3,254,072
edits
πράσον: Difference between revisions
m
Text replacement - " )" to ")"
m (Text replacement - "mdlsjtxt=!" to "mdlsjtxt=") |
m (Text replacement - " )" to ")") |
||
| (31 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=prason | |Transliteration C=prason | ||
|Beta Code=pra/son | |Beta Code=pra/son | ||
|Definition=[ᾰ], τό, < | |Definition=[ᾰ], τό,<br><span class="bld">A</span> [[leek]], [[Allium porrum]], Batr.54 ([[varia lectio|v.l.]]), Chionid.7, Ar. ''Ra.''621, [[Theophrastus|Thphr.]] ''[[Historia Plantarum|HP]]'' 7.1.2, etc.; π. κεφαλωτόν Dsc.2.149; [[πράσα τὰ κειρόμενα]] = [[sliced leeks]], Artem.1.67: [[proverb|prov.]], φύλλῳ πράσου τὸ τῶν ἐρώντων συνδέδεται βαλλάντιον ''Com.Adesp.''197.<br><span class="bld">II</span> [[leek-like seaweed]], [[Posidonia oceanica]], [[Ligurian grass-wrack]], [[Theophrastus|Thphr.]] ''[[Historia Plantarum|HP]]'' 4.6.2, Plin.''HN'' 13.135; also, [[riband]] [[weed]], [[Laminaria saccharina]], [[Theophrastus|Thphr.]] ''[[Historia Plantarum|HP]]'' 4.6.4. (Cf. Lat. [[porrum]], from I.-E. prsom). | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0694.png Seite 694]] τό, Lauch, Kopf- u. Schnittlauch; Ar. Ran. 620; comic. bei Ath.; oft Theophr.; auch eine lauchähnliche Meerpflanze, Theophr. Aus der Umstellung entstand πάρσον, πάῤῥον, das lat, porrum. | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0694.png Seite 694]] τό, Lauch, Kopf- u. Schnittlauch; Ar. Ran. 620; comic. bei Ath.; oft Theophr.; auch eine lauchähnliche Meerpflanze, Theophr. Aus der Umstellung entstand πάρσον, πάῤῥον, das lat, porrum. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=ου (τό) :<br />poireau <i>légume</i>.<br />'''Étymologie:''' cf. <i>lat.</i> [[porrum]]. | |||
}} | |||
{{elnl | |||
|elnltext=πράσον -ου, τό prei (groente). | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''πράσον:''' (ᾰ) τό бот. порей или лук-порей Batr., Arph., Arst. | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''πράσον''': [ᾰ], τό, ὡς καὶ νῦν, Χιωνίδης ἐν «Πτωχοῖς» 4, Ἀριστοφ. ἐν Βατρ. 621, Θεοφρ. π. Φυτ. Ἱστ. 7. 4, 2, κτλ.· πρ. κεφαλωτὸν Διοσκ. 2. 179· πράσα τὰ κειρόμενα Ἀρτεμ. 4. 67. ΙΙ. θαλάσσιόν τι φυτὸν ὅμοιον πράσῳ, Θεοφρ. π. Φυτ. Ἱστ. 4. 6, 2, Πλίν. (Ἐντεῦθεν κατὰ μετάθεσιν γραμμάτων πάρσον, πάρρον, Λατ. porrum). | |lstext='''πράσον''': [ᾰ], τό, ὡς καὶ νῦν, Χιωνίδης ἐν «Πτωχοῖς» 4, Ἀριστοφ. ἐν Βατρ. 621, Θεοφρ. π. Φυτ. Ἱστ. 7. 4, 2, κτλ.· πρ. κεφαλωτὸν Διοσκ. 2. 179· πράσα τὰ κειρόμενα Ἀρτεμ. 4. 67. ΙΙ. θαλάσσιόν τι φυτὸν ὅμοιον πράσῳ, Θεοφρ. π. Φυτ. Ἱστ. 4. 6, 2, Πλίν. (Ἐντεῦθεν κατὰ μετάθεσιν γραμμάτων πάρσον, πάρρον, Λατ. porrum). | ||
}} | }} | ||
{{ | {{eles | ||
| | |esgtx=[[puerro]] | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''πράσον:''' [ᾰ], τό, [[πράσο]], Λατ. [[porrum]], σε Αριστοφ. | |lsmtext='''πράσον:''' [ᾰ], τό, [[πράσο]], Λατ. [[porrum]], σε Αριστοφ. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{grml | ||
