κίω: Difference between revisions

|Definition=<span class="sense"><span class="bld">A</span> κίεις <span class="bibl">A.<span class="title">Ch.</span>680</span>; imper. κίε <span class="bibl">Od.7.50</span>, <span class="bibl">A.<span class="title">Pers.</span>1068</span>, <span class="bibl"><span class="title">Supp.</span>852</span> (both lyr.); subj. κίῃς <span class="bibl">Od.1.311</span>; opt.κίοι <span class="bibl">9.42</span>, <span class="bibl">A.<span class="title">Supp.</span>504</span>, [[κιοίτην]], [[κίοιτε]], <span class="bibl">Od.15.149</span>, <span class="bibl">3.347</span>; part. [[κιών]], [[κιοῦσα]] (for the accent cf. [[ἰών]]), <span class="bibl">4.427</span>, al.: impf. [[ἔκιον]], Ep.1pl. κίομεν <span class="bibl">Il.21.456</span>:—[[go]], in Hom.almost always of persons, <span class="bibl">2.565</span>, <span class="bibl">24.471</span>, <span class="bibl">Od.4.427</span>, etc.; of ships, <span class="bibl">Il.2.509</span>:— Ep. Verb, Trag. only A.; as etym. of [[κίνησις]], <span class="bibl">Pl.<span class="title">Cra.</span>426c</span>: in Hom. perhaps always aor., unless impf. in <span class="bibl">Il.23.257</span>. (Cf. [[κινέω]], [[κίνυμαι]], Lat. [[ξιο]].) </span>

{{ls

|lstext='''κίω''': κίεις Αἰσχύλ. Χο. 680· προστ. κίε Ὀδ. Η. 50, Αἰσχύλ. Πέρσ. 1068, Ἱκέτ. 852· ὑποτ. κίῃς Ὀδ. Α. 311, Ἐπικ. αϳ πληθ. κίομεν (ἀντὶ κίωμεν) Ἰλ. Φ. 456· εὐκτ. κίοι Ὀδ. Ι. 42., Ι. 549, Αἰσχύλ. Ἱκέτ. 504, κιοίτην, κίοιτε Ὅμ.· μετοχ. κιών, κιοῦσα (ἥτις καὶ περ οὕτω τονιζομένη [[εἶναι]] χρόνου ἐνεστῶτος, ὡς τὸ ἰών, ἐκ τοῦ [[εἶμι]] ibo) Ὅμ.· παρατ. ἔκιον, κίον Ὅμηρ. (Ἐντεῦθεν [[μετακιάθω]]· περὶ τῆς ῥίζης, ἴδε ἐν λ. [[κινέω]]). Πορεύομαι, [[ὑπάγω]], παρ’ Ὁμ. σχεδὸν ἀείποτε ἐπὶ προσώπων, Ἰλ. Β. 565., Ω. 471, Ὀδ. Δ. 427, κτλ.· ἀλλ’ ἐπὶ πλοίων, Ἰλ. Β. 509. ― Ἐπικ. [[ῥῆμα]] ἐν χρήσει παρ’ Αἰσχύλ. μόνῳ ἐκ τῶν τραγ.· ὁ Πλάτ. μεταχειρίζεται τὴν λέξιν μόνον [[χάριν]] ἐτυμολογίας, Κρατύλ. 426.

{{bailly

|btext=<i>seul. prés. et ao.2</i> [[ἔκιον]] &gt; <i>part.</i> [[κιών]];<br />aller.<br />'''Étymologie:''' R. κι, mettre en mouvement ; cf. [[κινέω]].

|auten=opt. κίοι, κιοίτην, κ<&lt;><&gt;>τε, [[part]]. [[κιών]], -οῦσα, ipf. [[ἔκιον]], κίον: go, go [[away]], [[usually]] of persons, [[rarely]] of things, Il. 6.422, Od. 15.149, Od. 16.177; the [[part]]. [[κιών]] is [[often]] employed [[for]] [[amplification]], Od. 10.156, Od. 24.491.

|mltxt=κίω (Α)<br />[[πορεύομαι]], [[πηγαίνω]] («τῶν μὲν [[πεντήκοντα]] [[νέες]] κίον», <b>Ομ. Ιλ.</b><br />β. «τῆς κινήσεως... ἡ... ἀρχὴ ἀπὸ τοῦ κίειν», <b>Πλάτ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Ο [[αρχικός]] τ. [[είναι]] ο [[θεματικός]] αόρ. (με σημ. παρατατικού) <i>κί</i>-<i>ε</i>, από τον οποίο προήλθαν και οι πολύ σπάνιοι ενεστωτικοί τ. Η [[ίδια]] [[μορφή]] της ρίζας εμφανίζεται στα λατ. <i>cĭ</i>-<i>tus</i> «[[ταχύς]]», <i>cĭ</i>-<i>eo</i> «[[κινώ]]». Πρόκειται για τη συνεσταλμένη [[βαθμίδα]] <i>ki</i>- της ΙΕ ρίζας <i>kei</i>- «[[κινώ]] / κινούμαι» που απαντά παρεκτεταμένη και στα <i>κί</i>-<i>νδ</i>-<i>αξ</i> <i>κί</i>-<i>νδ</i>-<i>υνος</i>, ενώ στα <i>κῑνέω</i> / -<i>ῶ</i> και <i>κῑνυμαι</i> το μακρό -<i>ῑ</i>- δεν μπορεί να ερμηνευθεί ως [[προϊόν]] συνεσταλμένης βαθμίδας. Η [[αναγωγή]] τών δύο τελευταίων σε [[μορφή]] <i>ki</i><i>ә</i>₂- της ΙΕ ρίζας ενισχύεται ίσως από την ύπαρξη τ. του <i>κίω</i> με θ. <i>κια</i>-, όπως η [[γλώσσα]] του Ησυχίου <i>κίατο</i>- <i>ἐκινεῖτο</i> (που όμως [[είναι]] αβέβαιη) ή ο αόρ. β' <i>ἐ</i>-<i>κία</i>-<i>θον</i> (όπου όμως το -<i>α</i>- δεν αποκλείεται να αποτελεί [[τερματικό]] [[στοιχείο]])].

