ἡμιόλιος: Difference between revisions

|Definition=α, ον, hyperdor. [[ἁμιόλιος]], ον, ([[ὅλος]]) <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[containing one and a half]], [[half as much again]] or [[half as large again]], <span class="bibl">Pl.<span class="title">Tht.</span>154c</span>; περίμετρος <span class="bibl">Plb.6.32.7</span>; ηὔξησε τὰ δόρατα ἡμιολίῳ μεγέθει <span class="bibl">D.S.15.44</span>: c. gen., <b class="b3">τὰς περόνας ἡμιολίας . . τοῦ τότε κατεστεῶτος μέτρου</b> [[half as large again as]] . ., <span class="bibl">Hdt.5.88</span>; [γωνία] ἁμιόλιος τᾶς μέσας <span class="bibl">Ti.Locr.98a</span>; [ὁ γνήσιος ἀετὸς] ἡ. τῶν ἀετῶν <span class="bibl">Arist.<span class="title">HA</span> 619a13</span>; neut., [[half as much again]], ἡμιόλιον οὗ πρότερον ἔφερον <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>1.3.21</span>; <b class="b3">ἡμιόλιον ὀφλέτω ὅ τι συλάσαι</b> let him be fined [[half as much again]] as the amount he seized, <span class="title">IG</span>9(1).333.5 (Locr., v B.C.); of numbers, [[half as many again]], ποιήσας ἡμιολίους τοὺς ναύτας ἢ πρόσθεν <span class="bibl">Plb.10.17.12</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> [[in the ratio of one and a half to one]] (<span class="bibl">3</span>:<span class="bibl">2</span>), as in musical sounds, ἡμιολίαι διαστάσεις <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ti.</span>36a</span>; <b class="b3">τὸ δι' ὀξειᾶν ἡ</b>. <span class="bibl">Philol.6</span>; ἡ ἡμιολία = [[ratio of one and a half]], τὴν ἡ. τοῦ τιμήματος <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>956d</span>; <b class="b3">ἀποτίνειν τὴν φέρνην σὺν τῇ ἡ</b>. Mitteis <span class="title">Chr.</span>280.15 (ii B.C.). Adv. [[ἡμιολίως]] = [[in a ratio of 1.5]], [[in a ratio of 3:2]] <span class="bibl">Nicom.<span class="title">Ar.</span>2.20</span>, <span class="bibl">Procl.<span class="title">in Ti.</span>2.223</span> D. </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> <b class="b3">ἡμιολία ναῦς</b> a [[light vessel with one and a half banks of oars]], <span class="bibl">D.S.19.65</span>; also [[ἡμιολία]] alone, <span class="bibl">Thphr.<span class="title">Char.</span>25.2</span>, <span class="bibl">D.S.16.61</span>, <span class="title">Mus.Belg.</span>14.20 (but -ίους <span class="bibl">Plb.5.101.2</span>, -ιον Hsch.), etc.; used by [[pirate]]s, Thphr.<span class="title">Char.</span> [[l.c.]]; ἡ. λῃστρικαί <span class="bibl">Arr.<span class="title">An.</span>3.2.5</span>, etc.; expld. by [[δίκροτος]] ([[quod vide|q.v.]]) [[ναῦς]], Hsch. </span><span class="sense"><span class="bld">IV</span> <b class="b3">τροχαϊκὸς ἡ</b>. (''[[sc.]]'' [[στίχος]]) [[trochaic]] [[verse]] [[consisting of a metre and a half]], <span class="bibl">Heph.15.2</span>.</span>

|btext=α, ον :<br />formé d'un entier et d'un demi, <i>càd</i> d'une moitié en sus (<i>lat.</i> sesquialter) ; [[ἡμιόλιος]] [[τοῦ]] κατεστεῶτος μέτρου HDT une fois et demie plus grand que la mesure antérieure.<br />'''Étymologie:''' ἡμι-, [[ὅλος]].

|mltxt=-ία, -ο (Α [[ἡμιόλιος]] και δωρ. τ. ἁμιόλιος, -ία, -ον)<br /><b>1.</b> αυτός που αποτελείται από ένα όλο και το μισό του επί [[πλέον]], ο ενάμισυς<br /><b>2.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> <i>το ημιόλιο</i>(<i>ν</i>)<br />ήμισυ επί [[πλέον]], [[δηλαδή]] ενάμισυ<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> <b>το θηλ. ως ουσ.</b> <i>η ήμιολία</i><br /><b>ναυτ.</b> ιστιοφόρο [[πλοίο]] με δύο κατάρτια τα οποία κλίνουν [[ελαφρά]] [[προς]] την [[πρύμνη]], [[γολέτα]]<br /><b>2.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> <i>το ημιόλιο</i><br /><b>ναυτ.</b> [[είδος]] τραπεζοειδούς ιστίου<br /><b>3.</b> (<b>το ουδ. πληθ. ως ουσ.</b>) <i>τα ημιόλια</i><br /><b>μουσ.</b> οι ομάδες τών μαύρων φθόγγων που παρεμβάλλονται [[μεταξύ]] τών διάκενων ([[λευκών]]) φθόγγων<br /><b>4.</b> <b>φρ.</b> «ημιόλια [[ιστία]]»<br /><b>ναυτ.</b> τετράπλευρα [[ιστία]] που αναδένονται [[πάνω]] σε [[κέρας]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> <b>το θηλ. ως ουσ.</b> ἡ [[ἡμιολία]]<br />ο [[λόγος]] του ενός και μισού [[προς]] το ένα<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> α) «[[ἡμιολία]] ναῦς» — [[πλοίο]] ελαφρό που έχει [[μιάμιση]] [[σειρά]] κουπιών<br />β) «[[τροχαϊκός]] [[ἡμιόλιος]]» — [[τροχαϊκός]] [[στίχος]] που περιέχει ενάμισυ [[μέτρο]]. <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br /><i>ἡμιολίως</i> (Α)<br />[[κατά]] τρόπο ημιόλιο, [[κατά]] λόγο 1½:1.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>ημι</i>- <span style="color: red;">+</span> <i>όλος</i> <span style="color: red;">+</span> [[επίθημα]] -<i>ιος</i>, [[πρβλ]]. <i>εφημι</i>-<i>όλιος</i>].

|lsmtext='''ἡμιόλιος:''' -α, -ον, Δωρ. ἁμιόλιος, <i>-ον</i> ([[ὅλος]]),<br /><b class="num">I.</b> αυτός που περιέχει το [[ολόκληρο]] και [[άλλο]] μισό από αυτό, Λατ. [[sesquialter]], σε Πλάτ.· με γεν., [[τὰς]] περόνας ἡμιολίας... τοῦ [[τότε]] κατεστεῶτος μέτρου, μεγαλύτερες κατά το μισό του ολόκληρου, σε Ηρόδ., Ξεν.<br /><b class="num">II.</b> [[ἡμιολία]] [[ναῦς]], [[πλοίο]] με [[μία]] ολόκληρη και [[άλλη]] μισή [[σειρά]] από [[κουπιά]], σε Θεόφρ.