ἐλευθέριος: Difference between revisions

|Definition=ἐλευθέριον, also ἐλευθερία, ἐλευθέριον X.Smp.8.16:—<br><span class="bld">A</span> [[speaking]] or [[act]]ing like a [[freeman]], [[free-spirited]], ἐλευθέριος καὶ [[δημωφελής]] Democr.282, etc.; ἀνδρεῖοι καὶ ἐλευθέριοι Pl.Lg.635d; opp. [[δουλοπρεπής]], X.Mem.2.8.4 (Comp.); of certain animals, as the [[lion]], ἐλευθέρια καὶ ἀνδρεῖα καὶ εὐγενῆ Arist.HA488b16.<br><span class="bld">b</span> esp. [[freely giving]], [[bountiful]], ἐλευθέριος εἰς [[χρήμα]]τα X. Smp.4.15 (Comp.), cf. Arist.EN1120a8, etc.<br><span class="bld">2</span> of [[pursuit]]s, etc., [[fit for a freeman]], [[liberal]], πτηνῶν [[θήρα]]ς . . [[ἔρως]] οὐ [[σφόδρα]] ἐλευθέριος Pl.Lg.823e, cf.Grg.485b; [[ἐπιστήμη]] Id.Ax.369b (Sup.); τέχναι Plu.2.122d; [[βίος]] Men 408(dub.); [[διαγωγή]] Arist.Pol.1339b5; [[παιδεία]] ib.1338a32; [[πρᾶξις]], [[ἔργα]], ib.1263b12, Oec.1344a28; [[ἡδονή|ἡδοναὶ]] ἐλευθεριώταται, [[κίνησις|κινήσεις]] ἐλευθεριώτεραι, Id.EN1118b4, Pol.1340b10; [[τὸ ἐλευθέριον]] = [[ἐλευθεριότης]], X.Mem.3.10.5: [[proverb|prov.]], [[ὕδωρ πίοιμι ἐλευθέριον]], i.e. [[may]] I [[become]] [[free]], [[because]] [[slave]]s set [[free]] at [[Argos]] were then first allowed to [[drink]] of the [[spring]] [[Κυνάδρα]], Antiph. 25.<br><span class="bld">3</span> of appearance, [[frank]], [[noble]], [[εὐπρεπής]] τε [[ἰδεῖν]] καὶ ἐλευθέριος X.Mem. 2.1.22, cf. Lac.11.3 (Comp.); [[ἵππος]] Id.Eq.10.17.<br><span class="bld">II</span> Adv. [[ἐλευθερίως]] = [[like a free person]], [[liberally]], [[ζῆν]] Arist.Pol.1326b31; τεθραμμένους Isoc.4.49, 7.43 (prob.): Comp. ἐλευθεριώτερον, [[ζῆν]] X.Mem.1.6.3: Sup. ἐλευθεριώτατα ib.4.8.1.<br><span class="bld">III</span> [[Ζεὺς Ἐλευθέριος]] = [[Zeus]] the [[deliverer|Deliverer]], Pi.O.12.1, Simon.140.4, [[Herodotus|Hdt.]]3.142, etc.<br><span class="bld">IV</span> [[Ἐλευθέριος]], ὁ (''[[sc.]]'' [[μήν]]),= [[Ἐλευθεριών]], SIG1044.26.

