χείρων: Difference between revisions

← Older edit

χείρων (view source)

Revision as of 07:36, 19 October 2024

2,783 bytes removed , Saturday at 07:36

m

Text replacement - " E.''Andr.''" to " E.''Andr.''"

Spiros

Bureaucrats, Interface administrators, Administrators

3,244,152

edits

@@ Line 8: / Line 8: @@
 |Transliteration C=cheiron
 |Beta Code=xei/rwn
-|Definition=ὁ, ἡ, neut. [[χεῖρον]], gen. <b class="b3">-ονος</b>, acc. <b class="b3">-ονα</b>: nom. and acc. pl. <b class="b3">χείρονες, -ας, χείρονα</b>, contr. in Att. Prose <b class="b3">χείρους, χείρω;</b> dat. [[χείροσι]], poet. <span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> χειρόνεσσι <span class="bibl">Pi.<span class="title">N.</span>8.22</span>:—(for Ep. form χερείων, poet. χειρότερος, χερειότερος, v. sub vocc.):—irreg. Comp. of [[κακός]]: ([[χείρων]] from <b class="b3">*χερ-yων</b>, cf. [[χερείων]]): </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">I</span> of persons, [[mcaner]], [[inferior]], either in bodily strength and bravery, or in rank, opp. [[ἀρείων]], <span class="bibl">Il.10.238</span>, <span class="bibl">Od.20.133</span>; σὺ μὲν ἐσθλὸς ἐγὼ δὲ σέθεν πολὺ χείρων <span class="bibl">Il.20.434</span>; τοῦ γένετ' ἐκ πατρὸς πολὺ χείρονος υἱὸς ἀμείνων <span class="bibl">15.641</span>, cf. <span class="bibl">Od.20.82</span>; ἦ πολὺ χείρονες ἄνδρες ἀμύμονος ἀνδρὸς ἄκοιτιν μνῶνται <span class="bibl">21.325</span>; opp. [[κρείσσων]], <span class="bibl">Pi.<span class="title">I.</span>4(3).34(52)</span>; τὸν ὄλβιον τόν τε χ. <span class="bibl">E.<span class="title">Ba.</span>422</span> (lyr.); τὰ χείρονα <span class="bibl">S.<span class="title">Fr.</span>192</span>, <span class="bibl">E.<span class="title">Supp.</span>196</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> later in moral sense, [[worse than others]], sts. almost like a positive, [[knave]], opp. [[ἀγαθός]], <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span>456</span>, cf. <span class="bibl">Th.3.9</span>, <span class="bibl">Lys.16.3</span>; οἱ πένητες καὶ οἱ δημόται καὶ οἱ χ. <span class="bibl">X.<span class="title">Ath.</span>1.4</span>, cf. <span class="bibl">3.10</span>; <b class="b3">οἱ χ</b>., opp. <b class="b3">οἱ ἀγαθοί</b>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>460c</span>, etc. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">b</span> <b class="b3">χ. βίος</b>, opp. [[ἀμείνων]], ib.<span class="bibl">618d</span>; γνώμη <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>8.8.7</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> [[worse]] in quality, [[inferior]], of horses, <span class="bibl">Il.23.572</span>: [[inferior]], [[less skilful]], ἰητροί <span class="bibl">Hp.<span class="title">Acut.</span>6</span>; <b class="b3">ζωγράφοι, δημιουργοί</b>, etc., <span class="bibl">Pl.<span class="title">Cra.</span>429a</span>, <span class="bibl"><span class="title">R.</span>421e</span>, etc.: <b class="b3">χ. εἰς σοφίαν, εἰς τὴν ἀρετήν</b>, <span class="bibl">Id.<span class="title">Tht.</span>162c</span>, <span class="bibl"><span class="title">R.</span>335b</span>; πρὸς ἀλήθειαν <span class="bibl">Luc. <span class="title">JTr.</span>48</span>; c. acc., χ. τὰ πολεμικά <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>8.8.20</span>; <b class="b3">χ. τὴν ψυχήν, τὴν διάνοιαν</b>, <span class="bibl">Aeschin.3.46</span>. <span class="bibl">Isoc.11.43</span>; τὰ ἄλλα μηδὲν χ. <span class="bibl">Id.4.105</span>; c. inf., χ. ἡμῶν ταῦτα ποιεῖν <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>2.1.16</span>; <b class="b3">οὐδὲν χείρους ἔσεσθε . . ἀκηκοότες</b> you will be none [[the worse]] for having heard... <span class="bibl">D.24.139</span>; [[less kind]], μὴ χ. περὶ ἡμᾶς αὐτοὺς εἶναι . . τῶν ὑπαρχόντων <span class="bibl">Id.2.2</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> of things, [[inferior]] in quality, ἄεθλον <span class="bibl">Il.23.413</span>; ὑποδήματα <span class="bibl">X.<span class="title">Oec.</span> 13.10</span>; ὄνομα <span class="bibl">Pl.<span class="title">Cra.</span>429b</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> [[worse]], [[harder]], [[more severe]], νόσος <span class="bibl">E.<span class="title">Andr.</span>220</span>; μοῖρα <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phdr.</span>248e</span>; τιμωρία <span class="bibl"><span class="title">Ep.Hebr.</span>10.29</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">III</span> neut., </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">1</span> as a Subst., τὸ χ. [[inferiority]], <span class="bibl">Polem.<span class="title">Call.</span>27</span>; but mostly in phrases with Preps., <b class="b3">ἐπὶ τὸ χ. τρέπεσθαι, κλῖναι</b>, fall off, get [[worse]], <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>8.8.2</span>, <span class="bibl"><span class="title">Mem.</span>3.5.13</span>; ἐπὶ τὸ χ. μεταβάλλει ἑαυτόν <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span> 381b</span>; <b class="b3">ἀλλοιοῦσθαι ἐπὶ τὸ χ</b>., opp. <b class="b3">ἐπὶ τὸ βέλτιον</b>, <span class="bibl">Thphr.<span class="title">CP</span>6.3.3</span>; also <b class="b3">πάντα ὑποπτεύοντες ἐπὶ τὸ χ</b>. putting the [[worst]] construction on . . <span class="bibl">D.H.6.85</span>; λαμβάνειν τι ἐπὶ τὸ χ. <span class="bibl">J.<span class="title">AJ</span>16.7.4</span>; also πρὸς τὸ χ. μεταβάλλειν <span class="bibl">D.S.20.57</span>; κατὰ τὸ χ. <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>720e</span>; in the [[lower]] sense, opp. <b class="b3">κατὰ τὸ κρεῖττον</b>, <span class="bibl">Dam.<span class="title">Pr.</span>7</span>: less freq. in pl., ἐπὶ τὰ χείρω ἰέναι <span class="bibl">X. <span class="title">Mem.</span>3.9.9</span>; τὰ χ. προαιρεῖσθαι <span class="bibl">Isoc.8.110</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> as a predicate, <b class="b3">ἀλλὰ σοὶ αὐτῷ χ</b>. (sc. [[ἐστί]] or [[ἔσται]]) <span class="bibl">Od.15.515</span>, cf. <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>7.6.4</span>; with a neg., <b class="b3">οὐ χ. [ἐστι</b>] c. inf., we may [[as well]], <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phd.