3,276,901
edits
μαδάω: Difference between revisions
m
Text replacement - "(*UTF)(*UCP)(?s)Medium diacritics=(\w+)(άω)(?s)(.*)btext=(-ῶ)" to "Medium diacritics=$1$2$3btext=$1ῶ"
(5) |
m (Text replacement - "(*UTF)(*UCP)(?s)Medium diacritics=(\w+)(άω)(?s)(.*)btext=(-ῶ)" to "Medium diacritics=$1$2$3btext=$1ῶῶ") |
||
| (37 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=madao | |Transliteration C=madao | ||
|Beta Code=mada/w | |Beta Code=mada/w | ||
|Definition= | |Definition=<span class="bld">A</span> to [[be moist]] or [[be sodden]], of a [[disease]] in [[fig tree]]s, [[Theophrastus|Thphr.]] ''[[Historia Plantarum|HP]]'' 4.14.5.<br><span class="bld">2</span> of [[hair]], [[fall off]], Ael.''NA''15.18; of persons, to [[be bald]], Ar.''Pl.''266, Longus 3.32, cf. Gal.16.88; μαδάω τὰς τρίχας Sotion p.186 W.; ἐάν τινι μαδήσῃ ἡ κεφαλή [[LXX]] ''Le.''13.40: abs., [[ἐὰν μαδήσῃ]] = [[if there is baldness]], Hp.''Mul.''2.189. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=[[μαδῶ]] :<br />tomber <i>en parl. des cheveux</i>.<br />'''Étymologie:''' R. Μαδ, être humide ; cf. <i>lat.</i> [[madeo]]. | |||
}} | |||
{{pape | |||
|ptext=(<i>madeo</i>, naß sein), <i>[[zerfließen]], sich [[auflösen]]</i>, Theophr.; vom [[Haare]], <i>[[ausgehen]]</i>, θρὶξ μαδῶσα, Ael. <i>N.A</i>. 15.18; dah. = <i>[[kahlköpfig]] sein</i>, Ar. <i>Plut</i>. 266, πρεσβύτην μαδῶντα, nach dem Schol. κόμην μὴ ἔχοντα. S. auch [[μυδάω]]. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''μαδάω:''' досл. течь, растекаться, выпадать (о волосах), перен. быть плешивым ([[πρεσβύτης]] μαδῶν Arph.). | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''μᾰδάω''': μέλλ. -ήσω, Λατ. madere, εἶμαι ὑγρὸς ἢ [[μαλακός]], ἐπὶ νόσου τινὸς τῶν συκῶν, Θεοφρ. π. Φυτ. Ἱστ. 4. 14. 5. 2) ἐπὶ τριχῶν, «μαδῶ», [[ἐκπίπτω]], Λατ. defluere, Αἰλ. π. Ζ. 15. 18· ἐπὶ ἀνθρώπων, εἶμαι [[φαλακρός]], Ἀριστοφ. Πλ. 266, Λόγγος 3. 32· πρβλ. [[μαδίζω]], [[μυδάω]]. (Πρβλ. [[μαδός]], [[μαδαρός]]· Λατ. madeo, madesco, madidus, καὶ [[ἴσως]] τὸ manare.) | |lstext='''μᾰδάω''': μέλλ. -ήσω, Λατ. [[madere]], εἶμαι ὑγρὸς ἢ [[μαλακός]], ἐπὶ νόσου τινὸς τῶν συκῶν, Θεοφρ. π. Φυτ. Ἱστ. 4. 14. 5. 2) ἐπὶ τριχῶν, «μαδῶ», [[ἐκπίπτω]], Λατ. defluere, Αἰλ. π. Ζ. 15. 18· ἐπὶ ἀνθρώπων, εἶμαι [[φαλακρός]], Ἀριστοφ. Πλ. 266, Λόγγος 3. 32· πρβλ. [[μαδίζω]], [[μυδάω]]. (Πρβλ. [[μαδός]], [[μαδαρός]]· Λατ. [[madeo]], [[madesco]], [[madidus]], καὶ [[ἴσως]] τὸ [[manare]].) | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''μᾰδάω:''' μέλ. <i>-ήσω</i>, είμαι [[πλαδαρός]]· είμαι [[φαλακρός]], σε Αριστοφ. | |lsmtext='''μᾰδάω:''' μέλ. <i>-ήσω</i>, είμαι [[πλαδαρός]]· είμαι [[φαλακρός]], σε Αριστοφ. | ||
}} | |||
{{etym | |||
|etymtx=Grammatical information: v.<br />Meaning: [[be moist]] (Thphr.; on a disease of a fir-tree), also [[fall off]] of hair, also with <b class="b3">ἀπο-</b> (Hp., Ar., Arist., LXX).