|dgtxt=-ον<br /><b class="num">• Alolema(s):</b> jón. [[ἐλεοθέριος]] <i>IGDOlbia</i> 8, 9 (ambas IV a.C.)<br /><b class="num">I</b> de pers. dotadas de las cualidades del hombre libre<br /><b class="num">1</b> [[libre]], [[de comportamiento o condición libre]], [[independiente]] οὐδέ ποτ' ἐκ δούλης τέκνον ἐ. Thgn.538, παιδίον ... χαρίεν ... καὶ ἐλευθέριον Pl.<i>Grg</i>.485b, ἀνδρεῖοι καὶ ἐλυθέριοι Pl.<i>Lg</i>.635d, οὐ δουλοπρεπέστεροι ... ἀλλ' ἐλευθεριώτεροι X.<i>Mem</i>.2.8.4, cf. <i>PCair.Zen</i>.454.5 (III a.C.), διδάσκαλοι τῶν ἐλευθερίων Procop.<i>Arc</i>.26.5<br /><b class="num">•</b>neutr. plu. como adv. [[libremente]] ἐλευθέρι' ἀφίκοντο θύσουσαί ποτε Henioch.5.10<br /><b class="num">•</b>compar. [[con mayor libertad o independencia]] ἐλευθεριώτερον ... ζῆν X.<i>Mem</i>.1.6.3.<br /><b class="num">2</b> [[noble]], [[gallardo]] como [[cualidad]] [[natural]], ref. al [[aspecto]] o la [[conducta]] μεγέθει δὲ σώματος, ἐννεάσαι μὲν, ἐλευθέριον ..., ἐγγηρᾶσαι δέ, δύσχρηστον Hp.<i>Aph</i>.2.54, (γυναῖκα) εὐπρεπῆ τε ἰδεῖν καὶ ἐλευθέριον φύσει X.<i>Mem</i>.2.1.22, cf. 3.10.5, junto a γοργοί X.<i>Lac</i>.11.3, ὁ Κότυς ... βάθος ὑπέφαινεν ἐλευθέριον Plb.27.12.3, νεανίσκον ἐ. ... τῇ φύσει Plu.<i>Arat</i>.15, tb. de estatuas τὰ ἐλευθέριά τε καὶ μὴ ξυντράχηλα Philostr.<i>Gym</i>.35<br /><b class="num">•</b>tb. de anim. [[noble]] τὰ δ' ἐλευθέρια καὶ ἀνδρεῖα (ζῷα) Arist.<i>HA</i> 488^b16<br /><b class="num">•</b>del caballo [[de noble estampa]] ἐ. τε καὶ ἐθελουργόν X.<i>Eq</i>.10.17.<br /><b class="num">3</b> [[liberal]], [[generoso]] ἐλευθέριον εἶναι καὶ δημωφελέα Democr.B 282, cf. Arist.<i>EN</i> 1120^a8, ἐλευθεριωτέρους ... εἰς χρήματα más liberales para el gasto</i> X.<i>Smp</i>.4.15, cf. Arist.<i>Pol</i>.1263^b12.<br /><b class="num">II</b> de abstr. y cosas<br /><b class="num">1</b> ref. la palabra [[propio de una persona libre]], [[independiente]], [[franco]] ἡ ὑπόκρισις ἐλευθεριωτέρη Hdt.1.116, συνήθειαι Aeschin.2.23, ἀληθέστατα καὶ ἐλευθεριώτατα ... εἰπών X.<i>Mem</i>.4.8.1<br /><b class="num">•</b>ret. del estilo [[libre]], [[espontáneo]], [[directo]] τοῦ ἐλευθερίου καὶ ἀφελοῦς κόσμου δεῖν Chrysipp.<i>Stoic</i>.2.96, del estilo de Lisias ἀπέριττος ... ἐ. τε καὶ [[ἀπόνηρος]] D.H.<i>Lys</i>.15.5.<br /><b class="num">2</b> [[propio de la clase libre]], [[liberal]] esp. ref. la παιδεία y las τέχναι [[recibidas y practicadas por hombres libres]], unido tb. a la idea de [[que comporta dignidad]] ἡ ἐλευθεριωτάτη [[ἐπιστήμη]] la [[ciencia]] más liberal</i> de la política, Pl.<i>Ax</i>.369b, παιδεία Arist.<i>Pol</i>.1338^a32, αἱ ἐλευθέριοι καὶ ἀστεῖαι διατριβαί Plu.<i>Them</i>.2, περὶ τὰ φιλόσοφα δὲ καὶ ἐλευθέρια τῆς ἔξωθεν παιδείας Eus.<i>HE</i> 2.4.3, ref. la retórica, D.H.<i>Orat.Vett</i>.1.3, πρὸς ... διαγωγὴν ἐλευθέριον χρηστέον αὐτῇ (μουσικῇ) Arist.