ναυαγός: Difference between revisions

m
no edit summary
m (Text replacement - " :" to ":")
mNo edit summary
 
(12 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=navagos
|Transliteration C=navagos
|Beta Code=nauago/s
|Beta Code=nauago/s
|Definition=όν, Ion. ναυηγός (also in late Prose, <span class="bibl">Alciphr.1.18</span>), <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[shipwrecked]], <span class="bibl">Hdt.4.103</span>, <span class="bibl">E.<span class="title">Hel.</span>408</span>, <span class="bibl">Philem.213.3</span>; <b class="b3">ναυαγοὺς ἀναιρεῖσθαι</b> pick up [[shipwrecked men]], <span class="bibl">X.<span class="title">HG</span>1.7.4</span>; <b class="b3">ν. τάφος</b>, i. e. a watery grave, <span class="title">AP</span>7.76 (Diosc.); <b class="b3">ν. μόρος</b> ib.<span class="bibl">9.84</span> (Antiphan.). </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> Act., [[causing shipwreck]], [[ἄνεμοι]] ib. <span class="bibl">105</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> (ἄγω) = [[ναύαρχος]], <span class="bibl">Euph.158</span>.</span>
|Definition=ναυαγόν, Ion. [[ναυηγός]] (also in late Prose, Alciphr.1.18),<br><span class="bld">A</span> [[shipwrecked]], [[Herodotus|Hdt.]]4.103, E.''Hel.''408, Philem.213.3; [[ναυαγοὺς ἀναιρεῖσθαι]] = [[pick up shipwrecked men]], X.''HG''1.7.4; ναυαγὸς [[τάφος]], i.e. a [[watery]] [[grave]], ''AP''7.76 (Diosc.); ναυαγὸς [[μόρος]] ib.9.84 (Antiphan.).<br><span class="bld">2</span> Act., [[causing shipwreck]], [[ἄνεμος|ἄνεμοι]] ib. 105.<br><span class="bld">II</span> ([[ἄγω]]) = [[ναύαρχος]], Euph.158.
}}
}}
{{pape
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0230.png Seite 230]] ion. [[ναυηγός]], Her. 4, 103, – 1) dem das Schiff zerbrochen, [[schiffbrüchig]]; ναυαγὸν ἐκπεσόντα, Eur. Hel. 546, öfter; Philem. bei Stob. fl. 30, 4; οὐκ ἀνείλοντο τοὺς ναυαγούς, Xen. Hell. 1, 7, 4; oft bei Sp.; auch ναυηγὸς [[μόρος]], Antiphan. 6 (IX, 84). – Auch übertr., verunglückt, zu Schaden gekommen. – 2) ein Schiff führend, lenkend, Euphorion fr. 111 in Phot. bibl. 532 b 20; vgl. Suid. u. Lob. Phryn. 429; aber ναυηγοὶ ἄνεμοι, Ep. ad. 383 (IX, 105), vergleicht Mein. zu Euphor. richtig mit naufragum mare des Hor.
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0230.png Seite 230]] ion. [[ναυηγός]], Her. 4, 103, – 1) [[dem das Schiff zerbrochen]], [[schiffbrüchig]]; ναυαγὸν ἐκπεσόντα, Eur. Hel. 546, öfter; Philem. bei Stob. fl. 30, 4; οὐκ ἀνείλοντο τοὺς ναυαγούς, Xen. Hell. 1, 7, 4; oft bei Sp.; auch ναυηγὸς [[μόρος]], Antiphan. 6 (IX, 84). – Auch übertr., verunglückt, zu Schaden gekommen. – 2) ein Schiff führend, lenkend, Euphorion fr. 111 in Phot. bibl. 532 b 20; vgl. Suid. u. Lob. Phryn. 429; aber ναυηγοὶ ἄνεμοι, Ep. ad. 383 (IX, 105), vergleicht Mein. zu Euphor. richtig mit naufragum mare des Hor.
}}
{{bailly
|btext=ός, όν :<br />qui fait <i>ou</i> [[qui a fait naufrage]], [[naufragé]].<br />'''Étymologie:''' [[ναῦς]], [[ἄγνυμι]].
