δατέομαι: Difference between revisions

|Definition=<span class="bibl">Il.18.264</span>, etc., irreg. inf. <b class="b3">δατέασθαι</b> (<span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> v.l. [[-έεσθαι]]) <span class="bibl">Hes. <span class="title">Op.</span>767</span>: fut. <b class="b3">δάσομαι</b> (κατα- <span class="bibl">Il.22.354</span> (tm.): aor. ἐδασάμην, δασσάμην <span class="bibl">Od.14.208</span>, <span class="bibl">Il.1.368</span>, etc.; Ion. δασάσκετο <span class="bibl">9.333</span> (<b class="b3">δια-</b>, tm.): pf. δέδασμαι <span class="bibl">Diog.Apoll.3</span>, <span class="bibl">Q.S.2.57</span> in pass. sense (v. infr. <span class="bibl">11</span>): aor. inf. <b class="b3">δασθῆναι</b>, Hsch.:—[[divide among themselves]], ὅτε κεν δατεώμεθα ληΐδ' Ἀχαιοί <span class="bibl">Il.9.138</span>; τὰ μὲν εὖ δάσσαντο μετὰ σφίσιν υἷες Ἀχαιῶν <span class="bibl">1.368</span>; ἄνδιχα πάντα δάσασθαι <span class="bibl">18.511</span>, cf. <span class="bibl">Od.2.335</span>, etc.; χθόνα δατέοντο Ζεύς τε καὶ ἀθάνατοι <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>7.55</span>; <b class="b3">μένος Ἄρηος δατέονται</b> [[they share]], i.e. [[are alike filled with]], the fury of Ares, <span class="bibl">Il.18.264</span>: freq. of banqueters, κρέα πολλὰ δατεῦντο <span class="bibl">Od.1.112</span>; μοίρας δασσάμενοι δαίνυντ' <span class="bibl">3.66</span>; <b class="b3">ὑπέστην Ἕκτορα… δώσελν κυσὶν ὠμὰ δάσασθαι</b> [[tear]] in pieces, <span class="bibl">Il.23.21</span>, cf. <span class="bibl">Od.18.87</span>, <span class="bibl">E.<span class="title">Tr.</span>450</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b3">[ἡμίονοι] χθόνα ποσσὶ δατεῦντο</b> [[measured]] the ground with their feet, <span class="bibl">Il.23.121</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> [[cut in two]], τὸν μὲν… ἵπποι ἐπισσώτροις δατέοντο <span class="bibl">20.394</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> in act. sense, simply, [[divide]], τρεῖς μοίρας δασάμενοι τὸν πεζόν <b class="b2">having divided into.</b>., <span class="bibl">Hdt.7.121</span>; [[divide]] or [[give]] to others, τῶν θεῶν τᾡ ταχίστῳ… τῶν θνητῶν τὸ τάχιστον δατέονται <span class="bibl">Id.1.216</span>; τοῖς παισὶ τὰ χρήματα <span class="bibl">Democr.279</span>; μεῖον, πλέον δ. <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>4.2.43</span>, <span class="bibl"><span class="title">Oec.</span> 7.24</span>; τὸ ἐπιβάλλον <span class="bibl">Corn.<span class="title">ND</span>27</span>: pf. in pass. sense, [[to be divided]], [[distributed]], <span class="bibl">Il.1.125</span>, <span class="bibl">15.189</span>, <span class="bibl">Hdt.2.84</span>, Diog.Apoll. l.c., <span class="bibl">E.<span class="title">HF</span>1329</span>.— Ep. and Ion., also Cret., <span class="title">Leg.Gort.</span>4.28, al., and Arc., <span class="title">IG</span>5(2).262 (Mantinea, v B.C.); rare in Trag., never in correct Att. Prose, exc. <span class="bibl">Lys.<span class="title">Fr.</span>7S.</span> (Cf. <b class="b3">δαίω</b> (B).)</span>

