3,240,836
edits
βρύκω: Difference between revisions
m
Text replacement - " )" to ")"
(1b) |
m (Text replacement - " )" to ")") |
||
| (33 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=vryko | |Transliteration C=vryko | ||
|Beta Code=bru/kw | |Beta Code=bru/kw | ||
|Definition=or βρύχω [ῡ] (the former Att. acc. to Moer. and Ammon.; the | |Definition=or [[βρύχω]] [ῡ] (the former Att. acc. to Moer. and Ammon.; the distinction [[βρύκω]]<br><span class="bld">A</span> [[bite]], [[βρύχω]] [[gnash]] does not hold good), mostly pres.: fut. βρύξω Hp.''Mul.''1.2, Lyc.678: aor. ἔβρυξα Hp. ''Epid.''5.86, Nic.''Th.''207, al., ''AP''7.624 (Diod.), (ἐπ-) Archipp.35: aor. 2 ἔβρῠχε ''AP''9.252 (late, perhaps impf.): for βέβρῡχα, v. [[βρυχάομαι]]: —Pass., v. infr.:—[[eat greedily]], [[gobble]], <b class="b3">γνάθος ἱππείη βρύκει</b> [[champs]] the bit, Hom.''Epigr.''14.13; ἑφθὰ καὶ ὀπτὰ [κρέα]… βρύκειν E. ''Cyc.''358, cf. 372; πρὸς ταῦτα βρύκετ' Ar.''Pax''1315; [[bite]], <b class="b3">βρύκουσ' ἀπέδεσθαι… τοὺς δακτύλους</b> [[biting]], Id.''Av.''26; of smoke, <b class="b3">ὀδὰξ ἔβρυκε</b> τὰς λήμας ἐμοῦ Id.''Lys.''301; later, simply, [[devour]], [[consume]], Nic.''Al.'' 489, al.; [[βρύξας]], of the sea, is perhaps [[falsa lectio|f.l.]] for [[βρόξας]] in ''AP''7.624 (Diod.): metaph., [[tear in pieces]], [[devour]], of a gnawing disease, βρύκει S.''Tr.''987 (lyr.); βρύκει γὰρ ἅπαν τὸ παρόν Cratin.58; τὰ πατρῷα βρύκει Diph. 43.27:—Pass., ἀπόλωλα, τέκνον, βρύκομαι S.''Ph.''745; βρυχθεὶς ἁλί ''AP''9.267 (Phil.).<br><span class="bld">II</span> [[gnash]] or [[grind]] the teeth, τοὺς ὀδόντας βρύχει Hp.''Mul.''1.7, etc., cf. ''AP''15.51 (Arch.); τὸ στόμα β. Babr.95.45; β. τοὺς ὀδόντας ἐπί τινα ''Act.Ap.''7.54; also [[βρύχει]] alone, Hp. ''Mul.''2.120; also intr., <b class="b3">οἱ ὀδόντες βρύχουσι</b> ib.1.36; βρῦκον στόμα Nic. ''Al.''226, cf. ''Th.''207, al.:—Med., βρύχονται Hp.''Morb.Sacr.''1 (prob.). | ||
}} | |||
{{DGE | |||
|dgtxt=<b class="num">• Alolema(s):</b> [[βρύχω]] Cratin.62, Call.<i>Fr</i>.649, cf. tb. [[βρύσσω]]<br /><b class="num">• Prosodia:</b> [-ῡ-]<br /><b class="num">1</b> [[roer]], [[morder]] βρύκουσ' ἀπέδεσθαί φησί μου τοὺς δακτύλους Ar.<i>Au</i>.26, cf. <i>Pax</i> 1315, ὡς [[γνάθος]] ἱππείη βρύκει Ps.Hdt.<i>Vit.Hom</i>.32, στέμφυλα βρύξουσιν Lyc.678<br /><b class="num">•</b>fig. del humo que irrita los ojos οὐ γὰρ ἂν ... ὀδὰξ ἔβρυκε τὰς λήμας ἐμοῦ no me habría mordido las legañas a dentelladas</i> Ar.<i>Lys</i>.301, μύθοισιν [[ἀλλήλους]] ὀδὰξ βρύξουσι Lyc.545, de una enfermedad que corroe los miembros, S.