πῶρος: Difference between revisions

m
Text replacement - "Theophrastus" to "Thphr."
m (Text replacement - "οῡ" to "οῦ")
m (Text replacement - "Theophrastus" to "Thphr.")
Tags: Mobile edit Mobile web edit
 
(15 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=poros
|Transliteration C=poros
|Beta Code=pw=ros
|Beta Code=pw=ros
|Definition=ὁ, a <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[stone]] used in building, described by <span class="bibl">Thphr.<span class="title">Lap.</span>7</span> (where [[πόρος]]), <span class="bibl">Plin.<span class="title">HN</span>36.132</span>, as [[a kind of marble]], like the Parian in colour and solidity, but lighter; but <b class="b3">ἐπιχώριος π</b>., of the local [[conglomerate]] of Olympia, <span class="bibl">Paus.5.10.2</span>; [[πώρου]] cj. for [[πόρου]] in Gal. 6.57 (= <span class="bibl">Orib.5.1.4</span>); cf. <b class="b3">πώρινος λίθος</b>: pl., of stone used for substructures, <span class="title">IG</span>7.3073.9, al. (Lebad., ii B.C.); <b class="b3">τῶν εἰς τὰν στοιβὰν π</b>. ib.42(1).106i17 (Epid., iv B.C.); <b class="b3">τῶν εἰς τὰ ἀντιθέματα π. τομᾶς</b> ib. 71. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[stalactite]] in caverns, <span class="bibl">Arist.<span class="title">Mete.</span>388b26</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[chalkstone]], formed in the joints, <span class="bibl">Id.<span class="title">HA</span>521a21</span>, Dsc.5.93. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> [[stone]] in the bladder, <span class="bibl">Hp.<span class="title">Nat.Hom.</span>14</span>, <span class="bibl">Ruf.<span class="title">Ren.Ves.</span>13</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">5</span> metaph., πῶροι γῆς τὰ μάρμαρα <span class="bibl">M.Ant.9.36</span>.</span>
|Definition=ὁ, a<br><span class="bld">A</span> [[stone]] used in building, described by [[Theophrastus|Thphr.]] ''De Lapidibus'' 7 (where [[πόρος]]), Plin.''HN''36.132, as [[a kind of marble]], like the Parian in colour and solidity, but lighter; but <b class="b3">ἐπιχώριος π.</b>, of the local [[conglomerate]] of Olympia, Paus.5.10.2; [[πώρου]] cj. for [[πόρου]] in Gal. 6.57 (= Orib.5.1.4); cf. <b class="b3">πώρινος λίθος</b>: pl., of stone used for substructures, ''IG''7.3073.9, al. (Lebad., ii B.C.); <b class="b3">τῶν εἰς τὰν στοιβὰν π.</b> ib.42(1).106i17 (Epid., iv B.C.); <b class="b3">τῶν εἰς τὰ ἀντιθέματα π. τομᾶς</b> ib. 71.<br><span class="bld">2</span> [[stalactite]] in caverns, [[Aristotle|Arist.]]''[[Meteorologica|Mete.]]''388b26.<br><span class="bld">3</span> [[chalkstone]], formed in the joints, Id.''HA''521a21, Dsc.5.93.<br><span class="bld">4</span> [[stone]] in the bladder, Hp.''Nat.Hom.''14, Ruf.''Ren.Ves.''13.<br><span class="bld">5</span> metaph., πῶροι γῆς τὰ μάρμαρα M.Ant.9.36.
}}
}}
{{pape
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0828.png Seite 828]] ὁ, 1) der Tuffstein, weiß und glänzend, aber leicht, locker, porös (also vielleicht mit [[πόρος]] verwandt); auch eine Marmorart, der parischen an Farbe und Dichtheit ähnlich, aber leichter, vgl. Paus. 5, 10, 2. 6, 19, 1; – der Tropfstein in Höhlen und Grotten, Arist. meteorl. 4, 10. – 2) jede Verhärtung, sowohl verhärtete Knochengeschwulst, Gichtknochen, aus Eiter entstehend, Arist. H. A. 3, 19, als der aus den Knochen schwitzende Gallert, durch welchen die Theile eines gebrochenen Knochens wieder verbunden, der Bruch geheilt wird, callus, Medic.