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0524.png Seite 524]] (vgl. [[δαίω]]), nur praes. u. impf., [[theilen]]; δατεώμεθα ληίδα Iliad. 9, 138. 280; κρέα δατεῦντο Odyss. 1, 112, in Portionen zerlegen; κνίσην δ' ἐκ πεδίου ἄνεμοι φέρον οὐρανὸν [[εἴσω]] ἡδεῖαν, τῆς δ' [[οὔτι]] θεοὶ μάκαρεσδατέοντο, οὐδ' ἔθελον, sie verzehrten, genossen, Iliad. 8, 550, unächter Vers; τὸν μὲν Ἀχαιῶν ἵπποι ἐπισσώτροις δατέοντο πρώτῃ ἐν ὑσμίνῃ, er wurde übergefahren, die Räder theilten, d. h. zerstückelten seinen Leib, Iliad. 20, 394; ταὶ (ἡμίονοι) δὲ χθόνα ποσσὶ δατεῦντο ἐλδόμεναι πεδίοιο διὰ ῥωπήια [[πυκνά]], »sie zertheilten den Boden mit den Füßen«, entweder = sie zerstampften den Boden bei'm Auftreten, oder = sie legten den Weg schrittweise zurück, vgl. carpere viam, Iliad. 23, 121; ὅθι περ Τρῶες καὶ Ἀχαιοὶ ἐν μέσῳ ἀμφότεροι [[μένος]] Ἄρηος δατέονται, »sie theilen die Kraft des Ares«, soll ohne Zweifel bedeuten »sie kämpfen«, offenbar eine unklare Vorstellung, Iliad. 18, 264. – Folgende: Pind. Ol. 7, 55 Her. 1, 216.

{{ls

|lstext='''δᾰτέομαι''': Ὅμ., ἀνώμαλ. ἀπαρέμφ. δατέασθαι (-έεσθαι;) Ἡσ. Ἔργ κ. Ἡμ. 765· [[δάσομαι]] Ἰλ. Χ. 354· ἀόρ. ἐδασάμην, δασσάμην (πρβλ. [[πατέομαι]], ἐπασάμην) Ὅμ., Εὐρ.· Ἰων. δασάσεκτο Ἰλ. Ι. 33· πρκμ. δέδασμαι Κόϊντ. Σμ. 2. 57· ἀλλ' ἐν παθ. σημασ., ἴδε κατωτ. ΙΙ· πρβλ. ἀνα-, δια-, ἐν-[[δατέομαι]]. (Ἴδε ἐν λ. [[δαίω]] Β.) Διανέμομαί τι μετά τινος, ὅτε κεν δατεώμεθα ληΐδ' Ἀχαιοὶ Ἰλ. Ι. 138· τὰ μὲν εὖ δάσσαντο [[μετὰ]] σφίσιν υἷες Ἀχαιῶν Α. 368· [[ἄνδιχα]] πάντα [[δάσασθαι]] Σ. 511, πρβλ. Ὀδ. Β. 335, κτλ.· χθόνα δατέοντο Ζεύς τε καὶ ἀθάνατοι Πίνδ. Ο. 7. 101· - [[μένος]] Ἄρηος δατέονται. ἔχουσι [[μέρος]], δηλ. [[εἶναι]] ἐξ ἴσου πεπληρωμένοι μὲ τὴν μανίαν τοῦ Ἄρεως, Ἰλ. Σ. 264· - ἰδίως ἐπὶ προσώπων ἐν συμποσίῳ, κρέα πολλὰ δατεῦντο Ὀδ. Α. 112· μοίρας δασσάμενοι δαίνυντ' Γ. 66., Υ. 280· ὑπέστην Ἕκτορα… δώσειν κυσὶν ὠμὰ [[δάσασθαι]], νὰ τὸν διασχίσωσιν εἰς τεμάχια, Ἰλ. Ψ. 21, πρβλ. Ὀδ. Σ, 87, Εὐρ. Τρω. 450. 2) [ἡμίονοι] χθόνα ποσσὶ δατεῦντο, ἐμέτρουν τὴν γῆν διὰ τῶν ποδῶν των, Λατ. carpebant viam pedibus, Ἰλ. Ψ. 121. 3) [[κόπτω]] εἰς δύο, τὸν μὲν… ἵπποι ἐπισσώτροις δατέοντο Υ. 394. ΙΙ. ἐπὶ ἐνεργητ. σημασίας, [[ἁπλῶς]] = διαιρῶ, δύο μοίρας δασάμενοι τὸν στρατόν, διαιρέσαντες τὸν στρατὸν εἰς…, Ἡρόδ. 7. 121· διαιρῶ ἢ δίδω εἰς ἄλλους, τῶν θεῶν τῷ ταχίστῳ… τῶν θνητῶν τὸ τάχιστον δατέονται ὁ αὐτ. 1. 216· - πρκμ. [[μετὰ]] παθ. σημασ., διαιροῦμαι, Ἰλ. Α. 125., Ο. 189, Ἡρόδ. 2. 84, Εὐρ. Ἡρ. Μαιν. 1329. Ποιητ. [[ῥῆμα]] ἐν χρήσει παρ' Ἡροδ. μὲ σημασ. ΙΙ, ἀλλὰ σπάνιον παρ' Ἀττ., καὶ [[οὐδαμοῦ]] παρὰ τοῖς πεζοῖς τῶν Ἀττικῶν· πρβλ. [[ἐνδατέομαι]].

