δίδωμι: Difference between revisions

m
no edit summary
(CSV import)
mNo edit summary
 
(37 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 1: Line 1:
{{LSJ1
{{LSJ1
|Full diacritics=δίδωμι
|Full diacritics=δῐ́δωμι
|Medium diacritics=δίδωμι
|Medium diacritics=δίδωμι
|Low diacritics=δίδωμι
|Low diacritics=δίδωμι
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=didomi
|Transliteration C=didomi
|Beta Code=di/dwmi
|Beta Code=di/dwmi
|Definition=<span class="bibl">Il.23.620</span>, etc. (late [[δίδω]] <span class="bibl"><span class="title">POxy.</span>121</span> (iii A. D.)); late forms, 1pl. [[διδόαμεν]] [[varia lectio|v.l.]] in <span class="bibl">J.<span class="title">BJ</span>3.8.5</span>, etc., 3pl. [[δίδωσι]] (παρα-) <span class="bibl">Id.<span class="title">AJ</span>10.4.1</span>, etc.; but thematic forms are freq. used, especially in Ep. and Ion., [[διδοῖς]], [[διδοῖσθα]], <span class="bibl">Il.9.164</span>, <span class="bibl">19.270</span>, <span class="sense"><span class="bld">A</span> διδοῖ <span class="bibl">Od.17.350</span>, <span class="bibl">Mimn.2.16</span>, <span class="bibl">Hdt.2.48</span>, Hp.Aër.12 (ἀνα-), <span class="bibl">A.<span class="title">Supp.</span>1010</span>, etc., διδοῦσι <span class="bibl">Il.19.265</span> (always in Hom.), dub. in Att., <span class="bibl">Antiph.156</span>; imper. δίδου <span class="bibl">Thgn.1303</span>, <span class="bibl">Hdt.3.140</span>, <span class="bibl">E.<span class="title">Or.</span>642</span>, δίδοι <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>1.85</span>, Epigr. in <span class="title">Class.Phil.</span>4.78, Ep. δίδωθι <span class="bibl">Od.3.380</span>; inf. [[διδόναι]], also διδοῦν <span class="bibl">Thgn.1329</span>, Ep. διδοῦναι <span class="bibl">Il.24.425</span>, Aeol. δίδων <span class="bibl">Theoc.29.9</span>; part. [[διδούς]], Aeol. δίδοις Alc.<span class="title">Supp.</span>23.13: impf. <b class="b3">ἐδίδουν -ους -ου</b>, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Eq.</span>678</span>, <span class="bibl">Od.19.367</span>, <span class="bibl">11.289</span> (Ep. δίδου <span class="bibl">Il. 5.165</span>), etc.; 3pl. ἐδίδοσαν <span class="bibl">Hdt.8.9</span>, etc., [[ἐδίδουν]] ([[varia lectio|v.l.]] [[ἐδίδων]]) <span class="bibl">Hes. <span class="title">Op.</span>139</span>, <span class="bibl">D.H.5.6</span> codd. (ἀπ-), also [[ἔδιδον]] prob. in <span class="bibl"><span class="title">h.Cer.</span>437</span>, [[δίδον]] ib.<span class="bibl">328</span>; Ep. iter. δόσκον <span class="bibl">Il.14.382</span>: fut. δώσω <span class="bibl">14.268</span>, etc., Ep. διδώσω <span class="bibl">Od.13.358</span>, <span class="bibl">24.314</span>; inf. δωσέμεναι <span class="bibl">Il.13.369</span>: aor. 1 [[ἔδωκα]], used only in ind., <span class="bibl">Od.9.361</span>, etc., Ep. δῶκα <span class="bibl">Il.4.43</span>: aor. 2 [[ἔδων]], used in plural ind. <b class="b3">ἔδομεν ἔδοτε ἔδοσαν</b> (Lacon. ἔδον <span class="title">IG</span>5(1).1<span class="title">B</span>1), and in moods, <b class="b3">δός, δῶ, δοίην, δοῦναι, δούς;</b> Ep. forms of aor., subj. 3sg. [[δώῃ]], [[δώῃσι]], [[δῷσι]], <span class="bibl">Il.16.725</span>, <span class="bibl">1.324</span>, <span class="bibl">Od.2.144</span>; 3sg. [[δώη]], Boeot. δώει <span class="title">SIG</span>2858.17 (Delph.), <span class="title">IG</span>7.3054 (Lebad.), δοῖ <span class="bibl"><span class="title">PPetr.</span>2</span>.<span class="bibl">p.24</span>; 1pl. δώομεν <span class="bibl">Il.7.299</span>, <span class="bibl">Od.16.184</span>, 3pl. δώωσι <span class="bibl">Il.1.137</span>; 3sg. opt. is written δόη <span class="bibl"><span class="title">UPZ</span>1.4</span>, δοῖ <span class="title">IG</span>14.1488, etc.; inf. δόμεναι <span class="bibl">Il.1.116</span>, δόμεν <span class="bibl">4.379</span> (also Dor., <span class="bibl">Ar.<span class="title">Lys.</span>1163</span> (ἀπο-), δόμειν <span class="title">SIG</span>942 (Dodona)); Cypr. inf. δοϝέναι <span class="title">Inscr.Cypr.</span>135.5H. (also opt. [[δυϝάνοι]] ib. 6); Arc. part. ἀπυ-δόας <span class="title">IG</span>5(2).6.13 (Tegea); inf. δῶναι <span class="title">Schwyzer</span> 666.2 (Orchom., iii B. C.), also in later Greek, <span class="bibl"><span class="title">BGU</span>38.13</span> (ii A. D.): pf. δέδωκα <span class="bibl">Pi.<span class="title">N.</span>2.8</span>, etc.; Boeot. 3pl. ἀποδεδόανθι <span class="title">IG</span>7.3171.35 (Orchom.): plpf. ἐδεδώκει <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>1.4.26</span>:—Med. only in compds.:— Pass., fut. δοθήσομαι <span class="bibl">E.<span class="title">Ph.</span>1650</span>, <span class="bibl">Is.3.39</span>, etc.: aor. ἐδόθην <span class="bibl">Od.2.78</span>, etc.: pf. δέδομαι <span class="bibl">Il.5.428</span>, <span class="bibl">A.<span class="title">Supp.</span>1041</span>, <span class="bibl">Th.1.26</span>, etc.; 3pl. δέδονται <span class="bibl">E.<span class="title">Supp.</span>757</span>: plpf. ἐδέδοτο <span class="bibl">Th.3.109</span>:—[[give freely]], τινί τι <span class="bibl">Od.24.274</span>, etc.: in pres. and impf., to [[be ready to give]], [[offer]], <span class="bibl">Il.9.519</span>, <span class="bibl">Hdt.5.94</span>, <span class="bibl">9.109</span>, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Fr.</span>100</span>, <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>6.3.9</span>, etc.; [[τὰ διδόμενα]] = [[things offered]], <span class="bibl">D.18.119</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> of the gods, [[grant]], [[assign]], [[κῦδος]], [[νίκην]], etc., <span class="bibl">Il.19.204</span>, <span class="bibl">11.397</span>, etc.; of evils, <b class="b3">δ. ἄλγεα, ἄτας, κήδεα</b>, etc., <span class="bibl">1.96</span>, <span class="bibl">19.270</span>, <span class="bibl">Od.9.15</span>, etc.; twice in Hom. in Pass., <b class="b3">οὔ τοι δέδοται πολεμήϊα ἔργα</b> not to thee [[have]] [[deed]]s of [[war]] been [[grant]]ed, <span class="bibl">Il.5.428</span>, cf. <span class="bibl">Od.2.78</span>; later <b class="b3">εὖ διδόναι τινί</b> [[give]] [[good]] [[fortune]], [[provide]] well [[for]]... <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>1081</span>, <span class="bibl"><span class="title">OC</span>642</span>, <span class="bibl">E.<span class="title">Andr.</span>750</span>: abs., of the laws, [[grant permission]], δόντων αὐτῷ τῶν νόμων <span class="bibl">Is.7.2</span>, cf. <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>813c</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[offer]] to the gods, <b class="b3">ἑκατόμβας, ἱρὰ θεοῖσιν</b>, <span class="bibl">Il.12.6</span>, <span class="bibl">Od.1.67</span>, etc. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> with inf. added, <b class="b3">ξεῖνος γάρ οἱ ἔδωκεν… ἐς πόλεμον φορέειν</b> [[gave]] it him to wear in war, <span class="bibl">Il.15.532</span>, cf. <span class="bibl">23.183</span>; δῶκε [τεύχεα] θεράποντι φορῆναι <span class="bibl">7.149</span>: later freq. of [[giving]] to [[eat]] or [[drink]], ἐκ χειρὸς διδοῖ πιεῖν <span class="bibl">Hdt.4.172</span>, cf. <span class="bibl">Cratin.124</span>, <span class="bibl">Pherecr.69</span>, etc.; ἐδίδου ῥοφεῖν <span class="bibl">Ar.<span class="title">Fr.</span>203</span>; δίδου μασᾶσθαι <span class="bibl">Eup. 253</span>; δὸς καταφαγεῖν <span class="bibl">Hegem.1</span>; τὴν κύλικα δὸς ἐμπιεῖν <span class="bibl">Pherecr.41</span>; δὸς τὴν μεγάλην σπάσαι <span class="bibl">Diph.17.7</span>; with inf. omitted, φιάλην ἔδωκε κεράσας <span class="bibl">Ephipp.10</span>; εὐζωρότερον δός <span class="bibl">Diph.58</span>; also of [[giving]] [[water]] to [[wash]] with, <b class="b3">δίδου κατὰ χειρός</b> (sc. [[νίψασθαι]]) <span class="bibl">Arched.2.3</span>, cf. <span class="bibl">Alex.261.2</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">5</span> Prose phrases, <b class="b3">δ. ὅρκον</b>, opp. [[λαμβάνειν]], [[tender]] an oath, δοκεῖ κἂν ὀμόσαι εἴ τις αὐτῷ ὅρκον διδοίη <span class="bibl">Is.9.24</span>, cf. <span class="bibl">D.39.3</span>, <span class="bibl">Arist. <span class="title">Rh.</span>1377a8</span>; <b class="b3">δ. ψῆφον, γνώμην</b>, [[put]] a [[proposal]] to the [[vote]], [[propose]] a [[resolution]], <span class="bibl">D.21.87</span>, <span class="bibl">24.13</span>: <b class="b3">δ. χάριν</b>, = [[χαρίζεσθαι]], <span class="bibl">S.<span class="title">Aj.</span>1354</span>, <span class="bibl">Cratin. 317</span>; <b class="b3">ὀργῇ χάριν δούς</b> having [[indulge]]d... <span class="bibl">S.<span class="title">OC</span>855</span>; <b class="b3">λόγον τινὶ δ</b>. [[give]] one leave to speak, <span class="bibl">X.<span class="title">HG</span>5.2.20</span>; δ. λόγον σφίσι [[deliberate]], <span class="bibl">Hdt. 1.97</span>; οὐκ, εἰ διδοίης… σαυτῷ λόγον <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>583</span>; <b class="b3">δοῦναι, λαβεῖν λόγον</b>, <span class="bibl">Arist.