πρώϊος: Difference between revisions

|Definition=Att. [[πρῷος]], α, ον: ([[πρωΐ]], [[πρῴ]]):—<br><span class="bld">A</span> [[early]],<br><span class="bld">I</span> [[early in the day]], [[at early morn]], Il.15.470 (neut. [[πρώϊον]] as adverb = [[πρωΐ]]); π. ἐμπολέα ''AP''6.304 (Phan.); π. ῥόδον Call.''Lav.Pall.''27; also περὶ δείλην πρωΐην [[Herodotus|Hdt.]]8.6; δείλης πρωΐας Philem.210.<br><span class="bld">2</span> Subst. [[πρωΐα]], ἡ, [[early morning]], <b class="b3">ἅμα τῇ π.</b> Aristeas 304; ἦν δὲ πρωΐα ''Ev.Jo.''18.28; πρωΐας γενομένης ''Ev.Matt.''27.1: gen. [[πρωΐας]] as adverb = [[πρῴ]], ib.21.18: with Preps., καθ' ἑκάστην πρωΐαν J.''AJ''7.8.1; ἀπὸ πρωΐας ἄχρις ἡλίου δύσεως ''IG''4.597.16 (Argos), cf. ''PLond.''3.1177.66 (ii A.D.).<br><span class="bld">II</span> [[early in]] [[the year]], πρώϊος [ὁ στρατὸς] συνελέγετο [[Herodotus|Hdt.]]8.130; <b class="b3">τῶν καρπίμων ἅττα μή 'στι π.</b> Ar.''V.''264; σικύων πρῴων Id.''Pax'' 1001, cf. 1164 (lyr.), [[Theophrastus|Thphr.]] ''[[De Causis Plantarum|CP]]'' 4.11.1; <b class="b3">π. χειμών</b> an [[early]] winter, Id.''Sign.''40; <b class="b3">τὸν πρώϊον</b> (or [[πρῷον]]) σῖτον ''PCair.Zen.''155.2 (iii B.C.); <b class="b3">διὰ τὸ τὰ μὲν πρώϊα, τὰ δ' ὄψια προΐεσθαι</b> (''[[sc.]]'' [[ᾠά]]) [[Aristotle|Arist.]]''[[Historia Animalium|HA]]''543a9; <b class="b3">π. τόπος</b> an [[early]] place, i.e. producing early fruits, [[Theophrastus|Thphr.]] ''[[Historia Plantarum|HP]]'' 8.2.9: Comp. [[πρωΐτερος]] Id.''CP'' 5.6.5 codd. [[πρωϊότης]], ητος, ἡ, [[earliness]], of fruits, ib.4.11.9.

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0803.png Seite 803]] früh, früh am Tage, früh Morgens, Il. 15, 470, wo πρώϊον adverbial = [[πρωΐ]] steht; [[δείλη]] πρωΐη, Her. 8, 6, die Morgendämmerung, wo es einige Erklärer von der frühen Abenddämmerung verstehen. – Übh. frühzeitig, früh im Jahre, Her. 8, 130. – Vgl. [[πρῷος]] u. [[πρωΐα]]. – Die compar. u. superl. πρωϊαίτερος u. πρωϊαίτατος s. unter [[πρωΐ]].

|btext=α, ον :<br /><b>1</b> [[du matin]], [[de bon matin]], [[matinal]] ; <i>adv.</i> • πρώϊον IL le matin, de bonne heure;<br /><b>2</b> [[de bonne heure]] <i>en gén. ; en parl. de fruits</i> précoce.<br />'''Étymologie:''' [[πρωΐ]].

|mltxt=-ΐα, -ον, και αττ. τ. [[πρῷος]], -α, -ον, Α [[πρωΐ]]<br /><b>1.</b> αυτός που ανήκει ή αναφέρεται στο [[πρωί]] ή αυτός που γίνεται [[κατά]] το [[πρωί]], ο [[πρωινός]]<br /><b>2.</b> αυτός που γίνεται [[κατά]] την [[αρχή]] μιας [[χρονικής]] περιόδου, αυτός που γίνεται πολύ [[νωρίς]], ο [[πρώιμος]] (α. «[ὁ στρατὸς] [[πρώϊος]] συνελέγετο ἐς Σάμον», <b>Ηρόδ.</b><br />β. «τὸν πρῷον σῖτον», πάπ.)<br /><b>3.</b> (για [[τόπο]]) αυτός που παράγει πρώιμους καρπούς («τόπον τινὰ πρώϊον καὶ εὔφορον», Θεόφρ.)<br /><b>4.</b> <b>το θηλ. ως ουσ.</b> ἡ [[πρωΐα]]<br /><b>βλ.</b> [[πρωία]]<br /><b>5.</b> (<b>το ουδ. ως επίρρ.</b>) <i>πρώϊον</i><br />[[κατά]] το [[πρωί]]<br /><b>6.</b> <b>φρ.</b> «[[δείλη]] [[πρωΐα]]» — το [[χρονικό]] [[διάστημα]] από 1 μ.μ. έως 3 μ.μ. [[περίπου]].

|lsmtext='''πρώϊος:''' Αττ. [[πρῷος]], -α, -ον (πρωΐ, [[πρῴ]])· [[νωρίς]],<br /><b class="num">I.</b> [[νωρίς]] μέσα στην [[ημέρα]], [[νωρίς]] την [[αυγή]], το [[πρωί]], [[πρωινός]], σε Ομήρ. Ιλ.· επίσης, <i>περὶ δείλην πρωΐην</i> (πρβλ. [[δείλη]]), σε Ηρόδ.· το [[πρωία]] χρησιμ. μόνο του, ως ουσ., <i>ἦν δὲ πρωΐα</i>, <i>πρωΐας γενομένης</i>, σε Καινή Διαθήκη<br /><b class="num">II.</b> [[νωρίς]] ως προς το [[έτος]], εγκαίρως· [[πρώϊος]] (<i>ὁ στρατὸς</i>) <i>συνελέγετο</i>, σε Ηρόδ.· πρῷα τῶν καρπίμων, οι πρώιμοι καρποί, σε Αριστοφ.

|elnltext=πρώϊος ook πρῷος -α -ον [πρωΐ] in de ochtend:; δείλη πρωΐη ochtendschemering Hdt. 8.6.1; n. adv. πρώϊον vanmorgen; Il. 15.470; subst. f. ochtend:. πρωΐας δὲ γενομένης toen het ochtend was NT Mt. 27.1. vroeg:. πρώϊος συνελέγετο ἐς Σάμον (de vloot) verzamelde zich vroeg in het jaar bij Samos Hdt. 8.130.1; πρωΐας ὥρας vroeg op de dag [Luc.] 49.39. te vroeg, voortijdig:; πρώιος... πικρὸν ἔδυς πέλαγος voortijdig ben je in de bittere zee ondergegaan AP 716.1; overdr. onrijp:. σίκυα π. onrijpe vijgen Aristoph. Pax 1001.