<i>Pol</i>.1339^b5, cf. Dam.Mus.B 6, Cleonid.<i>Harm</i>.13, τῶν ἐλευθερίων δὲ τεχνῶν ἰατρική Plu.2.122d.<br /><b class="num">3</b> de otros abstr. [[noble]] o [[propio de personas nobles]] μορφή X.<i>Smp</i>.8.16, θήρας [[αἱμύλος]] ἔρως οὐ σφόδρα [[ἐλευθέριος]] astuta pasión de la caza carente de nobleza</i> Pl.<i>Lg</i>.823e, κινήσεις ἐλευθεριώτεραι emociones más nobles</i> op. [[φορτικός|φορτικωτέραι]] ‘[[vulgar]]es’, Arist.<i>Pol</i>.1340^b10, ἤθη ... σεμνὰ καὶ ἐλευθέρια D.Chr.52.16, ἐξ [[ἐπιθυμία]]ς οὐκ [[ἐλευθερία]]ς I.<i>AI</i> 4.245, χρηματισμός Gal.1.17, de las labores del campo πάντ' ἐλευθέρια ταῦτα Muson.11.<br /><b class="num">4</b> [[propio del que es pródigo y generoso]], [[donado con liberalidad]] σῖτος Thgn.916, δαπανήματα Iambl.<i>VP</i> 169.<br /><b class="num">5</b> de concr. [[que pertenece o es para la clase libre]] op. ‘[[para el esclavo]]’ τύμβος <i>AP</i> 7.178 (Diosc.), 185 (Antip.Thess.).<br /><b class="num">6</b> [[de la libertad]], en el sent. [[que supone libertad]] o [[que recuerda la liberación]] ἡ ἐ. ... καὶ [[ἐπινίκιο]]ς [[σπονδή]] por la [[muerte]] del [[tirano]], Luc.<i>Tyr</i>.22, στέφανος <i>A.Paul</i>.2.31<br /><b class="num">•</b>[[proverb|prov.]] [[ὕδωρ ἐλευθέριον]] en fórmulas de juramento [[μηδέποθ' ὕδωρ πίοιμι ἐλευθέριον]] = [[jamás beba yo el agua de la libertad]], e.e., [[siga toda mi vida esclava]], Antiph.26, ἐν Κυνάδρᾳ ἐλευθέριον ὕδωρ ref. a una vida en libertad, Paus.Gr.κ 56, cf. Hsch., en parod. cóm. ἐλευθέριον πιοῦσαν οἶνον ἀποθανεῖν (así pueda yo) morir habiendo apurado el vino de la libertad</i> Xenarch.5.2<br /><b class="num">•</b>tb. ὕδωρ ἐλευθέριον Fuente de la liberación</i> cuya agua servía para las purificaciones, junto al Hereon de Micenas, Paus.2.17.1<br /><b class="num">•</b>neutr. plu. subst. (τὰ) [[ἐλευθέρια]] = [[ofrenda por la libertad]]</i> en dedicatorias tesalias a Apolo por parte de mujeres <i>SEG</i> 35.607 (Larisa II a.C.), <i>IG</i> 9(2).1034, <i>Bull.Epigr</i>.1964.231 (ambas Pelasgiótide).<br /><b class="num">III</b> ὁ [[Ἐλευθέριος]] = [[Eleuterio]]<br /><b class="num">1</b> como epít. o advoc. [[Liberador]] epít. de Zeus como [[Protector de la libertad]] ref. la de las ciudades griegas frente a otros pueblos, Pi.<i>O</i>.12.1, E.<i>Rh</i>.358, con altares y templos en Platea ἱδρύσαντο Διὸς βωμὸν Ἐλευθερίου en conmemoración de la batalla, Simon.<i>FGE</i> 739, cf. Th.2.71, <i>BCH</i> 99.1975.53 (Plateas III a.C.), Men.<i>Fr</i>.482, Str.9.2.31, Luc.<i>Dem.Enc</i>.50, Paus.9.2.5, Ael.<i>VH</i> 2.9, en Samos, Hdt.3.142, <i>IGDOlbia</i> ll.cc., en Larisa <i>SEG</i> 34.558.15 (Larisa II a.C.), en Milasa ἱερεὺς Διὸς Ἐλευθερίου <i>IMylasa</i> 207.5 (II/I a.C.), como advoc. de Zeus cerca de la Estoa de Atenas <i>Libertador</i> o <i>Garante de la libertad</i> de los esclavos liberados, Hyp.