<span class="title">SE</span>165a27</span> (but <b class="b3">δ. λόγον, εὐθύνας</b>, [[render]] accounts, <span class="title">IG</span>12.91, al.): <b class="b3">δ. δίκην</b> or [[δίκας]], v. [[δίκη]]: <b class="b3">ἀκοὴν δ. λόγοις</b> [[lend an ear]] to... <span class="bibl">S. <span class="title">El.</span>30</span>, etc.; <b class="b3">δ. ἐργασίαν</b> [[give]] [[diligence]] = Lat. [[dare operam]], <span class="title">OGI</span>441.109 (Lagina, i B. C.), <span class="bibl"><span class="title">POxy.</span>742.11</span>: c. inf., <span class="bibl"><span class="title">Ev.Luc.</span>12.58</span>: abs., sc. πληγήν, λίθῳ δ. τινί <span class="bibl"><span class="title">PLips.</span>13 iii 3</span>; <b class="b3">ἐμβολὰς διδόναι</b>, [[ram]], of [[ship]]s, <span class="bibl">D.S.13.10</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> c. acc. pers., [[hand over]], [[deliver up]], ἀχέεσσί με δώσεις <span class="bibl">Od.19.167</span>; μιν… ὀδύνῃσιν ἔδωκεν <span class="bibl">Il.5.397</span>; Ἕκτορα κυσίν <span class="bibl">23.21</span>; πυρί τινα <span class="bibl">Od.24.65</span>; πληγαῖς τινά <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>574c</span>; ἔδωκε θῆρας φόβῳ <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>5.60</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> of parents, [[give]] their [[daughter]] to [[wife]], θυγατέρα ἀνδρί <span class="bibl">Il.6.192</span>, <span class="bibl">Od.4.7</span>; also of [[Telemachus]], ἀνέρι μητέρα δώσω <span class="bibl">2.223</span>; <b class="b3">τὴν… Σάμηνδε ἔδοσαν</b> gave her in [[marriage]] to go to Samé, <span class="bibl">15.367</span>, cf. <span class="bibl">17.442</span>; with inf. added, δώσω σοι Χαρίτων μίαν ὀπυιέμεναι <span class="bibl">Il. 14.268</span>: in Prose and Trag., θυγατέρα δ. τινὶ γυναῖκα <span class="bibl">Hdt.1.107</span>, cf. <span class="bibl">Th.6.59</span>, <span class="bibl">X.<span class="title">HG</span>4.1.4</span>, etc.: abs., ἐδίδοσαν καὶ ἤγοντο ἐξ ἀλλήλων <span class="bibl">Hdt. 5.92</span>.β, cf. <span class="bibl">E.<span class="title">Med.</span>288</span>; also δ. κόρᾳ ἄνδρα <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>9.117</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> <b class="b3">διδόναι τινά τινι</b> [[grant]] another to one's entreaties, [[pardon]] him at one's [[request]], <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>6.6.31</span>; <b class="b3">διδόναι τινί τι</b> [[forgive]] one a thing, [[condone]] it, <span class="bibl">E.<span class="title">Cyc.</span>296</span> ([[si vera lectio|s.v.l.]]). </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> <b class="b3">δ. ἑαυτόν τινι</b> [[give]] [[oneself]] [[up]], δ. σφέας αὐτοὺς τοῖσι Ἀθηναίοισι <span class="bibl">Hdt.6.108</span>, cf. <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span>84</span>, <span class="bibl">Th.2.68</span>; τινὶ εἰς χεῖρας <span class="bibl">S.<span class="title">El.</span>1348</span>; δ. ἑαυτὸν τοῖς δεινοῖς <span class="bibl">D.18.97</span>; εἰς τοὺς κινδύνους <span class="bibl">Plb.3.17.8</span>; εἰς ἔντευξιν <span class="bibl">Id.3.15.4</span>; <b class="b3">εἰς τρυφήν, εἰς λῃστείας</b>, <span class="bibl">D.S.17.108</span>, <span class="bibl">18.47</span>: c. inf., δίδωσ' ἑκὼν κτείνειν ἑαυτόν <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span>1341</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">5</span> [[appoint]], [[establish]], of a [[priest]], <span class="bibl">LXX<span class="title">Ex.</span>31.6</span>; <b class="b3">δῶμεν ἀρχηγόν</b> ib.<span class="bibl"><span class="title">Nu.</span> 14.4</span>; <b class="b3">δ. τινὰ εἰς ἔθνος μέγα</b> ib.<span class="bibl"><span class="title">Ge.</span>17.20</span>; [[place]], <b class="b3">τινὰ ὑπεράνω πάντα τὰ ἔθνη</b> ib.<span class="bibl"><span class="title">De.</span>28.1</span>:—Pass., [[οἱ δεδομένοι]] = '[[the ones given]]', [[Nethinim]], [[minister]]s of the [[temple]], ib.<span class="bibl"><span class="title">Ne.</span>5.3</span>; <b class="b3">ἐδόθη αὐτοῖς ἵνα</b>… [[order]]s were [[give]]n them that... <span class="bibl"><span class="title">Apoc.</span>9.5</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> in vows and prayers, c. acc. pers. et inf., [[grant]], [[allow]], [[bring about that]]... especially in prayers, <b class="b3">δὸς ἀποφθίμενον δῦναι δόμον Ἄϊδος εἴσω</b> [[grant]] that he may go... <span class="bibl">Il.3.322</span>; τὸν κασίγνητον δότε τυίδ' ἴκεσθαι <span class="bibl">Sapph.<span class="title">Supp.</span>1.2</span>; <b class="b3">δός με τείσασθαι</b> [[give]] me [[to]]... <span class="bibl">A.<span class="title">Ch.</span>18</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Eu.</span>31</span>; also c. dat. pers., τούτῳ… εὐτυχεῖν δοῖεν θεοί <span class="bibl">Id.<span class="title">Th.</span>422</span>; θεοὶ δοῖέν ποτ' αὐτοῖς… παθεῖν <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span>316</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">OC</span>1101</span>, <span class="bibl">1287</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>737b</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[grant]], [[concede]] in [[argument]], δ. καὶ συγχωρεῖν <span class="bibl">Id.<span class="title">Phd.</span>100b</span>, cf. <span class="bibl">Arist.<span class="title">Metaph.</span>990a12</span>, al.: c. inf., <span class="bibl">Id.<span class="title">Ph.</span>239b29</span>; δ. εἶναι θεούς <span class="bibl">Iamb.<span class="title">Myst.</span>1.3</span>; ἑνὸς ἀτόπου δοθέντος τἆλλα συμβαίνει <span class="bibl">Arist.<span class="title">Ph.</span>186a9</span>; [[δεδομένα]], τά, [[data]], title of work by [[Euclid]]; <b class="b3">ἡ δοθεῖσα γραμμή, γωνία</b>, etc., <span class="bibl">Pl.<span class="title">Men.</span>87a</span>, <span class="bibl">Euc.1.9</span>, etc.; δεδόσθω κύκλος <span class="bibl">Archim.<span class="title">Sph.Cyl.</span>1.6</span>, al.; also in Alchemy, [[δός]] [[take]] certain substances, <span class="title">Pleid.X.</span>69. </span><span class="sense"><span class="bld">IV</span> Gramm., [[describe]], [[record]], Sch.<span class="bibl">Pi. <span class="title">P.</span>5.93</span>, Sch.<span class="bibl">Il.16.207</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">V</span> seemingly intr., [[give oneself up]], [[devote oneself]], c. dat., esp. ἡδονῇ <span class="bibl">E.<span class="title">Ph.</span>21</span>, <span class="bibl">Plu.<span class="title">Publ.</span>13</span>; ἡδοναῖς <span class="bibl">Philostr. <span class="title">VS</span>1.12</span>; ἐλπίδι <span class="bibl">J.<span class="title">AJ</span>17.12.2</span>; εἰς [[δημοκοπία]]ν <span class="bibl">D.S.25.8</span>; δρόμῳ δοὺς [[φέρεσθαι]] = [[at full speed]], <span class="bibl">Alciphr.3.47</span>.</span>
|Definition=Il.23.620, etc. (late [[δίδω]] ''[[Oxyrhynchus Papyri|POxy.]]''121 (iii A. D.)); late forms, 1pl. [[διδόαμεν]] [[varia lectio|v.l.]] in J.''BJ''3.8.5, etc., 3pl. [[δίδωσι]] (παρα-) Id.''AJ''10.4.1, etc.; but thematic forms are freq. used, especially in Ep. and Ion., [[διδοῖς]], [[διδοῖσθα]], Il.9.164, 19.270,<br><span class="bld">A</span> διδοῖ Od.17.350, Mimn.2.16, [[Herodotus|Hdt.]]2.48, Hp.Aër.12 (ἀνα-), A.''Supp.''1010, etc., διδοῦσι Il.19.265 (always in Hom.), dub. in Att., Antiph.156; imper. δίδου Thgn.1303, [[Herodotus|Hdt.]]3.140, [[Euripides|E.]]''[[Orestes|Or.]]''642, δίδοι Pi.''O.''1.85, Epigr. in ''Class.Phil.''4.78, Ep. [[δίδωθι]] Od.3.380; inf. [[διδόναι]], also [[διδοῦν]] Thgn.1329, Ep. [[διδοῦναι]] Il.24.425, Aeol. [[δίδων]] Theoc.29.9; part. [[διδούς]], Aeol. [[δίδοις]] Alc.''Supp.''23.13: impf. <b class="b3">ἐδίδουν ἐδίδους ἐδίδου</b>, [[Aristophanes|Ar.]]''[[The Knights|Eq.]]''678, Od.19.367, 11.289 (Ep. [[δίδου]] Il. 5.165), etc.; 3pl. ἐδίδοσαν [[Herodotus|Hdt.]]8.9, etc., [[ἐδίδουν]] ([[varia lectio|v.l.]] [[ἐδίδων]]) Hes. ''Op.''139, D.H.5.6 codd. (ἀπ-), also [[ἔδιδον]] prob. in ''h.Cer.''437, [[δίδον]] ib.328; Ep. iter. δόσκον Il.14.382: fut. δώσω 14.268, etc., Ep. [[διδώσω]] Od.13.358, 24.314; inf. δωσέμεναι Il.13.369: aor. 1 [[ἔδωκα]], used only in ind., Od.9.361, etc., Ep. [[δῶκα]] Il.4.43: aor. 2 [[ἔδων]], used in plural ind. <b class="b3">ἔδομεν ἔδοτε ἔδοσαν</b> (Lacon. ἔδον ''IG''5(1).1''B''1), and in moods, <b class="b3">δός, δῶ, δοίην, δοῦναι, δούς;</b> Ep. forms of aor., subj. 3sg. [[δώῃ]], [[δώῃσι]], [[δῷσι]], Il.16.725, 1.324, Od.2.144; 3sg. [[δώη]], Boeot. δώει ''SIG''2858.17 (Delph.), ''IG''7.3054 (Lebad.), δοῖ ''PPetr.''2.p.24; 1pl. δώομεν Il.7.299, Od.16.184, 3pl. δώωσι Il.1.137; 3sg. opt. is written δόη ''UPZ''1.4, δοῖ ''IG''14.1488, etc.; inf. δόμεναι Il.1.116, δόμεν 4.379 (also Dor., Ar.''Lys.''1163 (ἀπο-), δόμειν ''SIG''942 (Dodona)); Cypr. inf. δοϝέναι ''Inscr.Cypr.''135.5H. (also opt. [[δυϝάνοι]] ib. 6); Arc. part. ἀπυ-δόας ''IG''5(2).6.13 (Tegea); inf. δῶναι ''Schwyzer'' 666.2 (Orchom., iii B. C.), also in later Greek, ''BGU''38.13 (ii A. D.): pf. δέδωκα Pi.''N.''2.8, etc.; Boeot. 