3,274,916
edits
λευκός: Difference between revisions
m
Text replacement - "S.''Ant.''" to "S.''Ant.''"
m (Text replacement - "(*UTF)(*UCP)(<\/b>) ([a-zA-ZÀ-ÿŒ'œ ]+) :<br" to "$1 $2 :<br") |
|||
| (14 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=lefkos | |Transliteration C=lefkos | ||
|Beta Code=leuko/s | |Beta Code=leuko/s | ||
|Definition= | |Definition=λευκή, λευκόν,<br><span class="bld">A</span> [[light]], [[bright]], [[clear]] (opp. [[μέλας]] in all senses), [[αἴγλη]] Od. 6.45; λευκὸν ([[varia lectio|v.l.]] [[λαμπρόν]])… [[ἠέλιος]] ὥς Il.14.185; λευκὸν [[φάος]] [[Sophocles|S.]]''[[Ajax|Aj.]]''708 (lyr.), cf. infr. 11.3; [[αἰθήρ]] [[Euripides|E.]]''[[Andromache|Andr.]]''1228 (anap.); of [[metallic]] [[surface]]s, [[λέβης]] Il.23.268; λευκὴ [[γαλήνη]] a [[glassy]] [[calm]], Od.10.94; of water, [[clear]], [[limpid]], Il.23.282, Od.5.70, A.''Supp.''23 (anap.); λευκὸν [[νᾶμα]] E.''HF''573; λευκότατος ποταμῶν Call.''Jov.''19.<br><span class="bld">2</span> metaph., [[clear]], [[distinct]], of the [[voice]], Arist.''Top.''106a25, S.E.''M.''6.41: in literary sense, [[clear]], λευκὸς [[στίχος]] ''AP''11.347 (Phil.): [[proverb|prov.]], [[λευκὸς Ἑρμῆς]], when a [[rogue]] was [[detect]]ed, Macar. 5.53. Adv. [[λευκῶς]], πάντα [[φαίνειν]], of [[Hermes]], Corn.''ND''16: Comp. λευκότερον, [[διαλέγω|διαλεχθῆναι]] Hld.7.20.<br><span class="bld">II</span> of colour, [[white]], freq. in Hom., varying from the [[pure]] [[white]] of [[snow]] ([ἵπποι] λευκότεροι χιόνος Il.10.437) to the [[grey]] of [[dust]] (λευκοὶ ἐγένοντο κονισάλῳ 5.503); γάλα λ. 4.434; κρῖ 5.196; ἄλφιτα 18.560; ἡνία λεύκ' ἐλέφαντι 5.583; ὀδόντες 10.263; ὀστέα 16.347; ἱστία 1.480; [[φᾶρος]] 18.353, etc.; [[λευκὸν ἅρμα]] = [[λεύκιππον]], [[chariot drawn by white horses]], E.''Ph.''172; of the white horses used by tyrants, λευκὸν [[ζεῦγος]] D. 21.158, cf. [[λεύκιππος]]; [[λευκὸς λίθος]] = [[marble]], ''OGI''219.36 (Sigeum, iii B.C.), etc., cf. [[λευκόλιθος]]; [[λευκῷ λίθῳ λευκὴ στάθμη]] = a [[white]] [[line]] on a [[white]] [[stone]], [[proverb|prov.]] of [[explanation]]s which do not [[explain]], [[Sophocles|S.]]''[[Fragments|Fr.]]''330; ἡ λευκὴ [[ῥίζα]] = [[white]] [[root]] (= ἡ τοῦ [[δρακόντιον|δρακοντίου]], acc. to Gal.19.118), Hp.''Morb.''2.48, ''Nat.Mul.''32; freq. of [[white]] or [[grey]] [[hair]], λευκὴ κάρη Tyrt.10.23; [[θρίξ]] [[Sophocles|S.]]''[[Antigone|Ant.]]''1092; λευκὸν [[γῆρας]] Id.''Aj.''625 (lyr.); λευκὰ γήρᾳ σώματα E.''HF'' 909, etc.<br><span class="bld">b</span> of the human skin, [[white]], [[fair]], sometimes as a sign of [[youth]] and [[beauty]], [[χρώς]], [[πήχεε]], Il.11.573, Od.23.240; λευκὴ [[παρειά]], λευκὴ [[παρηΐς]], [[Sophocles|S.]]''[[Antigone|Ant.]]''1239, E.''Med.''923; [[σάρξ]], [[δέρη]], ib.1189 ([[varia lectio|v.l.]]), ''IA''875 (troch.); freq. with the notion of [[bare]], [[κῶλον]], [[πούς]], Id.''Ba.''665, 863 (lyr.), ''Ion'' 221 (lyr.); cf. [[λευκόπους]].<br><span class="bld">c</span> of persons, [[white-skinned]], [[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]'' 474e: hence, [[weakly]], [[womanish]], Ar.''Th.''191, ''Ec.''428, X.''HG''3.4.19; λευκῶν ἀνδρῶν οὐδὲν [[ὄφελος]] Macar.5.55; cf. [[λευκόπρωκτος]], [[λευκόχρως]].<br><span class="bld">d</span> [[λευκαὶ φρένες]] in Pi.''P.''4.109 is expld. by [[Hesychius Lexicographus|Hsch.]] [[μαινόμενος|μαινόμεναι]], [[frantic]], [[passionate]] (cf. λευκῶν [[πραπίς|πραπίδων]]· κακῶν [[φρήν|φρενῶν]], Id.).<br><span class="bld">2</span> [[λευκὸς χρυσός]], [[pale]] [[gold]], i.e. gold [[alloy]]ed with [[silver]] (prob. the same as [[ἤλεκτρον]]), opp. [[ἄπεφθος]] [[χρυσός]], [[Herodotus|Hdt.]]1.50.<br><span class="bld">3</span> metaph., [[bright]], [[fortunate]], [[happy]], [[λευκὸν ἧμαρ νυκτὸς ἐκ μελαγχίμου]] = [[bright]] [[day]] shining out after a [[pitch]]-[[dark]] [[night]], a [[bright]] day [[after]] a [[night]] of [[mourning]] [[Aeschylus|A.]]''[[The Persians|Pers.]]''301, cf. ''Ag.''668; a [[joyful]] day or [[holiday]], Call.''Aet.''1.1.2; [[λευκὴ ἡμέρα]] a [[happy day]], [[Sophocles|S.]]''[[Fragments|Fr.]]''6, cf. Sch.Call.''Iamb.''in ''PSI''9.1094.39; variously expld. in Phylarch. 83 J., Plu.''Per.''27; ἡ [[λευκὴ ψῆφος]] the [[vote of acquittal]], Luc.''Harm.''3, cf. [[Hesychius Lexicographus|Hsch.]]<br><span class="bld">III</span> [[λεύκη]], ἡ, [[λευκόν]], τό, as [[substantive]], v. sub vocc. (Cogn. with Lat. [[lux]], etc.) | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
| Line 14: | Line 14: | ||
}} | }} | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=ή, όν :<br /><i>adj.</i> <b>I.</b> [[brillant]] :<br /><b>1</b> <i>propr.</i> brillant, éclatant : λευκὴ [[αἴγλη]] OD lumière du jour éclatante ; λευκὸν ἡέλιος [[ὥς]] IL brillant comme le soleil ; λευκὸς [[λέβης]] IL chaudron brillant;<br /><b>2</b> clair, pur, limpide, | |btext=ή, όν :<br /><i>adj.</i> <b>I.</b> [[brillant]] :<br /><b>1</b> <i>propr.</i> brillant, éclatant : λευκὴ [[αἴγλη]] OD lumière du jour éclatante ; λευκὸν ἡέλιος [[ὥς]] IL brillant comme le soleil ; λευκὸς [[λέβης]] IL chaudron brillant;<br /><b>2</b> [[clair]], [[pur]], [[limpide]], [[serein]] : λευκὸν [[ὕδωρ]] IL, OD eau limpide ; λευκὴ [[γαλήνη]] OD eau calme et brillante (dans un pot);<br /><b>II.</b> blanc : λευκὸν [[ἅρμα]], attelage de chevaux blancs ; λευκαὶ [[τρίχες]], <i>ou abs.</i> λευκαί ESCHL cheveux blancs ; λευκὸν [[γῆρας]] SOPH vieillesse aux cheveux blancs;<br />-- <i>au sens symbolique</i> :<br /><b>1</b> <i>comme signe de jeunesse, de beauté</i> : λευκὴ [[δέρη]] EUR, λευκὴ [[παρειά]] SOPH cou blanc, joue blanche;<br /><b>2</b> <i>comme signe de bonheur</i> : λευκὸν [[ἦμαρ]] ESCHL jour de bonheur;<br /><b>III.</b> [[pâle]] : λευκὸς [[χρυσός]] HDT or pâle (avec alliage d'argent);<br /><i>subst.</i> τὸ λευκόν, couleur blanche ; ἡ [[λευκή]] ([[ψῆφος]]) LUC caillou blanc, <i>càd</i> suffrage favorable;<br /><i>Cp.</i> λευκότερος, <i>Sp.</i> λευκότατος.<br />'''Étymologie:''' R. Λυκ, briller ; cf. [[λεύσσω]], <i>lat.</i> lux, lumen, etc. | ||
}} | }} | ||
{{elru | {{elru | ||
