συστέλλω: Difference between revisions

m
Text replacement - "Theophrastus" to "Thphr."
m (Text replacement - "ἐς " to "ἐς ")
m (Text replacement - "Theophrastus" to "Thphr.")
 
(6 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=systello
|Transliteration C=systello
|Beta Code=suste/llw
|Beta Code=suste/llw
|Definition=<span class="sense"><span class="bld">A</span> [[draw together]]: [[shorten sail]], συστείλας ἄκροισι χρώμενος τοῖς ἱστίοις <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ra.</span>999</span> (lyr.): Com. metaph., συστείλας γε τοὺς ἀλλᾶντας εἶτ' ἀφήσω κατὰ κῦμ' ἐμαυτὸν οὔριον <span class="bibl">Id.<span class="title">Eq.</span>432</span>; [[draw in]], [[contract]], of the [[mouth]], <span class="bibl">Hp.<span class="title">VM</span>22</span>; <b class="b3">σ. ἑαυτόν</b>, of a [[snake]], <span class="bibl">Arist.<span class="title">HA</span> 594a19</span>; σ. καὶ [[προβάλλειν]] τὴν γλῶτταν <span class="bibl">Id.<span class="title">PA</span>660a23</span>; <b class="b3">σ. τὸ πρόσωπον</b>, so as to express disgust, <span class="bibl">Luc.<span class="title">DMeretr.</span>13.5</span>; of soldiers, <b class="b3">σ. τινὰς εἰς τὸ τεῖχος, εἴσω τοῦ χάρακος ἑαυτούς</b>, <span class="bibl">Plu.<span class="title">Sull.</span>9</span>, <span class="bibl"><span class="title">Cam.</span>34</span>:— Pass., [[contract oneself]], [[draw in]], <span class="bibl">Arist.<span class="title">MA</span>701b15</span>, <span class="bibl"><span class="title">Pr.</span>949a17</span>, <span class="bibl">Sor. 1.7</span>; τὸν ἀέρα . . τυποῦσθαι συστελλόμενον ὑπὸ τοῦ ὁρωμένου καὶ τοῦ ὁρῶντος <span class="bibl">Thphr.<span class="title">Sens.</span>50</span>; συνέσταλται . . τὸ θερμόν <span class="bibl">Id.<span class="title">Ign.</span>13</span>; σ. εἰς ὀλίγον <span class="bibl">Plu.<span class="title">Arist.</span>14</span>; εἰς μεῖόν τι <span class="bibl">X.<span class="title">Vect.</span>4.3</span>; <b class="b3">εἰς τρίβωνα ῥᾳδίως συστέλλομαι</b> (cf. infr. ''ΙΙ'') Crates Theb.16; ἐς βραχύ <span class="bibl">Luc.<span class="title">Icar.</span>12</span>; τοῖς ὄγκοις συνεσταλμένοι <span class="bibl">D.S.4.20</span>; <b class="b3">βραχίονας καὶ καρποὺς . . ἐν τοῖς συνεσταλμένοις ἀποδεσμεύειν</b> at the [[narrow]] [[part]]s, Gal.12.693; <b class="b3">συστελλόμενοι ὥσπερ ὄρνιθες</b> [[gather]]ing [[together]] like [[bird]]s, Plu.2.565e; cf. [[συνεσταλμένως]]. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[contract]], [[reduce]], τὴν τῶν βασιλέων γένεσιν εἰς τὸ μέτριον <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>691e</span>; <b class="b3">ἁμαρτήματα ὡς εἰς ἐλάχιστα σ</b>. <span class="bibl">D.18.246</span>; σ. ἐπὶ τὸ ταπεινότερον <span class="bibl">Arist.<span class="title">Rh.Al.</span>1423b24</span>; τὰς φυσικὰς λύπας εἰς μικρόν <span class="bibl">Diog.Oen.2</span>; τὴν ῥύσιν <span class="bibl">Sor.2.41</span>; τὰ συσσίτια πρὸς τὸ σωφρονέστερον <span class="bibl">D.C.54.2</span>:—Pass., [[draw cowering together]], συσταλέντες . . σιγῇ καθήμεθ' <span class="bibl">E.<span class="title">IT</span>295</span>; <b class="b3">τῇ διαίτῃ συνεστάλθαι</b> to [[be moderate]], <span class="bibl">Hp.<span class="title">Art.</span>50</span>, cf. <span class="bibl">Phld.<span class="title">Vit.