3,277,180
edits
πέζα: Difference between revisions
m
no edit summary
(9) |
mNo edit summary |
||
| (41 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=peza | |Transliteration C=peza | ||
|Beta Code=pe/za | |Beta Code=pe/za | ||
|Definition=ης, ἡ, said to be Dor. and Arc. for | |Definition=ης, ἡ, said to be Dor. and Arc. for [[πούς]], Gal.19.129, cf. Ruf. ap. Orib.25.1.56;<br><span class="bld">A</span> τῶν ἄπο πέζαν ἐκτὸς ἔχων Androm. ap. Gal.14.37; but distinguished from it as the [[instep]] by Poll.2.192; πρὸς πέζῃ ποδός Paus. 5.11.2, cf. ''AP''12.176 (Strat.); οἱ πόδες οἰδίσκονται καὶ αἱ πέζαι μάλιστα Hp.''Mul.''2.169.<br><span class="bld">2</span> [[περίσφυρος]] πέζα = [[πέδη]] 1.2, ''AP''6.211 (Leon.).<br><span class="bld">II</span> metaph., [[bottom]], [[end]] of a body, <b class="b3">ἐπὶ ῥυμῷ πέζῃ ἔπι πρώτῃ</b> on the [[pole]] at the [[far]] [[end]], Il.24.272.<br><span class="bld">2</span> [[edge]], [[border]] of a [[garment]], A.R. 4.46, ''AP''6.287 (Antip.), J.''AJ''3.7.4, Hld.3.3; of the sea, [[strand]], [[bank]], Ἐλευσῖνος παρὰ πέζαν Hermesian.7.17; of a country, [[coastline]], π. ἠπείροιο A.R.4.1258, cf. D.P.61; εἰς ὁδοῦ π. στενήν Luc. ''Trag.''238; of a [[mountain]], D.P.535, App.''Pun.''103.<br><span class="bld">III</span> [[round fishing-net]], Opp. ''H.''3.83. | ||
}} | |||
{{pape | |||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0542.png Seite 542]] ἡ, 1) der [[Fuß]], ursprünglich dor. u. arkad. statt [[πούς]], nach Poll. 2, 192 τὸ ὑπὸ τῇ κνήμῃ [[μέρος]], vgl. Galen.; [[μέχρι]] πέζης, Strat. 18 (XII, 176); s. die compp., wie ἀργυρόπεζος. – Gew. übtr. das Unterste, Aeußerste eines jeden Körpers, ἐπὶ ῥυμῷ, πέζῃ ἔπι πρώτῃ, am äußersten Vorderende der Deichsel, Il. 24, 272. – 2) am Kleide, der Saum, Vorstoß, Ap. Rh. 4, 46 Antp. Sid. 23 (VI, 287); vgl. Poll. 7, 51. – 3) ein Fischernetz, Opp. Hal. 3, 83. | |||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=ης (ἡ) :<br /><b>I.</b> [[cheville du pied]];<br /><b>II.</b> <i>p. anal.</i><br /><b>1</b> [[extrémité]] <i>ou</i> bord extrême (du timon);<br /><b>2</b> [[bordure]] <i>en gén.</i> ; lisière d'un chemin.<br />'''Étymologie:''' p. *πέδjα, de la R. Πεδ, marcher ; cf. [[πούς]], [[πέδη]]. | |||
}} | |||
{{elnl | |||
|elnltext=πέζα -ης, ἡ [πούς] [[wreef]], [[enkel]], voet uitbr. [[rand]], [[zoom]], [[uiteinde]]:. πέζαν ὑφηνάμεθα wij hebben een kraag geweven AP 6.287.2; εἰς ὁδοῦ πέζαν στενήν naar de smalle rand van de weg Luc. 69.238; ἐπὶ ῥυμῷ πέζῃ ἔπι πρώτῃ aan de dissel, aan het uiteinde ervan Il. 24.272. uitbr. [[band]], alleen in de uitdr. [[περίσφυρος πέζα]] = [[enkelband]]. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''πέζα:''' ἡ<br /><b class="num">1</b> [[лодыжка]] или [[ступня]]: [[μέχρι]] πέζης Anth. до ступней;<br /><b class="num">2</b> [[конец]], [[край]] (εἰσόδου Luc.): ἐπὶ ῥυμῷ πέζῃ ἐπὶ πρώτῃ Hom. на переднем конце дышла;<br /><b class="num">3</b> [[основание]] или [[дно]] (αὐτοφύτοιο νάπης Anth.);<br /><b class="num">4</b> [[кайма платья]] Anth. | |||
