συστέλλω: Difference between revisions

|Definition=<span class="sense"><span class="bld">A</span> <b class="b2">draw together: shorten sail</b>, συστείλας ἄκροισι χρώμενος τοῖς ἱστίοις <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ra.</span>999</span> (lyr.): Com. metaph., συστείλας γε τοὺς ἀλλᾶντας εἶτ' ἀφήσω κατὰ κῦμ' ἐμαυτὸν οὔριον <span class="bibl">Id.<span class="title">Eq.</span>432</span>; [[draw in]], [[contract]], of the mouth, <span class="bibl">Hp.<span class="title">VM</span>22</span>; <b class="b3">σ. ἑαυτόν</b>, of a snake, <span class="bibl">Arist.<span class="title">HA</span> 594a19</span>; σ. καὶ προβάλλειν τὴν γλῶτταν <span class="bibl">Id.<span class="title">PA</span>660a23</span>; <b class="b3">σ. τὸ πρόσωπον</b>, so as to express disgust, <span class="bibl">Luc.<span class="title">DMeretr.</span>13.5</span>; of soldiers, <b class="b3">σ. τινὰς εἰς τὸ τεῖχος, εἴσω τοῦ χάρακος ἑαυτούς</b>, <span class="bibl">Plu.<span class="title">Sull.</span>9</span>, <span class="bibl"><span class="title">Cam.</span>34</span>:— Pass., [[contract oneself]], [[draw in]], <span class="bibl">Arist.<span class="title">MA</span>701b15</span>, <span class="bibl"><span class="title">Pr.</span>949a17</span>, <span class="bibl">Sor. 1.7</span>; τὸν ἀέρα . . τυποῦσθαι συστελλόμενον ὑπὸ τοῦ ὁρωμένου καὶ τοῦ ὁρῶντος <span class="bibl">Thphr.<span class="title">Sens.</span>50</span>; συνέσταλται . . τὸ θερμόν <span class="bibl">Id.<span class="title">Ign.</span>13</span>; σ. εἰς ὀλίγον <span class="bibl">Plu.<span class="title">Arist.</span>14</span>; εἰς μεῖόν τι <span class="bibl">X.<span class="title">Vect.</span>4.3</span>; <b class="b3">εἰς τρίβωνα ῥᾳδίως συστέλλομαι</b> (cf. infr. ''ΙΙ'') Crates Theb.16; ἐς βραχύ <span class="bibl">Luc.<span class="title">Icar.</span>12</span>; τοῖς ὄγκοις συνεσταλμένοι <span class="bibl">D.S.4.20</span>; <b class="b3">βραχίονας καὶ καρποὺς . . ἐν τοῖς συνεσταλμένοις ἀποδεσμεύειν</b> at the [[narrow parts]], Gal.12.693; <b class="b3">-όμεναι ὥσπερ ὄρνιθες</b> [[gathering together]], Plu.2.565e; cf. [[συνεσταλμένως]]. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[contract]], [[reduce]], τὴν τῶν βασιλέων γένεσιν εἰς τὸ μέτριον <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>691e</span>; <b class="b3">ἁμαρτήματα ὡς εἰς ἐλάχιστα σ</b>. <span class="bibl">D.18.246</span>; σ. ἐπὶ τὸ ταπεινότερον <span class="bibl">Arist.<span class="title">Rh.Al.</span>1423b24</span>; τὰς φυσικὰς λύπας εἰς μικρόν <span class="bibl">Diog.Oen.2</span>; τὴν ῥύσιν <span class="bibl">Sor.2.41</span>; τὰ συσσίτια πρὸς τὸ σωφρονέστερον <span class="bibl">D.C.54.2</span>:—Pass., [[draw cowering together]], συσταλέντες . . σιγῇ καθήμεθ' <span class="bibl">E.<span class="title">IT</span>295</span>; <b class="b3">τῇ διαίτῃ συνεστάλθαι</b> to [[be moderate]], <span class="bibl">Hp.<span class="title">Art.</span>50</span>, cf. <span class="bibl">Phld.<span class="title">Vit.</span>p.22</span> J.; <b class="b3">ξ. ἐς εὐτέλειαν</b> [[retrench]] expenses, <span class="bibl">Th.8.4</span>; ἵνα συνσταλῶσιν αἱ λίαν ἄκαιροι δαπάναι <span class="title">IG</span>22.1329.11, cf. <span class="bibl"><span class="title">PAmh.</span>2.70.3</span> (ii A.D.). </span><span class="sense"><span class="bld">b</span> [[deprive of all food and drink]], συστέλλειν, εἰ δὲ μὴ ἀντέχοι τις, ἐπ' ὀλιγοσιτίας καὶ ὑδροποσίας τηρεῖν <span class="bibl">Sor.2.15</span>, cf. <span class="bibl">86</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[humble]], [[abase]], τά τοι μέγιστα πολλάκις θεὸς . . συνέστειλεν <span class="bibl">E.<span class="title">Fr.</span>716</span>; <b class="b3">ταπεινοῦντα καὶ σ</b>. <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ly.</span>210e</span>; αἱ συμφοραὶ σ. τινάς <span class="bibl">Isoc.8.85</span>; opp. [[ἐξαίρω]], <span class="bibl">Phld.<span class="title">Vit.</span> p.20</span> J.; [[depress]] (opp. [[διαχέω]], [[ἀνίημι]]), διάνοιαν <span class="bibl">Aristid.Quint.2.9</span>, <span class="bibl">10</span>:— Pass., to [[be lowered]] or [[cast down]], συνέσταλμαι κακοῖς <span class="bibl">E.<span class="title">HF</span>1417</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Tr.</span> 108</span> (anap.); [δοῦλοι] σ. τὰς φύσεις Heraclid.Pont. ap. <span class="bibl">Ath.12.512b</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> <b class="b3">σ. λέξιν</b> [[lower]] it, [[make]] it [[mean]], <span class="bibl">Hermog.<span class="title">Id.</span>1.6</span>; [[pronounce]] a syllable [[short]], opp. [[ἐκτείνω]], <span class="bibl">D.H.<span class="title">Comp.</span>14</span> (Pass.); <b class="b3">δίχρονα συνεσταλμένα</b> doubtful vowels [[when shortened]], <span class="bibl">A.D.<span class="title">Pron.</span>11.19</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">5</span> [<b class="b3">ὀνόματα] συστέλλεται ἐκ τῆς πολλῆς ποιότητος τῇ παραθέσει τοῦ ἄρθρου</b> [[are reduced]] or [[restricted]] out of their generality, <span class="bibl">Id.<span class="title">Synt.</span>69.4</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> [[wrap closely up]], [[shroud]], οὐ δάμαρτος ἐν χεροῖν πέπλοις συνεστάλησαν <span class="bibl">E.<span class="title">Tr.</span>378</span>, cf. <span class="bibl">Luc.<span class="title">Im.</span>7</span>:—Med., <b class="b3">ξυστειλάμεναι θαἰμάτια</b> [[wrapping our]] cloaks [[close round us]], <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ec.</span>99</span>; <b class="b3">συστέλλου σεαυτήν</b> [[gird up your]] loins, [[get ready for action]], ib.<span class="bibl">486</span> (lyr.); [[ξυστᾰλείς]] [[tucked up]], [[ready for action]], <span class="bibl">Id.<span class="title">V.</span>424</span> (troch.), cf. <span class="bibl"><span class="title">Lys.</span>1042</span> (troch.). </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[cloak]], συνέστελλε καὶ συνέκρυπτεν . . τὴν δυσμένειαν <span class="bibl">Plu.<span class="title">Galb.</span>18</span> (unless in signf. <span class="bibl">1.2</span>).</span>

