3,274,865
edits
ῥέζω: Difference between revisions
m
Text replacement - "S.''OC''" to "S.''OC''"
m (Text replacement - "Ggstz " to "<span class="ggns">Gegensatz</span> ") |
Tags: Mobile edit Mobile web edit |
||
| (8 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=rezo | |Transliteration C=rezo | ||
|Beta Code=r(e/zw | |Beta Code=r(e/zw | ||
|Definition=(A), freq. in Ep. and Trag. (v. infr.), but rare in Att. Prose and Com. ( | |Definition=(A), freq. in Ep. and Trag. (v. infr.), but rare in Att. Prose and Com. (Pherecr. 152 is mock heroic): impf.<br><span class="bld">A</span> ἔρεζον Il.2.400, Ep. ῥέζον Od.3.5, Ion. ῥέζεσκον Il.8.250: fut. ῥέξω Od.11.31, A.''Eu.''788 (lyr.), al.: aor. ἔρρεξα Il.9.536, 10.49, [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]''642c; ''poet.'' also ἔρεξα Hom. (v. infr.), Hes.''Fr.''174, [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Coloneus|OC]]''538 (lyr.), etc.; Aeol. part. ῥέξαις Pi.''O.'' 9.94:—Pass., aor. 1 opt. ῥεχθείη Hp.''Epid.''7.11; part. [[ῥεχθείς]] Il.9.250, 20.198. ([[ῥέζω]] from <b class="b3">ϝρέγ-</b>[[y]]ω, cogn. with [[ἔρδω]] from <b class="b3">ϝέργ-</b>[[y]]ω [through [[ϝέρ]][[z]]δω]: Dor. and Boeot. ῥέδδω Eust.226.8, 984.1, [[Hesychius Lexicographus|Hsch.]]; aor. part. ϝρέξαντα ''IG''4.1607 (Cleonae).)<br><span class="bld">I</span> [[do]], [[act]], [[deal]], opp. [[εἰπεῖν]], Od.4.205, 22.314; opp. [[παθεῖν]], v. infr.:—Constr.,<br><span class="bld">1</span> abs., ὧδε δὲ ῥέξαι Il.2.802; οὐ κατὰ μοῖραν ἔρεξας Od.9.352, etc.<br><span class="bld">2</span> more freq. trans. c. acc. rei, [[do]], [[accomplish]], [[make]], ὅσ' ἂν πεπνυμένος ἀνὴρ εἴποι καὶ ῥέξειε 4.205; μέρμερα ἔργα, ὅσσ' ἄνδρες ῥέξαντες . . Il.10.525, cf. Od.22.314; <b class="b3">τί ῥέξομεν</b>; Il.11.838; μέγα ῥέξας τι καὶ ἐσσομένοισι πυθέσθαι 22.305, cf. 2.274; ὅ τι ποσσίν τε ῥέξῃ καὶ χερσίν Od.8.148; so in Lyr. and Trag., ῥέζοντά τι καὶ παθεῖν ἔοικε Pi.''N.''4.32; <b class="b3">τί ῥέξω</b>; A.''Eu.''788, cf. ''Th.''104 (both lyr.); <b class="b3">τί ῥέξας τύχοιμ' ἂν . .</b>; Id.''Ch.''316 (lyr.):—Pass., <b class="b3">οὐδέ τι μῆχος ῥεχθέντος κακοῦ ἔστ' ἄκος εὑρεῖν</b> for the [[mischief]] if once [[do]]ne, Il.9.250; ῥεχθὲν δέ τε νήπιος ἔγνω 17.32.<br><span class="bld">3</span> c. dupl. acc. pers. et rei, [[do]] something [[to]] one, κακὰ ῥέξαι τινά 3.354, Od.2.73; ἀγαθὰ ῥ. τινά 22.209, cf. Il.9.647; οὐδέν σε ῥέξω κακά 24.370, cf. 4.32, Od.2.72: with Adv., <b class="b3">κακῶς μιν ἔρ.</b> [[wronged]] him, 23.56; so ἡ πόλις ἡμᾶς οὐ καλῶς ἔρρεξε [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]''642c: but c. dat. pers., <b class="b3">μηκέτι μοι κακὰ ῥέζετε</b> [[do]] me (ethic dat.) no more [[mischief]]s, Od.20.314; ὅσα βροτοῖς ἔρεξας κακά E.''Med.''1292 (lyr.).<br><span class="bld">4</span> with strengthened signf., <b class="b3">εἴ τι νόος ῥέξει</b> if it [[shall avail]] aught, [[be of]] any [[service]], Il.14.62.