βραβεύς: Difference between revisions

|Definition=έως, ὁ, Att. pl. [[βραβῆς]]: acc. sg. [[βραβῆ]] (v. infr.):—<span class="sense"><span class="bld">A</span> [[judge at the games]], <span class="bibl">S.<span class="title">El.</span>690</span>,<span class="bibl">709</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span> 949a</span>: generally, [[judge]], [[arbitrator]], [[umpire]], δίκης <span class="bibl">E.<span class="title">Or.</span>1650</span>; λόγου <span class="bibl">Id.<span class="title">Med.</span>274</span>, etc.; <b class="b3">Ἀΐδην κοινὸν ἔθεντο βραβῆ</b> Epigr. ap. <span class="bibl">D.18.289</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> generally, [[chief]], [[leader]], μυρίας ἵππου β. <span class="bibl">A.<span class="title">Pers.</span>302</span>; <b class="b3">φιλόμαχοι β</b>. <span class="bibl">Id.<span class="title">Ag.</span>230</span> (lyr.); [[author]], <b class="b3">μόχθων τῶν ἐν Ἰλίῳ</b>, of Helen, <span class="bibl">E.<span class="title">Hel.</span>703</span>.</span>

|btext=έως (ὁ) :<br /><b>1</b> juge d’un combat, arbitre;<br /><b>2</b> juge, arbitre <i>en gén.</i><br /><b>3</b> <i>p. ext.</i> qui dirige, conducteur, chef (d’une troupe).<br />'''Étymologie:''' DELG emprunt à une langue indigène -- Babiniotis cf. perse *mrava « celui qui dit ce qui est vrai, juste », <i>skr.</i> braviti « parler ».

{{DGE

|dgtxt=(βρᾰβεύς) -έως, ὁ<br /><br /><b class="num">• Morfología:</b> [ac. βραβῆ <i>Epigr.Adesp.FGE</i> 1579; plu. nom. βραβῆς A.<i>A</i>.230, S.<i>El</i>.690, 709]<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[jefe]], [[soberano]], [[mandatario]] μυρίας ἵππου β. A.<i>Pers</i>.302, φιλόμαχοι βραβῆς A.l.c., cf. Hsch.<br /><b class="num">2</b> [[responsable]] μόχθων τῶν ἐν Ἰλίῳ de Helena, E.<i>Hel</i>.703, ἐγὼ β. λόγου τοῦδ' [[εἰμί]] yo soy el responsable de esta decisión</i> E.<i>Med</i>.274.<br /><b class="num">II</b> del certamen [[árbitro]], [[juez]] S.ll.cc., γυμνικῶν ... ἄθλων ... βραβεῖς Pl.<i>Lg</i>.949a<br /><b class="num">•</b>fig. en rel. c. otras actividades β. δίκης E.<i>Or</i>.1650, τοῦ φόνου E.<i>Or</i>.1065, Ἀΐδην κοινὸν ἔθεντο βραβῆ <i>Epigr.Adesp</i>.l.c. • DMic.: <i>mo-ro-qa</i>.<br /><br /><b class="num">• Etimología:</b> Gener. se admite que se trata de un término prehelénico pero quizá prést. del persa *<i>mrava</i>, cf. avést. <i>mrav(i)</i> ‘hablar’, ai. <i>braviti</i> c. la fonética pelásgica. Otra hipótesis lo rel. c. *<i>g^u̯eru</i>- ‘vara’, cf. avést. <i>grava</i> ‘bastón’, gót. <i>gaíru</i> ‘espina’ c. red.

|mltxt=[[βραβεύς]], ο (Α)<br /><b>1.</b> αυτός που απονέμει τα [[βραβεία]]<br /><b>2.</b> [[κριτής]], [[διαιτητής]]<br /><b>3.</b> [[ηγέτης]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Αβέβαιης ετυμολ. Υποστηρίζεται ότι, αν ως αρχική [[σημασία]] της λ. θεωρηθεί η «[[κριτής]], [[διαιτητής]] (και ιδιαίτερα σε αγώνες)», [[τότε]] το [[βραβεύς]] θα [[πρέπει]] να αποτελεί προελληνικό [[στοιχείο]]. Δεν έχουν αποδώσει οι προσπάθειες ινδοευρ. ετυμολόγησης της λ., ενώ έχει θεωρηθεί [[επίσης]] ως [[δάνειο]] <span style="color: red;"><</span> <b>(περσ.)</b> <i>mrava</i>- «αυτός που λέει το σωστό» (<b>[[πρβλ]].</b> αβεστ. <i>mrav</i> (<i>i</i>) «μιλάω», αρχ. ινδ. <i>brav</i><i>ī</i><i>ti</i> «μιλάω»)].

