γραμμή: Difference between revisions

|Definition=ἡ, ([[γράφω]]) <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[stroke]] or [[line]] of a [[pen]], [[line]], as in [[mathematical]] [[figure]]s, γραμμῆς λόγος ὁ τῶν δύο Pythagorei ap.<span class="bibl">Arist. <span class="title">Metaph.</span> 1036b12</span>, cf. <span class="bibl">Pl.<span class="title">Men.</span>82c</span>, <span class="bibl"><span class="title">R.</span>509d</span>, etc.; [[περὶ ἀλόγων γραμμῶν]] = [[on incommensurable lines]], [[περὶ ἀλόγων γραμμῶν καὶ ναστῶν]] = [[on incommensurable lines and solids]] title of work by Democritus, [[περὶ ἀτόμων γραμμῶν]] = [[οn indivisible lines]], [[de lineis insecabilibus]], title of work ascribed to Arist.: hence [[γραμμαί]], [[αἱ]], [[astronomy]], AP9.344 (Leon.); also in forming letters, [[line]] traced by teacher, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Prt.</span>326d</span>; [[outline]], opp. [[σκιά]], Metop. ap. Stob.3.1.116, cf. <span class="bibl">Plb.2.14.8</span>; ἡ ἐκτὸς γ. <span class="bibl">Hero <span class="title">Aut.</span>27.2</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> = [[βαλβίς]], [[line across the course]], [[starting-point]] or [[winning-point]], <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>9.118</span>, cf. <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ach.</span>483</span>; εὐθὺς ἀπὸ γ. <span class="bibl">Lib.<span class="title">Or.</span>59.13</span>: metaph. of [[life]], πέλας γραμμῆς ἱκέσθαι <span class="bibl">E.<span class="title">El.</span>956</span>; ἐπ' ἄκραν ἥκομεν γ. κακῶν <span class="bibl">Id.<span class="title">Fr.</span>169</span>; ἡ ἐσχάτη τοῦ βίου γ. <span class="bibl">D.S.17.118</span>: hence, [[boundary-line]], [[edge]], dub. l. in <span class="bibl">Hp.<span class="title">Art.</span>80</span>; [[cutting edge]] of a [[knife]], Gal.2.673. </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> [[line]] or [[square on a chequer-board]]: hence [[proverb|prov.]], [[τὸν ἀπὸ γραμμᾶς κινεῖν λίθον]] = to [[move a piece from this line]], i. e. [[try one's last chance]], [[make a last ditch effort]] <span class="bibl">Theoc. 6.18</span> (usu. called ἡ [[ἱερά]] (sc. [[γραμμή]]), cf. [[ἱερός]]) [[αἱ γραμμαί]] = the [[board]] itself, <span class="bibl">Poll.9.99</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[διὰ γραμμῆς παίζειν]] = to [[play at tug-of-war]] ([[διελκυστίνδα]]), <span class="bibl">Pl.Com.153.1</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Tht.</span>181a</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">IV</span> [[ἡ μακρά]] (sc. [[γραμμή]]), v. [[τιμάω]] <span class="bibl">111.1</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">V</span> Medic., [[linea alba]], Gal.2.514. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> = [[ζέα]], <span class="title">Hippiatr.</span>1.</span>

