κορώνη: Difference between revisions

|Definition=ἡ, a sea-[[bird]], possibly<br><span class="bld">A</span> [[shearwater]], [[Puffinus kuhlii]] or [[Puffinus anglorum]], τανύγλωσσοί τε κορῶναι εἰνάλιαι Od.5.66, cf. 12.418, [[Aristotle|Arist.]]''[[Historia Animalium|HA]]''593b13, [[Theophrastus]] ''Sign.''16, Arat.950, Ael.''NA''15.23; λάροι καὶ αἴθυιαι καὶ κ. Arr.''Peripl.M.Eux.''32 (but confounded with λάροι and αἴθυιαι by Sch.Od.1.441, cf. [[Hesychius Lexicographus|Hsch.]]).<br><span class="bld">2</span> [[crow]] (including the [[hooded crow]], [[Corvus cornix]], and prob. also the [[rook]], [[Corvus corone]]), μή τοι ἐφεζομένη κρώξῃ λακέρυζα κ. Hes.''Op.''747; συκῆ πετραίη πολλὰς βόσκουσα κ. Archil.19: distinguished from [[κολοιός]], [[Aristophanes|Ar.]]''[[The Birds|Av.]]''5 (cf. 7); ἐννέα τοι ζώει γενεὰς λακέρυζα κ. ἀνδρῶν γηράντων Hes.''Fr.''171; πέντ' ἀνδρῶν γενεὰς ζώει λακέρυζα κ. Ar. ''Av.''609; <b class="b3">πολιαὶ κ.</b> ib.967; <b class="b3">κορώνην δευτέραν ἀναπλήσας</b> having lived out twice a full [[crow's-age]], Babr.46.9; ὑπὲρ τὰς κορώνας βεβιωκώς Poll.2.16: [[proverb|prov.]], <b class="b3">κορώνη σκορπίον [ἥρπασε]</b> '[[caught a Tartar]]', ''AP'' 12.92 (Mel.), cf.Zen.4.57, [[Hesychius Lexicographus|Hsch.]], Suid.; invoked at weddings, Ael. ''NA''3.9.<br><span class="bld">3</span> [[κορώνη Δαυλία]] = [[ἀηδών]], Ar.''Fr.''716.<br><span class="bld">II</span> anything [[hooked]] or [[curved]], like a [[crow]]'s [[bill]],<br><span class="bld">1</span> [[door-handle]], θύρην δ' ἐπέρυσσε κορώνῃ ἀργυρέῃ Od.1.441; ἱμάντα… ἀπέλυσε κορώνης 21.46; χρυσέη κορώνη 7.90, cf. Poll.7.107, al.<br><span class="bld">2</span> [[tip of a bow]], on which the [[bow]]-[[string]] was hooked, πᾶν δ' εὖ λειήνας χρυσέην ἐπέθηκε κ. Il.4.111, cf. Od.21.138: generally, [[end]], [[tip]], Artem.5.65: metaph., v. infr.7.<br><span class="bld">3</span> [[curved stern of a ship]], Arat.345.<br><span class="bld">4</span> [[tip]] of the [[plough]]-[[pole]] ([[ἱστοβοεύς]]), upon which the [[yoke]] is [[hook]]ed or tied, A.R.3.1318, Poll.1.252.<br><span class="bld">5</span> [[coronoid process]] of the [[ulna]], Hp.''Art.''18, Gal.''UP''2.14, Id.18(2).617; of the [[jaw]], Id.''UP''11.20, 18(1).426.<br><span class="bld">6</span> kind of [[crown]], [[Hesychius Lexicographus|Hsch.]]<br><span class="bld">7</span> [[κορώνη παννυχική]] = [[crown]], i.e. [[culmination]], of a [[festival]], Posidipp. ap. Ath. 10.414d; cf. [[μέχρι]] τῆς κ. Call.''Fr.''2.5 P.: generally, <b class="b3">χρυσῷ βίῳ</b> (with play on [[βιῷ]]) χρυσῆν κορώνην ἐπιθεῖναι Luc.''Peregr.''33, v. supr. 11.2.

|btext=<span class="bld">1</span>ης (ἡ) :<br /><b>I.</b> corneille, <i>oiseau ; ◊ [[proverb|prov.]] (à cause de la longévité de la corneille)</i> κορώνην δευτέραν ἀναπλήσας BABR ayant atteint deux fois l'âge d'une corneille ; <i>dans HOM (avec ou sans</i> εἰναλίη) la corneille de rivage, le cormoran;<br /><b>II.</b> tout objet recourbé, <i>particul.</i><br /><b>1</b> extrémité recourbée (d'un marteau de porte, d'un arc);<br /><b>2</b> <i>fig.</i> couronnement, fin, achèvement d'une chose : χρυσῷ βίῳ χρυσῆν κορώνην ἐπιθεῖναι LUC à une vie d'or mettre un couronnement d'or.<br />'''Étymologie:''' DELG apparenté à [[κόραξ]] ; &gt; <i>lat.</i> corona.<br /><span class="bld">2</span>ης (ἡ) :<br /><b>1</b> [[rondelle sur le joug de l'attelage]];<br /><b>2</b> <i>p. anal., pudenda muliebria</i> ; τὸ [[ἄκρον]] τοῦ αἰδοίου Suid..<br />'''Étymologie:''' [[κορώνη]]¹.