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0828.png Seite 828]] ὁ, 1) der Tuffstein, weiß und glänzend, aber leicht, locker, porös (also vielleicht mit [[πόρος]] verwandt); auch eine Marmorart, der parischen an Farbe und Dichtheit ähnlich, aber leichter, vgl. Paus. 5, 10, 2. 6, 19, 1; – der Tropfstein in Höhlen und Grotten, Arist. meteorl. 4, 10. – 2) jede Verhärtung, sowohl verhärtete Knochengeschwulst, Gichtknochen, aus Eiter entstehend, Arist. H. A. 3, 19, als der aus den Knochen schwitzende Gallert, durch welchen die Teile eines gebrochenen Knochens wieder verbunden, der Bruch geheilt wird, callus, Medic.
}}
}}
{{ls
{{bailly
|lstext='''πῶρος''': ὁ, Λατ. tophus, Ἰταλ. tufa, κατὰ τὸν Θεόφρ., π. Λίθ. 7, 1, ᾧ ἀκολουθεῖ ὁ Πλίνιος, 36. 28, [[εἶναι]] [[εἶδος]] μαρμάρου ὁμοίου πρὸς τὸ Πάριον κατὰ τὸ [[χρῶμα]] καὶ τὴν πυκνότητα, ἀλλ’ ἐλαφροτέρου, κοινῶς πωρί· καλεῖται δὲ [[πώρινος]] [[λίθος]] ὑπὸ τοῦ Ἡροδ. 5. 62, Ἀριστοφ. Ἀποσπ. 429, πρβλ. Siebel. εἰς Παυσ. 5. 10, 2., 6. 19, 1. 2) σταλακτίτης ἐντὸς σπηλαίων, Ἀριστ. Μετεωρ. 4. 10. 14. 3) [[πωρώδης]] [[σύστασις]] ἐπὶ τῶν ὀστῶν, [[μάλιστα]] ἐπὶ τῶν ἀρθρώσεων, τῶν πασχόντων ἐξ ἀρθρίτιδος, ὁ αὐτ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 3. 19, 9, Διοσκ. 5. 108, κτλ.· πρβλ. [[ἐξόστωσις]]. 4) [[λίθος]] ἐν τῇ οὐροδόχῳ κύστει, Ἱππ. 230. 55, παρ’ αὐτῷ δὲ εὕρηται καὶ τὸ ὑποκορ. πωρίδιον, τό. 5) ὕλη [[πωρώδης]] ἐξερχομένη ἐκ τεθραυσμένων ὀστῶν καὶ χρησιμεύουσα πρὸς σύνδεσιν τῶν διερρωγότων μερῶν, Μᾶρκ. Ἀντωνῖν. 9. 36. - [[Κατὰ]] Σουΐδ.: «[[πῶρος]], [[ἀπολίθωσις]] ὑγρῶν».
|btext=ου (ὁ) :<br /><b>1</b> pierre poreuse (pôros);<br /><b>2</b> <i>p. anal.</i> [[toute concrétion]], [[callosité]], [[cal]].<br />'''Étymologie:''' R. Περ, passer ; v. [[περάω]].
}}
{{elnl
|elnltext=πῶρος -ου, ὁ niersteen, gruis.
}}
}}
{{bailly
{{elru
|btext=ου () :<br /><b>1</b> pierre poreuse (pôros);<br /><b>2</b> <i>p. anal.</i> toute concrétion, callosité, cal.<br />'''Étymologie:''' R. Περ, passer ; v. [[περάω]].
|elrutext='''πῶρος:''' ὁ<br /><b class="num">1</b> туф, по по друг. сталактит Arst.;<br /><b class="num">2</b> мед. [[известковое отложение]] (ἐκ τοῦ πυοῦ π. γίνεται Arst.).
}}
}}
{{grml
{{grml
Line 25: Line 28:
|lsmtext='''πῶρος:''' ὁ, Λατ. [[tophus]], Ιταλ. [[tufa]], είδος μαρμάρου· ο [[πώρινος]] [[λίθος]] του Ηροδ.
|lsmtext='''πῶρος:''' ὁ, Λατ. [[tophus]], Ιταλ. [[tufa]], είδος μαρμάρου· ο [[πώρινος]] [[λίθος]] του Ηροδ.