| Line 20: | Line 20: | ||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''λευκός''': -ή, -όν, (√ΛΥΚ, *[[λύκη]], ὃ ἴδε, πρβλ. [[λεύσσω]])· -[[φωτεινός]], [[λαμπρός]], [[καθαρός]], ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ [[μέλας]], ἐπὶ πάσης σημασίας, [[αἴγλη]] Ὀδ. Ζ. 45· [[λευκόν]]... [[ἠέλιος]] ὣς Ἰλ. Ξ. 185· οὕτω λ. [[φάος]] Σοφ. Αἴ. 709 (πρβλ. κατωτ. ΙΙ. 3)· αἰθὴρ Εὐρ. Ἀνδρ. 1228· καὶ ἐπὶ μεταλλικῶν ἐπιφανειῶν, [[λέβης]] Ἰλ. Ψ. 268· λ. [[γαλήνη]], [[μεγάλη]] [[γαλήνη]], παριστάνουσα λευκὴν τὴν ἐπιφάνειαν τῆς θαλάσσης, Ὀδ. Κ. 94· ἀλλ’ ἐπὶ τοῦ ὕδατος [[καθόλου]], λαμπρόν, διαυγές, διαφανές, Ἰλ. Ψ. 282, Ὀδ. Ε. 70, Αἰσχύλ. Ἱκέτ. 24· λ. [[νᾶμα]] Εὐρ. Ἡρ. Μαιν. 573· λευκότατος ποταμῶν Καλλ. εἰς Δία 19. 2) μεταφ., [[καθαρός]], [[σαφής]], [[εὐκρινής]], [[διαυγής]], ἐπὶ τῆς φωνῆς, Ἀριστ. Τοπ. 1. 15, 13, Σέξτ. Ἐμπ. Μ. 6. 41· πρβλ. λαμπρὸς Ι. 2, σομφὸς ΙΙ· - [[ὡσαύτως]] ἐπὶ συγγραφέων, Ἀνθ. Π. 11. 347, πρβλ. Ἀθήν. 383Α· ἐνῷ [[τοὐναντίον]] παρὰ Στατίῳ 5. 3, 157: ὁ Λυκόφρων καλεῖται ater, δηλ. ὁ [[σκοτεινός]]· - παροιμ., λευκὸς [[Ἑρμῆς]], ὅτε [[ἀπατεών]] τις ἀνεκαλύπτετο, Παροιμιογρ.· [[οὕτως]] ἐν τῷ ἐπιρρ. λευκότατα, σαφέστατα, Εὐσ. Ἐκκλ. Ἱστ. 1. 2· - [[ἐντεῦθεν]] προέκυψεν, ΙΙ. ἡ κοινὴ [[ἔννοια]] τοῦ χρώματος, [[λευκός]], «ἄσπρος», [[λίαν]] συχνὸν παρ’ Ὁμ., [[ἀλλά]], ὡς ἅπαντα τὰ παρ’ Ἕλλησιν ὀνόματα χρωμάτων, [[λίαν]], ἀόριστον, ἀπὸ τοῦ καθαρῶς λευκοῦ χρώματος τῆς χιόνος (ἵπποι λευκότεροι χιόνος Ἰλ. Κ. 437), [[μέχρι]] τοῦ φαιοῦ χρώματος τοῦ κονιορτοῦ (Ἰλ. Ε. 503)· λ. [[γάλα]], κρῖ, ἄλφιτα, [[ἐλέφας]], ὀδόντες, ὀστέα, ἱστία, [[φᾶρος]], κτλ.· - λ. ἅρμα = λεύκιππον, Εὐρ. Φοίν. 172· λευκοὶ ἵπποι, ἐν χρήσει παρὰ τοῖς τυράννοις, ἴδε τὰ σχόλ. εἰς Δημ. Μειδ. 565. 27, πρβλ. [[λεύκιππος]]· [[ὡσαύτως]] ἐπὶ λευκῆς ἢ φαιᾶς [[κόμης]], λ. [[κάρα]] Τυρταῖ. 10. 23· θρὶξ Σοφ. Ἀντ. 1093, πρβλ. [[λευκανθής]]· λ. [[γῆρας]] ὁ αὐτ. ἐν Αἴ. 625· λευκὰ γήρᾳ σώματα Εὐρ. Ἡρ. Μαιν. 909, κτλ. β) ἐπὶ τῆς ἀνθρωπίνης ἐπιδερμίδος, [[λευκός]], «ἄσπρος», [[ὡραῖος]], παρ’ Ὁμ., ὡς [[σημεῖον]] νεότητος καὶ καλλονῆς, Ἰλ. Λ. 573, Ὀδ. Ψ. 240· λευκοὺς δὲ θεῶν παῖδας [[εἶναι]] Πλάτ. Πολ. 474E· οὕτω καὶ παρὰ Τραγ., λευκὴ [[παρειά]], παρηὶς Σοφ. Ἀντ. 1239, Εὐρ. Μήδ. 923· [[σάρξ]], [[δέρη]] [[αὐτόθι]] 1189, Ι. Α. 875· ἀλλὰ [[συχνάκις]] μετὰ τῆς ἐννοίας τῆς γυμνότητος, ποὺς ὁ αὐτ. ἐν Βάκχ. 665, 863· Ἴων 221, πρβλ. [[λευκόπους]], [[λευκόω]] ΙΙ. γ) βραδύτερον, «ἄσπρος», ὡς [[σημεῖον]] ἁβρᾶς διαίτης καὶ ἐκθηλύνσεως, ὡς τὸ ἐσκιατραφημένος, [[κατάλευκος]], [[ὠχρός]], μὴ ἔχων τὴν ἐπιδερμίδα μελαψὴν ἐκ τοῦ ἡλίου καὶ τοῦ ἀέρος, [[ὅθεν]] [[ὠχρός]], [[ἀσθενής]], [[γυναικώδης]], Ἀριστοφ. Θεσμ. 191, Ἐκκλ. 428, πρβλ. Ξεν. Ἑλλ. 5. 4, 19· παροιμ., λευκῶν ἀνδρῶν οὐδὲν [[ὄφελος]] Παροιμιογρ., πρβλ. [[λευκόπρωκτος]], [[λευκόχρως]], καὶ ἴδε [[μέλας]] Ι. δ) τὸ λευκαὶ φρένες παρὰ Πινδ. Π. 4. 194 ἑρμηνεύεται ὑπὸ τοῦ Ἡσυχ. μαινόμεναι, ἐμμανεῖς, ἐμπαθεῖς, ἐξωργισμέναι, οὕτω δὲ καὶ ὁ Bökch· ὁ Dissen ἑρμηνεύει: ὠχραὶ ἐκ φθόνου, φθονεραί, ἐνῷ ὁ Ἕρμανν. νομίζει τὴν φράσιν ὡς ὁμοίαν τῷ Ὁμηρικῷ λευγαλέαι φρένες, (καὶ [[ἴσως]] ὑπῆρχε [[τύπος]] λευγός, ή, όν, [[ὅστις]] κατήντησε νὰ συγχέηται μετὰ τοῦ [[λευκός]]). 2) λ. [[χρυσός]], ὠχρὸς [[χρυσός]], δηλ. χρυσὸς συγκεκραμένος μετ’ ἀργύρου (πιθανῶς ταὐτὸν τῷ [[ἤλεκτρον]]), [[ἐναντίον]] τοῦ χρυσὸς [[ἄπεφθος]], Ἡρόδ. 1. 50. 3) [[ἐπειδὴ]] τὸ λευκὸν κατ’ ἀντίθεσιν πρὸς τὸ [[μέλαν]] ἦτο [[σημεῖον]] χαρᾶς, λευκὸν [[ἦμαρ]] νυκτὸς ἐκ μελαγχίμου, σημαίνει ἡμέραν χαρᾶς μετὰ νύκτα πένθους, Αἰσχύλ. Πέρσ. 301, πρβλ. Ἀγ. 668· ἀλλὰ λευκὴ [[ἡμέρα]], ὡς τὸ Λατ. candidus dies, creta notandus, τυχηρὰ [[ἡμέρα]], Σοφ. Ἀποσπ. 10a, πρβλ. Meineke Μένανδρ. 107, Κάτουλ. 8. 3· ἡ λ. [[ψῆφος]], ἡ ἀθῳωτικὴ [[ψῆφος]], Λουκ. Ἁρμον. 3. ΙΙΙ. [[λεύκη]], ἡ, καὶ [[λευκόν]], τό, ὡς τὸ οὐσιαστ., ἴδε τὰς λέξεις. | |lstext='''λευκός''': -ή, -όν, (√ΛΥΚ, *[[λύκη]], ὃ ἴδε, πρβλ. [[λεύσσω]])· -[[φωτεινός]], [[λαμπρός]], [[καθαρός]], ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ [[μέλας]], ἐπὶ πάσης σημασίας, [[αἴγλη]] Ὀδ. Ζ. 45· [[λευκόν]]... [[ἠέλιος]] ὣς Ἰλ. Ξ. 185· οὕτω λ. [[φάος]] Σοφ. Αἴ. 709 (πρβλ. κατωτ. ΙΙ. 3)· αἰθὴρ Εὐρ. Ἀνδρ. 1228· καὶ ἐπὶ μεταλλικῶν ἐπιφανειῶν, [[λέβης]] Ἰλ. Ψ. 268· λ. [[γαλήνη]], [[μεγάλη]] [[γαλήνη]], παριστάνουσα λευκὴν τὴν ἐπιφάνειαν τῆς θαλάσσης, Ὀδ. Κ. 94· ἀλλ’ ἐπὶ τοῦ ὕδατος [[καθόλου]], λαμπρόν, διαυγές, διαφανές, Ἰλ. Ψ. 282, Ὀδ. Ε. 70, Αἰσχύλ. Ἱκέτ. 24· λ. [[νᾶμα]] Εὐρ. Ἡρ. Μαιν. 573· λευκότατος ποταμῶν Καλλ. εἰς Δία 19. 2) μεταφ., [[καθαρός]], [[σαφής]], [[εὐκρινής]], [[διαυγής]], ἐπὶ τῆς φωνῆς, Ἀριστ. Τοπ. 1. 15, 13, Σέξτ. Ἐμπ. Μ. 6. 41· πρβλ. λαμπρὸς Ι. 2, σομφὸς ΙΙ· - [[ὡσαύτως]] ἐπὶ συγγραφέων, Ἀνθ. Π. 11. 347, πρβλ. Ἀθήν. 383Α· ἐνῷ [[τοὐναντίον]] παρὰ Στατίῳ 5. 3, 157: ὁ Λυκόφρων καλεῖται ater, δηλ. ὁ [[σκοτεινός]]· - παροιμ., λευκὸς [[Ἑρμῆς]], ὅτε [[ἀπατεών]] τις ἀνεκαλύπτετο, Παροιμιογρ.· [[οὕτως]] ἐν τῷ ἐπιρρ. λευκότατα, σαφέστατα, Εὐσ. Ἐκκλ. Ἱστ. 1. 2· - [[ἐντεῦθεν]] προέκυψεν, ΙΙ. ἡ κοινὴ [[ἔννοια]] τοῦ χρώματος, [[λευκός]], «ἄσπρος», [[λίαν]] συχνὸν παρ’ Ὁμ., [[ἀλλά]], ὡς ἅπαντα τὰ παρ’ Ἕλλησιν ὀνόματα χρωμάτων, [[λίαν]], ἀόριστον, ἀπὸ τοῦ καθαρῶς λευκοῦ χρώματος τῆς χιόνος (ἵπποι λευκότεροι χιόνος Ἰλ. Κ. 437), [[μέχρι]] τοῦ φαιοῦ χρώματος τοῦ κονιορτοῦ (Ἰλ. Ε. 503)· λ. [[γάλα]], κρῖ, ἄλφιτα, [[ἐλέφας]], ὀδόντες, ὀστέα, ἱστία, [[φᾶρος]], κτλ.· - λ. ἅρμα = λεύκιππον, Εὐρ. Φοίν. 172· λευκοὶ ἵπποι, ἐν χρήσει παρὰ τοῖς τυράννοις, ἴδε τὰ σχόλ. εἰς Δημ. Μειδ. 565. 27, πρβλ. [[λεύκιππος]]· [[ὡσαύτως]] ἐπὶ λευκῆς ἢ φαιᾶς [[κόμης]], λ. [[κάρα]] Τυρταῖ. 10. 23· θρὶξ Σοφ. Ἀντ. 1093, πρβλ. [[λευκανθής]]· λ. [[γῆρας]] ὁ αὐτ. ἐν Αἴ. 625· λευκὰ γήρᾳ σώματα Εὐρ. Ἡρ. Μαιν. 909, κτλ. β) ἐπὶ τῆς ἀνθρωπίνης ἐπιδερμίδος, [[λευκός]], «ἄσπρος», [[ὡραῖος]], παρ’ Ὁμ., ὡς [[σημεῖον]] νεότητος καὶ καλλονῆς, Ἰλ. Λ. 573, Ὀδ. Ψ. 240· λευκοὺς δὲ θεῶν παῖδας [[εἶναι]] Πλάτ. Πολ. 474E· οὕτω καὶ παρὰ Τραγ., λευκὴ [[παρειά]], παρηὶς Σοφ. Ἀντ. 1239, Εὐρ. Μήδ. 923· [[σάρξ]], [[δέρη]] [[αὐτόθι]] 1189, Ι. Α. 875· ἀλλὰ [[συχνάκις]] μετὰ τῆς ἐννοίας τῆς γυμνότητος, ποὺς ὁ αὐτ. ἐν Βάκχ. 665, 863· Ἴων 221, πρβλ. [[λευκόπους]], [[λευκόω]] ΙΙ. γ) βραδύτερον, «ἄσπρος», ὡς [[σημεῖον]] ἁβρᾶς διαίτης καὶ ἐκθηλύνσεως, ὡς τὸ ἐσκιατραφημένος, [[κατάλευκος]], [[ὠχρός]], μὴ ἔχων τὴν ἐπιδερμίδα μελαψὴν ἐκ τοῦ ἡλίου καὶ τοῦ ἀέρος, [[ὅθεν]] [[ὠχρός]], [[ἀσθενής]], [[γυναικώδης]], Ἀριστοφ. Θεσμ. 191, Ἐκκλ. 428, πρβλ. Ξεν. Ἑλλ. 5. 4, 19· παροιμ., λευκῶν ἀνδρῶν οὐδὲν [[ὄφελος]] Παροιμιογρ., πρβλ. [[λευκόπρωκτος]], [[λευκόχρως]], καὶ ἴδε [[μέλας]] Ι. δ) τὸ λευκαὶ φρένες παρὰ Πινδ. Π. 4. 194 ἑρμηνεύεται ὑπὸ τοῦ Ἡσυχ. μαινόμεναι, ἐμμανεῖς, ἐμπαθεῖς, ἐξωργισμέναι, οὕτω δὲ καὶ ὁ Bökch· ὁ Dissen ἑρμηνεύει: ὠχραὶ ἐκ φθόνου, φθονεραί, ἐνῷ ὁ Ἕρμανν. νομίζει τὴν φράσιν ὡς ὁμοίαν τῷ Ὁμηρικῷ λευγαλέαι φρένες, (καὶ [[ἴσως]] ὑπῆρχε [[τύπος]] λευγός, ή, όν, [[ὅστις]] κατήντησε νὰ συγχέηται μετὰ τοῦ [[λευκός]]). 2) λ. [[χρυσός]], ὠχρὸς [[χρυσός]], δηλ. χρυσὸς συγκεκραμένος μετ’ ἀργύρου (πιθανῶς ταὐτὸν τῷ [[ἤλεκτρον]]), [[ἐναντίον]] τοῦ χρυσὸς [[ἄπεφθος]], Ἡρόδ. 1. 50. 3) [[ἐπειδὴ]] τὸ λευκὸν κατ’ ἀντίθεσιν πρὸς τὸ [[μέλαν]] ἦτο [[σημεῖον]] χαρᾶς, λευκὸν [[ἦμαρ]] νυκτὸς ἐκ μελαγχίμου, σημαίνει ἡμέραν χαρᾶς μετὰ νύκτα πένθους, Αἰσχύλ. Πέρσ. 301, πρβλ. Ἀγ. 668· ἀλλὰ λευκὴ [[ἡμέρα]], ὡς τὸ Λατ. [[candidus]] dies, creta [[notandus]], τυχηρὰ [[ἡμέρα]], Σοφ. Ἀποσπ. 10a, πρβλ. Meineke Μένανδρ. 107, Κάτουλ. 8. 3· ἡ λ. [[ψῆφος]], ἡ ἀθῳωτικὴ [[ψῆφος]], Λουκ. Ἁρμον. 3. ΙΙΙ. [[λεύκη]], ἡ, καὶ [[λευκόν]], τό, ὡς τὸ οὐσιαστ., ἴδε τὰς λέξεις. | ||
}} | }} | ||
{{Autenrieth | {{Autenrieth | ||
