προτείνω: Difference between revisions

|Definition=<span class="sense"><span class="bld">A</span> [[stretch out before]], [[hold before]], τὸν χαλινόν <span class="bibl">X.<span class="title">Eq.</span>6.11</span> (Pass.); [ὁ ναυτίλος] π. τὰς πλεκτάνας <span class="bibl">Arist.<span class="title">HA</span>525a28</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[expose to danger]], ψυχὴν . . προτείνων <span class="bibl">S.<span class="title">Aj.</span>1270</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> metaph., [[hold out]] as a pretext or excuse, π. πρόφασιν <span class="bibl">Hdt.1.156</span>; σκῆψιν <span class="bibl">E.<span class="title">El.</span>1067</span>; θεούς <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span>992</span>; παιδὸς θάνατον <span class="bibl">E.<span class="title">Andr.</span>428</span>:—Med., π. τὴν ἡλικίαν <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ep.</span>317c</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> [[stretch forth]], [[hold out]], [[χεῖρα]], as a suppliant, <span class="bibl">Archil.130</span>; τὰς χεῖρας <span class="bibl">Hdt.1.45</span>, <span class="bibl">7.233</span> (for punishment, <span class="bibl">Ps.-Callisth. 2.2</span>); φύλλον οἱ ἱκέται προτείνουσι <span class="bibl">Call.<span class="title">Iamb.</span>1.275a</span> (προτιμῶσι <span class="bibl">275</span>); also <b class="b3">προτείνει χεὶρ ἐκ χερὸς ὀρέγματα</b> (Herm. for [[ὀρεγόμενα]]) <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span> 1110</span> (lyr.); <b class="b3">π. ἑαυτόν</b> [[leaning forward]], <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>449b</span>: hence intr., [[stretch forward]], <b class="b3">προτείνουσα εἰς τὸ πέλαγος [ἄκρα</b>] <span class="bibl">Id.<span class="title">Criti.</span>111a</span>, cf. <span class="bibl">Plb.1.29.2</span>, etc. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> <b class="b3">π. χεῖρα δεξιάν</b> [[offer]], [[tender]] it as a pledge, <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span> 1292</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Tr.</span>1184</span>, <span class="bibl">E.<span class="title">Alc.</span>1118</span>, etc.; π. πίστιν <span class="bibl">D.23.117</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[hold out]], [[offer]], μεγάλα π. ἐπ' οἷσι ὁμολογέειν ἐθέλουσι <span class="bibl">Hdt.8.140</span>.β; κέρδος <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>777</span>; τελετάς <span class="bibl">E.<span class="title">Ba.</span>238</span>; κάλλος <span class="bibl">Id.<span class="title">Hel.</span>28</span>; φάντασμα <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span> 382a</span>; ἐλπίδα <span class="bibl">E.<span class="title">Fr.</span>131</span>; δραχμὰς εἴκοσιν <span class="bibl">Ar.<span class="title">Pl.</span>1019</span>; ἐλευθερίαν <span class="bibl">Antipho 5.50</span>; δέλεαρ π. τὴν ἡδονήν Plu.2 13a; ἐμοὶ λόγους <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phdr.</span>230d</span>: c. inf., π. τινὶ λαβεῖν ὅ τι χρῄζει <span class="bibl">X.<span class="title">Oec.</span>5.8</span>:—Med., <span class="bibl">Hdt.5.24</span>, <span class="bibl">7.161</span>; ἔρωτα <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phdr.</span>266b</span>; φιλίαν προτενεῖται <span class="bibl">D.14.5</span>; τὴν ἀειλογίαν <span class="bibl">Id.19.2</span>:—Pass., δυοῖν προτεινομένοιν ἀγαθοῖν <span class="bibl">Isoc.6.37</span>, cf. <span class="bibl">12.117</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> [[put forward]], [[propose]], <b class="b3">π. ζητήματα, ἐρωτήματα</b>, Plu.2.737d, <span class="bibl">Arr.<span class="title">Epict.</span> 3.8.1</span>; αἴνιγμά τινι <span class="bibl">D.L.2.70</span>, etc.:—Med., [[offer]] or [[put forward]] as instances, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Grg.</span>518b</span>:—Pass., <span class="bibl">Sor.2.1</span>, <span class="bibl">Iamb.<span class="title">Myst.</span>1.3</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">5</span> Med . . <b class="b3">μισθὸν προτείνασθαι</b> [[stipulate for]] as a reward, <span class="bibl">Hdt.9.34</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> [[put forward as a proposition]] (πρότασις <span class="bibl">1.1</span>), <span class="bibl">Arist.<span class="title">APr.</span>47a15</span>, <span class="bibl"><span class="title">Top.</span> 104a5</span>, al.:—Med., ib.<span class="bibl">164b4</span>:—Pass., ib.<span class="bibl">7</span>.</span>

