3,274,873
edits
φάτνη: Difference between revisions
m
Text replacement - "Theophrastus" to "Thphr."
m (Text replacement - "d’" to "d'") |
m (Text replacement - "Theophrastus" to "Thphr.") |
||
| (14 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=fatni | |Transliteration C=fatni | ||
|Beta Code=fa/tnh | |Beta Code=fa/tnh | ||
|Definition=ἡ, < | |Definition=ἡ,<br><span class="bld">A</span> [[manger]], [[crib]], [ἵππους] ἀτίταλλ' ἐπὶ φάτνῃ Il.5.271; ἵππος ἀκοστήσας ἐπὶ φ. 6.506; ἵππους μὲν κατέδησαν.. φάτνῃ ἐφ' ἱππείῃ 10.568; ἐϋξέστῃ ἐπὶ φ. 24.280; ἡ φ. τῶν ἵππων [[Herodotus|Hdt.]]9.70, cf. E.''Ba.''510 (pl.), [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''3.3.27 (pl.), ''Ev.Luc.''2.7, al.; <b class="b3">φάτναι Ζηνὸς</b>, of the [[manger]] of [[Pegasus]], Pi.''O.''13.92: also of [[ox]]en, ὥς τίς τε κατέκτανε βοῦν ἐπὶ φάτνῃ Od.4.535, 11.411.<br><span class="bld">2</span> [[βοῦς ἐπὶ φάτνῃ]], proverb. of [[ease]] and [[comfort]], Philostr.''Im.''2.10; also [[πλουσίαν]] ἔχειν φάτνην E.''Fr.''378; φάτναις ἀργυραῖς [[χρῆσθαι]] Str.3.2.14; <b class="b3">ἡ ἐν τῇ φάτνῃ κύων</b> '[[the dog in the manger]]', Luc.''Tim.''14, cf. ''AP''12.236 (Strat.); <b class="b3">θεραπεύειν τὴν φάτνην τινός</b> to [[court]] one who [[feed]]s you, Ael.''Fr.''107; <b class="b3">τοὺς ἐκ τῆς αὐτῆς οἱονεὶ φάτνης ἐδηδοκότας</b> ib.39: <b class="b3">τὴν αὐτὴν φάτνην ζητεῖν</b> to [[return]] to their [[old]] [[haunt]]s, Eub.129.<br><span class="bld">II</span> = [[φάτνωμα]] ''1'', ''IG''11(2).161 ''A''46 (Delos, iii B. C.): pl., ib.42(1).109 iii 85, al. (Epid., iii B. C.), [[Diodorus Siculus|D.S.]]1.66.<br><span class="bld">III</span> [[socket]] of [[tooth]], Poll.2.93.<br><span class="bld">IV</span> the [[Manger]], name of the nebula ([[star]]-[[cluster]]) between the [[ὄνος|ὄνοι]] in [[Cancer]], [[Theophrastus|Thphr.]] ''Sign.''23, al., Arat.892,898, Eratosth.''Cat.''11, Ptol.''Tetr.''23. (Later Gr. [[πάθνη]] acc. to Moer., but [[φάτνη]] in Attic and Delian Inscrr., ''IG''22.1487.37, 11(2).l. c., Inscr.Déios504 ''A''6, ''B''9: [[bhndh]], cf. Skt. badhnāti '[[tie]]', Celt. benn '[[wicker]] [[chariot]]'.) | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1258.png Seite 1258]] ἡ, 1) die [[Krippe]], ein ausgehöhlter, hölzerner Trog mit Fächern, worin den Pferden und dem Rindvieh das Futter vorgesetzt wird; ἵππους ἀτίταλλ' ἐπὶ φάτνῃ Il. 5, 271; ἵππους μὲν κατέδησαν φάτνῃ ἐφ' ἱππείῃ 10, 568, u. öfter; φάτναι Ζηνὸς ἀρχαῖαι Pind. Ol. 13, 92; Eur. Hipp. 1240 u. öfter; Ar. Nubb. 13; πρὸς τὴν φάτνην τοὺς ἵππους στήσας Plat. Phaedr. 