ἐκτρίβω: Difference between revisions

m
Text replacement - "E.''Ion'' " to "E.''Ion''"
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{bailly.*}}\n)" to "$2$1")
m (Text replacement - "E.''Ion'' " to "E.''Ion''")
 
(14 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=ektrivo
|Transliteration C=ektrivo
|Beta Code=e)ktri/bw
|Beta Code=e)ktri/bw
|Definition=[ῑ], fut. Pass. <span class="sense"><span class="bld">A</span> ἐκτρῐβήσομαι <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>428</span>:—[[rub out]], i. e. [[produce by rubbing]], [[πῦρ]] ἔκ τινος <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>2.2.15</span>; φλόγα <span class="bibl">Poll.9.155</span> (but in <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span>296</span> <b class="b3">ἐν πέτροισι πέτρον ἐκτρίβων . . ἔφην' ἄφαντον φῶς</b> [[rub]]bing [[hard]]): metaph., λύπην Plu.2.610b:—Pass., τὰ ψυχικὰ προτερήματα διὰ τὰ ἔπαθλα οἷον ἐκτρίβεται Longin.44.3. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> [[rub out]], i.e. to [[destroy root and branch]], <b class="b3">σφέας πίτυος τρόπον ἀπείλεε ἐκτρίψειν</b> (cf. [[πίτυς]]) <span class="bibl">Hdt.6.37</span>; ἐ. τινὰ πρόρριζον <span class="bibl">E.<span class="title">Hipp.</span>684</span>; τὴν ποίην ἐκ τῆς γῆς [[ἐκτρίβειν]] <span class="bibl">Hdt.4.120</span>; αὕτη μ' ἡ γυνή ποτ' ἐκτρίψει <span class="bibl">Herod.6.27</span>, dub. in <span class="bibl">E.<span class="title">Cyc.</span>475</span>; [[βίον ἐκτρίβω]] = [[bring]] [[life]] to a [[wretched]] [[end]], = Lat. [[conterere vitam]], <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>248</span>, cf. <span class="bibl">428</span>:—Pass., [[πρόρριζος]] ἐκτέτριπται <span class="bibl">Hdt.6.86</span>.δ; ὁπλὰς [[ἐκτετριμμένος]] = with the [[hoof]]s [[worn off]], <span class="bibl">Luc.<span class="title">Asin.</span>19</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> [[rub constantly]], [[wear out]], [[Ἄτλας]] . . νώτοις οὐρανὸν ἐκτρίβων <span class="bibl">E.<span class="title">Ion</span>2</span> ([[si vera lectio|s. v.l.]]). </span><span class="sense"><span class="bld">IV</span> [[rub]], [[thresh out]], [[falsa lectio|f.l.]] in Nic.<span class="title">Fr.</span>68.3. </span><span class="sense"><span class="bld">V</span> [[polish]], <span class="bibl">Thphr.<span class="title">HP</span>4.11.6</span>, <span class="bibl">Plb. 10.20.2</span>; [[ἀργύρωμα|ἀργυρώματα]] <span class="title">Class.Phil.</span>19.234 (iii B.C.); cf. <b class="b3">ἐξετρίβετο· σφόδρα ἐκοσμεῖτο</b>, Hsch. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[wipe out]], <span class="bibl">Herod.1.79</span>.</span>