3pl. ἀποδεδόανθι ''IG''7.3171.35 (Orchom.): plpf. ἐδεδώκει [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''1.4.26:—Med. only in compds.:—Pass., fut. δοθήσομαι E.''Ph.''1650, Is.3.39, etc.: aor. ἐδόθην Od.2.78, etc.: pf. δέδομαι Il.5.428, A.''Supp.''1041, Th.1.26, etc.; 3pl. δέδονται E.''Supp.''757: plpf. ἐδέδοτο Th.3.109:—[[give freely]], τινί τι Od.24.274, etc.: in pres. and impf., to [[be ready to give]], [[offer]], Il.9.519, [[Herodotus|Hdt.]]5.94, 9.109, Ar.''Fr.''100, X.''An.''6.3.9, etc.; [[τὰ διδόμενα]] = [[things offered]], D.18.119.<br><span class="bld">2</span> of the gods, [[grant]], [[assign]], [[κῦδος]], [[νίκην]], etc., Il.19.204, 11.397, etc.; of evils, <b class="b3">δίδωμι ἄλγεα, δίδωμι ἄτας, δίδωμι κήδεα</b>, etc., 1.96, 19.270, Od.9.15, etc.; twice in Hom. in Pass., <b class="b3">οὔ τοι δέδοται πολεμήϊα ἔργα</b> not to thee [[have]] [[deed]]s of [[war]] been [[grant]]ed, Il.5.428, cf. Od.2.78; later <b class="b3">εὖ διδόναι τινί</b> [[give]] [[good]] [[fortune]], [[provide]] well [[for]]... [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]''1081, ''OC''642, E.''Andr.''750: abs., of the laws, [[grant permission]], δόντων αὐτῷ τῶν νόμων Is.7.2, cf. [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]''813c.<br><span class="bld">3</span> [[offer]] to the gods, <b class="b3">ἑκατόμβας, ἱρὰ θεοῖσιν</b>, Il.12.6, Od.1.67, etc.<br><span class="bld">4</span> with inf. added, <b class="b3">ξεῖνος γάρ οἱ ἔδωκεν… ἐς πόλεμον φορέειν</b> [[gave]] it him to wear in war, Il.15.532, cf. 23.183; δῶκε [τεύχεα] θεράποντι φορῆναι 7.149: later freq. of [[giving]] to [[eat]] or [[drink]], ἐκ χειρὸς διδοῖ πιεῖν [[Herodotus|Hdt.]]4.172, cf. Cratin.124, Pherecr.69, etc.; ἐδίδου ῥοφεῖν Ar.''Fr.''203; δίδου μασᾶσθαι Eup. 253; δὸς καταφαγεῖν Hegem.1; τὴν κύλικα δὸς ἐμπιεῖν Pherecr.41; δὸς τὴν μεγάλην σπάσαι Diph.17.7; with inf. omitted, φιάλην ἔδωκε κεράσας Ephipp.10; εὐζωρότερον δός Diph.58; also of [[giving]] [[water]] to [[wash]] with, <b class="b3">δίδου κατὰ χειρός</b> (''[[sc.]]'' [[νίψασθαι]]) Arched.2.3, cf. Alex.261.2.<br><span class="bld">5</span> Prose phrases, [[διδόναι ὅρκον]], opp. [[λαμβάνειν]], [[tender an oath]], δοκεῖ κἂν ὀμόσαι εἴ τις αὐτῷ ὅρκον διδοίη Is.9.24, cf. D.39.3, Arist. ''Rh.''1377a8; <b class="b3">δίδωμι ψῆφον, δίδωμι γνώμην</b>, [[put]] a [[proposal]] to the [[vote]], [[propose]] a [[resolution]], D.21.87, 24.13: <b class="b3">δίδωμι χάριν</b>, = [[χαρίζεσθαι]], [[Sophocles|S.]]''[[Ajax|Aj.]]''1354, Cratin. 317; <b class="b3">ὀργῇ χάριν δούς</b> having [[indulge]]d... S.''OC''855; <b class="b3">λόγον τινὶ δ.</b> [[give]] one leave to speak, X.''HG''5.2.20; δίδωμι λόγον σφίσι [[deliberate]], [[Herodotus|Hdt.]] 1.97; οὐκ, εἰ διδοίης… σαυτῷ λόγον [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]''583; <b class="b3">δοῦναι, λαβεῖν λόγον</b>, Arist.''SE''165a27 (but <b class="b3">δίδωμι λόγον, δίδωμι εὐθύνας</b>, [[render]] accounts, ''IG''12.91, al.): <b class="b3">δίδωμι δίκην</b> or [[δίδωμι δίκας]], v. [[δίκη]]: <b class="b3">ἀκοὴν δίδωμι λόγοις</b> [[lend an ear]] to... S. ''El.''30, etc.; <b class="b3">δίδωμι ἐργασίαν</b> [[give]] [[diligence]] = Lat. [[dare operam]], ''OGI''441.109 (Lagina, i B. C.), ''[[Oxyrhynchus Papyri|POxy.]]''742.11: c. inf., ''Ev.Luc.''12.58: abs., ''[[sc.]]'' πληγήν, λίθῳ δίδωμι τινί ''PLips.''13 iii 3; <b class="b3">ἐμβολὰς διδόναι</b>, [[ram]], of [[ship]]s, [[Diodorus Siculus|D.S.]]13.10.<br><span class="bld">II</span> c. acc. pers., [[hand over]], [[deliver up]], ἀχέεσσί με δώσεις Od.19.167; μιν… ὀδύνῃσιν ἔδωκεν Il.5.397; Ἕκτορα κυσίν 23.21; πυρί τινα Od.24.65; πληγαῖς τινά Pl.''R.''574c; ἔδωκε θῆρας φόβῳ Pi.''P.''5.60.<br><span class="bld">2</span> of parents, [[give]] their [[daughter]] to [[wife]], θυγατέρα ἀνδρί Il.6.192, Od.4.7; also of [[Telemachus]], ἀνέρι μητέρα δώσω 2.223; <b class="b3">τὴν… Σάμηνδε ἔδοσαν</b> gave her in [[marriage]] to go to Samé, 15.367, cf. 17.442; with inf. added, δώσω σοι Χαρίτων μίαν ὀπυιέμεναι Il. 14.268: in Prose and Trag., θυγατέρα δίδωμι τινὶ γυναῖκα [[Herodotus|Hdt.]]1.107, cf. Th.6.59, X.''HG''4.1.4, etc.: abs., ἐδίδοσαν καὶ ἤγοντο ἐξ ἀλλήλων [[Herodotus|Hdt.]] 5.92.β, cf. E.''Med.''288; also [[δίδωμι]] κόρᾳ ἄνδρα Pi.''P.''9.117.<br><span class="bld">3</span> <b class="b3">διδόναι τινά τινι</b> [[grant]] another to one's entreaties, [[pardon]] him at one's [[request]], X.''An.''6.6.31; <b class="b3">διδόναι τινί τι</b> [[forgive]] one a thing, [[condone]] it, E.''Cyc.''296 ([[si vera lectio|s.v.l.]]).<br><span class="bld">4</span> <b class="b3">δίδωμι ἑαυτόν τινι</b> [[give]] [[oneself]] [[up]], δίδωμι σφέας αὐτοὺς τοῖσι Ἀθηναίοισι [[Herodotus|Hdt.]]6.108, cf. S.''Ph.''84, Th.2.68; τινὶ εἰς χεῖρας S.''El.''1348; δίδωμι ἑαυτὸν τοῖς δεινοῖς D.18.97; εἰς τοὺς κινδύνους Plb.3.17.8; εἰς ἔντευξιν Id.3.15.4; <b class="b3">εἰς τρυφήν, εἰς λῃστείας</b>, [[Diodorus Siculus|D.S.]]17.108, 18.47: c. inf., δίδωσ' ἑκὼν [[κτείνειν]] ἑαυτόν S.''Ph.''1341.<br><span class="bld">5</span> [[appoint]], [[establish]], of a [[priest]], [[LXX]] ''Ex.''31.6; <b class="b3">δῶμεν ἀρχηγόν</b> ib.''Nu.'' 14.4; <b class="b3">δίδωμι τινὰ εἰς ἔθνος μέγα</b> ib.''Ge.''17.20; [[place]], <b class="b3">τινὰ ὑπεράνω πάντα τὰ ἔθνη</b> ib.''De.''28.1:—Pass., [[οἱ δεδομένοι]] = '[[the ones given]]', [[Nethinim]], [[minister]]s of the [[temple]], ib.''Ne.''5.3; <b class="b3">ἐδόθη αὐτοῖς ἵνα</b>… [[order]]s were [[give]]n them that... ''Apoc.''9.5.<br><span class="bld">III</span> in vows and prayers, c. acc. pers. et inf., [[grant]], [[allow]], [[bring about that]]... especially in prayers, <b class="b3">δὸς ἀποφθίμενον δῦναι δόμον Ἄϊδος εἴσω</b> [[grant]] that he may go... Il.3.322; τὸν κασίγνητον δότε τυίδ' ἴκεσθαι Sapph.''Supp.''1.2; <b class="b3">δός με τείσασθαι</b> [[give]] me [[to]]... A.''Ch.''18, cf. ''Eu.''31; also c. dat. pers., τούτῳ… εὐτυχεῖν δοῖεν θεοί Id.''Th.''422; θεοὶ δοῖέν ποτ' αὐτοῖς… παθεῖν S.''Ph.''316, cf. ''OC''1101, 1287, [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]''737b.<br><span class="bld">2</span> [[grant]], [[concede]] in [[argument]], διδόναι καὶ [[συγχωρεῖν]] Id.''Phd.''100b, cf. [[Aristotle|Arist.]]''[[Metaphysics|Metaph.]]''990a12, al.: c. inf., Id.''Ph.''239b29; δ. εἶναι θεούς Iamb.''Myst.''1.3; ἑνὸς ἀτόπου δοθέντος τἆλλα συμβαίνει Arist.''Ph.''186a9; [[δεδομένα]], τά, [[data]], title of work by [[Euclid]]; <b class="b3">ἡ δοθεῖσα γραμμή, γωνία</b>, etc., Pl.''Men.''87a, Euc.1.9, etc.; δεδόσθω κύκλος Archim.''Sph.Cyl.''1.6, al.; also in Alchemy, [[δός]] [[take]] certain substances, ''Pleid.X.''69.<br><span class="bld">IV</span> Gramm., [[describe]], [[record]], Sch.Pi. ''P.''5.93, Sch.Il.16.207.<br><span class="bld">V</span> seemingly intr., [[give oneself up]], [[devote oneself]], c. dat., esp. ἡδονῇ E.''Ph.''21, Plu.''Publ.''13; ἡδοναῖς Philostr. ''VS''1.12; ἐλπίδι J.''AJ''17.12.2; εἰς [[δημοκοπία]]ν [[Diodorus Siculus|D.S.]]25.8; δρόμῳ δοὺς [[φέρεσθαι]] = [[at full speed]], Alciphr.3.47.
}}
}}
{{DGE
{{DGE
|
|
}}
}}
{{pape
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0616.png Seite 616]] [[geben]]; 2. sing. indic. praes. act. διδοῖς Hom. Iliad. 9, 164, vgl. Scholl. Herodian., διδοῖσθα 19, 270, vgl. Scholl. Herodian., 3 sing. διδοῖ Iliad. 9, 519 Odyss. 4, 237. 17, 350 Pind. I. 4, 33 Herodot. 1, 107, 3. plur. Att. Pr. διδόασιν, aber διδοῦσιν Iliad. 2, 255. 19, 265 Odyss. 1, 313. 8, 167. 17, 450. 18, 279, vgl. Scholl. Herodian. Iliad. 2, 255; imperat. δίδωθι Odyss. 3, 380, imperat. δίδοι Pind. Ol. 1, 85. 6, 104; infin. διδοῦναι Iliad. 24, 425, vgl. Scholl. Odyss. 13, 358, infin. διδῶν Theocr. 29, 9; imperfect. ἐδίδως Odyss. 19, 367, ἐδίδου 11, 289, δίδου Iliad. 9, 334, 3. plur. ἔδιδον Homer. hymn. Cerer. 437, δίδον vs. 328; futur. δώσω, Hom. Odyss. 13, 358 διδώσομεν, vgl. Scholl. u. Dindorfs Anmerkung, διδώσειν 24, 314; aor. 1. ἔδωκα, Att. Prosa nur indicat. sing. u. 3. plur., die andern Formen nur vom 2. aor. ἔδων, welchem umgekehrt der indicat. sing. fehlt; 3 plur. gewöhnl. ἔδοσαν, aber ἔδον Hesiod. Th. 30; conjunct. 3. sing. bei Hom. δώῃ, Iliad. 7, 81, und δώῃσιν, Ilisd. 1, 324, und δῷσι, Iliad. 1, 129, in welcher Stelle Zoilus und Chrysippus δῷσι für den Plural ausgaben und dem Hom. einen Solöcismus vorwarfen, s. Scholl. Herodian.; 3. plur. δώωσιν Iliad. 1, 137, δῶσιν 3, 66, 1. plur. δώομεν Iliad. 7, 299, δῶμεν 23, 537; optat. δοίην, Herodot. 9, 111 δῴην, vgl. Thom. Mag. p. 91 sq.; infin. δοῦναι, Hom. [[δόμεναι]] und δόμεν, Iliad. 4, 379. 380, δοῦναι Iliad. 11, 319 Odyss. 1, 316; imperat. δός, partic. δούς; iterativ. [[δόσκον]], Iliad. 