<i>Fr</i>.197, Paus.1.3.2, en Siracusa, donde se celebraban fiestas Eleuterias, [[Diodorus Siculus|D.S.]]11.72, sin ref. local Ζηνὸς ἐλευθερίοι ο φίλος γόνος ref. Heracles, Pamprepius 4.51, epít. de Helios en Trecén, Paus.2.31.5, epít. de todos los dioses en general, Ael.<i>VH</i> 12.1, aplicado a un personaje romano divinizado <i>SIG</i> 753 (I a.C.), al emperador Hadriano <i>ILesb</i>.49 (II d.C.).<br /><b class="num">2</b> n. de mes en Halicarnaso, el mismo que [[Ἐλευθεριών]] q.u. <i>SIG</i> 1044.26 (IV/III a.C.), en Anfisa (Lócride) <i>IG</i> 9².752.9 (II a.C.).<br /><b class="num">IV</b> [[τὰ Ἐλευθέρια]] = [[Eleuterias]], [[Fiestas de la libertad]] celebradas cada cuatro años por distintas [[ciudad]] griegas en conmemoración de la batalla de Platea frente a los persas, Posidipp.31.3, [[Diodorus Siculus|D.S.]]11.29, Str.9.2.31, Plu.<i>Arist</i>.21, Paus.9.2.6<br /><b class="num">•</b>en Samos en honor de Eros como dios de la amistad y la libertad, Erxias en Ath.562a<br /><b class="num">•</b>en Esmirna fiestas que conmemoraban la liberación de la ciudad gracias a las esclavas vestidas como mujeres libres, Dosith.Hist.5<br /><b class="num">•</b>celebradas cada año en Siracusa en recuerdo de la supresión de la tiranía de [[Trasíbulo]], [[Diodorus Siculus|D.S.]]11.72.<br /><b class="num">V</b> adv. [[ἐλευθερίως]]<br /><b class="num">1</b> [[en o con libertad]] [[σχολάζειν]] Arist.<i>Pol</i>.1326^b31.<br /><b class="num">2</b> [[noblemente]], [[de manera liberal]] [[ἐλευθερίως]] πεπαιδεῦσθαι ser instruido en las artes liberales</i> X.<i>Mem</i>.2.7.4.<br /><b class="num">3</b> [[pródigamente]], [[con generosidad]] καὶ γὰρ ... [[φιλάνθρωπος]] ἐ. ... εἶ D.61.21.

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0795.png Seite 795]] ον, auch fem. [[ἐλευθερία]], Xen. Conv. 8, 16, was dem Freien ziemt, Einer der wie ein Freier denkt, spricht u. handelt, freisinnig, edel; καὶ [[χαρίεν]] Plat. Gorg. 485 b; πτηνῶν θήρας [[ἔρως]] οὐ [[σφόδρα]] [[ἐλευθέριος]] Legg. VII, 823 e; <span class="ggns">Gegensatz</span> [[δουλοπρεπής]], Xen. Hem. 2, 8, 4; vom Körper, von edler Haltung, edlem Ansehen, ἐλευθεριωτέρους καὶ γοργοτέρους φαίνεσθαι Lac. 11, 3. 12, 5; von Pferden, Equ. 10, 17, von Löwen, Arist. H. A. 1, 1. Bes. freigebig, gern mitteilend, nicht ängstlich auf Gelderwerb u. Sparen bedacht; Arist. Nic. eth. 4, 1; εἰς χρήματα Xen. Conv. 4, 15, s. [[ἐλευθεριότης]]; – ἡ ἐλευθεριωτάτη [[ἐπιστήμη]] Plat. Ax. 369 b, wie ἐλ. διατριβαί, studia liberalia, Plut. Rom. 6 u. öfter bei Sp. – Ζεὺς ἐλ., der Befreier, Pind. Ol. 13, 1; Thuc. 2, 71 u. A.; Ἥλιος, Paus. 2, 31, 5. S. [[ἐλευθέρια]]. – Ὕδωρ, Antiphan. bei Ath. III, 123 b, nach VLL. aus einer Quelle Kynadra in Argos. – Adv. ἐλευθερίως, Xen. Mem. 2, 7, 4 u. A.