</span>105a</span>, <span class="bibl">Arist. <span class="title">EN</span>1127a14</span>; simply <b class="b3">οὐ χεῖρον</b>, in an answer, it is [[as well]], <span class="bibl">Ar.<span class="title">Eq.</span> 37</span>; λάβ', ὦγάθ'· οὐδὲν χ. <span class="bibl">Clearch.Com.4</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> as Adv., [[worse]], χ. βουλεύσασθαι <span class="bibl">Th.3.46</span>, cf. <span class="bibl">6.89</span>; χ. πρᾶξαι <span class="bibl">Id.7.67</span>; <b class="b3">βιῶναι, ζῆν</b>, <span class="bibl">Pl. <span class="title">R.</span>344e</span>, <span class="bibl">519d</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">b</span> [[in inferior degree]], [[less]], ἀγαπᾶν <span class="bibl">Id.<span class="title">Lg.</span>928a</span>; φυλακὰς χ. φυλαττομένας <span class="bibl">X.<span class="title">HG</span>6.2.17</span>, etc. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">B</span> Sup. χείριστος, η, ον, [[worst]], <span class="bibl">Pl.<span class="title">Plt.</span>303a</span>, etc.; <b class="b3">ὁ χ</b>., opp. <b class="b3">ὁ βέλτιστος</b>, <span class="bibl">Lys.1.2</span>; esp. οἱ χ. [[men of lowest degrce]], <span class="bibl">X.<span class="title">Mem.</span>1.2.32</span>. Adv. χείριστα <span class="bibl">Arist.<span class="title">PA</span>687a24</span>, <span class="bibl"><span class="title">Metaph.</span>1083b2</span> (dub. <span class="bibl">1</span>.); also -τως <span class="bibl">LXX <span class="title">2 Ma.</span>7.39</span>.</span>
+|Definition=ὁ, ἡ, neut. [[χεῖρον]], gen. -ονος, acc. -ονα: nom. and acc. pl. <b class="b3">χείρονες, -ας, χείρονα</b>, contr. in Att. Prose <b class="b3">χείρους, χείρω</b>; dat. [[χείροσι]], ''poet.''<br><span class="bld">A</span> χειρόνεσσι Pi.''N.''8.22:—(for Ep. form χερείων, ''poet.'' χειρότερος, χερειότερος, v. sub vocc.):—irreg. Comp. of [[κακός]]: ([[χείρων]] from *χερ-yων, cf. [[χερείων]]):<br><span class="bld">I</span> of persons, [[mcaner]], [[inferior]], either in bodily strength and bravery, or in rank, opp. [[ἀρείων]], Il.10.238, Od.20.133; σὺ μὲν ἐσθλὸς ἐγὼ δὲ σέθεν πολὺ χείρων Il.20.434; τοῦ γένετ' ἐκ πατρὸς πολὺ χείρονος υἱὸς ἀμείνων 15.641, cf. Od.20.82; ἦ πολὺ χείρονες ἄνδρες ἀμύμονος ἀνδρὸς ἄκοιτιν μνῶνται 21.325; opp. [[κρείσσων]], Pi.''I.''4(3).34(52); τὸν ὄλβιον τόν τε χ. E.''Ba.''422 (lyr.); τὰ χείρονα [[Sophocles|S.]]''[[Fragments|Fr.]]''192, E.''Supp.''196.<br><span class="bld">2</span> later in moral sense, [[worse than others]], sometimes almost like a positive, [[knave]], opp. [[ἀγαθός]], S.''Ph.''456, cf. Th.3.9, Lys.16.3; οἱ πένητες καὶ οἱ δημόται καὶ οἱ χ. X.''Ath.''1.4, cf. 3.10; <b class="b3">οἱ χ.</b>, opp. <b class="b3">οἱ ἀγαθοί</b>, [[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]'' 460c, etc.<br><span class="bld">b</span> <b class="b3">χ. βίος</b>, opp. [[ἀμείνων]], ib.618d; γνώμη [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''8.8.7.<br><span class="bld">3</span> [[worse]] in quality, [[inferior]], of horses, Il.23.572: [[inferior]], [[less skilful]], ἰητροί Hp.''Acut.''6; [[ζωγράφοι]], [[δημιουργοί]], etc., [[Plato|Pl.]]''[[Cratylus|Cra.]]''429a, ''R.''421e, etc.: <b class="b3">χ. εἰς σοφίαν, εἰς τὴν ἀρετήν</b>, Id.''Tht.''162c, ''R.''335b; πρὸς ἀλήθειαν Luc. ''JTr.''48; c. acc., χ. τὰ πολεμικά [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''8.8.20; <b class="b3">χ. τὴν ψυχήν, τὴν διάνοιαν</b>, Aeschin.3.46. Isoc.11.43; τὰ ἄλλα μηδὲν χ. Id.4.105; c. inf., χ. ἡμῶν ταῦτα ποιεῖν [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''2.1.16; <b class="b3">οὐδὲν χείρους ἔσεσθε.. ἀκηκοότες</b> you will be none [[the worse]] for having heard... D.24.139; [[less kind]], μὴ χ. περὶ ἡμᾶς αὐτοὺς εἶναι.. τῶν ὑπαρχόντων Id.2.2.<br><span class="bld">II</span> of things, [[inferior]] in quality, ἄεθλον Il.23.413; ὑποδήματα X.''Oec.'' 13.10; ὄνομα [[Plato|Pl.]]''[[Cratylus|Cra.]]''429b.<br><span class="bld">2</span> [[worse]], [[harder]], [[more severe]], νόσος [[Euripides|E.]]''[[Andromache|Andr.]]''220; μοῖρα [[Plato|Pl.]]''[[Phaedrus|Phdr.]]''248e; τιμωρία ''Ep.Hebr.''10.29.<br><span class="bld">III</span> neut.,<br><span class="bld">1</span> as a Subst., τὸ χ. [[inferiority]], Polem.''Call.''27; but mostly in phrases with Preps., <b class="b3">ἐπὶ τὸ χ. τρέπεσθαι, κλῖναι</b>, fall off, get [[worse]], [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''8.8.2, ''Mem.''3.5.13; ἐπὶ τὸ χ. μεταβάλλει ἑαυτόν [[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]'' 381b; <b class="b3">ἀλλοιοῦσθαι ἐπὶ τὸ χ.</b>, opp. <b class="b3">ἐπὶ τὸ βέλτιον</b>, [[Theophrastus|Thphr.]] ''[[De Causis Plantarum|CP]]'' 6.3.3; also <b class="b3">πάντα ὑποπτεύοντες ἐπὶ τὸ χ.</b> putting the [[worst]] construction on.. D.H.6.85; λαμβάνειν τι ἐπὶ τὸ χ. J.''AJ''16.7.4; also πρὸς τὸ χ. μεταβάλλειν [[Diodorus Siculus|D.S.]]20.57; κατὰ τὸ χ. [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]''720e; in the [[lower]] sense, opp. <b class="b3">κατὰ τὸ κρεῖττον</b>, Dam.''Pr.''7: less freq. in plural, ἐπὶ τὰ χείρω ἰέναι [[Xenophon|X.]]''[[Memorabilia|Mem.]]''3.9.9; τὰ χ. προαιρεῖσθαι Isoc.8.110.<br><span class="bld">2</span> as a predicate, <b class="b3">ἀλλὰ σοὶ αὐτῷ χ.</b> (''[[sc.]]'' [[ἐστί]] or [[ἔσται]]) Od.15.515, cf. X.''An.''7.6.4; with a neg., <b class="b3">οὐ χ. [ἐστι]</b> c. inf., we may [[as well]], [[Plato|Pl.]]''[[Phaedo|Phd.]]'' 105a, [[Aristotle|Arist.]]''[[Nicomachean Ethics|EN]]''1127a14; simply <b class="b3">οὐ χεῖρον</b>, in an answer, it is [[as well]], [[Aristophanes|Ar.]]''[[The Knights|Eq.]]'' 37; λάβ', ὦγάθ'· οὐδὲν χ. Clearch.Com.4.<br><span class="bld">3</span> as adverb, [[worse]], χ. βουλεύσασθαι Th.3.46, cf. 6.89; χ. πρᾶξαι Id.7.67; [[βιῶναι]], [[ζῆν]], Pl. ''R.''344e, 519d.<br><span class="bld">b</span> [[in inferior degree]], [[less]], ἀγαπᾶν Id.''Lg.''928a; φυλακὰς χ. φυλαττομένας X.''HG''6.2.17, etc.<br><span class="bld">B</span> Sup. χείριστος, η, ον, [[worst]], [[Plato|Pl.]]''[[Politicus|Plt.]]'' 303a, etc.; <b class="b3">ὁ χ.</b>, opp. <b class="b3">ὁ βέλτιστος</b>, Lys.1.2; esp. οἱ χ. [[men of lowest degrce]], [[Xenophon|X.]]''[[Memorabilia|Mem.]]''1.2.32. Adv. [[χείριστα]] [[Aristotle|Arist.]]''[[De Partibus Animalium|PA]]''687a24, ''Metaph.''1083b2 (dub. ''1''.); also -τως [[LXX]] ''2 Ma.''7.39.