| Line 38: | Line 38: | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=-ή, -ό (AM [[λευκός]], -ή, -όν)<br /><b>1.</b> αυτός που έχει το [[χρώμα]] του χιονιού ή του γάλακτος, [[άσπρος]] (α. «ήλθε ντυμένη με [[λευκά]] ρούχα» β. «ὃς [[ἅρμα]] λευκὸν ἡνιοστροφεῖ [[βεβώς]]», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>2.</b> (για [[τρίχα]]) [[πολιός]], [[ψαρός]] («τὼν μὲν πρεσβυτέρων αἱ λευκαὶ [[τρίχες]] ἐμελαίνοντο», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>3.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> το [[λευκό]](<i>ν</i>)<br />α) η [[λευκότητα]] (α. «το [[λευκό]] του κρίνου» β. «τὸ γὰρ λευκὸν τῷ μέλανι ἔστιν ὅπῃ προσέοικε», <b>Πλάτ.</b>)<br />β) το ορατό [[μέρος]] του σκληρού χιτώνα του οφθαλμού, το [[ασπράδι]]<br />γ) [[ουσία]] [[διαυγής]] και [[γλοιώδης]], πρωτεϊνικής φύσεως, που περιβάλλει τον κρόκο του αβγού, το [[ασπράδι]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> [[ανοιχτόχρωμος]] («[[λευκός]] [[άρτος]]»)<br /><b>2.</b> [[άσπιλος]], [[ακηλίδωτος]] («το ποινικό του [[μητρώο]] [[είναι]] [[λευκό]]»)<br /><b>3.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> το [[λευκό]]<br />α) <b>ζωολ.</b> ο [[λευκώδης]]<br />β) <b>(ζωγρ.)</b> i) αχρωματικό στην [[ουσία]] [[χρώμα]], ικανό να διαχέει [[προς]] όλες τις κατευθύνσεις και [[χωρίς]] [[απορρόφηση]] όλες τις ορατές ακτινοβολίες που δέχεται<br />ii) παλαιά [[ονομασία]] διαφόρων χρωστικών ουσιών ή γεμισμάτων λευκού χρώματος<br /><b>4.</b> <b>φρ.</b> α) (ειρωνικά) «λευκή [[περιστερά]]» — [[πρόσωπο]] που προσποιείται τον αθώο, αθώα [[περιστερά]]<br />β) «λευκή [[ψήφος]]»<br />i) ουδέτερη [[ψήφος]], [[δηλαδή]] η [[ψήφος]] με την οποία δηλώνεται από κάποιον πολίτη [[άρνηση]] υποστήριξης όλων τών υποψηφίων<br />ii) (σε δικαστήριο) αθωωτική [[ψήφος]]<br />γ) «λευκή φυλετική [[ομάδα]]» — η φυλετική [[ομάδα]] που καταλαμβάνει ολόκληρη την [[Ευρώπη]], τοποθετείται [[μεταξύ]] της μελανόδερμης και της ξανθόδερμης και περιλαμβάνει τη βόρεια [[φυλή]], τη [[φυλή]] της ανατολικής Ευρώπης, την αλπική, τη διναρική ή αδριατική και τη μεσογειακή [[φυλή]]<br />δ) «[[λευκά]] είδη» — [[ονομασία]] συγκεκριμένων υφασμάτινων ειδών, όπως [[είναι]] οι πετσέτες, τα σεντόνια, τα τραπεζομάντηλα και οι κουρτίνες<br />ε) «λευκή [[απεργία]]» — [[μορφή]] απεργίας [[κατά]] την οποία οι εργαζόμενοι προσέρχονται στους χώρους εργασίας τους [[χωρίς]] όμως να εργάζονται<br />στ) «λευκή [[γραμμή]]»<br /><b>ανατ.</b> τενόντια [[ραφή]] που χωρίζει τους δύο ορθούς κοιλιακούς μυς [[κατά]] τη [[μέση]] [[γραμμή]]<br />ζ) «λευκή [[ουσία]]»<br /><b>ανατ.</b> [[νευρικός]] [[ιστός]] που σχηματίζεται από εμμύελες ή και αμύελες νευρικές ίνες, οι οποίες αποτελούν τους νευράξονες τών νευρικών κυττάρων, και έχει [[λευκό]] [[χρώμα]], σε [[αντιδιαστολή]] με τη φαιά [[ουσία]]<br />η) «λευκή [[πάχνη]]»<br /><b>(μετεωρ.)</b> παχύ σχετικά [[χρώμα]] πάχνης ή παγετού<br />θ) «[[λευκό]] [[μέταλλο]]»<br /><b>(μεταλργ.)</b> [[κράμα]] με κύριο συστατικό τον κασσίτερο ή τον μόλυβδο που χρησιμοποιείται για την [[κατασκευή]] εδράνων ι) «[[λευκός]] [[ορείχαλκος]]»<br /><b>(μεταλργ.)</b> [[κράμα]] χαλκού-ψευδαργύρου-νικελίου που χρησιμοποιείται για την [[κατασκευή]] επιτραπέζιων σκευών<br />ια) «[[λευκός]] [[χρυσός]]»<br /><b>(μεταλργ.)</b> [[κράμα]] χρυσού, αργυρόλευκου χρώματος και περιεκτικότητας [[μέχρι]] 80% σε χρυσό, το οποίο χρησιμοποιείται στην [[κοσμηματοποιία]]<br />ιβ) «[[λευκός]] [[ήχος]]»<br /><b>μουσ.</b> [[ήχος]] που περιλαμβάνει όλες τις ακουστές συχνότητες σε ίση στατιστικά [[κατανομή]] ενέργειας ανά [[οκτάβα]], όπως [[είναι]] λ.χ. ο [[ήχος]] ενός καταρράκτη ή τών κυμβάλων και αρκετών τυμπανων<br />ιγ) «[[λευκός]] όγκος»<br /><b>ιατρ.</b> διάχυτη [[ατρακτοειδής]] [[διόγκωση]] μιας άρθρωσης με [[ωχρότητα]] του δέρματος που εμφανίζεται σε περιπτώσεις αρθρικής φυματίωσης<br />ιδ) «Λευκός Οίκος» — η επίσημη [[διαμονή]] του προέδρου τών ΗΠΑ στην Ουάσινγκτον<br />ιε) «Λευκός Πύργος» — ένα από τα πιο αξιόλογα μεταβυζαντινά μνημεία της Θεσσαλονίκης, στην [[παραλία]] της πόλης<br />ιστ) «[[λευκό]] της Κίνας» <b>(αγγειοπλ.)</b> πορσελάνη με παχύ και στιλπνό [[υάλωμα]], που το [[χρώμα]] του ποικίλλει από το [[λευκό]] με γαλάζιες αποχρώσεις ώς το ανοιχτό ροζ<br />ιζ) «λευκή [[σημαία]]» — άσπρη [[σημαία]] που υψώνεται ως [[ένδειξη]] διαθέσεως για συνεννοήσεις, [[ανακωχή]] ή [[παράδοση]] [[μεταξύ]] αντιμαχομένων<br />ιη) «λευκή [[νύχτα]]»<br />i) η [[νύχτα]] [[κατά]] την οποία [[κάποιος]] δεν κοιμήθηκε [[καθόλου]]<br />ii) η [[νύχτα]] στις χώρες του αρκτικού κύκλου, [[κατά]] το [[θέρος]], [[οπότε]] ο [[ήλιος]] παραμένει [[σχεδόν]] [[συνεχώς]] στον ορίζοντα<br />ιθ) «[[λευκός]] [[θάνατος]]» — ο [[θάνατος]] που επέρχεται από υπερβολική [[δόση]] σκληρών ναρκωτικών, [[κυρίως]] ηρωίνης<br />κ) «[[λευκό]] [[αιμοσφαίριο]]» — το [[λευκοκύτταρο]]<br />κα) «[[λευκό]] φως» — το φως που περιέχει όλες τις ακτίνες του φάσματος<br />κβ) «[[εμπόριο]] λευκής σάρκας» — [[εμπόριο]] [[γυναικών]] και παιδιών με σκοπό την προώθησή τους σε [[πορνεία]], σε [[σωματεμπόριο]]<br />κγ) «[[εντολή]] εν [[λευκώ]]» — απόλυτη [[πληρεξουσιότητα]]<br />κδ) «[[υπογράφω]] εν [[λευκώ]]»<br />i) [[υπογράφω]] [[γραμμάτιο]], [[επιταγή]] ή [[συναλλαγματική]] [[χωρίς]] να [[σημειώνω]] το όνομα του αποδέκτη<br />ii) [[αποδέχομαι]] [[κάτι]] [[χωρίς]] [[καμιά]] [[επιφύλαξη]]<br />κε) «[[λευκός]] [[γάμος]]» — [[γάμος]] που γίνεται μόνο για λόγους συμφέροντος, [[χωρίς]] να υπάρχει ουσιαστική [[σχέση]] [[μεταξύ]] τών συζύγων<br /><b>νεοελλ.-μσν.</b><br />(<b>το ουδ. πληθ. ως ουσ.</b>) τα [[λευκά]]<br />τα άσπρα ρούχα<br /><b>μσν.</b><br /><b>1.</b> (για [[κλήμα]]) αυτό που βγάζει άσπρα σταφύλια<br /><b>2.</b> (<b>το αρσ. πληθ. ως ουσ.</b>) <i>οἱ λευκοί</i><br />[[ονομασία]] φατρίας του Ιπποδρόμου<br /><b>3.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> [[πάθηση]] τών οφθαλμών<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br />αυτός που έχει άσπρο [[δέρμα]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[φωτεινός]], [[λαμπρός]] («λευκὴ δ' ἐπιδέδρομεν [[αἴγλη]]», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>2.</b> (για μεταλλική [[επιφάνεια]]) [[στιλπνός]], [[γυαλιστερός]]<br /><b>3.</b> (για το [[νερό]]) [[διαυγής]], [[διάφανος]] («Δίρκης τε νᾱμα λευκὸν αἱμαχθήσεται», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>4.</b> (για τη [[φωνή]]) [[ευκρινής]], [[καθαρός]]<br /><b>5.</b> (για την ανθρώπινη [[επιδερμίδα]]) [[τρυφερός]], [[ωραίος]] («[[πάρος]] [[χρόα]] λευκὸν ἐπαυρεῖν», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>6.</b> (<b>για πρόσ.</b>) [[ωραίος]]<br /><b>7.</b> [[γυμνός]]<br /><b>8.</b> [[τρυφηλός]], [[άνανδρος]] («σὺ δ' [[ευπρόσωπος]], [[λευκός]], ἐξυρημένος, [[γυναικόφωνος]]», <b>Αριστοφ.</b>)<br /><b>9.</b> (για τον νου) [[επιπόλαιος]] («λευκαὶ [[φρένες]]», <b>Πίνδ.</b>)<br /><b>10.</b> [[γεμάτος]] [[χαρά]] ( | |mltxt=-ή, -ό (AM [[λευκός]], -ή, -όν)<br /><b>1.</b> αυτός που έχει το [[χρώμα]] του χιονιού ή του γάλακτος, [[άσπρος]] (α. «ήλθε ντυμένη με [[λευκά]] ρούχα» β. «ὃς [[ἅρμα]] λευκὸν ἡνιοστροφεῖ [[βεβώς]]», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>2.