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0790.png Seite 790]] (s. [[τείνω]]), 1) wovor ausspannen, ausbreiten, [[vorhalten]]; δεξιὰν πρότεινε χεῖρα, Soph. Phil. 1276; Trach. 1174; Eur. Alc. 1120; τὼ πόδε, Ar. Th. 1183; τὴν δεξιὰν προτείνων, Dem. 18, 323, vgl. 19, 255, wo der Ggstz ist [[εἴσω]] τὴν χεῖρα ἔχειν; Sp., wie Luc. Nigr. 21; – [[darreichen]], τάς γε χεῖρας παγκάλας ἔχειν μ' ἔφη, [[ὁπότε]] προτείνοιέν γε δραχμὰς εἴκοσιν, Ar. Plut. 1018; u. med., μισθὸν προτείνεσθαι, sich Sold reichen lassen, Sold für sich fordern, Her. 9, 34; aber auch = act., προτεινομένων ἡμῶν, ἆρ' ἐθέλοιεν ἂν δέχεσθαι, Plat. Soph. 247 d; – von weitem zeigen, versprechen, [[vorspiegeln]], μή μοι προτείνων [[κέρδος]] εἶτ' ἀποστέρει, Aesch. Prom. 779; θεοὺς προτείνων τοὺς θεοὺς ψευδεῖς τίθης, Soph. Phil. 980; Her. 8, 140, 2; πρόφασιν, 1, 156; ἐλευθερίαν, Antiph. 5, 50; so auch im med., Her. 5, 24. 7, 160; τὴν ἡλικίαν αὐτοῖς προὐτεινόμην, Plat. Ep. III, 317 c, ich schützte mein Alter gegen sie vor; übh. vorzeigen, προτείνων λόγους ἐν βιβλίοις, Phaedr. 230 d; Sp.; προτεινόμενον διαλύσεις, anbietend, Plut. Caes. 33, wie φιλίαν προτενεῖται, er wird seine Freundschaft anbieten, Dem. 14, 5; vgl. ὅσοι πρὸς τὰ κοινὰ δικαίως προσέρχονται, κἂν δεδωκότες ὦσιν εὐθύνας, τὴν ἀειλογίαν ὁρῶ προτεινομένους, 19, 2. – Intraus., [[sich erstrecken]], [[πᾶσα]] ἀπὸ τῆς ἄλλης ἠπείρου μακρὰ προτείνουσα εἰς τὸ [[πέλα]] γος, Plat. Critia. 111 a. – 2) gew. [[vorlegen]], aufgeben, bes. eine Aufgabe zu lösen vorlegen, [[αἴνιγμα]], D. L. 2, 70; Luc. Iup. trag. 27; πρότασιν, s. oben [[πρότασις]]. – Eine Protasis machen, was Arist. top. 8, 12, 15 erkl. : ἔστι δὲ τὸ προτείνεσθαι ἓν ποιεῖν τὰ [[πλείω]], aus mehreren Dingen eins machen.