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1044.png Seite 1044]] 1) zusammenziehen, einziehen; τὰ [[ἱστία]], Ar. Ran. 997; ξυστείλασθαι τὰ ἱμάτια, Eccl. 99; dah. verkürzen, vermindern, τὴν δίαιταν, Plut. Cat. min. 4; insbes. das Gesicht zusammenziehen und in Falten legen, Luc. D. mer. 13, 5. – Bei den Gramm. eine Sylbe kurz brauchen, u. pass. kurz sein, Ggstz [[ἐκτείνω]]. – 2) zurückziehen, zurücktreiben, abhalten. – 3) übertr., demüthigen, niederschlagen; τὰ μέγιστα [[πολλάκις]] θεὸς συνέστειλεν, Eur. frg. Teleph. 25; συνέσταλμαι κακοῖς, Herc. Fur. 1417; πρὸς [[ταῦτα]] συστέλλου σεαυτήν, Ar. Eccl. 486; εἰς εὐτέλειαν ξυστελλόμενοι, Thuc. 8, 4; καὶ ταπεινοῦν, Plat. Lys. 210 e; ὡς τὸ μέτριον [[μᾶλλον]] συνέστειλε, Legg. III, 691 e; ἁμαρτήματα εἰς ἐλάχιστον συστεῖλαι, Dem. 18, 246, wie γῆ ἐς βραχὺ συνεσταλμένη, Luc. Icarom. 12; συνέστειλε τὸν δῆμον εἰς [[ὑπηρέσιον]], Plut. Them. 4; neben ἐταπείνωσε τὸ [[φρόνημα]], Cim. 12. – Pass. niedergeschlagen, muthlos sein, Plut. Lys. 12; συσταλῆναι, bestürzt werden, Pol. 24, 5, 13.