</span>p.22</span> J.; <b class="b3">ξ. ἐς εὐτέλειαν</b> [[retrench]] [[expense]]s, <span class="bibl">Th.8.4</span>; ἵνα συνσταλῶσιν αἱ λίαν ἄκαιροι δαπάναι <span class="title">IG</span>22.1329.11, cf. <span class="bibl"><span class="title">PAmh.</span>2.70.3</span> (ii A.D.). </span><span class="sense"><span class="bld">b</span> [[deprive of all food and drink]], συστέλλειν, εἰ δὲ μὴ ἀντέχοι τις, ἐπ' ὀλιγοσιτίας καὶ ὑδροποσίας τηρεῖν <span class="bibl">Sor.2.15</span>, cf. <span class="bibl">86</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[humble]], [[abase]], τά τοι μέγιστα πολλάκις θεὸς . . συνέστειλεν <span class="bibl">E.<span class="title">Fr.</span>716</span>; <b class="b3">ταπεινοῦντα καὶ σ</b>. <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ly.</span>210e</span>; αἱ συμφοραὶ σ. τινάς <span class="bibl">Isoc.8.85</span>; opp. [[ἐξαίρω]], <span class="bibl">Phld.<span class="title">Vit.</span> p.20</span> J.; [[depress]] (opp. [[διαχέω]], [[ἀνίημι]]), διάνοιαν <span class="bibl">Aristid.Quint.2.9</span>, <span class="bibl">10</span>:— Pass., to [[be lowered]] or [[be cast down]], συνέσταλμαι κακοῖς <span class="bibl">E.<span class="title">HF</span>1417</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Tr.</span> 108</span> (anap.); [δοῦλοι] σ. τὰς φύσεις Heraclid.Pont. ap. <span class="bibl">Ath.12.512b</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> <b class="b3">σ. λέξιν</b> [[lower]] it, [[make]] it [[mean]], <span class="bibl">Hermog.<span class="title">Id.</span>1.6</span>; [[pronounce]] a [[syllable]] [[short]], opp. [[ἐκτείνω]], <span class="bibl">D.H.<span class="title">Comp.</span>14</span> (Pass.); <b class="b3">δίχρονα συνεσταλμένα</b> [[doubtful]] [[vowel]]s when [[shorten]]ed, <span class="bibl">A.D.<span class="title">Pron.</span>11.19</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">5</span> [<b class="b3">ὀνόματα] συστέλλεται ἐκ τῆς πολλῆς ποιότητος τῇ παραθέσει τοῦ ἄρθρου</b> are [[reduce]]d or [[restrict]]ed out of their [[generality]], <span class="bibl">Id.<span class="title">Synt.</span>69.4</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> [[wrap closely up]], [[shroud]], οὐ δάμαρτος ἐν χεροῖν πέπλοις συνεστάλησαν <span class="bibl">E.<span class="title">Tr.</span>378</span>, cf. <span class="bibl">Luc.<span class="title">Im.</span>7</span>:—Med., <b class="b3">ξυστειλάμεναι θαἰμάτια</b> [[wrap]]ping our [[cloak]]s [[close]] round us, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ec.</span>99</span>; <b class="b3">συστέλλου σεαυτήν</b> [[gird]] up your [[loin]]s, [[get ready for action]], ib.<span class="bibl">486</span> (lyr.); [[ξυσταλείς]] = [[tucked up]], [[ready for action]], <span class="bibl">Id.<span class="title">V.</span>424</span> (troch.), cf. <span class="bibl"><span class="title">Lys.</span>1042</span> (troch.). </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[cloak]], συνέστελλε καὶ συνέκρυπτεν . . τὴν δυσμένειαν <span class="bibl">Plu.<span class="title">Galb.</span>18</span> (unless in signf. <span class="bibl">1.2</span>).</span>