{{ls

|lstext='''προτείνω''': [[ἐκτείνω]] ἐμπρός, [[προβάλλω]] πρὸς τὰ ἐμπρός, τὸν χαλινὸν Ξεν. Ἱππ. 6. 11· ὁ [[ναυτίλος]] πρ. τὰς πλεκτάνας Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 4. 1, 29. 2) ἐκθέτω εἰς κίνδυνον, ψυχὴν… προτείνων Σοφ. Αἴ. 1270. 3) μεταφορ., [[προβάλλω]] ὡς πρόφασιν, πρ. πρόφασιν Ἡρόδ. 1. 156 σκῆψιν Εὐρ. Ἠλ. 1067· πρ. θεοὺς Σοφ. Φιλ. 992· παιδὸς θάνατον Εὐρ. Ἀνδρ. 428· [[οὕτως]] ἐν τῷ μέσῳ τύπῳ, πρ. τὴν ἡλικίαν Πλάτ. Ἐπιστ. 317C. ΙΙ. [[τείνω]] πρὸς τὰ ἐμπρός, χεῖρα, χεῖρας, [[μάλιστα]] ὡς [[ἱκέτης]], Ἀρχίλ. 117, Ἡρόδ. 1. 45., 7. 233, ([[οὕτως]] ἐν τῷ μέσῳ τύπῳ, ὁ αὐτ. 4, 136)· πρ. τινὶ χεῖρα Σοφ. Φιλ. 1292, κτλ.· [[ὡσαύτως]], προτείνει χεὶρ ἐκ χερὸς ὀρέγματα ([[οὕτως]] ὁ Ἕρμανν. ἀντὶ ὀρεγομένα) Αἰσχύλ. Ἀγ. 1111· πρ. ἑαυτόν, τείνειν πρὸς τὰ ἐμπρός, Πλάτ. Πολ. 449Β· [[ἐντεῦθεν]] ἀμεταβ., ἐκτείνομαι πρὸς τὰ ἐμπρὸς ἢ [[μακράν]], προτείνουσα εἰς τὸ [[πέλαγος]] ([[ἄκρα]]) ὁ αὐτ. ἐν Κριτί. 111Α, πρβλ. Πολύβ. 1. 29, 2 κτλ. 2) προτείνειν δεξιάν, προτείνειν, προσφέρειν αὐτὴν ὡς ἐχέγγυον πίστεως, Σοφ. Φιλ. 1292, Τρ. 1184, Εὐριπ. Ἄλκ. 1118, κτλ.· οὕτω, προτ. πίστιν Δημ. 669. 10. 3) [[προβάλλω]], [[προτείνω]], Λατιν. ostentare, μεγάλα προτ., ἐπ’ οἷσι ὁμολογέειν ἐθέλουσι Ἡρόδ. 8. 140, 2· [[κέρδος]] πρ. Αἰσχύλ. Πρ. 777· τελετὰς Εὐρ. Βάκχ. 238, πρβλ. Ἑλ. 28, Πλάτ. Πολ. 382Α· ἐλπίδα Εὐρ. Ἀποσπ. 130· δραχμὰς Ἀριστοφ. Πλ. 1019· ἐλευθερίαν Ἀντιφῶν 135. 16· [[δέλεαρ]] πρ. τὴν ἡδονὴν Πλούτ. 2. 13Α· πρ. λόγους τινὶ Πλάτ. Φαῖδρ. 230D· [[ὡσαύτως]] μετ’ ἀπαρ., πρ. τινὶ λαβεῖν Ξεν. Οἰκ. 5, 8· ― [[οὕτως]] ἐν τῷ μέσῳ τύπῳ, Ἡρόδ. 5. 21, κ. ἀλ.· ἔρωτα Πλάτ. Φαῖδρ. 266Α· φιλίαν Δημ. 179. 17, κτλ.· ― Παθ., δυοῖν προτεινομένοιν ἀγαθοῖν Ἰσοκρ. 123Β, πρβλ. 257Α. 4) [[προβάλλω]] ὡς ἔνστασιν, Δημ. 341. 14· πρ. ζητήματα, ἐρωτήματα, [[προτείνω]], [[προβάλλω]], Πλούτ. 2. 737D, Ἀρρ. Ἐπίκτ. 3. 8, 1· αἴνιγμά τινι Διογ. Λ. 2 70, κτλ.· ― Μέσ., ὁμοιοτάτους πρ. ἀνθρώπους περὶ τὰ πολιτικὰ Πλάτ. Γοργ. 518Β. 5) ἐν τῷ μέσ., μισθὸν προτείνομαι, ἀπαιτῶ ἢ ζητῶ ὡς ἀμοιβήν, Ἡρόδ. 9. 34. ΙΙΙ. [[προβάλλω]] ὡς πρότασιν ([[πρότασις]] ΙΙ, 1), Ἀριστ. Ἀναλυτ. Πρότ. 1. 32, 4, Tοπ. 1. 10, 1, κ. ἀλλ.· [[οὕτως]] ἐν τῷ μέσ. τύπῳ ὁ αὐτ. ἐν Ἀναλ. Προτ. 1. 27, 9. IV. προτιμῶ, τί τινος Κλήμ. Ἀλ. 558. - [[Κατὰ]] Σουΐδ.: «προτείνειν, δωρεῖσθαι, χαρίζεσθαι».