9, 331 Odyss. 17, 420. 19, 76, δόσκεν Iliad. 14, 382. 18, 546; perfect. δέδωκα; perfect. pass. δέδομαι, 3. sing. δέδοται Iliad. 5, 428; sonst passivische Formen bei Hom. nicht; aorist. ἐδόθην, vom compos. [[ἀποδίδωμι]] Odyss. 2, 78 [[ἕως]] κ' ἀπὸ πάντα δοθείη; – das δι- des praes. ist Reduplication, Wurzel Δο, in älterer Form δα, Latein. dare, Sanskrit dadami, im Griech. erhielt der A-Laut sich in [[δάνος]], [[δάνειον]], [[δανείζω]]. – Meistens bezeichnet [[δίδωμι]] das [[freiwillige Geben]], ohne Verpflichtung und Zwang, vgl. [[ἀποδίδωμι]]; Gegensatz [[λαβεῖν]], s. z. B. Herodot. 3, 148 ὃς [[λαβεῖν]] μὲν διδόμενα οὐκ ἐδικαίευ, Plat. Axioch. p. 366 c δός τι, καὶ λάβε τι, Antiphil. A. P. 9, 546 δός, λάβε. Construction τινί τι, von Homer an überall. Im praes. und im imperfect. ist [[δίδωμι]] oft = [[geben wollen]], [[anbieten]]; Hom. Iliad. 9, 519 νῦν δ' ἅμα τ' [[αὐτίκα]] πολλὰ διδοῖ, τὰ δ' [[ὄπισθεν]] ὑπέστη; Odyss. 11, 289 [[οὐδέ]] τι Νηλεὺς τῷ ἐδίδου ὃς μὴ ἕλικας βόας εὐρυμετώπους ἐκ Φυλάκης ἐλάσειε βίης Ἰφικληείης ἀργαλέας; Xen. Anab. 6, 1, 9 ὁμήρους οὐκ ἐδίδοσαν; vgl. Hell. 5, 3, 14; Herodot. 3, 184. 5, 94; Dem. 21, 85 und öfter; τὸ διδόμενον δέχεσθαι Her. 8, 114; Plat. Gorg. 499 c. – Insbesondere: a) [[darbringen]], [[weihen]]; Odyss. 1, 67 περὶ δ' ἱρὰ θεοῖσιν ἀθανάτοισιν ἔδωκε; Iliad. 12, 6 οὐδὲ θεοῖσι δόσαν κλειτὰς ἑκατόμβας. – b) von den Göttern, [[verleihen]], [[κῦδος]] Iliad. 1, 279, [[εὖχος]] 7, 81, νίκην 17, 627; auch vom Unglück, [[verhängen]], ἄλγεα Iliad. 1, 96, ἄτας 19, 270, κήδεα Odyss. 9, 15; πημονάς Aesch. Pers. 293; – c. inf., bes. in Gebeten, Ζεῦ ἄνα, δὸς τίσασθαι Il. 3, 351, gieb, gewähre, laß geschehen; τὸν δὸς ἀποφθίμενον δῦναι δόμον Ἁιδος [[εἴσω]], laß ihn eingehen, 3, 322; vgl. Aesch. Ch. 18; Soph. Phil. 315 u. öfter; vgl. Plat. Legg. V, 737 b; Xen. Cyr. 6, 4, 4. 5, 1, 12; ohne Zusatz, ὑμῖν ὡς ἔοικε δέδοται ἐκκομίσαι τοὺς ἄνδρας, euch ist es verliehen, An. 6, 4, 36. So ὦ Ζεῦ διδοίης τοῖσιν εὖ Soph. O. C. 648, d. i. Glück verleihen; τῆς τύχης εὖ διδούσης O. R. 1081; vgl. Eur. Andr. 751 u. daselbst Pflugk; θεῶν διδόντων Aesch. Pers. 293; ἢν ὁ θεὸς εὖ διδῷ Xen. Cyr. 3, 1, 34, wie Pol. 4, 21, 11. – c) [[übergeben]], [[lehren]], τέχνην ῥητορικήν Plat. Phaedr. 271 a; μουσικὴ ἐκείνοις ἐδόθη Rep. V, 452 a; u. Sp. Von einzelnen wissenschaftlichen Angaben und Behauptungen, z. B. Scholl. Didym. Iliad. 2, 111 καὶ δόξειεν ἂν ὑπὸ Διονυσίου τοῦ Θρᾳκὸς [[ταῦτα]] δεδόσθαι, »und dies scheint auf einer Angabe des D. zu beruhen«, s. Lehrs Aristarch. p. 21. – d) [[gestatten]], überlassen, [[δίδωμι]] ὑμῖν βουλεύσασθαι Xen. Cyr. 3, 2, 13. So εἴ μοι δίδως καὶ συγχωρεῖς εἶναι [[ταῦτα]] Plat. Phaed. 100 b; vgl. Charmid. 168 b; ὁ [[νόμος]] αὐτῷ δέδωκε – προλαμβάνειν, οὓς ἐθέλει Legg. VII, 813 c; vgl. Rep. V, 461 e; so δέδοται ὑπὸ τοῦ νόμου [[ἄνευ]] όνείδους πράττειν Conv. 183 b; δότε αὐτῷ τοῦτο, räumet ihm das ein, Dem. 18, 139; auch abs., δόντων αὐτῷ τῶν νόμων Isae. 7, 2. – e) übergeben, überliefern, [[preisgeben]], Iliad. 23, 21 Ἕκτορα δεῦρ' ἐρύσας δώσειν κυσὶν ὠμὰ [[δάσασθαι]]; 23, 183 Ἐκτορα δ' οὔ τι δώσω Πριαμίδην πυρὶ δαπτέμεν, ἀλλὰ κύνεσσιν; Odyss. 19, 167 ἦ μέν μ' ἀχέεσσί γε δώσεις πλείοσιν ἢ ἔχομαι; 17, 567 ὅτε μ' [[οὗτος]] ἀνὴρ κατὰ [[δῶμα]] κιόντα οὔ τι κακὸν ῥέξαντα βαλὼν όδύνῃσιν ἔδωκεν; vgl. Plat. Phaed. 254 e; θῆρας φόβῳ Pind. P. 5, 60. – f) θυγατέρα ἀνδρί, dem Mann zur Frau geben; Il. 6, 192. 19, 291, vgl. Od. 2, 223; Pind. auch ἐδίδου κόρᾳ ἄνδρα, P. 9, 121. Ohne dat., Σάμηνδε ἔδοσαν τήν, sie verheiratheten sie nach Same, Od. 15, 367; vgl. hiermit Odyss. 17, 442, wo Odysseus von sich erzählt αὐτὰρ ἔμ' ἐς Κύπρον ξείνῳ δόσαν ἀντιάσαντι, als Kriegsgefangenen; ὁ δούς neben ὁ γήμας Eur. Med. 288; ὁ διδούς, der Schwiegervater, im Ggstz von ὁ λαμβάνων, Posidipp. Ath. IX, 377 (v. 20). Auch in Prosa, doch seltener, vgl. [[ἐκδίδωμι]]; ταύτην Μήδων οὐδενὶ διδοῖ γυναῖκα Her. 1, 107; ἐδίδοσαν καὶ ἤγοντο ἐξ [[ἀλλήλων]] 5, 92, 2; Xen. An. 7, 2, 38; Dem. 41, 3 u. Sp.; δοθῆναι πρὸς γάμον Plut. Rom. 2. – g) διδόναι τινά τινι, Jemandem zu Gefallen losgeben, begnadigen, δέονται δοῦναι σφίσι τὼ ἄνδρε καὶ μὴ κατακαίνειν Xen. An. 6, 4, 31; ähnl. τὰ Ἑλλάδος ὀνείδη Φρυξὶν οὐκ ἐδώκαμεν, wir haben sie ihnen nicht geschenkt, für: verziehen, Eur. Cycl. 296; vgl. Dem. 18, 139. Aehnl. Poll. 6, 25 ὁ [[μέθυσος]] ἐπὶ ἀνδρῶν Μενάνδρῳ δεδόσθω, man mag ihm diesen Gebrauch des Wortes nachsehen. – h) ἑαυτόν τινι, sich in Jemandes Gewalt, Schutz begeben, δός μοι σεαυτόν Soph. Phil. 84; οὐκ οἶσθ' ὅτῳ μ' ἔδωκας ἐς χεῖράς ποτε El. 1348; vgl. Thuc. 2, 68 διδόασιν ἑαυτοὺς Ἀκαρνᾶσι; Xen. Cyr. 5, 1, 27; δίδωμί σοι ἐμαυτὸν δοῦλον 4, 6, 2; τοῦτον ἔδωκεν ἐμοὶ [[ὑπήκοον]] εἶναι An. 1, 6, 6; Sp.; εἴς τι, Dem. 18. 197, sich einer Sache widmen; u. bes, oft Pol., διδόναι ἑαυτὸν εἰς ἔντευξιν, εἰς κινδύνους, u. ä., 3, 15, 4. 3, 17, 8, εἰς τρυφήν, ἐπὶ τὴν ἐμπορίαν, D. Sic. 17, 108. 2, 55; auch εἰς ἐρημίας, sich in die Einöde begeben, 5, 59; vgl. Pol. 5, 14, 9. – Auch absol. wird διδόναι, gleichsam intrans., so gebraucht, ἡδονῇ, sich dem Vergnügen ergeben, Eur. Phoen. 21, u. bes. Sp., δ ρόμῳ δούς, sich auf die Füße machen, Alciphr. 3, 47. – Die einzelnen Vbdgn, ἀκοήν, δαίμονα, δίκην, λόγον, πεῖραν, πίστιν, [[χάριν]], ψῆφον, s. unter diesen Wörtern; ὅρκον διδόναι, den Eid zuschieben, Is. 9, 24; Dem. 39, 25; Antiphan. Stob. fl. 27, 8.
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0616.png Seite 616]] [[geben]]; 2. sing. indic. praes. act. διδοῖς Hom. Iliad. 9, 164, vgl. Scholl. Herodian., διδοῖσθα 19, 270, vgl. Scholl. Herodian., 3 sing. διδοῖ Iliad. 9, 519 Odyss. 4, 237. 17, 350 Pind. I. 4, 33 Herodot. 1, 107, 3. plur. Att. Pr. διδόασιν, aber διδοῦσιν Iliad. 2, 255. 19, 265 Odyss. 1, 313. 8, 167. 17, 450. 18, 279, vgl. Scholl. Herodian. Iliad. 2, 255; imperat. δίδωθι Odyss. 3, 380, imperat. δίδοι Pind. Ol. 1, 85. 6, 104; infin. διδοῦναι Iliad. 24, 425, vgl. Scholl. Odyss. 13, 358, infin. διδῶν Theocr. 29, 9; imperfect. ἐδίδως Odyss. 19, 367, ἐδίδου 11, 289, δίδου Iliad. 9, 334, 3. plur. ἔδιδον Homer. hymn. Cerer. 437, δίδον vs. 328; futur. δώσω, Hom. Odyss. 13, 358 διδώσομεν, vgl. Scholl. u. Dindorfs Anmerkung, διδώσειν 24, 314; aor. 1. ἔδωκα, Att. Prosa nur indicat. sing. u. 3. plur., die andern Formen nur vom 2. aor. ἔδων, welchem umgekehrt der indicat. sing. fehlt; 3 plur. gewöhnl. ἔδοσαν, aber ἔδον Hesiod. Th. 30; conjunct. 3. sing. bei Hom. δώῃ, Iliad. 7, 81, und δώῃσιν, Ilisd. 1, 324, und δῷσι, Iliad. 1, 129, in welcher Stelle Zoilus und Chrysippus δῷσι für den Plural ausgaben und dem Hom. einen Solöcismus vorwarfen, s. Scholl. Herodian.; 3. plur. δώωσιν Iliad. 1, 137, δῶσιν 3, 66, 1. plur. δώομεν Iliad. 7, 299, δῶμεν 23, 537; optat. δοίην, Herodot. 9, 111 δῴην, vgl. Thom. Mag. p. 91 sq.; infin. δοῦναι, Hom. [[δόμεναι]] und δόμεν, Iliad. 4, 379. 380, δοῦναι Iliad. 11, 319 Odyss. 1, 316; imperat. δός, partic. δούς; iterativ. [[δόσκον]], Iliad. 9, 331 Odyss. 17, 420. 19, 76, δόσκεν Iliad. 14, 382. 18, 546; perfect. δέδωκα; perfect. pass. δέδομαι, 3. sing. δέδοται Iliad. 5, 428; sonst passivische Formen bei Hom. nicht; aorist. ἐδόθην, vom compos. [[ἀποδίδωμι]] Odyss. 2, 78 [[ἕως]] κ' ἀπὸ πάντα δοθείη; – das δι- des praes. ist Reduplication, Wurzel Δο, in älterer Form δα, Latein. dare, Sanskrit dadami, im Griech. erhielt der A-Laut sich in [[δάνος]], [[δάνειον]], [[δανείζω]]. – Meistens bezeichnet [[δίδωμι]] das [[freiwillige Geben]], ohne Verpflichtung und Zwang, vgl. [[ἀποδίδωμι]]; Gegensatz [[λαβεῖν]], s. z. B. Herodot. 3, 148 ὃς [[λαβεῖν]] μὲν διδόμενα οὐκ ἐδικαίευ, Plat. Axioch. p. 366 c δός τι, καὶ λάβε τι, Antiphil. A. P. 9, 546 δός, λάβε. Construction τινί τι, von Homer an überall. Im praes. und im imperfect. ist [[δίδωμι]] oft = [[geben wollen]], [[anbieten]]; Hom. Iliad. 9, 519 νῦν δ' ἅμα τ' [[αὐτίκα]] πολλὰ διδοῖ, τὰ δ' [[ὄπισθεν]] ὑπέστη; Odyss. 11, 289 [[οὐδέ]] τι Νηλεὺς τῷ ἐδίδου ὃς μὴ ἕλικας βόας εὐρυμετώπους ἐκ Φυλάκης ἐλάσειε βίης Ἰφικληείης ἀργαλέας; Xen. Anab. 6, 1, 9 ὁμήρους οὐκ ἐδίδοσαν; vgl. Hell. 5, 3, 14; Herodot. 3, 184. 5, 94; Dem. 21, 85 und öfter; τὸ διδόμενον δέχεσθαι Her. 8, 114; Plat. Gorg. 499 c. – Insbesondere: a) [[darbringen]], [[weihen]]; Odyss. 1, 67 περὶ δ' ἱρὰ θεοῖσιν ἀθανάτοισιν ἔδωκε; Iliad. 12, 6 οὐδὲ θεοῖσι δόσαν κλειτὰς ἑκατόμβας. – b) von den Göttern, [[verleihen]], [[κῦδος]] Iliad. 1, 279, [[εὖχος]] 7, 81, νίκην 17, 627; auch vom Unglück, [[verhängen]], ἄλγεα Iliad. 1, 96, ἄτας 19, 270, κήδεα Odyss. 9, 15; πημονάς Aesch. Pers. 293; – c. inf., bes. in Gebeten, Ζεῦ ἄνα, δὸς τίσασθαι Il. 3, 351, gieb, gewähre, laß geschehen; τὸν δὸς ἀποφθίμενον δῦναι δόμον Ἁιδος [[εἴσω]], laß ihn eingehen, 3, 322; vgl. Aesch. Ch. 18; Soph. Phil. 315 u. öfter; vgl. Plat. Legg. V, 737 b; Xen. Cyr. 6, 4, 4. 