3,274,873
edits
τεύχω: Difference between revisions
m
Text replacement - "A.''Ag.''" to "A.''Ag.''"
m (Text replacement - "(?s)(\n{{ls\n\|lstext.*}})(\n{{.*}})(\n{{elru.*}})" to "$3$1$2") |
|||
| (17 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=teycho | |Transliteration C=teycho | ||
|Beta Code=teu/xw | |Beta Code=teu/xw | ||
|Definition= | |Definition=Il.1.110, S.''Tr.''756, etc.: <span class="bld">A</span> fut. τεύξω Od.1.277: aor. ἔτευξα Il.14.338, etc.; Ep. [[τεῦξα]] 18.609, Od.8.276: pf. τέτευχα ''AP''6.40 (Maced.), 9.202 (Leo Phil.), intr. once in Hom. (v. infr. 1.3); in correct writers [[τέτευχα]] is the pf. of [[τυγχάνω]] (for in Il.13.346 <b class="b3">ἡρώεσσι τετεύχατον</b> or [[τετεύχετον]] is [[falsa lectio|f.l.]] for [[ἐτεύχετον]]):—Med., fut. τεύξομαι in act. sense, Il.19.208 (dub. l. here and in [[Aeschylus|A.]]''[[Agamemnon|Ag.]]''1230), but prob. pass. in Il.5.653 (elsewhere fut. of [[τυγχάνω]]): aor. inf. τεύξασθαι ''h.Ap.''76, 221: redupl. aor. <b class="b3">τετῠκεῖν, -έσθαι</b>, v. infr. 1.1:—Pass., 3 fut. τετεύξομαι Il.21.322,585: aor. ἐτύχθην 4.470, A.''Eu.''353 (lyr.); ἐτεύχθην Hp.''Decent.''17 ([[varia lectio|v.l.]]), ''AP''6.207 (Arch.), etc. (but this belongs equally to [[τυγχάνω]]): pf. [[τέτυγμαι]], plpf. [[ἐτετύγμην]], freq. in Hom., etc., v. infr.; 3pl. [[τετεύχαται]], [[ἐτετεύχατο]], [[τετεύχατο]], Il.13.22, 11.808, 18.574: (v. [[τυγχάνω]]):—[[make ready]], [[make]], freq. in Ep. and Lyr.; also in A., but rare in S. and E. (once in Com., Eub.43); never in Prose.<br><span class="bld">I</span> [[produce by work]] or [[art]]; especially of material things, [[make]], [[build]], [[δώματα]], [[θάλαμον]], [[νηόν]], etc., Il.6.314, 14.166, Od.12.347, etc.; of a worker in metal, τὸ μὲν [σκῆπτρον] Ἥφαιστος κάμε τεύχων Il.2.101; θώρηκα, τὸν Ἥφαιστος κάμε τεύχων 8.195; <b class="b3">τρίποδας.. ἔτευχεν [Ἥφαιστος]</b> 18.373; <b class="b3">τ. δόλον</b>, of the net which [[Hephaestus]] [[wrought]], Od.8.276; τέκτονος υἱόν,.. ὃς χερσὶν ἐπίστατο δαίδαλα πάντα τεύχειν Il.5.61; of women's handiwork, <b class="b3">εἵματα τ.</b> Od.7.235; of a cook, <b class="b3">δεῖπνον τετυκεῖν</b> [[dress]] or [[prepare]] a [[meal]], 15.77,94 (so in Med., [[prepare]] a meal or [[have]] it [[prepare]]d, of those who are to eat it, 20.390; τετύκοντό τε δαῖτα Il.1.467, 2.430; τεύχοντο δαῖτα Od.10.182; τεύξεσθαι [[δόρπον]] Il.19.208; δόρπον τετύκοντο Od.12.307, cf. 283, al. (the Ep. aor. τετυκεῖν, [[τετυκέσθαι]] is used in this sense only)); also [[τεῦχε]] κυκειῶ Il.11.624; <b class="b3">ἄλφιτα τεύχουσαι</b> [[preparing]] [[meal]] (by [[grind]]ing the [[grain]]), Od.20.108; <b class="b3">αὐτὰρ ὁ εἴδωλον τεῦξ'</b> [[forme]]d, [[create]]d it, Il5.449: so also in Pi. and A., θεὸς ὁ τὰ πάντα τεύχων βροτοῖς Pi.''Fr.''141, cf. ''O.''1.30; δαῖτ'.. ἔτευξεν [[Aeschylus|A.]]''[[Agamemnon|Ag.]]''731 (lyr.); <b class="b3">φάρμακον τεύχουσα</b> ib.1261; <b class="b3">ὦ γαῖα κεραμί, τίς σε Θηρικλῆς ποτε ἔτευξε</b>; Eub. [[l.c.]]:—Pass., δώματα τετεύχαται Il.13.22; ἐν βήσσῃσι τετυγμένα δώματα Od.10.210, 252, cf. 21.215; θεῶν ἐτετεύχατο βωμοί Il. 11.808; βωμὸς.. τέτυκτο Od.17.210; νηός γε τέτυκτο Il.5.446; <b class="b3">οἱ..