3,270,518
edits
ἀστακός: Difference between revisions
m
Text replacement - "Rater a " to "Rather a "
m (Text replacement - "(<b class="b2">)([\w\s'-]+)(<\/b>)" to "$2") |
m (Text replacement - "Rater a " to "Rather a ") |
||
| (16 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 1: | Line 1: | ||
{{LSJ1 | {{LSJ1 | ||
|Full diacritics= | |Full diacritics=ἀστᾰκός | ||
|Medium diacritics=ἀστακός | |Medium diacritics=ἀστακός | ||
|Low diacritics=αστακός | |Low diacritics=αστακός | ||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=astakos | |Transliteration C=astakos | ||
|Beta Code=a)stako/s | |Beta Code=a)stako/s | ||
|Definition=ὁ, < | |Definition=ὁ,<br><span class="bld">A</span> the [[smooth]] [[lobster]], Philyll.13, [[Aristotle|Arist.]]''[[Historia Animalium|HA]]''526a11, 549b14, Matro ''Conv.''66, Archestr.''Fr.''24.1; [[ὁ ἐν ποταμοῖς ἀστακός]] = the [[river crayfish]], [[Aristotle|Arist.]]''[[Historia Animalium|HA]]''530a28.<br><span class="bld">II</span> [[hollow of the ear]], Poll.2.85. (By assimilation from [[ὀστακός]], the Att. form acc. to Ath.3.105b.) | ||
}} | |||
{{DGE | |||
|dgtxt=(ἀστᾰκός) -οῦ, ὁ<br /><b class="num">• Alolema(s):</b> [[ὀστακός]] Ath.105b, Eun.<i>Hist</i>.55<br /><b class="num">I</b> zool.<br /><b class="num">1</b> [[bogavante]], [[Homarus gammarus]] o [[langosta]], [[Palinurus vulgaris]] Hp.<i>Epid</i>.7.82, Philyll.12, Epich.21, 100, descrito en Arist.<i>HA</i> 526<sup>a</sup>11, cf. 525<sup>b</sup>11, 549<sup>b</sup>14, <i>PA</i> 683<sup>b</sup>27, Matro <i>SHell</i>.534.66, Archestr.<i>SHell</i>.155.1, Thphr.<i>Fr</i>.177, Gal.6.735, Poll.6.47, Opp.<i>H</i>.1.261, <i>C</i>.2.392, Orib.2.54.1.<br /><b class="num">2</b> [[ὁ ἐν ποταμοῖς ἀστακός]] = [[cangrejo de río]]</i>, [[Astacus fluviatilis]]</i> Arist.<i>HA</i> 530<sup>a</sup>28.<br /><b class="num">II</b> [[concavidad de la oreja]] Poll.2.85.<br /><b class="num">• Etimología:</b> Puede tratarse de una asimilación del át. [[ὀσταχός]] o bien de un grado ø *<i>°H3st</i>- de la raíz *<i>H3est</i>- ‘[[hueso]]’ c. un alarg. gutural, como [[ὄστρακον]]; cf. [[ὀστέον]], ai. <i>asthi</i>, het. <i>ḫastai</i>. | |||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0374.png Seite 374]] ὁ, eine Krebsart, Arist. H. A. 4, 2; Matron bei Ath. IV, 136 a. | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0374.png Seite 374]] ὁ, eine Krebsart, Arist. H. A. 4, 2; Matron bei Ath. IV, 136 a. | ||
}} | }} | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=οῦ (ὁ) :<br />homard, <i>poisson</i>.<br />'''Étymologie:''' DELG cf. [[ἀστράγαλος]]. | |btext=οῦ (ὁ) :<br />homard, <i>poisson</i>.<br />'''Étymologie:''' DELG cf. [[ἀστράγαλος]]. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{elru | ||