<br><span class="bld">II</span> in special sense, [[perform]] sacrifices, <b class="b3">ἱερὰ ῥ.</b> Od.1.61, 3.5; <b class="b3">ῥ. ἑκατόμβας ἀθανάτοις</b> [[offer]] a [[hecatomb]] to the gods, Il.23.206, cf. Od. 5.102, Pi.''P.''10.34; ῥ. θαλύσιά τινι Il.9.535; θύματα Ζηνὶ τῆς ἁλώς εως S.''Tr.''288: abs., [[do sacrifice]], ῥ. θεῷ Il.2.400, 8.250, etc.: sometimes with the victim in acc., <b class="b3">σοί . . ῥέξω βοῦν ἦνιν</b> [[will sacrifice]] it, 10.292, cf. Od.9.553, 10.523.<br /><br />(B), Dor. Verb,= [[βάπτω]], [[dye]], Phot., ''EM''703.27, cf. Epich. 107. (Cf. [[ῥέγος]], [[ῥεγεύς]], [[ῥεγιστής]], and lengthd. [[ῥῆγος]], [[ῥηγεύς]], also [[ῥογεύς]]:—cogn. with Skt. rajyate 'is coloured or red'.) | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
| Line 14: | Line 14: | ||
}} | }} | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=<span class="bld">1</span><i>f.</i> ῥέξω, <i>ao.</i> [[ἔρρεξα]] <i>ou</i> [[ἔρεξα]], <i>pf.2</i> [[ἔοργα]];<br /><i>Pass. seul. part. ao.</i> [[ῥεχθείς]];<br /><b>1</b> faire, agir;<br /><b>2</b> accomplir, exécuter, acc. : τινά τι, <i>rar.</i> τινί | |btext=<span class="bld">1</span><i>f.</i> ῥέξω, <i>ao.</i> [[ἔρρεξα]] <i>ou</i> [[ἔρεξα]], <i>pf.2</i> [[ἔοργα]];<br /><i>Pass. seul. part. ao.</i> [[ῥεχθείς]];<br /><b>1</b> [[faire]], [[agir]];<br /><b>2</b> [[accomplir]], [[exécuter]], acc. : τινά τι, <i>rar.</i> τινί τι, faire qch (du bien, du mal, <i>etc.</i>) à qqn ; [[κακῶς]] ῥέζειν τινά OD faire du mal à qqn ; <i>au sens religieux</i> : ἱερὰ ῥέζειν offrir un sacrifice ; ἑκατόμβας ῥέζειν θεῷ IL on offrit des hécatombes à un dieu ; ῥέζειν βοῦν IL, OD offrir un bœuf en sacrifice ; <i>ou simpl.</i> ῥέζειν θεῷ IL, OD offrir un sacrifice à un dieu, sacrifier à un dieu.<br />'''Étymologie:''' R. Ϝεργ exécuter, v. [[ἔργον]] ; cf. [[ἔοργα]], p. *ϜέϜοργα ; > Ϝρεγ, ῥεγ-, [[ῥέζω]].<br /><span class="bld">2</span>teindre <i>(mot dor.)</i>. | ||
}} | }} | ||
{{elru | {{elru | ||
|elrutext='''ῥέζω:'''<br /><b class="num">I</b> (impf. ἔρεζον - эп. тж. ῥέζον, fut. ῥέξω, aor. ἔρ(ρ)εξα - эп. тж. [[ῥέξα]]; adj. verb. ῥεκτός)<br /><b class="num">1 | |elrutext='''ῥέζω:'''<br /><b class="num">I</b> (impf. ἔρεζον - эп. тж. ῥέζον, fut. ῥέξω, aor. ἔρ(ρ)εξα - эп. тж. [[ῥέξα]]; adj. verb. ῥεκτός)<br /><b class="num">1</b> [[делать]], [[совершать]] (οὐκ [[εἰπεῖν]] [[οὐδέ]] τι [[ῥέξαι]] ἀτάσθαλον Hom.): [[μέρμερα]] ἔργα ῥ. Hom. творить страшные дела; ῥεχθέντος κακοῦ [[ἄκος]] Hom. средство против совершенного зла; [[κακῶς]] ῥ. τινά Hom. или κακά τινι ῥ. Hom., Eur. дурно поступать с кем-л., обижать кого-л.; τινὰ ἀσύφηλον ῥ. Hom. позорить кого-л.;<br /><b class="num">2</b> [[быть в помощь]], [[помогать]]: εἴ τι [[νόος]] ῥέξει Hom. (посмотрим), не поможет ли делу размышление;<br /><b class="num">3</b> [[приносить в жертву]] (βοῦν Hom.);<br /><b class="num">4</b> [[совершать жертвоприношение]] (θεῷ Hom.).<br /><b class="num">II</b> дор. = [[βάπτω]]. | ||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