</b> <b class="b3">σῆμα τετεύξεται</b> for him a [[tomb]] [[shall]] be [[built]], 21.322; εἵματα.. τετυγμένα χερσὶ γυναικῶν 22.511; <b class="b3">ἱμάντα... ᾧ ἔνι πάντα τετεύχαται</b> in which all are [[wrought]], are to [[be found]], 14.220: <b class="b3">τετύχθαι τινός</b> to [[be made of]].., βόες χρυσοῖο τετεύχατο κασσιτέρου τε 18.574; περόνη χρυσοῖο τέτυκτο Od.19.226, cf. Hes.''Sc.''208: c. dat. rei, <b class="b3">τετυγμένα δώματα.. ξεστοῖσιν λάεσσι</b> [[built]] [[with]] or of.., Od.10.210; αἱ μὲν γὰρ [πύλαι] κεράεσσι τετεύχαται, αἱ δ' ἐλέφαντι 19.563; but <b class="b3">δόμον.. αἰθούσῃσι τετυγμένον</b> [[built]] or [[furnish]]ed with.., Il.6.243.<br><span class="bld">2</span> pf. part. [[τετυγμένος]] freq. has the sense of an Adj., = [[τυκτός]], [[well-made]], [[well-wrought]], [[τεῖχος]], βωμὸς τετ., Il.14.66, Od.22.335, al.; [[σάκος]], [[δέπας]], [[κρητήρ]], Il.14.9, 16.225, 23.741, al.; ἄγγεα Od.9.223; δῶρα 16.185; [[ἀγρός]] [[wrought]], [[tilled]], 24.206: metaph., <b class="b3">νόος ἐν στήθεσσι τετυγμένος</b> a [[ready]], [[constant]] [[mind]], 20.366.<br><span class="bld">3</span> pf. part. Act. occurs once in pass. sense, <b class="b3">ῥινοῖο τετευχώς</b> made of [[hide]], 12.423.<br><span class="bld">II</span> of [[natural]] [[phenomena]], [[action]]s, [[event]]s, etc., [[cause]], [[bring to pass]], <b class="b3">τ. ὄμβρον ἠὲ χάλαζαν</b>, of [[Zeus]], Il.10.6; αἱ δὲ [πύλαι] πετασθεῖσαι τεῦξαν φάος 21.538; <b class="b3">παλίωξιν τ.</b> 15.70, cf. Hes.''Sc.''154 (Pass.); βοὴν διὰ ἄστεος Od.10.118; γέλω δ' ἑτάροισιν ἔτευχε 18.350; <b class="b3">γάμον τ.</b> 1.277; τ. πομπήν 10.18, cf. Pi.''P.''4.164; τ. πόλεμον καὶ φύλοπιν Od.24.476; θάνατόν τινι 20.11; <b class="b3">ἄλγεα, κήδεά τινι</b>, [[work]] one [[woe]], Il.1.110, Od. 1.244; ἐν δ' ἄρα οἱ στήθεσσι.. αἱμυλίους τε λόγους καὶ [[ἐπίκλοπος|ἐπίκλοπον]] [[ἦθος]] τεῦξε Hes.''Op.''79, cf. 265, ''Th.''570; τ. ξείνια Pi.''P.''4.129; τ. [[μέλος]] ib.12.19; τ. [[γέρας]], [[τιμάν]] τινι, [[get]] him [[honour]], Id.''I.''1.14,67; τ. κακά A.''Eu.''125; <b class="b3">τ. στάσιν ἐν ἀλλήλαισι</b>, i.e. to [[quarrel]], Id.''Pers.''189; τ. φόβον Id.''Pr.''1090 (anap.); σφαγάς S.''Tr.''756; τάφον E.''Rh.''959; φίλοις ἔριν Id.''Andr.''644; κρυπτὸν δόλον Call. in ''PSI''11.1218a6:—Pass., to [[be caused]], and so, [[arise]], [[occur]], ἔργον ἐτύχθη ἀργαλέον Il. 4.470, cf. 2.320; οὐ γὰρ ἔτ' ἀνσχετὰ ἔργα τετεύχαται Od.2.63, cf. Il.14.53, 22.450; τὰ δ' οὐ ἴσαν, ὡς ἐτέτυκτο Od.4.772, cf. 392; ἡμῖν νεῖκος ἐτύχθη Il.11.671; πὰρ Διὸς ἀθανάτοισι χόλος καὶ μῆνις ἐτύχθη 15.122; Ἀργείοισι.. νόστος ἐτύχθη 2.155; <b class="b3">ὅμαδος ἐτ.</b> 12.471, etc.; <b class="b3">τετεύξεται αἰπὺς ὄλεθρος</b> ib.345, cf. 5.653; <b class="b3">εἰ δή μοι ὁμοίη μοῖρα τέτυκται</b> is [[ordain]]ed, 18.120; ὁπποτέρῳ θάνατος καὶ μοῖρα τέτυκται 3.101; <b class="b3">φόνος υἷι τέτ</b>. Od.4.771; φίλοισι δὲ κήδεα.. τετεύχαται 14.138, cf. Il.21.585; <b class="b3">ἐν βροτοῖς γέρων λόγος τέτυκται</b> there [[exist]]s, [[Aeschylus|A.]]''[[Agamemnon|Ag.]]'' 751 (lyr.), cf. E.''El.''457 (lyr.).<br><span class="bld">III</span> c. acc. pers., [[make]] so and so, ὄφρα μιν.. ἄγνωστον τεύξειεν Od.13.191, cf. 397; <b class="b3">τ. τινὰ ἰσοδαίμονα, μέγαν, εὐδαίμονα</b>, Pi.''N.''4.84, A.''Eu.''668, E.''Heracl.''614 (lyr.): of things, οὐδέ κεν ἄλλως οὐδὲ θεὸς τεύξειε Od.8.177: c. dupl. acc., <b class="b3">ὦ πούς, τί σε.. τεύξω</b>; what [[shall]] I [[make]] of [[thee]]? S.''Ph.''1189 (lyr.):—hence in pf. and plpf. Pass. simply for [[γίγνεσθαι]] or [[εἶναι]], Ζεὺς ταμίης πολέμοιο τέτυκται Il.4.84; [Ὠκεανὸς] γένεσις πάντεσσι τέτ. 14.246; ὅς ῥα Σκαμάνδρου ἀρητὴρ ἐτετυκτο 5.78, cf. 16.605; <b class="b3">οὐ μὲν γάρ τι καταθνητός γ' ἐτ.