|lsmtext='''βρᾰβεύς:''' -έως, ὁ, αιτ. ενικ. <i>βραβῆ</i>, Αττ. πληθ. <i>βραβῆς</i>,<br /><b class="num">1.</b> [[δικαστής]], [[κριτής]] που απονέμει τα έπαθλα στους αγώνες, Λατ. [[arbiter]], σε Σοφ., Πλάτ.<br /><b class="num">2.</b> γενικά, [[διαιτητής]], [[κριτής]], σε Ευρ.· αργότερα, [[αρχηγός]], [[ηγεμόνας]], σε Αισχύλ.· [[συγγραφέας]], σε Ευρ. (άγν. προέλ.).

|elrutext='''βρᾰβεύς:''' έως<br /><b class="num">1)</b> ὁ; 1.1) распорядитель или судья на состязаниях: β. ἄθλων Soph., Plat. назначающий награды на состязаниях; 1.2) третейский судья, посредник, арбитр (λόγου δίκης Eur.); 1.3) предводитель, начальник (ἵππου Aesch.);<br /><b class="num">2)</b> ἡ виновница, зачинщица (τῶν ἐν Ἰλίῳ μόχθων, sc. [[Ἑλένη]] Eur.).

|etymtx=Grammatical information: m.<br />Meaning: <b class="b2">judge at the games, arbitrator, umpire; leader</b> (S.; on the meaning Boßhardt, Die Nomina auf <b class="b3">-ευς</b> 41f.).<br />Dialectal forms: Here Myc. [[moroqa]], form and meaning (a person, official?) unknown?<br />Derivatives: [[βράβευμα]] [[decision of a judge]] (S.), [[βραβεία]] [[decision]] (E.), [[βραβεῖον]] [[prize]] (Men.).<br />Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]X [probably]<br />Etymology: Etym. unknown. - Rather with Debrunner, Eberts Reallex. 526, Chantraine Form. 125 Pre-Gr. A reconstruction <b class="b2">*mro\/agʷ-</b> (inspired by the Myc. form, with \/a\/, phonetically [[[ο]]]?) would fit well. - Does it imply that the sportive contests are a Pre-Greek heritage?

{{elnl

|elnltext=[[βραβεύς]] -εως, ὁ<br /><b class="num">1.</b> kamprechter, rechter.<br /><b class="num">2.</b> leider, aanstichter :. ἵππου [[βραβεύς]] de commandant van de ruiterij Aeschl. Pers. 302; [[οὐχ]] [[ἥδε]] μόχθων... [[βραβεύς]] ; is zij niet de aanstichtster van de ellende? Eur. Hel. 703.

|ftr='''βραβεύς''': {brabeús}<br />'''Grammar''': m.<br />'''Meaning''': [[Kampfrichter]], [[Richter]], [[Anführer]] (Trag., Pl.; zur Bedeutung Boßhardt Die Nomina auf -ευς 41f.).<br />'''Derivative''': Denominatives Verb [[βραβεύω]] [[richten]], [[entscheiden]] (Isok. usw.) mit [[βραβευτής]] = [[βραβεύς]] (Is., Pl. usw.; vgl. Fraenkel Nom. ag. 2, 63), [[βράβευμα]] [[Richterspruch]] (S.), [[βραβεία]] [[Entscheidung]] (E., Lyk.), [[βραβεῖον]] [[Kampfpreis]] (Men., ''Ep''. ''Kor''. usw.).<br />'''Etymology''' : Unerklärt. Zu den schon bei Bq gebuchten ganz hypothetischen und anfechtbaren Deutungsversuchen kommen mehrere neue derselben Art hinzu: WP. 1, 686 (lit. ''ger̃bti'' [[ehren]]), Grošelj Slavistična Revija 4, 262f. (βερνώμεθα, s. d.), Georgiev IF 60, 171ff. und v. Windekens Le Pélasgique 82f. (aind. ''brávīti'' [[sprechen]], allerdings verschieden motiviert). — Eher mit Debrunner Eberts Reallex. 526, Chantraine Formation 125 vorgriechisch und unbekannten Ursprungs.<br />'''Page''' 1,261-262