{{bailly

|btext=-οῦμαι;<br /><i>seul. prés. et impf.</i><br /><b>1</b> partager entre soi : ληΐδα IL se partager un butin ; <i>fig.</i> [[μένος]] [[Ἄρηος]] IL se partager la force d’Arès <i>en parl. de deux armées, càd</i> combattre avec un égal courage;<br /><b>2</b> diviser par portions : χθόνα [[ποσσί]] IL <i>litt.</i> partager la terre à la mesure de ses pas <i>en parl. de mules, càd</i> faire de grandes enjambées, dévorer l’espace;<br /><b>3</b> donner en partage : τινί [[τι]], qch à qqn;<br /><b>4</b> prendre pour sa part, gén.;<br /><b>5</b> <i>avec idée de violence</i> déchirer : [[κρέα]] OD manger <i>litt.</i> déchirer des viandes <i>sel. d’autres</i> couper les viandes, <i>en parl. de serviteurs</i> ; τινα IL couper en deux le corps de qqn <i>en parl. des roues d’un char</i>.<br />'''Étymologie:''' R. Δατ, développ. de la R. Δα, diviser ; v. [[δαίομαι]].

|sltr=<b>δᾰτέομαι</b> <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> [[share]], [[deal]] [[out]] [[ὅτε]] χθόνα δατέοντο [[Ζεύς]] τε καὶ ἀθάνατοι (O. 7.55) “οὐ πρέπει [[νῷν]] μεγάλαν προγόνων τιμὰν [[δάσασθαι]]” (P. 4.148) ]τ' ἔρωτος ἀνταμοιβὰν [[ἐδάσσατο]] [στρα]τάρχῳ Δ. 4. 42. in tmesis, v. [[διαδατέομαι]].