</b> 5.402, cf. 16.622; <b class="b3">νόον ἐν πρώτοισι.. ἐτ.</b> [[was]] among the [[first]] in [[mind]], 15.643; <b class="b3">γυναικὸς ἄρ' ἀντὶ τέτυξο</b> [[thou]] [[was]] like a [[woman]], 8.163; ἀντὶ κασιγνήτου ξεῖνός θ' [[ἱκέτης]] τε τέτυκται Od.8.546; Νύμφαις, ταὶς Δίος ἐξ αἰγιόχω φαῖσι τετυγμέναις Alc.85: also of things, <b class="b3">τόδε σῆμα τετύχθω</b> [[let]] this [[be]] the [[sign]], Od.21.231, cf. Il.22.30: in aor. 1, πέπλων [[ἅκληρος]] ἐτύχθην A.''Eu.''353 (lyr.), cf. ''Supp.''87 (lyr.). | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
| Line 14: | Line 14: | ||
}} | }} | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=<i>f.</i> [[τεύξω]], <i>ao.</i> ἔτευξα, <i>pf.</i> [[τέτευχα]], <i>dont le sens se confond, comme la forme, avec ceux du pf. de</i> [[τυγχάνω]];<br /><i>Pass. ao.</i> [[ἐτύχθην]], <i>pf.</i> [[τέτυγμαι]], <i>f.ant.</i> [[τετεύξομαι]];<br /><b>I.</b> faire <i>en parl. d'un travail qcque manuel ou intellectuel, particul.</i> :<br /><b>1</b> fabriquer, faire, préparer, construire, édifier, bâtir : δώματα IL, OD une maison ; νηόν OD un temple;<br /><b>2</b> façonner, | |btext=<i>f.</i> [[τεύξω]], <i>ao.</i> ἔτευξα, <i>pf.</i> [[τέτευχα]], <i>dont le sens se confond, comme la forme, avec ceux du pf. de</i> [[τυγχάνω]];<br /><i>Pass. ao.</i> [[ἐτύχθην]], <i>pf.</i> [[τέτυγμαι]], <i>f.ant.</i> [[τετεύξομαι]];<br /><b>I.</b> [[faire]] <i>en parl. d'un travail qcque manuel ou intellectuel, particul.</i> :<br /><b>1</b> fabriquer, faire, préparer, construire, édifier, bâtir : δώματα IL, OD une maison ; νηόν OD un temple;<br /><b>2</b> [[façonner]], [[fabriquer]] : τρίποδας IL des trépieds ; εἵματα OD des vêtements ; <i>Pass.</i> [[βόες]] χρυσοῖοι [[τετεύχατο]] IL des bœufs avaient été travaillés en or ; [[περόνη]] χρυσοῖο [[τέτυκτο]] IL, OD l'agrafe était faite d'or ; <i>de même au pf. Act. avec sens Pass.</i> : βοὸς ῥινοῖο τετευχώς OD fait en cuir de bœuf ; <i>particul.</i> façonner <i>ou</i> fabriquer avec art ; part. <i>pf. Pass.</i> τετυγμένος, η, ον façonné avec art ; ἀγρὸν ἵκοντο καλὸν Λαέρταο τετυγμένον OD ils allèrent dans le beau champ bien cultivé de Laerte;<br /><b>3</b> apprêter : [[δεῖπνον]] OD un repas;<br /><b>4</b> créer : [[εἴδωλον]] IL un fantôme;<br /><b>5</b> <i>en parl. de phénomènes naturels, d'événements, etc.</i> produire, faire naître, provoquer : ὄμβρον ἠὲ χάλαζαν IL faire arriver de la pluie <i>ou</i> de la grêle ; τ. [[γέλων]] OD provoquer le rire ; τ. πόλεμον OD faire naître une guerre ; τ. θάνατόν τινι préparer la mort à qqn, dresser un plan de meurtre contre qqn ; τ. τινὶ ἄλγεα IL, κήδεα OD préparer de la peine, de la souffrance à qqn ; ἀοιδὴν τ. τινι OD inspirer à qqn un chant ; ταῦτά γ' ἑτοῖμα [[τετεύχαται]] IL cela est arrivé ainsi ; [[οὐ]] γὰρ ἔτ' ἀνσχετὰ ἔργα [[τετεύχαται]] OD il est arrivé (il s'est passé) des choses qui ne sont plus supportables ; [[ἡμῖν]] [[νεῖκος]] ἐτύχθη IL entre nous surgit une querelle ; [[ὅμαδος]] ἐτύχθη IL, [[μάχη]] ἐτύχθη IL il s'engagea une mêlée, un combat ; [[ἔνθα]] [[κε]] [[νόστος]] ἐτύχθη IL maintenant le retour se serait produit, s'en serait suivi;<br /><b>II.</b> [[mettre dans tel état]] : ἄγνωστον τεύχειν τινά OD rendre qqn méconnaissable ; τεύχειν μέγαν ESCHL rendre grand, puissant ; ὦ [[πούς]], [[πούς]], τί σ' ἔτ' [[ἐν]] βίῳ [[τεύξω]] [[τῷ]] [[μετόπιν]] ; SOPH ô mon pied, mon pied, que dois-je faire de toi désormais ? <i>càd</i> comment supporterai-je ma blessure ? <i>au pf. Pass.