|Definition=[ῑ], fut. Pass.<br><span class="bld">A</span> ἐκτρῐβήσομαι [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]''428:—[[rub out]], i.e. [[produce by rubbing]], [[πῦρ]] ἔκ τινος [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''2.2.15; φλόγα Poll.9.155 (but in S.''Ph.''296 <b class="b3">ἐν πέτροισι πέτρον ἐκτρίβων.. ἔφην' ἄφαντον φῶς</b> [[rub]]bing [[hard]]): metaph., λύπην Plu.2.610b:—Pass., τὰ ψυχικὰ προτερήματα διὰ τὰ ἔπαθλα οἷον ἐκτρίβεται Longin.44.3.<br><span class="bld">II</span> [[rub out]], i.e. to [[destroy root and branch]], <b class="b3">σφέας πίτυος τρόπον ἀπείλεε ἐκτρίψειν</b> (cf. [[πίτυς]]) [[Herodotus|Hdt.]]6.37; ἐ. τινὰ πρόρριζον E.''Hipp.''684; τὴν ποίην ἐκ τῆς γῆς [[ἐκτρίβειν]] [[Herodotus|Hdt.]]4.120; αὕτη μ' ἡ γυνή ποτ' ἐκτρίψει Herod.6.27, dub. in E.''Cyc.''475; [[βίον ἐκτρίβω]] = [[bring]] [[life]] to a [[wretched]] [[end]], = Lat. [[conterere vitam]], [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]''248, cf. 428:—Pass., [[πρόρριζος]] ἐκτέτριπται [[Herodotus|Hdt.]]6.86.δ; ὁπλὰς [[ἐκτετριμμένος]] = with the [[hoof]]s [[worn off]], Luc.''Asin.''19.<br><span class="bld">III</span> [[rub constantly]], [[wear out]], [[Ἄτλας]].. νώτοις οὐρανὸν ἐκτρίβων [[Euripides|E.]]''[[Ion]]''2 ([[si vera lectio|s. v.l.]]).<br><span class="bld">IV</span> [[rub]], [[thresh out]], [[falsa lectio|f.l.]] in Nic.''Fr.''68.3.<br><span class="bld">V</span> [[polish]], [[Theophrastus|Thphr.]] ''[[Historia Plantarum|HP]]'' 4.11.6, Plb. 10.20.2; [[ἀργύρωμα|ἀργυρώματα]] ''Class.Phil.''19.234 (iii B.C.); cf. <b class="b3">ἐξετρίβετο· σφόδρα ἐκοσμεῖτο</b>, [[Hesychius Lexicographus|Hsch.]]<br><span class="bld">2</span> [[wipe out]], Herod.1.79.
}}
}}
{{DGE
{{DGE
Line 17: Line 17:
}}
}}
{{bailly
{{bailly
|btext=<b>I.</b> faire jaillir par le frottement : [[πῦρ]] XÉN du feu ; frotter (pour faire jaillir du feu) : [[ἐν]] πέτροισι πέτρον SOPH une pierre contre des pierres;<br /><b>II.</b> enlever en frottant <i>ou</i> en broyant, <i>d'où</i><br /><b>1</b> nettoyer en frottant;<br /><b>2</b> user par le frottement : ὁπλὰς ἐκτετριμμένος LUC ayant les sabots usés ; <i>fig.</i> ἐκτρ. βίον SOPH user sa vie (<i>cf. lat.</i> conterere vitam);<br /><b>3</b> <i>p. ext.</i> arracher, extirper : ποίην [[ἐκ]] γῆς HDT dévaster les pâturages d'un pays ; <i>fig.</i> exterminer, anéantir : τινα πρόρριζον EUR exterminer qqn (<i>litt.</i> l'extirper jusqu’à la racine) ; <i>Pass.</i> [[πρόρριζος]] ἐκτέτριπται HDT il est anéanti.<br />'''Étymologie:''' [[ἐκ]], [[τρίβω]].