|Definition=<span class="bld">A</span> [[draw together]]: [[shorten sail]], συστείλας ἄκροισι χρώμενος τοῖς ἱστίοις Ar.''Ra.''999 (lyr.): Com. metaph., συστείλας γε τοὺς ἀλλᾶντας εἶτ' ἀφήσω κατὰ κῦμ' ἐμαυτὸν οὔριον Id.''Eq.''432; [[draw in]], [[contract]], of the [[mouth]], Hp.''VM''22; <b class="b3">σ. ἑαυτόν</b>, of a [[snake]], [[Aristotle|Arist.]]''[[Historia Animalium|HA]]'' 594a19; σ. καὶ [[προβάλλειν]] τὴν γλῶτταν Id.''PA''660a23; <b class="b3">σ. τὸ πρόσωπον</b>, so as to express disgust, Luc.''DMeretr.''13.5; of soldiers, <b class="b3">σ. τινὰς εἰς τὸ τεῖχος, εἴσω τοῦ χάρακος ἑαυτούς</b>, Plu.''Sull.''9, ''Cam.''34:—Pass., [[contract oneself]], [[draw in]], Arist.''MA''701b15, ''Pr.''949a17, Sor. 1.7; τὸν ἀέρα.. τυποῦσθαι συστελλόμενον ὑπὸ τοῦ ὁρωμένου καὶ τοῦ ὁρῶντος [[Theophrastus|Thphr.]] ''Sens.''50; συνέσταλται.. τὸ θερμόν Id.''Ign.''13; σ. εἰς ὀλίγον Plu.''Arist.''14; εἰς μεῖόν τι X.''Vect.''4.3; <b class="b3">εἰς τρίβωνα ῥᾳδίως συστέλλομαι</b> (cf. infr. ''ΙΙ'') Crates Theb.16; ἐς βραχύ Luc.''Icar.''12; τοῖς ὄγκοις συνεσταλμένοι [[Diodorus Siculus|D.S.]]4.20; <b class="b3">βραχίονας καὶ καρποὺς.. ἐν τοῖς συνεσταλμένοις ἀποδεσμεύειν</b> at the [[narrow]] [[part]]s, Gal.12.693; <b class="b3">συστελλόμενοι ὥσπερ ὄρνιθες</b> [[gather]]ing [[together]] like [[bird]]s, Plu.2.565e; cf. [[συνεσταλμένως]].<br><span class="bld">2</span> [[contract]], [[reduce]], τὴν τῶν βασιλέων γένεσιν εἰς τὸ μέτριον [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]''691e; <b class="b3">ἁμαρτήματα ὡς εἰς ἐλάχιστα σ.</b> D.18.246; σ. ἐπὶ τὸ ταπεινότερον Arist.''Rh.Al.''1423b24; τὰς φυσικὰς λύπας εἰς μικρόν Diog.Oen.2; τὴν ῥύσιν Sor.2.41; τὰ συσσίτια πρὸς τὸ σωφρονέστερον D.C.54.2:—Pass., [[draw cowering together]], συσταλέντες.. σιγῇ καθήμεθ' E.''IT''295; <b class="b3">τῇ διαίτῃ συνεστάλθαι</b> to [[be moderate]], Hp.''Art.''50, cf. Phld.''Vit.''p.22 J.; <b class="b3">ξ. ἐς εὐτέλειαν</b> [[retrench]] [[expense]]s, Th.8.4; ἵνα συνσταλῶσιν αἱ λίαν ἄκαιροι δαπάναι ''IG''22.1329.11, cf. ''PAmh.''2.70.3 (ii A.D.).<br><span class="bld">b</span> [[deprive of all food and drink]], συστέλλειν, εἰ δὲ μὴ ἀντέχοι τις, ἐπ' ὀλιγοσιτίας καὶ ὑδροποσίας τηρεῖν Sor.2.15, cf. 86.<br><span class="bld">3</span> [[humble]], [[abase]], τά τοι μέγιστα πολλάκις θεὸς.. συνέστειλεν E.''Fr.''716; <b class="b3">ταπεινοῦντα καὶ σ.</b> Pl.''Ly.''210e; αἱ συμφοραὶ σ. τινάς Isoc.8.85; opp. [[ἐξαίρω]], Phld.''Vit.'' p.20 J.; [[depress]] (opp. [[διαχέω]], [[ἀνίημι]]), διάνοιαν Aristid.Quint.2.9, 10:—Pass., to [[be lowered]] or [[be cast down]], συνέσταλμαι κακοῖς E.''HF''1417, cf. ''Tr.'' 108 (anap.); [δοῦλοι] σ. τὰς φύσεις Heraclid.Pont. ap. Ath.12.512b.<br><span class="bld">4</span> <b class="b3">σ. λέξιν</b> [[lower]] it, [[make]] it [[mean]], Hermog.''Id.''1.6; [[pronounce]] a [[syllable]] [[short]], opp. [[ἐκτείνω]], [[Dionysius of Halicarnassus|D.H.]]''[[De Compositione Verborum|Comp.]]''14 (Pass.); <b class="b3">δίχρονα συνεσταλμένα</b> [[doubtful]] [[vowel]]s when [[shorten]]ed, A.D.''Pron.''11.19.<br><span class="bld">5</span> [ὀνόματα] συστέλλεται ἐκ τῆς πολλῆς ποιότητος τῇ παραθέσει τοῦ ἄρθρου are [[reduce]]d or [[restrict]]ed out of their [[generality]], Id.''Synt.''69.4.<br><span class="bld">II</span> [[wrap closely up]], [[shroud]], οὐ δάμαρτος ἐν χεροῖν πέπλοις συνεστάλησαν E.''Tr.''378, cf. Luc.''Im.''7:—Med., <b class="b3">ξυστειλάμεναι θαἰμάτια</b> [[wrap]]ping our [[cloak]]s [[close]] round us, Ar.''Ec.''99; <b class="b3">συστέλλου σεαυτήν</b> [[gird]] up your [[loin]]s, [[get ready for action]], ib.486 (lyr.); [[ξυσταλείς]] = [[tucked up]], [[ready for action]], Id.''V.''424 (troch.), cf. ''Lys.''1042 (troch.).<br><span class="bld">2</span> [[cloak]], συνέστελλε καὶ συνέκρυπτεν.. τὴν δυσμένειαν Plu.''Galb.''18 (unless in signf. 1.2).