|dgtxt=-ῆς, ἡ<br /><b class="num">• Alolema(s):</b> dór. γραμμά Pi.<i>P</i>.9.118, Theoc.6.18, Archim.<i>Spir</i>.8, Metopus p.121<br /><b class="num">• Morfología:</b> [jón. plu. dat. γραμμαῖσι Call.<i>Fr</i>.110.1, <i>AP</i> 9.344 (Leon.Alex.), γραμμῇσι D.P.236]<br /><b class="num">A</b> [[trazo]], [[línea]]<br /><b class="num">I</b> geom. figura de una sola dimensión<br /><b class="num">1</b> gener. [[línea]] τὰς μὲν γραμμὰς ἀσφαλεστέρας, τὰς δὲ πράξεις λαμπροτέρας ἔχειν [[δεῖ]] Ps.Democr.B 302, καλλίστη τῶν γραμμῶν ἡ εὐθεῖα Arist.<i>APo</i>.75^b18, ἐπεί φασι κινηθεῖσαν γραμμὴν ἐπίπεδον ποιεῖν Arist.<i>de An</i>.409^a4, cf. <i>GC</i> 323^b25, Plu.2.719d, Plot.1.1.4, ὥσπερ καὶ τὰν σκιὰν καὶ τὰν γραμμὰν ἐπὶ τᾶς γραφᾶς Metopus [[l.c.]], καμπύλαι γραμμαί Archim.<i>Sph.Cyl</i>.1 <i>Def</i>.1, ἐὰν δὲ ἐπί τινος γραμμῆς φερόμενόν τι σημεῖον ὁμαλῶς δύο γραμμὰς διεξέλθῃ Autol.<i>Sphaer</i>.1.1, γ. δὲ μῆκος ἀπλατές Euc.1 <i>Def</i>.2, γραμμῆς δὲ πέρατα σημεῖα Euc.1 <i>Def</i>.3, cf. Archim.<i>Sph.Cyl</i>.1 <i>Post</i>. 1, διανοίας ... τὰς γραμμὰς ἠσκημένης Plu.2.579c<br /><b class="num">•</b>línea irregular εἰ μὲν οὖν ἐπιφάνεια ἐπίπεδός ἐστιν, ἡ δὲ περιέχουσα αὐτὴν γ. [[ἄτακτος]] ὑπάρχει Hero <i>Metr</i>.1.39.<br /><b class="num">2</b> [[recta]] γραμμῆς τὸν λόγον τὸν τῶν δύο εἶναι φάσιν dicen que la fórmula de la recta es la del dos</i> Pythag.B 25, cf. <i>Theol.Ar</i>.62 (= Philol.A 13), ἔστιν οὖν τετράγωνον χωρίον ἴσας ἔχον τὰς γραμμὰς ταύτας πάσας; Pl.<i>Men</i>.82c, cf. <i>Tht</i>.148a, op. [[ἐπίπεδον]] Arist.<i>Metaph</i>.1001^b7 (= Zeno Eleat.A 21), περὶ ἀλόγων γραμμῶν καὶ ναστῶν D.L.9.47 (= Democr.A 33), ἣ παρὰ τὴν πλευρὰν τέμνουσα τὸ ἐπίπεδον ὁμοίως διαιρεῖ τὴν γραμμὴν καὶ τὸ χωρίον Arist.<i>Top</i>.158^b32, cf. 34, tb. εὐθεῖα γ. Aristox.<i>Harm</i>.42.15, Euc.1 <i>Def</i>.4, 9, infinita εἶναι [[γάρ]] τινας ἀτόμους γραμμάς Simp.<i>in Ph</i>.138.15 (= Zeno Eleat.A 22), ἄπειρον λέγομεν γραμμήν Plot.6.6.17<br /><b class="num">•</b>[[cuerda]] κύκλου δοθέντος καὶ ἐν τῷ κύκλῳ γραμμᾶς ἐλάσσονος τᾶς διαμέτρου Archim.<i>Spir</i>.8, διὰ τῆς τῶν γραμμῶν καταγραφῆς Papp.174.23<br /><b class="num">•</b>[[perpendicular]] πρὸς ὀρθὰς γωνίας εὐθεῖαν γραμμὴν ἀγαγεῖν Euc.1.11<br /><b class="num">•</b>[[radio]] [[δεῖ]] οὖν μένειν αὐτὸ ... ὥσπερ κύκλον πρὸς κέντρον ἀφ' οὖ πᾶσαι γραμμαί Plot.1.7.1, 3.8.8, 4.2.1.<br /><b class="num">3</b> [[circunferencia]] κύκλος ἐστὶ σχῆμα ἐπίπεδον ὑπὸ μιᾶς γραμμῆς περιεχόμενον Euc.1 <i>Def</i>.15, ἡ γ. ἡ γινομένη ἐν τῇ ἐπιφανείᾳ τῆς σφαίρας Papp.524.31<br /><b class="num">•</b>[[sección cónica]] ἀπ' αὐτῶν (δύο σημείων) ἀχθῶσιν ἐν τῇ τομῇ παρὰ τὰς ἐφαπτομένας τέμνουσαι ἀλλήλας τε καὶ τὴν γραμμήν Apollon.Perg.