 }}
 {{pape
-|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1347.png Seite 1347]] ον, gen. ονος, gew. irreg. compar. zu [[κακός]], – schlimmer, schlechter, geringer, an Werth, an Rang u. Geschlecht, übh. Andern nachstehend; σὺ μὲν [[ἐσθλός]], ἐγὼ δὲ [[σέθεν]] πολὺ [[χείρων]] sagt Il. 20, 434 Hektor zum Achilleus; τοῦ γένετ' ἐκ πατρὸς πολὺ χείρονος υἱὸς [[ἀμείνων]] 15, 641, wo das hinzugefügte παντοίας ἀρετάς, ἠμὲν πόδας ἠδὲ μάχεσθαι, καὶ νόον zeigt, wie das Nachstehen zu nehmen ist; vgl. Od. 20, 82; Ggstz [[ἀρείων]] Il. 10, 238 Od. 20, 133; ἀλλὰ σοὶ αὐτῷ χεῖρον 15, 515, es wird schlechter für dich sein; so auch Pind. I. 3, 52; χειρόνεσσι N. 8, 52; [[ὅπου]] θ' ὁ [[χείρων]] τἀγαθοῦ μεῖζον σθένει Soph. Phil. 454; εἴς τε τὸν ὄλβιον, τόν τε χείρονα Eur. Bacch. 422, u. öfter; οὐ χεῖρον, es ist nicht übel, Ar. Equ. 37; u. in Prosa: μηδὲν [[χείρων]] εἰς σοφίαν ὁτουοῦν ἀνθρώπων ἢ καὶ θεῶν Plat. Theaet. 162 c; οὐ χεῖρον, nicht so schlecht, zweckdienlich, z. B. οὐ γὰρ χεῖρον [[πολλάκις]] ἀκούειν Phaed. 185 a, vgl. Phaedr. 248 e; Ggstz [[βελτίων]] Prot. 338 b, [[ἀμείνων]] Crat. 429 b u. oft; διὰ τοῦτο χεῐρόν ἐστιν αὐτῷ, deshalb geht es ihm schlecht, Xen. An. 7, 6,4; Sp. – Vgl. das ep. [[χερείων]] u. die poetischen Formen [[χερειότερος]], [[χειριστότερος]], die alle auf einen gemeinsamen Positiv [[χέρης]] zurückgeführt werden können, w. m. s.
+|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1347.png Seite 1347]] ον, gen. ονος, gew. irreg. compar. zu [[κακός]], – schlimmer, schlechter, geringer, an Werth, an Rang u. Geschlecht, übh. Andern nachstehend; σὺ μὲν [[ἐσθλός]], ἐγὼ δὲ [[σέθεν]] πολὺ [[χείρων]] sagt Il. 20, 434 Hektor zum Achilleus; τοῦ γένετ' ἐκ πατρὸς πολὺ χείρονος υἱὸς [[ἀμείνων]] 15, 641, wo das hinzugefügte παντοίας ἀρετάς, ἠμὲν πόδας ἠδὲ μάχεσθαι, καὶ νόον zeigt, wie das Nachstehen zu nehmen ist; vgl. Od. 20, 82; <span class="ggns">Gegensatz</span> [[ἀρείων]] Il. 10, 238 Od. 20, 133; ἀλλὰ σοὶ αὐτῷ χεῖρον 15, 515, es wird schlechter für dich sein; so auch Pind. I. 3, 52; χειρόνεσσι N. 8, 52; [[ὅπου]] θ' ὁ [[χείρων]] τἀγαθοῦ μεῖζον σθένει Soph. Phil. 454; εἴς τε τὸν ὄλβιον, τόν τε χείρονα Eur. Bacch. 422, u. öfter; οὐ χεῖρον, es ist nicht übel, Ar. Equ. 37; u. in Prosa: μηδὲν [[χείρων]] εἰς σοφίαν ὁτουοῦν ἀνθρώπων ἢ καὶ θεῶν Plat. Theaet. 162 c; οὐ χεῖρον, nicht so schlecht, zweckdienlich, z. B. οὐ γὰρ χεῖρον [[πολλάκις]] ἀκούειν Phaed. 185 a, vgl. Phaedr. 248 e; <span class="ggns">Gegensatz</span> [[βελτίων]] Prot. 338 b, [[ἀμείνων]] Crat. 429 b u. oft; διὰ τοῦτο χεῐρόν ἐστιν αὐτῷ, deshalb geht es ihm schlecht, Xen. An. 7, 6,4; Sp. – Vgl. das ep. [[χερείων]] u. die poetischen Formen [[χερειότερος]], [[χειριστότερος]], die alle auf einen gemeinsamen Positiv [[χέρης]] zurückgeführt werden können, w. m. s.
+}}
+{{bailly
+|btext=ων, ον ; <i>gén.</i> ονος;<br />pire :<br /><b>I.</b> <i>en parl. de pers.</i> :<br /><b>1</b> [[plus faible]];<br /><b>2</b> [[de race]] <i>ou</i> de condition inférieure;<br /><b>3</b> [[plus mauvais]], [[méchant]] <i>p. opp. à</i> [[ἀγαθός]];<br /><b>4</b> [[inférieur]] <i>en gén.</i> : τι, πρός τι, en qch, pour qch ; ποιεῖν τι XÉN inférieur pour faire qch;<br /><b>II.</b> <i>en parl. de choses</i> :<br /><b>1</b> [[pire]], [[de qualité]] <i>ou</i> de condition inférieure : χεῖρόν ἐστιν [[αὐτῷ]] XÉN cela va plus mal pour lui ; [[οὐ]] [[χεῖρον]] avec un inf. PLAT il n'en vaut pas pis de, <i>etc., càd</i> il est préférable de;<br /><b>2</b> [[à un degré inférieur]], [[moins]].<br />'''Étymologie:''' Cp. de [[χέρης]].
+}}
+{{elru
+|elrutext='''χείρων:''' эп. [[χερείων]], дор. [[χερῄων]] 2, gen. ονος (compar. к [[κακός]]; nom. pl. χείρονες, χείρονα, acc. χείρονας, χείρονα - стяж. nom. и acc. pl. [[χείρους]], χείρω)<br /><b class="num">1</b> [[худший]], [[более слабый]], [[менее значительный]]: χ. τι Aesch., Isocr., Xen., εἴς τι Plat. и πρός τι Luc. худший (хуже, слабее, ничтожнее) в отношении чего-л.; [[χεῖρον]] ἀγαπᾶν Plat. меньше любить; εἴ τι [[χείρους]] [[ἡμῶν]] [[ταῦτα]] ποιεῖν [[ἦτε]] Xen. если вы оказались слабее нас в этом деле; διὰ [[τοῦτο]] χεῖρόν ἐστιν [[αὐτῷ]] Xen. от этого приходится ему плохо; οὐ [[χεῖρον]] Arst., Plat. неплохо, хорошо;<br /><b class="num">2</b> [[худший]], [[более жестокий]] ([[νόσος]] Eur.; [[μοῖρα]] Plat.).