}}
}}
{{pape
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1044.png Seite 1044]] 1) zusammenziehen, einziehen; τὰ [[ἱστία]], Ar. Ran. 997; ξυστείλασθαι τὰ ἱμάτια, Eccl. 99; dah. verkürzen, vermindern, τὴν δίαιταν, Plut. Cat. min. 4; insbes. das Gesicht zusammenziehen und in Falten legen, Luc. D. mer. 13, 5. – Bei den Gramm. eine Sylbe kurz brauchen, u. pass. kurz sein, <span class="ggns">Gegensatz</span> [[ἐκτείνω]]. – 2) zurückziehen, zurücktreiben, abhalten. – 3) übertr., demüthigen, niederschlagen; τὰ μέγιστα [[πολλάκις]] θεὸς συνέστειλεν, Eur. frg. Teleph. 25; συνέσταλμαι κακοῖς, Herc. Fur. 1417; πρὸς [[ταῦτα]] συστέλλου σεαυτήν, Ar. Eccl. 486; εἰς εὐτέλειαν ξυστελλόμενοι, Thuc. 8, 4; καὶ ταπεινοῦν, Plat. Lys. 210 e; ὡς τὸ μέτριον [[μᾶλλον]] συνέστειλε, Legg. III, 691 e; ἁμαρτήματα εἰς ἐλάχιστον συστεῖλαι, Dem. 18, 246, wie γῆ ἐς βραχὺ συνεσταλμένη, Luc. Icarom. 12; συνέστειλε τὸν δῆμον εἰς [[ὑπηρέσιον]], Plut. Them. 4; neben ἐταπείνωσε τὸ [[φρόνημα]], Cim. 12. – Pass. niedergeschlagen, muthlos sein, Plut. Lys. 12; συσταλῆναι, bestürzt werden, Pol. 24, 5, 13.
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1044.png Seite 1044]] 1) [[zusammenziehen]], [[einziehen]]; τὰ [[ἱστία]], Ar. Ran. 997; ξυστείλασθαι τὰ ἱμάτια, Eccl. 99; dah. verkürzen, vermindern, τὴν δίαιταν, Plut. Cat. min. 4; insbes. das Gesicht zusammenziehen und in Falten legen, Luc. D. mer. 13, 5. – Bei den Gramm. eine Sylbe kurz brauchen, u. pass. kurz sein, <span class="ggns">Gegensatz</span> [[ἐκτείνω]]. – 2) [[zurückziehen]], [[zurücktreiben]], [[abhalten]]. – 3) übertr., [[demütigen]], [[niederschlagen]]; τὰ μέγιστα [[πολλάκις]] θεὸς συνέστειλεν, Eur. frg. Teleph. 25; συνέσταλμαι κακοῖς, Herc. Fur. 1417; πρὸς [[ταῦτα]] συστέλλου σεαυτήν, Ar. Eccl. 486; εἰς εὐτέλειαν ξυστελλόμενοι, Thuc. 8, 4; καὶ ταπεινοῦν, Plat. Lys. 210 e; ὡς τὸ μέτριον [[μᾶλλον]] συνέστειλε, Legg. III, 691 e; ἁμαρτήματα εἰς ἐλάχιστον συστεῖλαι, Dem. 18, 246, wie γῆ ἐς βραχὺ συνεσταλμένη, Luc. Icarom. 12; συνέστειλε τὸν δῆμον εἰς [[ὑπηρέσιον]], Plut. Them. 4; neben ἐταπείνωσε τὸ [[φρόνημα]], Cim. 12. – Pass. [[niedergeschlagen]], muthlos sein, Plut. Lys. 12; συσταλῆναι, bestürzt werden, Pol. 24, 5, 13.
