πτέρυξ: Difference between revisions

m
Text replacement - "Uebh." to "Übh."
m (Text replacement - "l’" to "l'")
m (Text replacement - "Uebh." to "Übh.")
 
(20 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=pteryks
|Transliteration C=pteryks
|Beta Code=pte/ruc
|Beta Code=pte/ruc
|Definition=(<span class="sense"><span class="bld">A</span> [[πτερύξ]] Aristarch. ap. Hdn.Gr.<span class="bibl">1.45</span>), ῠγος, ἡ: Ep. dat. pl. [[πτερύγεσσι]]: ([[πτερόν]]):—[[wing]] of a [[bird]], <span class="bibl">Il.2.316</span>; mostly pl., ib.<span class="bibl">462</span>, <span class="bibl">Od.2.149</span>, <span class="bibl">Hes.<span class="title">Sc.</span>134</span>, <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>52</span> (anap.), etc.; <b class="b3">λευκὴ πτεροῖσι, πλὴν . . ἄκρων τῶν πτερύγων</b> white in its [[plumage]], save . . the tips of the [[wing]]s, of the [[ibis]], <span class="bibl">Hdt.2.76</span>; of [[Eros]] and [[Nike]], <span class="bibl">Aristopho 11.8</span>: metaph., <b class="b3">κινοῦντα πτέρυγας ἤδη</b> '[[trying your wings]]', <span class="bibl">Lib.<span class="title">Ep.</span>155.2</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[winged creature]], [[bird]], AP6.12 (Jul.). </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[flight]], [[augury]], [[omen]], [[ποίων]] (sc. [[ὀρνίχων]]) οὐκ ἀγαθαὶ πτέρυγες <span class="bibl">Call.<span class="title">Lav.Pall.</span>124</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> [[anything like a wing]], </span><span class="sense"><span class="bld">1</span> in plural,= [[πτερύγιον|πτερύγια]], [[fins]] of [[fish]], <span class="bibl">Arist. <span class="title">HA</span>505b21</span>, <span class="bibl"><span class="title">Mir.</span>835b10</span>, <span class="bibl">Ael.<span class="title">NA</span>11.24</span>; [[flipper]]s of [[seal]]s, <span class="bibl">Arist. <span class="title">PA</span>697b5</span>; of [[dolphin]]s and [[whale]]s, <span class="bibl">Id.<span class="title">HA</span>537b3</span>; of the tortoise, <span class="bibl">Nic.<span class="title">Al.</span>559</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> pl., [[feathery foliage]], <span class="bibl">Thphr.<span class="title">HP</span>3.9.6</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">b</span> = [[ἄσπληνος]] ''1'', Dsc.3.134. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[blade]] of the [[steering]]-[[paddle]], <span class="title">IG</span>22.1607.74: hence, [[rudder]], <span class="bibl">S.<span class="title">Fr.</span>1083</span>; <b class="b3">ἑξήρετμοι π</b>., of [[oar]]s, <span class="title">Epigr.Gr.</span>337.2 (Cyzicus). </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> [[flap]] of a [[cuirass]], <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>4.7.15</span> ([[varia lectio|v.l.]]), cf. <span class="bibl"><span class="title">Eq.</span>12.4</span>, <span class="bibl">6</span>; of the Doric [[χιτών]], <span class="bibl">Ar.<span class="title">Fr.</span>325</span>, <span class="bibl">Men.<span class="title">Epit.</span>187</span>, <span class="title">Com.Adesp.</span>17.1 D., <span class="bibl">Plu.<span class="title">Comp.Lyc.Num.</span>3</span>, <span class="bibl">Poll.7.62</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">5</span> [[broad]] [[edge]] of a [[knife]] or [[hunting]]-[[spear]], <span class="bibl">Plu.<span class="title">Alex.</span>16</span>, <span class="bibl">Poll.5.21</span>; [[beak]] of the [[swordfish]] ([[varia lectio|v.l.]] [[ῥύγχος]]), <span class="bibl">Ael.<span class="title">NA</span>9.40</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">6</span> [[lobe]] of the [[lung]]s, <span class="bibl">Hp.<span class="title">Coac.</span>394</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">7</span> [[point]] of a [[building]], <span class="bibl">Poll.7.121</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">8</span> [[front frame]] of a [[torsion]]-[[engine]], <span class="bibl">Hero <span class="title">Bel.</span>101.8</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">9</span> [[shoulderblade]], <span class="bibl">Philostr.<span class="title">Gym.