| | |mltxt=το / [[πράσον]], ΝΑ<br /><b>βοτ.</b> [[κοινή]] [[σήμερα]] [[ονομασία]] του, [[κατά]] τη σύγχρονη επιστημονική [[ταξινόμηση]], διετούς ποώδους φυτού Αllium porrum, που ανήκει στην [[οικογένεια]] [[λιλιίδες]] και χρησιμοποιείται στη [[μαγειρική]] και του οποίου ο [[χυμός]] [[είναι]] [[διουρητικός]] ενώ το μαλακτικό [[σιρόπι]] του [[είναι]] αντιβηχικό [[φάρμακο]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>φρ.</b> «τον έπιασαν στα πράσα» — τον έπιασαν επ' αυτοφόρω τη [[στιγμή]] που έκανε [[κάτι]] ([[συνήθως]] [[κακό]])<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> <b>βοτ.</b> θαλάσσιο [[φυτό]] που απαντά στη Μεσόγειο και στον Ατλαντικό<br /><b>2.</b> <b>παροιμ. φρ.</b> «φύλλῳ πράσου τὸ τῶν ἐρώντων συνδέεται [[βαλάντιον]]» — το [[βαλάντιο]], η [[τσέπη]], τών ερωτιάρηδων συνδέεται με ένα [[πρασόφυλλο]] (Κωμ. Αδέσπ.).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Κατά την επικρατέστερη [[άποψη]] πρόκειται για [[δάνειο]] μεσογειακής προέλευσης, παράλληλο με το λατ. <i>porrum</i> «[[πράσο]]». Η [[αναγωγή]] του ελλ. [[πράσον]] και του λατ. <i>porrum</i> σε ΙΕ τ. <i>prsom</i> προσκρούει σε μορφολογικά προβλήματα, όπως [[είναι]] η [[διατήρηση]] του ενδοφωνηεντικού -<i>σ</i>- (<b>πρβλ.</b> [[δασύς]] και λατ. <i>[[densus]]</i>)]. | ||
}} | }} | ||
{{etym | {{etym | ||
|etymtx=Grammatical information: n.<br />Meaning: | |etymtx=Grammatical information: n.<br />Meaning: [[leek]], [[Allium porrum]], also of a kind of seaweed like leek (com., Thphr.).<br />Compounds: Compp., e.g. <b class="b3">πρασο-ειδής</b> [[leek-like]], from the colour (Hp., Arist.), <b class="b3">θαλασσό-πρασον</b> n. of a seaweed (Ath. Mech.).<br />Derivatives: 1. <b class="b3">πράσ-ιος</b> (Pl.), <b class="b3">-ινος</b> (Arist., LXX), <b class="b3">-ιανός</b> (M. Ant.), <b class="b3">-ώδης</b> (Thphr.) [[leek-colour]], [[blue-green]] (Capelle RhM 101, 35); 2. <b class="b3">-ῖτις</b> f. n. of a stone, after the colour (Thphr.; Redard 59f.); 3. <b class="b3">-ιον</b> n. plant-name [[horehound]], [[Marrubium etc.]] (Hp., Arist., Thphr.; Andrews ClassPhil. 56, 76); from this <b class="b3">πρασίτης οἶνος</b>? ([[varia lectio|v.l.]] in Dsc. 5, 48; Redard 98); 4. [[πρασιά]], Ion. <b class="b3">-ιή</b>, mostly pl. <b class="b3">-ιαί</b>, f. [[garden-bed]], prop. "leek-bed" (Od., hell.), pl. att. Demos and town in Laconia (Th.), with <b class="b3">-ιάζομαι</b>, <b class="b3">-ιόομαι</b> to [[be divided in beds]] (Aq.); Scheller Oxytonierung 67; 5. [[πρασίζω]] [[to be leek-coloured]] (Dsc.); 6. [[Πρασσαῖος]] m. nickname of a frog (Batr.; <b class="b3">-σσ-</b> [[hypocoristic]]; ?).<br />Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]<br />Etymology: The traditional identification with Lat. [[porrum]] (since Fick and Curtius) would lead to IE <b class="b2">*pr̥som</b>; the remarkable maintenance of the <b class="b3">-σ-</b> reminds of [[δασύς]] (s.v. w. lit.) beside Lat. [[densus]]. For a loan from a common source (Schwyzer 58) factual considerations can be adduced; cf. Schrader-Nehring Reallex. 2, 710ff., to this Vycichl Sprache 9, 21 f. (Anatol.-Sum.[?]). Further lit. w. other hypotheses (to be rejected) in WP. 2, 84, Walde LEW2 and W. -Hofmann s. [[porrum]]. -- If the word is Pre-Greek, this may explain the <b class="b3">-σ-</b> (not in Furnée). | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
|mdlsjtxt= | |mdlsjtxt=πρᾰ́σον, ου, τό,<br />a [[leek]], Lat. [[porrum]], Ar. | ||
}} | |||
{{FriskDe | |||
