σπουδαῖος: Difference between revisions

|Definition=α, ον ([[σπουδή]]) prop.<br><span class="bld">A</span> [[in haste]], [[quick]], σ. τοὺς πόδας Poll. 1.197, 3.149; τὸ σ. τῆς πορείας Polyaen.6.24:—but in ordinary use denoting [[energy]] or [[earnestness]]:<br><span class="bld">I</span> of persons, [[earnest]], [[serious]], [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''2.2.16 (Sup.), cf. ''Smp.''8.3; [[active]], [[zealous]], in canvassing, Plu. ''Aem.''1.<br><span class="bld">2</span> [[good]], [[excellent]] in their several kinds, Hdt.8.69; opp. [[φαῦλος]], Pl.''Lg.''757a, 814e, Arist.''Po.''1448a2; ἀκροαταὶ σπουδαιότεροι Isoc.12.271; σπουδαῖος [[αὐλητής]], opp. [[ἄνθρωπος]] [[μοχθηρός]], Antisth. ap. Plu.''Per.''1; [[κιθαριστής]] [[Aristotle|Arist.]]''[[Nicomachean Ethics|EN]]''1098a9; σκυτεύς Id.''EE''1219a22; ἀνδράποδον D.9.31; σ. τὴν τέχνην [[Xenophon|X.]]''[[Memorabilia|Mem.]]''4.2.2; περί τι Pl.''Lg.''817a.<br><span class="bld">3</span> in moral sense, [[good]], opp. [[πονηρός]], X.''HG''2.3.19; opp. [[φαῦλος]], Id.''Cyr.''2.2.24, Zeno Stoic.1.52; οἱ σ. Λακεδαιμονίων X.''HG''3.1.9; σ. τὰ ἤθη Isoc.1.4; τῷ ἀρετὴν ἔχειν σ. λέγεται Arist.''Cat.''10b8, cf. ''EN''1166a13, ''Top.''131b2; [[σπουδαῖον]] = [[ἀγαθον]], Id.''EN''1136b8, 1137b4: generally, of all [[virtuous]] [[object]]s or qualities, Id.''Metaph.''1021b24, 1051b24, ''EN'' 1151a27, al.<br><span class="bld">II</span> of things, [[worth serious attention]], [[weighty]], [[χρῆμα]], [[πρῆγμα]], Thgn.65,70,116, etc.; <b class="b3">τὰ σπουδαιέστερα</b> ([[σπουδαιέστατα]]) τῶν πρηγμάτων Hdt.1.8, 133 ([[varia lectio|v.l.]] [[σπουδαιότερα]], [[σπουδαιότατα]]), cf. Iisoc.2.50; ταῦθ' ὑμῖν σπουδαιότατ' ἐστίν D.24.4; opp. [[γελοῖος]], Ar.''Ra.''392 (lyr.); <b class="b3">τί γελᾷς ἐπὶ σπουδαίοις πράγμασιν</b>; Pl.''Euthd.''300e.<br><span class="bld">2</span> [[good]] of its [[kind]], [[excellent]], σ. νομαί Hdt.4.23; <b class="b3">ἡ σπουδαιοτάτη [τῶν ταριχεύσεων]</b> the [[most]] [[elaborate]], [[costly|costliest]], Id.2.86, cf. ''PSI''4.413.26 (iii B.C.); <b class="b3">ἡ ἰσηγορίη χρῆμα σ.</b> Hdt.5.78; [[λόγος]] σπουδαῖος Pi.''P.''4.132; μουσική Pl.''Lg.''668b; τιμαί Id.''R.''519d; σπέρματα [[Xenophon|X.]]''[[Memorabilia|Mem.]]''4.4.23; <b class="b3">δῶρον οὐ σπουδαῖον εἰς ὄψιν</b> not [[goodly]] to [[look]] on, S. ''OC''577; [[τραγῳδία]] σπουδαία Arist.''Po.''1449b17; σπουδαῖον [[ὑπόδημα]] Id.''EE''1219a22:—a play on senses 11.1 and 11.2 in [[Aristotle|Arist.]]''[[Nicomachean Ethics|EN]]''1176b25, 1177a3; ironically, σπουδαῖον [[χρῆμα]] = a [[fine]] [[thing]], ''h.Merc.''332.<br><span class="bld">III</span> Adv. [[σπουδαίως]] with [[haste]] or [[zeal]], [[seriously]], [[earnestly]], [[well]], [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''1.3.9, [[Plato|Pl.]]''[[Cratylus|Cra.]]''406b, etc.: Comp. [[σπουδαιότερον]] [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''2.3.20; [[σπουδαιοτέρως]] Plu.''Nob.''15: Sup. <b class="b3">τὰ σπουδαιότατα</b> [[most carefully]], [[in the best way]], Hdt.2.86.—Besides the regul. Comp. and Sup., we find in Ion. the forms [[σπουδαιέστερος]], [[σπουδαιέστατος]], Hdt. 1.8, 133, Hecat. ap. Eust.1441.15, Eus.Mynd.4.

