τέλμα: Difference between revisions

m
Text replacement - "Theophrastus" to "Thphr."
m (Text replacement - "   <span class="bld">" to "<span class="bld">")
m (Text replacement - "Theophrastus" to "Thphr.")
 
(20 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=telma
|Transliteration C=telma
|Beta Code=te/lma
|Beta Code=te/lma
|Definition=ατος, τό, <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[standing water]], [[pond]], [[marsh]], [[swamp]], <span class="bibl">Ar.<span class="title">Av.</span> 1593</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phd.</span>109b</span>, <span class="bibl">X.<span class="title">Oec.</span>20.11</span>, <span class="bibl">Men.<span class="title">Epit.</span>532</span>, <span class="bibl">Thphr.<span class="title">HP</span>1.4.2</span>: pl., <b class="b2">low lands subject to inundation, water-meads</b>, <span class="bibl">Hdt.2.93</span>, <span class="bibl">Thphr. <span class="title">Fr.</span>174.1</span>, Gal.6.709, 15.121, <span class="bibl">Jul.<span class="title">Mis.</span>358a</span>; [[mud at the edge of a riverbank]], <span class="bibl">Ael.<span class="title">VH</span>12.46</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> [[mud used as mortar]], τέλματι χρεώμενοι ἀσφάλτῳ <span class="bibl">Hdt.1.179</span>; cf. [[τελμίς]]. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[space pointed with mortar]], between the courses of masonry, <span class="bibl">Procop.<span class="title">Aed.</span>2.1</span>.</span>
|Definition=-ατος, τό,<br><span class="bld">A</span> [[standing water]], [[pond]], [[marsh]], [[swamp]], [[Aristophanes|Ar.]]''[[The Birds|Av.]]'' 1593, [[Plato|Pl.]]''[[Phaedo|Phd.]]'' 109b, X.''Oec.''20.11, Men.''Epit.''532, [[Theophrastus|Thphr.]] ''[[Historia Plantarum|HP]]'' 1.4.2: pl., [[low lands subject to inundation]], [[water-meads]], [[Herodotus|Hdt.]]2.93, [[Theophrastus|Thphr.]] ''Fr.''174.1, Gal.6.709, 15.121, Jul.''Mis.''358a; [[mud at the edge of a riverbank]], Ael.''VH''12.46.<br><span class="bld">II</span> [[mud used as mortar]], τέλματι χρεώμενοι ἀσφάλτῳ [[Herodotus|Hdt.]]1.179; cf. [[τελμίς]].<br><span class="bld">2</span> [[space pointed with mortar]], between the courses of masonry, Procop.''Aed.''2.1.
}}
}}
{{pape
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1088.png Seite 1088]] ατος, τό, das zusammengetretene, sich sammelnde, stehende Wasser, Pfütze, Sumpf; Ar. Av. 1593; ὥςπερ περὶ [[τέλμα]] βατράχους, Plat. Phaed. 109 b; τὰ κοῖλα πάντα τέλματα γίγνεται, Xen. Oec. 20, 11; Sp., wie Pol. 10, 14, 13; Phot. erkl. [[τόπος]] [[πηλώδης]] [[ὕδωρ]] ἔχων. Dah. das fruchtbare Marschland der Niederungen; auch Moor, Schlamm, Lehm, zu Mauern, Her. 1, 179. – Bei Sp. der Zwischenraum in den Fugen der Steine, der mit Mörtel ausgegossen wurde.
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1088.png Seite 1088]] ατος, τό, das zusammengetretene, sich sammelnde, stehende Wasser, Pfütze, Sumpf; Ar. Av. 1593; ὥσπερ περὶ [[τέλμα]] βατράχους, Plat. Phaed. 109 b; τὰ κοῖλα πάντα τέλματα γίγνεται, Xen. Oec. 20, 11; Sp., wie Pol. 10, 14, 13; Phot. erkl. [[τόπος]] [[πηλώδης]] [[ὕδωρ]] ἔχων. Dah. das fruchtbare Marschland der Niederungen; auch Moor, Schlamm, Lehm, zu Mauern, Her. 1, 179. – Bei Sp. der Zwischenraum in den Fugen der Steine, der mit Mörtel ausgegossen wurde.