|dgtxt=(δᾰτέομαι)<br /><b class="num">• Morfología:</b> [dór. pres. ind. [[δαδεῦνται]] (por δατεῦνται) Hsch., imperat. δατεῦ Hsch., inf. δατέασθαι Hes.<i>Op</i>.767, cret. δατε̄́θθαι <i>ICr</i>.4.72.4.28 (Gortina V a.C.), tard. δατέεσθαι Hsch., part. masc. δατιόμενος <i>ICr</i>.4.72.5.45 (Gortina V a.C.); impf. δατεῦντο <i>Il</i>.23.121; aor. ind. δάσσαντο <i>Il</i>.1.368, δασσάσκετο Hsch., subj. 3^a plu. δάττονται <i>ICr</i>.4.72.5.34 (Gortina V a.C.), arcad. inf. δάσασσθαι <i>SMSR</i> 13.1937.58 (Mantinea V a.C.), part. δασσάμενος <i>Od</i>.3.66, Hes.<i>Th</i>.537, δαττάμενος <i>SEG</i> 23.566.18 (Axo VI a.C.), v. pas. inf. δασθῆναι Hsch.; fut. δάσονται <i>Il</i>.22.354, <i>Od</i>.2.368; perf. ind. [[δέδασται]] <i>Il</i>.1.125, Hes.<i>Th</i>.789, inf. δεδάσθαι Diog.Apoll.B 3]<br /><b class="num">I</b> c. suj. de pers.<br /><b class="num">1</b> [[dividir]] en partes o porciones, [[repartir]] [[ἄνδιχα]] πάντα <i>Il</i>.18.511, 22.120, κρέα πολλὰ δατεῦντο dividían la carne en muchas porciones</i>, <i>Od</i>.1.112, μοίρας <i>Od</i>.3.66, 20.280, cf. 19.423, ζωήν <i>Od</i>.14.208, μέγαν βοῦν Hes.<i>Th</i>.537, τρισσὴν γαῖαν Hes.<i>Fr</i>.233, cf. Hdt.3.39, 7.121, Theopomp.Hist.356b, Plu.<i>Rom</i>.17, [[διχθά]] τοι ... θεοὶ τιμὴν ἐδάσαντο <i>h.Hom</i>.22.4, (ἐνιαυτόν) δυώδεκα μέρεα δασαμένους Hdt.2.4<br /><b class="num">•</b>jur. [[repartir]], [[distribuir]] una herencia <i>ICr</i>.4.72.4.28 (Gortina V a.C.), bienes incautados <i>SMSR</i> l.c., <i>ICr</i>.1.9.1.126, 135 (Drero III/II a.C.).<br /><b class="num">2</b> c. suj. en plu. o colect. e idea de interés [[repartirse]] τὰ μὲν ... δάσσαντο μετὰ σφίσιν se repartieron entre ellos una parte</i>, <i>Il</i>.1.368, ὅτε κεν δατεώμεθα ληΐδ' Ἀχαιοί <i>Il</i>.9.138, 280, κτήματα [[γάρ]] κεν πάντα δασαίμεθα que nos repartiríamos toda su herencia (los pretendientes)</i> <i>Od</i>.2.335, cf. 368, 3.316, 9.42, μῆλα δὲ Κύκλωπος ... δασσάμεθ' <i>Od</i>.9.549, πατρώϊα πάντα <i>Od</i>.17.80, κλῆρον Hes.<i>Op</i>.37, θεοὶ ... δάσσαντο ... τιμάς Hes.<i>Th</i>.112, χθόνα δατέοντο Ζεύς τε καὶ ἀθάνατοι Pi.<i>O</i>.7.55, cf. Hdt.7.23, τὰ μὲν δασόμεσθα μετὰ σφίσιν A.R.3.909, οὐ κτῆσιν ἀνάρσια φῦλα [[δέδασται]] ἡμετέρην Q.S.2.57, cf. Philet.15.1<br /><b class="num">•</b>fig., c. ac. de abstr. ἀμφότεροι μένος Ἄρεος δατέονται unos y otros se reparten la furia de Ares</i>, e.d. ambos ejércitos combaten con igual denuedo</i>, <i>Il</i>.18.264, μεγάλαν προγόνων τιμὰν δάσασθαι Pi.<i>P</i>.4.148.<br /><b class="num">3</b> [[dar]], [[asignar]] c. dat. de la pers. a quien se da o asigna algo οἱ δάσσαντο θεοὶ κλυτὰ δώματα ναίειν los dioses le concedieron habitar ilustres mansiones</i> Hes.<i>Th</i>.303, ταύτην [[γάρ]] οἱ μοῖραν Hes.<i>Th</i>.520, τοῖς παισὶ ... τὰ χρήματα Democr.B 279, τῶν θεῶν τῷ ταχίστῳ πάντων τῶν θνητῶν τὸ τάχιστον δατέονται Hdt.1.216, ἤν τι μεῖον ἡμῖν δάσωνται X.<i>Cyr</i>.4.2.43, cf. <i>Oec</i>.7.24, τῆς δὲ γῆς τὴν δορίκτητον ... τοῖς στρατιώταις Plu.<i>Rom</i>.27, στρατιῇ [[Διόνυσος]] ... ληίδα Nonn.<i>D</i>.40.275, πέντε τάλαντα οὐχ ὁσίῃ μοίρῃ πατρικὰ δασσάμενος <i>AP</i> 14.128 (Metrod.)<br /><b class="num">•</b>sin dat. ἀρούρας <i>Od</i>.6.10, σπέρματα Hes.<i>Op</i>.446, ἁρμαλιήν Hes.<i>Op</i>.767, δαίμονας Alcm.65, τὸ ἐπιβάλλον Corn.<i>ND</i> 27, τάφους τε καὶ υἱέας <i>AP</i> 8.77 (Gr.Naz.)<br /><b class="num">•</b>fig. οἵ τε δόμους ἐδάσαντο παρ' ὀφρυόεντι Πελώρῳ los que distribuyen sus casas, e.e. los que habitan, junto al elevado Peloro</i> Nonn.<i>D</i>.13.321, cf. <i>IM</i> 17.22 (III/II a.C.).<br /><b class="num">4</b> [[tragar]], [[devorar]] Hsch.s.u. δασσάσκετο.<br /><b class="num">II</b> [[partir]], [[despedazar]] Ἕκτορα ... δώσειν κυσὶν ὠμὰ δάσασθαι <i>Il</i>.23.21, cf. <i>Od</i>.18.87, 22.476, E.<i>Tr</i>.450, τὸν μὲν Ἀχαιῶν ἵπποι ἐπισσώτροις δατέοντο los carros de los aqueos lo despedazaban con sus llantas</i>, <i>Il</i>.20.394, πορδάλιες (las bacantes) Πενθῆα παρὰ σκοπέλοισι δάσαντο Opp.<i>C</i>.4.315, ταὶ δὲ χθόνα ποσσὶ δατεῦντο <i>Il</i>.23.121, νῆα ... δασσάμενον μέγα κῦμα Opp.<i>H</i>.4.408.<br /><b class="num">III</b> intr. perf. pas. [[estar distribuido]], [[estar repartido]] τὰ μὲν πολίων ἐξεπράθομεν, τὰ [[δέδασται]] <i>Il</i>.1.125, τριχθὰ δὲ πάντα [[δέδασται]] <i>Il</i>.15.189, cf. <i>Od</i>.15.412, δεκάτη ... [[δέδασται]] Hes.<i>Th</i>.789, cf. Diog.Apoll.l.c., ἡ δὲ ἰατρικὴ ... σφι [[δέδασται]] tienen repartida la práctica de la medicina</i> Hdt.2.84, πανταχοῦ δέ μοι χθονὸς τεμένη [[δέδασται]] E.<i>HF</i> 1329, πάντα [[δέδασται]] todo está repartido</i> ref. a los temas poéticos en los que es difícil ser original, Choeril.2.3, ὁ μηδοφόνος δὲ [[δέδασται]] ξυνὸς ἐμὶν Μαραθὼν καὶ μαραθωνομάχοις <i>AP</i> 16.233 (Theaet.Schol.). • DMic.: <i>o-da-sa-to</i>.<br /><br /><b class="num">• Etimología:</b> Deriv. de la r. que da lugar a [[δαίομαι]], [[δαίνυμι]] qq.u.