</i> [[τέτυγμαι]] être fait ; être : Ὠκεανὸς [[γένεσις]] πάντεσσι τέτυκται IL l'Océan est la source de toutes choses ; Ζεὺς [[ταμίης]] πολέμοιο τέτυκται IL Zeus est l'arbitre du combat ; νόον [[ἐν]] πρώτοισι ἐτέτυκτο IL par l'intelligence il était au nombre des premiers ; <i>de même l'ao.</i> [[ἐτύχθην]] <i>au sens de</i> : je suis devenu.<br />'''Étymologie:''' R. Τυχ, toucher le but, d'où réaliser, faire ; cf. [[τυγχάνω]]. | ||
}} | }} | ||
{{elru | {{elru | ||
|elrutext='''τεύχω:''' (fut. [[τεύξω]], aor. ἔτευξα - эп. τεῦξα, pf. [[τέτευχα]], эп. aor. 2 τέτῠκον - inf. [[τετυκεῖν|τετῠκεῖν]]; pass.: fut. 3 [[τετεύξομαι]], aor. [[ἐτύχθην]] и ἐτεύχθην, pf. [[τέτυγμαι]] - эп. 3 л. pl. [[τετεύχαται]], ppf. ἐτετύγμην - эп. 3 л. pl. τετεύχᾰτο)<br /><b class="num">1 | |elrutext='''τεύχω:''' (fut. [[τεύξω]], aor. ἔτευξα - эп. τεῦξα, pf. [[τέτευχα]], эп. aor. 2 τέτῠκον - inf. [[τετυκεῖν|τετῠκεῖν]]; pass.: fut. 3 [[τετεύξομαι]], aor. [[ἐτύχθην]] и ἐτεύχθην, pf. [[τέτυγμαι]] - эп. 3 л. pl. [[τετεύχαται]], ppf. ἐτετύγμην - эп. 3 л. pl. τετεύχᾰτο)<br /><b class="num">1</b> [[строить]], [[сооружать]], [[воздвигать]] (δώματα, νηὸν Ἠελίῳ Hom.);<br /><b class="num">2</b> [[изготовлять]], [[делать]] (θώρηκα, εἵματα τετυγμένα χερσὶ γυναικῶν Hom.): [[ἐπίτονος]] ῥινοῖο τετευχώς (со знач. pass.) Hom. ремень, сделанный из кожи;<br /><b class="num">3</b> [[готовить]], [[приготовлять]], [[стряпать]] ([[δεῖπνον]] Hom.): τ. ἄλφιτα καὶ [[ἀλείατα]] Hom. готовить ячменную и пшеничную муку; τ. [[φάρμακον]] Aesch. приготовлять яд;<br /><b class="num">4</b> [[искусно делать]] (χρητὴρ τετυγμένος Hom.): [[τεῖχος]] τετυγμένον Hom. прочный или высокий вал;<br /><b class="num">5</b> [[обрабатывать]] (ἀγρὸς τετυγμένος Hom.);<br /><b class="num">6</b> [[сажать]], [[насаждать]] ([[ἄλσος]] Pind.);<br /><b class="num">7</b> [[создавать]], [[творить]] ([[εἴδωλον]] Hom.; τὰ πάντα Pind.): [[νόος]] ἐν στήθεσσι τετυγμένος Hom. природный характер (досл. вложенная в грудь душа); [[ταῦτα]] ἑτοῖμα [[τετεύχαται]] Hom. это действительно произошло; τῷ δὲ πατὴρ [[τοιόσδε]] τέτυκται Hom. у него такой же отец; ἴδωμ᾽, ὅτιν᾽ ἔργα τέτυκται Hom. посмотрю, что случилось;<br /><b class="num">8</b> [[приводить в]] (какое-л.) состояние, делать: τινὰ ἄγνωστον τεῦξαι Hom. сделать кого-л. неузнаваемым; τινὰ εὐδαίμονα τεῦξαι Eur. осчастливить кого-л.; τὸ [[πόλισμα]] τεῦξαι [[μέγα]] Aesch. возвеличить город; τί σε [[τεύξω]]; Soph. что сделать мне с тобой?; ὃς Διὸς ἱρεὺς ἐτέτυκτο Hom. который был жрецом Зевса; θνητὸς δέ νυ καὶ σὺ [[τέτυξαι]] Hom. ведь и ты родился смертным; Διὸς [[ἵμερος]] οὐκ [[εὐθήρατος]] ἐτύχθη Aesch. воля Зевса неуловима; ἐν πρώτοισι ἐτέτυκτο Hom. он оказался в числе первых;<br /><b class="num">9</b> [[вызывать]] (ὄμβρον, [[γέλων]] τινί Hom.);<br /><b class="num">10</b> [[возбуждать]] (φιλότητα μετ᾽ ἀμφοτέροισι Hom.; στάσιν ἔν τισι Aesch.); pass. вспыхивать, возникать (Ἠλείοισι καὶ [[ἡμῖν]] [[νεῖκος]] ἐτύχθη Hom.);<br /><b class="num">11</b> [[устраивать]] (γάμον Hom.; σφαγάς Soph.; τάφον τινί Eur.): τεῦξαι βοήν Hom. поднять крик; εἰ δή μοι ὁμοίη [[μοῖρα]] τέτυκται Hom. если мне суждена такая же участь;<br /><b class="num">12</b> [[доставлять]] ([[γέρας]] τινί Pind.);<br /><b class="num">13</b> [[причинять]] (θάνατόν τινι Hom.): κακὰ κήδεά τινι τεῦξαι Hom. причинить кому-л. великие горести; τεύχων φόβον Aesch. внушающий страх; τ. ἀοιδήν τινι Hom. вдохновлять кого-л. на песнопения;<br /><b class="num">14</b> [[слагать]], [[сочинять]] ([[μέλος]] τύμβῳ Aesch.). | ||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