{{ls

|lstext='''συστέλλω''': πρκμ. συνέσταλκα. Συνέλκω, συμμαζεύω, σμικρύνω, σουφρώνω (ἐξυπακούεται ἡ αἰτιατικὴ τὰ ἱστία), Ἀριστοφ. Βάτρ. 999, πρβλ. Ἱππ. 432· - [[συστέλλω]], σουφρώνω, ἐπὶ τοῦ στόματος, Ἱππ. περὶ Ἀρχ. Ἰητρ. 17· συστ. ἑαυτόν, ἐπὶ ὄφεως, Ἀριστ. περὶ τὰ Ζ. Ἱστ. 7. 4, 3· συστ. καὶ προβάλλειν τὴν γλῶτταν ὁ αὐτ. περὶ Ζ. Μορ. 2. 17, 2· συστ. τὸ [[πρόσωπον]], εἰς ἔκφρασιν ἀηδίας, Λουκ. Ἑταιρ. Διάλ. 13. 5· ἐπὶ στρατιωτῶν, σ. τινὰς εἰς τὸ [[τεῖχος]], [[εἴσω]] τοῦ χάρακος Πλουτ. Σύλλ. 9, Κάμιλλ. 34. - Παθητ., συστέλλομαι, «συμμαζώνομαι», Ἀριστ. π. Κινήσ. 7, 9, κλπ.· σ. εἰς ὀλίγον Θεοφρ. π. Φυτ. Ἱστ. 1. 15, 1, Πλουτ. Ἀριστείδ. 14, κλπ.· εἰς μεῖόν τι Ξεν. Πόροι 4, 3· ἐς βραχὺ Λουκ. Ἰκαρομ. 12· συνεσταλμένος ὄγκῳ Διόδ. 4. 20, πρβλ. [[συνεσταλμένως]]. 2) [[ὑποβιβάζω]], ἐλαττώνω, τὴν τῶν βασιλέων γένεσιν εἰς τὸ μέτριον Πλάτ. Νόμ. 691Ε· ταπεινοῦντα καὶ σ. ὁ αὐτ. ἐν Λύσ. 210Ε· σ. τὰ ἁμαρτήματα εἰς τὸ ἐλάχιστον Δημ. 309. 2· συσ. ἐπὶ τὸ ταπεινότερον Ἀριστ. Ρητορ. πρ. Ἀλέξ. 3, 9· τὰ συσσίτια πρὸς τὸ σωφρονέστερον Δίων Κ. 54. 2. - Παθητ., συστέλλομαι, «συμμαζώνομαι», «ζαρώνω», Εὐρ. Ι. Τ. 295· σ. τῇ διαίτῃ, [[γίνομαι]] [[μέτριος]], Ἱππ. π. Ἄρθρ. 817· ξ. ἐς εὐτέλειαν, [[περιορίζω]] τὰς δαπάνας μου, Θουκ. 8. 4, πρβλ. [[συντέμνω]] ΙΙ. 3. 3) μεταφορ., ταπεινῶ, [[ὑποβιβάζω]], [[ἐξευτελίζω]], τὰ μέγιστα θεὸς συνέστειλεν Εὐρ. Ἀποσπ. 724· αἱ συμφοραὶ σ. τινα Ἰσοκρ. 176Α. - Παθ., καταρρίπτομαι, ταπεινοῦμαι, ἐξευτελίζομαι, συνέσταλμαι κακοῖς Εὐρ. Ἡρ. Μαιν. 1417, πρβλ. Τρῳ. 108· δοῦλοι σ. τὰς [[φύσεις]] Ἡρακλείδ. παρ’ Ἀθην. 512Β, πρβλ. Πολύβ. 5. 15, 8, κτλ. 4) συσ. λέξιν, ταπεινῶ αὐτήν, [[κάμνω]] αὐτὴν χυδαίαν, Ρήτορες (Walz) τ. 3, σ. 225· - [[προφέρω]] συλλαβὴν βραχέως, ἀντίθετον τῷ [[ἐκτείνω]], Διον. Ἁλ. π. Συνθέσ. 14, κλπ. ΙΙ. [[περιτυλίσσω]] στενῶς, οὐ δάμαρτος ἐν χεροῖν πέπλοις ξενεστάλησαν Εὐρ. Τρῳ. 378, πρβλ. Λουκ. π. Εἰκ. 7. - Μέσ., συστείλασθαι [[θαἰμάτια]], νὰ περιτυλίξωμεν τὰ ἱμάτιά μας στενῶς [[ἐπάνω]] μας, Ἀριστοφ. Ἐκκλ. 99· συστέλλου σεαυτόν, περίζωσαι, ἔσο ἕτοιμος πρὸς ἐνέργειαν, [[αὐτόθι]] 484· συσταλεῖς, περιζωσθείς, περισφιγχθείς, ἕτοιμος πρὸς ἐνέργειαν, ὁ αὐτ. ἐν Σφ. 424, ἐν Λυσ. 1042. 2) ἐπικαλύπτω, [[ἀποκρύπτω]], Πλουτ. Γάλβ. 18.