{{bailly

|btext=<i>f.</i> προτενῶ, <i>ao.</i> προὔτεινα, <i>etc.</i><br /><b>A.</b> <i>tr.</i> <b>I.</b> tendre en avant, allonger : δεξίαν SOPH tendre la main pour confirmer une promesse;<br /><b>II.</b> <i>fig.</i> <b>1</b> exposer : ψυχήν SOPH sa vie;<br /><b>2</b> mettre en avant, proposer (un gain, une espérance, <i>etc.</i>) acc. : [[δέλεαρ]] προτείνειν τὴν ἡδονήν PLUT offrir comme amorce le plaisir ; προτείνειν τινί avec un. inf. : proposer à qqn de ; proposer (une recherche, une question, <i>etc.</i>), acc.;<br /><b>3</b> mettre en avant, alléguer, acc.;<br /><i><b>Moy.</b></i> προτείνομαι (<i>f.</i> προτενοῦμαι) tr;<br /><b>1</b> tendre en avant (la main comme suppliant) acc. ; mettre en avant, proposer, offrir, acc.;<br /><b>2</b> prétendre <i>ou</i> réclamer pour soi : μισθόν HDT comme récompense.<br />'''Étymologie:''' [[πρό]], [[τείνω]].

|txtha=1st aorist προετεινα; (from [[Herodotus]] [[down]]); to [[stretch]] [[forth]], [[stretch]] [[out]]: ὡς προέτειναν ( προέτεινεν) αὐτόν τοῖς ἱμᾶσιν, [[when]] [[they]] had stretched him [[out]] for the thongs i. e. to [[receive]] the blows of the thongs (by tying him up to a [[beam]] or a [[pillar]]; for it appears from Winer's Grammar, § 31at the [[beginning]]; others (cf. R. V. [[text]]) '[[with]] the thongs' (cf. [[ἱμάς]])).