}}
}}
{{elru
{{ls
|elrutext='''πῶρος:''' ὁ<br /><b class="num">1)</b> туф, по по друг. сталактит Arst.;<br /><b class="num">2)</b> мед. известковое отложение (ἐκ τοῦ πυοῦ π. γίνεται Arst.).
|lstext='''πῶρος''': ὁ, Λατ. tophus, Ἰταλ. tufa, κατὰ τὸν Θεόφρ., π. Λίθ. 7, 1, ᾧ ἀκολουθεῖ Πλίνιος, 36. 28, [[εἶναι]] [[εἶδος]] μαρμάρου ὁμοίου πρὸς τὸ Πάριον κατὰ τὸ [[χρῶμα]] καὶ τὴν πυκνότητα, ἀλλ’ ἐλαφροτέρου, κοινῶς πωρί· καλεῖται δὲ [[πώρινος]] [[λίθος]] ὑπὸ τοῦ Ἡροδ. 5. 62, Ἀριστοφ. Ἀποσπ. 429, πρβλ. Siebel. εἰς Παυσ. 5. 10, 2., 6. 19, 1. 2) σταλακτίτης ἐντὸς σπηλαίων, Ἀριστ. Μετεωρ. 4. 10. 14. 3) [[πωρώδης]] [[σύστασις]] ἐπὶ τῶν ὀστῶν, [[μάλιστα]] ἐπὶ τῶν ἀρθρώσεων, τῶν πασχόντων ἐξ ἀρθρίτιδος, ὁ αὐτ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 3. 19, 9, Διοσκ. 5. 108, κτλ.· πρβλ. [[ἐξόστωσις]]. 4) [[λίθος]] ἐν τῇ οὐροδόχῳ κύστει, Ἱππ. 230. 55, παρ’ αὐτῷ δὲ εὕρηται καὶ τὸ ὑποκορ. πωρίδιον, τό. 5) ὕλη [[πωρώδης]] ἐξερχομένη ἐκ τεθραυσμένων ὀστῶν καὶ χρησιμεύουσα πρὸς σύνδεσιν τῶν διερρωγότων μερῶν, Μᾶρκ. Ἀντωνῖν. 9. 36. - [[Κατὰ]] Σουΐδ.: «[[πῶρος]], [[ἀπολίθωσις]] ὑγρῶν».
}}
{{elnl
|elnltext=πῶρος -ου, ὁ niersteen, gruis.
}}
}}
{{etym
{{etym
|etymtx=Grammatical information: m.<br />Meaning: [[tuff]] (Arist., Thphr., hell. inscr. a.o.), in Anatolia <b class="b2">stone- or chalk-formation, concretion, stone in the bladder, kidney etc.</b> (Hp., Arist. a.o.).<br />Other forms: Also [[ποῦρος]] (inscr. Delphi), [[πόρος]] (Thphr. Lap. 7, Gal. 6, 57)<br />Compounds: As 1. member a.o. in <b class="b3">πωρ-όμφαλον</b> n. subst. bahuvrihi [[concretion in the navel]] (Gal.).<br />Derivatives: 1. Dimin. <b class="b3">πωρ-ίον</b>, <b class="b3">-ίδιον</b> n. [[callosity]] (medic.); 2. adj. <b class="b3">πώρ-ινος</b> [[of tuff]] (Hdt., Ar., hell. inscr. a.o.), <b class="b3">-εία λίθος</b> [[tuff]] (Str.), <b class="b3">-ώδης</b> [[π]]. -like' (Gal.); 3. verb <b class="b3">πωρ-όομαι</b>, <b class="b3">-όω</b>, also w. <b class="b3">δια-</b>, <b class="b3">ἐπι-</b>, <b class="b3">συν-</b>, <b class="b2">to petrify, to harden, to grow together in a concretion, grow hard</b> (Hp., Arist., Thphr., NT) with (<b class="b3">ἐπι-</b>) <b class="b3">πώρ-ωμα</b>, <b class="b3">-ωσις</b> [[petrification]], [[concretion]] (Hp., Gal., NT). 4. <b class="b3">πωρ-ίασις</b> f. <b class="b2">callus on the eye-lid</b> (Gal.), as if from <b class="b3">*πωρ-ιᾶν</b> (Schwyzer 732).