<i>Con</i>.3.17, ἐν ἑκάστῳ τῶν τριῶν τούτων κώνων διαφόρως τεμνομένων αἱ γ' γίνονται γραμμαί Papp.672.25<br /><b class="num">•</b>[[espiral]] τῆς ἕλικος ... ἔχει δὲ γένεσιν ἡ γ. τοιαύτην Papp.234.4.<br /><b class="num">II</b> en la escritura [[trazo]], [[palote]] αἱ γραμμαί de las letras</i> escritas por el maestro para que sobre ellas escribiesen los niños, Pl.<i>Prt</i>.326d, en un mensaje cifrado γραμμαῖς παραμήκεσιν Aen.Tact.31.3<br /><b class="num">•</b>γ. μακρά [[línea larga]] que los heliastas trazaban cuando imponían la pena máxima, Hsch.<br /><b class="num">III</b> <b class="num">1</b>[[raya de salida]] o [[meta]] en la carrera ποτὶ γραμμᾷ ... μὲν αὐτὰν στᾶσε como premio para el ganador, Pi.l.c., χωρεῖ 'πὶ γραμμὴν λορδὸς ὡς <εἰς> ἐμβολήν Ar.<i>Fr</i>.630, cf. <i>Ach</i>.483, Poll.3.147, Hsch.<br /><b class="num">•</b>fig. de la vida πρὶν ἂν πέρας γραμμῆς ἵκηται E.<i>El</i>.956, ἐπ' ἄκραν ἥκομεν γραμμὴν κακῶν E.<i>Fr</i>.169, ἐπὶ τῆς ἐσχάτης τοῦ βίου γραμμῆς D.S.17.118, εὐθὺς ἀπὸ γραμμῆς desde el principio</i> Lib.<i>Or</i>.18.40, 59.18.<br /><b class="num">2</b> [[raya]] trazada en el suelo entre dos equipos que tiran de una cuerda εἴξασιν γὰρ τοῖς παιδαρίοις, οἳ γραμμὴν ἐν ταῖσιν ὁδοῖς διαγράψαντες Pl.Com.168, διὰ γραμμῆς παίζοντες jugando al marro</i> Pl.<i>Tht</i>.181a<br /><b class="num">•</b>sobre un tablero de juego, Poll.9.97<br /><b class="num">•</b>esp. [[línea central de las cinco que componían la parte de cada jugador en un juego parecido a las damas]] τὸν ἀπὸ γραμμᾶς κινεῖν λίθον mover la ficha de esta línea</i>, e.d. intentar la última oportunidad</i> Theoc.l.c., tb. llamada ἱερὰ γ. Poll.9.98, cf. Eust.633.59<br /><b class="num">•</b>plu. αἱ γραμμαί [[el tablero]] Poll.9.99<br /><b class="num">•</b>[[tablas como n. de un juego]] τὸ δὲ αὐτὸ καὶ γραμμὰς ἐκάλει Hsch.s.u. [[διαγραμμισμός]].<br /><b class="num">3</b> plu. [[rayas]] o [[líneas]] en la orquestra para la alineación del coro, Hsch.<br /><b class="num">IV</b> plu. astr. [[líneas]] imaginarias que unen los astros πάντα τὸν ἐν γραμμαῖσιν ἰδὼν ὅρον ᾗ τε φέρονται ... cuando miraba la región celeste toda, entre las líneas dibujadas, por donde se deslizan ...</i> Call.l.c., ἦν ὁπότε γραμμαῖσιν ἐμὴν φρένα μοῦνον ἔτερπον <i>AP</i> [[l.c.]], (Αἰγύπτιοι) πρῶτοι δὲ γραμμῇσι πόλον διεμετρήσαντο D.P.l.c., cf. Par.<i>ad loc</i>., οἴεσθαι τὰς ἑλικοειδεῖς γραμμὰς ὡς προηγουμένας τάς τε ἱππικῇ παραπλησίας Theo Sm.200, οἱ ἑπτὰ πλάνητες ἐπὶ τριῶν γραμμῶν Ach.Tat.<i>Intr.Arat</i>.23, διὰ μὲν οὖν τῶν αἰθερίων ἰοῦσα κύκλων ... καὶ τῶν ἐν αὐτοῖς γραμμῶν Aristid.Quint.87.15<br /><b class="num">•</b>tb. sg. [[línea]] de la constelación de Casiopea ἡ μὲν πρώτη γ. ἐστι τὸ σῶμα, ἡ δὲ πλαγία τὰ γόνατα Sch.Arat.190.<br /><b class="num">B</b> ref. a la forma de las cosas<br /><b class="num">I</b> anat.