 }}
 {{ls
-|lstext='''χείρων''': ὁ, ἡ, οὐδ. [[χεῖρον]], γεν. ονος, αἰτιατ. ονα· ὀνομ. καὶ αἰτ. πληθ. χείρονες, -ας, χείρονα, συνῃρ. ἐν τῷ Ἀττικῷ πεζῷ λόγῳ χείρους, χείρω· δοτ. χείροσι, καὶ ποιητ. χειρόνεσσι Πινδ. Ν. 8. 38· ― (περὶ τῶν Ἐπικ. καὶ Δωρικ. τύπων [[χερείων]], χερῄων, ποιητικ. [[χειρότερος]], [[χερειότερος]], ἴδε τὰς λέξεις·) ― ἀνώμαλον συγκρ. τοῦ κακός· (ἐσχηματίσθη ἐκ τοῦ *χέρης, πρβλ. [[χερείων]])· Ι. ἐπὶ προσώπων, [[χειρότερος]], προστυχώτερος, ὑποδεέστερος, [[εἴτε]] κατὰ τὴν σωματικὴν ἰσχὺν καὶ γενναιότερα [[εἴτε]] κατὰ τὴν τάξιν (ἴδε ἐν λ. [[ἀγαθός]], [[ἐσθλός]]), ἀντίθετον τῷ [[ἀρείων]], Ἰλ. Κ. 238, Ὀδ. Υ. 133· [[ὡσαύτως]], σὺ μὲν ἐσθλὸς ἐγὼ δὲ [[σέθεν]] πολὺ [[χείρων]] Ἰλ. Υ. 434· τοῦ γένετ’ ἐκ πατρὸς πολὺ χείρονος υἱὸς [[ἀμείνων]] Ο. 641, πρβλ. Ὀδ. Υ. 82· [[ἐπεὶ]] οὔ ἑθέν ἐστι [[χερείων]], οὐ [[δέμας]] Ἰλ. Α. 114, πρβλ. Ὀδ. Ε. 211· ἦ πολὺ χείρονες ἄνδρες ἀμύμονος ἀνδρὸς ἄκοιτιν μνῶνται Φ. 325· ἀντίθετον τῷ [[κρείσσων]], Πινδ. Ι. 4. 56 (3 52)· τὸν ὄλβιον τόν τε χ. Εὐρ. Βάκχ. 422, πρβλ. Ξεν. Ἀθ. Πολ. 1, 4., 3. 10· οὕτω, τὰ χείρονα Σοφ. Ἀποσπ. 204, Εὐρ. Ἱκέτ. 196. 2) ἀκολούθως ἐπὶ ἠθικῆς ἐννοίας, [[χειρότερος]], φαυλότερος, καὶ οὕτω σχεδὸν ὡς θετικοῦ βαθμοῦ ἐπίθετ., [[πονηρός]], [[πανοῦργος]], [[φαῦλος]], ἀντίθετον τῷ [[ἀγαθός]], Σοφ. Φιλ. 456, πρβλ. Θουκ. 3. 9, Λυσί. 145. 43, Ἰσοκρ. 62D, Πλάτ. Πολ. 460C, κλπ.· - οὕτω, χ. [[βίος]], ἀντίθετον τῷ [[ἀμείνων]], [[αὐτόθι]] 618D· γνώμη Ξεν. Κύρ. 8. 8, 7. 3) [[χειρότερος]] τὴν ποιότητα, [[κατώτερος]] τὴν ἀξίαν, ἐπὶ ἵππων, Ἰλ. Ψ. 572· ἧττον [[δεξιός]], ζωγράφοι, δημιουργοὶ Πλάτ. Κρατ. 429Α, Πολ. 421Ε, κλπ.· - χ. εἰς σοφίαν, εἰς τὴν ἀρετὴν ὁ αὐτ. ἐν Θεαιτ. 162C, Πολ. 335Β· πρὸς ἀλήθειαν Λουκ. ἐν Διῒ Τραγ. 48· καὶ μετ’ αἰτ., χ. τὰ πολεμικὰ Ξεν. Κύρ. 8. 8, 20· χ. τὴν ψυχήν, τὴν διάνοιαν Αἰσχίν. 60. 15, Ἰσοκρ. 229D· κλπ.· [[ὡσαύτως]] μετ’ ἀπαρ., χ. ἡμῶν ποιεῖν τι Ξεν. Κύρ. 2. 1, 16· [[προσέτι]], οὐ χείρους ἔσεσθε .. ἀκηκοότες, δὲν θὰ γίνητε χειρότεροι ἐξ ὅσων ἠκούσατε, Δημ. 744. 1· - κακῶς διατεθειμένος, μὴ χ. περὶ ἡμᾶς αὐτοὺς [[εἶναι]]..τῶν ὑπαρχόντων ὁ αὐτ. 18. 12. ΙΙ. ἐπὶ πραγμάτων, σχεδὸν ἐπὶ τῆς προηγηθείσης σημασίας, [[κατώτερος]] τὴν ἀξίαν, [[ἄεθλον]] Ἰλ Ψ. 412· ὑποδήματα Ξεν. Οἰκ. 13, 10· [[ὄνομα]] Πλάτ. Κρατ. 429Β. 2) [[χειρότερος]], σοβαρώτερος, σφοδρότερος, βαρύτερος, [[νόσος]] Εὐριπ. Ἀνδρ. 220· [[μοῖρα]] Πλάτ. Φαῖδρ. 248Ε· [[κίνδυνος]] Πλούτ. 2. 190F· [[τιμωρία]] Καιν. Διαθ., κλπ. ΙΙΙ. τὸ οὐδ. [[εἶναι]] ἐν χρήσει, 1) ὡς οὐσιαστ., τὰ χερείονα, ἡ χειροτέρα [[συμβουλή]], Ἰλ. Α. 576, κλπ.· - ἐπὶ τὸ [[χεῖρον]] τρέπεσθαι, κλίνειν, ἐκπίπτειν, γίνεσθαι χειρότερα, Ξεν. Κύρ. 8. 8, 4, Ἀπομν. 3. 5, 13· ἐπὶ τὸ χ. μεταβάλλεσθαι Πλάτ. Πολ. 381Β· [[ὡσαύτως]], πρὸς τὸ χ. μεταβάλλειν Διόδ. 20. 57· κατὰ τὸ χ. Πλάτ. Νόμ. 720Ε - ἧττον συχνὸν ἐν τῷ πληθ., ἐπὶ τὰ χείρω ἰέναι Ξεν. Ἀπομν. 3. 9, 9· οὕτω, τὰ χ. προαιρεῖσθαι Ἰσοκρ. 180C 2) ὡς κατηγορούμενον, [[ἀλλά]] σοι αὐτῷ [[χεῖρον]] (ἐξυπακ. ἐστὶ ἢ ἔσται) Ὀδ. Ο. 514, πρβλ. Ξεν. Ἀνάβ. 7. 6, 4· [[συχν]]. μετ’ ἀρνήσεως, οὐ χ. ἐστί, μετ’ ἀπαρεμφ., ὡς τὸ ἄμεινόν ἐστι, Πλάτ. Φαίδων 124Α, κλπ. (ἴδε ἐν λέξ. [[χερείων]])· καὶ [[ἁπλῶς]] οὐ [[χεῖρον]], ἐν ἀποκρίσει, βούλει τὸ [[πρᾶγμα]] τοῖς θεαταῖσιν [[φράσσω]]; - ἀπόκρ.: οὐ [[χεῖρον]], δὲν θὰ κάμῃς ἄσχημα, Ἀριστοφ. Ἱππ. 36· λάβ’, ὦγάθ’· οὐδὲν [[χεῖρον]] Κλέαρχ. ἐν «Πανδρόσῳ» 1. 3) ὡς ἐπίρρ., ὡς τὸ Λατ. pejus, χειρότερον, [[χεῖρον]] βουλεύεσθαι Θουκ. 3, 46, πρβλ. 6. 89· χ. πράσσειν ὁ αὐτ. 7. 67· βιῶναι, ζῆν Πλάτ. Πολ. 344Ε, 519D. β) εἰς κατώτερον βαθμόν, ὀλιγώτερον, ἀγαπᾶν ὁ αὐτ. ἐν Νόμ. 928Α, Ξεν., κλπ. Β. Ὑπερθ. [[χείριστος]], -η, -ον, ὡς καὶ νῦν, Λατ. pessimus, Πλάτ., κλπ.· οἱ χείρστοι, ἄνθρωποι τῆς χειρίστης τάξεως· οἱ [[τριάκοντα]] πολλοὺς μὲν τῶν πολιτῶν καὶ οὐ τοὺς χειρίστους ἀπέκτειναν Λυσίας 92. 4, Ξεν. Ἀπομν. 1. 2, 32· - Ἐπίρρ. χείριστα Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 4. 10, 22, Μετὰ τὰ Φυσ. 12. 8, 8· - χειρίστως, Ἑβδ. (Β΄ Μακκ. Ζ΄ , 39).
