3,274,921
edits
ὑπόγειος: Difference between revisions
m
no edit summary
mNo edit summary |
mNo edit summary |
||
| (9 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=ypogeios | |Transliteration C=ypogeios | ||
|Beta Code=u(po/geios | |Beta Code=u(po/geios | ||
|Definition=also [[ὑπόγαιος]], ον, ([[γῆ]]) < | |Definition=also [[ὑπόγαιος]], ον, ([[γῆ]])<br><span class="bld">A</span> [[underground]], [[subterraneous]], [[οἴκημα]] ὑπόγαιον [[Herodotus|Hdt.]]2.100,148 (vv.ll. ὑπόγεον, ὑπόγεα) [[ὀρύγματα ὑπόγαια]] = [[mine]]s, Id.4.200 ([[varia lectio|v.l.]] ὑπόγεα) ; ὑπογαίου ([[varia lectio|v.l.]] ὑπογείου) βροντῆς A. Fr.57.10 (anap.); ὑπόγειον ὕδωρ Gp.2.6.33; ὑπόγειος [[οἶνος]] = [[stored in a cellar]], Gal.19.95.<br><span class="bld">II</span> [[ὑπόγειον]] or [[ὑπόγαιον]], τό, an [[underground]] [[chamber]], Plu.2.770e, Hdn.1.15.6.<br><span class="bld">III</span> Astron., [[under the earth]], Man.3.27, Gp.1.7.1; [ἄστρα] τὴν ὑ. φορὰν ἐνεχθέντα Placit.1.6.8: τὸ [[ὑπόγειον]] = the [[nadir]], Vett.Val.75.24.—The form [[ὑπόγεως]], ων, cited in Hdn.Epim.208 and Suid., occurs in codd. of Paus.2.2.1, 2.36.7; cf. [[ὑπογάιδιον]]. | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
| Line 26: | Line 26: | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=-α, -ο / [[ὑπόγειος]], -ον, ΝΜΑ και [[ὑπόγαιος]], και [[ὑπόγεως]], -ων, Α<br /><b>1.</b> αυτός που βρίσκεται ή που γίνεται [[κάτω]] από το [[έδαφος]], [[κάτω]] από την [[επιφάνεια]] της Γης (α. «υπόγεια [[έκρηξη]]» β. «υπόγεια [[κρύπτη]]» γ. «[[ὑπόγειος]] [[βροντή]]», <b>Αισχύλ.</b><br />δ. «ὑπόγαιον [[οἴκημα]]», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>2.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> το [[υπόγειο]](<i>ν</i>)<br />[[τμήμα]] ή [[διαμέρισμα]] κατοικίας ή [[οίκημα]] του οποίου το [[δάπεδο]] βρίσκεται [[κάτω]] από την [[επιφάνεια]] του [[γύρω]] εδάφους<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>φρ.</b> α) «υπόγεια όργανα»<br /><b>βοτ.</b> τα όργανα τών [[φυτών]] που αναπτύσσονται [[μέσα]] στο [[έδαφος]]<br />β) «υπόγειοι καρποί»<br /><b>βοτ.</b> οι καρποί διαφόρων [[φυτών]] που σχηματίζονται [[μέσα]] στο [[χώμα]], όπως λ.χ. της αραχίδας<br />γ) «υπόγεια [[βλάστηση]]»<br /><b>βοτ.</b> [[τρόπος]] βλάστησης τών σπερμάτων ορισμένων φυτικών ειδών, όπως [[είναι]] λ.χ. τα μπιζέλια ή τα [[κουκιά]], [[κατά]] τον οποίο το [[υποκοτύλιο]] επιμηκύνεται ελάχιστα παραμένοντας [[κοντό]] και οι κοτυληδόνες παραμένουν [[μέσα]] στο [[σπέρμα]] ή δεν βγαίνουν στην [[επιφάνεια]] του εδάφους·δ) «[[υπόγειο]] [[νερό]]»<br /><b>γεωλ.</b> [[νερό]] που απαντά [[κάτω]] από την [[επιφάνεια]] της Γης, όπου καταλαμβάνει εξ ολοκλήρου ή εν μέρει τους κενούς χώρους στα εδάφη ή τα γεωλογικά στρώματα, αλλ. υποεπιφανειακό [[νερό]]<br />ε) «υπόγεια καλώδια»<br />(ηλεκτρολ.-τηλεπικ.) καλώδια κατασκευασμένα με τέτοιο τρόπο, ώστε να αντέχουν στις συνθήκες ταφής και ακαμψίας [[μέσα]] στο [[έδαφος]] για μεγάλο [[χρονικό]] [[διάστημα]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> αυτός που κινείται ή βρίσκεται [[κάτω]] από τη Γη («ἄστρα τὴν ὑπόγειον φορὰν ἐνεχθέντα» — άστρα που [[κατά]] την [[περιφορά]] τους βρίσκονται [[κάτω]] από τη Γη, Πλακίδ.)