}}
}}
{{bailly
{{bailly
Line 17: Line 17:
}}
}}
{{elnl
{{elnl
|elnltext=συ-στέλλω, Att. ook ξυστελλω bij elkaar trekken samentrekken:. σ. τὸ πρόσωπον zijn gezicht vertrekken (van afkeer) Luc. 80.13.5. overdr. kleiner maken, inbinden, beperken:; ὡς εἰς ἐλάχιστα συστεῖλαι tot een minimum beperken Dem. 18.246; ook med..; καὶ τἆλλα … ξυστελλόμενοι ἐς εὐτέλειαν terwijl ze ook de andere (uitgaven) beperkten met het oog op bezuiniging Thuc. 8.4; van personen klein maken, vernederen. marit. (de zeilen) innemen of reven, abs.:; συστείλας ἄκροισι χρώμενος τοῖς ἱστίοις met de zeilen gereefd en gebruik makend van (alleen) de toppen van de zeilen Aristoph. Ran. 999; overdr. van worsten. Aristoph. Eq. 432. milit. terugdringen, doen terugtrekken (in een beperktere ruimte), m. n..; σ. ἑαυτούς zich terugtrekken Plut.; pass. teruggedrongen worden, zich terugtrekken. m. b.t. kleding inwikkelen: pass..; οὐ δάμαρτος ἐν χεροῖν πέπλοις συνεστάλησαν niet zijn zij door de handen van hun echtgenotes in peploi gewikkeld Eur. Tr. 378; med. strak omslaan:. λήσομεν ξυστειλάμεναι θαἰμάτια (als) men niet zal doorhebben dat we onze mantels strak hebben omgeslagen Aristoph. Eccl. 99. pass. ook intrans. dicht op elkaar gaan staan, dicht bij elkaar komen:. συσταλέντες … σιγῇ καθήμεθα wij kropen bij elkaar en bleven stil zitten Eur. IT 295. milit. de gelederen sluiten:. ξυσταλείς in het gelid Aristoph. Ve. 424.
|elnltext=συ-στέλλω, Att. ook [[ξυστέλλω]] [[bij elkaar trekken samentrekken]]:. σ. τὸ πρόσωπον zijn gezicht vertrekken (van afkeer) Luc. 80.13.5. overdr. [[kleiner maken]], [[inbinden]], [[beperken]]:; ὡς εἰς ἐλάχιστα συστεῖλαι tot een minimum beperken Dem. 18.246; ook med..; καὶ τἆλλα … ξυστελλόμενοι ἐς εὐτέλειαν terwijl ze ook de andere (uitgaven) beperkten met het oog op bezuiniging Thuc. 8.4; van personen klein maken, vernederen. marit. (de zeilen) innemen of reven, abs.:; συστείλας ἄκροισι χρώμενος τοῖς ἱστίοις met de zeilen gereefd en gebruik makend van (alleen) de toppen van de zeilen Aristoph. Ran. 999; overdr. van worsten. Aristoph. Eq. 432. milit. terugdringen, doen terugtrekken (in een beperktere ruimte), m. n..; σ. ἑαυτούς zich terugtrekken Plut.; pass. teruggedrongen worden, zich terugtrekken. m. b.t. kleding inwikkelen: pass..; οὐ δάμαρτος ἐν χεροῖν πέπλοις συνεστάλησαν niet zijn zij door de handen van hun echtgenotes in peploi gewikkeld Eur. Tr. 378; med. strak omslaan:. λήσομεν ξυστειλάμεναι θαἰμάτια (als) men niet zal doorhebben dat we onze mantels strak hebben omgeslagen Aristoph. Eccl. 99. pass. ook intrans. dicht op elkaar gaan staan, dicht bij elkaar komen:. συσταλέντες … σιγῇ καθήμεθα wij kropen bij elkaar en bleven stil zitten Eur. IT 295. milit. de gelederen sluiten:. ξυσταλείς in het gelid Aristoph. Ve. 424.
}}
}}
{{elru
{{elru