| | |elrutext='''ἀστᾰκός:''' ὁ [[морской рак]], [[омар]] (Homarus или [[Astacus]] [[marinus]]) Arst.: ὁ ἐν ποταμοῖς ἀ. Arst. речной рак. | ||
}} | |||
{{ls | |||
|lstext='''ἀστακός''': ὁ, ὁ κοινῶς λεγόμενος, «’στακός», Λατ. [[gammarus]] ἢ [[cammarus]], Ἀθήν. 86Ε (Φιλύλλιος ἐν «Πόλεσι» 1), Ἀριστ. Ἱστ. Ζ. 4. 2., 5. 17, 8· γράφεται δὲ καὶ [[ὀστακός]], Ἀριστομένης ἐν «Γόησιν» 2· ὁ ἐν τοῖς ποταμοῖς [[ἀστακός]], ἡ «καραβίδα», Ἀριστ. Ἱστ. Ζ. 4. 4, 35· ἴδε Sturz Μακεδ. Διάλ. σ. 70. ΙΙ. τὸ κοῖλον τοῦ [[ὠτός]], Πολυδ. Β΄, 85. | |||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=ο (AM [[ἀστακός]])<br /><b>1.</b> [[κοινή]] [[ονομασία]] γενών και ειδών των Δεκάποδων Καρκινοειδών<br />κύρια χαρακτηριστικά τους [[είναι]] ο [[δύσκαμπτος]] και μεταμερισμένος [[εξωσκελετός]] τους, [[πέντε]] ζεύγη ποδιών (ένα έως δύο από τα οποία τροποποιούνται [[συχνά]] σε λαβίδες), ζεύγη κολυμβητικών ποδιών στην [[κοιλιά]] και πτερυγιόμορφη [[ουρά]]<br /><b>2.</b> επιστημονική [[ονομασία]] της καραβίδας<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> α) «[[κόκκινος]] σαν [[αστακός]]» — για άνθρωπο που κοκκινίζει από [[οργή]] ή [[αμηχανία]]<br />β) «αρματωμένος σαν [[αστακός]]» — [[πάνοπλος]]<br /><b>αρχ.</b><br />το [[κοίλο]] [[μέρος]] του αφτιού.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>οστα</i>-<i>κός</i> (<i>οστά</i>), με προληπτική [[αφομοίωση]] το <i>ο</i>- σε <i>α</i>-, <span style="color: red;"><</span> <b>(ΙΕ.)</b> <i>osthn</i>-<i>qό</i>-<i>s</i>, αρχαίο παράγωγο σε -<i>κ</i> ερρίνου θεμ. σε -<i>n</i>, το οποίο απαντά στη γεν. <i>asthn</i>-<i>ah</i> του αρχ. ινδ. <i>άsthi</i> ([[πρβλ]]. <i>οστούν</i>) [[καθώς]] και στο αρχ. ινδ. σύνθετο <i>an</i>-<i>astha</i>-<i>ka</i>- «[[χωρίς]] κόκαλα». Ο τ. συν δέεται σημασιολογικά με το μσν. ινδ. <i>atthi</i> -<i>taco</i> («[[κάβουρας]]») <span style="color: red;"><</span> <i>asthi</i>-<i>tvacas</i>- «αυτός που περιέχει [[γύρω]] από τα κόκαλα μεμβράνη». Τέλος, με τον όρο [[αστακός]] (αττ. [[οστακός]]) χαρακτηρίζεται το ζώο το γεμάτο κόκαλα ή το σκληρό όπως τα κόκαλα]. | |mltxt=ο (AM [[ἀστακός]])<br /><b>1.</b> [[κοινή]] [[ονομασία]] γενών και ειδών των Δεκάποδων Καρκινοειδών<br />κύρια χαρακτηριστικά τους [[είναι]] ο [[δύσκαμπτος]] και μεταμερισμένος [[εξωσκελετός]] τους, [[πέντε]] ζεύγη ποδιών (ένα έως δύο από τα οποία τροποποιούνται [[συχνά]] σε λαβίδες), ζεύγη κολυμβητικών ποδιών στην [[κοιλιά]] και πτερυγιόμορφη [[ουρά]]<br /><b>2.