|elrutext='''ἐλευθέριος:''' 2, редко 3<br /><b class="num">1</b> [[достойный быть свободным человеком]], [[свободный]], [[вольный]], [[независимый]] (οἱ ἐν ταῖς πόλεσι προστατεύοντες Xen.);<br /><b class="num">2</b> [[достойный свободного гражданина]], [[свободный]], [[благородный]] ([[ἐπιστήμη]] Plat., Arst.; τέχναι, διατριβαί Plut.);<br /><b class="num">3</b> (о животных), [[благородный]] ([[ἵππος]] Xen.; ζῷα [[ἐλευθέρια]] καὶ εὐγενῆ Arst.);<br /><b class="num">4</b> [[великодушный]], [[щедрый]], [[бескорыстный]] (εἰς χρήματα Xen.);<br /><b class="num">5</b> [[несущий освобождение]], [[освобождающий]], [[избавляющий]] ([[Ζεύς]] Pind., Her., Thuc., Luc.; σωτὴρ καὶ ἐ. [[θεός]] Arst.).

|lstext='''ἐλευθέριος''': -ον, [[ὡσαύτως]] α, ον, Ξεν. Συμπ. 8. 16: ― ὁ ὁμιλῶν ἢ πράττων ὡς [[ἄνθρωπος]] [[ἐλεύθερος]], ὁ ἐλευθεριάζων τοὺς τρόπους· ἔχει δὲ ἡ [[λέξις]] σχέσιν πρὸς τὸ [[ἐλεύθερος]], ὡς τὸ Λατ. liberalis πρὸς τὸ liber, Πλάτ. Γοργ. 485Β, κ. ἀλλ.· ἀνδρεῖοι καὶ ἐλ. ὁ αὐτ. Νόμ. 635C· ἀντίθετον τῷ [[δουλοπρεπής]], Ξεν. Ἀπομν. 2. 8, 4· [[περί]] τινων ζῴων [[οἷον]] τοῦ λέοντος, ἐλ. καὶ ἀνδρεῖα καὶ εὐγενῆ Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 1. 1, 321. β) [[κυρίως]] ὁ ἐλευθέρως δίδων, γενναιόδωρος, ἐλ. εἰς χρήματα Ξεν. Συμπ. 4. 15, πρβλ. Ἀριστ. Ἠθ. Ν. 4. 1, 1. 2) ἐπὶ διατριβῆς, ἐπιτηδεύματος ἢ ἐνασχολήσεως, ἁρμόζων, [[πρέπων]] εἰς ἐλεύθερον ἄνδρα, πτηνῶν θήρας... [[ἔρως]] οὐ [[σφόδρα]] ἐλ. Πλάτ. Νόμ. 823Ε· ἐπιστῆμαι ὁ αὐτ. Ἀξ. 369Β· βίου ἐλευθερίου Μένανδ. ἐν «Πλοκίῳ» 7 ([[ἔνθα]] ὁ Meineke ἔχει ἐλευθέρου)· διαγωγὴ Ἀριστ. Πολιτικ. 8. 5, 8· [[παιδεία]] [[αὐτόθι]] 8. 3, 10· [[πρᾶξις]], ἔργα [[αὐτόθι]] 2. 5, 10· τὸ ἐλευθέριον = [[ἐλευθεριότης]], Ξεν. Ἀπομν. 3. 10, 5· παροιμ., εἰδὲ μή, μηδέποθ’ [[ὕδωρ]] πίοιμι ἐλευθέριον, εἰδεμή, νὰ μὴν ἀξιωθῶ ποτε νὰ ἐλευθερωθῶ, [[ἐπειδὴ]] οἱ δοῦλοι ἐν Ἄργει μόνον ὅτε ἀπηλευθεροῦντο ἠδύναντο νὰ πίωσιν [[ὕδωρ]] ἐκ τῆς πηγῆς Κυνάδρας, Ἀντιφάν. ἐν «Ἀλειπτρίᾳ» 1. 