</span>30</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">10</span> in plural, title of [[poem]] whose lines form a pattern like wings, <span class="title">AP</span>15.24 (Simm.). </span><span class="sense"><span class="bld">11</span> pl., [[sail]]s, <span class="bibl">Com.Adesp.9</span> D., <span class="title">Lyr.Alex.Adesp.</span>20.9. </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> anything that [[cover]]s or [[protect]]s like [[wing]]s, π. πέπλων <span class="bibl">E.<span class="title">Ion</span> 1143</span>; <b class="b3">κολπώδη πτέρυγ' Εὐβοίας</b>, i.e. Aulis, <span class="bibl">Id.<span class="title">IA</span>120</span> (lyr.); νεοσσὸς ὡσεὶ πτέρυγας εἰσπίτνων ἐμάς <span class="bibl">Id.<span class="title">Tr.</span>751</span>; of a mountain, Λιβάνου πτέρυγες <span class="bibl">Musae.48</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[fence]], [[wall]], Lyc.291. </span><span class="sense"><span class="bld">IV</span> metaph., <b class="b3">πτέρυγες γόων</b> the [[wing]]s, i.e. the [[flight]] or [[flow]], of [[grief]], <span class="bibl">S. <span class="title">El.</span>242</span> (lyr.); π. Πιερίδων <span class="bibl">Pi.<span class="title">I.</span>1.64</span>.</span>
|Definition=(<br><span class="bld">A</span> [[πτερύξ]] Aristarch. ap. Hdn.Gr.1.45), ῠγος, ἡ: Ep. dat. pl. [[πτερύγεσσι]]: ([[πτερόν]]):—[[wing]] of a [[bird]], Il.2.316; mostly pl., ib.462, Od.2.149, Hes.''Sc.''134, [[Aeschylus|A.]]''[[Agamemnon|Ag.]]''52 (anap.), etc.; <b class="b3">λευκὴ πτεροῖσι, πλὴν.. ἄκρων τῶν πτερύγων</b> white in its [[plumage]], save.. the tips of the [[wing]]s, of the [[ibis]], [[Herodotus|Hdt.]]2.76; of [[Eros]] and [[Nike]], Aristopho 11.8: metaph., <b class="b3">κινοῦντα πτέρυγας ἤδη</b> '[[trying your wings]]', Lib.''Ep.''155.2.<br><span class="bld">2</span> [[winged creature]], [[bird]], AP6.12 (Jul.).<br><span class="bld">3</span> [[flight]], [[augury]], [[omen]], [[ποίων]] (''[[sc.]]'' [[ὀρνίχων]]) οὐκ ἀγαθαὶ πτέρυγες Call.''Lav.Pall.''124.<br><span class="bld">II</span> [[anything like a wing]],<br><span class="bld">1</span> in plural, = [[πτερύγιον|πτερύγια]], [[fins]] of [[fish]], [[Aristotle|Arist.]]''[[Historia Animalium|HA]]''505b21, ''Mir.''835b10, Ael.''NA''11.24; [[flipper]]s of [[seal]]s, [[Aristotle|Arist.]]''[[De Partibus Animalium|PA]]''697b5; of [[dolphin]]s and [[whale]]s, Id.''HA''537b3; of the tortoise, Nic.''Al.''559.<br><span class="bld">2</span> pl., [[feathery foliage]], [[Theophrastus|Thphr.]] ''[[Historia Plantarum|HP]]'' 3.9.6.<br><span class="bld">b</span> = [[ἄσπληνος]] ''1'', Dsc.3.134.<br><span class="bld">3</span> [[blade]] of the [[steering]]-[[paddle]], ''IG''22.1607.74: hence, [[rudder]], [[Sophocles|S.]]''[[Fragments|Fr.]]''1083; <b class="b3">ἑξήρετμοι π.</b>, of [[oar]]s, ''Epigr.Gr.''337.2 (Cyzicus).<br><span class="bld">4</span> [[flap]] of a [[cuirass]], X.''An.''4.7.15 ([[varia lectio|v.l.]]), cf. ''Eq.''12.4, 6; of the Doric [[χιτών]], Ar.''Fr.''325, Men.''Epit.''187, ''Com.Adesp.''17.1 D., Plu.''Comp.Lyc.Num.''3, Poll.7.62.<br><span class="bld">5</span> [[broad]] [[edge]] of a [[knife]] or [[hunting]]-[[spear]], Plu.''Alex.''16, Poll.5.21; [[beak]] of the [[swordfish]] ([[varia lectio|v.l.]] [[ῥύγχος]]), Ael.''NA''9.40.<br><span class="bld">6</span> [[lobe]] of the [[lung]]s, Hp.''Coac.''394.<br><span class="bld">7</span> [[point]] of a [[building]], Poll.7.121.<br><span class="bld">8</span> [[front frame]] of a [[torsion]]-[[engine]], Hero ''Bel.''101.8.<br><span class="bld">9</span> [[shoulderblade]], Philostr.''Gym.''30.<br><span class="bld">10</span> in plural, title of [[poem]] whose lines form a pattern like wings, ''AP''15.24 (Simm.).<br><span class="bld">11</span> pl., [[sail]]s, Com.Adesp.9 D., ''Lyr.Alex.Adesp.''20.9.<br><span class="bld">III</span> anything that [[cover]]s or [[protect]]s like [[wing]]s, π. πέπλων [[Euripides|E.]]''[[Ion]]''1143; <b class="b3">κολπώδη πτέρυγ' Εὐβοίας</b>, i.e. Aulis, Id.''IA''120 (lyr.); νεοσσὸς ὡσεὶ πτέρυγας εἰσπίτνων ἐμάς Id.''Tr.''751; of a mountain, Λιβάνου πτέρυγες Musae.48.<br><span class="bld">2</span> [[fence]], [[wall]], Lyc.291.<br><span class="bld">IV</span> metaph., <b class="b3">πτέρυγες γόων</b> the [[wing]]s, i.e. the [[flight]] or [[flow]], of [[grief]], S. ''El.''242 (lyr.); π. Πιερίδων Pi.''I.''1.64.