</b> (για [[τρίχα]]) [[πολιός]], [[ψαρός]] («τὼν μὲν πρεσβυτέρων αἱ λευκαὶ [[τρίχες]] ἐμελαίνοντο», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>3.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> το [[λευκό]](<i>ν</i>)<br />α) η [[λευκότητα]] (α. «το [[λευκό]] του κρίνου» β. «τὸ γὰρ λευκὸν τῷ μέλανι ἔστιν ὅπῃ προσέοικε», <b>Πλάτ.</b>)<br />β) το ορατό [[μέρος]] του σκληρού χιτώνα του οφθαλμού, το [[ασπράδι]]<br />γ) [[ουσία]] [[διαυγής]] και [[γλοιώδης]], πρωτεϊνικής φύσεως, που περιβάλλει τον κρόκο του αβγού, το [[ασπράδι]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> [[ανοιχτόχρωμος]] («[[λευκός]] [[άρτος]]»)<br /><b>2.</b> [[άσπιλος]], [[ακηλίδωτος]] («το ποινικό του [[μητρώο]] [[είναι]] [[λευκό]]»)<br /><b>3.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> το [[λευκό]]<br />α) <b>ζωολ.</b> ο [[λευκώδης]]<br />β) <b>(ζωγρ.)</b> i) αχρωματικό στην [[ουσία]] [[χρώμα]], ικανό να διαχέει [[προς]] όλες τις κατευθύνσεις και [[χωρίς]] [[απορρόφηση]] όλες τις ορατές ακτινοβολίες που δέχεται<br />ii) παλαιά [[ονομασία]] διαφόρων χρωστικών ουσιών ή γεμισμάτων λευκού χρώματος<br /><b>4.</b> <b>φρ.</b> α) (ειρωνικά) «λευκή [[περιστερά]]» — [[πρόσωπο]] που προσποιείται τον αθώο, αθώα [[περιστερά]]<br />β) «λευκή [[ψήφος]]»<br />i) ουδέτερη [[ψήφος]], [[δηλαδή]] η [[ψήφος]] με την οποία δηλώνεται από κάποιον πολίτη [[άρνηση]] υποστήριξης όλων τών υποψηφίων<br />ii) (σε δικαστήριο) αθωωτική [[ψήφος]]<br />γ) «λευκή φυλετική [[ομάδα]]» — η φυλετική [[ομάδα]] που καταλαμβάνει ολόκληρη την [[Ευρώπη]], τοποθετείται [[μεταξύ]] της μελανόδερμης και της ξανθόδερμης και περιλαμβάνει τη βόρεια [[φυλή]], τη [[φυλή]] της ανατολικής Ευρώπης, την αλπική, τη διναρική ή αδριατική και τη μεσογειακή [[φυλή]]<br />δ) «[[λευκά]] είδη» — [[ονομασία]] συγκεκριμένων υφασμάτινων ειδών, όπως [[είναι]] οι πετσέτες, τα σεντόνια, τα τραπεζομάντηλα και οι κουρτίνες<br />ε) «λευκή [[απεργία]]» — [[μορφή]] απεργίας [[κατά]] την οποία οι εργαζόμενοι προσέρχονται στους χώρους εργασίας τους [[χωρίς]] όμως να εργάζονται<br />στ) «λευκή [[γραμμή]]»<br /><b>ανατ.</b> τενόντια [[ραφή]] που χωρίζει τους δύο ορθούς κοιλιακούς μυς [[κατά]] τη [[μέση]] [[γραμμή]]<br />ζ) «λευκή [[ουσία]]»<br /><b>ανατ.</b> [[νευρικός]] [[ιστός]] που σχηματίζεται από εμμύελες ή και αμύελες νευρικές ίνες, οι οποίες αποτελούν τους νευράξονες τών νευρικών κυττάρων, και έχει [[λευκό]] [[χρώμα]], σε [[αντιδιαστολή]] με τη φαιά [[ουσία]]<br />η) «λευκή [[πάχνη]]»<br /><b>(μετεωρ.)</b> παχύ σχετικά [[χρώμα]] πάχνης ή παγετού<br />θ) «[[λευκό]] [[μέταλλο]]»<br /><b>(μεταλργ.)</b> [[κράμα]] με κύριο συστατικό τον κασσίτερο ή τον μόλυβδο που χρησιμοποιείται για την [[κατασκευή]] εδράνων ι) «[[λευκός]] [[ορείχαλκος]]»<br /><b>(μεταλργ.)</b> [[κράμα]] χαλκού-ψευδαργύρου-νικελίου που χρησιμοποιείται για την [[κατασκευή]] επιτραπέζιων σκευών<br />ια) «[[λευκός]] [[χρυσός]]»<br /><b>(μεταλργ.)</b> [[κράμα]] χρυσού, αργυρόλευκου χρώματος και περιεκτικότητας [[μέχρι]] 80% σε χρυσό, το οποίο χρησιμοποιείται στην [[κοσμηματοποιία]]<br />ιβ) «[[λευκός]] [[ήχος]]»<br /><b>μουσ.</b> [[ήχος]] που περιλαμβάνει όλες τις ακουστές συχνότητες σε ίση στατιστικά [[κατανομή]] ενέργειας ανά [[οκτάβα]], όπως [[είναι]] λ.χ. ο [[ήχος]] ενός καταρράκτη ή τών κυμβάλων και αρκετών τυμπανων<br />ιγ) «[[λευκός]] όγκος»<br /><b>ιατρ.</b> διάχυτη [[ατρακτοειδής]] [[διόγκωση]] μιας άρθρωσης με [[ωχρότητα]] του δέρματος που εμφανίζεται σε περιπτώσεις αρθρικής φυματίωσης<br />ιδ) «Λευκός Οίκος» — η επίσημη [[διαμονή]] του προέδρου τών ΗΠΑ στην Ουάσινγκτον<br />ιε) «Λευκός Πύργος» — ένα από τα πιο αξιόλογα μεταβυζαντινά μνημεία της Θεσσαλονίκης, στην [[παραλία]] της πόλης<br />ιστ) «[[λευκό]] της Κίνας» <b>(αγγειοπλ.)</b> πορσελάνη με παχύ και στιλπνό [[υάλωμα]], που το [[χρώμα]] του ποικίλλει από το [[λευκό]] με γαλάζιες αποχρώσεις ώς το ανοιχτό ροζ<br />ιζ) «λευκή [[σημαία]]» — άσπρη [[σημαία]] που υψώνεται ως [[ένδειξη]] διαθέσεως για συνεννοήσεις, [[ανακωχή]] ή [[παράδοση]] [[μεταξύ]] αντιμαχομένων<br />ιη) «λευκή [[νύχτα]]»<br />i) η [[νύχτα]] [[κατά]] την οποία [[κάποιος]] δεν κοιμήθηκε [[καθόλου]]<br />ii) η [[νύχτα]] στις χώρες του αρκτικού κύκλου, [[κατά]] το [[θέρος]], [[οπότε]] ο [[ήλιος]] παραμένει [[σχεδόν]] [[συνεχώς]] στον ορίζοντα<br />ιθ) «[[λευκός]] [[θάνατος]]» — ο [[θάνατος]] που επέρχεται από υπερβολική [[δόση]] σκληρών ναρκωτικών, [[κυρίως]] ηρωίνης<br />κ) «[[λευκό]] [[αιμοσφαίριο]]» — το [[λευκοκύτταρο]]<br />κα) «[[λευκό]] φως» — το φως που περιέχει όλες τις ακτίνες του φάσματος<br />κβ) «[[εμπόριο]] λευκής σάρκας» — [[εμπόριο]] [[γυναικών]] και παιδιών με σκοπό την προώθησή τους σε [[πορνεία]], σε [[σωματεμπόριο]]<br />κγ) «[[εντολή]] εν [[λευκώ]]» — απόλυτη [[πληρεξουσιότητα]]<br />κδ) «[[υπογράφω]] εν [[λευκώ]]»<br />i) [[υπογράφω]] [[γραμμάτιο]], [[επιταγή]] ή [[συναλλαγματική]] [[χωρίς]] να [[σημειώνω]] το όνομα του αποδέκτη<br />ii) [[αποδέχομαι]] [[κάτι]] [[χωρίς]] [[καμιά]] [[επιφύλαξη]]<br />κε) «[[λευκός]] [[γάμος]]» — [[γάμος]] που γίνεται μόνο για λόγους συμφέροντος, [[χωρίς]] να υπάρχει ουσιαστική [[σχέση]] [[μεταξύ]] τών συζύγων<br /><b>νεοελλ.-μσν.</b><br />(<b>το ουδ. πληθ. ως ουσ.</b>) τα [[λευκά]]<br />τα άσπρα ρούχα<br /><b>μσν.</b><br /><b>1.</b> (για [[κλήμα]]) αυτό που βγάζει άσπρα σταφύλια<br /><b>2.</b> (<b>το αρσ. πληθ. ως ουσ.</b>) <i>οἱ λευκοί</i><br />[[ονομασία]] φατρίας του Ιπποδρόμου<br /><b>3.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> [[πάθηση]] τών οφθαλμών<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br />αυτός που έχει άσπρο [[δέρμα]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[φωτεινός]], [[λαμπρός]] («λευκὴ δ' ἐπιδέδρομεν [[αἴγλη]]», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>2.</b> (για μεταλλική [[επιφάνεια]]) [[στιλπνός]], [[γυαλιστερός]]<br /><b>3.</b> (για το [[νερό]]) [[διαυγής]], [[διάφανος]] («Δίρκης τε νᾱμα λευκὸν αἱμαχθήσεται», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>4.</b> (για τη [[φωνή]]) [[ευκρινής]], [[καθαρός]]<br /><b>5.</b> (για την ανθρώπινη [[επιδερμίδα]]) [[τρυφερός]], [[ωραίος]] («[[πάρος]] [[χρόα]] λευκὸν ἐπαυρεῖν», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>6.</b> (<b>για πρόσ.</b>) [[ωραίος]]<br /><b>7.</b> [[γυμνός]]<br /><b>8.</b> [[τρυφηλός]], [[άνανδρος]] («σὺ δ' [[ευπρόσωπος]], [[λευκός]], ἐξυρημένος, [[γυναικόφωνος]]», <b>Αριστοφ.</b>)<br /><b>9.</b> (για τον νου) [[επιπόλαιος]] («λευκαὶ [[φρένες]]», <b>Πίνδ.</b>)<br /><b>10.</b> [[γεμάτος]] [[χαρά]] («[[λευκὸν ἧμαρ νυκτὸς ἐκ μελαγχίμου]]», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>11.</b> <b>το θηλ. ως ουσ.</b> <i>ἡ λευκή</i><br />η άσπρη [[γραμμή]] ως [[σημείο]] εκκίνησης τών αγώνων του ιπποδρόμου<br /><b>12.</b> <b>φρ.</b> «λευκὸς [[χρυσός]]» — [[χρυσός]] αναμεμιγμένος με άργυρο<br /><b>13.</b> <b>παροιμ.