|btext=<b>I.</b> faire jaillir par le frottement : [[πῦρ]] XÉN du feu ; frotter (pour faire jaillir du feu) : [[ἐν]] πέτροισι πέτρον SOPH une pierre contre des pierres;<br /><b>II.</b> [[enlever en frottant]] <i>ou</i> en broyant, <i>d'où</i><br /><b>1</b> [[nettoyer en frottant]];<br /><b>2</b> [[user par le frottement]] : ὁπλὰς ἐκτετριμμένος LUC ayant les sabots usés ; <i>fig.</i> ἐκτρ. βίον SOPH user sa vie (<i>cf. lat.</i> conterere vitam);<br /><b>3</b> <i>p. ext.</i> arracher, extirper : ποίην ἐκ γῆς HDT dévaster les pâturages d'un pays ; <i>fig.</i> exterminer, anéantir : τινα πρόρριζον EUR exterminer qqn (<i>litt.</i> l'extirper jusqu'à la racine) ; <i>Pass.</i> [[πρόρριζος]] ἐκτέτριπται HDT il est anéanti.<br />'''Étymologie:''' [[ἐκ]], [[τρίβω]].
}}
{{elru
|elrutext='''ἐκτρίβω:''' (ῑ)<br /><b class="num">1</b> [[тереть]] (ἐν πέτροισι πέτρον Soph.);<br /><b class="num">2</b> [[добывать трением или высекать]] ([[πῦρ]] Xen.);<br /><b class="num">3</b> [[стирать]], [[изнашивать]] ([[σίδηρος]] ἐκτρίβεται Plut.): τὰς ὁπλὰς ἐκ τῆς ὁδοῦ ἐκτετριμμένος Luc. (об осле) стерши себе о дорогу копыта; [[Ἄτλας]] νώτοις οὐρανὸν (= νῶτα οὐρανῷ) ἐκτρίβων Eur. Атлант, держащий на своих плечах небо; κακὸν [[κακῶς]] ἐκτρῖψαι βίον Soph. ужасно закончить ужасную жизнь;<br /><b class="num">4</b> [[стирать]], [[счищать]] ([[ῥύπον]] Plut. );<br /><b class="num">5</b> [[натирать]], [[чистить]] (τὰς πανοπλίας Polyb.);<br /><b class="num">6</b> досл. высверливать, перен. удалять, уничтожать (τοῦ Κύκλωπος ὀφθαλμὸν [[ὥσπερ]] σφηκιάν Eur.; ποίην ἐκ τῆς γῆς Her.);<br /><b class="num">7</b> [[истреблять]], [[уничтожать]] (τινὰ [[πρόρριζον]] Eur., Plut.);<br /><b class="num">8</b> [[разорять]] (ἡ [[Ἰταλία]] ἐκτριβεῖσα Plut.).
}}
}}
{{ls
{{ls
Line 27: Line 30:
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''ἐκτρίβω:''' [ῑ], μέλ. <i>-ψω</i>, Παθ. μέλ. βʹ <i>-τρῐβήσομαι</i>, παρακ. -[[τέτριμμαι]]·<br /><b class="num">I.</b> [[τρίβω]] με [[δύναμη]] και μέσω της τριβής, [[παράγω]] [[κάτι]], [[πῦρ]] ἐκτρ., [[παράγω]], [[δημιουργώ]], [[ανάβω]] [[φωτιά]] μέσω τριβής, σε Ξεν.· [[τρίβω]] [[δυνατά]], σε Σοφ.<br /><b class="num">II.</b> [[συντρίβω]], δηλ. [[καταστρέφω]] εξ ολοκλήρου, ολοκληρωτικά, σε Ηρόδ., Ευρ.· <i>βίον ἐκτρ</i>., [[τελειώνω]] άσχημα έναν άθλιο βίο, σε Σοφ. — Παθ., [[πρόρριζος]] ἐκτρέτριπται, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">III.</b> [[τρίβω]] διαρκώς, [[φθείρω]], [[λιώνω]], σε Ευρ.