247 e. – Eine andere Form war [[πάθνη]], die auf [[πατέομαι]], [[πάσασθαι]] führt. – 2) wegen der | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1258.png Seite 1258]] ἡ, 1) die [[Krippe]], ein ausgehöhlter, hölzerner Trog mit Fächern, worin den Pferden und dem Rindvieh das Futter vorgesetzt wird; ἵππους ἀτίταλλ' ἐπὶ φάτνῃ Il. 5, 271; ἵππους μὲν κατέδησαν φάτνῃ ἐφ' ἱππείῃ 10, 568, u. öfter; φάτναι Ζηνὸς ἀρχαῖαι Pind. Ol. 13, 92; Eur. Hipp. 1240 u. öfter; Ar. Nubb. 13; πρὸς τὴν φάτνην τοὺς ἵππους στήσας Plat. Phaedr. 247 e. – Eine andere Form war [[πάθνη]], die auf [[πατέομαι]], [[πάσασθαι]] führt. – 2) wegen der Ähnlichkeit die Fächer u. Vertiefungen einer getäfelten Decke, lacunaria, D. Sic. 1, 66. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=ης (ἡ) :<br />[[crèche]], [[mangeoire]], [[râtelier pour les chevaux]], [[étable pour les bœufs]].<br />'''Étymologie:''' p. *πάτνη, <i>ou</i> *πάθνη, avec transpos. d'aspirat., de la R. Πατ, manger ; v. [[πατέομαι]] -- DELG rac. bhen-dh- « lier », cf. <i>gaul.</i> benna « chariot ». | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''φάτνη:''' ἡ<br /><b class="num">1</b> [[ясли]] Hom., Her.: ἡ ἔν τῇ φάτνῃ [[κύων]] погов. Luc. собака на сене; ὄνων φ. Theocr. ослиные ясли (звездное скопление в созвездии Рака);<br /><b class="num">2</b> архит. [[кассета]], [[кессон]]: ὀροφὴ φάτναις διαγεγλυμμένη Diod. потолок кессонной или штучной работы. | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''φάτνη''': ἡ, «παχνί», [[σκαφίδιον]] ἢ [[θέσις]] [[ἔνθα]] τίθεται ἡ τροφὴ τῶν ζῴων, ἵππους ἀτίταλ’ ἐπὶ φάτνῃ Ἰλ. Ο. 271· ([[ἵππος]]) ἀκοστήσας ἐπὶ φ. Ζ. 506., Ο. 263· ἵππους μὲν κατέδησαν... φάτνῃ ἐφ’ ἱππείῃ Κ. 568· φ. ἐϋξέστῳ Ω. 280· ἡ φ. τῶν ἵππων Ἡρόδ. 9. 70· οὕτω καὶ παρὰ Πινδ. καὶ Ἀττ.· ― [[ὡσαύτως]] ἐπὶ βοῶν, ὡς τίς τε κατέκτανε βοῦν ἐπὶ φ. Ὀδ. Δ. 535., Λ. 411· [[ἐντεῦθεν]], 2) [[βοῦς]] ἐπὶ φ., παροιμ. ἐπὶ ἡσύχου καὶ ἀνέτου βίου, Φιλόστρ. 828· [[ὡσαύτως]], πλουσίαν φ. ἔχειν Εὐρ. Ἀποσπ. 379, πρβλ. Στράβ. 151· [[κύων]] ἐν φάτνῃ (ἢ ἐπὶ φάντην), [[παροιμία]], «ἐπὶ τῶν [[μήτε]] αὐτῶν χρωμένων [[μήτε]] ἄλλοις ἐπιτρεπόντων» Λεξ. Ρητ. 276, 6, πρβλ. Σουΐδ. καὶ Φώτ.· καθάπερ τὴν ἐν τῇ φάτνῃ [[μήτε]] αὐτὴν ἐσθίουσαν τῶν κριθῶν [[μήτε]] τῷ ἵππῳ πεινῶντι ἐπιτρέπουσαν Λουκ. Τίμ. 14, πρβλ. Ἀνθ. Π. 12. 236. ― [[Κατὰ]] Σουΐδ.: «[[φάτνη]] ἡ [[τράπεζα]]· “τοῦ Ἀντωνίου θεραπεύων… φάτνην”»· «τοὺς ἐκ τῆς αὐτῆς φάτνης» Αἰλ. παρὰ Σουΐδ.