχήν, ν. καὶ ὁ λίψ, ἄνεμοι ὑετώτατοι, Ἡρόδ. 2. 25· ἐτέγχθη κρᾶτ’ ... πληγαῖσι νότου Σοφ. Φιλ. 1457· χειμερίῳ νότῳ ὁ αὐτ. ἐν Ἀντ. 335· καλεῖται ὑγρὸς καὶ [[βαρύς]], Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 8. 12, 10· [[ὑδατώδης]] ὁ αὐτ. ἐν Προβλ. 26. 27, 1· (ἐν Αἰσχύλ. Ἀγ. 1391, ἀντὶ διος (οὕτω) νότῳ γᾶν εἰ ὁ Πόρσ. διώρθωσε διοσδότῳ γάνει)· - ἐν τῷ πληθ., Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 9. 6, 16. Ὅτι ὑπῆρχεν ἐξ ἀρχῆς ἔννοιά τις ὑγρασίας ἐν τῇ λέξει [[εἶναι]] φανερὸν ἐκ τῶν μνημονευθέντων χωρίων καὶ ἐκ τῶν παραγώγων λέξεων [[νότιος]], [[νοτία]], [[νοτίς]], [[νοτίζω]]· ἀλλ’ [[ἐνίοτε]] καὶ ἐκαθάριζε τὸν οὐρανόν, ἴδε ἀργέστης, [[λευκόνοτος]], πρβλ. Ἀριστ. Προβλ. 26. 19. 2) ὁ Νότος προσωποποιεῖται ὡς [[θεός]] τοῦ νοτίου ἀνέμου καὶ ἦν υἱὸς τοῦ Ἀστραίου καὶ τῆς Ἠοῦς, Ἡσ. Θεογ. 380, 870. ΙΙ. τὸ νὸτιον ἢ νοτιοδυτικὸν [[μέρος]] τοῦ ὁρίζοντος, πρὸς μεσημβρίης τε καὶ νότου Ἡρόδ. 2. 8· πρὸς νότον κέεται τῆς Λήμνου ὁ αὐτ. 6. 139· τῆς δὲ γῆς τὸ πρὸς νότον Σοφ. Ἀποσπ. 19· τὸ πρὸς ν. τῆς πόλεως Θουκ. 3. 6· βλέπειν πρὸς νότον Συλλ. Ἐπιγρ. 108. 18· ὁ [[τοῖχος]] ὁ πρὸς ν. [[αὐτόθι]] 160. 56. (Ἴσως συγγενὲς πρὸς τὰς ῥίζας τοῦ νέω, [[νεύσομαι]], νήχομαι, ἢ νάω, ῥέω). | |lstext='''νότος''': ὁ, ὁ [[νότιος]] [[ἄνεμος]], Λατ. Auster, (ἀντίθετ. τῷ [[Βορέας]], Ἀριστ. Μετεωρ. 2. 6, 7, πρβλ. Ὀδ. Ε. 331), [[ἴσως]] ἐκτεινόμενος ἀπὸ ΝΝΑνατολ. [[μέχρι]] Δυσμῶν, πρβλ. Γλάστωνος Hom. Stud. 3. 272 κἑξ.· - ἔφερε δὲ ὁ [[ἄνεμος]] [[οὗτος]] ὁμίχλην, Ἰλ. Γ. 10· βροχήν, ν. καὶ ὁ λίψ, ἄνεμοι ὑετώτατοι, Ἡρόδ. 2. 25· ἐτέγχθη κρᾶτ’ ... πληγαῖσι νότου Σοφ. Φιλ. 1457· χειμερίῳ νότῳ ὁ αὐτ. ἐν Ἀντ. 335· καλεῖται ὑγρὸς καὶ [[βαρύς]], Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 8. 12, 10· [[ὑδατώδης]] ὁ αὐτ. ἐν Προβλ. 26. 27, 1· (ἐν Αἰσχύλ. Ἀγ. 1391, ἀντὶ διος (οὕτω) νότῳ γᾶν εἰ ὁ Πόρσ. διώρθωσε διοσδότῳ γάνει)· - ἐν τῷ πληθ., Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 9. 6, 16. Ὅτι ὑπῆρχεν ἐξ ἀρχῆς ἔννοιά τις ὑγρασίας ἐν τῇ λέξει [[εἶναι]] φανερὸν ἐκ τῶν μνημονευθέντων χωρίων καὶ ἐκ τῶν παραγώγων λέξεων [[νότιος]], [[νοτία]], [[νοτίς]], [[νοτίζω]]· ἀλλ’ [[ἐνίοτε]] καὶ ἐκαθάριζε τὸν οὐρανόν, ἴδε ἀργέστης, [[λευκόνοτος]], πρβλ. Ἀριστ. Προβλ. 26. 19. 2) ὁ Νότος προσωποποιεῖται ὡς [[θεός]] τοῦ νοτίου ἀνέμου καὶ ἦν υἱὸς τοῦ Ἀστραίου καὶ τῆς Ἠοῦς, Ἡσ. Θεογ. 380, 870. ΙΙ. τὸ νὸτιον ἢ νοτιοδυτικὸν [[μέρος]] τοῦ ὁρίζοντος, πρὸς μεσημβρίης τε καὶ νότου Ἡρόδ. 2. 8· πρὸς νότον κέεται τῆς Λήμνου ὁ αὐτ. 6. 139· τῆς δὲ γῆς τὸ πρὸς νότον Σοφ. Ἀποσπ. 19· τὸ πρὸς ν. τῆς πόλεως Θουκ. 3. 6· βλέπειν πρὸς νότον Συλλ. Ἐπιγρ. 108. 18· ὁ [[τοῖχος]] ὁ πρὸς ν. [[αὐτόθι]] 160. 56. (Ἴσως συγγενὲς πρὸς τὰς ῥίζας τοῦ νέω, [[νεύσομαι]], νήχομαι, ἢ νάω, ῥέω). | ||