|mltxt=ΝΜΑ [[τείνω]]<br /><b>1.</b> [[τείνω]] [[κάτι]] [[προς]] τα [[εμπρός]], [[προβάλλω]], [[προτάσσω]] («[[προτείνω]] το [[χέρι]]» β. «καθιζομένη δ' ἐπί... γόνασι τοῦ Σκύθου, τὼ πόδε πρότεινον, ἵν' ὑπολύσω», <b>Αριστοφ.</b>)<br /><b>2.</b> <b>μτφ.</b> [[κάνω]] [[πρόταση]], [[υποβάλλω]] [[γνώμη]], [[ευχή]], [[αίτηση]], [[επιθυμία]] ή [[υποδεικνύω]] ένα [[πρόσωπο]] για ορισμένο σκοπό (α. «[[προτείνω]] γάμο» β. «[[προτείνω]] [[ειρήνη]]» γ. «[[προτείνω]] ως [[πρόεδρος]] τον συνάδελφο Χ»)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>φρ.</b> α) «προτείνατε λόγχην»<br /><b>στρ.</b> [[παράγγελμα]] για να προταθεί το όπλο [[μαζί]] με τη [[λόγχη]] του<br />β) «[[προτείνω]] [[δοράτιο]]»<br /><b>ναυτ.</b> [[προωθώ]] το [[δοράτιο]] κεραίας [[προς]] την [[πλευρά]] του πλοίου για [[αναπέταση]] παριστίου, κν. [[σαγιάρω]] το [[μπαστούνι]]<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br /><b>φρ.</b> α) «προτείνειν δεξιάν» — το να εκτείνει [[κανείς]] το δεξί [[χέρι]] [[προς]] χαιρετισμό με [[χειραψία]]<br />β) «προτείνειν ἑαυτόν» — το να κλίνει [[κανείς]] [[προς]] τα [[εμπρός]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[προεκτείνω]] («τὸν χαλινὸν προεκτείνεσθαι», <b>Ξεν.</b>)<br /><b>2.</b> [[εκτείνω]], [[απλώνω]] [[κάτι]] [[προς]] τα [[εμπρός]] ως [[ικέτης]] («[[φύλλον]] οἱ ἱκέται προτείνουσι», <b>Καλλ.</b>)<br /><b>3.</b> εκτείνομαι, τεντώνομαι, [[ξαπλώνω]] («ἡ μὲν εἰς [[στρωματόδεσμον]] ἐνδῡσα προτείνει μακρὰν ἑαυτήν», Πλουτ.)<br /><b>4.</b> [[εκθέτω]] σε κίνδυνο («οὗ σύ... τὴν σὴν προτείνων προύκαμες ψυχήν», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>5.</b> [[προσφέρω]], [[παρέχω]] («προτείνομέν γε δραχμὰς εἴκοσιν»)<br /><b>6.</b> [[παραδίδω]], [[παραχωρώ]] («ὡς δὲ προέτειναν αὐτὸν τοῖς ἱμᾱσιν, εἶπε... Ῥωμαῖον... ἔξεστιν ὑμῖν μαστίζειν;», ΚΔ)<br /><b>7.</b> [[προβάλλω]] ως [[πρόταση]] σε συλλογισμό<br /><b>8.</b> [[υποβάλλω]] για [[κρίση]], [[θέτω]] ένα [[ζήτημα]] ή [[πρόβλημα]] για [[λύση]]<br /><b>9.</b> εκτείνομαι [[προς]] τα [[εμπρός]] ή σε [[μάκρος]], [[προεξέχω]] («προτείνουσα εἰς τὸ [[πέλαγος]]... [[ἄκρα]]», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>10.</b> ([[κατά]] το λεξ. Σούδ.) «προτείνειν, δωρεῖσθαι, χαρίζεσθαι»<br /><b>11.</b> <b>μτφ.</b> [[προβάλλω]] ως [[πρόφαση]], [[αφορμή]], [[δικαιολογία]] («ἤν μὴ ἀξιόχρεον πρόφασιν προτείνῃ», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>12.</b> <b>μέσ.</b> <i>προτείνομαι</i><br />[[προβάλλω]] ως [[παράδειγμα]] («δοκεῑς μοι ὁμοιοτάτοις προτείνεσθαι ἀνθρώποις περὶ τὰ [[πολιτικά]]», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>13.</b> <b>φρ.</b> α) «προτείνειν χεῖρα δεξιάν» — [[προσφέρω]] το δεξί [[χέρι]] ως εχέγγυο πίστης<br />β) «μισθὸν προτείνεσθαι» — το να απαιτεί, να ζητά [[κανείς]] [[μισθό]] ή [[αμοιβή]] για τον εαυτό του. <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br />[[προτεταμένως]] Α<br />με [[τάση]] [[προς]] τα [[εμπρός]].