}}
{{bailly
|btext=ατος (τό) :<br /><b>1</b> [[eau stagnante]], [[marais]], [[endroit marécageux]] ; τὰ τέλματα basses terres exposées aux inondations;<br /><b>2</b> [[boue]], [[vase]] ; <i>p. anal.</i> [[ciment]], [[mortier]].<br />'''Étymologie:''' DELG étym. ignorée.
}}
{{elru
|elrutext='''τέλμα:''' ατος τό<br /><b class="num">1</b> [[стоячая вода]], [[болото]] Arph., Xen., Plat., Plut.;<br /><b class="num">2</b> [[низина]], [[пойма]]: τά τε κοῖλα τῆς γῆς καὶ τὰ τέλματα Her. овраги и поймы;<br /><b class="num">3</b> [[глина]] или [[цемент]]: μετὰ τέλματι [[χρᾶσθαι]] ἀσφάλτῳ Her. пользоваться вместо цемента асфальтом.
}}
}}
{{ls
{{ls
|lstext='''τέλμα''': τό, ὡς καὶ νῦν, στάσιμον [[ὕδωρ]], λιμνάζον [[ὕδωρ]], [[ἕλος]], «βάλτος», «βοῦρκος», Ἀριστοφ. Ὄρν. 1593, Πλάτ. Φαίδων 109Β, Ξενοφ. Οἰκ. 20. 11· ἐν τῷ πληθ., [[χώρα]] χθαμαλὴ ὑποκειμένη εἰς πλήμμυραν, Ἡρόδ. 2. 93· ἡ [[ἰλὺς]] ἡ κατὰ τὴν ἄκραν τῆς ὄχθης ποταμοῦ, Αἰλ. Ποικ. Ἱστ. 12. 46. ΙΙ. ὁ [[πηλὸς]] λιμνάζοντος ὕδατος, ὁ πρὸς οἰκοδομὴν [[χρήσιμος]] πηλός, «λάσπη», τέλματι ἀσφάλτῳ χρῆσθαι Ἡρόδ. 1. 179, πρβλ. [[τελμίς]]. 2) ὁ [[χῶρος]] ὃν καταλαμβάνει ὁ [[πηλὸς]] μεταξὺ τῶν λίθων ἐν ταῖς οἰκοδομαῖς, Προκόπ.
|lstext='''τέλμα''': τό, ὡς καὶ νῦν, στάσιμον [[ὕδωρ]], λιμνάζον [[ὕδωρ]], [[ἕλος]], «βάλτος», «βοῦρκος», Ἀριστοφ. Ὄρν. 1593, Πλάτ. Φαίδων 109Β, Ξενοφ. Οἰκ. 20. 11· ἐν τῷ πληθ., [[χώρα]] χθαμαλὴ ὑποκειμένη εἰς πλήμμυραν, Ἡρόδ. 2. 93· ἡ [[ἰλὺς]] ἡ κατὰ τὴν ἄκραν τῆς ὄχθης ποταμοῦ, Αἰλ. Ποικ. Ἱστ. 12. 46. ΙΙ. ὁ [[πηλὸς]] λιμνάζοντος ὕδατος, ὁ πρὸς οἰκοδομὴν [[χρήσιμος]] πηλός, «λάσπη», τέλματι ἀσφάλτῳ χρῆσθαι Ἡρόδ. 1. 179, πρβλ. [[τελμίς]]. 2) ὁ [[χῶρος]] ὃν καταλαμβάνει ὁ [[πηλὸς]] μεταξὺ τῶν λίθων ἐν ταῖς οἰκοδομαῖς, Προκόπ.
}}
{{bailly
|btext=ατος (τό) :<br /><b>1</b> eau stagnante, marais, endroit marécageux ; τὰ τέλματα basses terres exposées aux inondations;<br /><b>2</b> boue, vase ; <i>p. anal.</i> ciment, mortier.<br />'''Étymologie:''' DELG étym. ignorée.