|lsmtext='''κίω:''' προστ. <i>κίε</i>, βʹ ενικ. υποτ. <i>κίῃς</i>, Επικ. αʹ πληθ. <i>κίομεν</i> (αντί <i>κίωμεν</i>)· ευκτ. <i>κίοιμι</i>, μτχ. <i>κιοῦσα</i>, παρατ. [[ἔκιον]], Επικ. [[κίον]]· [[πορεύομαι]], [[πηγαίνω]], σε Όμηρ., Αισχύλ.

{{elru

|elrutext='''κίω:''' (ῐ) (только praes., impf. [[ἔκιον]] - эп. [[κίον]], imper. κίε, эп. 1 л. pl. conjct. κίομεν = κίωμεν, part. [[κιών]], opt. κίοιμι) идти: ἄψορροι κίομεν Hom. мы ушли обратно; αἰακτὸς ἐς δόμους κίε Aesch. вернись, бедный, домой.

|elnltext=κίω [κινέω] poët., aor. ἔκιον, ep. κίον, conj. 2 sing. κίῃς, opt. 3 sing. κίοι, 2 plur. κίοιτε, dual. κιοίτην, ptc. κιών gaan ( m. n. van pers).

|etymtx=Grammatical information: v.<br />Meaning: <b class="b2">set (oneself) in movement, (move)away</b> (Hom., A.), wiht <b class="b3">θ-</b>enlargement <b class="b3">μετ-εκίαθε</b>, <b class="b3">-ον</b> [[followed after]], [[visited]] (Il.; [[ι]] metr. lengthening).<br />Other forms: [[κίεις]] A. Ch. 680, further only preterite and non-indicative forms: [[ἔκιε]] ([[κίε]]), [[κίομεν]], [[κίον]], ipv. [[κίε]], subj. [[κίῃς]], opt. [[κίοι]], ptc. [[κιών]]<br />Origin: IE [Indo-European] [538] <b class="b2">*k(e)i(H</b>?)- [[set in movement]]<br />Etymology: Orig. thematic root-aorist, which was interpreted as imperfect and got incidental present-forms (Schwyzer 747 and 686, Chantraine Gramm. hom. 1, 392f.; diff. Bloch Suppl. Verba 26ff.). - Beside the old root-aorist <b class="b3">κί-ε</b> Latin has an old primary [[to-]]deriv. in [[ci-tus]] [[quick]], prop. *put in movement ([[con-citus]], [[solli-citus]] a. o.). As present served im Greek [[κίνυμαι]], [[κινέω]] (s. v.), which however was in close connection with [[σεύω]] (s. v.). In Latin the innovation [[ciēre]] (secondary (<b class="b2">ac)-cīre</b>) functioned as present. A "heavy basis" is supposed in <b class="b3">μετ-εκίαθε</b> and <b class="b3">κίατο ἐκινεῖτο</b> H.; to <b class="b3">κια-</b> (<b class="b2">*kih₂-e-</b>) the longvocalic <b class="b3">κί-νυ-μαι</b> could function as zero grade. - (Not here [[κίνδαξ]] s.v.) Cf. Strunk, Nasalpräsentien 88, 100, 114. W.-Hofmann s. [[cieō]], Pok. 538f.

|ftr='''κίω''': {kíō}<br />'''Forms''': (κίεις A. ''Ch''. 680), sonst nur präteritale und außerindikativische Formen: ἔκιε (κίε), κίομεν, κίον, Ipv. κίε, Konj. κίῃς, Opt. κίοι, Ptz. [[κιών]]<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': ‘sich in Bewegung setzen, (weg)gehen’ (Hom., A.), mit θ-Erweiterung μετεκίαθε, -ον ‘folgte(n) nach, auf-, besuchte(n)’ (ep. seit Il.; ι metr. Dehnung).<br />'''Etymology''' : Ursprünglich thematischer Wurzelaorist, der als Imperfekt umgedeutet wurde und zu gelegentlichen Präsensformen Anlaß gab (Schwyzer 747 und 686, Chantraine Gramm. hom. 1, 392f.; anders Bloch Suppl. Verba 26ff.). — Neben dem alten Wurzelaorist κίε steht im Latein eine ebenfalls alte primäre ''to''-Ableitung in ''cĭ''-''tus'' [[rasch]], [[schnell]], eig. *‘in Bewegung (gesetzt)’ (''con''-''cĭtus'', ''solli''-''cĭtus'' u. a.). Als Präsens diente im Griechischen [[κίνυμαι]], [[κινέω]] (s. d.), das indessen vielleicht zu [[σεύω]] (s. d.) in nächster Beziehung stand. Im Latein trat als Präsens die Neubildung ''ciēre'' (sekundär (''ac'')-''cīre'') ein. Eine sog. "schwere Basis" wird in μετεκίαθε und κίατο· ἐκινεῖτο H. vermutet; zu κια- könnte dann das langvokalische κί̄-νυμαι als Schwundstufe fungieren. — Vgl. noch zu [[κίνδαξ]]. Weitere Formen (für das Griechische ohne Belang) mit Lit. bei Bq, WP. 1, 361ff., W.-Hofmann s. ''cieō'', Pok. 538f.<br />'''Page''' 1,862-863