σκαιός: Difference between revisions

|Definition=ά, όν, <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[left]], [[on the left hand]], poet. for [[ἀριστερός]] (used by Prose writers in metaph. sense, and once by Pl. in literal sense, <span class="bibl"><span class="title">Phdr.</span>266a</span>; also in Dor. Prose, <b class="b3">ἐν σκαιάν</b>,= <b class="b3">ἐς ἀριστεράν</b>, <span class="title">SIG</span>636.22 (Delph., ii B.C.; σκαγαν lapis)); τὸ σ. ὄμμα παραβαλών <span class="bibl">A.<span class="title">Fr.</span>308</span> (cf. <span class="bibl">Ath.7.303c</span>); in Hom. always in dat. [[σκαιῇ]] (sc. [[χειρί]]), [[with the left hand]], <span class="bibl">Il.1.501</span>, al.; <b class="b3">χειρὶ σ</b>. <span class="bibl">Hes.<span class="title">Th.</span>179</span>:—hence, </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> [[western]], [[westward]] (for the Greek diviner always turned his face northward, and so had the West on his left): hence <b class="b3">Σκαιαὶ πύλαι</b> the <span class="title">West</span>-gate of Troy, <span class="bibl">Il.3.145</span>, al., cf. Hsch. (otherwise expld. by Sch. ad loc.); <b class="b3">σ. ῥίον</b> either, [[on the left]], or [[west]] headland, <span class="bibl">Od.3.295</span>; <b class="b3">σ. λιμήν</b> Orac. ap.<span class="bibl">D.S.8.21</span>; πόρος <span class="bibl">D.P.161</span>,<span class="bibl">481</span>,<span class="bibl">541</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[unlucky]], [[ill-omened]], [[mischievous]] (cf. [[δεξιός]] ''ΙΙ''), <b class="b3">ἡ φιλοτιμίη κτῆμα σ</b>. <span class="bibl">Hdt.3.53</span>; <b class="b3">σεσιγαμένον οὐ σκαιότερον χρῆμ' ἕκαστον</b> a thing is [[none the worse]] for remaining unsaid, <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>9.104</span>; <b class="b3">σ. ἐκλύσων στόμα</b> about to speak [[mischief]], <span class="bibl">S.<span class="title">Aj.</span> 1225</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> metaph. of persons, [[left-handed]], [[awkward]], [[clumsy]], [[stupid]], -ότατος καὶ ἀδικώτατος <span class="bibl">Hdt.1.129</span>; σ. ἰητροί <span class="bibl">Hp.<span class="title">Art.</span>42</span>; σκαιοῖσι πολλοῖς εἷς σοφὸς διόλλυται <span class="bibl">S.<span class="title">Fr.</span>921</span>, cf.<span class="bibl">771</span>; <b class="b3">ὅπου δ' Ἀπόλλων σ. ᾖ, τίνες σοφοί</b>; <span class="bibl">E.<span class="title">El.</span>972</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Heracl.</span>258</span>, <span class="bibl"><span class="title">HF</span>283</span>; ὦ σκαιὲ κἀπαίδευτε <span class="bibl">Ar.<span class="title">V.</span>1183</span>, cf. <span class="bibl">1266</span>; ἐπιλης μότατον καὶ -ότατον γερόντιον <span class="bibl">Id.<span class="title">Nu.</span>790</span>; οὕτω σ. ὥστε μαθεῖν οὐ δύνασθαι <span class="bibl">Lys.10.15</span>, cf. <span class="bibl">Pl.<span class="title">Euthd.</span>295d</span>; σ. καὶ βάρβαρος τὸν τρόπον <span class="bibl">D.26.17</span>; σ. καὶ ἀναίσθητος <span class="bibl">Id.18.120</span>; σ. ἢ ἀνήκοος <span class="bibl">Id.19.312</span>. Adv., [[σκαιῶς]] [[λέγειν]] <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ec.</span>644</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Pl.</span>60</span>: Comp., <span class="bibl">Phld.<span class="title">Acad.Ind.</span>p.7</span> M. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> of words, thoughts, or actions, -ότατον ἔπος <span class="bibl">Ar.<span class="title">Av.</span>174</span>, cf. <span class="bibl">Arist.<span class="title">Rh.Al.</span>1430b7</span>; σ. καινουργία <span class="title">OGI</span>569.18 (Arycanda, iv A.D.).—In these senses [[σκαιός]] is opp. to [[δεξιός]] ([[quod vide|q.v.]]). </span><span class="sense"><span class="bld">IV</span> [[aslant]], [[crooked]], of serpents, <span class="bibl">Nic.<span class="title">Th.</span>266</span>; cf. [[σκοιός]]. (Prob. [[σκαιϝός]], cf. Lat. [[scaevus]].) </span>