}} | }} | ||
{{StrongGR | {{StrongGR | ||
| Line 23: | Line 26: | ||
}} | }} | ||
{{Thayer | {{Thayer | ||
|txtha=νότου, ὁ, the [[south]] [[wind]];<br /><b class="num">a.</b> [[properly]]: the South (cf. [[βορρᾶς]]): | |txtha=νότου, ὁ, the [[south]] [[wind]];<br /><b class="num">a.</b> [[properly]]: the South (cf. [[βορρᾶς]]): Homer down; the Sept. [[chiefly]] for נֶגֶב, the [[southern]] [[quarter]], the South; and for דָּרוּם, the [[southern]] ([[both]]) [[wind]] and [[quarter]]; תֵּימָן, the [[same]]; קָדִים, the [[eastern]] ([[both]]) [[quarter]] and [[wind]].) | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=ο (ΑΜ [[νότος]])<br /><b>1.</b> ένα από τα [[τέσσερα]] κύρια [[σημεία]] του ορίζοντα, που βρίσκεται [[προς]] τη [[διεύθυνση]] του νότιου πόλου, διαμετρικά αντίθετο του βορρά, [[κατά]] το οποίο τέμνεται ο [[ορίζοντας]] από τον μεσημβρινό του τόπου, η [[μεσημβρία]] («φέρον ἀπ' ἄρκτον πρὸς μεσημβρίης τε καὶ νότου», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>2.</b> [[άνεμος]] ο [[οποίος]] πνέει από το [[παραπάνω]] [[σημείο]] του ορίζοντα, ο [[νοτιάς]], η όστρια<br /><b>3.</b> <b>ως κύριο όν.</b> <i>ο Νότος</i><br />[[θεότητα]], [[προσωποποίηση]] του νότιου ανέμου, που, όπως πιστευόταν, ήταν [[γιος]] του Αστραίου και της Ηούς («Βορέην τ' αἰψηροκέλευθον καὶ Νότον», <b>Ησίοδ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>ως κύριο όν.</b><br /><b>1.</b> οι νότιες πολιτείες τών σημερινών ΗΠΑ ως χωριστή κρατική [[υπόσταση]] [[κατά]] τη [[διάρκεια]] του αμερικανικού εμφύλιου πολέμου, σε [[αντιδιαστολή]] [[προς]] τον Βορρά, τις βόρειες πολιτείες<br /><b>2.</b> [[χαρακτηρισμός]] τών λιγότερο ανεπτυγμένων οικονομικά χωρών, [[κυρίως]] της Ευρώπης, σε [[αντιδιαστολή]] [[προς]] τις πιο ανεπτυγμένες, τον | |mltxt=ο (ΑΜ [[νότος]])<br /><b>1.</b> ένα από τα [[τέσσερα]] κύρια [[σημεία]] του ορίζοντα, που βρίσκεται [[προς]] τη [[διεύθυνση]] του νότιου πόλου, διαμετρικά αντίθετο του βορρά, [[κατά]] το οποίο τέμνεται ο [[ορίζοντας]] από τον μεσημβρινό του τόπου, η [[μεσημβρία]] («φέρον ἀπ' ἄρκτον πρὸς μεσημβρίης τε καὶ νότου», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>2.</b> [[άνεμος]] ο [[οποίος]] πνέει από το [[παραπάνω]] [[σημείο]] του ορίζοντα, ο [[νοτιάς]], η όστρια<br /><b>3.</b> <b>ως κύριο όν.</b> <i>ο Νότος</i><br />[[θεότητα]], [[προσωποποίηση]] του νότιου ανέμου, που, όπως πιστευόταν, ήταν [[γιος]] του Αστραίου και της Ηούς («Βορέην τ' αἰψηροκέλευθον καὶ Νότον», <b>Ησίοδ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>ως κύριο όν.</b><br /><b>1.