</b> επιστημονική [[ονομασία]] της καραβίδας<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> α) «[[κόκκινος]] σαν [[αστακός]]» — για άνθρωπο που κοκκινίζει από [[οργή]] ή [[αμηχανία]]<br />β) «αρματωμένος σαν [[αστακός]]» — [[πάνοπλος]]<br /><b>αρχ.</b><br />το [[κοίλο]] [[μέρος]] του αφτιού.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>οστα</i>-<i>κός</i> (<i>οστά</i>), με προληπτική [[αφομοίωση]] το <i>ο</i>- σε <i>α</i>-, <span style="color: red;"><</span> <b>(ΙΕ.)</b> <i>osthn</i>-<i>qό</i>-<i>s</i>, αρχαίο παράγωγο σε -<i>κ</i> ερρίνου θεμ. σε -<i>n</i>, το οποίο απαντά στη γεν. <i>asthn</i>-<i>ah</i> του αρχ. ινδ. <i>άsthi</i> ([[πρβλ]]. <i>οστούν</i>) [[καθώς]] και στο αρχ. ινδ. σύνθετο <i>an</i>-<i>astha</i>-<i>ka</i>- «[[χωρίς]] κόκαλα». Ο τ. συν δέεται σημασιολογικά με το μσν. ινδ. <i>atthi</i> -<i>taco</i> («[[κάβουρας]]») <span style="color: red;"><</span> <i>asthi</i>-<i>tvacas</i>- «αυτός που περιέχει [[γύρω]] από τα κόκαλα μεμβράνη». Τέλος, με τον όρο [[αστακός]] (αττ. [[οστακός]]) χαρακτηρίζεται το ζώο το γεμάτο κόκαλα ή το σκληρό όπως τα κόκαλα]. | ||
}} | }} | ||
{{etym | {{etym | ||
| Line 32: | Line 32: | ||
}} | }} | ||
{{FriskDe | {{FriskDe | ||
|ftr='''ἀστακός''': {astakós}<br />'''Grammar''': m.<br />'''Meaning''': [[Meerkrebs]] (Philyll., Arist. usw.).<br />'''Derivative''': Daneben [[ὀστακός]] (Aristom. u. a.; nach Ath. 3, 105b attisch), woraus [[ἀστακός]] durch Vokalassimilation (J. Schmidt KZ 32, 390).<br />'''Etymology''' : Eig. "mit Knochen versehen, Knochentier", alte κ-Ableitung des in ai. ''asthán''-, ''asthn''- (z. B. Gen. ''asthn''-''áḥ'') vorliegenden ''n''-Stammes (Nom. ''ásthi'', vgl. [[ὀστέον]]). Idg. Grundform wäre somit *''osthn̥''-''qó''-''s''. Dasselbe Suffix erscheint als kompositionelles Element im aind. Bahuvrihi ''an''-''ástha'' + ''ka''- [[ohne Knochen]]. Zur Bedeutung vgl. mind. ''aṭṭhi''-''taco'' [[Krebs]] aus *''asthi''-''tvacas''- [[knochenhäutig]] (Schulze KZ 43, 380 = Kl. Schr. 376 m. Lit.). — Vgl. außer [[ὀστέον]] auch [[ἀστράγαλος]], [[ὄστρακον]].<br />'''Page''' 1,169 | |ftr='''ἀστακός''': {astakós}<br />'''Grammar''': m.<br />'''Meaning''': [[Meerkrebs]] (Philyll., Arist. usw.).<br />'''Derivative''': Daneben [[ὀστακός]] (Aristom. u. a.; nach Ath. 3, 105b attisch), woraus [[ἀστακός]] durch Vokalassimilation (J. Schmidt KZ 32, 390).<br />'''Etymology''': Eig. "mit Knochen versehen, Knochentier", alte κ-Ableitung des in ai. ''asthán''-, ''asthn''- (z. B. Gen. ''asthn''-''áḥ'') vorliegenden ''n''-Stammes (Nom. ''ásthi'', vgl. [[ὀστέον]]). Idg. Grundform wäre somit *''osthn̥''-''qó''-''s''. Dasselbe Suffix erscheint als kompositionelles Element im aind. Bahuvrihi ''an''-''ástha'' + ''ka''- [[ohne Knochen]]. Zur Bedeutung vgl. mind. ''aṭṭhi''-''taco'' [[Krebs]] aus *''asthi''-''tvacas''- [[knochenhäutig]] (Schulze KZ 43, 380 = Kl. Schr. 376 m. Lit.). — Vgl. außer [[ὀστέον]] auch [[ἀστράγαλος]], [[ὄστρακον]].<br />'''Page''' 1,169 | ||