| Line 38: | Line 38: | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
|mdlsjtxt= | |mdlsjtxt=<b class="num">I.</b> to do, act, [[deal]], Od.:—absol., Hom.:—c. acc. rei, to do, [[accomplish]], make, Hom., etc.: —Pass., [[μῆχος]] ῥεχθέντος κακοῦ a [[remedy]] for [[mischief]] [[once]] done, Il.<br /><b class="num">2.</b> c. dupl. acc. pers. et rei, to do [[something]] to one, κακὸν ῥέζειν τινά Hom.; ἀγαθὰ ῥ. τινά Hom.; also [[more]] [[rarely]] c. dat. pers., [[μηκέτι]] μοι κακὰ ῥέζετε do me no [[more]] mischiefs, Od.; ὅσα βροτοῖς ἔρεξας κακά Eur.<br /><b class="num">3.</b> with strengthened signf., εἴ τι ῥέξει if it shall [[avail]] [[aught]], be of any [[service]], Il.<br /><b class="num">II.</b> in spec. [[sense]], to [[perform]] sacrifices, Hom., Soph.; absol. to do [[sacrifice]], Lat. operari, facere, ῥέζειν θεῶι Hom.:—[[sometimes]] with the [[victim]] in acc., ῥέξω βοῦν ἦνιν [[will]] [[sacrifice]] it, Soph. | ||
}} | }} | ||
{{FriskDe | {{FriskDe | ||
|ftr='''ῥέζω''': 1.<br />{rhézō}<br />'''Forms''': Fut. ῥέξω, Aor. ῥέξαι, Pass. ῥεχθῆναι,<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[wirken]], [[vollbringen]], bes. vom Opfer, [[Opfer darbringen]] (vorw. ep. u. trag. seit Il.).<br />'''Composita''' : vereinzelt m. ἐπι-, κατα- u.a.,<br />'''Derivative''': Davon Vbaladj. [[ἄρεκτος]] [[ungetan]] (Τ 150, Simon.), Nom. ag. [[ῥεκτήρ]], -ῆρος m. [[Täter]] (Hes., Man.; Benveniste Noms d’ag. 39), -τήριος [[wirksam]] (Ion Hist.), f. -τειρα (Man.); [[ῥέκτης]] m. ib. (Plu., Aret.), -τικός ‘zu etwas fähig’ (Porph.), auch ῥέκτας [[Opferer]] (Tauromenion; röm. Zeit); [[παρρέκτης]]· πάντα πράττων ἐπὶ κακῳ̃ H.; vgl. Fraenkel Nom. ag. 1, 150 u. 175; zu [[ῥέζω]] nebst Ableitungen E. Kretschmer Glotta 18, 85 f.<br />'''Etymology''' : Neben dem hochstufigen (ϝ)έργον stand ursprünglich ein schwundstufiges Jotpräsens, idg. *''u̯r̥ĝ''-''i̯''-''eti'' (= aw. ''vərəzyeiti'' u.a.), dessen griechischer Ausläufer *ϝράζω (= myk. ''wo''-''zo''?), durch das hochstufige [[ἔρδω]] aus *ϝέργι̯ω (nach ϝέργον) ersetzt wurde. Als sekundäre Hochstufe, mit veränderter Stellung der Liquida, trat dafür ϝρεγ-, zunächst im. Aor. u. Fut. ῥέξαι, ῥέξω, wozu Präs. [[ῥέζω]], Vbaladj. ἄρ(ρ)εκτος usw.; vgl. Schwyzer 716 A. 2 m. Lit. Über Spuren derselben Hochstufe im Alban. u. Kelt. Pok. 1168 m. Lit.; dazu m. ausführl. Behandlung Bader Les composés grecs du type de demiourgos (Études et Comm. 57 [Paris 1965]) 1ff. — Weiteres s. [[ἔρδω]] und [[ἔργον]].<br />'''Page''' 2,647<br />2.<br />{rhézō}<br />'''Forms''': Aor. ῥέξαι<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[färben]], [[βάπτειν]] (Epich. 107, Phot., ''EM'').<br />'''Derivative''': Davon [[ῥέγος]] (ἁλιπόρφυρον, Anakr.), gewöhnlicher [[ῥῆγος]] n. [[Decke]], [[Teppich]] (Hom.) = τὸ βαπτὸν [[στρῶμα]] (''Et''. ''Orion''.), τό πορφυροῦν [[περιβόλαιον]] (''EM''); ῥέγματα (ποικίλα, Ibyk.); [[χρυσοραγές]]· χρυσοβαφές H. Nom. ag. = ’[[βαφεύς]], Färber’ : [[ῥεγεύς]] (''EM'' als [[varia lectio|v.l.]] neben ῥαγ-, ῥηγ-), [[ῥηγεύς]] (Sch., H.), [[ῥογεύς]] (Inschr. Sparta, H.); s. Bosshardt 83.