{{elru

|elrutext='''προτείνω:''' тж. med.<br /><b class="num">1)</b> выставлять вперед, протягивать, простирать (χεῖρας Her.; χεῖρά τινι Soph.; [[ἄγαλμα]] φιάλην προτετακός Arst.): π. ἑαυτόν Plat. (по)тянуться;<br /><b class="num">2)</b> [[растягивать]] (τινὰ ἱμᾶσι NT);<br /><b class="num">3)</b> [[выставлять]], [[представлять]] (ἀξιόχρεων πρόφασιν Her.);<br /><b class="num">4)</b> выставлять в виде предлога или довода, ссылаться (τοὺς θεούς Soph.; med. τὴν ἡλικίαν Plat.);<br /><b class="num">5)</b> предлагать, обещать, сулить ([[μεγάλα]] Her.; δραχμὰς [[εἴκοσιν]] Arph.; [[φιλίαν]] Dem.; διαλύσεις Plut.): [[δέλεαρ]] π. τι Plut. предлагать что-л. в качестве приманки;<br /><b class="num">6)</b> [[ставить]], [[задавать]] (ζητήματα Plut.; αἴνιγμά τινι Diog. L.);<br /><b class="num">7)</b> тянуться, простираться, выступать (εἰς τὸ [[πέλαγος]] Plat.; πρὸς τὴν Σικελίαν Polyb.);<br /><b class="num">8)</b> лог. (тж. π. πρότασιν Arst.) выдвигать в виде положения или посылки: τὰ κατ᾽ ἀντίφασιν προτεινόμενα Arst. отрицательные положения;<br /><b class="num">9)</b> med. требовать себе (μισθόν Her.).

|elnltext=προ-τείνω naar voren uitsteken, strekken; met acc..; πρότεινε χεῖρα steek je hand naar voren Soph. Ph. 1292; als smekeling; προτείνων τὰς χεῖρας met zijn handen voor zich uit Hdt. 1.45.1; met acc. v. h. inw. obj..; προτείνει δὲ χεὶρ ἐκ χερὸς ὀρέγματα de ene hand na de andere strekt zich uit Aeschl. Ag. 1110; ook med..; χεῖράς τε προετείνοντο τοῖσι Σκύθῃσι zij staken hun armen uit naar de Skythen Hdt. 4.136.1; προτείνας ἑαυτόν zich naar voren buigend Plat. Resp. 449b; intrans. uitsteken:. μακρὰ προτείνουσα εἰς τὸ πέλαγος ver in zee uitstekend Plat. Criti. 111a. naar voren brengen; overdr..; ἢν μὴ ἀξιόχρεον πρόφασιν προτείνῃ als hij niet met een aanvaardbaar excuus kwam Hdt. 1.156.1; θεοὺς προτείνων je achter de goden verschuilend Soph. Ph. 992; προύτεινα παιδὸς θάνατον ik dreigde met de dood van je zoon Eur. Andr. 428; ook med.. τὴν ἡλικίαν... προυτεινόμην mijn leeftijd voerde ik als excuus aan Plat. Epist. 317c. voorhouden, aanbieden:; προτείνων κέρδος winst belovend Aeschl. PV 777; μεγάλα προτεινόντων nu zij grote beloftes doen Hdt. 8.140.β3; overdr..; τὴν σὴν προτείνων... ψυχήν je eigen leven wagend Soph. Ai. 1270; pass..; ἐξαρκεῖ... τὸ προταθὲν τῶν εἰδώλων er volstaat wat aan afbeeldingen wordt aangeboden Plat. Epist. 343c; ook med.. τάδε τοι ἐγὼ προτείνομαι ik stel het volgende voor Hdt. 5.24.4; μισθὸν προετείνετο τῆς βασιληΐης τὸ ἥμισυ hij stelde als beloning de helft van het koningschap voor Hdt. 9.34.1; θεῖον... ἔρωτα... προτεινάμενος een goddelijke liefde ten toon spreidend Plat. Phaedr. 266b.