+|lstext='''χείρων''': ὁ, ἡ, οὐδ. [[χεῖρον]], γεν. ονος, αἰτιατ. ονα· ὀνομ. καὶ αἰτ. πληθ. χείρονες, -ας, χείρονα, συνῃρ. ἐν τῷ Ἀττικῷ πεζῷ λόγῳ χείρους, χείρω· δοτ. χείροσι, καὶ ποιητ. χειρόνεσσι Πινδ. Ν. 8. 38· ― (περὶ τῶν Ἐπικ. καὶ Δωρικ. τύπων [[χερείων]], χερῄων, ποιητικ. [[χειρότερος]], [[χερειότερος]], ἴδε τὰς λέξεις·) ― ἀνώμαλον συγκρ. τοῦ κακός· (ἐσχηματίσθη ἐκ τοῦ *χέρης, πρβλ. [[χερείων]])· Ι. ἐπὶ προσώπων, [[χειρότερος]], προστυχώτερος, ὑποδεέστερος, [[εἴτε]] κατὰ τὴν σωματικὴν ἰσχὺν καὶ γενναιότερα [[εἴτε]] κατὰ τὴν τάξιν (ἴδε ἐν λ. [[ἀγαθός]], [[ἐσθλός]]), ἀντίθετον τῷ [[ἀρείων]], Ἰλ. Κ. 238, Ὀδ. Υ. 133· [[ὡσαύτως]], σὺ μὲν ἐσθλὸς ἐγὼ δὲ [[σέθεν]] πολὺ [[χείρων]] Ἰλ. Υ. 434· τοῦ γένετ’ ἐκ πατρὸς πολὺ χείρονος υἱὸς [[ἀμείνων]] Ο. 641, πρβλ. Ὀδ. Υ. 82· [[ἐπεὶ]] οὔ ἑθέν ἐστι [[χερείων]], οὐ [[δέμας]] Ἰλ. Α. 114, πρβλ. Ὀδ. Ε. 211· ἦ πολὺ χείρονες ἄνδρες ἀμύμονος ἀνδρὸς ἄκοιτιν μνῶνται Φ. 325· ἀντίθετον τῷ [[κρείσσων]], Πινδ. Ι. 4. 56 (3 52)· τὸν ὄλβιον τόν τε χ. Εὐρ. Βάκχ. 422, πρβλ. Ξεν. Ἀθ. Πολ. 1, 4., 3. 10· οὕτω, τὰ χείρονα Σοφ. Ἀποσπ. 204, Εὐρ. Ἱκέτ. 196. 2) ἀκολούθως ἐπὶ ἠθικῆς ἐννοίας, [[χειρότερος]], φαυλότερος, καὶ οὕτω σχεδὸν ὡς θετικοῦ βαθμοῦ ἐπίθετ., [[πονηρός]], [[πανοῦργος]], [[φαῦλος]], ἀντίθετον τῷ [[ἀγαθός]], Σοφ. Φιλ. 456, πρβλ. Θουκ. 3. 9, Λυσί. 145. 43, Ἰσοκρ. 62D, Πλάτ. Πολ. 460C, κλπ.· - οὕτω, χ. [[βίος]], ἀντίθετον τῷ [[ἀμείνων]], [[αὐτόθι]] 618D· γνώμη Ξεν. Κύρ. 8. 8, 7. 3) [[χειρότερος]] τὴν ποιότητα, [[κατώτερος]] τὴν ἀξίαν, ἐπὶ ἵππων, Ἰλ. Ψ. 572· ἧττον [[δεξιός]], ζωγράφοι, δημιουργοὶ Πλάτ. Κρατ. 429Α, Πολ. 421Ε, κλπ.· - χ. εἰς σοφίαν, εἰς τὴν ἀρετὴν ὁ αὐτ. ἐν Θεαιτ. 162C, Πολ. 335Β· πρὸς ἀλήθειαν Λουκ. ἐν Διῒ Τραγ. 48· καὶ μετ’ αἰτ., χ. τὰ πολεμικὰ Ξεν. Κύρ. 8. 8, 20· χ. τὴν ψυχήν, τὴν διάνοιαν Αἰσχίν. 60. 15, Ἰσοκρ. 229D· κλπ.· [[ὡσαύτως]] μετ’ ἀπαρ., χ. ἡμῶν ποιεῖν τι Ξεν. Κύρ. 2. 1, 16· [[προσέτι]], οὐ χείρους ἔσεσθε .. ἀκηκοότες, δὲν θὰ γίνητε χειρότεροι ἐξ ὅσων ἠκούσατε, Δημ. 744. 1· - κακῶς διατεθειμένος, μὴ χ. περὶ ἡμᾶς αὐτοὺς [[εἶναι]]..τῶν ὑπαρχόντων ὁ αὐτ. 18. 12. ΙΙ. ἐπὶ πραγμάτων, σχεδὸν ἐπὶ τῆς προηγηθείσης σημασίας, [[κατώτερος]] τὴν ἀξίαν, [[ἄεθλον]] Ἰλ Ψ. 412· ὑποδήματα Ξεν. Οἰκ. 13, 10· [[ὄνομα]] Πλάτ. Κρατ. 429Β. 2) [[χειρότερος]], σοβαρώτερος, σφοδρότερος, βαρύτερος, [[νόσος]] Εὐριπ. Ἀνδρ. 220· [[μοῖρα]] Πλάτ. Φαῖδρ. 248Ε· [[κίνδυνος]] Πλούτ. 2. 190F· [[τιμωρία]] Καιν. Διαθ., κλπ. ΙΙΙ. τὸ οὐδ. [[εἶναι]] ἐν χρήσει, 1) ὡς οὐσιαστ., τὰ χερείονα, ἡ χειροτέρα [[συμβουλή]], Ἰλ. Α. 576, κλπ.· - ἐπὶ τὸ [[χεῖρον]] τρέπεσθαι, κλίνειν, ἐκπίπτειν, γίνεσθαι χειρότερα, Ξεν. Κύρ. 8. 8, 4, Ἀπομν. 3. 5, 13· ἐπὶ τὸ χ. μεταβάλλεσθαι Πλάτ. Πολ. 381Β· [[ὡσαύτως]], πρὸς τὸ χ. μεταβάλλειν Διόδ. 20. 57· κατὰ τὸ χ. Πλάτ. Νόμ. 720Ε - ἧττον συχνὸν ἐν τῷ πληθ., ἐπὶ τὰ χείρω ἰέναι Ξεν. Ἀπομν. 3. 9, 9· οὕτω, τὰ χ. προαιρεῖσθαι Ἰσοκρ. 180C 2) ὡς κατηγορούμενον, [[ἀλλά]] σοι αὐτῷ [[χεῖρον]] (ἐξυπακ. ἐστὶ ἢ ἔσται) Ὀδ. Ο. 514, πρβλ. Ξεν. Ἀνάβ. 7. 6, 4· συχν. μετ’ ἀρνήσεως, οὐ χ. ἐστί, μετ’ ἀπαρεμφ., ὡς τὸ ἄμεινόν ἐστι, Πλάτ. Φαίδων 124Α, κλπ. (ἴδε ἐν λέξ. [[χερείων]])· καὶ [[ἁπλῶς]] οὐ [[χεῖρον]], ἐν ἀποκρίσει, βούλει τὸ [[πρᾶγμα]] τοῖς θεαταῖσιν [[φράσσω]]; - ἀπόκρ.: οὐ [[χεῖρον]], δὲν θὰ κάμῃς ἄσχημα, Ἀριστοφ. Ἱππ. 36· λάβ’, ὦγάθ’· οὐδὲν [[χεῖρον]] Κλέαρχ. ἐν «Πανδρόσῳ» 1. 3) ὡς ἐπίρρ., ὡς τὸ Λατ. pejus, χειρότερον, [[χεῖρον]] βουλεύεσθαι Θουκ. 3, 46, πρβλ. 6. 89· χ. πράσσειν ὁ αὐτ. 7. 67· βιῶναι, ζῆν Πλάτ. Πολ. 344Ε, 519D. β) εἰς κατώτερον βαθμόν, ὀλιγώτερον, ἀγαπᾶν ὁ αὐτ. ἐν Νόμ. 928Α, Ξεν., κλπ. Β. Ὑπερθ. [[χείριστος]], -η, -ον, ὡς καὶ νῦν, Λατ. pessimus, Πλάτ., κλπ.· οἱ χείρστοι, ἄνθρωποι τῆς χειρίστης τάξεως· οἱ [[τριάκοντα]] πολλοὺς μὲν τῶν πολιτῶν καὶ οὐ τοὺς χειρίστους ἀπέκτειναν Λυσίας 92. 4, Ξεν. Ἀπομν. 1. 2, 32· - Ἐπίρρ. χείριστα Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 4. 10, 22, Μετὰ τὰ Φυσ. 12. 8, 8· - χειρίστως, Ἑβδ. (Β΄ Μακκ. Ζ΄, 39).