}}
}}
{{eles
{{eles
Line 23: Line 26:
}}
}}
{{grml
{{grml
|mltxt=το, ΝΜΑ<br />[[έλος]], [[βάλτος]], [[βούρκος]] (α. «ο [[κάμπος]] μετατράπηκε σε ένα τεράστιο [[τέλμα]]» β. «[[ὥσπερ]] περὶ [[τέλμα]] μύρμηκας ἤ βατράχους», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>μτφ.</b> αδιέξοδο («η [[κατάσταση]] έχει περιέλθει σε [[τέλμα]]»)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> η [[ιλύς]] που συγκεντρώνεται στην όχθη ποταμού<br /><b>2.</b> [[πηλός]] ή [[λάσπη]] που χρησιμοποιείται ως οικοδομικό υλικό («[[μετὰ]] δὲ τέλματι χρεόμενοι ἀσφάλτῳ θερμῇ», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>3.</b> ο [[μεταξύ]] τών λίθων τειχώματος [[χώρος]], τον οποίο γέμιζαν με πηλό ή [[λάσπη]]<br /><b>4.</b> <b>στον πληθ.</b> <i>τὰ τέλματα</i><br />[[έκταση]] με χαμηλό [[υψόμετρο]], που υφίσταται [[συχνά]] πλημμύρες («τὰ τέλματα παρὰ τὸν ποταμὸν [[πρῶτα]] ἄρχεται πίμπλασθαι», <b>Ηρόδ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Άγνωστης ετυμολ. Απίθανη [[είναι]] η [[σύνδεση]] της λ. με το σλαβ. <i>time</i> «[[έλος]]»].
|mltxt=το, ΝΜΑ<br />[[έλος]], [[βάλτος]], [[βούρκος]] (α. «ο [[κάμπος]] μετατράπηκε σε ένα τεράστιο [[τέλμα]]» β. «[[ὥσπερ]] περὶ [[τέλμα]] μύρμηκας ἤ βατράχους», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>μτφ.</b> αδιέξοδο («η [[κατάσταση]] έχει περιέλθει σε [[τέλμα]]»)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> η [[ιλύς]] που συγκεντρώνεται στην όχθη ποταμού<br /><b>2.</b> [[πηλός]] ή [[λάσπη]] που χρησιμοποιείται ως οικοδομικό υλικό («μετὰ δὲ τέλματι χρεόμενοι ἀσφάλτῳ θερμῇ», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>3.</b> ο [[μεταξύ]] τών λίθων τειχώματος [[χώρος]], τον οποίο γέμιζαν με πηλό ή [[λάσπη]]<br /><b>4.</b> <b>στον πληθ.</b> <i>τὰ τέλματα</i><br />[[έκταση]] με χαμηλό [[υψόμετρο]], που υφίσταται [[συχνά]] πλημμύρες («τὰ τέλματα παρὰ τὸν ποταμὸν [[πρῶτα]] ἄρχεται πίμπλασθαι», <b>Ηρόδ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Άγνωστης ετυμολ. Απίθανη [[είναι]] η [[σύνδεση]] της λ. με το σλαβ. <i>time</i> «[[έλος]]»].
}}
}}
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''τέλμα:''' -ατος, τό,<br /><b class="num">I.</b> [[στάσιμο]] [[νερό]], λιμνάζον [[νερό]], [[έλος]], βάλτος, [[βούρκος]], σε Αριστοφ., Πλάτ.· στον πληθ., χαμηλή [[χώρα]] υποκείμενη σε [[πλημμύρα]], σε κατακλυσμό, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">II.</b> [[λάσπη]] λιμνάζοντος νερού, [[λάσπη]] χρήσιμη για την [[οικοδόμηση]], [[ασβέστης]], [[πηλός]], στον ίδ. (άγν. προέλ.).
|lsmtext='''τέλμα:''' -ατος, τό,<br /><b class="num">I.</b> [[στάσιμο]] [[νερό]], λιμνάζον [[νερό]], [[έλος]], βάλτος, [[βούρκος]], σε Αριστοφ., Πλάτ.· στον πληθ., χαμηλή [[χώρα]] υποκείμενη σε [[πλημμύρα]], σε κατακλυσμό, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">II.</b> [[λάσπη]] λιμνάζοντος νερού, [[λάσπη]] χρήσιμη για την [[οικοδόμηση]], [[ασβέστης]], [[πηλός]], στον ίδ. (άγν. προέλ.).