|ptext=ἡ (vgl. [[κορωνός]] und [[κορωνίς]]),<br><b class="num">1</b> bei Hom. ein Meervogel, <i>die Meerkrähe; Od</i>. 12.418, 14.308; κορῶναι εἰνάλιαι 5.66; vgl. Ael. <i>H.A</i>. 15.23 und 3.9. – <i>Die eigentliche [[Krähe]]</i>, [[λακέρυζα]], Hes. <i>O</i>. 745; Archil. bei Ath. XIII.594d. Man schrieb ihr ein [[langes]] [[Leben]] zu; dah. [[ὑπὲρ]] τὰς κορώνας βεβιωκώς, von sehr alten Leuten, Poll. 2.16. [[sprichwörtlich]] [[κορώνη]] τὸν [[σκορπίον]], Mel. 4 (XII.92); vgl. Zenob. 4.57.<br><b class="num">2</b> <i>[[alles]] Gebogene, [[Gekrümmte]]</i>;<br><b class="num">a</b> <i>der Ring an der [[Haustür]]</i>, mit dem diese [[zugezogen]] wird, θύρην δ' ἐπέρυσσε κορώνῃ ἀργυρέῃ <i>Od</i>. 1.441, vgl. 7.90, 21.138; Sp.; auch wie [[κόραξ]], <i>ein [[Türklopfer]]</i>.<br><b class="num">b</b> <i>das [[äußerste]], gekrümmte und mit einem [[Ringe]] versehene Ende des Bogens</i>, von [[Metall]], an dem man die [[Bogensehne]] befestigte, [[πᾶν]] δ' εὖ λειήνας χρυσέην ἐπέθηκε κορώνην <i>Il</i>. 4.111, vgl. <i>Od</i>. 21.165.<br><b class="num">c</b> <i>das gebogene [[Hinterteil]] des Schiffes und die [[daran]] angebrachten [[Verzierungen]]</i>, Arat. 345. Vgl. [[κορωνίς]].<br><b class="num">d</b> <i>das [[äußerste]], gekrümmte oder in einen [[Knopf]] auslaufende Ende der [[Pflugdeichsel]]</i>, [[woran]] das Joch mit dem [[Jochriemen]] [[befestigt]] wurde, Ap.Rh. 3.1317; Poll. 1.252.<br><b class="num">e</b> <i>[[Kranz]], [[Krone]], corona</i>, Sp.<br><b class="num">3</b> aus b) folgt die [[Verbindung]] κορώνην ἐπιθεῖναί τινι, z.B. τῷ βίῳ, Luc. <i>Peregrin</i>. 33, <i>ein Ende, den [[Beschluß]] [[machen]]</i>, Sp. – S. [[κορωνίς]].

|elrutext='''κορώνη:''' ἡ<br /><b class="num">1</b> [[ворона]] (ей приписывалась особая долговечность): κορώνην δευτέραν ἀναπλήσας Babr. достигший возраста двух ворон, т. е. чрезвычайно старый;<br /><b class="num">2</b> (тж. κ. εἰναλίη Hom.) [[морская ворона]], предполож. [[баклан]] Hom.;<br /><b class="num">3</b> [[дверная скоба]]: θύρην ἐπέρυσσε κορώνῃ ἀργυρέῃ Hom. (Эвриклея) притворила дверь серебряной скобой;<br /><b class="num">4</b> [[загнутый конец лука]] (на котором укреплялась тетива) Hom.;<br /><b class="num">5</b> перен. [[венец]], [[конец]], [[завершение]] (χρυσῷ βίῳ χρυσὴν κορώνην ἐπιθεῖναι Luc.).

|auten=[[anything]] [[crooked]] or [[curved]]. —(1) the [[ring]] on a [[door]], Od. 1.441. (See cuts Nos. 68 and 56.)—(2) the [[curved]] [[end]] of the [[bow]] [[over]] [[which]] the [[loop]] of the [[bow]]-[[string]] [[was]] brought. (See [[cut]] No. 34.)—(3) [[sea]]-[[crow]] cormorant,, 66.