<br /><b class="num">1</b> [[punto de coincidencia o alineamiento de una articulación]] ὑπερβεβηκέναι τὴν γραμμήν Hp.<i>Art</i>.80<br /><b class="num">•</b>[[línea]] que forma la unión de las ancas de un caballo μηρούς γε μὴν τοὺς ὑπὸ τῇ οὐρᾷ ἢν [[ἅμα]] πλατείᾳ τῇ γραμμῇ διωρισμένους ἔχῃ X.<i>Eq</i>.1.14.<br /><b class="num">2</b> [[línea alba]] Gal.2.514.<br /><b class="num">3</b> [[iris]] ὀμμάτων ... κόρη ... καὶ ὁ περιθέων αὐτὴν κύκλος γ. κυκλοτερής Poll.2.70.<br /><b class="num">4</b> [[paladar]] del caballo ἡ ζέα (ἤτοι γ.) <i>Hippiatr</i>.1.21.<br /><b class="num">II</b> [[contorno]] [[εἶδος]] τῆς ταῦτα τὰ πεδία περιγραφούσης γραμμῆς τριγωνοειδές Plb.2.14.8<br /><b class="num">•</b>[[borde]] περιέτεμον ... τὴν ἐκτὸς γραμμήν Hero <i>Aut</i>.27.2<br /><b class="num">•</b>en un cuadro op. σκιά [[dibujo]] περὶ γραμμῆς τι καὶ σκιᾶς ... λαλεῖν Plu.2.58d<br /><b class="num">•</b>[[filo]] de un escalpelo ὥστε ἀμφικύρτους ἔχειν ἀμφοτέρας τὰς τεμνούσας γραμμάς Gal.2.673.<br /><b class="num">III</b> dud., lat. [[groma]] instrumento de agrimensor, [[escuadra]] o [[cordel]] ἀγροὺς ... μετρηθῆνε ἐκέλευσε σὺν τῇ εἱερᾷ γραμῇ (<i>sic</i>) <i>Latomus</i> 30.1971.353 (Pesinunte III d.C.), aunque quizá por [[γράμμα]] ‘[[decreto]]’, cf. [[γράμμα]] II 3.

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0504.png Seite 504]] ἡ, 1) Linie, Strich, Plat. Prot. 326 d; bes. im mathemat. Sinne, z. B. Meno, Euclid.; Umriß einer Zeichnung, Pol. 2, 14, 8; Luc. Imag. 3; πάσαις ταῖς γραμμαῖς ἀπηκριβωμένη [[εἰκών]] 16; vgl. Plut. aud. poet. 2. – 2) der Strich, der den Anfang u. das Ende der Rennbahn bezeichnete, Schol. Pind. P. 9, 122, der das Sprichwort μὴ κίνει γραμμήν darauf zurückführt; also die Schranken, Ar. Ach. 483; das Ziel, das Ende, Pind. P. 9, 122; πρὶν ἂν [[πέλας]] γραμμῆς ἵκηται καὶ [[τέλος]] κάμψῃ βίου Eur. El. 955; ἀπὸ γραμμῆς, = ἀπ' ἀρχῆς, B. A. 426. – 3) αἱ γραμμαί, das mit Linien bezeichnete Spielbrett, [[πεσσός]] Poll. 9, 98; τὸν ἀπὸ γραμμᾶς κινεῖ λίθον Theocr. 6, 18 bezieht sich auf das unter [[ἱερός]] aufgeführte Sprichwort; s. auch [[διαγραμμίζω]]; – διὰ γραμμῆς παίζειν Plat. Theaet. 181 a, = [[διελκυστίνδα]], Poll. 9, 112. – 4) γραμμὴ μακρά, der lange Strich, den die Richter auf den Stimmtäfelchen als Zeichen der Verurtheilung zogen, Poll. 8, 16; vgl. Schol. Ar. Vesp. 106.

|btext=ῆς (ἡ) :<br />trait, ligne ; au jeu de dames <i>ou</i> de trictrac, [[αἱ]] γραμμαί, les lignes marquant les étapes progressives des pions ; <i>abs.</i> ἡ [[γραμμή]] <i>ou</i> ἡ [[ἱερά]] ([[γραμμή]]) la ligne <i>ou</i> ligne sacrée, <i>càd</i> la ligne médiale entre les deux camps ; τὸν ἀπὸ γραμμᾶς (dor.) κινεῖν λίθον THCR pousser son pion hors de la ligne (médiale), <i>càd</i> risquer sa dernière chance.<br />'''Étymologie:''' [[γράφω]].