5, 1, 12; ohne Zusatz, ὑμῖν ὡς ἔοικε δέδοται ἐκκομίσαι τοὺς ἄνδρας, euch ist es verliehen, An. 6, 4, 36. So ὦ Ζεῦ διδοίης τοῖσιν εὖ Soph. O. C. 648, d. i. Glück verleihen; τῆς τύχης εὖ διδούσης O. R. 1081; vgl. Eur. Andr. 751 u. daselbst Pflugk; θεῶν διδόντων Aesch. Pers. 293; ἢν ὁ θεὸς εὖ διδῷ Xen. Cyr. 3, 1, 34, wie Pol. 4, 21, 11. – c) [[übergeben]], [[lehren]], τέχνην ῥητορικήν Plat. Phaedr. 271 a; μουσικὴ ἐκείνοις ἐδόθη Rep. V, 452 a; u. Sp. Von einzelnen wissenschaftlichen Angaben und Behauptungen, z. B. Scholl. Didym. Iliad. 2, 111 καὶ δόξειεν ἂν ὑπὸ Διονυσίου τοῦ Θρᾳκὸς [[ταῦτα]] δεδόσθαι, »und dies scheint auf einer Angabe des D. zu beruhen«, s. Lehrs Aristarch. p. 21. – d) [[gestatten]], überlassen, [[δίδωμι]] ὑμῖν βουλεύσασθαι Xen. Cyr. 3, 2, 13. So εἴ μοι δίδως καὶ συγχωρεῖς εἶναι [[ταῦτα]] Plat. Phaed. 100 b; vgl. Charmid. 168 b; ὁ [[νόμος]] αὐτῷ δέδωκε – προλαμβάνειν, οὓς ἐθέλει Legg. VII, 813 c; vgl. Rep. V, 461 e; so δέδοται ὑπὸ τοῦ νόμου [[ἄνευ]] όνείδους πράττειν Conv. 183 b; δότε αὐτῷ τοῦτο, räumet ihm das ein, Dem. 18, 139; auch abs., δόντων αὐτῷ τῶν νόμων Isae. 7, 2. – e) übergeben, überliefern, [[preisgeben]], Iliad. 23, 21 Ἕκτορα δεῦρ' ἐρύσας δώσειν κυσὶν ὠμὰ [[δάσασθαι]]; 23, 183 Ἐκτορα δ' οὔ τι δώσω Πριαμίδην πυρὶ δαπτέμεν, ἀλλὰ κύνεσσιν; Odyss. 19, 167 ἦ μέν μ' ἀχέεσσί γε δώσεις πλείοσιν ἢ ἔχομαι; 17, 567 ὅτε μ' [[οὗτος]] ἀνὴρ κατὰ [[δῶμα]] κιόντα οὔ τι κακὸν ῥέξαντα βαλὼν όδύνῃσιν ἔδωκεν; vgl. Plat. Phaed. 254 e; θῆρας φόβῳ Pind. P. 5, 60. – f) θυγατέρα ἀνδρί, dem Mann zur Frau geben; Il. 6, 192. 19, 291, vgl. Od. 2, 223; Pind. auch ἐδίδου κόρᾳ ἄνδρα, P. 9, 121. Ohne dat., Σάμηνδε ἔδοσαν τήν, sie verheiratheten sie nach Same, Od. 15, 367; vgl. hiermit Odyss. 17, 442, wo Odysseus von sich erzählt αὐτὰρ ἔμ' ἐς Κύπρον ξείνῳ δόσαν ἀντιάσαντι, als Kriegsgefangenen; ὁ δούς neben ὁ γήμας Eur. Med. 288; ὁ διδούς, der Schwiegervater, im <span class="ggns">Gegensatz</span> von ὁ λαμβάνων, Posidipp. Ath. IX, 377 (v. 20). Auch in Prosa, doch seltener, vgl. [[ἐκδίδωμι]]; ταύτην Μήδων οὐδενὶ διδοῖ γυναῖκα Her. 1, 107; ἐδίδοσαν καὶ ἤγοντο ἐξ [[ἀλλήλων]] 5, 92, 2; Xen. An. 7, 2, 38; Dem. 41, 3 u. Sp.; δοθῆναι πρὸς γάμον Plut. Rom. 2. – g) διδόναι τινά τινι, Jemandem zu Gefallen losgeben, begnadigen, δέονται δοῦναι σφίσι τὼ ἄνδρε καὶ μὴ κατακαίνειν Xen. An. 6, 4, 31; ähnl. τὰ Ἑλλάδος ὀνείδη Φρυξὶν οὐκ ἐδώκαμεν, wir haben sie ihnen nicht geschenkt, für: verziehen, Eur. Cycl. 296; vgl. Dem. 18, 139. Aehnl. Poll. 6, 25 ὁ [[μέθυσος]] ἐπὶ ἀνδρῶν Μενάνδρῳ δεδόσθω, man mag ihm diesen Gebrauch des Wortes nachsehen. – h) ἑαυτόν τινι, sich in Jemandes Gewalt, Schutz begeben, δός μοι σεαυτόν Soph. Phil. 84; οὐκ οἶσθ' ὅτῳ μ' ἔδωκας ἐς χεῖράς ποτε El. 1348; vgl. Thuc. 2, 68 διδόασιν ἑαυτοὺς Ἀκαρνᾶσι; Xen. Cyr. 5, 1, 27; δίδωμί σοι ἐμαυτὸν δοῦλον 4, 6, 2; τοῦτον ἔδωκεν ἐμοὶ [[ὑπήκοον]] εἶναι An. 1, 6, 6; Sp.; εἴς τι, Dem. 18. 197, sich einer Sache widmen; u. bes, oft Pol., διδόναι ἑαυτὸν εἰς ἔντευξιν, εἰς κινδύνους, u. ä., 3, 15, 4. 3, 17, 8, εἰς τρυφήν, ἐπὶ τὴν ἐμπορίαν, D. Sic. 17, 108. 2, 55; auch εἰς ἐρημίας, sich in die Einöde begeben, 5, 59; vgl. Pol. 5, 14, 9. – Auch absol. wird διδόναι, gleichsam intrans., so gebraucht, ἡδονῇ, sich dem Vergnügen ergeben, Eur. Phoen. 21, u. bes. Sp., δ ρόμῳ δούς, sich auf die Füße machen, Alciphr. 3, 47. – Die einzelnen Vbdgn, ἀκοήν, δαίμονα, δίκην, λόγον, πεῖραν, πίστιν, [[χάριν]], ψῆφον, s. unter diesen Wörtern; ὅρκον διδόναι, den Eid zuschieben, Is. 9, 24; Dem. 39, 25; Antiphan. Stob. fl. 27, 8.
}}
}}
{{bailly
{{bailly
|btext=<i>impf.</i> [[ἐδίδουν]], <i>f.</i> [[δώσω]] ; <i>ao.</i> [[ἔδωκα]], <i>seul. à l'ind. ; ao.2</i> *ἔδων, <i>seul. au plur. &gt; impér.</i> [[δός]], <i>sbj.</i> [[δῶ]], <i>opt.</i> [[δοίην]], <i>inf.</i> [[δοῦναι]], <i>part. [[δούς]] ; pf.</i> [[δέδωκα]];<br /><i>Pass. f.</i> δοθήσομαι, <i>ao.</i> ἐδόθην, <i>pf.</i> [[δέδομαι]];<br /><b>I.</b> donner :<br /><b>1</b> faire don de : τινί [[τι]], de qch à qqn ; <i>particul.</i> donner en mariage : δ. θυγατέρα [[ἀνδρί]] IL <i>ou simpl.</i> θυγατέρα IL donner une fille en mariage à qqn ; <i>abs.</i> ἐδίδοσαν καὶ ἥγοντο [[ἐξ]] [[ἀλλήλων]] HDT ils se donnaient en mariage et épousaient les filles les uns des autres ; ὁ δοὺς καὶ γήμας EUR celui qui a donné en mariage et celui qui a épousé, <i>càd</i> le beau-père et le gendre;<br /><b>2</b> remettre de la main à la main : δ. [[ἐς]] χεῖρας [[λαβεῖν]] SOPH remettre entre les mains (de qqn);<br /><b>3</b> offrir : ἱρὰ θεοῖσιν OD des sacrifices aux dieux;<br /><b>4</b> servir, présenter : δ. [[πιεῖν]] HDT donner à boire;<br /><b>5</b> procurer : δ. τινι [[εὖ]] SOPH procurer du bonheur <i>ou</i> être favorable à qqn ; τινι τὴν τύχην δ. [[εὖ]] EUR procurer à qqn une heureuse fortune ; [[εὖ]] δ. EUR procurer du bonheur ; τῆς τύχης [[εὖ]] διδούσης SOPH la fortune étant favorable ; <i>en mauv. part</i> δ. ἄλγεα IL, πημονάς ESCHL envoyer <i>ou</i> causer des souffrances, des douleurs (à qqn);<br /><b>6</b> livrer : τινα κυσίν IL qqn aux chiens ; ὀδύνῃσι τινα δ. IL <i>ou</i> ἀχέεσσι OD livrer qqn aux souffrances, aux douleurs ; avec un inf. : τοῦτον ἔδωκεν ἐμοὶ [[ὑπήκοον]] [[εἶναι]] XÉN (mon père) me l'a donné pour qu’il m'obéisse ; δ. ἑαυτὸν τοῖς δεινοῖς DÉM s'exposer à des dangers;<br /><b>7</b> transmettre, enseigner;<br /><b>8</b> produire, fournir, apporter : δ. ψῆφον, γνώμην DÉM donner son vote, son avis ; ἀκοὴν δ. τινί SOPH prêter l'oreille à qqn;<br /><b>9</b> accorder, concéder (un bienfait, une faveur, l'objet d'une demande, <i>etc.</i>) ; [[δός]] avec un inf. accorde (moi) de ; avec une prop. inf. accorde <i>ou</i> permets que : [[τούτω]] εὐτυχεῖν [[δοῖεν]] θεοί ESCHL puissent les dieux donner à celui-ci d'être heureux ! <i>d'où</i> concéder (à un interlocuteur, <i>etc.</i>) : εἴ μοι δίδως καὶ συγχωρεῖς [[εἶναι]] [[ταῦτα]] PLAT si tu m'accordes cela et que tu conviennes qu’il en est ainsi;<br /><b>10</b> permettre;<br /><b>11</b> faire remise (d'une peine), remettre ; pardonner (une faute);<br /><b>II.</b> <i>au prés. et à l'impf.</i> offrir de donner, consentir à donner : ὁμήρους [[οὐκ]] ἐδίδωσαν XÉN ils ne voulaient pas donner d'otages.<br />'''Étymologie:''' R. Δο, donner, avec redoubl. cf. <i>lat.</i> dare.
|btext=<i>impf.</i> [[ἐδίδουν]], <i>f.</i> [[δώσω]] ; <i>ao.</i> [[ἔδωκα]], <i>seul. à l'ind. ; ao.2</i> *ἔδων, <i>seul. au plur. &gt; impér.</i> [[δός]], <i>sbj.</i> [[δῶ]], <i>opt.</i> [[δοίην]], <i>inf.</i> [[δοῦναι]], <i>part. [[δούς]] ; pf.</i> [[δέδωκα]];<br /><i>Pass. f.</i> δοθήσομαι, <i>ao.</i> ἐδόθην, <i>pf.</i> [[δέδομαι]];<br /><b>I.</b> [[donner]] :<br /><b>1</b> faire don de : τινί τι, de qch à qqn ; <i>particul.</i> donner en mariage : δίδωμι θυγατέρα [[ἀνδρί]] IL <i>ou simpl.</i> θυγατέρα IL donner une fille en mariage à qqn ; <i>abs.</i> ἐδίδοσαν καὶ ἥγοντο [[ἐξ]] [[ἀλλήλων]] HDT ils se donnaient en mariage et épousaient les filles les uns des autres ; ὁ δοὺς καὶ γήμας EUR celui qui a donné en mariage et celui qui a épousé, <i>càd</i> le beau-père et le gendre;<br /><b>2</b> remettre de la main à la main : δίδωμι ἐς χεῖρας [[λαβεῖν]] SOPH remettre entre les mains (de qqn);<br /><b>3</b> offrir : ἱρὰ θεοῖσιν OD des sacrifices aux dieux;<br /><b>4</b> [[servir]], [[présenter]] : δίδωμι [[πιεῖν]] HDT donner à boire;<br /><b>5</b> procurer : δίδωμι τινι [[εὖ]] SOPH procurer du bonheur <i>ou</i> être favorable à qqn ; τινι τὴν τύχην δίδωμι [[εὖ]] EUR procurer à qqn une heureuse fortune ; [[εὖ]] δίδωμι EUR procurer du bonheur ; τῆς τύχης [[εὖ]] διδούσης SOPH la fortune étant favorable ; <i>en mauv. part</i> δίδωμι ἄλγεα IL, πημονάς ESCHL envoyer <i>ou</i> causer des souffrances, des douleurs (à qqn);<br /><b>6</b> [[livrer]] : τινα κυσίν IL qqn aux chiens ; ὀδύνῃσι τινα δίδωμι IL <i>ou</i> ἀχέεσσι OD livrer qqn aux souffrances, aux douleurs ; avec un inf. : τοῦτον ἔδωκεν ἐμοὶ [[ὑπήκοον]] [[εἶναι]] XÉN (mon père) me l'a donné pour qu'il m'obéisse ; δίδωμι ἑαυτὸν τοῖς δεινοῖς DÉM s'exposer à des dangers;<br /><b>7</b> [[transmettre]], [[enseigner]];<br /><b>8</b> [[produire]], [[fournir]], [[apporter]] : δίδωμι ψῆφον, γνώμην DÉM donner son vote, son avis ; ἀκοὴν δίδωμι τινί SOPH prêter l'oreille à qqn;<br /><b>9</b> accorder, concéder (un bienfait, une faveur, l'objet d'une demande, <i>etc.</i>) ; [[δός]] avec un inf. accorde (moi) de ; avec une prop. inf. accorde <i>ou</i> permets que : [[τούτω]] εὐτυχεῖν [[δοῖεν]] θεοί ESCHL puissent les dieux donner à celui-ci d'être heureux ! <i>d'où</i> concéder (à un interlocuteur, <i>etc.</i>) : εἴ μοι δίδως καὶ συγχωρεῖς [[εἶναι]] [[ταῦτα]] PLAT si tu m'accordes cela et que tu conviennes qu'il en est ainsi;<br /><b>10</b> [[permettre]];<br /><b>11</b> faire remise (d'une peine), remettre ; pardonner (une faute);<br /><b>II.</b> <i>au prés. et à l'impf.</i> offrir de donner, consentir à donner : ὁμήρους [[οὐκ]] ἐδίδωσαν XÉN ils ne voulaient pas donner d'otages.<br />'''Étymologie:''' R. Δο, donner, avec redoubl. cf. <i>lat.</i> [[dare]].