<br />Other forms: aor. [[μαδῆσαι]]<br />Derivatives: [[μάδησις]] [[falling off of hair]] (Hp.), [[μαδαῖος]] [[being moist]] (Poet. de herb.; after [[ἰκμαῖος]]?). - Factitive [[μαδίζω]], also with <b class="b3">ἀπο-</b>, [[remove the hair]], [[pluck or singe bare]] (medic.) with [[μαδιστήριον]] [[instrument]], [[place where depilation is carried on]] = <b class="b3">ευ῝στρα</b> (Halicarn. Ia, sch.), <b class="b3">ὁλο-μάδιστος</b> [[quite bald]] (Cyran.), also [[μάδισος]] (s. below); as iterative [[μαδάσκομαι]] [[become moist]] (medic. VIIp). - Expressive enlargement <b class="b3">μα[γ]δάλλει τίλλει</b>, [[ἐσθίει]]; <b class="b3">μα[γ]δάλλοντες τίλλοντες</b>, [[ἐσθίοντες]] H., cf. <b class="b3">κναδάλλεται κνήθεται</b> H. and Debrunner IF 21, 91. - Besides [[μαδαρός]] [[being moist]] (Hp., Arist.), [[bald]] (Luc.) with [[μαδαρότης]] [[baldness]], [[falling off of the hair]], [[the eyelashes]] (Hp., Gal.), [[μαδαρόω]] [[remove the hairs]] (LXX Ne. 13, 25, [[varia lectio|v.l.]], Crete IIa), [[μαδάρωσις]] = <b class="b3">-ότης</b> (Gal., Vett. Val.; prob. direct from [[μαδαρός]], cf. Chantraine Form. 279); <b class="b3">μαδαρ-ιάω</b> [[suffer loss of hair]] (Cleopatra ap. Gal. 12, 405). Beside [[μαδαρός]] there is <b class="b3">μαδι-γένειος</b> [[with bald chin]] (Arist.); cf. [[χαλαρός]]: <b class="b3">χαλί-φρων</b>.<br />Origin: IE [Indo-European] [694] <b class="b2">*meh₂d-</b>? [[be moist]], [[drip]]<br />Etymology: On the development [[flow away]] > [[fall out]] cf. [[ἐκρέω]] [[flow away]], [[fall out]] and Lat. [[dēfluō]] [[flow down]], also [[fall out]], [[go out]] of hairs. - With [[μαδάω]]: [[μαδαρός]] cf. [[χαλάω]]: [[χαλαρός]] and the synonymous pair [[πλαδάω]]: [[πλαδαρός]]; but aor. [[μαδῆσαι]] innovation against [[χαλάσαι]] (as [[λαγαρός]]: [[λαγάσαι]] a. o.); the morphological analysis, however, remains uncertain, cf. Schwyzer 682 f. - Only formally different are: Lat. [[madeō]] [[be moist]], [[drip]], [[be drunk]] (after the intransitives in [[-ēre]]), OIr. [[maidim]] <b class="b2">break (out)</b> (intr.), [[fall to pieces]] (from *'flow out, away' v.t.; can be formally identical with [[madeō]]), Skt. [[mádati]] (themat. root-pres.), [[ma-mát-ti]] (redupl.) a. o. [[be drunken]], [[fuddle oneself]], [[swallow]], [[be marry]]; further connections, partly uncertain, in Bq, WP. 2, 230ff., Pok. 694f., W.-Hofmann s. [[madeō]]; ib. more lit. Attempt to identify [[μαδαρός]] and Lat. [[madidus]] (< [[-iro-s]]?), in Bloch Sprachgesch. u. Wortbed. 24. - Cf. [[μαστός]] and [[μήδεα]]. - Note (as backformation?) [[μάδος]] (<b class="b3">-ον</b>) as plant-name, = <b class="b3">ἄμπελος λευκή</b> (Dsc.), because its root was used for depilation; by H. rendered with [[ψίλωθρον]], which may indicate the same plant. Besides [[μαδωνάϊς]] = [[νυμφαία]], [[water-lily]] (Boeot. acc. to Thphr. HP 9, 13; because of its humid stand?); cf. Bechtel Dial. 1, 307, who with several others changes to [[μαδωνία]] (cf. Chantraine Form. 208). - Also <b class="b3">μάδισος δίκελλα</b>. <b class="b3">οἱ δε μαδιβός</b> H., prob. from [[μαδίζω]], s. above a. Chantraine 435; cf. [[τάμισος]] (from [[ταμεῖν]])? On <b class="b2">*meh₂d-</b> see Lubotsky, MSS 40 (1981)133-138. | |||
}} | |||
{{mdlsj | |||
|mdlsjtxt=μᾰδάω, fut. -ήσω<br />to be [[flaccid]]: to be [[bald]], Ar. | |||
}} | |||
{{FriskDe | |||
