διπλασιάζω: Difference between revisions

|Definition=<span class="sense"><span class="bld">A</span> [[double]], <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>920a</span>, <span class="bibl">Hierocl. <span class="title">in CA</span>20p.465M.</span>, etc.: —Pass., <span class="bibl">Prodic.7</span>, <span class="bibl">X.<span class="title">Ages.</span>5.1</span>, <span class="bibl">Ph.2.534</span>; δ. λέγεται διχῶς· ἢ γὰρ τόπον… μένοντος τοῦ πλήθους τῶν ἀνδρῶν, ἢ τὸν ἀριθμόν Ascl.<span class="title">Tact.</span>10.17; so δ. τὸ βάθος <span class="bibl">Plb.18.24.8</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> Gramm., [[reduplicate]], <span class="bibl">A.D. <span class="title">Pron.</span>62.23</span>, al.:—Pass., <span class="bibl">Id.<span class="title">Synt.</span>237.23</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">b</span> [[double]] a consonant, Hdn.Gr.<span class="bibl">2.932</span>, etc. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[repeat]] a metrical phrase, in Pass., Aristid. Quint.1.24. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> intr., to [[be twice the size of]], τινός <span class="bibl">D.S.4.84</span>; to [[be doubled in value]], <span class="bibl">Lys.32.25</span>.</span>

{{ls

|lstext='''διπλᾰσιάζω''': μέλλ. -άσω, ποιῶ τι διπλάσιον, Λυσ. 211, Πλάτ. Νόμ. 920Α. - Παθ., Ξεν. Ἀγησ. 5, 1· πρβλ. [[διπλάζω]]. ΙΙ. ἀμετάβ., εἶμαι [[διπλάσιος]] τὸν ὄγκον ἢ τὸ [[μέγεθος]], τινὸς Διόδ. 4. 84.

|btext=<i>f.</i> διπλασιάσω;<br /><b>1</b> doubler, acc.;<br /><b>2</b> rapporter le double;<br /><b>3</b> <i>t. de gramm.</i> redoubler.<br />'''Étymologie:''' [[διπλάσιος]].

{{DGE

|dgtxt=<b class="num">I</b> tr.<br /><b class="num">1</b> gener. [[doblar]], [[duplicar]], [[hacer doble]] en duración, de períodos de tiempo, Pl.<i>Lg</i>.920a, τὰς [[ἕνδεκα]] ταύτας ἡμέρας Plu.<i>Num</i>.18, en cantidad τὸν φόρον And.4.11, τοὺς ... μισθούς D.S.16.36, τὸ [[ἀργύριον]] D.C.61.5.4, χρῆμα Pall.<i>V.Chrys</i>.20.380, τὴν δόσιν Gal.6.828, en v. pas. νομίζων βασιλεῖ τοῦτο (τὴν θοίναν) διπλασιασθῆναι pensando que al rey se le daba el doble (de comida)</i> X.<i>Ages</i>.5.1, cf. D.24.82<br /><b class="num">•</b>en intensidad c. ac. de abstr. τὴν ἀσφάλειαν D.S.17.43, διπλασιάζων ἑαυτῷ ... τὰς παρὰ τῶν εὐεργετουμένων χάριτας <i>IHistriae</i> 54.30 (I a.C.), τὴν ἡδονήν Luc.<i>Dom</i>.21, τὴν ὀδύνην Gal.7.722, τὸ ἐπ' αὐτοῖς φίλτρον Basil.<i>Ep</i>.260.1, en v. pas. ἐπιθυμίαν μὲν διπλασιασθεῖσαν ἔρωτα εἶναι, ἔρωτα δὲ διπλασιασθέντα μανίαν γίγνεσθαι Prodic.B 7, cf. Str.3.2.4, Ph.2.534<br /><b class="num">•</b>en extensión, Str.14.1.23, en cont. milit. δ. ... τόπον ... μένοντος τοῦ πλήθους τῶν ἀνδρῶν duplicar el lugar permaneciendo el número de hombres</i> Ascl.<i>Tact</i>.10.17, τοῖς φαλαγγίταις παρήγγελλε δ. τὸ βάθος Plb.18.24.8, cf. Arr.<i>Tact</i>.5.6, en v. pas. Arr.<i>Tact</i>.25.1<br /><b class="num">•</b>en número δ. τοὺς λέοντας duplicar el número de leones</i> Luc.<i>Sol</i>.5, τὰς δυνάμεις Plb.24.14.11, cf. D.S.16.85, [[LXX]] <i>Ez</i>.21.19, en v. pas. διπλασιάζεται ὄνομα en pleonasmos, Aristid.<i>Rh</i>.508, secuencias métricas, Aristid.Quint.47.16, 51.1<br /><b class="num">•</b>esp. geom. [[duplicar]] una medida geométrica, línea, área o volumen, Hero <i>Metr</i>.1.15, Procl.<i>in Euc</i>.294.1, S.E.<i>P</i>.3.96, <i>M</i>.9.299, Eratosth. en Eutoc.<i>in Sph.Cyl</i>.64, en v. pas. Eratosth. en Hero <i>Def</i>.125.1, δ. τὸν κύβον duplicar el cubo</i>, e.d. construir un cubo que tenga un volumen doble c. respecto a un cubo dado</i>, Eratosth. en Eutoc.<i>in Sph.Cyl</i>.64, en v. pas. Hippocr.Ch.212.<br /><b class="num">2</b> mat. [[multiplicar por dos]] τὸν ἀριθμόν (ἀνδρῶν) Ascl.<i>Tact</i>.10.17, cf. D.H.3.32, Iambl.<i>in Nic</i>.15, ἡ γὰρ δυὰς ἑαυτὴν διπλασιάσασα τὴν τετράδα γεννᾷ Hierocl.<i>in CA</i> 20.17, cf. S.E.<i>M</i>.9.327, en v. pas. Euc.9.32, Vett.Val.116.26, διπλασιαζόμενος [[ἀριθμός]] número par</i> Arist.<i>Metaph</i>.1084^a6, 1091^a12, <i>PA</i> 643^a23, Euc. en Iambl.<i>in Nic</i>.24.<br /><b class="num">II</b> intr.<br /><b class="num">1</b> [[ser doble]] διπλασιάζει πῶς ἡ ἐξοχή Str.1.2.30<br /><b class="num">•</b>c. gen. compar. [[ser doble]], [[ser dos veces mayor que]] καρπὸν τῷ μεγέθει ... διπλασιάζοντα τῶν ἐν ταῖς ἄλλαις χώραις φυομένων D.S.4.84.<br /><b class="num">2</b> [[adquirir doble valor]], [[doblar su precio]] ὁλκάς Lys.32.25.<br /><b class="num">3</b> gram. [[duplicar]] en v. med. διπλασιάζεται ... ἡ αὐτὸς ἐν τῷ αὐταυτός A.D.<i>Pron</i>.62.23<br /><b class="num">•</b>[[reduplicar]] (τὸ γράφειν) διπλασιάζεται ... ἐν τῷ γεγραφέναι A.D.<i>Synt</i>.237.23, cf. Arc.70.16, <i>EM</i> 232.5G., [[ἀόριστος]] δεδιπλασιασμένος aoristo reduplicado</i> Hdn.Gr.2.92<br /><b class="num">•</b>[[geminar]] una consonante, Hdn.Gr.2.932, Sch.D.T.55.30, <i>EM</i> 620.26G., en v. pas. Hdn.Gr.1.141.