}}
}}
{{elru
{{elru
|elrutext='''δίδωμι:''' (δῐ) (impf. ἐδιδων, fut. [[δώσω]], aor. 1 [[ἔδωκα]] - pl. [[ἔδομεν]], pf. [[δέδωκα]], imper. [[δίδου]] - aor. 2 [[δός]], conjct. διδῶ aor. 2 δῶ, opt. [[διδοίην]] - aor. 2 [[δοίην]]; pass.: fut. [[δοθήσομαι]], aor. [[ἐδόθην]], pf. [[δέδομαι]])<br /><b class="num">1)</b> [[давать]] (τινί τι Hom., Thuc. etc.): [[δοῦναι]] ἐς χεῖρας [[λαβεῖν]] Soph. передать в руки; δ. καὶ λαμβάνειν Plat., Anth.; давать и принимать (взамен), т. е. обмениваться; [[δοῦναι]] καὶ [[λαβεῖν]] λόγον Arst. высказать свои доводы и выслушать чужие; δ. ὅρκον Isae., Arst., Dem.; давать клятву; δ. ψῆφον Dem. подавать (свой) голос, голосовать; δ. γνώμην Dem. высказывать (свое) мнение; δ. τὰς εὐθύνας Arst. давать отчет; τῇ δοθείσῃ δυνάμει τὸ δοθὲν [[βάρος]] κινῆσαι [[δυνατόν]] ἐστι Plut. (Архимед сказал, что) с помощью данной (т. е. любой) силы можно сдвинуть любую тяжесть; δ. ἀκοήν τινι Soph. выслушивать кого-л.;<br /><b class="num">2)</b> [[отдавать]], [[передавать]] (τινὰ κυσίν Hom.): δ. τινὰ πυρὶ [[δαπτέμεν]] Hom. выдать чье-л. тело для предания сожжению; δ. ἑαυτόν τινι Her., Thuc., Soph., Xen.; отдать себя в чье-л. распоряжение; ὀδύνῃσι или ἀχέεσσι δ. τινά обречь кого-л. на муки; δ. ἑαυτὸν τοῖς δεινοῖς Dem. и εἰς κινδύνους Polyb. подвергать себя опасностям; δ. ἑαυτὸν εἰς ἔντευξιν Polyb. вступить в беседу; δ. ἑαυτὸν εἰς λῃστείας καὶ καταδρομάς Diod. предаться разбою и набегам; [[δοῦναι]] ἑαυτὸν [[ἀπό]] τινος ἐπί τι Plut. перейти от чего-л. к чему-л.; [[δοῦναι]] ἑαυτὸν φρονεῖν Plut. принять самоуверенный вид;<br /><b class="num">3)</b> [[передавать]], [[вручать]] (τί τινι [[φορῆναι]] Hom.);<br /><b class="num">4)</b> культ. [[приносить]] (ἱρὰ θεοῖσιν Hom.);<br /><b class="num">5)</b> [[давать]], [[ниспосылать]] (νίκην τινί Hom.; πημονὰς βροτοῖς Aesch.): ἡ [[τύχη]] ἡ εὖ διδοῦσα Soph. благодетельная судьба; [[τούτῳ]] εὐτυχεῖν [[δοῖεν]] θεοί! Aesch. да пошлют ему боги счастья!; [[δίδοτε]], καὶ δοθήσεται [[ὑμῖν]] NT давайте, и дастся вам;<br /><b class="num">6)</b> [[давать]], [[предоставлять]], [[позволить]] (ἐδίδοσαν τοῖς συμμάχοις λόγον Xen.): δὸς τίσασθαι Ἀλέξανδρον Hom. дай (мне) отомстить Александру; δέδοται ὑπὸ τοῦ νόμου πράττειν Plat. законом разрешается делать (это); ἃ εἴ μοι δίδως Plat. если ты согласен со мною в этом; [[εἴτε]] δῴη τις αὐτοῖς [[τοῦτο]] Arst. если даже уступить им в этом; δ. δίοδον ὑγρῷ Arst. давать (свободный) выход влаге;<br /><b class="num">7)</b> [[преподавать]] (τέχνην ῥητορικήν Plat.): [[μουσικὴ]] ἐκείνοις ἐδόθη Plat. они обучены музыке;<br /><b class="num">8)</b> [[выдавать замуж]] (θυγατέρα τινί Hom. и θυγατέρα τινὶ γυναῖκα Her.): ἐδίδοσαν καὶ ἤγοντο ἐξ [[ἀλλήλων]] Her. они выдавали (дочерей) замуж и женились в своей среде; ὁ [[δούς]] Eur. и ὁ διδούς Anth. выдающий замуж (свою дочь), т. е. тесть; τὴν Σάμηνδ᾽ ἔδοσαν Hom. ее выдали замуж в Самос; [[δοθῆναι]] πρὸς γάμον Plut. быть выданной замуж;<br /><b class="num">9)</b> [[отпускать]], [[прощать]] (τινί τι Eur., Xen., Dem.);<br /><b class="num">10)</b> [[соглашаться дать]] (ὁμήρους Her.): Ἱππίῃ ἐδίδου Ἀνθεμοῦντα, ὁ δὲ οὐκ αἱρέετο Hom. Гиппию он предложил Антемунт, но тот не принял;<br /><b class="num">11)</b> (sc. ἑαυτόν) предаваться (ἡδονῇ Eur.; εἰς δημοκοπίαν Diod.).
|elrutext='''δίδωμι:''' (δῐ) (impf. ἐδιδων, fut. [[δώσω]], aor. 1 [[ἔδωκα]] - pl. [[ἔδομεν]], pf. [[δέδωκα]], imper. [[δίδου]] - aor. 2 [[δός]], conjct. διδῶ aor. 2 δῶ, opt. [[διδοίην]] - aor. 2 [[δοίην]]; pass.: fut. [[δοθήσομαι]], aor. [[ἐδόθην]], pf. [[δέδομαι]])<br /><b class="num">1</b> [[давать]] (τινί τι Hom., Thuc. etc.): [[δοῦναι]] ἐς χεῖρας [[λαβεῖν]] Soph. передать в руки; διδόναι καὶ λαμβάνειν Plat., Anth.; давать и принимать (взамен), т. е. обмениваться; [[δοῦναι]] καὶ [[λαβεῖν]] λόγον Arst. высказать свои доводы и выслушать чужие; δ. ὅρκον Isae., Arst., Dem.; давать клятву; δ. ψῆφον Dem. подавать (свой) голос, голосовать; δ. γνώμην Dem. высказывать (свое) мнение; δ. τὰς εὐθύνας Arst. давать отчет; τῇ δοθείσῃ δυνάμει τὸ δοθὲν [[βάρος]] κινῆσαι [[δυνατόν]] ἐστι Plut. (Архимед сказал, что) с помощью данной (т. е. любой) силы можно сдвинуть любую тяжесть; δ. ἀκοήν τινι Soph. выслушивать кого-л.;<br /><b class="num">2</b> [[отдавать]], [[передавать]] (τινὰ κυσίν Hom.): δ. τινὰ πυρὶ [[δαπτέμεν]] Hom. выдать чье-л. тело для предания сожжению; δ. ἑαυτόν τινι Her., Thuc., Soph., Xen.; отдать себя в чье-л. распоряжение; ὀδύνῃσι или ἀχέεσσι δ. τινά обречь кого-л. на муки; δ. ἑαυτὸν τοῖς δεινοῖς Dem. и εἰς κινδύνους Polyb. подвергать себя опасностям; δ. ἑαυτὸν εἰς ἔντευξιν Polyb. вступить в беседу; δ. ἑαυτὸν εἰς λῃστείας καὶ καταδρομάς Diod. предаться разбою и набегам; [[δοῦναι]] ἑαυτὸν [[ἀπό]] τινος ἐπί τι Plut. перейти от чего-л. к чему-л.; [[δοῦναι]] ἑαυτὸν φρονεῖν Plut. принять самоуверенный вид;<br /><b class="num">3</b> [[передавать]], [[вручать]] (τί τινι [[φορῆναι]] Hom.);<br /><b class="num">4</b> культ. [[приносить]] (ἱρὰ θεοῖσιν Hom.);<br /><b class="num">5</b> [[давать]], [[ниспосылать]] (νίκην τινί Hom.; πημονὰς βροτοῖς Aesch.): ἡ [[τύχη]] ἡ εὖ διδοῦσα Soph. благодетельная судьба; [[τούτῳ]] εὐτυχεῖν [[δοῖεν]] θεοί! Aesch. да пошлют ему боги счастья!; [[δίδοτε]], καὶ δοθήσεται [[ὑμῖν]] NT давайте, и дастся вам;<br /><b class="num">6</b> [[давать]], [[предоставлять]], [[позволить]] (ἐδίδοσαν τοῖς συμμάχοις λόγον Xen.): δὸς τίσασθαι Ἀλέξανδρον Hom. дай (мне) отомстить Александру; δέδοται ὑπὸ τοῦ νόμου πράττειν Plat. законом разрешается делать (это); ἃ εἴ μοι δίδως Plat. если ты согласен со мною в этом; [[εἴτε]] δῴη τις αὐτοῖς [[τοῦτο]] Arst. если даже уступить им в этом; δ. δίοδον ὑγρῷ Arst. давать (свободный) выход влаге;<br /><b class="num">7</b> [[преподавать]] (τέχνην ῥητορικήν Plat.): [[μουσικὴ]] ἐκείνοις ἐδόθη Plat. они обучены музыке;<br /><b class="num">8</b> [[выдавать замуж]] (θυγατέρα τινί Hom. и θυγατέρα τινὶ γυναῖκα Her.): ἐδίδοσαν καὶ ἤγοντο ἐξ [[ἀλλήλων]] Her. они выдавали (дочерей) замуж и женились в своей среде; ὁ [[δούς]] Eur. и ὁ διδούς Anth. выдающий замуж (свою дочь), т. е. тесть; τὴν Σάμηνδ᾽ ἔδοσαν Hom. ее выдали замуж в Самос; [[δοθῆναι]] πρὸς γάμον Plut. быть выданной замуж;<br /><b class="num">9</b> [[отпускать]], [[прощать]] (τινί τι Eur., Xen., Dem.);<br /><b class="num">10</b> [[соглашаться дать]] (ὁμήρους Her.): Ἱππίῃ ἐδίδου Ἀνθεμοῦντα, ὁ δὲ οὐκ αἱρέετο Hom. Гиппию он предложил Антемунт, но тот не принял;<br /><b class="num">11</b> (''[[sc.]]'' ἑαυτόν) предаваться (ἡδονῇ Eur.; εἰς δημοκοπίαν Diod.).