|ftr='''πράσον''': {práson}<br />'''Grammar''': n.<br />'''Meaning''': [[Lauch]], [[Allium porrum]], auch von einem lauchähnlichen Meergras (Kom., Thphr. usw.).<br />'''Composita''': Kompp., z.B. [[πρασοειδής]] [[lauchähnlich]], von der Farbe (Hp., Arist.), [[θαλασσόπρασον]] N. eines Meergrases (Ath. Mech.).<br />'''Derivative''': Davon 1. [[πράσιος]] (Pl. u.a.), -ινος (Arist., [[LXX]] usw.), -ιανός (M. Ant.), -ώδης (Thphr. u.a.) [[lauchfarben]], [[blaugrün]] (Capelle RhM 101, 35); 2. -ῖτις f. N. eines Steins, nach der Farbe (Thphr.; Redard 59f.); 3. -ιον n. Pfl.name [[Andorn]], [[Marrubium]] (Hp., Arist., Thphr. u.a.; Andrews ClassPhil. 56, 76); davon [[πρασίτης]] [[οἶνος]]? ([[varia lectio|v.l.]] bei Dsk. 5, 48; Redard 98); 4. [[πρασιά]], ion. -ιή, meist pl. -ιαί, f. [[Gartenbeet]], eig. "Lauchbeet" (Od., hell. u. sp.), pl. att. Demos und Stadt in Lakonien (Th.), mit -ιάζομαι, -ιόομαι [[in Beeten geteilt werden]] (Aq. u.a.); Scheller Oxytonierung 67; 5. [[πρασίζω]] [[lauchfarben sein]] (Dsk. u.a.); 6. [[Πρασσαῖος]] m. Scherzname eines Froschs (Batr.; -σσ- hypokoristisch).<br />'''Etymology''': Die herkömmliche Gleichsetzung mit lat. ''porrum'' (seit Fick und Curtius) ergibt idg. *''pr̥som''; die auffallende Bewahrung des -σ- erinnert an [[δασύς]] (s.d. m. Lit.) neben lat. ''densus''. Für Entlehnung aus gemeinsamer Quelle (Schwyzer 58) können sachliche Gründe angeführt werden; vgl. Schrader-Nehring Reallex. 2, 710ff., dazu Vycichl Sprache 9, 21 f. (kleinas.-sum.[?]). Weitere Lit. m. anderen, abzulehnenden Hypothesen bei WP. 2, 84, Walde LEW<sup>2</sup> und W. -Hofmann s. ''porrum''.<br />'''Page''' 2,589 | |||
}} | |||
{{trml | |||
|trtx=Abkhaz: апрасқьиа; Afrikaans: prei; Albanian: preshi, presh; Arabic: كُرَّاث; Egyptian Arabic: كرات; Hijazi Arabic: كُرَّاث; Armenian: պրաս; Middle Armenian: քուռաթ; Old Armenian: պրաս; Aromanian: prash; Asturian: puerru; Basque: porru; Bats: პრას; Bulgarian: праз; Catalan: porro; Chinese Mandarin: 韭蔥, 韭葱; Classical Nahuatl: huēyi caxtīllān xonacatl; Czech: pórek, pór zahradní; Danish: porre; Daur: sors; Dutch: prei, porrei; Esperanto: poreo; Ewe: agumetaku; Faroese: purra; Finnish: purjo, purjosipuli; French: poireau, porrée, porreau, poirée, poirette, asperge du pauvre; Galician: porro, allo porro; Georgian: პრასი, პრასა; German: [[Porree]], [[Lauch]], [[Breitlauch]], [[Winterlauch]]; Greek: [[πράσο]]; Ancient Greek: [[πράσον]]; Haitian Creole: powo; Hawaiian: leka; Hebrew: כרישה; Hindi: गंदना; Hungarian: póréhagyma, póré; Icelandic: blaðlaukur, púrra, púrrulaukur; Ido: porelo; Indonesian: prei; Irish: cainneann; Old Irish: cainnenn; Italian: porro; Japanese: 葱; Khmer: ខ្ទឹមស្លឹក, ស្លឹកខ្ទឹម; Korean: 파; Kurdish Central Kurdish: کەوەری فەرەنگی; Northern Kurdish: qurad, kurat; Ladino: prasa; Latin: [[porrum]], [[ulpicum]]; Latvian: puravs; Laz: პრასკჲა; Low German: Porree; Luxembourgish: Porrett; Macedonian: праз; Maltese: kurrata; Maori: riki; Mongolian: жууцай; Norman: pouothé; Norwegian: purre, purreløk; Occitan: pòrre; Ojibwe: zhigaagawanzh; Old Church Slavonic: прасъ, празъ; Old English: lēac; Papiamentu: siboyo largu; Persian: ترهفرنگی; Plautdietsch: Luak; Polish: por; Portuguese: porro, alho-porro, alho-poró, alho-francês; Proto-Norse: ᛚᚨᚢᚲᚨᛉ; Romanian: praz; Russian: лук-порей, порей; Scottish Gaelic: creamh-gàrraidh; Serbo-Croatian Cyrillic: пoрилук, празилук, праса; Roman: poriluk, praziluk, prasa; Slovak: pór; Slovene: por, pôr; Spanish: [[puerro]], [[porro]], [[poro]]; Swedish: purjolök; Tagalog: kutsay; Thai: กระเทียมต้น; Tibetan: སྙུག་ཚོང; Turkish: pırasa; Ukrainian: цибуля-порей, порей; Urdu: کراث; Vietnamese: tỏi tây; Walloon: porete, porea, poret; Welsh: cenhinen; Yiddish: פּאָרע-ציבעלע | |||
}} | }} | ||