}} | |||
{{Autenrieth | |||
|auten=([[πούς]]): a metallic [[end]]-[[piece]] or [[cap]] ([[shoe]]) at the [[end]] of a [[chariot]]-[[pole]], Il. 24.272†. (See [[cut]] No. 42.) | |||
}} | |||
{{grml | |||
|mltxt=ἡ, Α<br />(δωρ. και [[αρκαδικός]] τ.)<br /><b>1.</b> το [[πόδι]]<br /><b>2.</b> περισφύριο [[κόσμημα]]<br /><b>3.</b> (για χιτώνα) [[παρυφή]]<br /><b>4.</b> (για τη [[θάλασσα]]) [[παραλία]], [[αιγιαλός]]<br /><b>5.</b> (για [[χώρα]]) συνοριακή [[γραμμή]]<br /><b>6.</b> (για όρος) η [[κορυφογραμμή]]<br /><b>7.</b> στρογγυλό αλιευτικό [[δίχτυ]], ο [[πεζόβολος]]<br /><b>8.</b> <b>μτφ.</b> το τελευταίο [[άκρο]] οποιουδήποτε πράγματος.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. [[πέζα]] (<span style="color: red;"><</span> <i>πεδ</i>-<i>jα</i>) έχει σχηματιστεί από την ΙΕ [[ρίζα]] <i>ped</i>- «[[πόδι]]» (<b>βλ. λ.</b> [[πους]]) με [[επίθημα]] -<i>ja</i> (<b>πρβλ.</b> [[γλώσσα]] <span style="color: red;"><</span> <i>γλῶτjα</i>, [[θρίσσα]] <span style="color: red;"><</span> <i>θρίχ</i>-<i>ja</i>, [[ὄσσα]] <span style="color: red;"><</span> <i>ὄπja</i>). Η λ. [[πέζα]] απαντά ως β' συνθετικό στη λ. [[τράπεζα]]]. | |||
}} | |||
{{lsm | |||
|lsmtext='''πέζᾰ:''' -ης, ἡ,<br /><b class="num">I.</b> = [[πούς]], σε Ανθ.<br /><b class="num">II. 1.</b> μεταφ., η [[άκρη]] ή το [[τέλος]] ενός σώματος, <i>πέζῃ ἔπι πρώτῃ</i>, στο μακρινό [[τέλος]], σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">2.</b> το [[άκρο]] ή [[σύνορο]], το [[τελείωμα]] οποιουδήποτε πράγματος, λέγεται για [[ένδυμα]], σε Ανθ. | |||
}} | |||
{{ls | |||
|lstext='''πέζᾰ''': -ης, -ἡ, λέγεται ὅτι [[εἶναι]] Δωρ. καὶ Ἀρκαδ. ἀντὶ [[πούς]], Ζηνόδοτος μὲν οὖν ἐν ταῖς ἐθνικαῖς λέξεσι, πέζαν φησὶ τὸν [[πόδα]] καλεῖν Ἀρκάδας καὶ Δωριεῖς Γαλην. Ἐξήγ. Ἱπποκρ. γλωσσῶν 540, ἀλλὰ διακρίνεται ἀπ’ [[αὐτοῦ]] ὡς σημαῖνον ἢ τὸ [[πεδίον]] καλούμενον τοῦ ποδός, ἢ τὰ σφυρά, Ἱππ. [[αὐτόθι]], Πολυδ. Β΄, 192· πρὸς πέζῃ ποδὸς Παυσ. 5. 11, 2, πρβλ. ἐν Ἀνθ. Π. 12. 176· οἱ πόδες οἰδίσκονται καὶ αἱ πέζαι [[μάλιστα]] Ἱππ. 662. 45· πρβλ. καὶ Γαλην. ἔνθ’ ἀνωτ.· - π. [[περίσφυρος]] ἐν Ἀνθ. Π. 6. 211, φαίνεται ὅτι [[εἶναι]] ἀντὶ τοῦ [[πέδη]], περισφύριον [[κόσμημα]]. ΙΙ. τὸ [[ἄκρον]] πράγματός τινος, ἐπὶ ῥυμῷ πέζῃ ἔπι πρώτῃ, ἐπὶ τοῦ ῥυμοῦ πρὸς τὸ ἔσχατον [[ἄκρον]], Ἰλ. Ω. 272. 2) ἡ [[ἄκρα]] οἵου [[δήποτε]] πράγματος, π.χ τοῦ χιτῶνος, Ἀπολλ. Ρόδ. Δ. 46, Ἀνθ. Π. 6. 287· ἐπὶ τῆς θαλάσσης, ἡ παραλία, αἰγιαλὸς, Ἐλευσῖνος παρὰ πέζαν Ἑρμησιάναξ παρ’ Ἀθην. 597D· ἐπὶ χώρας, Ἀπολλ. Ρόδ. Δ. 1258, πρβλ. Διον. Π. 61· εἰσόδου π. στενὴ Λουκ. Τραγῳδοποδάγρ. 239· ἐπὶ ὄρους, Διον. Π. 535. ΙΙΙ. στρογγύλον τι [[δίκτυον]], «πεζόβολος» Ὀππ. Ἁλ. 3. 83. | |||
}} | |||
{{etym | |||