}}
}}
{{ls
{{ls
Line 29: Line 29:
}}
}}
{{Slater
{{Slater
|sltr=<b>δῐδωμι</b> (δίδωσι, [[διδοῖ]]; impv. δίδοι, διδότω, διδοῖτ(ε) = opt. cf. Wackernagel, Kl. Schr. 704f., Strunk, Glotta, 1961, 114f.; διδούς, -όντι, -όντων; διδόμεν: fut. [[δώσω]], -ει; δώσειν: impf. ἐδίδου: aor. δῶκε(ν), ἔδωκε(ν), ἔδωκ, ἔδωκαν, δῶκαν, ἔδοσαν; δόντες; [[δόμεν]], [[δοῦναι]]: pf. δέδωκε: [[pass]]. pf. [δέ]δοται.) <br /><b>1</b> [[give]] συμπόταις [[νέκταρ]] ἀμβροσίαν τε δῶκεν (O. 1.63) θεὸς ἔδωκεν [[δίφρον]] (O. 1.87) [[κῦδος]] εὐίππων διδόντων Τυνδαριδᾶν (O. 3.39) ὧν [[ἔραται]] καιρὸν διδούς (P. 1.57) τότ' [[αὖθ]] ἑτέροις ἔδωκεν [[μέγα]] [[κῦδος]]. (P. 2.89) “θεῷ γαῖαν διδόντι ξείνια” (P. 4.21) “ξένιον μάστευε [[δοῦναι]]” (P. 4.35) ἀλλ' [[ἔσται]] [[χρόνος]] [[οὗτος]], ὃ καί τιν ἀελπτίᾳ βαλὼν [[ἔμπαλιν]] γνώμας τὸ μὲν δώσει τὸ δ [[οὔπω]] (P. 12.32) νάσῳ, τὰν Ὀλύμπου δεσπότας [[Ζεῦς]] ἔδωκεν Φερσεφόνᾳ (N. 1.14) πατρίαν [[εἴπερ]] καθ' ὁδόν νιν εὐθυπομπὸς αἰὼν ταῖς μεγάλαις δέδωκε κόσμον Ἀθάναις (N. 2.8) νεαρὰ δ' ἐξευρόντα [[δόμεν]] βασάνῳ ἐς ἔλεγχον [[ἅπας]] [[κίνδυνος]] (N. 8.20) Ἐριφύλαν, [[ὅρκιον]] ὡς [[ὅτε]] [[πιστόν]], δόντες Οἰκλείδᾳ γυναῖκα (N. 9.17) μάτρωί θ' ὁμωνύμῳ δέδωκε κοινὸν [[θάλος]] (I. 7.24) ἐμοὶ δ' [[ὀλίγον]] δέ]δοται θα[ (e Plutarcho supp. G-H) Πα.… ]δῶκεν Πα. 13a. 3. [[fig]]., καὶ [[φθινόκαρπος]] [[ἐοῖσα]] [[διδοῖ]] ψᾶφον περ' αὐτᾶς (sc. [[δρῦς]]. gives [[proof]] of itself ) (P. 4.265) abs. [[make]] an [[offer]] [[οὕτω]] δ' ἐδίδου [[Λίβυς]] ἁρμόζων κόρᾳ νυμφίον ἄνδρα (P. 9.117) followed by an inf. of [[purpose]]: ἀμφιπόλους ἐκέλευσεν ἥρωι πορσαίνειν [[δόμεν]] Εἰλατίδᾳ [[βρέφος]] (O. 6.33) “Κρονίδᾳ δὲ [[τράφεν]] Χίρωνι δῶκαν” (P. 4.115) ἀντίτομα δῶκε χρίεσθαι (P. 4.222) Μοίσαισί τ' ἔδωκ ἀρόσαι (sc. τοὺς στεφάνους διὰ τὸν ὕμνον. Σ.) (N. 10.26) [[ἐπεί]] [[σφιν]] [[Ἀπόλλων]] δῶκεν ὁ χρυσοκόμας Ἀστερίας [[δέμας]] οἰκεῖν (Pae. 5.41) <br /><b>2</b> [[grant]] of deities granting wishes to men. “τὺ δὲ πρᾶξιν φίλαν δίδοι” (O. 1.85) εὐθὺν δὲ πλόον καμάτων ἐκτὸς ἐόντα δίδοι (O. 6.104) ὦ Ζεῦ, τίμα μὲν, δίδοι τέ οἱ αἰδοίαν [[χάριν]] (v. 1. [[δίδου]]) (O. 7.89) ἐσλὰ δ' ἐπ ἐσλοῖς ἔργα θέλοι [[δόμεν]] (O. 8.85) Ζεῦ τέλεἰ, αἰδῶ δίδοι (O. 13.115) δίδωσί τε Μοῖσαν [[οἷς]] ἂν ἐθέλῃ (P. 5.65) καὶ τὸ λοιπόν ὅμοια, Κρονίδαι μάκαρες, διδοῖτ' ἐπ ἔργοισιν [[ἀμφί]] τε βουλαῖς ἔχειν (δίδοιτ dubitanter Wackernagel) (P. 5.119) ἐμοὶ δ' ὁποίαν ἀρετὰν ἔδωκε Πότμος [[ἄναξ]] (N. 4.42) τὶν δ' ἐοικότα καιρὸν ὄλβου δίδωσι (sc. [[Μοῖρα]]) (N. 7.59) [[δύνασαι]] δὲ βροτοῖσιν ἀλκὰν ἀμαχανιᾶν δυσβάτων θαμὰ διδόμεν sc. Herakles (N. 7.97) [[τῶν]] τε γὰρ καὶ [[τῶν]] δίδοῖ (sc. [[Τύχα]]) (I. 4.33) καὶ τὸ μὲν διδότω [[θεός]] (Pae. 2.53) [[ἐπεύχομαι]] δ' Οὐρανοῦ τ εὐπέπλῳ θυγατρὶ Μναμοσύνᾳ κόραισί τ εὐμαχανίαν διδόμεν Πα. 7B. 17. [[εὔχομαι]] [] θέλοντι [[δόμεν]] [ (Pae. 16.4) <br /><b>3</b> [[deliver]] up, [[give]] [[over]] to ὁ δ' [[ἀρχαγέτας]] ἔδωκ [[Ἀπόλλων]] θῆρας αἰνῷ φόβῳ (P. 5.60) καί τινα φᾶσέ νιν δώσειν μόρῳ (Boeckh: [[μόρον]] codd: φᾶ ἑ δᾳώσειν Wil., Theiler) (N. 1.66) ἔδοξ' [[ἦρα]] καὶ ἀθανάτοις ἐσλόν γε φῶτα καὶ φθίμενον ὕμνοις [[θεᾶν]] διδόμεν (I. 8.60) <br /><b>4</b> [[give]] [[out]], [[produce]] δίδοι φωνάν (Hermann: [[δίδου]] codd.) (N. 5.50) (ἄρουραι) βίον ἀνδράσιν ἐπηετανὸν ἐκ πεδίων ἔδοσαν (N. 6.10) ἐν σχερῷ δ' οὔτ ὦν μέλαιναι καρπὸν ἔδωκαν ἄρουραι (N. 11.39) <br /><b>5</b> in tmesis. ἀπὸ δ' αὐτὸν ἐγὼ [[δώσω]] v. [[ἀποδίδωμι]] (P. 4.67) [[τοῦτο]] [[δόμεν]] [[γέρας]] [[ἔπι]] Βάττου γένει v. [[ἐπιδίδωμι]] (P. 5.124)
|sltr=<b>δῐδωμι</b> (δίδωσι, [[διδοῖ]]; impv. δίδοι, διδότω, διδοῖτ(ε) = opt. cf. Wackernagel, Kl. Schr. 704f., Strunk, Glotta, 1961, 114f.; διδούς, -όντι, -όντων; διδόμεν: fut. [[δώσω]], -ει; δώσειν: impf. ἐδίδου: aor. δῶκε(ν), ἔδωκε(ν), ἔδωκ, ἔδωκαν, δῶκαν, ἔδοσαν; δόντες; [[δόμεν]], [[δοῦναι]]: pf. δέδωκε: [[pass]]. pf. [δέ]δοται.) <br /><b>1</b> [[give]] συμπόταις [[νέκταρ]] ἀμβροσίαν τε δῶκεν (O. 1.63) θεὸς ἔδωκεν [[δίφρον]] (O. 1.87) [[κῦδος]] εὐίππων διδόντων Τυνδαριδᾶν (O. 3.39) ὧν [[ἔραται]] καιρὸν διδούς (P. 1.57) τότ' [[αὖθ]] ἑτέροις ἔδωκεν [[μέγα]] [[κῦδος]]. (P. 2.89) “θεῷ γαῖαν διδόντι ξείνια” (P. 4.21) “ξένιον μάστευε [[δοῦναι]]” (P. 4.35) ἀλλ' [[ἔσται]] [[χρόνος]] [[οὗτος]], ὃ καί τιν ἀελπτίᾳ βαλὼν [[ἔμπαλιν]] γνώμας τὸ μὲν δώσει τὸ δ [[οὔπω]] (P. 12.32) νάσῳ, τὰν Ὀλύμπου δεσπότας [[Ζεῦς]] ἔδωκεν Φερσεφόνᾳ (N. 1.14) πατρίαν [[εἴπερ]] καθ' ὁδόν νιν εὐθυπομπὸς αἰὼν ταῖς μεγάλαις δέδωκε κόσμον Ἀθάναις (N. 2.8) νεαρὰ δ' ἐξευρόντα [[δόμεν]] βασάνῳ ἐς ἔλεγχον [[ἅπας]] [[κίνδυνος]] (N. 8.20) Ἐριφύλαν, [[ὅρκιον]] ὡς [[ὅτε]] [[πιστόν]], δόντες Οἰκλείδᾳ γυναῖκα (N. 9.17) μάτρωί θ' ὁμωνύμῳ δέδωκε κοινὸν [[θάλος]] (I. 7.24) ἐμοὶ δ' [[ὀλίγον]] δέ]δοται θα[ (e Plutarcho supp. G-H) Πα.… ]δῶκεν Πα. 13a. 3. [[fig]]., καὶ [[φθινόκαρπος]] [[ἐοῖσα]] [[διδοῖ]] ψᾶφον περ' αὐτᾶς (''[[sc.]]'' [[δρῦς]]. gives [[proof]] of itself ) (P. 4.265) abs. [[make]] an [[offer]] [[οὕτω]] δ' ἐδίδου [[Λίβυς]] ἁρμόζων κόρᾳ νυμφίον ἄνδρα (P. 9.117) followed by an inf. of [[purpose]]: ἀμφιπόλους ἐκέλευσεν ἥρωι πορσαίνειν [[δόμεν]] Εἰλατίδᾳ [[βρέφος]] (O. 6.33) “Κρονίδᾳ δὲ [[τράφεν]] Χίρωνι δῶκαν” (P. 4.115) ἀντίτομα δῶκε χρίεσθαι (P. 4.222) Μοίσαισί τ' ἔδωκ ἀρόσαι (''[[sc.]]'' τοὺς στεφάνους διὰ τὸν ὕμνον. Σ.) (N. 10.26) [[ἐπεί]] [[σφιν]] [[Ἀπόλλων]] δῶκεν ὁ χρυσοκόμας Ἀστερίας [[δέμας]] οἰκεῖν (Pae. 5.41) <br /><b>2</b> [[grant]] of deities granting wishes to men. “τὺ δὲ πρᾶξιν φίλαν δίδοι” (O. 1.85) εὐθὺν δὲ πλόον καμάτων ἐκτὸς ἐόντα δίδοι (O. 6.104) ὦ Ζεῦ, τίμα μὲν, δίδοι τέ οἱ αἰδοίαν [[χάριν]] (v. 1. [[δίδου]]) (O. 7.89) ἐσλὰ δ' ἐπ ἐσλοῖς ἔργα θέλοι [[δόμεν]] (O. 8.85) Ζεῦ τέλεἰ, αἰδῶ δίδοι (O. 13.115) δίδωσί τε Μοῖσαν [[οἷς]] ἂν ἐθέλῃ (P. 5.65) καὶ τὸ λοιπόν ὅμοια, Κρονίδαι μάκαρες, διδοῖτ' ἐπ ἔργοισιν [[ἀμφί]] τε βουλαῖς ἔχειν (δίδοιτ dubitanter Wackernagel) (P. 5.119) ἐμοὶ δ' ὁποίαν ἀρετὰν ἔδωκε Πότμος [[ἄναξ]] (N. 4.42) τὶν δ' ἐοικότα καιρὸν ὄλβου δίδωσι (''[[sc.]]'' [[Μοῖρα]]) (N. 7.59) [[δύνασαι]] δὲ βροτοῖσιν ἀλκὰν ἀμαχανιᾶν δυσβάτων θαμὰ διδόμεν ''[[sc.]]'' Herakles (N. 7.97) τῶν τε γὰρ καὶ τῶν δίδοῖ (''[[sc.]]'' [[Τύχα]]) (I. 4.33) καὶ τὸ μὲν διδότω [[θεός]] (Pae. 2.53) [[ἐπεύχομαι]] δ' Οὐρανοῦ τ εὐπέπλῳ θυγατρὶ Μναμοσύνᾳ κόραισί τ εὐμαχανίαν διδόμεν Πα. 7B. 17. [[εὔχομαι]] [] θέλοντι [[δόμεν]] [ (Pae. 16.4) <br /><b>3</b> [[deliver]] up, [[give]] [[over]] to ὁ δ' [[ἀρχαγέτας]] ἔδωκ [[Ἀπόλλων]] θῆρας αἰνῷ φόβῳ (P. 5.60) καί τινα φᾶσέ νιν δώσειν μόρῳ (Boeckh: [[μόρον]] codd: φᾶ ἑ δᾳώσειν Wil., Teiler) (N. 1.66) ἔδοξ' [[ἦρα]] καὶ ἀθανάτοις ἐσλόν γε φῶτα καὶ φθίμενον ὕμνοις [[θεᾶν]] διδόμεν (I. 8.60) <br /><b>4</b> [[give]] [[out]], [[produce]] δίδοι φωνάν (Hermann: [[δίδου]] codd.) (N. 5.50) (ἄρουραι) βίον ἀνδράσιν ἐπηετανὸν ἐκ πεδίων ἔδοσαν (N. 6.10) ἐν σχερῷ δ' οὔτ ὦν μέλαιναι καρπὸν ἔδωκαν ἄρουραι (N. 11.39) <br /><b>5</b> in tmesis. ἀπὸ δ' αὐτὸν ἐγὼ [[δώσω]] v. [[ἀποδίδωμι]] (P. 4.67) [[τοῦτο]] [[δόμεν]] [[γέρας]] [[ἔπι]] Βάττου γένει v. [[ἐπιδίδωμι]] (P. 5.124)
}}
}}
{{Abbott
{{Abbott
Line 44: Line 44:
}}
}}
{{mdlsj
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[Redupl. from Root !δο, Lat. do, [[dare]].]<br /><b class="num">I.</b> Orig. [[sense]], to [[give]], τί τινι Hom., etc.; in pres. and imperf. to be [[ready]] to [[give]], to [[offer]], Hom.<br /><b class="num">2.</b> of the gods, to [[grant]], [[κῦδος]], νίκην, and of evils, δ. ἄλγεα, ἄτας, κήδεα Hom.; [[later]], εὖ διδόναι τινί to [[provide]] well for…, Soph., Eur.<br /><b class="num">3.</b> to [[offer]] to the gods, Hom., etc.<br /><b class="num">4.</b> with an inf. added, δῶκε τεύχεα θεράποντι [[φορῆναι]] gave him the [[arms]] to [[carry]], Il.; [[διδοῖ]] [[πιεῖν]] gives to [[drink]], Hdt., etc.<br /><b class="num">5.</b> Prose phrases, δ. ὅρκον, opp. to λαμβάνειν, to [[tender]] an [[oath]]; δ. [[χάριν]], = χαρίζεσθαι, as ὀργῆι [[χάριν]] [[δούς]] having indulged his [[anger]], Soph.;— λόγον τινὶ δ. to [[give]] one [[leave]] to [[speak]], Xen.; but, δ. λόγον ἑαυτῶι to [[deliberate]], Hdt.<br /><b class="num">II.</b> c. acc. pers. to [[give]] [[over]], [[deliver]] up, Hom., etc.<br /><b class="num">2.</b> of parents, to [[give]] [[their]] [[daughter]] to [[wife]], Hom.<br /><b class="num">3.</b> in [[attic]], διδόναι τινά τινι to [[grant]] any one to entreaties, [[pardon]] him, Xen.:— διδόναι τινί τι to [[forgive]] one a [[thing]], [[remit]] its [[punishment]], Eur., Dem.<br /><b class="num">4.</b> διδόναι ἑαυτόν τινι to [[give]] [[oneself]] up, Hdt., etc.<br /><b class="num">5.</b> δ. [[δίκην]], v. [[δίκη]] IV. 3.<br /><b class="num">III.</b> in vows and prayers, c. acc. pers. et inf. to [[grant]], [[allow]], [[bring]] [[about]] that, Hom., Trag.<br /><b class="num">IV.</b> [[seemingly]] intr. to [[give]] [[oneself]] up, [[devote]] [[oneself]], τινί Eur.