4, πρβλ. Meineke ἐν τόπῳ. 3) ἐπὶ τοῦ ἐξωτερικοῦ, ἐπιβάλλων, [[ἐπιβλητικός]], [[εὐγενής]], [[ἀξιοπρεπής]], [[εὐπρεπής]] τε [[ἰδεῖν]] καὶ ἐλ. Ξεν. Ἀπομν. 2. 1, 22, πρβλ. Ἱππ. 10, 17, Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 1. 1, 32. ΙΙ. τὸ ἐπίρρ. -ίως, συγκρ. -ιώτερον, ὑπερθ. -ιώτατα, ἀπαντᾷ καθ’ ἁπάσας τὰς ἀνωτέρω μνημονευθείσας σημασίας, Ξεν. Ἀπομν. 4. 8, 1, κτλ. ΙΙΙ. [[Ζεύς|Ζεὺς]] Ἐλ., [[Ζεύς|Ζεὺς]] ὁ [[ἐλευθερωτής]], Πινδ. Ο. 12, 1, Σιμωνίδ. 144, Ἡρόδ. 3. 142.

|sltr=[[ἐλευθέριος]] [[epithet]] of [[Zeus]], the [[deliverer]] παῖ Ζηνὸς ἐλευθερίου (O. 12.1)

|lsmtext='''ἐλευθέριος:''' -α ή -ος, -α, -ον· <b>I. 1. α)</b> αυτός που μιλά ή ενεργεί ως [[ελεύθερος]] [[άνθρωπος]], που έχει ελεύθερο [[πνεύμα]], ελεύθερη [[βούληση]], [[ελεύθερος]] στους τρόπους, συγγενές προς το [[ἐλεύθερος]], όπως το Λατ. [[liberalis]] προς το [[liber]], σε Πλάτ., Ξεν. <b>β)</b> αυτός που δίνει [[κάτι]] απλόχερα, [[ανοιχτοχέρης]], [[μεγαλόψυχος]], [[γενναιόδωρος]], στον ίδ.<br /><b class="num">2.</b> λέγεται για ενασχολήσεις, αυτές που αρμόζουν, που πρέπουν σ' έναν ελεύθερο άνδρα, γενναίες, ευγενικές· τὸ ἐλευθέριον = [[ἐλευθεριότης]], στον ίδ.<br /><b class="num">3.</b> λέγεται για [[εμφάνιση]], αβρή, ευγενική, αριστοκρατική, στον ίδ.<br /><b class="num">II.</b> [[Ζεύς|Ζεὺς]] Ἐλευθέριος, Δίας ο Ελευθερωτής, σε Ηρόδ.

|mdlsjtxt=[[ἐλευθέριος]], ον<br /><b class="num">I.</b> or ος, η, ον, [[speaking]] or acting like a freeman, [[free]]-[[spirited]], [[frank]], [[related]] to [[ἐλεύθερος]], as Lat. [[liberalis]] to [[liber]], Plat., Xen.<br />b. [[freely]] giving, [[bountiful]], [[liberal]], Xen.<br /><b class="num">2.</b> of pursuits, fit for a freeman, [[liberal]]; τὸ ἐλευθέριον = [[ἐλευθεριότης]], Xen.<br /><b class="num">3.</b> of [[appearance]], [[free]], [[noble]], Xen.<br /><b class="num">II.</b> [[Ζεύς|Ζεὺς]] Ἐλευθέριος Jove the Deliverer, Hdt.