}}
}}
{{pape
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0809.png Seite 809]] υγος, ἡ (nach Aristarch. πτερύξ zu accentuiren, vgl. Schol. Il. 2, 316; Andere wollten gar einen Unterschied in der Bedeutung nach dem Accent machen, E. M.), [[Feder]], [[Flügel]]; πτέρυγος λάβεν, ergriff am Flügel, Il. 2, 316; ἀγαλλόμεναι πτερύγεσσιν, 2, 462, u. sonst; πτέρυγα χαλάξαις, Pind. P. 1, 6; πτερύγεσσιν ἀγλααῖς Πιερίδων, I. 1, 64; ἐλαφραῖς πτερύγων ῥιπαῖς, Aesch. Prom. 126; πτερύγων ἐρετμοῖσιν ἐρεσσόμενοι, Ag. 52; Soph. Ant. 114; übtr., γόων, El. 235; ἅμ' ἠελίου πτέρυγι θοῇ, Eur. Ion 123, u. öfter. – Uebh. ein hervorstehender, herabhangender Theil, z. B. des Ohres, am Kleide, am Harnisch, Xen. Equ. 12; τῆς κοπίδος, Plut. Alex. 16; am Geländer, des Gebirges, Mus. 48 u. s. w., wo zum Theil auch unser »Flügel« entspricht, Ael. H. A. 9, 40 nennt das Schwert des [[ξιφίας]] so, u. sonst auch die Scharfe, Schneide des Schwertes, Beiles, wobei wahrscheinlich auch an die Aehnlichkeit zu denken, welche das griechische Beil mit einem Flügel hat, auch λόγχης, Poll. 5, 21. – Bei Iul. Aeg. 9 (VI, 12) steht es für Vogel.
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0809.png Seite 809]] υγος, ἡ (nach Aristarch. πτερύξ zu accentuiren, vgl. Schol. Il. 2, 316; Andere wollten gar einen Unterschied in der Bedeutung nach dem Accent machen, E. M.), [[Feder]], [[Flügel]]; πτέρυγος λάβεν, ergriff am Flügel, Il. 2, 316; ἀγαλλόμεναι πτερύγεσσιν, 2, 462, u. sonst; πτέρυγα χαλάξαις, Pind. P. 1, 6; πτερύγεσσιν ἀγλααῖς Πιερίδων, I. 1, 64; ἐλαφραῖς πτερύγων ῥιπαῖς, Aesch. Prom. 126; πτερύγων ἐρετμοῖσιν ἐρεσσόμενοι, Ag. 52; Soph. Ant. 114; übtr., γόων, El. 235; ἅμ' ἠελίου πτέρυγι θοῇ, Eur. Ion 123, u. öfter. – Übh. ein hervorstehender, herabhangender Teil, z. B. des Ohres, am Kleide, am Harnisch, Xen. Equ. 12; τῆς κοπίδος, Plut. Alex. 16; am Geländer, des Gebirges, Mus. 48 u. s. w., wo zum Teil auch unser »Flügel« entspricht, Ael. H. A. 9, 40 nennt das Schwert des [[ξιφίας]] so, u. sonst auch die Scharfe, Schneide des Schwertes, Beiles, wobei wahrscheinlich auch an die Ähnlichkeit zu denken, welche das griechische Beil mit einem Flügel hat, auch λόγχης, Poll. 5, 21. – Bei Iul. Aeg. 9 (VI, 12) steht es für Vogel.