|ftr='''μαδάω''': {madáō}<br />'''Forms''': Aor. μαδῆσαι<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[von Nässe triefen]], [[zerfließen]] (Thphr.; bzgl. einer Krankheit des Feigenbaums), gew. [[ausfallen]], [[ausgehen]] von.. Haar (auch mit ἀπο-), [[die Haare verlieren]] (Hp., Ar., Arist., [[LXX]] usw.).<br />'''Derivative''': Davon [[μάδησις]] [[das Ausfallen der Haare]] (Hp.), [[μαδαῖος]] [[von Nässe triefend]] (Poet. ''de'' ''herb''.; nach [[ἰκμαῖος]]?). — Dazu als Faktitivum [[μαδίζω]], auch mit ἀπο-, [[die Haare entfernen]], [[ausrupfen]], [[sengen]] (Mediz. u. a.) mit [[μαδιστήριον]] [[Enthaarungsmittel]], [[Senggrube]] = [[εὕστρα]] (Halikarn. I<sup>a</sup>, Sch.) [[ὁλομάδιστος]] [[ganz kahlköpfig]] (Kyran.), wohl auch [[μάδισος]] (s. u.); als Iterativum [[μαδάσκομαι]] [[triefen]], [[feucht werden]] (Mediz. VII<sup>p</sup>). — Expressive Erweiterung μα[γ]δάλλει· τίλλει, ἐσθίει; μα[γ]δάλλοντες· τίλλοντες, ἐσθίοντες H., vgl. κναδάλλεται· κνήθεται H. und Debrunner IF 21, 91. —Daneben [[μαδαρός]] [[von Nässe triefend]], [[wässerig]] (Hp., Arist.), [[kahlköpfig]] (Luk.) mit [[μαδαρότης]] ‘Kahlköpfigkeit, das Aus- fallen der Haare und der Augenwimpern’ (Hp., Gal.), [[μαδαρόω]] [[die Haare entfernen]] (LXX ''Ne''. 13, 25, [[varia lectio|v.l.]], Kreta II<sup>a</sup>), [[μαδάρωσις]] = -ότης (Gal., Vett. Val. u.a.; wohl direkt von [[μαδαρός]], vgl. Chantraine Form. 279); [[μαδαριάω]] ‘vom Haar- ausfall leiden’ (Kleopatra ap. Gal. 12, 405). Neben [[μαδαρός]] steht [[μαδιγένειος]] [[mit kahlem Kinn]] (Arist.); vgl. [[χαλαρός]]: [[χαλίφρων]]. — Zu bemerken noch (als Rückbildung?) [[μάδος]] (-ον) als Pflanzenname, = [[ἄμπελος]] [[λευκή]] (Dsk. u. a.), weil die Wurzel als Enthaarungsmittel verwendet wurde; von H. mit [[ψίλωθρον]] wiedergegeben, das indessen auch dieselbe Pflanze bezeichnen kann. Daneben [[μαδωνάϊς]] = [[νυμφαία]], [[Seerose]] (böot. nach Thphr. ''HP'' 9, 13; wegen des feuchten Standorts?); vgl. Bechtel Dial. 1, 307, der nach mehreren Vorgängern in [[μαδωνία]] ändert (vgl. Chantraine Form. 208). — Außerdem [[μάδισος]]· [[δίκελλα]]. οἱ δὲ μαδιβός H., wohl von [[μαδίζω]], s. oben u. Chantraine 435; vgl. [[τάμισος]] (von ταμεῖν).<br />'''Etymology''': Zur Bedeutungsentwicklung [[zerfließen]] > [[ausfallen]] vgl. [[ἐκρέω]] [[herausfließen]], [[ausfallen]] und lat. ''dēfluō'' [[herabfließen]], auch [[ausfallen]], [[ausgehen]] von Haaren. — Zu [[μαδάω]]: [[μαδαρός]] vgl. [[χαλάω]]: [[χαλαρός]] und das synonyme Reimwortpaar [[πλαδάω]]: [[πλαδαρός]]; aber Aor. μαδῆσαι Neubildung gegenüber χαλάσαι (wie [[λαγαρός]]: λαγάσαι u. a.); die morphologische Beurteilung bleibt im übrigen ungewiß, vgl. Schwyzer 682 f. — Nur bildungsgemäß weichen davon ab: lat. ''madeō'' [[naß sein]], [[triefen]], [[trunken sein]] (nach den Intransitiven auf -''ēre''), air. ''maidim'' [[zerbrechen]] (intr.), [[in Stücke gehen]] (aus *’zerfließen’ o.ä.; kann mit ''madeō'' formal identisch sein), aind. ''mádati'' (themat. Wz.-präs.), ''ma''-''mát''-''ti'' (redupl.) u. a. ‘trunken sein, sich berauschen, in etwas schwelgen, fröhlich sein’; weitere Anknüpfungen, teilweise unsicherer Art, bei Bq, WP. 2, 230ff., Pok. 694f., W.-Hofmann s. ''madeō''; ebd. auch reiche Lit. Versuch [[μαδαρός]] mit lat. ''madidus'' (< -''iro''-''s''?) gleichzusetzen, bei Bloch Sprachgesch. u. Wortbed. 24. — Vgl. [[μαστός]] und [[μήδεα]].<br />'''Page''' 2,157-158 | |||
}} | }} | ||