<i>Tr</i>.987.<br /><b class="num">2</b> [[engullir]], [[devorar]] ἑφθὰ καὶ ὀπτά (κρέα) E.<i>Cyc</i>.358, βρύχει γὰρ ἅπαν τὸ παρόν Cratin.l.c., καρπὸν ... φοινώδεα σίδης Nic.<i>Al</i>.489, abs. de las fauces de una fiera στόμα βρῦκον Nic.<i>Al</i>.226, del mar νηί τε σὺν πάσῃ βρύξας ἁλιρροθίῃ <i>AP</i> 7.624 (Diod.), cf. Call.l.c.<br /><b class="num">•</b>fig. [[dilapidar]] τὰ πατρῷα βρύκει Diph.42.27<br /><b class="num">•</b>en v. pas. [[ser devorado]] por una enfermedad ἀπόλωλα, τέκνον· βρύκομαι, τέκνον S.<i>Ph</i>.745, βρυχθεὶς ἁλί <i>AP</i> 9.267 (Phil.).<br /><b class="num">• Etimología:</b> Formado sobre un elemento expresivo βρυ- tb. presente en [[βρῦν]], [[βρυχάομαι]], [[βρύλλω]], etc. | |||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0466.png Seite 466]] beißen, Soph. Trach. 987; τοῖς ὀδοῦσιν Ath. III, 91 c; zerbeißen, verschlingen, Ar. Av. 26 Pax 1270 Lys. 301; τὰ πατρῷα βρύκει καὶ σπαθᾷ Diphil. Ath. VII, 292 (v. 27); vom Meere, βρύξας τινά Diod. 16 (VII, 624); pass., ἁλὶ βρυχθείς Philp. 77 (IX, 267); öfter bei Nic., der auch intrans. βρῦκον [[στόμα]], der zugebissene Mund, sagt, Al. 226; Zähneknirschen, Hom. ep. 15, 13; vgl. [[βρύχω]]. | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0466.png Seite 466]] beißen, Soph. Trach. 987; τοῖς ὀδοῦσιν Ath. III, 91 c; zerbeißen, verschlingen, Ar. Av. 26 Pax 1270 Lys. 301; τὰ πατρῷα βρύκει καὶ σπαθᾷ Diphil. Ath. VII, 292 (v. 27); vom Meere, βρύξας τινά Diod. 16 (VII, 624); pass., ἁλὶ βρυχθείς Philp. 77 (IX, 267); öfter bei Nic., der auch intrans. βρῦκον [[στόμα]], der zugebissene Mund, sagt, Al. 226; Zähneknirschen, Hom. ep. 15, 13; vgl. [[βρύχω]]. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{bailly | ||
| | |btext=<i>f.</i> βρύξω, <i>ao.</i> ἔβρυξα, <i>pf. inus.</i><br /><b>I. 1</b> [[ronger]], [[mordre]];<br /><b>2</b> <i>p. ext.</i> dévorer;<br /><b>II.</b> [[grincer des dents]].<br />'''Étymologie:''' DELG étym. incert. | ||
}} | |||
{{elnl | |||
|elnltext=[[βρύκω]] en [[βρύχω]], voor med. βρύχομαι zie ook aldaar, voor perf. βέβρυχα zie [[βρυχάομαι]].<br /><b class="num">1.</b> stukbijten, hard bijten in, hard kauwen op:; [[κρέα]] stukken vlees Eur. Cycl. 358; overdr., van zaken die lichamelijke pijn veroorzaken: verbijten.<br /><b class="num">2.</b> knarsetanden, ook β. τοὺς ὀδόντας; ook med.; met [[ἐπί]] + acc. tegen iem. (als teken van woede). NT Act. Ap. 7.54. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''βρύκω:''' (ῡ)<br><b class="num">1</b> [[кусать со скрежетом]], [[грызть]] ([[γνάθος]] ἱππείη βρύκει Hom.);<br /><b class="num">2</b> [[жадно есть]], [[пожирать]] (τι Eur., Arph.): βρυχθεὶς ἁλί Anth. поглощбнный морем;<br /><b class="num">3</b> [[снедать]], [[терзать]] ([[ἀπόλωλα]], βρύκομαι Soph.). | |||
