προπετής: Difference between revisions

|Definition=προπετές, ([[προπίπτω]])<br><span class="bld">A</span> [[falling]] or [[slipping]] down in [[bed]], εἰ π. γένοιτο Hp.''Prog.''3; π. ἐπὶ πόδας Id.''Coac.''487; π. ἂν ἐγίνετο ἡ [[βάδισις]] [[out of control]], Arist.''IA''712a29, cf. Diocl.Fr. 142.<br><span class="bld">2</span> [[incline]]d [[forward]], κεφαλὴ τοῦ βραχίονος π. ἐς τοὔμπροσθεν Hp.''Art.''1; <b class="b3">προπετέστεραι γένυες</b> [[more]] [[prominent]], ib.31; ὁ μὲν αὐχὴν… μὴ π. πεφύκοι X.''Eq.''1.8; [[sloping]], of [[shoulder]]s, Gal.1.623; [[stooping]], μὴ ὀρθὸς ἀλλὰ μικρῷ προπετέστερος Arist.''Phgn.''807b31.<br><span class="bld">3</span> [[thrown away]], <b class="b3">κεῖται προπετές [τὸ κάταγμα]</b> S.''Tr.''701.<br><span class="bld">4</span> [[droop]]ing, at the point of [[death]], [[ζῇ γὰρ προπετής]] = he lives, though he is [[prostrate]] / though on the very edge ib.976 (anap.); ἡ προπετὴς Μοῖρα [[untimely]], IG 5(1).1355 (Messenia, ii A. D.).<br><span class="bld">5</span> [[prominent]], of the eyes, Poll.1.189, Philum. ap. Orib.''Syn.''8.10, Alex.Aphr.''Pr.''2.22; [[γνάθοι]], [[ὀφρῦς]], Poll.4.68,134.<br><span class="bld">II</span> metaph.,<br><span class="bld">1</span> [[being upon the point of]], πολιὰς ἐπὶ χαίτας π. E.''Alc.''909 (lyr.); τύμβου π. [[παρθένος]] Id.''Hec.'' 150 (anap.).<br><span class="bld">2</span> [[ready for]], [[prone]] to a thing, [[ἐπί]] or <b class="b3">εἴς τι</b>, X.''HG''2.3.15, 6.5.24; πρὸς τὰς ἡδονάς Pl.''Lg.''792d: c. inf., προπετέστατος μεταστῆσαι X.''HG''2.3.30.<br><span class="bld">3</span> [[headlong]], π. ἄγειν τὸν ἀκροατήν Arist.''Rh.''1409b31.<br><span class="bld">4</span> [[precipitate]], [[rash]], [[reckless]], π. σώματος ἡδοναί Aeschin.1.191; προπετὴς [[γέλως]] = [[uncontrolled]] [[laughter]], Isoc.1.15; εἴ τι προπετέστερον ἔπραττον Hyp. ''Dem.Fr.''6, cf. Men.''Pk.''441; ἡ π. ἀκρασία [[Aristotle|Arist.]]''[[Nicomachean Ethics|EN]]''1150b26; π. βίος Men.382; π. γλῶσσα Alciphr.3.57; of a lot, [[draw]]n at [[random]], Pi. ''N.''6.63.<br><span class="bld">b</span> of persons, οἱ θρασεῖς προπετεῖς [[Aristotle|Arist.]]''[[Nicomachean Ethics|EN]]''1116a7; τὰ θήλεα… [τῶν ἀρρένων] προπετέστερα Id.''HA''608b1; <b class="b3">μανικὸς καὶ π. ἐπὶ τῶν κινδύνων</b> Theopomp. Hist.268; οἱ π. Arr.''Epict.''4.13.5; οἱ γλώσσῃ προπετεῖς ''APl.''4.89 (Gall.); [[τὸ προπετές]] = [[προπέτεια]], opp. [[τὸ σεμνόν]], Hp.''Medic.'' 1.<br><span class="bld">5</span> <b class="b3">ἁρμονίαι προπετεῖς</b> = [[flowing]] [[rhythm]]s, D.H.''Dem.''40.<br><span class="bld">6</span> Medic., [[subject]] to [[diarrhoea]], Ath.13.584d (Comp.).<br><span class="bld">III</span> Adv. [[προπετῶς]] = [[headlong]], [[out of control]], π. εἰς τὸ κάταντες φέρεσθαι X.''Eq.''8.8.<br><span class="bld">2</span> metaph., [[headlong]], [[hastily]], <b class="b3">π. φέρεσθαι εἰς τὴν τυραννίδα</b> Id ''Hier.''7.2; [[προπετέως]] ταχυγλωσσότεροι Hp.''Epid.''4.45; ἐπερέσθαι π. [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''1.3.8, cf. Mem. ''Epit.''306; [[ἀποκρίνεσθαι]], [[ἀποφαίνεσθαι]], etc., [[Plato|Pl.]]''[[Philebus|Phlb.]]'' 45a, Isoc.12.272, etc.; <b class="b3">π. ἔχειν</b> to be [[rash]], [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''1.4.4 ([[varia lectio|v.l.]]); μηδὲν… πράξῃς π. Men. 574; [[prematurely]], AP5.144 (Asclep.); προπετέστερον χρῆσθαι ταῖς προνομαῖς Plb.3.102.11.