}}
{{elru
|elrutext='''ναυᾱγός:''' ион. [[ναυηγός]] 2 [[ἄγνυμι]]<br /><b class="num">1</b> [[потерпевший кораблекрушение]] (ναυαγοὺς ἀναιρεῖσθαι Xen.): ναυηγὸν ἔχειν τάφον Anth. быть погребенным на дне моря (в результате кораблекрушения);<br /><b class="num">2</b> [[вызывающий кораблекрушение]], [[губящий корабли]] (ἄνεμοι Anth.).
}}
}}
{{ls
{{ls
|lstext='''ναυᾱγός''': -όν, Ἰων. [[ναυηγός]], - [[τύπος]] ἐν χρήσει καὶ παρὰ μεταγεν. πεζογράφοις, Ἀλκίφρων 1. 18· ([[ἄγνυμι]], ἔᾱγα)· - ὁ παθὼν [[ναυάγιον]], ὁ ναυαγήσας, Λατ. naufragus, Σιμωνίδ. (;) 182, Ἡρόδ. 4. 103, Εὐρ. Ἑλ. 408· ναυαγοὺς ἀναιρεῖσθαι, σῴζειν τοὺς ναυαγήσαντας, Ξεν. Ἑλ. 1. 7, 4· καλυφθεὶς κύμασι ναυηγὸν [[σχέτλιος]] ἔσχε τάφον, δηλ. τὴν θάλασσαν, Ἀνθ. Π. 7. 76· οὕτω, ν. [[μόρος]] [[αὐτόθι]] 9. 84. 2) ἐνεργ., ὁ προξενῶν ἢ ἐπιφέρων [[ναυάγιον]], ἄνεμοι [[αὐτόθι]] 9. 155. ΙΙ. (ἄγω) = ὁ τὴν ναῦν ἄγων, ὁ τῆς νεὼς [[ἀρχηγός]], ἐν χρήσει σχολαστικῇ παρ’ Εὐφορίωνι ἐν Ἀποσπ. 111.
|lstext='''ναυᾱγός''': -όν, Ἰων. [[ναυηγός]], - [[τύπος]] ἐν χρήσει καὶ παρὰ μεταγεν. πεζογράφοις, Ἀλκίφρων 1. 18· ([[ἄγνυμι]], [[ἔᾱγα]])· - ὁ παθὼν [[ναυάγιον]], ὁ ναυαγήσας, Λατ. naufragus, Σιμωνίδ. (;) 182, Ἡρόδ. 4. 103, Εὐρ. Ἑλ. 408· ναυαγοὺς ἀναιρεῖσθαι, σῴζειν τοὺς ναυαγήσαντας, Ξεν. Ἑλ. 1. 7, 4· καλυφθεὶς κύμασι ναυηγὸν [[σχέτλιος]] ἔσχε τάφον, δηλ. τὴν θάλασσαν, Ἀνθ. Π. 7. 76· οὕτω, ν. [[μόρος]] [[αὐτόθι]] 9. 84. 2) ἐνεργ., ὁ προξενῶν ἢ ἐπιφέρων [[ναυάγιον]], ἄνεμοι [[αὐτόθι]] 9. 155. ΙΙ. (ἄγω) = ὁ τὴν ναῦν ἄγων, ὁ τῆς νεὼς [[ἀρχηγός]], ἐν χρήσει σχολαστικῇ παρ’ Εὐφορίωνι ἐν Ἀποσπ. 111.
}}
{{bailly
|btext=ός, όν :<br />qui fait <i>ou</i> qui a fait naufrage, naufragé.<br />'''Étymologie:''' [[ναῦς]], [[ἄγνυμι]].
}}
}}
{{grml
{{grml
Line 24: Line 27:
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''ναυᾱγός:''' -όν, Ιων. ναυ-ηγός (<i>ἔ-αγα</i>, παρακ. του [[ἄγνυμι]])·<br /><b class="num">1.</b> αυτός που ναυάγησε, που ξεβράστηκε στην [[παραλία]], Λατ. [[naufragus]], σε Ηρόδ., Ευρ.· <i>ναυαγοὺς ἀναιρεῖσθαι</i>, [[περισυλλέγω]] θύματα ναυαγίου, σε Ξεν.· ναυαγὸς [[τάφος]], [[τάφος]] ναυαγών, δηλ. η [[θάλασσα]], σε Ανθ.<br /><b class="num">2.</b> Ενεργ., αυτός που προκαλεί [[ναυάγιο]], <i>ἄνεμοι</i>, στον ίδ.