}}
{{bailly
|btext=υγος (ἡ) :<br /><b>I.</b> [[aile]] ; <i>p. ext.</i> vol des oiseaux ; <i>fig.</i> vol, essor <i>en parl. de gémissements</i>;<br /><b>II.</b> <i>p. anal.</i> <b>1</b> [[nageoire de poisson]];<br /><b>2</b> [[frange d'un vêtement]];<br /><b>3</b> αἱ πτέρυγες appendices d'une cuirasse sur les parties creuses du corps;<br /><b>4</b> tranchant aminci d'une épée, de la bouche du poisson [[ξίφος]];<br /><b>5</b> [[appendice en forme d'aile]] <i>en parl. de l'Eubée placée comme une aile sinueuse devant le continent</i>.<br />'''Étymologie:''' [[πτερόν]].
}}
{{elnl
|elnltext=πτέρυξ -υγος, ἡ [~ πτερόν] ep. dat. plur. πτερύγεσσι vleugel, meestal plur.:; ποτῶνται ἀγαλλόμενα πτερύγεσσι zij vliegen rond, pronkend met hun vleugels Il. 2.462; overdr.. πτέρυγας ὀξυτόνων γόων vleugels van bitter geweeklaag Soph. El. 242; νεοσσὸς ὡσεὶ πτέρυγας ἐσπίτνων ἐμάς als een jong vogeltje onder mijn vleugels kruipend Eur. Tr. 751. wat op een vleugel lijkt ‘vleugel':; πτέρυξ τῆς κοπίδος de lemmet (platte kant) van het mes Plut. Alex. 16.10; spec. i. v. m. roeiriemen; πτερύγων ἐρετμοῖσιν ἐρεσσόμενοι voortgeroeid op de riemslagen van hun wieken Aeschl. Ag. 52; van een landtong; τὰν κολπώδη πτέρυγ’ E ὐβοίας de zijde vol inhammen van Euboea Eur. IA 120; van de rand van kledingstuk; πορφυρᾶ πτέρυξ purperen zoom Men. Epitr. 404; τοῦ παρθενικοῦ χιτῶνος αἱ πτέρυγες de randen van de meisjesjurk Plut. Num. 25.7; van vleugelvormige bedekking. ὀρόφῳ πτέρυγα περιβάλλει πέπλων over het dak gooit hij een bedekking van kleden Eur. Ion 1143.
}}
{{elru
|elrutext='''πτέρυξ:''' ῠγος ἡ (эп. dat. pl. [[πτερύγεσσιν]])<br /><b class="num">1</b> [[крыло]] Hom., Hes., Her. etc.;<br /><b class="num">2</b> [[плавник]] (αἱ πτέρυγες τῶν ἰχθύων Arst.);<br /><b class="num">3</b> [[ласт]] (αἱ πτέρυγες τῶν φωκῶν Arst.);<br /><b class="num">4</b> [[придаток]], [[щупальце]] Arst.;<br /><b class="num">5</b> (у панциря), [[обшивка]] Xen.;<br /><b class="num">6</b> [[оборка]], [[пола]] (αἱ πτέρυγες τοῦ παρθενικοῦ χιτῶνος Plut.);<br /><b class="num">7</b> (широкий), [[клинок]] (τῆς κοπίδος Plut.);<br /><b class="num">8</b> [[весло]] Soph.;<br /><b class="num">9</b> [[прикрытие]], [[защита]], [[оплот]] (Εὐβοίης π. Eur.);<br /><b class="num">10</b> досл. полет, перен. звучание (πτέρυγες [[γόων]] Soph.);<br /><b class="num">11</b> [[птица]] (ἀπὸ πτερύγων καὶ θηρῶν Anth.).