}}
{{elru
|elrutext='''τέλμα:''' ατος τό<br /><b class="num">1)</b> стоячая вода, болото Arph., Xen., Plat., Plut.;<br /><b class="num">2)</b> низина, пойма: τά τε κοῖλα τῆς γῆς καὶ τὰ τέλματα Her. овраги и поймы;<br /><b class="num">3)</b> глина или цемент: [[μετὰ]] τέλματι [[χρᾶσθαι]] ἀσφάλτῳ Her. пользоваться вместо цемента асфальтом.
}}
}}
{{mdlsj
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[τέλμα]], ατος, τό,<br /><b class="num">I.</b> [[standing]] [[water]], a [[pool]], [[pond]], [[marsh]], [[swamp]], Ar., Plat.: in pl. low [[land]] [[subject]] to [[inundation]], [[water]]-meads, Hdt.<br /><b class="num">II.</b> the mud of a [[pool]], mud for [[building]] with, [[mortar]], Hdt. [deriv. uncertain]
|mdlsjtxt=[[τέλμα]], ατος, τό,<br /><b class="num">I.</b> [[standing]] [[water]], a [[pool]], [[pond]], [[marsh]], [[swamp]], Ar., Plat.: in plural low [[land]] [[subject]] to [[inundation]], [[water]]-meads, Hdt.<br /><b class="num">II.</b> the mud of a [[pool]], mud for [[building]] with, [[mortar]], Hdt. [deriv. uncertain]
}}
}}
{{FriskDe
{{FriskDe
|ftr='''τέλμα''': {télma}<br />'''Grammar''': n.<br />'''Meaning''': [[Pfütze]], [[Sumpf]], [[Morast]], [[Schlamm]], [[Mörtel]], [[Kot]] (ion. att.)<br />'''Derivative''': mit [[τελματώδης]] [[sumpfig]] (Arist., D. S. usw.), -ιαῖος [[einen Sumpf bildend]], [[im Sumpf lebend]] (Arist.), -όομαι [[sumpfig werden]] (Str.); auch [[τελμίς]], -ῖνος m. [[Schlamm]], [[Kot]] (''EM'', H.); vgl. [[ῥηγμίς]] (: [[ῥῆγμα]]), auch [[θίς]].<br />'''Etymology''' : Unerklärt; vgl. zu [[σταλάσσω]]. Abzulehnen Machek Listy filol. 72, 73 f.: zu slav. ''timę'' [[palus]], [[lutum]]. Arm. LW ''teɫm'', ''tiɫm'' [[Schlamm]], [[Kot]] (Pedersen KZ 39, 374).<br />'''Page''' 2,870
|ftr='''τέλμα''': {télma}<br />'''Grammar''': n.<br />'''Meaning''': [[Pfütze]], [[Sumpf]], [[Morast]], [[Schlamm]], [[Mörtel]], [[Kot]] (ion. att.)<br />'''Derivative''': mit [[τελματώδης]] [[sumpfig]] (Arist., D. S. usw.), -ιαῖος [[einen Sumpf bildend]], [[im Sumpf lebend]] (Arist.), -όομαι [[sumpfig werden]] (Str.); auch [[τελμίς]], -ῖνος m. [[Schlamm]], [[Kot]] (''EM'', H.); vgl. [[ῥηγμίς]] (: [[ῥῆγμα]]), auch [[θίς]].<br />'''Etymology''': Unerklärt; vgl. zu [[σταλάσσω]]. Abzulehnen Machek Listy filol. 72, 73 f.: zu slav. ''timę'' [[palus]], [[lutum]]. Arm. LW ''teɫm'', ''tiɫm'' [[Schlamm]], [[Kot]] (Pedersen KZ 39, 374).<br />'''Page''' 2,870
}}
}}
{{WoodhouseReversedUncategorized
{{WoodhouseReversedUncategorized
|woodrun=[[bog]]
|woodrun=[[bog]]
}}
{{mantoulidis
|mantxt=τό (=στάσιμο νερό, βάλτος).
}}
{{elmes
|esmgtx=τό [[lodo]] ἐγὼ εἰμι Ἥρων ἔνδοξος, ... ἔχων ὑπὸ τὴν γλῶσσαν τὸ τ. τοῦ Ἐμ <b class="b3">yo soy Herón el famoso, el que tiene debajo de la lengua el lodo de Em (en una invocación al sol) </b> P V 253
}}
}}