}} | }} | ||
{{ | {{etym | ||
| | |etymtx=Grammatical information: v.<br />Meaning: [[bite]], [[eat greedely]], beside [[βρύχω]] [[grind the teeth]] but the distinction is not always clear (Com.)<br />Other forms: Aor. [[βρῦξαι]], fut. [[βρύξω]]. Also <b class="b3">βρύχω</b> (Hp.).<br />Dialectal forms: [[βρύκω]] Att. acc. to Moeris and Ammon.<br />Derivatives: [[βρυγμός]] (Eup.); <b class="b3">βρυκετός ταὑτὸν τῳ̃ βρυγμῳ̃</b>, <b class="b3">καὶ βρυκηθμὸς ὁμοίως</b>. [[Δωριεῖς]] H.; cf. [[δακετόν]], [[βρυχηθμός]]; - <b class="b3">βρυκεδανός πολυφάγος</b> ... H., cf. [[πευκεδανός]]; - [[βρύγδην]] <b class="b2">w. clenched teeth?</b> (AP).<br />Origin: XX [etym. unknown]<br />Etymology: If [[κ]] in [[βρύκω]] came for γ or [[χ]] in [[βρῦξαι]], [[βρύξω]], [[βρύκω]] may continue <b class="b2">*gʷrūǵ(h)ō</b> like OCS <b class="b2">gryzǫ</b>, [[grysti]] [[gnaw]]; with ablaut Lith. <b class="b2">gráužiu</b>, <b class="b2">gráužti</b> <b class="b2">id.</b>. Cf. also Arm. [[krcem]] [[gnaw]] < <b class="b2">*kurcem</b> (with metathese as in [[turc]], Gen. [[trcoy]] [[γνάθος]]?). S. Lidén Armen. Stud. 34f. From Celtic one cites OIr. [[brōn]] [[sorrow]], Welsh [[brwyn]] [[biting pain]] (< <b class="b2">*brugnos</b>). S. Pok. 485f. - Cf. [[βρῦν]], [[βρυχάομαι]], [[βρύχιος]]. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{mdlsj | ||
| | |mdlsjtxt=to eat with [[much]] [[noise]], to eat [[greedily]], Eur., Ar.:—metaph. to [[tear]] in pieces, [[devour]], of a [[gnawing]] [[disease]], Soph.; so in Pass., βρύκομαι, Soph., Anth. | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
| Line 26: | Line 35: | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''βρύκω:''' ή [[βρύχω]][ῡ], μέλ. <i>βρύξω</i>, αόρ. | |lsmtext='''βρύκω:''' ή [[βρύχω]][ῡ], μέλ. <i>βρύξω</i>, αόρ. αʹ <i>ἔβρυξα</i> (για το <i>βέβρυχα</i>, βλ. [[βρυχάομαι]]), [[τρώω]] με θόρυβο, άπληστα, σε Ευρ., Αριστοφ.· μεταφ., [[σπάω]] σε κομμάτια, [[καταβροχθίζω]], λέγεται για μια επικίνδυνη διαβρωτική [[αρρώστια]], σε Σοφ.· ομοίως στην Παθ., <i>βρύκομαι</i>, στον ίδ., σε Ανθ. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{ls | ||