}}
}}
{{ls
{{ls
|lstext='''πτέρυξ''': -ῠγος, ἡ· Ἐπικ. δοτ. πληθ. πτερύγεσσι· ([[πτερόν]]·) - ἡ [[πτέρυξ]] πτηνοῦ, κοινῶς «φτεροῦγα», Ἰλ. Β. 316· κατὰ τὸ πλεῖστον ἐν τῷ πληθυν., πτέρυγες, [[αὐτόθι]] 462, Ὀδ. Β. 149, Ἡσ. καὶ Αἰτ.· λευκοὶ πτεροῖσι..., πλὴν [[ἄκρων]] τῶν πτερύγων, λευκὰ κατὰ τὰ πτερὰ πλὴν τῶν [[ἄκρων]] τῶν πτερύγων, Ἡρόδ. 2. 76· ἐπὶ τοῦ Ἔρωτος καὶ τῆς Νίκης, Ἀριστοφῶν ἐν «Πυθαγοριστῇ» 2. 2) [[ζῷον]] [[πτερωτός]], πτηνόν, Ἀνθ. Π. 6. 11· [[ἐντεῦθεν]], [[οἰωνός]], [[σημεῖον]] προφητικόν, οὐκ ἀγαθαί πτέρυγες Καλλ. Λουτ. Παλλάδ. 124. ΙΙ. πᾶν [[πρᾶγμα]], παρεμφερὲς πρὸς πτέρυγα, 1) ἐν τῷ πληθ. πτέρυγες, = πτερύγια, τὰ τῶν ἰχθύων, Ἀριστ. π. Θαυμασ. 72, Αἰλ. π. Ζ. 11. 24· τὰ πτερύγια τῶν φωκῶν ἢ πόδες αὐτῶν, Ἀριστ. π. Ζ. Μορ. 4. 13, 29, πρβλ. περὶ τὰ Ζ. Ἱστορ. 4. 10. 11· τῆς χελώνης οἱ πόδες, Νικ. Ἀλεξίφ. 570· οἱ πλόκαμοι [[μαλακίων]] τινῶν, Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστορ. 2. 14, 4. 2) [[φυλλάριον]], ἢ [[μέρος]] φύλλου, Λατ. pinna, Θεοφρ. π. Φυτ· Ἱστ. 3. 9, 6 (ἴδε Schneid. ἐν τόπῳ)· - [[ὡσαύτως]] = [[πτερίς]], [[αὐτόθι]] 4. 2, 14 ([[ἔνθα]] ἴδε Scheid.), Διοσκ. 3. 151. 3) [[πηδάλιον]], Σοφ. Ἀποσπ. 930 ἐξήρετμοι πτ., ἐπὶ τῶν κωπῶν, Συλλ. Ἐπιγραφ. 3694· πρβλ. πτερὸν ΙΙΙ. Ι. 4) αἱ ἐκ μετάλλου ταινίαι, αἵτινες ἀπὸ τοῦ θώρακος κρεμάμεναι ἐκάλυπτον τὰ [[κάτωθεν]] τῆς ὀσφύος μέρη [[μέχρι]] τῶν γονάτων χωρὶς νὰ κωλύωσι τὰς κινήσεις τῶν σκελῶν, Ξενοφ. Ἀν. 4. 7, 15, πρβλ. Ἱππ. 12, 4 καὶ 6· [[ὡσαύτως]] ἐπὶ τοῦ Δωρικοῦ χιτῶνος, Ἀριστοφάν. Ἀποσπ. 312, Πλουτ. Λυκούργ. κ. Νουμ. Συγκρ. 3, Πολυδ. Ζ΄, 62, κτλ.· ἴδε πτερὸν ΙΙΙ. 10. 5) [[πτέρυξ]] κοπίδος, τὸ πλατὺ [[μέρος]] αὐτῆς, Πλουτ. Ἀλέξ. 16· ἐπὶ λόγχης, «[[ὅθεν]] δὲ πλατύνεται, πτέρυγες αἱ [[ἑκατέρωθεν]] προβολαὶ» Πολυδ. Ε΄, 21· ἐπὶ τοῦ ξιφοειδοῦς ῥύγχους τοῦ ξιφίου (ἀλλὰ μετὰ διαφ. γραφ. [[ῥύγχος]]), Αἰλ. π. Ζ. 9. 40. 6) λοβὸς τῶν πνευμόνων, Ἱππ. Κωακ. Προγν. 181. 7) τὸ [[ἄκρον]], ἡ κορυφὴ οἰκοδομήματος, Πολυδ. Ζ΄, 121· πρβλ. [[πτερύγιον]] ΙΙ. 4. ΙΙΙ. πᾶν ὅ, τι καλύπτει ἢ προστατεύει ὡς αἱ πτέρυγες. πτ. πέπλων Εὐρ. Ἴων. 1143· Εὐβοίης [[κολπώδης]] [[πτέρυξ]], ὅ ἐ. ἡ Αὐλίς, Δινδ. εἰς Εὐρ. Ι. Α. 120, πρβλ. Τρῳ. 746. IV. μεταφορ. ἴσχουσα πτέρυγας ὀξυτόνων γόων, κωλύουσα τὴν ἔξοδον ὀξέων γόων, Σοφ. Ἠλ. 243, [[ἔνθα]] ἴδε Ἕρμανν.· πτ. Πιερίδων Πινδ. Ι. 1. 90. - Πρβλ. [[πτερόν]], [[πτερύγιον]] ἀπ’ ἀρχῆς [[μέχρι]] τέλους.