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0887.png Seite 887]] lat. scaevus, [[links]], auf der linken Seite; ἡ σκαιά, sc. [[χείρ]], die [[Linke]], die linke Hand, bei Hom. immer σκαιῇ, mit der Linken, Il. 1, 501 u. sonst, wie vollständig Hes. Th. 179 χειρὶ σκαιῇ; auch in Prosa, σκαιά, im Ggstz von [[δεξιά]], Plat. Phaedr. 266 a. – Weil aber der griechische Vogelschauer sein Gesicht gegen Mitternacht kehrte, ist zu seiner linken Hand Sonnenuntergang, Westen, daher [[σκαιός]] = westlich, abendlich, wie man Σκαιαὶ πύλαι in der Il. das Abend- od. Westthor erklärt, u. Od. 3, 295 σκαιὸν [[ῥίον]] wahrscheinlich das westliche Vorgebirge ist. Von links her fliegende Vögel bedeuten Unglück; dah. [[σκαιός]] = Unglück verkündend, ungünstig, widrig, Nachtheil bringend; φιλοτιμίη [[κτῆμα]] σκαιόν, Her. 3, 53; οὐ σκαιότερον χρῆμ' ἕκαστον, Pind. Ol. 9, 104; σκαιὸν ἐκλύσων στό μα, Soph. Ai. 1204, wo der Schol. λόγους κακούς erkl. – Gew. [[linkisch]], ungeschickt, [[unbeholfen]], plump, vom Betragen, auch vom Wissen, ungebildet, dumm; [[ὅπου]] [[Ἀπόλλων]] σκαιὸς ᾖ, τίνες σοφοί; Eur. El. 972, vgl. Med. 298; πόλλ' ἀγρώσταις σκαιὰ πρόσκειται φρενί, Rhes. 266; σκαιὸς καὶ [[ἀπαίδευτος]], Ar. Vesp. 1183; Ggstz von [[δεξιός]], Plut. 1023 u. öfter; σκαιότατον [[ἔπος]], Av. 174; auch im adv., σκαιῶς λέγειν τι, Eccl. 644; in Prosa: σκαιότατος καὶ ἀδικώτατος, Her. 1, 129; μή με σκαιὸν ἡγησάμενος φοιτητὴν μὴ προσδέχοιτο, Plat. Euthyd. 295 d; οὕτω σκαιὸς [[ὥστε]] μαθεῖν οὐ δύνασθαι, Lys. 10, 15; σκαιὸς οὕτω καὶ [[ἀναίσθητος]] εἶ, Dem. 18, 120, vgl. 24, 183; οὑτω [[σκαιός]] ἐστι καὶ [[βάρβαρος]] τὸν τρόπον, 26, 17; [[τίς]] ἂν στρατηγὸς ἀλογιστότερος καὶ σκαιότερος [[ἡγεμών]], Pol. 3, 48, 1; oft bei Luc. u. Plut.; vgl. Jac. Ach. Tat. p. 998. – Zuweilen auch = schief, krumm gebogen. im Ggstz von [[ὀρθός]], wie es Nic. Ther. 266, vom Gange der Schlangen gebraucht, durch [[πλάγιος]] erklärt wird.

|btext=ά, όν :<br />situé à gauche, gauche ; χειρὶ σκαιῇ <i>ou simpl.</i> • σκαιῇ à main gauche, à gauche, <i>ou</i> de la main gauche ; <i>particul.</i> situé à l'occident, occidental ; Σκαιαὶ πύλαι IL <i>ou sans</i> πύλαι IL les Portes Scées dans la partie occidentale de Troie ; <i>fig.</i> :<br /><b>1</b> de mauvais présage <i>(les oiseaux qui se montraient à gauche étant réputés de mauvais présage)</i> ; funeste, nuisible;<br /><b>2</b> qui incline à gauche, <i>càd</i> partial;<br /><b>3</b> gauche, maladroit ; ignorant, grossier;<br /><i>Sp.</i> σκαιότατος.<br />'''Étymologie:''' p. *σκάϜιος, cf. <i>lat.</i> scaevus.