</b> οι νότιες πολιτείες τών σημερινών ΗΠΑ ως χωριστή κρατική [[υπόσταση]] [[κατά]] τη [[διάρκεια]] του αμερικανικού εμφύλιου πολέμου, σε [[αντιδιαστολή]] [[προς]] τον Βορρά, τις βόρειες πολιτείες<br /><b>2.</b> [[χαρακτηρισμός]] τών λιγότερο ανεπτυγμένων οικονομικά χωρών, [[κυρίως]] της Ευρώπης, σε [[αντιδιαστολή]] [[προς]] τις πιο ανεπτυγμένες, τον Βορρά·<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Αβέβαιης ετυμολ. Η [[αναγωγή]] της λ. σε ΙΕ [[ρίζα]] (<i>s</i>)<i>n</i><i>ә</i><i>t</i>- «ρέω, [[υγρασία]]» και η σύνδεσή της με λατ. <i>nato</i> «[[κολυμπώ]]», αρμ. <i>nay</i> «[[υγρός]]», με τα ρήματα [[νήχω]], <i>νέω</i> (Ι) «[[κολυμπώ]]» και τη λ. [[νῆσος]] προσκρούει τόσο σε σημασιολογικές όσο και σε μορφολογικές δυσχέρειες.<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[νοτερός]], [[νοτίζω]], [[νοτινός]], [[νότιος]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[νοτίς]], [[νοτόθεν]], [[νοτόνδε]], [[νοτώ]], [[νοτώδης]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[νοτιαίος]]<br /><b>μσν.</b><br />[[νοτικός]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Α' συνθετικό) <b>αρχ.</b> [[νοταπηλιώτης]], [[νοτολιβικός]]. (Β' συνθετικό) <b>αρχ.</b> <i>άνοτος</i>, [[ευρόνοτος]], [[λευκόνοτος]], [[λιβόνοτος]], [[ορθρόνοτος]]]. | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''νότος:''' ὁ,<br /><b class="num">I. 1.</b> [[νότιος]] [[άνεμος]], Λατ. Auster, σε Ομήρ. Οδ., Ηρόδ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> ο Νότος προσωποποιείται ως [[θεός]] του νοτίου ανέμου, σε Ησίοδ.<br /><b class="num">II.</b> το νότιο ή νοτιοδυτικό [[μέρος]] του ορίζοντα· <i>πρὸς νότον τῆς Λήμνου</i>, σε Ηρόδ.· <i>τὸ πρὸς νότον τῆς πόλεως</i>, σε Θουκ. | |lsmtext='''νότος:''' ὁ,<br /><b class="num">I. 1.</b> [[νότιος]] [[άνεμος]], Λατ. Auster, σε Ομήρ. Οδ., Ηρόδ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> ο Νότος προσωποποιείται ως [[θεός]] του νοτίου ανέμου, σε Ησίοδ.<br /><b class="num">II.</b> το νότιο ή νοτιοδυτικό [[μέρος]] του ορίζοντα· <i>πρὸς νότον τῆς Λήμνου</i>, σε Ηρόδ.· <i>τὸ πρὸς νότον τῆς πόλεως</i>, σε Θουκ. | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
| Line 42: | Line 42: | ||
{{WoodhouseReversedUncategorized | {{WoodhouseReversedUncategorized | ||
|woodrun=[[south wind]] | |woodrun=[[south wind]] | ||
}} | |||
{{mantoulidis | |||
|mantxt=Εἶναι συγγενικό μέ τό [[νάω]] (=[[ρέω]], [[ὑγραίνω]]).<br><b>Παράγωγα:</b> [[νοτερός]] (=[[ὑγρός]]), [[νότιος]] (=[[ὑγρός]], [[νότιος]]), [[νοτία]] (=[[ὑγρασία]]), [[νοτίζω]] (=[[ὑγραίνω]], [[βρέχω]]), [[νοτίς]] -ίδος (=[[ὑγρασία]]), [[νοτισμός]]. | |||
}} | }} | ||