<br />Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]<br />Etymology: Orig. indicating a kind of stone and at home in building, [[πῶρος]] with its derivv. was used esp. by the medics. No etymology. Acc. to Haupt Actes du 16. congr. des orient. (1912) 84f. from Assyr. [[pûlu]] [[shell-lime]]. With <b class="b3">πωρεῖν κηδεύειν</b>, [[πενθεῖν]], <b class="b3">πωρῆσαι λυπῆσαι</b> H. and [[πωρητύς]] f. [[pain]] (Antim.) no connection seems possible. Cf. however [[ταλαίπωρος]]. -- Furnée 328 connects <b class="b3">*ψῶρος</b> in <b class="b3">ψωρίτης λίθος</b> [[a kind of marble]] (Cyran 46), and Hitt. <b class="b2">purut-</b> [[loam]], [[chalk]], [[mortar]].<br />πωρός See also: s. [[ταλαίπωρος]]
|etymtx=Grammatical information: m.<br />Meaning: [[tuff]] (Arist., Thphr., hell. inscr. a.o.), in Anatolia [[stone- or chalk-formation]], [[concretion]], [[stone in the bladder, kidney etc.]] (Hp., Arist. a.o.).<br />Other forms: Also [[ποῦρος]] (inscr. Delphi), [[πόρος]] (Thphr. Lap. 7, Gal. 6, 57)<br />Compounds: As 1. member a.o. in <b class="b3">πωρ-όμφαλον</b> n. subst. bahuvrihi [[concretion in the navel]] (Gal.).<br />Derivatives: 1. Dimin. <b class="b3">πωρ-ίον</b>, <b class="b3">-ίδιον</b> n. [[callosity]] (medic.); 2. adj. <b class="b3">πώρ-ινος</b> [[of tuff]] (Hdt., Ar., hell. inscr. a.o.), <b class="b3">-εία λίθος</b> [[tuff]] (Str.), <b class="b3">-ώδης</b> [[π]]. -like' (Gal.); 3. verb <b class="b3">πωρ-όομαι</b>, <b class="b3">-όω</b>, also w. <b class="b3">δια-</b>, <b class="b3">ἐπι-</b>, <b class="b3">συν-</b>, [[to petrify]], [[to harden]], [[to grow together in a concretion]], [[grow hard]] (Hp., Arist., Thphr., NT) with (<b class="b3">ἐπι-</b>) <b class="b3">πώρ-ωμα</b>, <b class="b3">-ωσις</b> [[petrification]], [[concretion]] (Hp., Gal., NT). 4. <b class="b3">πωρ-ίασις</b> f. [[callus on the eye-lid]] (Gal.), as if from <b class="b3">*πωρ-ιᾶν</b> (Schwyzer 732).<br />Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]<br />Etymology: Orig. indicating a kind of stone and at home in building, [[πῶρος]] with its derivv. was used esp. by the medics. No etymology. Acc. to Haupt Actes du 16. congr. des orient. (1912) 84f. from Assyr. [[pûlu]] [[shell-lime]]. With <b class="b3">πωρεῖν κηδεύειν</b>, [[πενθεῖν]], <b class="b3">πωρῆσαι λυπῆσαι</b> H. and [[πωρητύς]] f. [[pain]] (Antim.) no connection seems possible. Cf. however [[ταλαίπωρος]]. -- Furnée 328 connects <b class="b3">*ψῶρος</b> in <b class="b3">ψωρίτης λίθος</b> [[a kind of marble]] (Cyran 46), and Hitt. [[purut-]] [[loam]], [[chalk]], [[mortar]].<br />πωρός See also: s. [[ταλαίπωρος]]
}}
}}
{{mdlsj
{{mdlsj
Line 38: Line 38:
}}
}}
{{FriskDe
{{FriskDe