|mltxt=[[δατέομαι]] (Α)<br /><b>1.</b> μοιράζομαι [[κάτι]] με άλλους («τοὶ δὲ κρέα πολλὰ δατεῡντο» — κι αυτοί μοιράζονταν [[πολλά]] κομμάτια [[κρέας]])<br /><b>2.</b> [[κόβω]] στα δύο («τὸν μὲν... ἵπποι ἐπισώτροις δατέοντο» — τον έκοψαν στα δυο τα άλογα με τις σιδερένιες ρόδες)<br /><b>3.</b> [[διαιρώ]], [[χωρίζω]] («τρεῑς μοίρας δασάμενοι τὸν πεζόν» — [[αφού]] χώρισαν το πεζικό σε [[τρία]] τμήματα)<br /><b>4.</b> διαιρούμαι, χωρίζομαι («ἡ ἰατρικὴ κατὰ [[τάδε]] [[δέδασται]]» — η ιατρική έχει χωριστεί στις [[εξής]] ειδικότητες)<br /><b>5.</b> <b>φρ.</b> α) «[[μένος]] Ἄρηος δατέονται» — έχουν μοιραστεί το [[μένος]] του Άρη, [[είναι]] γεμάτοι πολεμική [[ορμή]]<br />β) «ἡμίονοι... χθόνα ποσὶ δατεῡντο» — μετρούσαν τη γη με τα πόδια τους.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Το ρ. [[δατέομαι]] συνδέεται πιθ. με τα [[δαίομαι]] (<b>βλ.</b> [[δαίω]] II), [[δάπτω]]. Σχηματίστηκε δηλ. από τη συνεσταλμένη [[βαθμίδα]] <i>δᾰ</i>- της ρίζας <i>d</i><i>ā</i>(<i>i</i>) - / <i>d∂</i>₂(<i>i</i>) - «[[χωρίζω]], [[μοιράζω]]», η οποία απαντά και στα [[δήμος]], [[δάμος]], ενώ το -<i>τ</i>- αποτελεί υοτερογενές ονοματικό [[επίθημα]]. Η λ. παρουσιάζει όμοιο σχηματισμό με το ρ. [[πατέομαι]]. Η [[σύνδεση]] της με γοτθ. <i>ungatass</i> «[[άτακτος]]», αρχ. άνω γερμ. <i>zetten</i> «[[διασκορπίζω]], [[διασπείρω]]» και άλλες γερμανικές λέξεις [[είναι]] πολύ αμφίβολη. Το [[ρήμα]] ήταν άγνωστο στην αττική διάλεκτο και σπάνιο στους τραγικούς, ενώ απαντά στον Όμηρο και στον Ηρόδοτο. Παράγωγο του [[δατέομαι]] [[είναι]] και η λ. [[δασμός]].