<br />'''Etymology''' : Absterbende Wortgruppe, die sich schwerlich von aind. ''rájyati'' [[sich färben]], [[sich röten]], [[sich erregen]], ''rāga''- m. [[Färben]], [[Farbe]], [[Erregung]] trennen lässt, ob- gleich das Fehlen eines prothet. Vokals (ἐ-) stark auffällt; vgl. Schwyzer 310 (mit z.T. abweichender Auffassung der Ableitungen).<br />'''Page''' 2,647-648 | |ftr='''ῥέζω''': 1.<br />{rhézō}<br />'''Forms''': Fut. ῥέξω, Aor. ῥέξαι, Pass. ῥεχθῆναι,<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[wirken]], [[vollbringen]], bes. vom Opfer, [[Opfer darbringen]] (vorw. ep. u. trag. seit Il.).<br />'''Composita''' : vereinzelt m. ἐπι-, κατα- u.a.,<br />'''Derivative''': Davon Vbaladj. [[ἄρεκτος]] [[ungetan]] (Τ 150, Simon.), Nom. ag. [[ῥεκτήρ]], -ῆρος m. [[Täter]] (Hes., Man.; Benveniste Noms d’ag. 39), -τήριος [[wirksam]] (Ion Hist.), f. -τειρα (Man.); [[ῥέκτης]] m. ib. (Plu., Aret.), -τικός ‘zu etwas fähig’ (Porph.), auch ῥέκτας [[Opferer]] (Tauromenion; röm. Zeit); [[παρρέκτης]]· πάντα πράττων ἐπὶ κακῳ̃ H.; vgl. Fraenkel Nom. ag. 1, 150 u. 175; zu [[ῥέζω]] nebst Ableitungen E. Kretschmer Glotta 18, 85 f.<br />'''Etymology''' : Neben dem hochstufigen (ϝ)έργον stand ursprünglich ein schwundstufiges Jotpräsens, idg. *''u̯r̥ĝ''-''i̯''-''eti'' (= aw. ''vərəzyeiti'' u.a.), dessen griechischer Ausläufer *ϝράζω (= myk. ''wo''-''zo''?), durch das hochstufige [[ἔρδω]] aus *ϝέργι̯ω (nach ϝέργον) ersetzt wurde. Als sekundäre Hochstufe, mit veränderter Stellung der Liquida, trat dafür ϝρεγ-, zunächst im. Aor. u. Fut. ῥέξαι, ῥέξω, wozu Präs. [[ῥέζω]], Vbaladj. ἄρ(ρ)εκτος usw.; vgl. Schwyzer 716 A. 2 m. Lit. Über Spuren derselben Hochstufe im Alban. u. Kelt. Pok. 1168 m. Lit.; dazu m. ausführl. Behandlung Bader Les composés grecs du type de demiourgos (Études et Comm. 57 [Paris 1965]) 1ff. — Weiteres s. [[ἔρδω]] und [[ἔργον]].<br />'''Page''' 2,647<br />2.<br />{rhézō}<br />'''Forms''': Aor. ῥέξαι<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[färben]], [[βάπτειν]] (Epich. 107, Phot., ''EM'').<br />'''Derivative''': Davon [[ῥέγος]] (ἁλιπόρφυρον, Anakr.), gewöhnlicher [[ῥῆγος]] n. [[Decke]], [[Teppich]] (Hom.) = τὸ βαπτὸν [[στρῶμα]] (''Et''. ''Orion''.), τό πορφυροῦν [[περιβόλαιον]] (''EM''); ῥέγματα (ποικίλα, Ibyk.); [[χρυσοραγές]]· χρυσοβαφές H. Nom. ag. = ’[[βαφεύς]], Färber’ : [[ῥεγεύς]] (''EM'' als [[varia lectio|v.l.]] neben ῥαγ-, ῥηγ-), [[ῥηγεύς]] (Sch., H.), [[ῥογεύς]] (Inschr. Sparta, H.); s. Bosshardt 83.<br />'''Etymology''' : Absterbende Wortgruppe, die sich schwerlich von aind. ''rájyati'' [[sich färben]], [[sich röten]], [[sich erregen]], ''rāga''- m. [[Färben]], [[Farbe]], [[Erregung]] trennen lässt, ob- gleich das Fehlen eines prothet. Vokals (ἐ-) stark auffällt; vgl. Schwyzer 310 (mit z.T. abweichender Auffassung der Ableitungen).<br />'''Page''' 2,647-648 | ||
}} | }} | ||