{{ls

|lstext='''σκαιός''': -ά, -όν, (ἴδε ἐν τέλει), [[ἀριστερός]], ὁ κατὰ τὴν ἀριστερὰν χεῖρα ἢ τὸ ἀριστερὸν [[μέρος]], [[λέξις]] ποιητικὴ ἀντὶ τοῦ κοινοῦ [[ἀριστερός]] (ἀλλ’ [[εἶναι]] ἐν χρήσει παρὰ πεζογράφοις μεταφορικῶς, καὶ [[ἅπαξ]] παρὰ τῷ Πλάτωνι κυριολεκτικῶς, Φαῖδρ. 266Α)· τὸ σκ. [[ὄμμα]] παραβαλὼν Αἰσχύλ. Ἀποσπ. 297 (ἴδε Ἀθήν. 303Α)· - ὁ Ὅμηρ. ἀείποτε σκαιῇ (ἐξυπακ. χειρί), μὲ τὴν ἀριστερὰν χεῖρα, Ἰλ. Α. 501. κτλ.· χειρὶ σκαιῇ Ἡσ. Θ. 179· - [[ἐντεῦθεν]], ΙΙ. [[δυσμικός]], ὁ πρὸς δυσμάς, [[ἐπειδὴ]] ὁ [[Ἕλλην]] [[οἰωνοσκόπος]] ἔβλεπε [[πάντοτε]] πρὸς βορρᾶν, [[ὥστε]] εἶχε τὴν ἀριστερὰν χεῖρα πρὸς δυσμάς· [[ἐντεῦθεν]], Σκαιαὶ πύλαι, ἡ πρὸς δυσμὰς [[πύλη]] τῆς Τροίας, Ἰλ. Γ. 149, κτλ.· [[οὕτως]] ἐν Ὀδ. Γ. 295. σκαιὸν ῥ…ον, σημαίνει πιθανῶς τὸ πρὸς ἀριστερὰν [[ἀκρωτήριον]]· οὕτω καὶ σκ. λιμὴν. Χρησμ. παρὰ Διοδ. ἐν Ἐκλογ. Βατ. σ. 11· [[πόρος]] Διον. ΙΙ. 161, 481. 541. 2) [[ἀτυχής]], [[ἀπαίσιος]], δυσοίωνος, [[ἐπιβλαβής]], [[ἐπειδὴ]] πτηνὰ προμηνύοντα τὸ κακὸν ἀείποτε ἐφαίνοντο πρὸς τὰ ἀριστερὰ ἢ πρὸς δυσμάς, τὰ δὲ προμηνύοντα τὸ καλὸν πρὸς τὰ δεξιὰ ἢ πρὸς ἀνατολὰς (πρβλ. δεξιὸς ΙΙ, Nitzsch εἰς Ὀδ. Β. 154), φιλοτιμίη [[κτῆμα]] σκαιὸν Ἡρόδ. 3. 53· σεσιγαμένον οὐ σκαιότερον χρ…μ’ ἕκαστον, πᾶν [[πρᾶγμα]] δὲν γίνεται χειρότερον μὴ λεγόμενον, Πινδ. Ο. 9. 157· σκαιὸν ἐκλύσων [[στόμα]], μέλλων νὰ ὁμιλήσῃ, βλαβερά, Σοφ. Αἴ. 1225. ΙΙΙ. μεταφορ. ἐπὶ προσώπων, ὡς τὸ Γαλλ. gauche, ὁ μεταχειριζόμενος τὴν ἀριστερὰν χεῖρα, [[δυσκίνητος]], [[ἄχαρις]], [[ἀνεπιτήδειος]], σκαιότατος καὶ ἀδικώτατος Ἡρόδ. 1. 129· σκ. ἰατροὶ Ἱππ. π. Ἀγμ. 808· σκαιοῖσι πολλοῖς εἷς σοφὸς διόλλυται Σοφ. Ἀποσπ. 660, πρβλ. 707· [[ὅπου]] δ’ [[Ἀπόλλων]] σκαιὸς ᾖ, τίνες σοφοί; Εὐρ. Ἠλ. 972, πρβλ. Ἡρακλ. 258, Ἡρακλ. Μαιν. 283· ὦ σκαιὲ κἀπαίδευτε Ἀριστοφ. Σφ. 1183, πρβλ. 1266· ἐπιλησμότατον καὶ σκαιότατον [[γερόντιον]] ὁ αὐτ. ἐν Νεφ. 290· [[οὕτως]] σκ. [[ὥστε]] μαθεῖν οὐ δύνασθαι Λυσ. 117. 27, πρβλ. Πλάτ. Εὐθύδ. 295D· σκ. καὶ [[βάρβαρος]] Δημ. 805. 19· σκ. καὶ [[ἀναίσθητος]] ὁ αὐτ. 267. 12· σκ. καὶ [[ἀνήκοος]] ὁ αὐτ. 441. 15· - [[οὕτως]] ἐπίρρ., σκαιῶς λέγειν Ἀριστοφ. Ἐκκλ. 644, πρβλ. Πλ. 60. 2) ἐπὶ λέξεων ἢ διανοημάτων, σκαιότατον [[ἔπος]] ὁ αὐτ. ἐν Ὄρν. 174, πρβλ. Ἀριστ. Ρητ. πρ. Ἀλέξ. 12, 2. - Ἐν τοῖς χωρίοις τούτοις τὸ [[σκαιός]] [[εἶναι]] ἀντίθετον τῷ [[δεξιός]], ὃ ἴδε. IV. ὡς τὸ [[πλάγιος]], [[λοξός]], [[σκολιός]], «[[στραβός]]», Λατ. obliquus, ἐπὶ ὄφεων, Νικ. Θηρ. 266· περὶ δὲ τοῦ ἐν 660, ἴδε [[σκοιός]]. (Ἐκ τῆς √ΣΚΑϜ ἢ ΣΚΑΙϜ· πρβλ. τὸ Σανσκρ. sav-yas (left)· Λατ. scaev-us, Scaev-ola· Ἀρχ. Σκανδ. skeif-r (skew)· Ἀρχ. Γερμ. scheib (schief)· [[ἴσως]] [[ὡσαύτως]] συγγενὲς τῷ σκαῦρος, Scau-rus). - Καθ’ Ἡσύχ.: «[[σκαιός]]· [[δύσκολος]]. [[πονηρός]]. κακός. [[μωρός]], [[ἀπαίδευτος]], [[ἀμαθής]]. [[ἀπάνθρωπος]], [[ἄδικος]], [[τραχύς]], [[σκληρός]], [[ἐπαχθής]], ταραχώδης, [[ἀριστερός]]», ἴδε καὶ «σκαιῇ» [[αὐτόθι]].