|lstext='''πτέρυξ''': -ῠγος, ἡ· Ἐπικ. δοτ. πληθ. πτερύγεσσι· ([[πτερόν]]·) - ἡ [[πτέρυξ]] πτηνοῦ, κοινῶς «φτεροῦγα», Ἰλ. Β. 316· κατὰ τὸ πλεῖστον ἐν τῷ πληθυν., πτέρυγες, [[αὐτόθι]] 462, Ὀδ. Β. 149, Ἡσ. καὶ Αἰτ.· λευκοὶ πτεροῖσι..., πλὴν [[ἄκρων]] τῶν πτερύγων, λευκὰ κατὰ τὰ πτερὰ πλὴν τῶν [[ἄκρων]] τῶν πτερύγων, Ἡρόδ. 2. 76· ἐπὶ τοῦ Ἔρωτος καὶ τῆς Νίκης, Ἀριστοφῶν ἐν «Πυθαγοριστῇ» 2. 2) [[ζῷον]] [[πτερωτός]], πτηνόν, Ἀνθ. Π. 6. 11· [[ἐντεῦθεν]], [[οἰωνός]], [[σημεῖον]] προφητικόν, οὐκ ἀγαθαί πτέρυγες Καλλ. Λουτ. Παλλάδ. 124. ΙΙ. πᾶν [[πρᾶγμα]], παρεμφερὲς πρὸς πτέρυγα, 1) ἐν τῷ πληθ. πτέρυγες, = πτερύγια, τὰ τῶν ἰχθύων, Ἀριστ. π. Θαυμασ. 72, Αἰλ. π. Ζ. 11. 24· τὰ πτερύγια τῶν φωκῶν ἢ πόδες αὐτῶν, Ἀριστ. π. Ζ. Μορ. 4. 13, 29, πρβλ. περὶ τὰ Ζ. Ἱστορ. 4. 10. 11· τῆς χελώνης οἱ πόδες, Νικ. Ἀλεξίφ. 570· οἱ πλόκαμοι [[μαλακίων]] τινῶν, Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστορ. 2. 14, 4. 2) [[φυλλάριον]], ἢ [[μέρος]] φύλλου, Λατ. pinna, Θεοφρ. π. Φυτ· Ἱστ. 3. 9, 6 (ἴδε Schneid. ἐν τόπῳ)· - [[ὡσαύτως]] = [[πτερίς]], [[αὐτόθι]] 4. 2, 14 ([[ἔνθα]] ἴδε Scheid.), Διοσκ. 3. 151. 3) [[πηδάλιον]], Σοφ. Ἀποσπ. 930 ἐξήρετμοι πτ., ἐπὶ τῶν κωπῶν, Συλλ. Ἐπιγραφ. 3694· πρβλ. πτερὸν ΙΙΙ. Ι. 4) αἱ ἐκ μετάλλου ταινίαι, αἵτινες ἀπὸ τοῦ θώρακος κρεμάμεναι ἐκάλυπτον τὰ [[κάτωθεν]] τῆς ὀσφύος μέρη [[μέχρι]] τῶν γονάτων χωρὶς νὰ κωλύωσι τὰς κινήσεις τῶν σκελῶν, Ξενοφ. Ἀν. 4. 7, 15, πρβλ. Ἱππ. 12, 4 καὶ 6· [[ὡσαύτως]] ἐπὶ τοῦ Δωρικοῦ χιτῶνος, Ἀριστοφάν. Ἀποσπ. 312, Πλουτ. Λυκούργ. κ. Νουμ. Συγκρ. 3, Πολυδ. Ζ΄, 62, κτλ.· ἴδε πτερὸν ΙΙΙ. 10. 5) [[πτέρυξ]] κοπίδος, τὸ πλατὺ [[μέρος]] αὐτῆς, Πλουτ. Ἀλέξ. 16· ἐπὶ λόγχης, «[[ὅθεν]] δὲ πλατύνεται, πτέρυγες αἱ [[ἑκατέρωθεν]] προβολαὶ» Πολυδ. Ε΄, 21· ἐπὶ τοῦ ξιφοειδοῦς ῥύγχους τοῦ ξιφίου (ἀλλὰ μετὰ διαφ. γραφ. [[ῥύγχος]]), Αἰλ. π. Ζ. 9. 40. 6) λοβὸς τῶν πνευμόνων, Ἱππ. Κωακ. Προγν. 181. 7) τὸ [[ἄκρον]], ἡ κορυφὴ οἰκοδομήματος, Πολυδ. Ζ΄, 121· πρβλ. [[πτερύγιον]] ΙΙ. 4. ΙΙΙ. πᾶν ὅ, τι καλύπτει ἢ προστατεύει ὡς αἱ πτέρυγες. πτ. πέπλων Εὐρ. Ἴων. 1143· Εὐβοίης [[κολπώδης]] [[πτέρυξ]], ὅ ἐ. ἡ Αὐλίς, Δινδ. εἰς Εὐρ. Ι. Α. 120, πρβλ. Τρῳ. 746. IV. μεταφορ. ἴσχουσα πτέρυγας ὀξυτόνων γόων, κωλύουσα τὴν ἔξοδον ὀξέων γόων, Σοφ. Ἠλ. 243, [[ἔνθα]] ἴδε Ἕρμανν.· πτ. Πιερίδων Πινδ. Ι. 1. 90. - Πρβλ. [[πτερόν]], [[πτερύγιον]] ἀπ’ ἀρχῆς [[μέχρι]] τέλους.