· πολλοὶ φυγόντες δεσπότας, ἐλεύθεροι ὄντες [[πάλιν]] ζητοῦσι τὴν αὐτὴν φ. Εὔβουλος ἐν Ἀδήλοις 17· ἐκ τῆς αὐτῆς φάτνης οἱονεὶ ἐδηδοκότας Σουΐδ. ἐν λέξ. [[φάτνη]]· περὶ τοῦ ὄνων [[φάτνη]], ἴδε ἐν λέξ. [[ὄνος]] V II. ἐν τῷ πληθ. = φατνώματα Ι, Διόδ. 1. 66· ― πρβλ. [[φατνίον]]. Παρὰ τοῖς μεταγενεστέροις (Γεωπ. 15. 4, 1, κλπ.) ἀπαντᾷ καὶ [[τύπος]] [[πάθνη]], [[ὅστις]] ὑποδεικνύει ὡς ῥίζαν τῆς λέξεως τὴν √ΠΑΤ, [[πατέομαι]], γενομένης μεταθέσεως τοῦ δασέος ἐν τῇ δοκίμῳ λέξει [[φάτνη]], ἴδε Κούρτ. σ. 393, πρβλ. δὲ καὶ τὸ τῆς καθωμιλημένης παχνί.) | |lstext='''φάτνη''': ἡ, «παχνί», [[σκαφίδιον]] ἢ [[θέσις]] [[ἔνθα]] τίθεται ἡ τροφὴ τῶν ζῴων, ἵππους ἀτίταλ’ ἐπὶ φάτνῃ Ἰλ. Ο. 271· ([[ἵππος]]) ἀκοστήσας ἐπὶ φ. Ζ. 506., Ο. 263· ἵππους μὲν κατέδησαν... φάτνῃ ἐφ’ ἱππείῃ Κ. 568· φ. ἐϋξέστῳ Ω. 280· ἡ φ. τῶν ἵππων Ἡρόδ. 9. 70· οὕτω καὶ παρὰ Πινδ. καὶ Ἀττ.· ― [[ὡσαύτως]] ἐπὶ βοῶν, ὡς τίς τε κατέκτανε βοῦν ἐπὶ φ. Ὀδ. Δ. 535., Λ. 411· [[ἐντεῦθεν]], 2) [[βοῦς]] ἐπὶ φ., παροιμ. ἐπὶ ἡσύχου καὶ ἀνέτου βίου, Φιλόστρ. 828· [[ὡσαύτως]], πλουσίαν φ. ἔχειν Εὐρ. Ἀποσπ. 379, πρβλ. Στράβ. 151· [[κύων]] ἐν φάτνῃ (ἢ ἐπὶ φάντην), [[παροιμία]], «ἐπὶ τῶν [[μήτε]] αὐτῶν χρωμένων [[μήτε]] ἄλλοις ἐπιτρεπόντων» Λεξ. Ρητ. 276, 6, πρβλ. Σουΐδ. καὶ Φώτ.· καθάπερ τὴν ἐν τῇ φάτνῃ [[μήτε]] αὐτὴν ἐσθίουσαν τῶν κριθῶν [[μήτε]] τῷ ἵππῳ πεινῶντι ἐπιτρέπουσαν Λουκ. Τίμ. 14, πρβλ. Ἀνθ. Π. 12. 236. ― [[Κατὰ]] Σουΐδ.: «[[φάτνη]] ἡ [[τράπεζα]]· “τοῦ Ἀντωνίου θεραπεύων… φάτνην”»· «τοὺς ἐκ τῆς αὐτῆς φάτνης» Αἰλ. παρὰ Σουΐδ.· πολλοὶ φυγόντες δεσπότας, ἐλεύθεροι ὄντες [[πάλιν]] ζητοῦσι τὴν αὐτὴν φ. Εὔβουλος ἐν Ἀδήλοις 17· ἐκ τῆς αὐτῆς φάτνης οἱονεὶ ἐδηδοκότας Σουΐδ. ἐν λέξ. [[φάτνη]]· περὶ τοῦ ὄνων [[φάτνη]], ἴδε ἐν λέξ. [[ὄνος]] V II. ἐν τῷ πληθ. = φατνώματα Ι, Διόδ. 1. 66· ― πρβλ. [[φατνίον]]. Παρὰ τοῖς μεταγενεστέροις (Γεωπ. 15. 4, 1, κλπ.) ἀπαντᾷ καὶ [[τύπος]] [[πάθνη]], [[ὅστις]] ὑποδεικνύει ὡς ῥίζαν τῆς λέξεως τὴν √ΠΑΤ, [[πατέομαι]], γενομένης μεταθέσεως τοῦ δασέος ἐν τῇ δοκίμῳ λέξει [[φάτνη]], ἴδε Κούρτ. σ. 393, πρβλ. δὲ καὶ τὸ τῆς καθωμιλημένης παχνί.) | ||
}} | }} | ||
{{Autenrieth | {{Autenrieth | ||
| Line 36: | Line 39: | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''φάτνη:''' ἡ, [[φάτνη]], παχνί, σκαφίδι για [[τροφή]], σε Όμηρ., Ηρόδ., Αττ. (πιθ. από √<i>ΠΑΤ</i>, [[πατέομαι]]). | |lsmtext='''φάτνη:''' ἡ, [[φάτνη]], παχνί, σκαφίδι για [[τροφή]], σε Όμηρ., Ηρόδ., Αττ. (πιθ. από √<i>ΠΑΤ</i>, [[πατέομαι]]). | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