| Line 26: | Line 26: | ||
}} | }} | ||
{{Slater | {{Slater | ||
|sltr=[[τεύχω]] (τεύχει; -ῃς; -ων, -οντα; -ειν: impf. τεῦχε: aor. (ἔ）τευξαν; τεῦξαι.) <br /> <b>a</b><br /> <b>I</b> constr<abbr title="Illegible text in print source">†</abbr>ct τεῦξαν δ' ἀπύροις ἱεροῖς [[ἄλσος]] ἐν ἀκροπόλει (O. 7.48) <br /> <b>II</b> [[fashion]], [[compose]] [[ὁπόταν]] προοιμίων ἀμβολὰς τεύχῃς ἐλελιζομένα (sc. ὦ [[φόρμιγξ]]) (P. 1.4) [[παρθένος]] αὐλῶν τεῦχε πάμφωνον [[μέλος]] (P. 12.19) ἀλλ' ἐγὼ Ἡροδότῳ τεύχων τὸ μὲν ἅρματι τεθρίππῳ [[γέρας]] (I. 1.14) <br /> <b>III</b> [[fashion]], [[provide]] [[Χάρις]] δ' [[ἅπερ]] ἅπαντα τεύχει τὰ μείλιχα θνατοῖς (O. 1.30) ξείνἰ ἁρμόζοντα τεύχων (P. 4.129) “καὶ ὡς [[τάχος]] ὀτρύνει με τεύχειν ναὶ πομπάν” (P. 4.164) εἴη μιν ἔρνεσι φράξαι χεῖρα, τιμὰν ἑπταπύλοις Θήβαισι τεύχοντ (I. 1.67) ὁ πάντα [[τοι]] τά τε καὶ τὰ τεύχων Κρόνου [[παῖς]] (Pae. 6.132) θεὸς ὁ πάντα τεύχων βροτοῖς fr. 141.<br /> <b>b</b> [[make]] c. pr. adj. οἳ τεὸν δόμον Πυθῶνι δίᾳ θαητὸν ἔτευξαν (P. 7.12) οὐδὲ θερμὸν [[ὕδωρ]] τόσον γε μαλθακὰ τεύχει γυῖα, τόσσον [[εὐλογία]] φόρμιγγι [[συνάορος]] (τέγγει e Plutarcho Heyne) (N. 4.4) [[ὕμνος]] δὲ | |sltr=[[τεύχω]] (τεύχει; -ῃς; -ων, -οντα; -ειν: impf. τεῦχε: aor. (ἔ）τευξαν; τεῦξαι.) <br /> <b>a</b><br /> <b>I</b> constr<abbr title="Illegible text in print source">†</abbr>ct τεῦξαν δ' ἀπύροις ἱεροῖς [[ἄλσος]] ἐν ἀκροπόλει (O. 7.48) <br /> <b>II</b> [[fashion]], [[compose]] [[ὁπόταν]] προοιμίων ἀμβολὰς τεύχῃς ἐλελιζομένα (''[[sc.]]'' ὦ [[φόρμιγξ]]) (P. 1.4) [[παρθένος]] αὐλῶν τεῦχε πάμφωνον [[μέλος]] (P. 12.19) ἀλλ' ἐγὼ Ἡροδότῳ τεύχων τὸ μὲν ἅρματι τεθρίππῳ [[γέρας]] (I. 1.14) <br /> <b>III</b> [[fashion]], [[provide]] [[Χάρις]] δ' [[ἅπερ]] ἅπαντα τεύχει τὰ μείλιχα θνατοῖς (O. 1.30) ξείνἰ ἁρμόζοντα τεύχων (P. 4.129) “καὶ ὡς [[τάχος]] ὀτρύνει με τεύχειν ναὶ πομπάν” (P. 4.164) εἴη μιν ἔρνεσι φράξαι χεῖρα, τιμὰν ἑπταπύλοις Θήβαισι τεύχοντ (I. 1.67) ὁ πάντα [[τοι]] τά τε καὶ τὰ τεύχων Κρόνου [[παῖς]] (Pae. 6.132) θεὸς ὁ πάντα τεύχων βροτοῖς fr. 141.<br /> <b>b</b> [[make]] c. pr. adj. οἳ τεὸν δόμον Πυθῶνι δίᾳ θαητὸν ἔτευξαν (P. 7.12) οὐδὲ θερμὸν [[ὕδωρ]] τόσον γε μαλθακὰ τεύχει γυῖα, τόσσον [[εὐλογία]] φόρμιγγι [[συνάορος]] (τέγγει e Plutarcho Heyne) (N. 4.4) [[ὕμνος]] δὲ τῶν ἀγαθῶν ἐργμάτων βασιλεῦσιν ἰσοδαίμονα τεύχει φῶτα (N. 4.84) <br /> <b>c</b> in tmesis ἐπὶ στέφανον τεῦξαι (v. [[ἐπιτεύχω]]) (O. 8.32) | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
| Line 35: | Line 35: | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
|mdlsjtxt= | |mdlsjtxt=<b class="num">I.</b> to make [[ready]], make, [[build]], [[work]], Hom., Hes., Trag.;—of a [[cook]], [[δεῖπνον]] [[τετυκεῖν]] to [[dress]] or [[prepare]] a [[meal]], Od.; and in Mid., [[δεῖπνον]] τετυκέσθαι to [[have]] a [[meal]] [[prepared]], Hom.:—Pass., δώματα [[τετεύχαται]] Il.; [[θεῶν]] [[ἐτετεύχατο]] βωμοί Il.; c. gen., χρυσοῖο [[τετεύχαται]] are [[wrought]] of [[gold]], Il.; also, τετυγμένα δώματα λάεσσιν built with stones, Od.; but, [[δόμος]] αἰθούσηισι τετυγμένος built or furnished with vestibules, Il.<br /><b class="num">2.