|mdlsjtxt=[Redupl. from Root !δο, Lat. do, [[dare]].]<br /><b class="num">I.</b> Orig. [[sense]], to [[give]], τί τινι Hom., etc.; in pres. and imperf. to be [[ready]] to [[give]], to [[offer]], Hom.<br /><b class="num">2.</b> of the gods, to [[grant]], [[κῦδος]], νίκην, and of evils, δ. ἄλγεα, ἄτας, κήδεα Hom.; [[later]], εὖ διδόναι τινί to [[provide]] well for…, Soph., Eur.<br /><b class="num">3.</b> to [[offer]] to the gods, Hom., etc.<br /><b class="num">4.</b> with an inf. added, δῶκε τεύχεα θεράποντι [[φορῆναι]] gave him the [[arms]] to [[carry]], Il.; [[διδοῖ]] [[πιεῖν]] gives to [[drink]], Hdt., etc.<br /><b class="num">5.</b> Prose phrases, δ. ὅρκον, opp. to λαμβάνειν, to [[tender]] an [[oath]]; δ. [[χάριν]], = χαρίζεσθαι, as ὀργῆι [[χάριν]] [[δούς]] having indulged his [[anger]], Soph.;— λόγον τινὶ δ. to [[give]] one [[leave]] to [[speak]], Xen.; but, δ. λόγον ἑαυτῶι to [[deliberate]], Hdt.<br /><b class="num">II.</b> c. acc. pers. to [[give]] [[over]], [[deliver]] up, Hom., etc.<br /><b class="num">2.</b> of parents, to [[give]] [[their]] [[daughter]] to [[wife]], Hom.<br /><b class="num">3.</b> in Attic, διδόναι τινά τινι to [[grant]] any one to entreaties, [[pardon]] him, Xen.:— διδόναι τινί τι to [[forgive]] one a [[thing]], [[remit]] its [[punishment]], Eur., Dem.<br /><b class="num">4.</b> διδόναι ἑαυτόν τινι to [[give]] [[oneself]] up, Hdt., etc.<br /><b class="num">5.</b> δ. [[δίκην]], v. [[δίκη]] IV. 3.<br /><b class="num">III.</b> in vows and prayers, c. acc. pers. et inf. to [[grant]], [[allow]], [[bring]] [[about]] that, Hom., Trag.<br /><b class="num">IV.</b> [[seemingly]] intr. to [[give]] [[oneself]] up, [[devote]] [[oneself]], τινί Eur.
}}
}}
{{FriskDe
{{FriskDe
Line 53: Line 53:
}}
}}
{{mantoulidis
{{mantoulidis
|mantxt=Ἀπό ἀρχική ρίζα δαπροῆλθαν δυό θέματα: α) δω (ἰσχυρό) καί β) δο (ἀσθενές). Μέ ἐνεστ. ἀναδιπλ. δι + δω + μι → δί-δωμι.<br><b>Παράγωγα:</b> [[δῶρον]], [[δωρεά]], [[δώρημα]], [[δωρητός]], [[δωροδοκέω]], [[δωροφόρος]], [[δωσίδικος]] (=αὐτός πού παραδίνει τόν ἑαυτό του στό νόμο), [[δωσιδικία]], [[δωτήρ]], [[δωτίνη]] (=δῶρο), [[δόσις]] (καί συνθ. [[ἀντί]], [[κατά]], διά, [[μετά]], [[πρό]], ἀπό, [[ἐπί]], [[παρά]], ἔκ, ἀνταπό)δοσις, [[δοτέος]], [[δοτήρ]], [[δότης]], [[προδότης]], [[προδοσία]], αἱμοδότης, καταδότης, [[τροφοδότης]], [[φωτοδότης]], πληροφοριοδότης, [[ἐκδότης]], [[δοτικός]], ἐκδοτικός, [[ἀποδοτικός]], [[μεταδοτικός]], δοτέον, [[διαδοτέος]], [[δοτός]], [[παραδοτός]], [[ἔκδοτος]] (=πού παραδίδεται ἐξολοκλήρου σέ κάτι), [[ἀνέκδοτος]] (γιά [[κόρη]] πού δέν παντρεύτηκε), [[ἀνάδοτος]] (=πού δέν δίνεται πίσω), [[ἀνδράποδον]] < ἀνδραπόδοτον, [[πατροπαράδοτος]].
|mantxt=Ἀπό ἀρχική ρίζα δαπροῆλθαν δυό θέματα: α) δω (ἰσχυρό) καί β) δο (ἀσθενές). Μέ ἐνεστ. ἀναδιπλ. δι + δω + μι → δί-δωμι.<br><b>Παράγωγα:</b> [[δῶρον]], [[δωρεά]], [[δώρημα]], [[δωρητός]], [[δωροδοκέω]], [[δωροφόρος]], [[δωσίδικος]] (=αὐτός πού παραδίνει τόν ἑαυτό του στό νόμο), [[δωσιδικία]], [[δωτήρ]], [[δωτίνη]] (=[[δῶρο]]), [[δόσις]] (καί συνθ. [[ἀντί]], [[κατά]], διά, [[μετά]], [[πρό]], ἀπό, [[ἐπί]], [[παρά]], ἔκ, ἀνταπό)δοσις, [[δοτέος]], [[δοτήρ]], [[δότης]], [[προδότης]], [[προδοσία]], αἱμοδότης, καταδότης, [[τροφοδότης]], [[φωτοδότης]], πληροφοριοδότης, [[ἐκδότης]], [[δοτικός]], ἐκδοτικός, [[ἀποδοτικός]], [[μεταδοτικός]], δοτέον, [[διαδοτέος]], [[δοτός]], [[παραδοτός]], [[ἔκδοτος]] (=πού παραδίδεται ἐξολοκλήρου σέ κάτι), [[ἀνέκδοτος]] (γιά [[κόρη]] πού δέν παντρεύτηκε), [[ἀνάδοτος]] (=πού δέν δίνεται πίσω), [[ἀνδράποδον]] < ἀνδραπόδοτον, [[πατροπαράδοτος]].
}}
{{trml
|trtx====[[teach]]===
Abkhaz: арҵара; Afrikaans: leer, onderrig; Alabama: aabachi; Albanian: mësoj; Arabic: عَلَّمَ‎; Egyptian Arabic: درس‎; Moroccan Arabic: قرا‎, علم‎; Armenian: սովորեցնել, ուսուցանել, դաս տալ, վարժեցնել; Aromanian: nvetsu, anvetsu; Assamese: শিকোৱা, পঢ়োৱা; Asturian: enseñar; Avar: малъизе; Azerbaijani: öyrətmək; Basque: irakatsi; Belarusian: вучыць, выкладаць; Bengali: শেখান; Bikol Central: tukdo; Bulgarian: уча, уча, обучавам; Burmese: သင်, ပညာပေး; Buryat: һургаха; Catalan: ensenyar; Chechen: хьеха; Cherokee: ᏕᎨᏲᎲᏍᎦ; Chichewa: -phunzitsa; Chinese Cantonese: 教; Dungan: җё; Mandarin: 教, 教授; Min Dong: 教; Min Nan: 教; Wu: 教; Cornish: dyski, deski; Czech: učit; Danish: undervise, lære; Dutch: [[aanleren]], [[leren]], [[onderwijzen]], [[lesgeven]]; Elfdalian: lära; Esperanto: instrui, lernigi; Estonian: õpetama; Evenki: алагу-; Faroese: læra, undirvísa; Finnish: opettaa; French: [[apprendre]], [[enseigner]]; Friulian: insegnâ; Galician: ensinar, aprender, deprender; Georgian: სწავლა, სწავლება; German: [[lehren]], [[beibringen]]; Gothic: 𐍄𐌰𐌻𐌶𐌾𐌰𐌽, 𐌻𐌰𐌹𐍃𐌾𐌰𐌽, 𐌲𐌰𐌻𐌰𐌹𐍃𐌾𐌰𐌽; Greek: [[διδάσκω]]; Ancient Greek: [[ἀναγεννάω]], [[ἀναδιδάσκω]], [[ἀναπηγάζω]], [[ἀναστέλλω]], [[ἀποπαιδαγωγέω]], [[δαῆναι]], [[δαίσκω]], [[δάσκω]], [[δείκνυμι]], [[δεικνύω]], [[δέκνυμι]], [[διαδιδάσκω]], [[διαπαιδαγωγέω]], [[διδασκαλεῖν]], [[διδασκαλεύω]], [[διδασκαλέω]], [[διδασκαλῶ]], [[διδάσκω]], [[δίδωμι]], [[εἰσάγω]], [[ἐκδείκνυμι]], [[ἐκδιδάσκω]], [[ἐκμελετάω]], [[ἐκμουσόω]], [[ἐκπαιδαγωγέω]], [[ἐκπαιδεύω]], [[ἐκφέρω]], [[ἐνδιδάσκω]], [[ἐξάρχω]], [[ἐσσάρχω]], [[καθηγέομαι]], [[καθηγοῦμαι]], [[μαθητεύω]], [[μυέω]], [[παιδεύω]], [[παραδίδωμι]], [[προβιβάζω]], [[σπουδάζω]], [[ὑποδείκνυμι]], [[φρενόω]], [[φρενῶ]]; Greenlandic: ilinniartitsivoq; Guaraní: mbo'e; Hawaiian: aʻo; Hebrew: לימד \ לִמֵּד‎; Hindi: सिखाना, शिक्षा देना, पढ़ाना; Hinukh: молъа; Hittite: 𒀭𒈾𒉡𒍣; Hungarian: tanít, megtanít, oktat; Icelandic: kenna; Ido: instruktar; Indonesian: ajar, mengajar, mengajari; Interlingua: inseniar; Irish: múin, teagasc; Old Irish: for·cain, do·inchoisc; Istriot: insignà; Italian: [[insegnare]]; Japanese: 教える; Javanese: mulang muruk; Kabuverdianu: iduka; Kannada: ಕಲಿಸು; Kazakh: оқыту, сабақ беру; Khmer: បង្រៀន; Korean: 가르치다; Kurdish Central Kurdish: وتنەوە‎; Northern Kurdish: fêr kirin; Kyrgyz: окут-, үйрөтүү, сабак берүү; Lao: ສອນ; Latin: [[doceo]], [[instruo]], [[addoceo]]; Latvian: mācīt; Lithuanian: mokyti; Lü: ᦉᦸᧃ; Lushootseed: ʔugʷus, ʔugʷusəd, ʔugʷucid; Luxembourgish: léieren; Macedonian: учи; Malay: mengajar; Malayalam: പഠിപ്പിക്കുക, അഭ്യസിപ്പിക്കുക, ശിക്ഷണം നൽകുക; Maltese: għallem; Manx: ynsee; Mongolian Cyrillic: заах, сургах; Mongolian: ᠵᠢᠭᠠᠬᠤ, ᠰᠤᠷᠭᠠᠬᠤ; Nanai: алоси-; Neapolitan: 'mparà; Nepali: सिकाउनु; Norman: apprendre, ensîngni; Northern Sami: oahpahit; Norwegian: undervise, lære; Occitan: ensenhar; Odia: ଶିକ୍ଷା ଦେବା; Old Church Slavonic Cyrillic: оучити; Old East Slavic: учити, ꙋчити; Old English: lǣran, tǣċan; Old Norse: kenna; Oromo: barsiisuu; Ossetian: ахуыр кӕнын, амонын; Persian: یاد دادن‎ درس دادن‎, آموزاندن‎; Polish: uczyć, nauczyć; Portuguese: [[ensinar]]; Quechua: yachachiy; Rapa Nui: haka'ite; Romanian: învăța; Romansch: instruir, docir, mussar; Russian: [[преподавать]], [[учить]], [[научить]], [[обучать]], [[обучить]]; Sanskrit: उपदिशति, शास्ति; Scottish Gaelic: teagaisg, foghlaim; Serbo-Croatian Cyrillic: у̀чити; Roman: ùčiti; Sicilian: nzignari, nsignari; Slovak: učiť; Slovene: učiti; Sorbian Lower Sorbian: wucyś; Upper Sorbian: wučić; Spanish: [[enseñar]]; Swahili: kufundisha; Swedish: lära, lära ut; Sylheti: ꠢꠤꠇꠣꠘꠤ, ꠙꠠꠣꠘꠤ; Tajik: ёд додан, омӯзонидан, омӯхтан, таълим додан; Tamil: கற்பி; Telugu: బోధించు, నేర్పు; Thai: สอน; Tibetan: སློབ་པ, སློབ་ཁྲིད་བྱེད་པ; Tocharian B: ākl-; Turkish: öğretmek, ders vermek; Turkmen: okatmak, öwretmek; Tuvan: өөредир, өөредип каар; Ugaritic: 𐎍𐎎𐎄; Ukrainian: вчити, навчити, викладати; Urdu: سکھانا‎, پڑھانا‎; Uyghur: ئوقۇتماق‎; Uzbek: oʻrgatmoq, oʻqitmoq, saboq bermoq, dars bermoq; Venetian: insegnar; Vietnamese: dạy, dạy học, dạy bảo, dạy dỗ; Volapük: tidön; Walloon: acsegnî, scoler; Welsh: athrawiaethu; White Yakut: үөрэт; Yiddish: לערנען‎; Yucatec Maya: kaʼans; Zazaki: cı musnaene, musnayen, mısnayen; Zhuang: son
}}
}}