|lsmtext='''δᾰτέομαι:''' μέλ. [[δάσομαι]], αόρ. αʹ [[ἐδασάμην]], (πρβλ. [[πατέομαι]], [[ἐπασάμην]])· Ιων. γʹ ενικ. [[δασάσκετο]], Επικ. γʹ πληθ. [[δάσσαντο]], μτχ. [[δασσάμενος]], παρακ. [[δέδασμαι]], με Παθ. [[σημασία]] ([[δαίω]] Β)· —<br /><b class="num">1.</b> διαμοιράζουν [[αναμεταξύ]] τους, τὰ μὲν εὖ [[δάσσαντο]] [[μετὰ]] [[σφίσιν]], σε Ομήρ. Ιλ.· [[ἄνδιχα]] πάντα [[δάσασθαι]], σε Όμηρ.· [[μένος]] [[Ἄρηος]] δατέονται, μοιράζονται, διαπνέονται, δηλ. διακατέχονται ισάξια και όμοια από το [[πνεύμα]] του Άρη, σε Ομήρ. Ιλ.· λέγεται για πρόσωπα που παρακάθηνται σε [[συμπόσιο]], [[κρέα]] [[δατεῦντο]], σε Ομήρ. Οδ.· διδόναι τινὰ κυσὶ [[δάσασθαι]], να τον ξεσχίσουν σε κομμάτια, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">2.</b> (<i>ἡμίονοι</i>) χθόνα ποσσὶ [[δατεῦντο]], μετρούσαν το [[έδαφος]] με τα πόδια τους, Λατ. carpebant viam pedibus, στο ίδ.<br /><b class="num">3.</b> [[κόβω]] στα [[δύο]], στο ίδ.<br /><b class="num">II.</b> [[απλώς]], [[διαχωρίζω]], [[διαιρώ]] ή [[διαμοιράζω]] σε άλλους, σε Ηρόδ.· παρακ. με Παθ. [[σημασία]], είμαι διαχωρισμένος, διαιρούμαι, σε Ομήρ. Ιλ., Ηρόδ., Ευρ.