| | |lstext='''βρύκω''': ἢ [[βρύχω]] [ῡ], (τὸ πρῶτον [[εἶναι]] ὁ Ἀττ. [[τύπος]] κατὰ Μοῖριν καὶ Ἀμμών.) ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον κατ᾿ ἐνεστ.· μέλλ. βρύξω Ἱππ. 589. 44, Λυκόφρ. 678· ἀόρ. ἔβρυξα Ἱππ. 1160D, Ἀνθ. ΙΙ. 7. 624· ἀόρ. β' ἔβρῠχε [[αὐτόθι]] 9. 252 (ἐκτὸς ἂν ὁ μεταγεν. [[οὗτος]] ποιητὴς μετεχειρίσθη ῠ ἐν τῷ παρατ.)· περὶ τοῦ βέβρυχα ἴδε [[βρυχάομαι]]· ― παθ., ἴδε κατωτ. Τρώγων ποιῶ πολὺν κρότον, [[τρώγω]] λάβρως, λαιμάργως, γνάθος [[ἵππειος]] βρύκει Ἐπιγρ. Ὁμ. 14. 13· ἑφθὰ καὶ ὁπτὰ κρέ… βρύκειν Εὐρ. Κύκλ. 358, πρβλ. 372· πρὸς [[ταῦτα]] βρύκετ' Ἀριστοφ. Εἰρ. 1315· βρύκουσ' [[ἀπέδεσθαι]].. τοὺς δακτύλους, δάκνουσα, ὁ αὐτ. Ὄρν. 26· ἐπὶ καπνοῦ, ὀδὰξ ἔβρυκε τὰς λήμας ἐμοῦ ὁ αὐτ. Λυσ. 301· ― μεταφ., [[κόπτω]] εἰς τεμάχια, σπαράττω, [[κατατρώγω]], ἐπὶ διαβρωτικῆς νόσου, βρύκει Σοφ. Τρ. 987· βρύκει γὰρ ἄπαν τὸ παρὸν Κρατῖν. Δραπ. 2· τὰ πατρῷα βρύκει Δίφιλ. Ζωγρ. 1. 27· ― παθ., ἀπόλωλα, [[τέκνον]], βρύκομαι Σοφ. Φ. 745· ἁλὶ βρυχθεὶς Ἀνθ. ΙΙ. 9. 267. ΙΙ. [[τρίζω]] τοὺς ὀδόντας, τοὺς ὀδόντας βρύχει Ἱππ. 593. 29, κτλ.· [[ὡσαύτως]] μόνον βρύχει ὁ αὐτ. 643. 42· καὶ μὲ σημασ. οὐδετέρ., οἱ ὀδόντες βρύχουσι ὁ αὐτ. 604. 20· οὕτω βρῦκον [[στόμα]] Νίκ. Ἀλ. 226. | ||
}} | |||
{{FriskDe | |||
|ftr='''βρύκω''': {brúkō}<br />'''Forms''': Aor. βρῦξαι, Fut. βρύξω<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[beißen]], [[gierig abfressen]], nicht immer von [[βρύχω]] [[mit den Zähnen knirschen]] zu unterscheiden (Kom. usw.; nach Moer. u. a. attisch).<br />'''Derivative''': Davon [[βρυγμός]] (Eup.), [[βρύγμα]] (Nik.); βρυκετός· ταὐτὸν τῳ̃ βρυγμῳ̃, καὶ βρυκηθμὸς [[ὁμοίως]]. Δωριεῖς H.; vgl. [[δακετόν]] bzw. [[βρυχηθμός]]; — βρυκεδανός· [[πολυφάγος]] ... H., vgl. [[πευκεδανός]] u. a.; — [[βρύγδην]] [[dicht bei]] (''AP'').<br />'''Etymology''': Unter der Voraussetzung, κ in [[βρύκω]] sei für γ oder χ aus βρῦξαι, βρύξω durch Entgleisung sekundär entstanden (Osthoff ZGdP 313f.), kann [[βρύκω]] aus *''g<sup>u̯</sup>rūĝ''(''h'')''ō'' mit aksl. ''gryzǫ'', ''grysti'' [[nagen]] identisch sein; damit ablautend lit. ''gráužiu'', ''gráužti'' [[nagen]]. Auch arm. ''krcem'' [[nagen]] aus *''kurcem'' kann dazu stimmen, wenn man dieselbe analogische Metathese wie in ''t''‘''urc'', Gen. ''t''‘''rcoy'' [[γνάθος]] (zu [[τρώγω]]) usw. annimmt; darüber Lidén Armen. Stud. 34f. m. Lit.; ''c'' in ''krcem'' (< idg. ''ĝ'') kann übrigens aus dem synonymen ''aracem'' [[essen]] eingeführt sein. Aus dem Keltischen werden außerdem herangezogen air. ''brōn'' [[Kummer]], kymr. ''brwyn'' [[stechender Schmerz]] (urkelt. *''brŭgnos''). — WP. 1, 697f. m. Lit., Pok. 485f.<br />'''Page''' 1,272-273 | |||
}} | }} | ||