<br /><b>2.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> <i>το</i> [[ναδίρ]]<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> α) «ὀρύγματα υπόγαια» — τα ορυχεία<br />β) «[[ὑπόγειος]] [[οἶνος]]» — [[κρασί]] από το [[κελάρι]]. <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br /><i>υπογείως</i> και <i>υπόγεια</i> Ν<br /><b>1.</b> [[κάτω]] από το [[έδαφος]]<br /><b>2.</b> <b>μτφ.</b> δόλια, [[κρυφά]] («δρα υπογείως»).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>ὑπ</i>(<i>ο</i>)- <span style="color: red;">+</span> -<i>γειος</i> / -<i>γαιος</i> (<span style="color: red;"><</span> <i>γη</i> <b>βλ. λ.</b>), | |mltxt=-α, -ο / [[ὑπόγειος]], -ον, ΝΜΑ και [[ὑπόγαιος]], και [[ὑπόγεως]], -ων, Α<br /><b>1.</b> αυτός που βρίσκεται ή που γίνεται [[κάτω]] από το [[έδαφος]], [[κάτω]] από την [[επιφάνεια]] της Γης (α. «υπόγεια [[έκρηξη]]» β. «υπόγεια [[κρύπτη]]» γ. «[[ὑπόγειος]] [[βροντή]]», <b>Αισχύλ.</b><br />δ. «ὑπόγαιον [[οἴκημα]]», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>2.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> το [[υπόγειο]](<i>ν</i>)<br />[[τμήμα]] ή [[διαμέρισμα]] κατοικίας ή [[οίκημα]] του οποίου το [[δάπεδο]] βρίσκεται [[κάτω]] από την [[επιφάνεια]] του [[γύρω]] εδάφους<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>φρ.</b> α) «υπόγεια όργανα»<br /><b>βοτ.</b> τα όργανα τών [[φυτών]] που αναπτύσσονται [[μέσα]] στο [[έδαφος]]<br />β) «υπόγειοι καρποί»<br /><b>βοτ.</b> οι καρποί διαφόρων [[φυτών]] που σχηματίζονται [[μέσα]] στο [[χώμα]], όπως λ.χ. της αραχίδας<br />γ) «υπόγεια [[βλάστηση]]»<br /><b>βοτ.</b> [[τρόπος]] βλάστησης τών σπερμάτων ορισμένων φυτικών ειδών, όπως [[είναι]] λ.χ. τα μπιζέλια ή τα [[κουκιά]], [[κατά]] τον οποίο το [[υποκοτύλιο]] επιμηκύνεται ελάχιστα παραμένοντας [[κοντό]] και οι κοτυληδόνες παραμένουν [[μέσα]] στο [[σπέρμα]] ή δεν βγαίνουν στην [[επιφάνεια]] του εδάφους·δ) «[[υπόγειο]] [[νερό]]»<br /><b>γεωλ.</b> [[νερό]] που απαντά [[κάτω]] από την [[επιφάνεια]] της Γης, όπου καταλαμβάνει εξ ολοκλήρου ή εν μέρει τους κενούς χώρους στα εδάφη ή τα γεωλογικά στρώματα, αλλ. υποεπιφανειακό [[νερό]]<br />ε) «υπόγεια καλώδια»<br />(ηλεκτρολ.-τηλεπικ.) καλώδια κατασκευασμένα με τέτοιο τρόπο, ώστε να αντέχουν στις συνθήκες ταφής και ακαμψίας [[μέσα]] στο [[έδαφος]] για μεγάλο [[χρονικό]] [[διάστημα]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> αυτός που κινείται ή βρίσκεται [[κάτω]] από τη Γη («ἄστρα τὴν ὑπόγειον φορὰν ἐνεχθέντα» — άστρα που [[κατά]] την [[περιφορά]] τους βρίσκονται [[κάτω]] από τη Γη, Πλακίδ.)<br /><b>2.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> <i>το</i> [[ναδίρ]]<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> α) «ὀρύγματα υπόγαια» — τα ορυχεία<br />β) «[[ὑπόγειος]] [[οἶνος]]» — [[κρασί]] από το [[κελάρι]]. <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br /><i>υπογείως</i> και <i>υπόγεια</i> Ν<br /><b>1.</b> [[κάτω]] από το [[έδαφος]]<br /><b>2.</b> <b>μτφ.</b> δόλια, [[κρυφά]] («δρα υπογείως»).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>ὑπ</i>(<i>ο</i>)- <span style="color: red;">+</span> -<i>γειος</i> / -<i>γαιος</i> (<span style="color: red;"><</span> <i>γη</i> <b>βλ. λ.</b>), [[πρβλ]]. [[μεσόγειος]]]. | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