|elnltext=[[γραμμή]] -ῆς, ἡ [[γράφω]] Dor. [[γραμμά]]<br /><b class="num">1.</b> streep, lijn:; γραμματισταί... ἀναγκάζουσι γράφειν κατὰ τὴν ὑφήγησιν [[τῶν]] γραμμῶν onderwijzers dwingen (de leerlingen) te schrijven tussen de uitgetekende lijnen Plat. Prot. 326d; wisk. lijn:; γραμμὴ [[δίχα]] τετμημένη een lijn die in tweeën is gedeeld Plat. Resp. 509d; zijde:. τετράγωνον [[χωρίον]] ἴσας [[ἔχον]] [[τὰς]] γραμμὰς ταύτας πάντας een vierhoek die al die zijden gelijk heeft Plat. Men. 82c; [[ὅπως]] ἄν τῆς γραμμῆς ἔχῃ (laat je tekening zien) hoe schetsmatig die ook is Luc. 43.3.<br /><b class="num">2.</b> startlijn, finishlijn; overdr.: [[πέρας]] γραμμῆς [[ἱκέσθαι]] de finishlijn (van het leven) bereiken Eur. El. 956; διὰ γραμμῆς παίζοντες (bij touwtrekken) over de lijn proberen te trekken Plat. Tht. 181a.<br /><b class="num">3.</b> laatste linie op dambord (meestal = ἡ ἱερὰ [[γραμμή]]); spreekw.: τὸν ἀπὸ γραμμᾶς κινεῖ λίθον hij doet zijn uiterste zet Theocr. 6.18.

|elrutext='''γραμμή:''' дор. [[γραμμά]] ἡ<br /><b class="num">1)</b> [[черта]], [[линия]] ([[ὑφήγησις]] τῶν γραμμῶν Plat.; ἡ γ. στιγμὴ κινηθεῖσά, sc. ἐστιν Arst.; τῇ γραμμῇ τὸ [[τεῖχος]] ἀφορίζειν Plut.): ἡ μακρὰ (sc. γ.) Arph. длинная черта (которая проводилась на вотивной табличке судьей, голосовавшим за вынесение обвинительного приговора);<br /><b class="num">2)</b> [[очертания]], [[контур]] (ἡ περιγράφουσα γ. Polyb.; sc. τῆς εἰκόνος Luc.);<br /><b class="num">3)</b> [[крайняя черта]], [[мета]] (в начале или в конце ристалища), старт или финиш Pind., Arph.;<br /><b class="num">4)</b> перен. [[предел]], [[цель]] (γ. καὶ [[τέλος]] βίου Eur.);<br /><b class="num">5)</b> [[средняя линия]] (в игре в перетяжки - поздн. [[διελκυστίνδα]] - которая велась двумя рядами детей, обращенными друг к другу лицом и разделенными чертой; игра состояла в том, что каждый из участников старался перетянуть на свою сторону того из противников, который приближался к черте): διὰ γραμμῆς παίζειν Plat. играть в перетяжки;<br /><b class="num">6)</b> (в игре на разграфленной доске, тж. ἱερὰ γ.) «[[священная]]» (магистральная) линия (фигуры которой приберегались к концу партии): τὸν ἀπὸ γραμμᾶς κινεῖν λίθον погов. Theocr. вводить в игру последние резервы, т. е. рисковать последним.

|mdlsjtxt=[[γράφω]]<br /><b class="num">I.</b> the [[stroke]] of a pen, a [[line]], Plat.<br /><b class="num">II.</b> = [[βαλβίς]], the [[line]] [[across]] the [[course]], to [[mark]] the starting or [[winning]] [[post]], Ar.: metaph. of [[life]], Horace's ultima [[linea]] rerum, Eur.<br /><b class="num">III.</b> the [[middle]] [[line]] on a [[board]] (like our [[draught]]-[[board]]), also called ἡ [[ἱερά]], [[proverb]]., τὸν ἀπὸ γραμμῆς or ἀφ' ἱερᾶς κινεῖν λίθον to [[move]] one's man from [[this]] [[line]], i. e. try one's [[last]] [[chance]], Theocr.<br /><b class="num">IV.</b> ἡ [[μακρά]] (sc. [[γραμμή]]), the [[long]] [[line]], i. e. the [[line]] of condemnation [[drawn]] by the dicast, Ar.