</b> «λευκὸς [[Ἑρμῆς]]» — λεγόταν σε περιπτώσεις που αποκαλυπτόταν [[κάποιος]] [[απατεώνας]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Το επίθ. [[λευκός]]<br />ανάγεται στην ΙΕ [[ρίζα]] <i>leuk</i>- «[[λάμπω]], φως, [[βλέπω]]» και συνδέεται με άλλες ΙΕ λέξεις που σημαίνουν γενικά «φως» ([[πρβλ]]. αρχ. ινδ. <i>roca</i>- «[[φωτεινός]], [[λαμπρός]]», <i>loka</i> «ελεύθερο, φωτεινό [[τμήμα]], [[κόσμος]]», λατ. <i>lux</i> «φως», <i>lucus</i>, με αρχική σημ. «[[άδενδρος]] [[τόπος]]», λιθουαν. <i>laũkas</i> «[[αγρός]]»). Στην [[ίδια]] λεξιλογική [[οικογένεια]] ανήκουν και οι τ. [[λεύσσω]], [[λύχνος]] κ.ά. Στη Μυκηναϊκή μαρτυρείται ο τ. <i>re</i>-<i>u</i>-<i>ko</i>- = [[λευκός]] και το σύνθ. <i>re</i>-<i>u</i>-<i>ko</i>-<i>nu</i>-<i>ka</i> = <i>λευκ</i>-<i>ονυχα</i> (<span style="color: red;"><</span> [[λευκός]] <span style="color: red;">+</span> [[ὄνυξ]], -<i>υχος</i>). Στην Αρχαία Ελληνική η λ. [[λευκός]] απαντά τόσο με τη σημ. «[[λαμπρός]], [[φωτεινός]]» όσο και με τη σημ. «[[άσπρος]]», ενώ στη Νέα Ελληνική χρησιμοποιείται μόνο με την τελευταία και σε μεγάλο βαθμό αντικαταστάθηκε από το [[άσπρος]], που εμφανίζει εντελώς διαφορετική σημασιολογική [[εξέλιξη]] (<b>βλ.</b> [[άσπρος]]).<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[λευκαίνω]], [[λεύκη]], [[λευκίνη]], [[λευκισμός]] [[λευκίτης]], [[λευκιτίτης]], [[λευκότητα]](-<i>ης</i>)<br /><b>αρχ.</b><br /><i>λεύκας</i>, [[λευκήρης]], [[λεύκος]], [[λευκώ]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Για τα σύνθ. με α' συνθετικό <b>βλ.</b> <i>λευκ</i>[[ο]]-). (Β' συνθετικό) [[ερυθρόλευκος]], [[ημίλευκος]], [[ξανθόλευκος]], [[ολόλευκος]], [[πάλλευκος]], [[υπέρλευκος]], [[υπόλευκος]], [[φλογόλευκος]], [[ωχρόλευκος]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[διάλευκος]], <i>εκλευκος</i>, <i>έλλευκος</i>, [[επίλευκος]], [[ζάλευκος]], [[μεσόλευκος]], [[μιξόλευκος]], [[παράλευκος]], [[περίλευκος]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><i>αβρόλευκος</i>, <i>αργυρόλευκος</i>, <i>αχνόλευκος</i>, [[γαλανόλευκος]], <i>καστανόλευκος</i>, [[κατάλευκος]], [[κυανόλευκος]], <i>πρασινόλευκος</i>, <i>σταχτόλευκος</i>, [[χιονόλευκος]]]. | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''λευκός:''' -ή, -όν (από √<i>ΛΥΚ</i>)·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[φωτεινός]], [[λαμπρός]], [[καθαρός]], λέγεται για το φως του ήλιου, σε Όμηρ., Σοφ.· λέγεται και για μεταλλικές επιφάνειες, [[λέβης]], σε Ομήρ. Ιλ.· επίσης, λευκὴ [[γαλήνη]], [[γαλήνη]] εύθραστη σαν [[γυαλί]], σε Ομήρ. Οδ.· λέγεται για το [[νερό]], γενικά, λαμπρό, διαυγές, διαφανές, σε Όμηρ., Ευρ.<br /><b class="num">2.</b> μεταφ., [[καθαρός]], [[απλός]], [[σαφής]], [[ευκρινής]], [[αντιληπτός]], λέγεται για συγγραφείς, σε Ανθ.<br /><b class="num">II. 1.</b> λέγεται για το [[χρώμα]], [[λευκός]], [[άσπρος]], σε Όμηρ. κ.λπ.· λευκὸν [[ἅρμα]] = λεύκιππον, σε Ευρ.<br /><b class="num">2.</b> χρησιμ. για την ανθρώπινη [[επιδερμίδα]], [[λευκή]], απαλή και ωραία, σε Όμηρ., Τραγ.· επίσης, με τη [[σημασία]] της απογύμνωσης, [[πούς]], σε Ευρ., πρβλ. [[λευκόπους]]· [[έπειτα]] σαν [[σημάδι]] θηλυπρέπειας, [[κατάλευκος]], [[ωχρός]], [[χλωμός]], [[ασθενής]], σε Αριστοφ., Ξεν.· <i>λευκαὶ [[φρένες]]</i>, σε Πίνδ., πιθ., μανιασμένες, εξοργισμένες.<br /><b class="num">3.</b> λευκὸς [[χρυσός]], [[ωχρός]] [[χρυσός]], [[χρυσός]] σε [[κράμα]] (όχι [[καθαρός]]), δηλ. [[χρυσός]] αναμεμειγμένος με [[ασήμι]] (πιθ. το ίδιο με το [[ἤλεκτρον]]), αντίθ. προς το χρυσὸς [[ἄπεφθος]], σε Ηρόδ.<br /><b class="num">4.</b> | |lsmtext='''λευκός:''' -ή, -όν (από √<i>ΛΥΚ</i>)·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[φωτεινός]], [[λαμπρός]], [[καθαρός]], λέγεται για το φως του ήλιου, σε Όμηρ., Σοφ.· λέγεται και για μεταλλικές επιφάνειες, [[λέβης]], σε Ομήρ. Ιλ.· επίσης, λευκὴ [[γαλήνη]], [[γαλήνη]] εύθραστη σαν [[γυαλί]], σε Ομήρ. Οδ.· λέγεται για το [[νερό]], γενικά, λαμπρό, διαυγές, διαφανές, σε Όμηρ., Ευρ.<br /><b class="num">2.</b> μεταφ., [[καθαρός]], [[απλός]], [[σαφής]], [[ευκρινής]], [[αντιληπτός]], λέγεται για συγγραφείς, σε Ανθ.<br /><b class="num">II. 1.</b> λέγεται για το [[χρώμα]], [[λευκός]], [[άσπρος]], σε Όμηρ. κ.λπ.· λευκὸν [[ἅρμα]] = λεύκιππον, σε Ευρ.<br /><b class="num">2.</b> χρησιμ. για την ανθρώπινη [[επιδερμίδα]], [[λευκή]], απαλή και ωραία, σε Όμηρ., Τραγ.· επίσης, με τη [[σημασία]] της απογύμνωσης, [[πούς]], σε Ευρ., πρβλ. [[λευκόπους]]· [[έπειτα]] σαν [[σημάδι]] θηλυπρέπειας, [[κατάλευκος]], [[ωχρός]], [[χλωμός]], [[ασθενής]], σε Αριστοφ., Ξεν.· <i>λευκαὶ [[φρένες]]</i>, σε Πίνδ., πιθ., μανιασμένες, εξοργισμένες.<br /><b class="num">3.</b> λευκὸς [[χρυσός]], [[ωχρός]] [[χρυσός]], [[χρυσός]] σε [[κράμα]] (όχι [[καθαρός]]), δηλ. [[χρυσός]] αναμεμειγμένος με [[ασήμι]] (πιθ. το ίδιο με το [[ἤλεκτρον]]), αντίθ. προς το χρυσὸς [[ἄπεφθος]], σε Ηρόδ.<br /><b class="num">4.</b> [[λευκὸν ἧμαρ νυκτὸς ἐκ μελαγχίμου]], [[ημέρα]] χαράς [[μετά]] από [[νύχτα]] πένθους, σε Αισχύλ. | ||
}} | }} | ||
{{etym | {{etym | ||
|etymtx=Grammatical information: adj.<br />Meaning: [[hell]], [[clear]], [[white]] (Il.);<br />Compounds: many compp., some with prefix, e. g. <b class="b3">διά-</b>, <b class="b3">παρά-</b>, <b class="b3">ἐπί-</b>, <b class="b3">ὑπό-λευκος</b> (Strömberg Prefix Studies 161).<br />Derivatives: 1. Substantiv. with oppositive accent (Schwyzer 380 a. 420): [[λεύκη]] f. [[white efflorescence]] (IA.), [[white poplar]] (Att., hell.) with [[λεύκινος]] [[of white poplar]] (Arist., hell. inscr. ), [[Λευκαῖος]] surn. of Zeus (Paus.), [[λευκαία]] (<b class="b3">-έα</b>) <b class="b2">white poplar etc.</b> (pap.); [[λεῦκος]] m. name of an unknown fish (Theoc.) with [[λευκίσκος]] m. [[white mullet]] (Hikes. ap. Ath., Gal.), s. Strömberg Fischnamen 22 f., Thompson Fishes s. vv. 2. f. [[λευκάς]] [[white]] (Nic.), as subst. rock- and islandname (ω 11), also plantname [[Lamium]] (Dsc.). 3. Further subst.: [[λευκότης]] f. [[whiteness]] (IA.), [[λευκίτας]] m. name of he-goat (Theoc. 5, 147; Redard Les noms grecs en <b class="b3">-της</b> 113), [[λεύκηθρον]] plantname (Dsc. 3, 96; [[varia lectio|v.l.]] [[λάκηθρον]]; Strömberg Pflanzennamen 147); [[Λεύκαρος]] (< <b class="b3">-αλος</b>?), <b class="b3">-αρίων</b> PN (Epich., inscr.; Schulze Kl. Schr. 115 n. 3, v. Wilamowitz Glaube 1,65A.1; Leumann Glotta 32, 223 n. 2; also [[Δευκαλίων]] with diff. dissimilation?, s. Schulze [[l.c.]]); after Krahe IF 58, 132 Illyr. (beside GN [[Λευκάριστος]]), s. also Mayer Glotta 32, 82. - 4. Verbs: a. [[λευκαίνω]] | |etymtx=Grammatical information: adj.<br />Meaning: [[hell]], [[clear]], [[white]] (Il.);<br />Compounds: many compp., some with prefix, e. g. <b class="b3">διά-</b>, <b class="b3">παρά-</b>, <b class="b3">ἐπί-</b>, <b class="b3">ὑπό-λευκος</b> (Strömberg Prefix Studies 161).