{{elru

|elrutext='''δᾰτέομαι:''' (только praes. и impf., другие формы от [[δαίω]]: fut. [[δάσομαι]], aor. [[ἐδασάμην]])<br /><b class="num">1)</b> делить между собой, разделять (ληΐδα Hom.; χθόνα Pind.): [[μένος]] [[Ἄρηος]] δ. Hom. сражаться с одинаковой ожесточенностью (с обеих сторон);<br /><b class="num">2)</b> разрывать, растерзывать (δώσειν τινα [[δάσασθαι]] κυσίν Hom. или [[θηρσί]] Eur.): χθόνα ποσσὶ δ. Hom. взрывать копытами землю, т. е. мчаться во весь опор;<br /><b class="num">3)</b> уделять, отдавать (τῶν [[θεῶν]] τῷ ταχίστῳ τὸν τάχιστον, sc. ἵππον Her.).

|elnltext=δατέομαι [~ δαίομαι] ep. imperf. 3 plur. δατέοντο en δατεῦντο; aor. ἐδα(σ)σάμην, ep. δα(σ)σάμην; perf. med.-pass. δέδασμαι (in porties) verdelen:; ἄνδιχα πάντα δάσασθαι alles in tweeën verdelen Il. 22.120; μέγαν βοῦν... δασσάμενος προύθηκε nadat hij een groot rund in porties verdeeld had zette hij die aan hen voor Hes. Th. 537; (onderling) verdelen:; κτήματα γάρ κεν πάντα δασαίμεθα want we zouden alle bezittingen kunnen verdelen Od. 2.335; overdr.:; ἀμφότεροι μένος Ἄρηος δατέονται beiden deelden de krijgslust met elkaar Il. 18.264; perf. pass. verdeeld zijn:; τριχθὰ δὲ πάντα δέδασται alles is in drieën verdeeld Il. 15.189; met acc. en dat. toedelen, toewijzen:. οἱ δάσσαντο θεοὶ κλυτὰ δώματα ναίειν de goden wezen haar toe in schitterende huizen te wonen Hes. Th. 303; τοῖς παισί... δατεῖσθαι τὰ χρήματα het vermogen onder de kinderen verdelen Democr. B 279. in stukken scheuren:. Ἕκτορα... δώσειν κυσὶν ὠμὰ δάσασθαι Hector aan de honden te zullen geven om hem rauw in stukken te scheuren Il. 23.21; χθόνα ποσσὶ δατεῦντο (de muilezels) scheurden de grond stuk met hun hoeven Il. 23.121.

|etymtx=Grammatical information: v.<br />Meaning: [[divide]] (Il.; s. Leumann Hom. Wörter 281);<br />Other forms: Aor. <b class="b3">δάσ(σ)ασθαι</b>, perf. <b class="b3">δέδασμαι</b>; from the aor new present <b class="b3">δάσσω</b> (Call. Fr. [[anon]]. 145).<br />Dialectal forms: Myc. [[epidedato]] \/[[epi-dedastoi]]\/. [[epidato]] \/[[epi-dastos]]\/<br />Compounds: <b class="b3">ἀνα-</b> (<b class="b3">ἀναδασμός</b> [[reditribution]]), <b class="b3">ἀπο-</b> (<b class="b3">-δάσιμος</b>, <b class="b3">-δασμός</b>), <b class="b3">δια-</b>, <b class="b3">ἐν-</b>, <b class="b3">κατα-</b>, <b class="b3">ποτ-</b>.<br />Derivatives: <b class="b3">δατητής</b> [[divider]] (A.), <b class="b3">δατήριος</b> [[dividing]] (A. Th. 711; haplol. for <b class="b3">*δατητήριος</b>), <b class="b3">δάτησις</b> (Poll.). - <b class="b3">δασμός</b> [[distribution]], [[tribute]] (Il.; < <b class="b3">*δατ-σμός</b>, Schwyzer 321 und 493), <b class="b3">δάσμευσις</b> [[distribution]] (X.), <b class="b3">δάσματα μερίσματα</b> H.; <b class="b3">δαστήρ</b> name of an official (Aetol.). - Lengthened present <b class="b3">δατύσσειν λαφύσσειν</b>, <b class="b3">ἐσθίειν</b> H., iterative preterite <b class="b3">δασάσκετο</b> (Ι 333).<br />Origin: IE [Indo-European] [177] <b class="b2">*dh₂-</b> [[divide]]<br />Etymology: No exact parallel. From the zero grade <b class="b3">δα-</b> < <b class="b2">*dh₂-</b> of <b class="b3">δῆμος</b>, <b class="b3">δᾶμος</b>. On the presentformation cf. <b class="b3">πατέομαι</b> and Schwyzer 705f. and 676. - Skt. <b class="b2">dita-</b> [[divided]] is an innovation of classiscal Sanskrit.