{{bailly

|btext=<i>ao.</i> συνέστειλα, <i>pf.</i> συνέσταλκα;<br /><i>Pass. ao.2</i> συνεστάλην, <i>pf.</i> συνέσταλμαι;<br /><b>I.</b> rassembler, <i>d'où</i><br /><b>1</b> refermer, replier : [[ἱστία]] AR des voiles, <i>càd</i> prendre des ris;<br /><b>2</b> contracter : τὸ [[πρόσωπον]] LUC le visage;<br /><b>3</b> refouler : [[εἰς]] τὸ [[τεῖχος]] PLUT dans l’enceinte des remparts;<br /><b>4</b> restreindre, réduire ; <i>Pass.</i> se restreindre : σ. [[ἐς]] εὐτέλειαν THC réduire ses dépenses à une simplicité convenable;<br /><b>5</b> déprimer, rabaisser;<br /><b>II.</b> envelopper entièrement.<br />'''Étymologie:''' [[σύν]], [[στέλλω]].

|txtha=1st aorist συνέστειλα; [[perfect]] [[passive]] participle συνεσταλμένος; [[properly]], to [[place]] [[together]];<br /><b class="num">a.</b> to [[draw]] [[together]], [[contact]] (τά [[ἱστία]], [[Aristophanes]] ran. 999; [[τήν]] χεῖρα, [[εἰς]] [[ὀλίγον]] [[συστέλλω]], Theophrastus, de caus. [[plant]]. 1,15, 1); to [[diminish]] ([[τήν]] δίαιταν, Isocrates, p. 280d.; [[Dio]] Cassius, 39,37); to [[shorten]], [[abridge]], [[passive]], ὁ [[καιρός]] συνεσταλμένος ἐστιν, the [[time]] has been [[drawn]] [[together]] [[into]] a [[brief]] [[compass]], is shortened, to [[roll]] [[together]], [[wrap]] up, [[wrap]] [[round]] [[with]] bandages, etc., to enshroud (τινα πεπλοις, [[Euripides]], [[Troad]]. 378): τινα, i. e. his [[corpse]] (for [[burial]]), Acts 5:6.

|lsmtext='''συστέλλω:''' μέλ. <i>-στελῶ</i>, παρακ. <i>-έσταλκα</i>·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[σύρω]], [[έλκω]] μαζί, [[συμμαζεύω]]· [[μαζεύω]] τα [[ιστία]], τα πανιά του πλοίου (ενν. τὰ [[ἱστία]]), σε Αριστοφ.· [[συμμαζεύω]], [[συγκεντρώνω]] τους στρατιώτες μέσα σε [[φρούριο]], σε Πλούτ.<br /><b class="num">2.</b> [[συρρικνώνω]], [[σμικρύνω]], [[υποβιβάζω]], [[μειώνω]], [[ελαττώνω]], σε Πλάτ., Δημ. — Παθ., κάμπτομαι, [[σουφρώνω]], [[ζαρώνω]], σε Ευρ.· <i>ξυστέλλεσθαι ἐς εὐτέλειαν</i>, [[περιορίζω]] τις δαπάνες μου, ζω φειδωλά και [[λιτά]], σε Θουκ.<br /><b class="num">3.</b> μεταφ., [[σκύβω]], [[χαμηλώνω]] το [[κεφάλι]], ταπεινώνομαι, εξευτελίζομαι, σε Ισοκρ. — Παθ., σε Ευρ.<br /><b class="num">II.</b> Παθ., επίσης, περιτυλίσσομαι [[σφιχτά]], συσφίγγομαι, περιζώνομαι, στον ίδ.· μτχ. αορ. βʹ <i>συσταλείς</i>, αυτός που έχει ζωστεί, που είναι δηλ. [[έτοιμος]] για [[δράση]], σε Αριστοφ.