-}}
-{{bailly
-|btext=ων, ον ; <i>gén.</i> ονος;<br />pire :<br /><b>I.</b> <i>en parl. de pers.</i> :<br /><b>1</b> plus faible;<br /><b>2</b> de race <i>ou</i> de condition inférieure;<br /><b>3</b> plus mauvais, méchant <i>p. opp. à</i> [[ἀγαθός]];<br /><b>4</b> inférieur <i>en gén.</i> : [[τι]], [[πρός]] [[τι]], en qch, pour qch ; ποιεῖν [[τι]] XÉN inférieur pour faire qch;<br /><b>II.</b> <i>en parl. de choses</i> :<br /><b>1</b> pire, de qualité <i>ou</i> de condition inférieure : χεῖρόν ἐστιν [[αὐτῷ]] XÉN cela va plus mal pour lui ; [[οὐ]] [[χεῖρον]] avec un inf. PLAT il n’en vaut pas pis de, <i>etc., càd</i> il est préférable de;<br /><b>2</b> à un degré inférieur, moins.<br />'''Étymologie:''' Cp. de [[χέρης]].
 }}
 {{Autenrieth
@@ Line 23: / Line 26: @@
 }}
 {{Slater
-|sltr=[[χείρων]] <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> [[worse]], [[lesser]] ([[φθόνος]]) ἅπτεται δ' ἐσλῶν [[ἀεί]], χειρόνεσσι δ [[οὐκ]] ἐρίζει (N. 8.22) καὶ κρέσσον' [[ἀνδρῶν]] χειρόνων ἔσφαλε τέχνα καταμάρψαισ (I. 4.34)
+|sltr=[[χείρων]] [[worse]], [[lesser]] ([[φθόνος]]) ἅπτεται δ' ἐσλῶν [[ἀεί]], χειρόνεσσι δ [[οὐκ]] ἐρίζει (N. 8.22) καὶ κρέσσον' [[ἀνδρῶν]] χειρόνων ἔσφαλε τέχνα καταμάρψαισ (I. 4.34)
 }}
 {{StrongGR
@@ Line 29: / Line 32: @@
 }}
 {{grml
-|mltxt=χείρον / [[χείρων]], χεῑρον, ΝΜΑ<br />(<b>[[λόγιος]] τ.</b>)<br /><b>1.</b> <b>φρ.</b> «επί τα χείρω» ή «επί το χείρον» — [[προς]] το χειρότερο, με [[μεταβολή]] [[προς]] [[επιδείνωση]] (α. «η [[οικονομία]] βαίνει [[συνεχώς]] επί τα χείρω» β. «ἀπὸ τῶν βελτιόνων ἐπὶ τὰ χείρω ἰέναι», <b>Ξεν.</b>)<br /><b>2.</b> <b>παροιμ.</b> «δυοίν κακοίν προκειμένοιν το μη χείρον βέλτιστον» — θεωρεί [[κανείς]] κατ' ανάγκην ως καλό [[κάτι]], συγκρίνοντάς το με [[κάτι]] [[άλλο]], [[σαφώς]] χειρότερο<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br />[[χειρότερος]], [[κατώτερος]] σε [[αξία]], [[ποιότητα]], [[ικανότητα]] («σὺ μὲν [[ἐσθλός]], ἐγὼ δὲ [[σέθεν]] πολὺ [[χείρων]]», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> σοβαρότερος, βαρύτερος («νόσον χείρονα», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>2.</b> [[κακός]], [[φαύλος]] («ὅπού δ' ὁ [[χείρων]] τἀγαθοῡ μεῑζον σθένει», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>3.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> <i>τὸ χεῑρον</i><br />η χειρότερη [[συμβουλή]], η χειρότερη [[πρόταση]]<br /><b>4.</b> (το άναρθρο ουδ. ως επίρρ.) <i>χεῑρον</i><br />α) [[χειρότερα]] («ἀδικήσομεν αὐτοὺς καὶ ποιήσομεν χεῑρον ζῆν», <b>Πλάτ.</b>)<br />β) λιγότερο, σε κατώτερο βαθμό. <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br />[[χειρόνως]] Α<br />[[χειρότερα]], κατώτερα.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Αβέβαιης ετυμολ. Κατά τη συνηθέστερη [[άποψη]], ο τ. [[χείρων]] (<span style="color: red;"><</span> <i>χερjων</i>) ανάγεται στην ΙΕ [[ρίζα]] <i>gher</i>- «[[μικρός]], [[κοντός]]» και συνδέεται με τα: αρχ. ινδ. <i>hrasva</i>- «[[μικρός]], [[κοντός]]» και συγκριτ. <i>hras</i><i>ī</i><i>yas</i>-, αρχ. ιρλδ. <i>gair</i> «[[κοντός]]». Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι ο τ. [[χείρων]] [[είναι]] ο συγκριτ. [[βαθμός]] ενός σιγμόληκτου επιθ. <i>χερύς</i> (<span style="color: red;"><</span> θ. <i>χερεσ</i>-<i>F</i>-), ενώ ο τ. υπερθ. [[χείριστος]] (<span style="color: red;"><</span> <i>χέριστος</i>) έχει σχηματιστεί [[κατά]] το [[μέγιστος]] ως [[προς]] το [[επίθημα]] και [[κατά]] το [[χείρων]] ως [[προς]] τον φωνηεντισμό του θ. Κατ' άλλους, [[ωστόσο]], ο τ. [[χείριστος]] έχει προέλθει από έναν τ. <i>χάριστος</i>, υπερθ. ενός αμάρτυρου επιθ. <i>χαρύς</i> (από τη συνεσταλμένη [[βαθμίδα]] της ρίζας), με φωνηεντισμό -<i>ει</i>-, για να διαφοροποιηθεί από τη λ. [[χάρις]]. Το θ. <i>χερεσ</i>-<i>F</i>-, [[πάντως]], του υποθετικού τ. <i>χερύς</i> επιβεβαιώνεται και από τη [[σειρά]] τών τ. ουδ. <i>χέρειον</i>: πληθ. [[χέρεια]]: θηλ. <i>χέρειες</i> /<i>χέρηες</i>, που έχουν σχηματιστεί [[κατά]] το [[σχήμα]] [[πλέον]]: <i>πλέα</i>: [[πλέες]]. Τέλος, οι υπόλοιποι σχηματισμοί που συνδέονται με τα [[χείρων]], [[χείριστος]] [[είναι]] [[μάλλον]] αναλογικοί: το [[χερείων]] [[κατά]] το [[ἀρείων]], τα [[χειρότερος]], [[χερειότερος]] [[κατά]] το [[ἀσσοτέρω]], συγκριτ. του [[ἆσσον]]].