}}
{{bailly
|btext=υγος (ἡ) :<br /><b>I.</b> aile ; <i>p. ext.</i> vol des oiseaux ; <i>fig.</i> vol, essor <i>en parl. de gémissements</i>;<br /><b>II.</b> <i>p. anal.</i> <b>1</b> nageoire de poisson;<br /><b>2</b> frange d'un vêtement;<br /><b>3</b> [[αἱ]] πτέρυγες appendices d'une cuirasse sur les parties creuses du corps;<br /><b>4</b> tranchant aminci d'une épée, de la bouche du poisson [[ξίφος]];<br /><b>5</b> appendice en forme d'aile <i>en parl. de l'Eubée placée comme une aile sinueuse devant le continent</i>.<br />'''Étymologie:''' [[πτερόν]].
}}
}}
{{Autenrieth
{{Autenrieth
Line 39: Line 45:
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''πτέρυξ:''' -ῠγος, ἡ, Επικ. δοτ. πληθ. <i>πτερύγεσσι</i>· ([[πτερόν]])·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[φτερούγα]] πουλιού, σε Ομήρ. Ιλ.· στον πληθ., φτερούγες, σε Όμηρ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> φτερωτό [[πλάσμα]], πουλί, [[πτηνό]], σε Ανθ.<br /><b class="num">II. 1.</b> οτιδήποτε μοιάζει με [[φτερούγα]], [[κάτω]] [[άκρα]] του θώρακα του πολεμιστή, σε Ξεν.· επίσης, λέγεται για τον Δωρ. <i>χιτώνα</i>, σε Αριστοφ.<br /><b class="num">2.</b> [[λεπίδα]] σε [[μαχαίρι]] ή [[ξίφος]], σε Πλούτ.<br /><b class="num">III.</b> οτιδήποτε καλύπτει ή προστατεύει όπως τα φτερά, [[πτέρυξ]] πέπλων, σε Ευρ.· Εὐβοίης [[πτέρυξ]], δηλ. η Αυλίδα, στον ίδ.<br /><b class="num">IV.</b>μεταφ., πτέρυγες [[γόων]], σε Σοφ.· [[πτέρυξ]] Πιερίδων, σε Πίνδ.
|lsmtext='''πτέρυξ:''' -ῠγος, ἡ, Επικ. δοτ. πληθ. <i>πτερύγεσσι</i>· ([[πτερόν]])·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[φτερούγα]] πουλιού, σε Ομήρ. Ιλ.· στον πληθ., φτερούγες, σε Όμηρ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> φτερωτό [[πλάσμα]], πουλί, [[πτηνό]], σε Ανθ.<br /><b class="num">II. 1.</b> οτιδήποτε μοιάζει με [[φτερούγα]], [[κάτω]] [[άκρα]] του θώρακα του πολεμιστή, σε Ξεν.· επίσης, λέγεται για τον Δωρ. <i>χιτώνα</i>, σε Αριστοφ.<br /><b class="num">2.</b> [[λεπίδα]] σε [[μαχαίρι]] ή [[ξίφος]], σε Πλούτ.<br /><b class="num">III.</b> οτιδήποτε καλύπτει ή προστατεύει όπως τα φτερά, [[πτέρυξ]] πέπλων, σε Ευρ.· Εὐβοίης [[πτέρυξ]], δηλ. η Αυλίδα, στον ίδ.<br /><b class="num">IV.</b>μεταφ., πτέρυγες [[γόων]], σε Σοφ.· [[πτέρυξ]] Πιερίδων, σε Πίνδ.