</b> the perf. [[part]]. τετυγμένος often passes [[into]] the [[sense]] of an adj., = [[τυκτός]], well-made, well-[[wrought]], Hom.; ἀγρὸς καλὸν τετ. well [[wrought]], well tilled, Od.;—metaph., [[νόος]] τετυγμένος a [[ready]], [[constant]] [[mind]], Hom.<br /><b class="num">3.</b> perf. act. [[part]]. [[once]] in [[pass]]. [[sense]], ῥινοῖο τετευχώς made of [[hide]], Hom.<br /><b class="num">II.</b> of events, to [[cause]], make, [[bring]] to [[pass]], [[bring]] [[about]], ὄμβρον ἠὲ χάλαζαν Il.; τ. βοήν to make a cry, Od.; τ. γάμον to [[bring]] it [[about]], Od.:—Pass., especially in perf., to be caused, and so to [[arise]], [[occur]], [[happen]], [[exist]], Hom., etc.<br /><b class="num">III.</b> c. acc. pers. to make so and so, ἄγνωστον τ. τινά Od.; τ. τινὰ μέγαν, εὐδαίμονα Aesch., Eur.; c. dupl. acc., τί σε [[τεύξω]]; [[what]] shall I make of thee? Soph.;—[[hence]] in perf. [[pass]]. [[simply]] for γίγνεσθαι or [[εἶναι]], [[Ζεύς|Ζεὺς]] [[ταμίης]] πολέμοιο τέτυκται Il.; γυναικὸς ἄφ' ἀντὶ [[τέτυξο]] thou wast like a [[woman]], Il. | ||
}} | }} | ||
{{FriskDe | {{FriskDe | ||
|ftr='''τεύχω''': {teúkhō}<br />'''Forms''': Aor. τεῦξαι, -ασθαι, mit Redupl. [[τετυκεῖν]], -έσθαι (κ analog.; Erklärungsversuch von Osthoff ZGdP 304 ff). Pass. [[τυχθῆναι]], Fut. [[τεύξω]], -ομαι, Pass. [[τετεύξομαι]], Perf. Ptz. τετευχώς (μ 423, passiv; myk. ''te''-''tu''-''ko''-''wo''-''a''), Ind. [[τέτευχα]] (sp.), [[τετεύχαται]] (Ν 22), τέτυκται, Plqpf. (ἐ)[[τετεύχατο]], (ἐ)τετύμην,<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[verfertigen]], [[fertigbringen]], [[herstellen]], von Handarbeit, Bau- und Holzwerk, [[bereiten]], oft von Speise und Trank, [[veranstalten]], [[verursachen]] (ep. poet. seit Il.; zum ep. Gebrauch Porzig Satzinhalte 119ff.).<br />'''Composita''': auch m. ἀμφι-, ἐπι-, κατα- u. a.,<br />'''Derivative''': Davon 1. Verbaladj. [[τυκτός]] ‘(künstlich) bearbeitet, vollendet’ (Hom., Theok.; Ammann Μν. [[χάριν]] 1, 19f.), [[εὔτυκτος]] [[wohl gearbeitet]], [[schön gebildet]] (Hom., B.); [[τευκτός]] ib. (Antiph., H., Suid.). [[νεότευκτος]] [[neu verarbeitet]] (Φ 592). 2. [[τεῦχος]], meist -εα, -η, n., pl. [[Rüstzeug]], [[Waffen]], [[Ausrüstung]] (ep. usw.; vgl. Trümpy Fachausdrücke 75ff.), sg. [[Gerät]], [[Gefäß]] (Trag., X., Arist. usw.), [[Papyrusfutteral]] (Pap.), auch vom mensch- lichen Körper (Hp., Arist.). Kompp., z.B. [[τευχεσφόρος]] [[Rüstung tragend]] (A., E.), [[τευχοπλάστις]] f. ‘Gefäße verferti- gend' (Lyk.); [[ἀτευχής]] [[ohne Rüstung]] (E.,''AP''), auf das Verb bezogen [[νεοτευχής]] = [[νεότευκτος]] (Ε 194). Davon [[τευχηστής]] ([[ἀνήρ]]) [[bewaffneter Krieger]] (A., Kall., A. R. u.a.; vgl. unten), -ηστήρ ib. (A.), -ήεις [[bewaffnet]] (Opp.; analogisch, Thieme Stud. 71 A. 3), -[[ήρης]] ib. (Orph.), -ῖτις f. Pflanzenname = [[σχοῖνος]] Ἀραβική (Dsk.), -''ītēs'' (Plin., Redard 77). 3. [[τεύχημα]] n. (A.''Fr''. 375 = 6 M.), entweder aus [[τεῦχος]] erweitert oder von [[τευχέω]], das in [[τετευχῆσθαι]] [[bewaffnet sein]] (χ 104) vorliegt für erwartetes *τετευχέσ-(σ)θαι wie [[τευχηστής]], -τήρ (für τευχεσ-nach [[ὠμηστής]], [[ὀρχηστής]] u.a.); [[ἀτεύχητος]] [[ohne Rüstung]] = [[ἀτευχής]] (''AP'', hell. Ep.); s. Wackernagel Unt. 249. — 4. [[τεύκτωρ]], -ορος m. [[Verfertiger]], [[Schöpfer]] (Man.), -τήρ m. ib. H., Phot., Suid.). 5. [[τεῦγμα]] n. [[Werk]] (Dosiad. ''Ara''), [[τεῦξις]]· [[κατασκευή]], [[ποίησις]] H., auch τύξιες pl. [[Künste]] (Athen II <sup>p</sup>), τύξιν· τεῦξιν, παρασκευήν H. — 6. [[Τυχίος]] m. PN, der dem Aias seinen Schild verfertigte (Η 220: [[Τυχίος]] [[κάμε]] τεύχων). —7. Ganz fraglich myk. ''to''-''u''-''ka'' = τουχά ‘Konfektion ?, Entgelt dafür?’ (Björck Eranos 52, 275, Mühlestein Bibl. Orient. 22, 195).<br />'''Etymology''': Neben [[τεύχω]], τεῦξαι [[verfertigen]] steht das Nasalpräsens [[τυγχάνω]] mit [[τυχεῖν]] in der etwas konkreteren und somit ursprünglicheren Bed. ‘das Ziel, den Zweck erreichen, (zufällig) begegnen’; an der ursprünglichen Zusammengehörigkeit ist kaum zu zweifeln. Genaue oder sichere außergriech. Entsprechungen dieser gewiß altererbten Wortgruppen fehlen. Eine Hypothese s. [[τυγχάνω]].<br />'''Page''' 2,888 | |ftr='''τεύχω''': {teúkhō}<br />'''Forms''': Aor. τεῦξαι, -ασθαι, mit Redupl. [[τετυκεῖν]], -έσθαι (κ analog.; Erklärungsversuch von Osthoff ZGdP 304 ff). Pass. [[τυχθῆναι]], Fut. [[τεύξω]], -ομαι, Pass. [[τετεύξομαι]], Perf. Ptz. τετευχώς (μ 423, passiv; myk. ''te''-''tu''-''ko''-''wo''-''a''), Ind. [[τέτευχα]] (sp.), [[τετεύχαται]] (Ν 22), τέτυκται, Plqpf. (ἐ)[[τετεύχατο]], (ἐ)τετύμην,<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[verfertigen]], [[fertigbringen]], [[herstellen]], von Handarbeit, Bau- und Holzwerk, [[bereiten]], oft von Speise und Trank, [[veranstalten]], [[verursachen]] (ep. poet. seit Il.; zum ep. Gebrauch Porzig Satzinhalte 119ff.).<br />'''Composita''': auch m. ἀμφι-, ἐπι-, κατα- u. a.,<br />'''Derivative''': Davon 1. Verbaladj. [[τυκτός]] ‘(künstlich) bearbeitet, vollendet’ (Hom., Theok.; Ammann Μν. [[χάριν]] 1, 19f.), [[εὔτυκτος]] [[wohl gearbeitet]], [[schön gebildet]] (Hom., B.); [[τευκτός]] ib. (Antiph., H., Suid.). [[νεότευκτος]] [[neu verarbeitet]] (Φ 592). 2. [[τεῦχος]], meist -εα, -η, n., pl. [[Rüstzeug]], [[Waffen]], [[Ausrüstung]] (ep. usw.; vgl. Trümpy Fachausdrücke 75ff.), sg. [[Gerät]], [[Gefäß]] (Trag., X., Arist. usw.), [[Papyrusfutteral]] (Pap.), auch vom mensch- lichen Körper (Hp., Arist.). Kompp., z.B. [[τευχεσφόρος]] [[Rüstung tragend]] (A., E.), [[τευχοπλάστις]] f. ‘Gefäße verferti- gend' (Lyk.); [[ἀτευχής]] [[ohne Rüstung]] (E.,''AP''), auf das Verb bezogen [[νεοτευχής]] = [[νεότευκτος]] (Ε 194). Davon [[τευχηστής]] ([[ἀνήρ]]) [[bewaffneter Krieger]] (A., Kall., A. R. u.a.; vgl. unten), -ηστήρ ib. (A.), -ήεις [[bewaffnet]] (Opp.; analogisch, Thieme Stud. 71 A. 3), -[[ήρης]] ib. (Orph.), -ῖτις f. Pflanzenname = [[σχοῖνος]] Ἀραβική (Dsk.), -''ītēs'' (Plin., Redard 77). 3. [[τεύχημα]] n. (A.''Fr''. 375 = 6 M.), entweder aus [[τεῦχος]] erweitert oder von [[τευχέω]], das in [[τετευχῆσθαι]] [[bewaffnet sein]] (χ 104) vorliegt für erwartetes *τετευχέσ-(σ)θαι wie [[τευχηστής]], -τήρ (für τευχεσ-nach [[ὠμηστής]], [[ὀρχηστής]] u.a.); [[ἀτεύχητος]] [[ohne Rüstung]] = [[ἀτευχής]] (''AP'', hell. Ep.); s. Wackernagel Unt. 249. — 4. [[τεύκτωρ]], -ορος m. [[Verfertiger]], [[Schöpfer]] (Man.), -τήρ m. ib. H., Phot., Suid.). 5. [[τεῦγμα]] n. [[Werk]] (Dosiad. ''Ara''), [[τεῦξις]]· [[κατασκευή]], [[ποίησις]] H., auch τύξιες pl. [[Künste]] (Athen II <sup>p</sup>), τύξιν· τεῦξιν, παρασκευήν H. — 6. [[Τυχίος]] m. PN, der dem Aias seinen Schild verfertigte (Η 220: [[Τυχίος]] [[κάμε]] τεύχων). —7. Ganz fraglich myk. ''to''-''u''-''ka'' = τουχά ‘Konfektion ?, Entgelt dafür?’ (Björck Eranos 52, 275, Mühlestein Bibl. Orient. 22, 195).<br />'''Etymology''': Neben [[τεύχω]], τεῦξαι [[verfertigen]] steht das Nasalpräsens [[τυγχάνω]] mit [[τυχεῖν]] in der etwas konkreteren und somit ursprünglicheren Bed. ‘das Ziel, den Zweck erreichen, (zufällig) begegnen’; an der ursprünglichen Zusammengehörigkeit ist kaum zu zweifeln. Genaue oder sichere außergriech. Entsprechungen dieser gewiß altererbten Wortgruppen fehlen. Eine Hypothese s. [[τυγχάνω]].<br />'''Page''' 2,888 | ||
