σιδηρίτης: Difference between revisions

|Full diacritics=σῐδηρίτης

|Definition=[<b class="b3">ῑτ], ου, ὁ</b>, fem. σῐδηρ-ῖτις, ιδος: Dor. σῐδᾱρίτας, α, ὁ:—<span class="sense"><span class="bld">A</span> [[of iron]], <b class="b3">σ. πόλεμος</b> [[iron]] war, <span class="bibl">Pi.<span class="title">N.</span>5.19</span>; <b class="b3">σ. τέχνη</b> the [[smith's]] art, <span class="bibl">Eup.263</span>; <b class="b3">σ. πέτρα</b> rock [[with iron ore]] in it, <span class="bibl">D.S.5.13</span>; σ. γῆ <span class="bibl">Arist.<span class="title">Fr.</span>326</span> ed. Berol., <span class="bibl">Poll.3.87</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[σιδηρῖτις]], with or without [[λίθος]], [[loadstone]], <span class="bibl">Phld. <span class="title">Sign.</span>9</span>, <span class="bibl">Str.15.1.38</span>, Plu.2.1005c, etc. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[a precious stone]], <span class="bibl">Plin. <span class="title">HN</span>37.58</span>, al.; used as remedy for snake-bite, <span class="bibl">Orph.<span class="title">L.</span>361</span>,<span class="bibl">390</span>, <span class="bibl">419</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> [[σιδηρῖτις]], ἡ, [[ironwort]], [[Sideritis romana]], Dsc.4.33, <span class="bibl">Plin. <span class="title">HN</span>25.43</span>, <span class="bibl">Aret.<span class="title">CD</span>2.12</span>; also σ. πόα Hsch.; βοτάνη ἡ σ. <span class="bibl">J.<span class="title">AJ</span>3.7.6</span>, Gal.12.885. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> also applied by Dsc. to [[burnet]], [[Poterium Sanguisorba]], 4.34; <b class="b2">Cretan fig-wort, Scrophularia lucida</b>, ib.35; [[Achilles' woundwort]], [[Achillea tomentosa]], ib.36. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> = [[ἑλξίνη]], ib.85. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> = [[χαμαίπιτυς]], Id.3.158. </span><span class="sense"><span class="bld">5</span> = [[περιστερεὼν ὕπτιος]], Ps.-Dsc.4.60.</span>

|btext=ου;<br /><i>adj. m.</i><br />de fer ; [[σιδηρίτης]] [[λίθος]], aimant ; <i>fig. en parl. de guerrier</i>.<br />'''Étymologie:''' [[σίδηρος]].

|mltxt=ο, ΝΑ, και δωρ. τ. σιδαρίτας, και θηλ. τ. σιδηρῑτις, -ίτιδος, Α<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>(ορυκτ.)</b> πολύ διαδεδομένο ανθρακικό [[ορυκτό]] του σιδήρου, που αποτελεί [[μετάλλευμα]] του σιδήρου, αλλ. [[χαλυβίτης]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> ο κατασκευασμένος από σίδηρο<br /><b>2.</b> αυτός που διεξάγεται με σίδηρο («σιδαρίταν ἐπαινῆσαι πόλεμον», <b>Πίνδ.</b>)<br /><b>3.</b> [[είδος]] πολύτιμου λίθου το οποίο χρησίμευε και ως [[αντίδοτο]] στο [[δάγκωμα]] φιδιού<br /><b>3.</b> <b>το θηλ.</b> <i>σιδηρῑτις</i><br />α) (με ή [[χωρίς]] την λ. [[λίθος]]) ο [[φυσικός]] [[μαγνήτης]]<br />β) διάφορα ποώδη και θαμνώδη φυτά, όπως το [[φυτό]] [[ποτήριον]]. η [[ελξίνη]], η [[χαμαίπιτυς]]<br /><b>4.</b> <b>φρ.</b> «σιδηρῑτις τέχνα»<br />(στον Εύπ.) η [[τέχνη]] κατεργασίας του σιδήρου, η [[σιδηρουργία]], ή η πολεμική [[τέχνη]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> [[σίδηρος]] / [[σίδαρος]] <span style="color: red;">+</span> κατάλ. -[[ίτης]] (<b>πρβλ.</b> <i>ἀνθρακ</i>-[[ίτης]])].