+|mltxt=χείρον / [[χείρων]], χεῖρον, ΝΜΑ<br />(<b>[[λόγιος]] τ.</b>)<br /><b>1.</b> <b>φρ.</b> «επί τα χείρω» ή «επί το χείρον» — [[προς]] το χειρότερο, με [[μεταβολή]] [[προς]] [[επιδείνωση]] (α. «η [[οικονομία]] βαίνει [[συνεχώς]] επί τα χείρω» β. «ἀπὸ τῶν βελτιόνων ἐπὶ τὰ χείρω ἰέναι», <b>Ξεν.</b>)<br /><b>2.</b> <b>παροιμ.</b> «δυοίν κακοίν προκειμένοιν το μη χείρον βέλτιστον» — θεωρεί [[κανείς]] κατ' ανάγκην ως καλό [[κάτι]], συγκρίνοντάς το με [[κάτι]] [[άλλο]], [[σαφώς]] χειρότερο<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br />[[χειρότερος]], [[κατώτερος]] σε [[αξία]], [[ποιότητα]], [[ικανότητα]] («σὺ μὲν [[ἐσθλός]], ἐγὼ δὲ [[σέθεν]] πολὺ [[χείρων]]», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> σοβαρότερος, βαρύτερος («νόσον χείρονα», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>2.</b> [[κακός]], [[φαύλος]] («ὅπού δ' ὁ [[χείρων]] τἀγαθοῦ μεῖζον σθένει», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>3.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> <i>τὸ χεῖρον</i><br />η χειρότερη [[συμβουλή]], η χειρότερη [[πρόταση]]<br /><b>4.</b> (το άναρθρο ουδ. ως επίρρ.) <i>χεῖρον</i><br />α) [[χειρότερα]] («ἀδικήσομεν αὐτοὺς καὶ ποιήσομεν χεῖρον ζῆν», <b>Πλάτ.</b>)<br />β) λιγότερο, σε κατώτερο βαθμό. <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br />[[χειρόνως]] Α<br />[[χειρότερα]], κατώτερα.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Αβέβαιης ετυμολ. Κατά τη συνηθέστερη [[άποψη]], ο τ. [[χείρων]] (<span style="color: red;"><</span> <i>χερjων</i>) ανάγεται στην ΙΕ [[ρίζα]] <i>gher</i>- «[[μικρός]], [[κοντός]]» και συνδέεται με τα: αρχ. ινδ. <i>hrasva</i>- «[[μικρός]], [[κοντός]]» και συγκριτ. <i>hras</i><i>ī</i><i>yas</i>-, αρχ. ιρλδ. <i>gair</i> «[[κοντός]]». Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι ο τ. [[χείρων]] [[είναι]] ο συγκριτ. [[βαθμός]] ενός σιγμόληκτου επιθ. <i>χερύς</i> (<span style="color: red;"><</span> θ. <i>χερεσ</i>-<i>F</i>-), ενώ ο τ. υπερθ. [[χείριστος]] (<span style="color: red;"><</span> <i>χέριστος</i>) έχει σχηματιστεί [[κατά]] το [[μέγιστος]] ως [[προς]] το [[επίθημα]] και [[κατά]] το [[χείρων]] ως [[προς]] τον φωνηεντισμό του θ. Κατ' άλλους, [[ωστόσο]], ο τ. [[χείριστος]] έχει προέλθει από έναν τ. <i>χάριστος</i>, υπερθ. ενός αμάρτυρου επιθ. <i>χαρύς</i> (από τη συνεσταλμένη [[βαθμίδα]] της ρίζας), με φωνηεντισμό -<i>ει</i>-, για να διαφοροποιηθεί από τη λ. [[χάρις]]. Το θ. <i>χερεσ</i>-<i>F</i>-, [[πάντως]], του υποθετικού τ. <i>χερύς</i> επιβεβαιώνεται και από τη [[σειρά]] τών τ. ουδ. <i>χέρειον</i>: πληθ. [[χέρεια]]: θηλ. <i>χέρειες</i> /<i>χέρηες</i>, που έχουν σχηματιστεί [[κατά]] το [[σχήμα]] [[πλέον]]: <i>πλέα</i>: [[πλέες]]. Τέλος, οι υπόλοιποι σχηματισμοί που συνδέονται με τα [[χείρων]], [[χείριστος]] [[είναι]] [[μάλλον]] αναλογικοί: το [[χερείων]] [[κατά]] το [[ἀρείων]], τα [[χειρότερος]], [[χερειότερος]] [[κατά]] το [[ἀσσοτέρω]], συγκριτ. του [[ἆσσον]]].
 }}
 {{lsm
 |lsmtext='''χείρων:''' ὁ, ἡ, ουδ. [[χεῖρον]], ουδ. <i>-ονος</i>, αιτ. <i>-ονα</i>· ονομ. και αιτ. πληθ. <i>χείρονες</i>, <i>-ας</i>, <i>χείρονα</i>, συνηρ. στον Αττ. πεζό λόγο, [[χείρους]], <i>χείρω</i>· δοτ. <i>χείροσι</i>, ποιητ. <i>χειρόνεσσι</i> (για Επικ. και Δωρ. τύπους [[χερείων]], [[χερῄων]], ποιητ. [[χειρότερος]] και [[χερειότερος]], βλ. αυτ.)· ανώμ. συγκρ. του [[κακός]] (από √<i>ΧΕΡ</i>, βλ. [[χερείων]] II)·<br /><b class="num">I. 1.</b> λέγεται για ανθρώπους, [[χειρότερος]], προστυχότερος, [[υποδεέστερος]], σε Όμηρ. κ.λπ.· σὺ μὲν [[ἐσθλός]], ἐγὼ δὲ [[σέθεν]] πολὺ [[χείρων]], σε Ομήρ. Ιλ.· με [[ηθική]] [[έννοια]], [[χειρότερος]] από τους άλλους, [[πανούργος]], σε Σοφ., Θουκ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> [[χειρότερος]] σε [[ποιότητα]], [[κατώτερος]], σε Ομήρ. Ιλ.· [[χείρων]] ἐς τὴν ἀρετήν, σε Πλάτ.· [[χείρων]] τὰ πολεμικά, σε Ξεν.· με απαρ., [[χείρων]] ποιεῖν, στον ίδ.<br /><b class="num">II. 1.</b> λέγεται για πράγματα, [[κατώτερος]], σε Ομήρ. Ιλ., Ξεν.<br /><b class="num">2.</b> [[χειρότερος]], σοβαρότερος, σφοδρότερος, βαρύτερος, [[νόσος]], σε Ευρ.· [[μοῖρα]], σε Πλάτ.<br /><b class="num">III.</b> ουδ. χρησιμ. και:<br /><b class="num">1.</b> ως ουσ., <i>τὰ χερείονα</i>, η χειρότερη [[συμβουλή]], λανθασμένη [[συμβουλή]], σε Ομήρ. Ιλ.· ἐπὶ τὸ [[χεῖρον]], <i>τρέπεσθαι</i>, <i>κλίνειν</i>, [[εκπίπτω]], [[γίνομαι]] [[χειρότερα]], σε Ξεν.<br /><b class="num">2.</b> ἀλλὰ σοὶ [[αὐτῷ]] χεῖρόν (ενν. <i>ἐστι</i>) ή [[χεῖρον]] (ενν. [[ἔσται]]), αυτό είναι ή θα γίνει χειρότερο για κάποιον, σε Ομήρ. Οδ., Ξεν.· οὐ [[χεῖρον]], σε μια [[απάντηση]], δεν θα κάνεις άσχημα, σε Αριστοφ. <b>3. α)</b> ως επίρρ., όπως Λατ. [[pejus]], χειρότερο, [[χεῖρον]] βουλεύεσθαι, σε Θουκ.· [[βιῶναι]] [[ζῆν]], σε Πλάτ. <b>β)</b> σε μικρότερο βαθμό, λιγότερο, σε Ξεν. κ.λπ.<br /><b class="num">Β.</b> υπερθ. [[χείριστος]], <i>-η</i>, <i>-ον</i>, [[χείριστος]], Λατ. [[pessimus]], σε Πλάτ. κ.λπ.· [[ιδίως]], <i>οἱ χείριστοι</i>, άνθρωποι κατώτατου επιπέδου, σε Ξεν.
-}}
-{{elru
-|elrutext='''χείρων:''' эп. [[χερείων]], дор. [[χερῄων]] 2, gen. ονος (compar. к [[κακός]]; nom. pl. χείρονες, χείρονα, acc. χείρονας, χείρονα - стяж. nom. и acc. pl. [[χείρους]], χείρω)<br /><b class="num">1)</b> худший, более слабый, менее значительный: χ. τι Aesch., Isocr., Xen., εἴς τι Plat. и πρός τι Luc. худший (хуже, слабее, ничтожнее) в отношении чего-л.; [[χεῖρον]] ἀγαπᾶν Plat. меньше любить; εἴ τι [[χείρους]] [[ἡμῶν]] [[ταῦτα]] ποιεῖν [[ἦτε]] Xen. если вы оказались слабее нас в этом деле; διὰ [[τοῦτο]] χεῖρόν ἐστιν [[αὐτῷ]] Xen. от этого приходится ему плохо; οὐ [[χεῖρον]] Arst., Plat. неплохо, хорошо;<br /><b class="num">2)</b> худший, более жестокий ([[νόσος]] Eur.; [[μοῖρα]] Plat.).
 }}
 {{mdlsj
-|mdlsjtxt=[[χείρων]], ονος, ὁ, ἡ, [irreg. comp. and superl. of [[κακός]] [from Root !χερ, v. [[χερείων]] II]<br /><b class="num">I.</b> of persons, [[worse]], meaner, [[inferior]], Hom., etc.; σὺ μὲν [[ἐσθλός]], ἐγὼ δὲ [[σέθεν]] πολὺ [[χείρων]] Il.: in [[moral]] [[sense]], [[worse]] [[than]] others, a [[knave]], Soph., Thuc., etc.<br /><b class="num">2.</b> [[worse]] in [[quality]], [[inferior]], Il.; χ. εἰς τὴν ἀρετήν Plat.; χ. τὰ πολεμικά Xen.; c. inf., χ. ποιεῖν Xen.<br /><b class="num">II.</b> of things, [[inferior]], Il., Xen.<br /><b class="num">2.</b> [[worse]], [[more]] [[severe]], [[νόσος]] Eur.; [[μοῖρα]] Plat.<br /><b class="num">III.</b> the neut. is used,<br /><b class="num">1.</b> as a Subst., τὰ χερείονα the [[worse]] [[advice]], ill counsels, Il.: —ἐπὶ τὸ [[χεῖρον]] τρέπεσθαι, κλίνειν to [[fall]] off, get [[worse]], Xen.<br /><b class="num">2.</b> χεῖρόν τινι (sc. ἔστι or ἔσταἰ it is or [[will]] be [[worse]] for one, Od., Xen.; οὐ [[χεῖρον]], in an [[answer]], 'tis well, Ar.<br /><b class="num">3.</b> as adv., like Lat. [[pejus]], [[worse]], [[χεῖρον]] βουλεύεσθαι Thuc.; [[βιῶναι]], ζῆν Plat.<br />b. in [[inferior]] [[degree]], [[less]], Xen., etc.<br />B. Sup. [[χείριστος]], η, ον [[worst]], Lat. [[pessimus]], Plat., etc.: esp. οἱ χείριστοι men of lowest [[degree]], Xen.