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0739.png Seite 739]] ές, vornüber fallend, vorwärts geneigt, hingestreckt, κεῖται, Soph. Trach. 698. 972. – Übertr., voreilig, <b class="b2">vorschnell,</b> [[keck]]; [[κλᾶρος]], Pind. N. 6, 65; οἱ γλώσσῃ προπετεῖς, Gall. 2 (Plan. 89); [[γέλως]], Isocr. 1, 15; vgl. προπετεῖς τοῦ σώματος ἡδοναί, Aesch. 1, 191; u. so adv., μὴ προπετῶς ἀποκρινόμενοι πταίσωμεν, Plat. Phil. 45 a, προπετῶς χρῆσθαι αὐτῇ, Dem. 59, 33; vgl. Xen. Cyr. 1, 3, 8, Sp., wie Pol., οὐδὲν προπετὲς οὐδὲ ἄκριτον 5, 12, 7, προπετέστερον ἐχρῶντο ταῖς προνομαῖς 3, 102, 11; – bereit wozu, nahe daran, τύμβου προπετῆ παρθένον, Eur. Hec. 152; πολιὰς ἐπὶ χαίτας προπετὴς ὤν, Alc. 913; übertr., [[geneigt]] wozu, πρὸς τὰς ἡδονάς, Plat. Legg. VII, 792 d; u. so adv., προπετῶς ἔχειν Xen. Cyr. 1, 4, 4, εἴς τι Hell. 6, 5, 24; – γαστέρα προπετεστέραν ἔχειν, zum Durchfall geneigt sein, Ath. XIII, 584 d.

|btext=ής, ές :<br /><b>I.</b> [[qui tombe en avant]] ; tombé en avant ; couché de tout son long, gisant;<br /><b>II.</b> [[qui se penche en avant]] ; <i>p. suite :</i>;<br /><b>1</b> <i>fig.</i> qui incline vers : τύμβου EUR vers le tombeau ; πολιὰς ἐπὶ χαίτας EUR vers des cheveux blancs, <i>càd</i> qui est sur le déclin de l'âge;<br /><b>2</b> [[enclin]], [[porté à]] : [[εἴς]] τι, [[ἐπί]] τι enclin à qch (aux plaisir, <i>etc.</i>);<br /><b>3</b> <i>abs.</i> qui se porte en avant, fougueux, emporté;<br /><i>Sp.</i> προπετέστατος;<br />[[NT]]: irréfléchi, impulsif.<br />'''Étymologie:''' [[προπίπτω]].

|elnltext=προπετής -ές [προπίπτω] Ion. adv. προπετέως voorover vallend, voorover hangend, voorover gevallen; van pers..; εἰ δὲ καὶ προπετὴς γένοιτο als (de patiënt) ook nog voorover valt Hp. Prog. 3; ἐπιδεῖν τύμβου προπετῆ... παρθένον je dochter zien, voorover gevallen op het graf Eur. Hec. 150; van zaken; πέφυκε... ἐς τοὔμπροσθεν προπετής (de kop van de arm) is van nature voorwaarts gebogen Hp. Art. 1; τοιόνδε κεῖται προπετές zo lag het dan op de grond Soph. Tr. 701; overdr.. προπετῆ ἄγει τὸν ἀκροατήν (die stijl) sleept de toehoorder halsoverkop mee Aristot. Rh. 1409b31. overdr. vervallend (tot):; πολιὰς ἐπὶ χαίτας ἤδη π. ὤν al tot grijze haren vervallend Eur. Alc. 909; abs..; ζῇ... προπετής hij leeft nog, op het randje Soph. Tr. 976; geneigd tot, met prep. εἰς, ἐπί of πρός + acc., met inf.: προπετέστατος ἐγένετο τὴν δημοκρατίαν μεταστῆσαι hij was als geen ander bereid de democratie omver te werpen Xen. Hell. 2.3.30. overhaast, onbezonnen:; οἱ μὲν θρασεῖς προπετεῖς overmoedige mensen zijn onbezonnen Aristot. EN 1116a7; subst. τὸ προπετές gehaastheid. Hp. Med. 1.

|elrutext='''προπετής:'''<br /><b class="num">1</b> [[брошенный прочь]], [[отброшенный]] (''[[sc.]]'' τὸ [[κάταγμα]] Soph.);<br /><b class="num">2</b> [[наклоненный вперед]], [[наклонный]] ([[βάδισις]] Arst.): ὁ αὐχὴν μὴ π., ἀλλ᾽ [[ὀρθός]] Xen. (конская) шея не опущенная, а крутая;<br /><b class="num">3</b> [[склоняющийся]] (близкий) к концу: π. πολιὰς ἐπὶ χαίτας Eur. доживший до седых волос; ζῇ π. Soph. еще живой;<br /><b class="num">4</b> [[склонный]], [[влекомый]] (ἐπί и εἴς τι Xen. или πρός τι Plat.): προπετέστατος ποιεῖν τι Xen. горящий желанием сделать что-л.;<br /><b class="num">5</b> [[стремительный]], [[неудержимый]], [[необузданный]] (τοῦ σώματος ἡδοναί Aeschin.; [[γέλως]] Isocr.; οἱ θρασεῖς Arst.);<br /><b class="num">6</b> [[опрометчивый]], [[необдуманный]] (μηδὲν προπετὲς πράσσειν NT).

|strgr=from a [[compound]] of [[πρό]] and [[πίπτω]]; falling [[forward]], i.e. [[headlong]] ([[figuratively]], [[precipitate]]): heady, [[rash]](-ly).