}} | |||
{{mantoulidis | |||
|mantxt=(=[[κατασκευάζω]]). Ἴσως νά σχετίζεται μέ τό [[τυγχάνω]], ὅπου δές γιά περισσότερα παράγωγα. | |||
}} | |||
{{trml | |||
|trtx====[[build]]=== | |||
Afrikaans: bou; Albanian: ndërtoj; Amharic: መገንባት; Arabic: بَنَى; Algerian Arabic: بْنى; Moroccan Arabic: بْنى; South Levantine Arabic: بْنى; Armenian: կառուցել, շինել, սարքել, կերտել; Assamese: সাজ, বনা; Azerbaijani: qurmaq; Basque: eraiki; Belarusian: будаваць, пабудаваць; Bengali: নির্মাণ করা; Breton: sevel; Bulgarian: строя, градя; Burmese: ဆောက်; Catalan: construir, edificar; Chechen: хьал да; Cherokee: ᎠᏁᏍᎨᎭ, ᎠᏐᏲᎭ; Chinese Mandarin: 建設／建设, 建造; Classical Nahuatl: chīhua; Cornish: gwruthyl, byldya, derevel, drehevel; Czech: stavět, postavit, budovat, vybudovat; Danish: bygge; Dutch: [[bouwen]]; Esperanto: konstrui; Estonian: ehitama; Ewe: tu; Faroese: byggja; Finnish: rakentaa; French: [[construire]], [[édifier]], [[ériger]], [[bâtir]]; Ge'ez: ሐነጸ; Georgian: აშენება, აგება; German: [[bauen]]; Gothic: 𐍄𐌹𐌼𐍂𐌾𐌰𐌽; Greek: [[χτίζω]]; Ancient Greek: [[οἰκοδομέω]], [[δέμω]], [[μηχανάομαι]], [[πήγνυμι]], [[ποιέω]], [[τεύχω]]; Hebrew: בָּנָה; Hindi: तामीर करना, निर्माण करना; Hungarian: épít; Icelandic: byggja; Ido: konstruktar; Indonesian: membangun, mendirikan; Ingrian: rakentaa, stroittaa; Ingush: хьал де; Irish: tóg; Old Irish: con·utaing; Italian: [[costruire]], [[edificare]]; Japanese: 建てる, 築く, 建設する, 構築する; Karachay-Balkar: этерге, кураргъа; Kashubian: bùdowac; Kazakh: салу, құру; Khmer: សង់, កសាង; Kituba: tunga, kutunga; Korean: 만들다, 짓다, 건설하다; Kurdish Central Kurdish: دروستکردن; Northern Kurdish: ava kirin; Kyrgyz: куруу, салуу; Ladino: fraguar; Lao: ກໍ່ສ້າງ, ກໍ່, ສ້າງ; Latin: [[munio]], [[aedifico]], [[struo]], [[construo]]; Latvian: celt; Lingala: tónga; Lithuanian: statyti; Low German: boen; Macedonian: гради; Malay: membina; Malayalam: നിർമ്മിക്കുക; Maltese: bena; Maori: hanga; Marathi: बांधणे; Mongolian Cyrillic: барих, босгох; Nepali: निर्माण गर्नु; Norman: construithe, bâti; Norwegian Bokmål: bygge; Nynorsk: byggja; Occitan: construire; Old English: timbran; Old Norse: byggja; Oromo: ijaaruu; Persian: ساختن; Polish: budować, zbudować, wybudować, stawiać, postawić, wznosić, wznieść; Portuguese: [[construir]]; Romanian: clădi, construi; Russian: [[строить]], [[построить]]; Scots: build, big; Scottish Gaelic: tog; Serbo-Croatian Cyrillic: градити, изградити; Roman: gráditi, izgráditi; Shan: ၵေႃႇသၢင်ႈ; Slovak: stavať, postaviť; Slovene: graditi; Sorbian Lower Sorbian: twariś; Sotho: haha; Southern Altai: јазаар, тӧзӧӧр, эдер; Spanish: [[construir]], [[edificar]]; Swahili: kujenga; Swedish: anlägga, bygga, förfärdiga, uppföra, uppresa, upprätta; Sylheti: ꠛꠣꠘꠣꠘꠤ, ꠢꠣꠎꠣ; Tajik: сохтан; Tatar: төзү, ясау; Thai: ก่อ, สร้าง, ก่อสร้าง; Tibetan: བརྒྱབ, བཟོས; Turkish: yapmak, inşa etmek, kurmak; Ukrainian: будувати, збудувати; Urdu: تعمیر کرنا; Uyghur: سالماق, قىلماق; Uzbek: qurmoq, solmoq; Venetian: costruir; Vietnamese: xây, xây dựng; Volapük: bumön; Walloon: basti; Welsh: codi, adeiladu; White Hmong: kho; Yiddish: בויען, אויסבויען; Zhuang: hwnj, caux | |||
}} | }} | ||