+|mdlsjtxt=[[χείρων]], ονος, ὁ, ἡ, [irreg. comp. and superl. of [[κακός]] [from Root !χερ, v. [[χερείων]] II]<br /><b class="num">I.</b> of persons, [[worse]], meaner, [[inferior]], Hom., etc.; σὺ μὲν [[ἐσθλός]], ἐγὼ δὲ [[σέθεν]] πολὺ [[χείρων]] Il.: in [[moral]] [[sense]], [[worse]] [[than]] others, a [[knave]], Soph., Thuc., etc.<br /><b class="num">2.</b> [[worse]] in [[quality]], [[inferior]], Il.; χ. εἰς τὴν ἀρετήν Plat.; χ. τὰ πολεμικά Xen.; c. inf., χ. ποιεῖν Xen.<br /><b class="num">II.</b> of things, [[inferior]], Il., Xen.<br /><b class="num">2.</b> [[worse]], [[more]] [[severe]], [[νόσος]] Eur.; [[μοῖρα]] Plat.<br /><b class="num">III.</b> the neut. is used,<br /><b class="num">1.</b> as a Subst., τὰ χερείονα the [[worse]] [[advice]], ill counsels, Il.: —ἐπὶ τὸ [[χεῖρον]] τρέπεσθαι, κλίνειν to [[fall]] off, get [[worse]], Xen.<br /><b class="num">2.</b> χεῖρόν τινι (''[[sc.]]'' ἔστι or ἔσταἰ it is or [[will]] be [[worse]] for one, Od., Xen.; οὐ [[χεῖρον]], in an [[answer]], 'tis well, Ar.<br /><b class="num">3.</b> as adv., like Lat. [[pejus]], [[worse]], [[χεῖρον]] βουλεύεσθαι Thuc.; [[βιῶναι]], ζῆν Plat.<br />b. in [[inferior]] [[degree]], [[less]], Xen., etc.<br />B. Sup. [[χείριστος]], η, ον [[worst]], Lat. [[pessimus]], Plat., etc.: esp. οἱ χείριστοι men of lowest [[degree]], Xen.
 }}
 {{FriskDe
-|ftr='''χείρων''': (ion. att. seit Il.),<br />{kheírōn}<br />'''Forms''': äol. (Gramm.) χέρρων, poet. auch [[χειρότερος]] (Ο 513, Υ 436, Hes. ''Op''.127 u.a.) mit Superl. [[χείριστος]] (att.).<br />'''Meaning''': [[schlechter]], [[schwächer]]<br />'''Derivative''': Daneben die ep. Formen [[χερείων]], [[χερειότερος]] mit [[χέρεια]] (Akk. pl. n., sg. m.), χέρηες (Nom. pl.), χέρηϊ (Dat. sg.).<br />'''Etymology''' : Die Formen lassen sich mit Leumann Mus. Helv. 2, 2ff. (Kl. Schr. 215ff.) folgendermaßen erklären: zu [[χείρων]] aus *χέρ-''j''ων trat *χέριστος (für tiefstufiges *χάριστος, das wegen des Anklangs an [[χάρις]] vermieden wurde ?) wie μέζον (aus *μέγ-''j''ων) : [[μέγιστος]]; dafür att. [[χείριστος]] nach [[χείρων]], wozu χειρίων· [[ἐλάττων]], [[χείρων]] H. Nach [[ἄριστος]] : [[ἀρείων]] entstand *χέριστος : [[χερείων]] mit ntr. χέρειον, wozu nach den ο-Stämmen pl. [[χέρεια]]; dazu endlich *χέρειες (geschr. χέρηες; vgl. [[πλέον]] : [[πλέα]] : [[πλέες]]; zur Schreibung noch Schwyzer 243) mit sg. Dat. χέρηϊ, Akk. [[χέρεια]]. Anders über χέρηϊ usw. Brugmann IF 9, 156ff. (s. auch Schwyzer 538 m.A.10). Ohne überzeugende Etymologie. Über frühere Versuche (zu aind. ''hrasvá''-, Komp. ''hrásiyān'' [[kurz]], [[klein]], air. ''gair'' [[kurz]]) s. Bq s. χέρηϊ mit älterer Lit. (bes. Osthoff MU 6, 188ff.) und WP. 1, 604, ebenfalls m. Lit., Pok. 443. Neuer Vorschlag von Machek Listy filol. 72, 74 f. : zu aksl. ''gor’ьjь'' [[schlechter]], [[schlimmer]] (gewöhnlich mit ''gorė́ti'' [[brennen]], ''gorьkъ'' [[bitter]] verbunden; wenig einleuchtend). Vgl. die prinzipiellen Bemerkungen Leumanns a.O. — Zu χειρόομαι, -όω s. [[χείρ]]. Vgl. auch [[χρή]].<br />'''Page''' 2,1084
+|ftr='''χείρων''': (ion. att. seit Il.),<br />{kheírōn}<br />'''Forms''': äol. (Gramm.) χέρρων, poet. auch [[χειρότερος]] (Ο 513, Υ 436, Hes. ''Op''.127 u.a.) mit Superl. [[χείριστος]] (att.).<br />'''Meaning''': [[schlechter]], [[schwächer]]<br />'''Derivative''': Daneben die ep. Formen [[χερείων]], [[χερειότερος]] mit [[χέρεια]] (Akk. pl. n., sg. m.), χέρηες (Nom. pl.), χέρηϊ (Dat. sg.).<br />'''Etymology''': Die Formen lassen sich mit Leumann Mus. Helv. 2, 2ff. (Kl. Schr. 215ff.) folgendermaßen erklären: zu [[χείρων]] aus *χέρ-''j''ων trat *χέριστος (für tiefstufiges *χάριστος, das wegen des Anklangs an [[χάρις]] vermieden wurde ?) wie μέζον (aus *μέγ-''j''ων): [[μέγιστος]]; dafür att. [[χείριστος]] nach [[χείρων]], wozu χειρίων· [[ἐλάττων]], [[χείρων]] H. Nach [[ἄριστος]]: [[ἀρείων]] entstand *χέριστος: [[χερείων]] mit ntr. χέρειον, wozu nach den ο-Stämmen pl. [[χέρεια]]; dazu endlich *χέρειες (geschr. χέρηες; vgl. [[πλέον]]: [[πλέα]]: [[πλέες]]; zur Schreibung noch Schwyzer 243) mit sg. Dat. χέρηϊ, Akk. [[χέρεια]]. Anders über χέρηϊ usw. Brugmann IF 9, 156ff. (s. auch Schwyzer 538 m.A.10). Ohne überzeugende Etymologie. Über frühere Versuche (zu aind. ''hrasvá''-, Komp. ''hrásiyān'' [[kurz]], [[klein]], air. ''gair'' [[kurz]]) s. Bq s. χέρηϊ mit älterer Lit. (bes. Osthoff MU 6, 188ff.) und WP. 1, 604, ebenfalls m. Lit., Pok. 443. Neuer Vorschlag von Machek Listy filol. 72, 74 f.: zu aksl. ''gor’ьjь'' [[schlechter]], [[schlimmer]] (gewöhnlich mit ''gorė́ti'' [[brennen]], ''gorьkъ'' [[bitter]] verbunden; wenig einleuchtend). Vgl. die prinzipiellen Bemerkungen Leumanns a.O. — Zu χειρόομαι, -όω s. [[χείρ]]. Vgl. auch [[χρή]].<br />'''Page''' 2,1084
 }}
 {{Chinese