| Line 32: | Line 32: | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
|mdlsjtxt=ὑπό-γειος, ''Ionic'' | |mdlsjtxt=ὑπό-γειος, ''Ionic'' and late ''Attic'' [[ὑπόγαιος]], ον, [[γῆ]]<br />[[under the earth]], [[subterraneous]], Hdt., etc. | ||
}} | |||
{{elmes | |||
|esmgtx=-ον [[subterráneo]] de un dios Ἄνουβι, θεὲ ἐπίγειε καὶ ὑπόγειε καὶ οὐράνιε <b class="b3">Anubis, dios terrestre, subterráneo y celestial</b> P XVIIa 3 gener. de espíritus y démones φύλαξόν με ἀπὸ παντὸς δαίμονος ἀερίου καὶ ἐπιγείου καὶ ὑπογείου <b class="b3">guárdame de todo demon aéreo, terreno y subterráneo</b> P IV 2700 σὺ λάλησον, ὁποῖον ἐὰν ᾖς, ἐπουράνιον ἢ ἀέριον, εἴτε ἐπίγειον εἴτε ὑπόγειον <b class="b3">tú habla, de la clase que seas, celeste o aéreo, terreno o subterráneo</b> P IV 3043 P V 167 ἐξορκίζω σε τοῖς μεγάλοις ὀνόμασίν σου, ἅ οὐ δύναται σοι παρακοῦσαι οὔτε ἀέριος οὔτε ὑ. <b class="b3">te conjuro con tus grandes nombres, que no puede desoir ningún ser aéreo ni subterráneo</b> P VII 893 ὑπόταξόν μοι πᾶν πν(εῦμ)α δαιμονίων φθειροποιούντων ἀκαθάρτων, ἐπίγαια, ὑπόγαια <b class="b3">somete a mí todo espíritu de demonios destructivos e impuros, terrestres, subterráneos</b> C 13a 4 | |||
}} | }} | ||
{{trml | {{trml | ||
|trtx=Ancient Greek: [[ὑπόγειος]], [[ | |trtx====[[subterranean]]=== | ||
Belarusian: падземны; Bulgarian: подземен; Catalan: subterrani; Chinese Mandarin: 地底, 地下; Czech: podzemní; Dutch: [[onderaards]]; Finnish: maanalainen; French: [[souterrain]]; German: [[unterirdisch]]; Greek: [[υπόγειος]]; Ancient Greek: [[ὑπόγειος]], [[χθόνιος]], [[κατάγειος]], [[κατάγαιος]]; Hebrew: תַּת קַרְקָעִי; Hungarian: föld alatti; Italian: [[sotterraneo]]; Japanese: 地下の; Kazakh: жерасты; Latin: [[subterraneus]]; Old English: eorþen; Polish: podziemny; Portuguese: [[subterrâneo]]; Russian: [[подземный]]; Slovak: podzemný; Spanish: [[subterráneo]]; Swedish: underjordisk; Ukrainian: підземний; Yiddish: אונטערערדיש | |||
===[[underground]]=== | |||
Belarusian: падземны; Catalan: subterrani; Chinese Mandarin: 地下; Czech: podzemní; Dutch: [[ondergronds]]; Esperanto: subtera; Finnish: maanalainen; French: [[souterrain]]; Georgian: მიწისქვეშა; German: [[unterirdisch]], [[Untegrund-]]; Greek: [[υπόγειος]]; Ancient Greek: [[ὑπόγειος]], [[ὑπόνομος]], [[χθόνιος]]; Hungarian: föld alatti; Icelandic: neðanjarðar; Ido: subtera; Italian: [[sotterraneo]]; Japanese: 地下; Korean 땅속, 땅굴, 땅밑, 땅아래, 지하(地下); Latin: [[subterraneus]]; Macedonian: подземен; Maori: rarowhenua; Norwegian Bokmål: underjordisk; Polish: podziemny; Portuguese: [[subterrâneo]]; Romanian: subteran; Russian: [[подземный]]; Serbo-Croatian Cyrillic: подземан; Roman: podzeman; Spanish: [[subterráneo]]; Swedish: underjordisk; Ukrainian: підземний; Yiddish: אונטערגרונט, אונטערערדיש | |||
}} | }} | ||