{{elru

|elrutext='''συστέλλω:''' (aor. [[συνέστειλα]], pf. συνέσταλκα; pass.: aor. 2 συνεστάλην, pf. συνέσταλμαι)<br /><b class="num">1)</b> [[стягивать]], [[сокращать]], [[убавлять]] (τὰ [[ἱστία]] Arph.): ἐς βραχὺ [[συνεσταλμένος]] Luc. сильно уменьшенный; ὡς εἰς ἐλάχιστα συστεῖλαι Dem. свести к минимуму; σ. εἰς τὸ [[μέτριον]] Plat. вводить в рамки, умерять; ὁ καιρὸς [[συνεσταλμένος]] τὸ [[λοιπόν]] ἐστι NT времени осталось немного; ξυστέλλεσθαι ἐς εὐτέλειαν Thuc. ограничивать свои расходы самым необходимым;<br /><b class="num">2)</b> [[морщить]], [[кривить]] (τὸ [[πρόσωπον]] Luc.);<br /><b class="num">3)</b> [[оттеснять]], [[отгонять]], [[припирать]] (τοὺς πολεμίους εἰς τὸ [[τεῖχος]] Plut.): σ. ἑαυτοὺς [[εἴσω]] τοῦ χάρακος Plut. отходить за вал; συσταλέντες Eur. прижавшись друг к другу;<br /><b class="num">4)</b> [[принижать]], [[унижать]], [[смирять]] (τινά Eur., Isocr.): [[ὄγκος]] συστελλόμενος Eur. померкшее величие; συστείλασθαι κακοῖς Eur. пасть духом под ударами несчастий; συσταλῆναι Polyb. быть подавленным, приуныть;<br /><b class="num">5)</b> [[обтягивать]], [[опоясывать]], [[обертывать]] (τινὰ πέπλοις Eur.): συστείλασθαι [[θαἰμάτια]] Arph. завернуться в свои одежды; συσταλείς Arph. препоясавшись, т. е. подготовившись;<br /><b class="num">6)</b> (о покойнике), [[обряжать]] (τινά NT);<br /><b class="num">7)</b> [[подавлять]], [[скрывать]] (τὴν δυσμένειαν Plut.);<br /><b class="num">8)</b> грам. (о слоге) делать кратким, сокращать.

|elnltext=συ-στέλλω, Att. ook ξυστελλω bij elkaar trekken samentrekken:. σ. τὸ πρόσωπον zijn gezicht vertrekken (van afkeer) Luc. 80.13.5. overdr. kleiner maken, inbinden, beperken:; ὡς εἰς ἐλάχιστα συστεῖλαι tot een minimum beperken Dem. 18.246; ook med..; καὶ τἆλλα … ξυστελλόμενοι ἐς εὐτέλειαν terwijl ze ook de andere (uitgaven) beperkten met het oog op bezuiniging Thuc. 8.4; van personen klein maken, vernederen. marit. (de zeilen) innemen of reven, abs.:; συστείλας ἄκροισι χρώμενος τοῖς ἱστίοις met de zeilen gereefd en gebruik makend van (alleen) de toppen van de zeilen Aristoph. Ran. 999; overdr. van worsten. Aristoph. Eq. 432. milit. terugdringen, doen terugtrekken (in een beperktere ruimte), m. n..; σ. ἑαυτούς zich terugtrekken Plut.; pass. teruggedrongen worden, zich terugtrekken. m. b.t. kleding inwikkelen: pass..; οὐ δάμαρτος ἐν χεροῖν πέπλοις συνεστάλησαν niet zijn zij door de handen van hun echtgenotes in peploi gewikkeld Eur. Tr. 378; med. strak omslaan:. λήσομεν ξυστειλάμεναι θαἰμάτια (als) men niet zal doorhebben dat we onze mantels strak hebben omgeslagen Aristoph. Eccl. 99. pass. ook intrans. dicht op elkaar gaan staan, dicht bij elkaar komen:. συσταλέντες … σιγῇ καθήμεθα wij kropen bij elkaar en bleven stil zitten Eur. IT 295. milit. de gelederen sluiten:. ξυσταλείς in het gelid Aristoph. Ve. 424.