|ftr='''πῶρος''': {pō̃ros}<br />'''Grammar''': m.<br />'''Meaning''': [[Tuffstein]] (Arist., Thphr., hell. Inschr. u.a.), anat. ‘Stein- od. Kalkbildung, Verhärtung, Stein in der Blase, in den Nieren’ (Hp., Arist. u.a.).<br />'''Composita''' : Als Vorderglied u.a. in [[πωρόμφαλον]] n. subst. Bahuvrihi [[Verhärtung im Nabel]] (Gal.).<br />'''Derivative''': Davon 1. Demin. [[πωρίον]], -ίδιον n. [[Verhärtung]] (Mediz.); 2. Adj. [[πώρινος]] [[aus Tuffstein]] (Hdt., Ar., hell. Inschr. u.a.), -εία [[λίθος]] [[Tuffstein]] (Str.), -ώδης ’π. -artig’ (Gal.); 3. Verb πωρόομαι, -όω, auch m. δια-, ἐπι-, συν-, ‘versteinern. verhärten, in eine Verhärtung zusammenwachsen, verstocken’ (Hp., Arist., Thphr., NT u.a.) mit (ἐπι-) [[πώρωμα]], -ωσις [[Versteinerung]], [[Verhärtung]] (Hp., Gal.), [[Verstockung]] (NT). 4.[[πωρίασις]] f. [[Verhärtung am Augenlid]] (Gal.), wie von *πωριᾶν (Schwyzer 732).<br />'''Etymology''' : Urspr. eine Steinart bezeichnend und im Bauwesen zuhause, wurde [[πῶρος]] nebst Ableitungen besonders von den Medizinern benutzt. Ohne Etymologie. Nach Haupt Actes du 16. congr. des orient. (1912) 84f. aus assyr. ''pûlu'' [[Muschelkalk]]. Mit πωρεῖν· κηδεύειν, πενθεῖν, πωρῆσαι· λυπῆσαι H. und [[πωρητύς]] f. [[Leid]] (Antim.) scheint keine Verbindung möglich. Vgl. indessen [[ταλαίπωρος]].<br />'''Page''' 2,635
|ftr='''πῶρος''': {pō̃ros}<br />'''Grammar''': m.<br />'''Meaning''': [[Tuffstein]] (Arist., Thphr., hell. Inschr. u.a.), anat. ‘Stein- od. Kalkbildung, Verhärtung, Stein in der Blase, in den Nieren’ (Hp., Arist. u.a.).<br />'''Composita''': Als Vorderglied u.a. in [[πωρόμφαλον]] n. subst. Bahuvrihi [[Verhärtung im Nabel]] (Gal.).<br />'''Derivative''': Davon 1. Demin. [[πωρίον]], -ίδιον n. [[Verhärtung]] (Mediz.); 2. Adj. [[πώρινος]] [[aus Tuffstein]] (Hdt., Ar., hell. Inschr. u.a.), -εία [[λίθος]] [[Tuffstein]] (Str.), -ώδης’π. -artig’ (Gal.); 3. Verb πωρόομαι, -όω, auch m. δια-, ἐπι-, συν-, ‘versteinern. verhärten, in eine Verhärtung zusammenwachsen, verstocken’ (Hp., Arist., Thphr., NT u.a.) mit (ἐπι-) [[πώρωμα]], -ωσις [[Versteinerung]], [[Verhärtung]] (Hp., Gal.), [[Verstockung]] (NT). 4. [[πωρίασις]] f. [[Verhärtung am Augenlid]] (Gal.), wie von *πωριᾶν (Schwyzer 732).<br />'''Etymology''': Urspr. eine Steinart bezeichnend und im Bauwesen zuhause, wurde [[πῶρος]] nebst Ableitungen besonders von den Medizinern benutzt. Ohne Etymologie. Nach Haupt Actes du 16. congr. des orient. (1912) 84f. aus assyr. ''pûlu'' [[Muschelkalk]]. Mit πωρεῖν· κηδεύειν, πενθεῖν, πωρῆσαι· λυπῆσαι H. und [[πωρητύς]] f. [[Leid]] (Antim.) scheint keine Verbindung möglich. Vgl. indessen [[ταλαίπωρος]].<br />'''Page''' 2,635
}}
{{mantoulidis
|mantxt=(=[[εἶδος]] μαρμάρου, πουρί). Σκοτεινή ἡ [[ἐτυμολογία]] του. Ἴσως νά συγγενεύει μέ τό [[πόρος]].<br><b>Παράγωγα:</b> [[πώρινος]], [[πωρόω]] -ῶ (=[[ἀπολιθώνω]], [[σκληραίνω]]), [[πωρώδης]], [[πώρωμα]], [[πώρωσις]].
}}
}}