}}
{{elnl
|elnltext=πτέρυξ -υγος, ἡ [~ πτερόν] ep. dat. plur. πτερύγεσσι vleugel, meestal plur.:; ποτῶνται ἀγαλλόμενα πτερύγεσσι zij vliegen rond, pronkend met hun vleugels Il. 2.462; overdr.. πτέρυγας ὀξυτόνων γόων vleugels van bitter geweeklaag Soph. El. 242; νεοσσὸς ὡσεὶ πτέρυγας ἐσπίτνων ἐμάς als een jong vogeltje onder mijn vleugels kruipend Eur. Tr. 751. wat op een vleugel lijkt ‘vleugel':; πτέρυξ τῆς κοπίδος de lemmet (platte kant) van het mes Plut. Alex. 16.10; spec. i. v. m. roeiriemen; πτερύγων ἐρετμοῖσιν ἐρεσσόμενοι voortgeroeid op de riemslagen van hun wieken Aeschl. Ag. 52; van een landtong; τὰν κολπώδη πτέρυγ’ E ὐβοίας de zijde vol inhammen van Euboea Eur. IA 120; van de rand van kledingstuk; πορφυρᾶ πτέρυξ purperen zoom Men. Epitr. 404; τοῦ παρθενικοῦ χιτῶνος αἱ πτέρυγες de randen van de meisjesjurk Plut. Num. 25.7; van vleugelvormige bedekking. ὀρόφῳ πτέρυγα περιβάλλει πέπλων over het dak gooit hij een bedekking van kleden Eur. Ion 1143.
}}
{{elru
|elrutext='''πτέρυξ:''' ῠγος ἡ (эп. dat. pl. [[πτερύγεσσιν]])<br /><b class="num">1)</b> [[крыло]] Hom., Hes., Her. etc.;<br /><b class="num">2)</b> [[плавник]] (αἱ πτέρυγες τῶν ἰχθύων Arst.);<br /><b class="num">3)</b> [[ласт]] (αἱ πτέρυγες τῶν φωκῶν Arst.);<br /><b class="num">4)</b> [[придаток]], [[щупальце]] Arst.;<br /><b class="num">5)</b> (у панциря), [[обшивка]] Xen.;<br /><b class="num">6)</b> [[оборка]], [[пола]] (αἱ πτέρυγες τοῦ παρθενικοῦ χιτῶνος Plut.);<br /><b class="num">7)</b> (широкий), [[клинок]] (τῆς κοπίδος Plut.);<br /><b class="num">8)</b> [[весло]] Soph.;<br /><b class="num">9)</b> [[прикрытие]], [[защита]], [[оплот]] (Εὐβοίης π. Eur.);<br /><b class="num">10)</b> досл. полет, перен. звучание (πτέρυγες [[γόων]] Soph.);<br /><b class="num">11)</b> [[птица]] (ἀπὸ πτερύγων καὶ θηρῶν Anth.).
}}
}}
{{mdlsj
{{mdlsj
Line 54: Line 54:
{{WoodhouseReversedUncategorized
{{WoodhouseReversedUncategorized
|woodrun=[[part of a dress hanging loose]]
|woodrun=[[part of a dress hanging loose]]
}}
{{mantoulidis
|mantxt=-υγος Ἀπό τό [[πτερόν]] τοῦ [[πέτομαι]], ὅπου δές γιά περισσότερα παράγωγα.
}}
{{elmes
|esmgtx=ἡ 1 [[ala]] de murciélago λαβὼν νυκτερίδαν ζῶσαν ἐπὶ τῆς δεξιᾶς πτέρυγος ζωγράφησον ζμύρνῃ τὸ ὑποκείμενον ζῴδιον <b class="b3">toma un murciélago hembra vivo y dibuja en su ala derecha con mirra la figura siguiente</b> P XII 376 P XII 386 P VII 654 P VII 657 ὅτε δὲ βούλει λῦσαι, ἐξαλείψας πηγαίῳ ὕδατι τὰ ἐπὶ τῶν πτερύγων καταγραφέντα ἀπόλυσον τὸ ὀρνύφιν <b class="b3">cuando quieras liberarlo, borra con agua de una fuente lo dibujado sobre las alas y libera al pájaro</b> P XII 382 2 sent. fig., de la divinidad [[ala]] τὸν μὲν οὐρανόν πτέρυξιν χρυσείαις αἰωνίαις σκεπάσας <b class="b3">protegiendo al cielo con doradas y eternas alas</b> P IV 1151 ἐπικαλοῦμαί σε, ... τὸν διατείναντα τὰς ἑαυτοῦ πτέρυγας εἰς τὸν σύμπαντα κόσμον <b class="b3">te invoco a ti, el que extiende sus alas sobre todo el cosmos</b> P IV 1751 de los querubines ὅτι σκιάζομαι ὑπὸ τὰς πτέρυγας τῶν Χερουβίν <b class="b3">porque estoy a la sombra de las alas de los querubines</b> C 21 40 3 [[Ala]] nombre de un libro sagrado de Hermes ἐν ἑαυτοῦ ἱερᾷ βύβλῳ ἐπικαλουμένῃ Πτέρυγι <b class="b3">en su libro sagrado llamado «Ala»</b> P XIII 16
}}
}}