|mdlsjtxt=[[φάτνη]], ἡ,<br />a [[manger]], [[crib]], [[feeding]]-[[trough]], Hom., Hdt., | |mdlsjtxt=[[φάτνη]], ἡ,<br />a [[manger]], [[crib]], [[feeding]]-[[trough]], Hom., Hdt., Attic [Prob. from Root !pat, [[πατέομαι]].] | ||
}} | }} | ||
{{FriskDe | {{FriskDe | ||
| Line 52: | Line 52: | ||
|woodrun=[[crib]], [[stall for horses]] | |woodrun=[[crib]], [[stall for horses]] | ||
}} | }} | ||
== | {{mantoulidis | ||
Armenian: կերատաշտ, մսուր; Bulgarian: хранилка, ясли; Catalan: pessebre; Chinese Mandarin: 食槽, 飼槽, 饲槽, 槽, 馬槽, 马槽; Czech: koryto, žlab; Dutch: kribbe; Esperanto: kripo; Finnish: kaukalo; French: [[mangeoire]]; Galician: maseira, manxadoira, presebe, cambeleira; Georgian: ბაგა; German: [[Krippe]], [[Trog]]; Greek: [[παχνί]], [[φάτνη]]; Ancient Greek: [[φάτνη]], [[κάπη]]; Hebrew: אבוס; Hungarian: jászol; Icelandic: jata; Italian: mangiatoia; Gamale Kham: ताँद; Korean: 구유; Kurdish Northern Kurdish: afir; Middle English: manger; Norwegian Bokmål: krybbe; Plautdietsch: Kjrebb; Polish: żłób; Portuguese: manjedoura; Russian: корму́шка, я́сли; Slovene: jasli, korito; Spanish: [[pesebre]]; Swedish: krubba; Turkish: yemlik; Ukrainian: годівни́ця, я́сла | |mantxt=(=[[παχνί]]). Καί [[πάθνη]] Ἀπό ρίζα πατ- τοῦ [[πατέομαι]] (=[[τρέφομαι]]). Παράγωγα ἀπό ἴδια ρίζα: [[φατνεύω]], [[φατνίζομαι]], [[φατνίον]], [[φατνόω]] φατνῶ, [[φάτνωμα]], [[φατνωματικός]], [[φάτνωσις]], [[φατνωτός]]. | ||
}} | |||
{{elmes | |||
|esmgtx=ἡ [[pesebre]] ἅγιος, ἀθάνατος, ὁ ἐν φάτνῃ τῶν ἀλόγων γνωρισθείς <b class="b3">santo, inmortal, el que se dio a conocer en un pesebre de animales (ref. a Jesucristo) </b> O 3 8 | |||
}} | |||
{{trml | |||
|trtx=Armenian: կերատաշտ, մսուր; Bulgarian: хранилка, ясли; Catalan: pessebre; Chinese Mandarin: 食槽, 飼槽, 饲槽, 槽, 馬槽, 马槽; Czech: koryto, žlab; Dutch: kribbe; Esperanto: kripo; Finnish: kaukalo; French: [[mangeoire]]; Galician: maseira, manxadoira, presebe, cambeleira; Georgian: ბაგა; German: [[Krippe]], [[Trog]]; Greek: [[παχνί]], [[φάτνη]]; Ancient Greek: [[φάτνη]], [[κάπη]]; Hebrew: אבוס; Hungarian: jászol; Icelandic: jata; Italian: mangiatoia; Gamale Kham: ताँद; Korean: 구유; Kurdish Northern Kurdish: afir; Middle English: manger; Norwegian Bokmål: krybbe; Plautdietsch: Kjrebb; Polish: żłób; Portuguese: manjedoura; Russian: корму́шка, я́сли; Slovene: jasli, korito; Spanish: [[pesebre]]; Swedish: krubba; Turkish: yemlik; Ukrainian: годівни́ця, я́сла | |||
}} | |||