{{elru

|elrutext='''σκαιός:'''<br /><b class="num">1)</b> [[левый]] ([[χείρ]] Hes.; [[ὄμμα]] Aesch.);<br /><b class="num">2)</b> [[западный]] (πύλαι, [[ῥίον]] Hom.) (так как птицегадания совершались с лицом, обращенным на север);<br /><b class="num">3)</b> [[зловещий]] ([[στόμα]] Soph.);<br /><b class="num">4)</b> [[неблагоприятный]], [[злосчастный]] ([[κτῆμα]] Her.; [[χρῆμα]] Pind.);<br /><b class="num">5)</b> [[невежественный]], [[бестолковый]] или [[глупый]] Her., Soph., Eur., Arph., Lys., Plat., Dem., Polyb. - см. тж. [[σκαιά]].

|elnltext=σκαιός -ά -όν links, linker-:; σκαιῇ met de linkerhand Il. 1.501; westelijk:. Σκαιαὶ πύλαι de Skaiïsche poort (= westelijke poort van Troje ) Il. 3.145. sinister, onheilbrengend:. ἡ φιλοτιμίη κτῆμα σκαιόν eerzucht is een onheilbrengend bezit Hdt. 3.53.4. van pers. onhandig, dom:; σκαιότατον γερόντιον een heel dom oud baasje Aristoph. Nub. 790; van woorden; σκαιότατον... ἔπος een uiterst stupide opmerking Aristoph. Av. 174; adv. σκαιῶς op een domme manier.

|mdlsjtxt=[[σκαιός]], ή, όν<br /><b class="num">I.</b> Lat. [[scaevus]], [[left]], on the [[left]] [[hand]] or [[side]], σκαιῇ (sc. χειρί) with the [[left]] [[hand]], Il.; χειρὶ σκαιῇ Hes.<br /><b class="num">II.</b> [[western]], [[westward]], for the Greek [[auspex]] turned his [[face]] [[northward]], and so had the [[west]] on his [[left]]; [[hence]], Σκαιαὶ πύλαι the [[west]] [[gate]] of [[Troy]], Il.; σκαιὸν [[ῥίον]] the [[western]] [[headland]], Od.<br /><b class="num">2.</b> [[unlucky]], ill-omened, [[mischievous]] ([[because]] birds of ill [[omen]] appeared on the [[left]] or in the [[west]], birds of [[good]] [[omen]] on the [[right]] or in the East), Hdt., Soph.<br /><b class="num">III.</b> metaph. of persons, like French [[gauche]], lefthanded, [[awkward]], [[clumsy]], Hdt., Eur., etc.