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0925.png Seite 925]] a) von Personen, eilig, [[eifrig]], thätig, – übh. [[rechtschaffen]], [[sittlich gut]]; [[γυνή]], Her. 8, 69, wie Plat. def. 415 d erkl. ist: [[σπουδαῖος]] ὁ [[τελέως]] [[ἀγαθός]], im <span class="ggns">Gegensatz</span> von φαῦλοι, Isocr. 1, 1, wie Plat. Rep. X, 603 c u. öfter; [[μάντις]], Phaedr. 242 c; τῶν σπουδαίων τῶν περὶ τραγῳδίαν ποιητῶν, Legg. VII, 817 a; Xen. Cyr. 2, 2, 24; u. Sp., [[ἰατρός]] Luc. Nigr. 2. – b) von Sachen, die der Thätigkeit und des Eifers werth sind, [[wichtig]], [[bedeutend]]; πάντα λόγον θέμενος σπουδαῖον, Pind. P. 4, 132; dah. wünschenswerth, [[vortrefflich]], νομαί, Her. 4, 23; οὐ σπουδαῖον ἐς ὄψιν, Soph. O. C. 583, nicht des Sehens werth; ἐπὶ σπουδαίοις οὕτω πράγμασι καὶ καλοῖς, Plat. Euthyd. 300 e; auch das Ernste, im <span class="ggns">Gegensatz</span> von γελοῖα, Legg. VII, 816 d, wie im adv., σπουδαίως εἰρημένος Crat. 406 b; [[ἔργον]], Xen. Hell. 1, 4, 5; σπουδαῖα im <span class="ggns">Gegensatz</span> von γελοῖα auch Cyr. 2, 3, 1; σπουδαίως 1, 3, 9; λόγοι, Pol. 33, 15, 4; καὶ καλὰ ἔργα, 6, 26, 12; σπουδαῖόν ἐστί μοι, es ist mir daran gelegen, wie ταῦτα ὑμῖν σπουδαιότατά ἐστιν Dem. 24, 4; vom Wein, καὶ [[πολυτελής]], Plut. Mar. 44; <span class="ggns">Gegensatz</span> von [[φαῦλος]], S. Emp. pyrrh. 2, 83. – Compar., σπουδαιέστερα τῶν πρηγμάτων, Her. 1, 8, wie τὰ σπουδαιέστατα τῶν πρηγμάτων, 1, 133; aber auch τὴν σπουδαιοτάτην τῶν ταριχεύσεων, die beste Art, 2, 86; u. adv., ὧδε τὰ σπουδαιότατα ταριχεύουσι, ibid.; u. so Plat., [[εἴτε]] φαυλότεραι [[εἴτε]] σπουδαιότεραι τιμαί Rep. VII, 519 d, τὸ σπουδαιότατον Legg. II, 667 b; σπουδαιότερόν τι πράττειν Xen. Cyr. 2, 3, 20; σπουδαιότατα πράγματα Aesch. 1, 22.

|mltxt=-α, -ο / σπουδαῖος, -αία, -ον, ΝΜΑ<br /><b>1.</b> (για πρόσ. και για πράγμ.) [[άξιος]] [[μεγάλης]] προσοχής, [[σημαντικός]], [[εξαίρετος]] (α. «[[σπουδαίος]] [[άνθρωπος]]» β. «σπουδαίο [[έργο]]» γ. «οὐδὲ ἐν ἴσαις τιμαῑς διαγορευόμενοι φαῡλοι καὶ σπουδαῖοι», <b>Πλάτ.</b><br />δ. «[[δώρον]] οὐ σπουδαῖον εἰς ὄψιν», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>2.</b> (<b>με [[ηθική]] σημ.</b>) [[ενάρετος]], [[χρηστός]] («[[σπουδαίος]] [[χαρακτήρας]]»)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> [[επωφελής]], [[επικερδής]] («ανέλαβε μια σπουδαία δουλειά»)<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> α) «κάνει τον σπουδαίο» — φαντάζεται ότι έχει [[σπουδαιότητα]] και συμπεριφέρεται ανάλογα<br />β) «σπουδαίο [[πράμα]]» — λέγεται ειρωνικά για [[κάτι]] εντελώς ασήμαντο<br />γ) «σπουδαία τα λάχανα» — λέγεται ειρωνικά για [[κάτι]] ασήμαντο και αδιάφορο<br />δ) «σπουδαίο [[πρόσωπο]]» ή «σπουδαίο [[υποκείμενο]]» — λέγεται ειρωνικά για μηδαμινό άνθρωπο<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> γρήγορος, [[ταχύς]] («οὐ σπουδαῖος τοὺς [[πόδας]] ([[ἵππος]])», <b>Πολυδ.</b>)<br /><b>2.</b> αυτός που έχει σοβαρό ύφος, αυτός που επιβάλλει τον σεβασμό<br /><b>3.</b> [[δραστήριος]], [[ενεργητικός]]<br /><b>4.</b> αυτός που έχει εξαιρετική [[ικανότητα]]<br /><b>5.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> <i>τὸ σπουδαῖον</i><br />α) η [[ταχύτητα]], η [[γρηγοράδα]]<br />β) το [[αγαθό]]<br /><b>6.</b> <b>φρ.</b> «σπουδαῖον ἐστί μοί τι» — έχει [[μεγάλη]] [[σημασία]] για μένα (<b>Δημοσθ.</b>). <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br />[[σπουδαίως]] ΝΜΑ, και <i>σπουδαία</i> Ν<br />με [[σπουδαιότητα]] και [[σοβαρότητα]] («στήσαντα τὸ [[πρόσωπον]] [[σπουδαίως]] καὶ εὐσχημόνως», <b>Ξεν.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br />(στον τ. <i>σπουδαία</i>)<br /><b>1.</b> με [[μεγάλη]] [[βαρύτητα]] και [[σημασία]], [[εξαίρετα]]<br /><b>2.</b> (ως [[έκφραση]] επιδοκιμασίας) [[έξοχα]], εξαιρετικά<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> με [[ταχύτητα]], [[γρήγορα]]<br /><b>2.</b> (το υπερθ.) <i>σπουδαιότατα</i><br />με [[πάρα]] πολύ [[μεγάλη]] [[επιμέλεια]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> [[σπουδή]] (<b>βλ.</b> και λ. [[σπεύδω]]) <span style="color: red;">+</span> κατάλ. -<i>αῖος</i> ([[πρβλ]]. [[μοιραῖος]])].