}} | |||
{{trml | |||
|trtx=Abenaki: sôga; Afrikaans: kreef; Albanian: karavidhe, gaforre; Arabic: كَرْكَنْد; Armenian: օմար; Assamese: ডাঙৰ মিছামাছ; Asturian: llocántaru; Azerbaijani: xərçəng, omar; Basque: otarraina; Belarusian: амар; Bengali: গলদা; Bonggi: kulakng; Breton: legestr; Bulgarian: омар; Burmese: ပုဇွန်ထုတ်ကြီး; Catalan: llagosta, llamàntol, escamarlà; Cebuano: banagan; Chinese Cantonese: 龍蝦, 龙虾; Mandarin: 龍蝦, 龙虾; Wu: 龍蝦, 龙虾; Cornish: legest; Corsican: gàmbaru; Czech: humr; Danish: hummer; Dhivehi: އިހި; Dupaningan Agta: lobugen; Dutch: [[zeekreeft]], [[kreeft]], [[hommer]]; Esperanto: omaro; Estonian: homaar; Faroese: hummari; Finnish: hummeri; French: [[homard]]; Galician: lumbrigante, lubrigante, lagosta; Georgian: ასთაკვი, კიბო, ლობსტერი; German: [[Hummer]]; Greek: [[αστακός]]; Ancient Greek: [[ἀστακός]], [[ὀστακός]], [[κάμμαρος]], [[καμμαρίς]]; Guaraní: tuku; Haitian Creole: oma; Hawaiian: ula; Hebrew: סַרְטַן־יָם; Hiligaynon: karitot, kiritot, lukon; Hindi: झींगा मछली, लॉब्स्टर; Hungarian: homár; Icelandic: humar; Ido: homardo; Indonesian: udang laut, [[lobster]]; Interlingua: homaro; Irish: gliomach; Italian: astice, aragosta, gambero di mare, lupicante; Japanese: 伊勢海老, イセエビ, ロブスター; Kazakh: омар; Khmer: បង្កងសមុទ្រ, បង្កងសៅទាវ; Korean: 가재, 바닷가재; Kyrgyz: омар; Lao: ກຸ້ງໃຫຍ່, ໂກ່ມ; Latin: [[cammarus]], [[astacus]]; Latvian: omārs; Lithuanian: omaras; Luxembourgish: Homard, Hummer; Macedonian: јастог; Malay: udang kara; Maltese: awwista; Manx: gimmagh; Maranao: odang; Mi'kmaq: jagej anim; Middle English: loppestere; Navajo: tónteel chʼoshtsoh bíláshgaantsohí; Norman: honmard; Northern Norwegian Bokmål: hummer; Occitan: ligombau; Persian: خرچنگ دریایی, روبیان; Plautdietsch: Humma; Polish: homar; Portuguese: lagosta; Romanian: homar; Russian: [[омар]], [[лобстер]]; Scots: lapster; Scottish Gaelic: giomach; Serbo-Croatian Cyrillic: ја̏стог, хла̑п; Roman: jȁstog, hlȃp; Slovak: morský rak; Slovene: jástog; Somali: argoosto, xayawaan; Spanish: [[langosta]], [[bogavante]]; Swedish: hummer; Tagalog: ulang; Tajik: харчанги баҳрӣ; Thai: กุ้งมังกร, ล็อบสเตอร์; Tongan: uo; Turkish: ıstakoz; Turkmen: omar; Ukrainian: омар; Urdu: لابسٹر; Uyghur: چوڭ راك; Uzbek: omar; Vietnamese: tôm hùm, tôm rồng; Volapük: humar; Waray-Waray: banagan; Welsh: cimwch, cimychiaid; West Zhuang: duzlungzyah | |||
}} | }} | ||