<br />Derivatives: 1. Substantiv. with oppositive accent (Schwyzer 380 a. 420): [[λεύκη]] f. [[white efflorescence]] (IA.), [[white poplar]] (Att., hell.) with [[λεύκινος]] [[of white poplar]] (Arist., hell. inscr. ), [[Λευκαῖος]] surn. of Zeus (Paus.), [[λευκαία]] (<b class="b3">-έα</b>) <b class="b2">white poplar etc.</b> (pap.); [[λεῦκος]] m. name of an unknown fish (Theoc.) with [[λευκίσκος]] m. [[white mullet]] (Hikes. ap. Ath., Gal.), s. Strömberg Fischnamen 22 f., Thompson Fishes s. vv. 2. f. [[λευκάς]] [[white]] (Nic.), as subst. rock- and islandname (ω 11), also plantname [[Lamium]] (Dsc.). 3. Further subst.: [[λευκότης]] f. [[whiteness]] (IA.), [[λευκίτας]] m. name of he-goat (Theoc. 5, 147; Redard Les noms grecs en <b class="b3">-της</b> 113), [[λεύκηθρον]] plantname (Dsc. 3, 96; [[varia lectio|v.l.]] [[λάκηθρον]]; Strömberg Pflanzennamen 147); [[Λεύκαρος]] (< <b class="b3">-αλος</b>?), <b class="b3">-αρίων</b> PN (Epich., inscr.; Schulze Kl. Schr. 115 n. 3, v. Wilamowitz Glaube 1,65A.1; Leumann Glotta 32, 223 n. 2; also [[Δευκαλίων]] with diff. dissimilation?, s. Schulze [[l.c.]]); after Krahe IF 58, 132 Illyr. (beside GN [[Λευκάριστος]]), s. also Mayer Glotta 32, 82. - 4. Verbs: a. [[λευκαίνω]] [[make white]], [[colour ...]] (μ 172; cf. Treu Von Homer zur Lyrik 219) with [[λεύκανσις]] (Arist.), [[λευκασία]] (PHolm., Cyran.; on the formation Schwyzer 469) [[bleaching]], [[making white etc.]]; also as rivern. in Messenia beside [[Λευκάσιον]] Arc. GN (Krahe Beitr. z. Namenforsch. 2, 237; 5, 106 a. 217); [[λευκαντής]], <b class="b3">-τικός</b> [[white-painter]] resp. [[-painting]] (Gloss., sch.). b. [[λευκόομαι]], <b class="b3">-όω</b> [[become white]], [[make λευκός ]] (Pi., Att.) with [[λεύκωμα]] [[table painted white]] (Att.), [[white speck in the eye]] (Arist., pap.) with <b class="b3">-ωματικός</b>, <b class="b3">-ωματώδης</b>, <b class="b3">-ωματίζομαι</b> (medic., sch.); [[λεύκωσις]] = [[λευκασία]] (PHolm. 3, 6 [cf. Lagercrantz ad loc.]), <b class="b3">-ωτής</b> (<b class="b3">-ωτός</b>?; Att. inscr., meaning unknown). c. [[λευκαθέω]] only ptc. gen. pl. [[λευκαθεόντων]] [[gleaming white]] (Hes. Sc. 146), metr. reshaping at verse-end for [[λευκαθόντων]] from [[λευκάθω]] (Wackernagel Glotta 14, 44 ff. = Kl. Schr. 2, 852 ff.), with [[Λευκαθέα]], with secondary [[o-]]vowel [[Λευκοθέα]] (Od., Pi.) name of a goddess, with <b class="b3">τὰ Λευκάθεα</b> feast on Teos, <b class="b3">-θεών</b> monthname (Ion.); lengthened form [[λευκαθίζω]] [[gleam white]] (Hdt., LXX), also <b class="b3">-ανθίζω</b> (after [[ἄνθος]]; empire), s. Wackernagel [[l.c.]] - On [[λεύσσω]] [[see]] s. v.<br />Origin: IE [Indo-European] [687] <b class="b2">*leuk-</b> [[white]]<br />Etymology: As original verbal noun with Skt. [[rocá-]] [[lighting]] identical, to [[rócatē]] [[light]]. An old ablauting verbal noun is Lat. [[lūcus]] [[wood]], [[forest]], prop. [[lighting]] (with [[Jūnō Lūcīna]]; s. Leumann Sprache 6, 156ff.), Lith. [[laũkas]] [[field]], Germ., e. g. OHG [[lōh]] [[overgrown lighting]], Skt. [[loká-]] m. [[free space]], [[world]], IE <b class="b2">*louko-s</b> m. To this great wordgroup belongs from Greek a. o. [[λεύσσω]], [[λύχνος]], [[λοῦσσον]], s. vv. | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
|mdlsjtxt=[[λευκός]], ή, όν [from Root !λυκ]<br /><b class="num">I.</b> [[light]], [[bright]], [[brilliant]], of sun [[light]], Hom., Soph.; and of metallic surfaces, [[λέβης]] Il.; also, λ. [[γαλήνη]] a [[glassy]] [[calm]], Od.; of [[water]], [[generally]], [[bright]], [[limpid]], Hom., Eur.<br /><b class="num">2.</b> metaph. [[clear]], [[plain]], [[distinct]], of authors, Anth.<br /><b class="num">II.</b> of [[colour]], [[white]], Hom., etc.; λ. [[ἅρμα]] = λεύκιππον, Eur.<br /><b class="num">2.</b> of the [[skin]], [[white]], [[fair]], Hom., Trag.; with a [[notion]] of [[bare]], [[πούς]] Eur., cf. [[λευκόπους]]:—[[later]], as a [[mark]] of [[effeminacy]], [[blanched]], [[white]], [[pale]], Ar., Xen.:— λευκαὶ φρένες in Pind. may be [[pale]] with [[envy]], [[envious]].<br /><b class="num">3.</b> λ. [[χρυσός]], [[pale]] [[gold]], i. e. [[gold]] [[alloyed]] with [[silver]] (prob. the [[same]] as [[ἤλεκτρον]]), opp. to χρυσὸς [[ἄπεφθος]], Hdt.<br /><b class="num">4.</b> | |mdlsjtxt=[[λευκός]], ή, όν [from Root !λυκ]<br /><b class="num">I.</b> [[light]], [[bright]], [[brilliant]], of sun [[light]], Hom., Soph.; and of metallic surfaces, [[λέβης]] Il.; also, λ. [[γαλήνη]] a [[glassy]] [[calm]], Od.; of [[water]], [[generally]], [[bright]], [[limpid]], Hom., Eur.<br /><b class="num">2.</b> metaph. [[clear]], [[plain]], [[distinct]], of authors, Anth.<br /><b class="num">II.</b> of [[colour]], [[white]], Hom., etc.; λ. [[ἅρμα]] = λεύκιππον, Eur.<br /><b class="num">2.</b> of the [[skin]], [[white]], [[fair]], Hom., Trag.; with a [[notion]] of [[bare]], [[πούς]] Eur., cf. [[λευκόπους]]:—[[later]], as a [[mark]] of [[effeminacy]], [[blanched]], [[white]], [[pale]], Ar., Xen.:— λευκαὶ φρένες in Pind. may be [[pale]] with [[envy]], [[envious]].<br /><b class="num">3.</b> λ. [[χρυσός]], [[pale]] [[gold]], i. e. [[gold]] [[alloyed]] with [[silver]] (prob. the [[same]] as [[ἤλεκτρον]]), opp. to χρυσὸς [[ἄπεφθος]], Hdt.<br /><b class="num">4.</b> [[λευκὸν ἧμαρ νυκτὸς ἐκ μελαγχίμου]] = a [[bright]] day [[after]] a [[night]] of [[mourning]], Aesch. | ||
}} | }} | ||
{{FriskDe | {{FriskDe | ||
| Line 63: | Line 63: | ||
{{elmes | {{elmes | ||
|esmgtx=-όν 1 [[blanco]] a) de animales: paloma ἐπίθυμα· περιστερᾶς λευκῆς αἷμα καὶ στέαρ <b class="b3">ofrenda: sangre y grasa de paloma blanca</b> P IV 2892 λαβὼν μίλτον <καὶ αἷμα> περιστερᾶς λευκῆς, ... καὶ γράφε <b class="b3">toma minio y sangre de una paloma blanca y escribe</b> P VII 222 P VIII 70 λαβὼν ῥύπου ἀπὸ σανδαλίου σου καὶ ῥητίνης καὶ κόπρου περιστερᾶς λευκῆς ἴσα ἰσῶν ἐπίθυε <b class="b3">toma suciedad de tu sandalia, resina y excremento de una paloma blanca a partes iguales y haz la ofrenda</b> P VII 485 gallo ἔχων πρὸς ἥλιον ἀνίσχοντα ἀλεκτρυόνα λευκὸν ἄσπιλον <b class="b3">sujetando ante el sol un gallo blanco sin mancha</b> P III 693 θῦε δὲ λ<ε>υκὸν ἀλέκτορα ἄσπιλον καὶ ἄλλον ἄφες <b class="b3">ofrece en sacrificio un gallo blanco sin mancha y deja otro</b> P XIII 369 P IV 2190 ἔχε ἀλέκτορα δίλοφον, ἤτοι λευκόν ἢ ξανθόν, ἀπέχου δὲ μέλανος <b class="b3">toma un gallo de doble cresta, blanco o dorado, pero guárdate de uno negro</b> P XII 312 ἀναπήξας μέσον τοῦ οἴκου βωμὸν γέϊνον καὶ ... ἀλέκτορας δύο λευκούς, ἀσινεῖς τελείους <b class="b3">coloca en medio de la habitación un altar de barro y dos gallos blancos, que no tengan daños, perfectos</b> P XIII 10 oveja τὸ δὲ εὐώνυμον (φυλακτήριον) εἰς ὑμένα λευκοῦ προβάτου <b class="b3">el amuleto izquierdo en la piel de una oveja blanca</b> P IV 818 perro βάλλε (βύθιζε) δὲ εἰς τὴν φιάλην (πατήλιον χρηστόν) χόριον κυνὸς ... κυνὸς λευκοῦ γεγενημένου <b class="b3">echa (sumerge) en la fuente (en una fuente valiosa) una placenta de una perra cuando le haya nacido un perro blanco</b> P LXII 45 cochinillo θῦε δὲ καὶ ... χοῖρος λευκός <b class="b3">sacrifica también ... un cochinillo blanco ...