|mdlsjtxt=[δαίω2] [cf. [[πατέομαι]], [[ἐπασάμην]]<br /><b class="num">I.</b> to [[divide]] [[among]] [[themselves]], τὰ μὲν εὖ [[δάσσαντο]] [[μετὰ]] σφισίν Il.; [[ἄνδιχα]] πάντα [[δάσασθαι]] Hom.; [[μένος]] [[Ἄρηος]] δατέονται they [[share]], i. e. are [[alike]] [[filled]] with, the [[spirit]] of [[Ares]], Il.; of persons at a [[banquet]], [[κρέα]] [[δατεῦντο]] Od.; διδόναι τινα κυσὶ [[δάσασθαι]] to [[tear]] in pieces, Il.<br /><b class="num">2.</b> [ἡμίονοι] χθόνα ποσσὶ [[δατεῦντο]] [[measured]] the [[ground]] with [[their]] feet, Lat. carpebant viam pedibus, Il.<br /><b class="num">3.</b> to cut in two, Il.<br /><b class="num">II.</b> [[simply]], to [[divide]], to [[divide]] or [[give]] to others, Hdt.:—perf. in [[pass]]. [[sense]], to be divided, Il., Hdt., Eur.

|ftr='''δατέομαι''': {datéomai}<br />'''Forms''': Aor. δάσ(σ)ασθαι, Perf. δέδασμαι aus dem Aor. neugebildetes Präsens [[δάσσω]] (Kall. ''Fr''. ''anon''. 145).<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': ‘unter sich verteilen, (zu)teilen’ (ep. ion. kret. herakl. ark. seit Il.; zur Verbreitung Leumann Hom. Wörter 281);<br />'''Composita''' : Kompp. ἀνα- (mit [[ἀναδασμός]] [[Bodenreform]]), ἀπο- (mit -δάσιμος, -[[δασμός]]), δια-, ἐν-, κατα-, ποτ-.<br />'''Derivative''': Ableitungen: [[δατητής]] [[Verteiler]], [[Liquidator]] (A., Arist. usw.), [[δατήριος]] [[verteilend]] (A. ''Th''. 711; haplologisch für *δατητήριος, Fraenkel Glotta 2, 31f.), [[δάτησις]] (Poll.). — [[δασμός]] [[Verteilung]], [[Tribut]] (seit Il.; aus *δατσμός, Schwyzer 321 und 493), [[δάσμευσις]] [[Verteilung]] (X., wie von *δασμεύω; vgl. Holt Les noms d’action en -σις 129 m. A. 3), δάσματα· μερίσματα H.; δαστήρ Ben. einer Behörde (Aetol.). — Erweiterte Präsensform δατύσσειν· λαφύσσειν, ἐσθίειν H. (nach λαφύσσειν; Näheres bei Debrunner IF 21, 242), vom Aoriststamm gebildetes Iterativpräteritum [[δασάσκετο]] (Ι 333).<br />'''Etymology''' : Ohne sichere Entsprechung. Der Vergleich mit got. ''ungatass'' [[ἄτακτος]] (vgl. [[ἄδαστος]] S.), ahd. ''zetten'' [[streuen]], [[ausbreiten]], nhd. ''verzetteln'' und anderen german. Wörtern (WP. 1, 766, Pok. 177f.) hat natürlich nur hypothetischen Wert. Die naheliegende Beziehung zu [[δαίομαι]], [[δάπτω]] führt auf Abtrennung des -τ- als eines sekundären nominalen Suffixes, wobei δα- als Schwundstufe der in [[δῆμος]], [[δᾶμος]] vorliegenden sekundären Hochstufe von ''dāi''- (s. [[δαίομαι]]) anzusehen ist. Zur Präsensbildung vgl. [[πατέομαι]] und Schwyzer 705f. und 676. — Aind. ''dita''- [[geteilt]] ist eine Neubildung des klassischen Sanskrit.<br />'''Page''' 1,351-352