|mltxt=η (ΑM [[κορώνη]])<br /><b>1.</b> η [[κουρούνα]]<br /><b>2.</b> <b>ναυτ.</b> το [[άκρο]] της πρύμνης τών παλαιών ιστιοφόρων πλοίων το οποίο ήταν [[ελαφρά]] υπερυψωμένο και έφερε [[συνήθως]] το εθνικό [[έμβλημα]] με διάφορες ξυλόγλυπτες διακοσμήσεις, κν. [[καλκάνι]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (στον Όμηρο) θαλάσσιο [[πτηνό]], η θαλάσσια [[καρακάξα]] («σκῶπες τ' ἴρηκές τε τανύγλωσσοί τε κορῶναι εἰνάλιαι», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>2.</b> το [[άσμα]] που τραγουδιόταν στους γάμους [[μετά]] τον υμέναιο<br /><b>3.</b> ο [[κρίκος]] της πόρτας από τον οποίο αυτή σύρεται («θύρην δ' ἐπέρυσε κορώνῃ ἀργυρέη», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>4.</b> [[άκρο]]<br /><b>5.</b> το [[κορώνισμα]]<br /><b>6.</b> [[απόφυση]] του πήχεος, του βραχίονα<br /><b>7.</b> το καμπύλο [[άκρο]] του ρυμού του αρότρου στο οποίο έδεναν τον [[ζυγό]] με τον ζευγλόδεσμο<br /><b>8.</b> <i>([[κατά]] τον <b>Ησύχ.</b>)</i> [[είδος]] στεφάνου<br /><b>9.</b> <b>φρ.</b> α) «κορώνην ἐπιτίθημί τινι» — [[τελειώνω]] [[κάτι]] («χρυσῷ βίῳ χρυσῆν κορώνην ἐπιθεῖναι», <b>Λουκιαν.</b>)<br />β) «[[κορώνη]] Δαυλία» — το [[αηδόνι]] (<b>Αριστοφ.</b>)<br /><b>10.</b> <b>παροιμ.</b> «[[κορώνη]] τὸν [[σκορπίον]] (ἥρπασε)» — γι' αυτούς που επιχειρούν τα δύσκολα και επικίνδυνα.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. εμφανίζει παρεκτεταμένο θ. <i>kor</i>-<i>on</i> που ανάγεται στην ετεροιωμένη [[βαθμίδα]] <i>kor</i>- της ΙΕ ρίζας <i>ker</i>- «ηχομίμηση βραχνών φωνών ορισμένων ζώων» και συνδέεται με άλλες ονομ. πτηνών, [[πρβλ]]. [[κόραξ]], [[κόραφος]], όπως και με λατ. <i>cornix</i> «[[κουρούνα]]» και ουμβρ. <i>curnaco</i> «[[κουρούνα]]». Η λ. χρησιμοποιήθηκε [[ευρέως]] μεταφορικά με τη γενική [[έννοια]] της κυρτότητας (κυρτό [[άκρο]] της πρύμνης, [[κρίκος]] της πόρτας, [[άκρη]] του τόξου, [[απόφυση]] του βραχίονα, [[άκρο]] τόξου <b>κ.λπ.</b>). Η μτφ. αυτή [[χρήση]] της λ. οφείλεται πιθ. στην [[κυρτότητα]] του ράμφους και τών ποδιών του πτηνού [[αυτού]] ([[πρβλ]]. [[κόραξ]], λατ. <i>corvus</i>, γαλλ. <i>corbeau</i>, αγγλ. <i>crow</i>). Με τη μτφ. αυτή [[έννοια]] τη λ. δανείστηκε η Λατινική με τη [[μορφή]] <i>corona</i> «[[στέμμα]]» και από αυτήν η Ελληνική ([[πρβλ]]. [[κορόνα]]). Κατ' [[άλλη]] [[άποψη]], η λ. [[κορώνη]] με την [[έννοια]] της καμπυλότητας, όπως και οι τ. [[κορωνίς]], [[κορωνός]], ανάγονται στην [[ίδια]] [[ρίζα]] με τη λ. [[κυρτός]].<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[κορωνίδα]](<i>ίς</i>)<br /><b>αρχ.</b><br />[[κορώνεως]], [[κορωνιδεύς]], [[κορωνίζω]], [[κορωνίης]], [[κορώνιος]], [[κορωνόν]], [[κορωνός]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Α' συνθετικό) [[κορωνόπους]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[κορωνεκάβη]], [[κορωνοβόλος]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[κορωνοπόδιον]]<br /><b>μσν.</b><br />[[κορωνόβιος]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[κορωνοειδής]]. (Β' συνθετικό) <b>αρχ.</b> [[τετρακόρωνος]], [[τρικόρωνος]].