|lsmtext='''ναυᾱγός:''' -όν, Ιων. ναυ-ηγός (<i>ἔ-αγα</i>, παρακ. του [[ἄγνυμι]])·<br /><b class="num">1.</b> αυτός που ναυάγησε, που ξεβράστηκε στην [[παραλία]], Λατ. [[naufragus]], σε Ηρόδ., Ευρ.· <i>ναυαγοὺς ἀναιρεῖσθαι</i>, [[περισυλλέγω]] θύματα ναυαγίου, σε Ξεν.· ναυαγὸς [[τάφος]], [[τάφος]] ναυαγών, δηλ. η [[θάλασσα]], σε Ανθ.<br /><b class="num">2.</b> Ενεργ., αυτός που προκαλεί [[ναυάγιο]], <i>ἄνεμοι</i>, στον ίδ.
}}
{{elru
|elrutext='''ναυᾱγός:''' ион. [[ναυηγός]] 2 [[ἄγνυμι]]<br /><b class="num">1)</b> [[потерпевший кораблекрушение]] (ναυαγοὺς ἀναιρεῖσθαι Xen.): ναυηγὸν ἔχειν τάφον Anth. быть погребенным на дне моря (в результате кораблекрушения);<br /><b class="num">2)</b> [[вызывающий кораблекрушение]], [[губящий корабли]] (ἄνεμοι Anth.).
}}
}}
{{etym
{{etym
Line 36: Line 36:
{{FriskDe
{{FriskDe
|ftr='''ναυαγός''': {nauāgós}<br />'''Forms''': ion. -ηγός<br />'''Grammar''': m.<br />'''Meaning''': [[Schiffbrüchiger]];<br />'''Derivative''': daneben [[ναυαγέω]], -ηγέω [[Schiffbruch leiden]], -αγία, -ηγία f. [[Schiffbruch]], -άγια, -ήγια n. pl. (selten sg. -ιον) [[Schiffstrümmer]], [[Wrack]] (ion. att.).<br />'''Etymology''': Synthetische Kompp. (Zusammenbildungen) von [[ναῦς]] und [[ἄγνυμι]], ἀγῆναι [[zerbrechen]] mit Verlängerung des α-Vokals, teils infolge kompositioneller Dehnung bzw. Analogie (so sicher in ion. -ηγ-), teils auch nach [[κατάγνυμι]], [[ἔαγα]]; s. dazu Schwyzer 190 u. 439, Björck Alpha impurum 42 u. 147.<br />'''Page''' 2,291
|ftr='''ναυαγός''': {nauāgós}<br />'''Forms''': ion. -ηγός<br />'''Grammar''': m.<br />'''Meaning''': [[Schiffbrüchiger]];<br />'''Derivative''': daneben [[ναυαγέω]], -ηγέω [[Schiffbruch leiden]], -αγία, -ηγία f. [[Schiffbruch]], -άγια, -ήγια n. pl. (selten sg. -ιον) [[Schiffstrümmer]], [[Wrack]] (ion. att.).<br />'''Etymology''': Synthetische Kompp. (Zusammenbildungen) von [[ναῦς]] und [[ἄγνυμι]], ἀγῆναι [[zerbrechen]] mit Verlängerung des α-Vokals, teils infolge kompositioneller Dehnung bzw. Analogie (so sicher in ion. -ηγ-), teils auch nach [[κατάγνυμι]], [[ἔαγα]]; s. dazu Schwyzer 190 u. 439, Björck Alpha impurum 42 u. 147.<br />'''Page''' 2,291
}}
{{mantoulidis
|mantxt=Ἀπό τό [[ναῦς]] + [[ἄγνυμι]] (=[[σπάνω]]), ὅπου δές γιά περισσότερα παράγωγα, [[καθώς]] καί στή λέξη [[ναῦς]].
}}
{{trml
|trtx====[[shipwrecked]]===
Catalan: nàufrag; Danish: skibbruden; Faroese: skipbrotin; Finnish: haaksirikkoinen; French: [[naufragé]]; German: [[schiffbrüchig]]; Greek: [[ναυαγός]]; Ancient Greek: [[ναυαγός]], [[ναυηγός]]; Hindi: ध्वस्तपोत, पोतभंग; Latin: [[naufragus]]; Maori: paeārau; Old English: forliden; Spanish: [[náufrago]], [[naufragado]]; Swedish: skeppsbrute
}}
}}