|etymtx=Grammatical information: f.<br />Meaning: [[instep]], usually metaph. [[foot-end]], [[lower edge]], [[border of a garment, coast, net, mountain range etc.]] (Ω 272, medic., hell.).<br />Derivatives: Independent in poet. compp., e.g. <b class="b3">ἀργυρό-πεζα</b> adj. f. <b class="b2">with silver (i.e. white) feet</b>, of Thetis a.o. (Il.), m. <b class="b3">-πεζος</b> (AP). On [[τράπεζα]] s. v. Unclear <b class="b3">διά-πεζος</b>, of woman's clothes (Callix.) -- Enlarged <b class="b3">πεζ-ίς</b>, <b class="b3">-ίδος</b> f. [[seam]] (Ar., Att. inscr.).<br />Origin: IE [Indo-European] [790] *ped- [[foot]]<br />Etymology: Deriv with ι̯<b class="b3">α-</b>suffix from the word for [[foot]] (s. [[πούς]]), so name of smhing that belongs to the foot or smhing that refers to the foot. Formation like [[γλῶττα]] a.o. (Schwyzer 473 f., Chantraine Form. 97 ff.). Beside [[πέζα]] with ι̯<b class="b3">α-</b>suffix there is in Germ. an corresponding formation with [[ī-]]suffix (cf. on [[λύσσα]]; s. also [[πέδιλον]]): PGm. <b class="b2">*fet-ī</b> f. in OWNo. [[fit]], gen. [[fit-jar]] [[web]]; perhaps also in OHG [[fizza]], NHG [[Fitze]] [[winding]], [[thread]], OHG also of the ends of the warps, as in Norw. [[fit]]. | |||
}} | |||
{{mdlsj | |||
|mdlsjtxt=πέζᾰ, ης,<br /><b class="num">I.</b> = [[πούς]], Anth.<br /><b class="num">II.</b> metaph. the [[bottom]] or end of a [[body]], πέζῃ ἔπι πρώτῃ at the far end, Il.<br /><b class="num">2.</b> the [[edge]] or [[border]] of [[anything]], of a [[garment]], Anth. | |||
}} | |||
{{FriskDe | |||
|ftr='''πέζα''': {péza}<br />'''Grammar''': f.<br />'''Meaning''': [[Spann am Fuß]], gewöhnl. übertr. [[Fußende]], [[unterer Rand]], [[Saum eines Kleides]], [[einer Küste]], [[eines Gebirges]], [[eines Netzes]] (Ω 272, Mediz., hell. u. sp.).<br />'''Derivative''': Davon unabhängig in dichter. Kompp., z.B. [[ἀργυρόπεζα]] Adj. f. ‘mit silbernen (d.h. weißen) Füßen’, von Thetis u.a. (seit Il.), m. -πεζος (''AP''). Zu [[τράπεζα]] s. bes. Unklar [[διάπεζος]], von Frauenkleidern (Kallix.) — Erweitert [[πεζίς]], -ίδος f. [[Saum]] (Ar., att. Inschr.).<br />'''Etymology''': Ableitung mit ι̯α-Suffix vom Wort für [[Fuß]] (s. [[πούς]]), somit Bez. eines zum Fuß gehörigen oder auf den Fuß bezüglichen Gegenstandes. Bildung wie [[γλῶττα]] u.a. (Schwyzer 473 f., Chantraine Form. 97 ff.). Zu [[πέζα]] mit ι̯α-Suffix gesellt sich im Germ. eine entsprechende Bildung mit ''ī''-Suffix (vgl. zu [[λύσσα]]; s. auch [[πέδιλον]]): urg. *''fet''-''ī'' f. in awno. ''fit'', Gen. ''fit''-''jar'' [[Schwimmhaut]]; viell. auch in ahd. ''fizza'', nhd. ''Fitze'' [[Gewinde]], [[Garn]], ahd. auch von den Enden der Kettenfäden, ebenso norw. ''fit''.<br />'''Page''' 2,486 | |||
}} | |||
{{mantoulidis | |||
|mantxt=(=[[πόδι]], ἡ [[ἄκρη]] [[κάθε]] πράγματος). Ἀπό τό [[πέδον]]. Θέμα πεδ- (ρίζα τοῦ [[πούς]], [[ποδός]]) + jα → [[πέζα]]. Δές γιά περισσότερα παράγωγα στή λέξη [[πούς]]. | |||
}} | }} | ||