</b> SM 75 9 (fr. lac.) lobo λύκος λ. <b class="b3">lobo blanco (ref. prob. a Horus-Apolo) </b> SM 34C 1 cerda κλῦθί μοι ... ὅν ἐγέννησεν λευκὴ χοιράς <b class="b3">escúchame tú, al que engendró la blanca cerda (e.e., Isis) </b> P XXXVI 107 b) de ropas: de dioses ἔχων ἐσθῆτα λευκὴν καὶ καθαρὰν καὶ ἐστεμμένος δαφνίνῳ στεφάνῳ <b class="b3">con una vestidura blanca y pura y adornado con una corona de laurel</b> P III 305 ὄψῃ θεὸν νεώτερον, εὐειδῆ, πυρινότριχα, ἐν χιτῶνι λευκῷ καὶ χλαμύδι κοκκίνῃ <b class="b3">verás a un dios más joven, de hermoso aspecto, de ígneo cabello, en un manto blanco y clámide escarlata</b> P IV 636 καὶ ὄψῃ ... κατερχόμενον θεὸν ὑπερμεγέθη ... ἐν χιτῶνι λευκῷ καὶ χρυσῷ στεφανῷ καὶ ἀναξυρίσι <b class="b3">y verás que desciende un dios gigantesco con un manto blanco, una corona de oro y pantalones anchos (prob. ref. al dios Mitra) </b> P IV 698 del mago σὺ δὲ ἀναστὰς ἀμφιέσθητι λευκοῖς εἵμασιν <b class="b3">tú vístete al levantarte con ropas blancas</b> P IV 213 c) de objetos y productos rituales ποίει σεαυτῷ στέφανον, περιπλέξας αὐτῷ στέφος, ὅ ἐστιν λευκὸν ἔριον <b class="b3">hazte una corona, entrelazándole alrededor una cinta de lana blanca</b> P II 70 ἐπίγραψον ἐν τῷ ἐδάφει ... λευκῇ γραφίδι τὸν ὑποκείμενον χαρακτῆρα <b class="b3">graba en el suelo con un estilo blanco el siguiente signo</b> P III 303 λαβὼν φιάλην λευκὴν πλῆσον ὕδατος <b class="b3">toma un cuenco blanco y llénalo de agua</b> P IV 3210 ταῦτα τὰ ἄνθη ... λειοτρίβησον εἰς λευκὴν θυίαν <b class="b3">machaca estas flores en un mortero blanco</b> P XIII 27 λαβὼν φιάλην λευκὴν ... κήρωσον λευκῷ κηρῷ <b class="b3">toma un cuenco blanco y encéralo con cera blanca</b> P IV 3215 d) de especias y plantas ἐπίθυμα τῆς πράξεως· ... πεπέρεως λευκοῦ ἀνὰ οὐγκίας βʹ, ... στύρακος τερεβινθίνης ἀνὰ δραχμάς βʹ <b class="b3">ofrenda de la práctica: unas dos onzas de pimienta blanca, unas dos dracmas de estoraque de terebinto</b> P IV 1310 γόνος Ἡλίου· ἐλλέβορος λ. <b class="b3">semen de Helios es eléboro blanco</b> P XII 433 2 [[claro]], [[limpio]] del agua χαῖρε δὲ, λευκὸν ὕδωρ καὶ δένδρεον ὑψιπέτηλον <b class="b3">os saludo también, agua clara y árbol de elevada copa</b> P IV 940 del aceite ἐπὶ τραπέζης ... ἐχούσης τοὺς ζʹ λύχνους καιομένους λευκῷ ἐλαίῳ <b class="b3">sobre una mesa que tenga las siete lámparas encendidas con aceite limpio</b> P XII 25 3 [[claro]], [[blanco]] del vino γάλα, οἶνον λευκὸν σπένδων <b class="b3">haciendo una libación de leche y vino blanco</b> P III 694 οἴνῳ λευκῷ μενδησίῳ καὶ μέλιτι (ταῦτα) ἀναλάμβανε καὶ ποίει κολλούρια <b class="b3">mezcla estas cosas con vino blanco mendesio y miel y haz una pasta</b> P IV 1315 4 subst. τὸ λ. [[parte clara]] ref. a una de las caras de una hoja de árbol εἰς φύλλον ἐλαίας εἰς τὸ λευκὸν ἐπίγραψον <b class="b3">en una hoja de olivo, en la parte clara, escribe</b> P VII 214 | |esmgtx=-όν 1 [[blanco]] a) de animales: paloma ἐπίθυμα· περιστερᾶς λευκῆς αἷμα καὶ στέαρ <b class="b3">ofrenda: sangre y grasa de paloma blanca</b> P IV 2892 λαβὼν μίλτον <καὶ αἷμα> περιστερᾶς λευκῆς, ... καὶ γράφε <b class="b3">toma minio y sangre de una paloma blanca y escribe</b> P VII 222 P VIII 70 λαβὼν ῥύπου ἀπὸ σανδαλίου σου καὶ ῥητίνης καὶ κόπρου περιστερᾶς λευκῆς ἴσα ἰσῶν ἐπίθυε <b class="b3">toma suciedad de tu sandalia, resina y excremento de una paloma blanca a partes iguales y haz la ofrenda</b> P VII 485 gallo ἔχων πρὸς ἥλιον ἀνίσχοντα ἀλεκτρυόνα λευκὸν ἄσπιλον <b class="b3">sujetando ante el sol un gallo blanco sin mancha</b> P III 693 θῦε δὲ λ<ε>υκὸν ἀλέκτορα ἄσπιλον καὶ ἄλλον ἄφες <b class="b3">ofrece en sacrificio un gallo blanco sin mancha y deja otro</b> P XIII 369 P IV 2190 ἔχε ἀλέκτορα δίλοφον, ἤτοι λευκόν ἢ ξανθόν, ἀπέχου δὲ μέλανος <b class="b3">toma un gallo de doble cresta, blanco o dorado, pero guárdate de uno negro</b> P XII 312 ἀναπήξας μέσον τοῦ οἴκου βωμὸν γέϊνον καὶ ... ἀλέκτορας δύο λευκούς, ἀσινεῖς τελείους <b class="b3">coloca en medio de la habitación un altar de barro y dos gallos blancos, que no tengan daños, perfectos</b> P XIII 10 oveja τὸ δὲ εὐώνυμον (φυλακτήριον) εἰς ὑμένα λευκοῦ προβάτου <b class="b3">el amuleto izquierdo en la piel de una oveja blanca</b> P IV 818 perro βάλλε (βύθιζε) δὲ εἰς τὴν φιάλην (πατήλιον χρηστόν) χόριον κυνὸς ... κυνὸς λευκοῦ γεγενημένου <b class="b3">echa (sumerge) en la fuente (en una fuente valiosa) una placenta de una perra cuando le haya nacido un perro blanco</b> P LXII 45 cochinillo θῦε δὲ καὶ ... χοῖρος λευκός <b class="b3">sacrifica también ... un cochinillo blanco ...</b> SM 75 9 (fr. lac.) lobo λύκος λ. <b class="b3">lobo blanco (ref. prob. a Horus-Apolo) </b> SM 34C 1 cerda κλῦθί μοι ... ὅν ἐγέννησεν λευκὴ χοιράς <b class="b3">escúchame tú, al que engendró la blanca cerda (e.e., Isis) </b> P XXXVI 107 b) de ropas: de dioses ἔχων ἐσθῆτα λευκὴν καὶ καθαρὰν καὶ ἐστεμμένος δαφνίνῳ στεφάνῳ <b class="b3">con una vestidura blanca y pura y adornado con una corona de laurel</b> P III 305 ὄψῃ θεὸν νεώτερον, εὐειδῆ, πυρινότριχα, ἐν χιτῶνι λευκῷ καὶ χλαμύδι κοκκίνῃ <b class="b3">verás a un dios más joven, de hermoso aspecto, de ígneo cabello, en un manto blanco y clámide escarlata</b> P IV 636 καὶ ὄψῃ ... κατερχόμενον θεὸν ὑπερμεγέθη ... ἐν χιτῶνι λευκῷ καὶ χρυσῷ στεφανῷ καὶ ἀναξυρίσι <b class="b3">y verás que desciende un dios gigantesco con un manto blanco, una corona de oro y pantalones anchos (prob. ref. al dios Mitra) </b> P IV 698 del mago σὺ δὲ ἀναστὰς ἀμφιέσθητι λευκοῖς εἵμασιν <b class="b3">tú vístete al levantarte con ropas blancas</b> P IV 213 c) de objetos y productos rituales ποίει σεαυτῷ στέφανον, περιπλέξας αὐτῷ στέφος, ὅ ἐστιν λευκὸν ἔριον <b class="b3">hazte una corona, entrelazándole alrededor una cinta de lana blanca</b> P II 70 ἐπίγραψον ἐν τῷ ἐδάφει ... λευκῇ γραφίδι τὸν ὑποκείμενον χαρακτῆρα <b class="b3">graba en el suelo con un estilo blanco el siguiente signo</b> P III 303 λαβὼν φιάλην λευκὴν πλῆσον ὕδατος <b class="b3">toma un cuenco blanco y llénalo de agua</b> P IV 3210 ταῦτα τὰ ἄνθη ... λειοτρίβησον εἰς λευκὴν θυίαν <b class="b3">machaca estas flores en un mortero blanco</b> P XIII 27 λαβὼν φιάλην λευκὴν ... κήρωσον λευκῷ κηρῷ <b class="b3">toma un cuenco blanco y encéralo con cera blanca</b> P IV 3215 d) de especias y plantas ἐπίθυμα τῆς πράξεως· ... πεπέρεως λευκοῦ ἀνὰ οὐγκίας βʹ, ... στύρακος τερεβινθίνης ἀνὰ δραχμάς βʹ <b class="b3">ofrenda de la práctica: unas dos onzas de pimienta blanca, unas dos dracmas de estoraque de terebinto</b> P IV 1310 γόνος Ἡλίου· ἐλλέβορος λ. <b class="b3">semen de Helios es eléboro blanco</b> P XII 433 2 [[claro]], [[limpio]] del agua χαῖρε δὲ, λευκὸν ὕδωρ καὶ δένδρεον ὑψιπέτηλον <b class="b3">os saludo también, agua clara y árbol de elevada copa</b> P IV 940 del aceite ἐπὶ τραπέζης ... ἐχούσης τοὺς ζʹ λύχνους καιομένους λευκῷ ἐλαίῳ <b class="b3">sobre una mesa que tenga las siete lámparas encendidas con aceite limpio</b> P XII 25 3 [[claro]], [[blanco]] del vino γάλα, οἶνον λευκὸν σπένδων <b class="b3">haciendo una libación de leche y vino blanco</b> P III 694 οἴνῳ λευκῷ μενδησίῳ καὶ μέλιτι (ταῦτα) ἀναλάμβανε καὶ ποίει κολλούρια <b class="b3">mezcla estas cosas con vino blanco mendesio y miel y haz una pasta</b> P IV 1315 4 subst. τὸ λ. [[parte clara]] ref. a una de las caras de una hoja de árbol εἰς φύλλον ἐλαίας εἰς τὸ λευκὸν ἐπίγραψον <b class="b3">en una hoja de olivo, en la parte clara, escribe</b> P VII 214 | ||