|lsmtext='''ἐκτρίβω:''' [ῑ], μέλ. <i>-ψω</i>, Παθ. μέλ. βʹ <i>-τρῐβήσομαι</i>, παρακ. -[[τέτριμμαι]]·<br /><b class="num">I.</b> [[τρίβω]] με [[δύναμη]] και μέσω της τριβής, [[παράγω]] [[κάτι]], [[πῦρ]] ἐκτρ., [[παράγω]], [[δημιουργώ]], [[ανάβω]] [[φωτιά]] μέσω τριβής, σε Ξεν.· [[τρίβω]] [[δυνατά]], σε Σοφ.<br /><b class="num">II.</b> [[συντρίβω]], δηλ. [[καταστρέφω]] εξ ολοκλήρου, ολοκληρωτικά, σε Ηρόδ., Ευρ.· <i>βίον ἐκτρ</i>., [[τελειώνω]] άσχημα έναν άθλιο βίο, σε Σοφ. — Παθ., [[πρόρριζος]] ἐκτρέτριπται, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">III.</b> [[τρίβω]] διαρκώς, [[φθείρω]], [[λιώνω]], σε Ευρ.
}}
{{elru
|elrutext='''ἐκτρίβω:''' (ῑ)<br /><b class="num">1)</b> [[тереть]] (ἐν πέτροισι πέτρον Soph.);<br /><b class="num">2)</b> [[добывать трением или высекать]] ([[πῦρ]] Xen.);<br /><b class="num">3)</b> [[стирать]], [[изнашивать]] ([[σίδηρος]] ἐκτρίβεται Plut.): τὰς ὁπλὰς ἐκ τῆς ὁδοῦ ἐκτετριμμένος Luc. (об осле) стерши себе о дорогу копыта; [[Ἄτλας]] νώτοις οὐρανὸν (= νῶτα οὐρανῷ) ἐκτρίβων Eur. Атлант, держащий на своих плечах небо; κακὸν [[κακῶς]] ἐκτρῖψαι βίον Soph. ужасно закончить ужасную жизнь;<br /><b class="num">4)</b> [[стирать]], [[счищать]] ([[ῥύπον]] Plut. );<br /><b class="num">5)</b> [[натирать]], [[чистить]] (τὰς πανοπλίας Polyb.);<br /><b class="num">6)</b> досл. высверливать, перен. удалять, уничтожать (τοῦ Κύκλωπος ὀφθαλμὸν [[ὥσπερ]] σφηκιάν Eur.; ποίην ἐκ τῆς γῆς Her.);<br /><b class="num">7)</b> [[истреблять]], [[уничтожать]] (τινὰ [[πρόρριζον]] Eur., Plut.);<br /><b class="num">8)</b> [[разорять]] (ἡ [[Ἰταλία]] ἐκτριβεῖσα Plut.).
}}
}}
{{mdlsj
{{mdlsj
|mdlsjtxt=fut. ψω fut. 2 [[pass]]. -τρῐβήσομαι perf. -[[τέτριμμαι]]<br /><b class="num">I.</b> to rub out, πῦρ ἐκτρ. to [[produce]] [[fire]] by [[rubbing]], Xen.:— to rub [[hard]], Soph.<br /><b class="num">II.</b> to rub out, i. e. to [[destroy]] [[root]] and [[branch]], Hdt., Eur.; βίον ἐκτρ. to [[bring]] [[life]] to a [[wretched]] end, Soph.:—Pass., [[πρόρριζος]] ἐκτέτριπται Hdt.<br /><b class="num">III.</b> to rub [[constantly]], [[wear]] out, Eur.
|mdlsjtxt=fut. ψω fut. 2 [[pass]]. -τρῐβήσομαι perf. -[[τέτριμμαι]]<br /><b class="num">I.</b> to rub out, πῦρ ἐκτρ. to [[produce]] [[fire]] by [[rubbing]], Xen.:— to rub [[hard]], Soph.<br /><b class="num">II.</b> to rub out, i. e. to [[destroy]] [[root]] and [[branch]], Hdt., Eur.; βίον ἐκτρ. to [[bring]] [[life]] to a [[wretched]] end, Soph.:—Pass., [[πρόρριζος]] ἐκτέτριπται Hdt.<br /><b class="num">III.</b> to rub [[constantly]], [[wear]] out, Eur.
}}
}}