}} | |||
{{trml | |||
|trtx====[[white]]=== | |||
Abkhaz: ашкәакәа; Acehnese: puteh; Adyghe: фыжьы; Afrikaans: wit; Ahom: 𑜁𑜧, 𑜁𑜨𑜧; Ainu: レタㇻ; Aklanon: maputi'; Albanian: bardhë; Aleut: quhmax̂; Alviri-Vidari: ایسبی, ایسپی; Amharic: ነጭ; Apache Western Apache: łigai; Arabic: أَبْيَض; Egyptian Arabic: أبيض; Armenian: սպիտակ; Aromanian: albu; Asháninka: kitamaari; Assamese: বগা; Asturian: blancu; Atikamekw: wapaw; Atong: pibok; Aymara: janq'u; Azerbaijani: ağ; Bakhtiari: اسپید; Bambara: jèman; Bashkir: аҡ; Basque: zuri; Belarusian: белы; Bengali: সাদা, সফেদ, সুফেদ, ধলা; Bhojpuri: उज्जर; Biatah Bidayuh: buda; Bislama: waet; Bouyei: haaul; Breton: gwenn; Buginese: ma-pute; Bulgarian: бял; Burmese: ဖြူ, ဖွေး; Buryat: сагаан; Carpathian Rusyn: білый; Catalan: blanc; Cebuano: puti, pution, duas; Central Atlas Tamazight: ⴰⵎⵍⵍⴰⵍ; Central Dusun: opurak; Chagatai: آق; Chamicuro: kamalawa; Chechen: кӏай, кӏайн; Cherokee: ᎤᏁᎦ; Chickasaw: tohbi'; Chinese Cantonese: 白; Dungan: бый; Eastern Min: 白; Mandarin: 白, 白色; Wu: 白; Chinook Jargon: tk'up; Choctaw: tohbi; Chukchi: иԓгыԓьын; Chuvash: шурӑ; Classical Cornish: gwynn, gwydn, kann; Corsican: biancu; Czech: bílý; Dalmatian: jualb, blank; Danish: hvid; Dogrib: degoo; Dolgan: чээлкээ; Dutch: [[wit]]; Elfdalian: wait; Esperanto: blanka; Estonian: valge; Even: нё̄бати, гилтаня; Evenki: багдама, багдарин; Faroese: hvítur; Fijian: vulavula; Finnish: valkoinen, valkea; French: [[blanc]]; Friulian: blanc; Gagauz: ak; Galician: branco; Georgian: თეთრი; German: [[weiß]], [[weiss]]; Alemannic German: wiiss; Old High German: wīz; Gilbertese: mái; Gorontalo: puti'o; Gothic: 𐍈𐌴𐌹𐍄𐍃; Greek: [[άσπρος]], [[λευκός]]; Ancient Greek: [[λευκός]]; Mycenaean: 𐀩𐀄𐀏; Greenlandic: qaqortoq; Gujarati: સફેદ; Haitian Creole: blan; Hausa: feri; Hawaiian: kea, keʻokeʻo; Hebrew: לָבָן; Higaonon: maputi; Hiligaynon: pution; Hindi: सफ़ेद; Hopi: qöötsa; Hungarian: fehér; Hunsrik: weis; Icelandic: hvítur; Ido: blanka; Igbo: ọcha; Indonesian: putih; Ingrian: valkia; Ingush: кӏай; Interlingua: blanc; Iranun: maputi; Irish: bán; Isnag: napusa; Istriot: bianco; Istro-Romanian: åb; Italian: [[bianco]]; Japanese: 白い, 白色の; Javanese: putih, pethak; K'iche': saq; Kabardian: хужь; Kabuverdianu: branku; Kalmyk: цаһан; Kamta: ধলা / dhola; Kannada: ಬಿಳಿ; Kapampangan: maputi; Karaim: акъ, бийаз; Karelian: valgei; Kashaya: qahle; Kashubian: biôłi; Kaurna: parkana; Kazakh: ақ; Khakas: ах; Khmer: ស; Khoekhoe: ǃuri; Kongo: mpembe; Korean: 희다, 흰, 하얗다, 하얀; Kurdish Central Kurdish: سپی; Northern Kurdish: spî, vebiye; Kyrgyz: ак; Lak: кӏяла; Lao: ຂາວ; Latgalian: bolts, boltons; Latin: [[albus]], [[candidus]]; Latvian: balts; Lezgi: лацу; Ligurian: giànco; Lingala: mpɛ́mbɛ́; Lithuanian: baltas; Lombard: bianch; Louisiana Creole French: blan; Low German: witt; Lü: ᦃᦱᧁ; Luganda: yeru; Luxembourgish: wäiss; Macedonian: бел; Madurese: pote; Maguindanao: maputi; Makasar: kebo'; Malagasy: tapotsiny, fotsy; Malay: putih, puteh, abiad, abyad; Jawi: ڤوتيه, ابيض; Malayalam: വെളുത്ത; Maltese: abjad, bajda, bojod; Mambae: buti; Manchu: ᡧᠠᠩᡤᡳᠶᠠᠨ, ᡧᠠᠨᠶᠠᠨ; Mansaka: mapoti; Manx: bane; Maori: tea, maa; Maranao: mapoti'; Marathi: पांढरा, सफेद; Mauritian Creole: blan; Mazanderani: اسپه; Mbyá Guaraní: xiĩ; Meänkieli: valkea; Megleno-Romanian: alb; Minangkabau: putiah; Mirandese: branco; Mòcheno: bais; Mon: ကၟု; Mongolian Cyrillic: цагаан; Mongolian: ᠴᠠᠭᠠᠨ; Nafaanra: finge; Nahuatl: iztāc; Nanai: чагдьан; Navajo: łigai; Neapolitan: janco; Nepali: सेतो; Ngarrindjeri: ringkari; Ngazidja Comorian: -eu; Nias: fusi; Norman: blianc; North Frisian Föhr: witj; Hallig, Mooring, Wiedingharde: wit; Northern Mansi: я̄ӈк; Northern Sami: vielgat; Norwegian Bokmål: hvit, kvit; Nynorsk: kvit; O'odham: toha; Occitan: blanc; Odia: ଧଳା; Ojibwe: waabishki-, waabishkaa, waabishkizi; Old Church Slavonic Cyrillic: бѣлъ; Old Dutch: wīt; Old English: hwīt; Old French: blanc; Old Frisian: hwīt; Old Irish: bán, finn, gel; Old Norse: hvítr; Old Occitan: blanc; Old Saxon: hwīt; Old Turkic: 𐰇𐰼𐰭, 𐰀𐰴; Oromo: adii; Ossetian: урс; Ottoman Turkish: آق, بیاض; Pa'o Karen: ဗွာ; Pangasinan: amputi; Papiamentu: blanku; Pashto: سپين; Persian Dari: سفید, آق; Iranian Peraian: سفید; Piedmontese: bianch; Pipil: istak; Pitjantjatjara: piṟanpa; Plautdietsch: witt; Polabian: b́olĕ; Polish: biały; Portuguese: [[branco]]; Punjabi Gurmukhi: ਚਿੱਟਾ; Shahmukhi: چٹا; Quechua: yuraq; Rapa Nui: tea tea; Rohingya: cáda, dóla; Romani: parno; Romanian: alb; Romansch: alv; Russian: [[белый]]; S'gaw Karen: ဝါ; Saek: ห่าว; Samoan: paʔepaʔe, sina, tea; Sanskrit: श्वेत, धवल; Santali: ᱯᱳᱱᱰ; Sardinian: abru, arvu, arbu, alvu, àrbiu; Sasak: putiq; Scottish Gaelic: geal; Serbo-Croatian Cyrillic: бе̏о, бије̑л, би̏о, бе̑л; Roman: bȅo, bijȇl, bȉo, bȇl; Seychellois Creole: blan; Shan: ၶၢဝ်; Sherpa: དཀར་རུ; Shona: chena; Shor: ақ; Sicilian: jancu, biancu, vrancu, viancu, iancu, brancu; Sindhi: اڇو; Sinhalese: සුදු; Slovak: biely; Slovene: bel; Somali: caddaan; Sorbian Lower Sorbian: běły, běły; Upper Sorbian: běły; Southern Altai: ак; Spanish: [[blanco]]; Sranan Tongo: weti; Sundanese: bodas; Swahili: -eupe; Swazi: mhlôphe; Swedish: vit; Tagalog: puti, putiq; Tahitian: ʻuoʻuo; Tai Dam: ꪄꪱꪫ; Tai Nüa: ᥑᥣᥝᥴ; Tajik: сафед; Tamil: வெள்; Tarantino: vianche; Tashelhit: ⴰⵎⵍⵍⴰⵍ, ⵓⵎⵍⵉⵍ; Tatar: ак; Tausug: puti; Tày: khao; Telugu: తెల్లని; Tetum: mutin; Thai: ขาว; Tibetan: དཀར་པོ; Tocharian A: ārki; Tocharian B: ārkwi; Tok Pisin: waitpela; Tongan: hinehina; Tsonga: basa; Tswana: sweu; Turkish: ak, beyaz; Turkmen: ak; Tuvaluan: tea; Tuvan: ак; Ugaritic: 𐎍𐎁𐎐; Ukrainian: бі́лий; Umbrian: 𐌀𐌋𐌚𐌖; Urdu: سفید; Uyghur: ئاق; Uzbek: oq; Venetian: bianco, bianch; Vietnamese: trắng, bạch); Volapük: vietik; Votic: valka; Wakhi: ruxn; Walloon: blanc; Welsh: gwyn, gwen; West Frisian: wyt; Western Bukidnon Manobo: puti'; White Hmong: dawb; Wolof: yèes-xonq; Written Oirat: ᡔᠠᡎᠠᠨ; Xhosa: mhlophe; Yagnobi: сафед; Yakut: үрүҥ; Yiddish: ווײַס; Yoruba: funfun; Zazaki: sıpe, sıpi; Zealandic: wit; Zhuang: hau; Zulu: -mhlophe | |||
}} | }} | ||