3,274,919
edits
μόρσιμος: Difference between revisions
m
Text replacement - "S.''Ant.''" to "S.''Ant.''"
(8) |
|||
| (46 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=morsimos | |Transliteration C=morsimos | ||
|Beta Code=mo/rsimos | |Beta Code=mo/rsimos | ||
|Definition= | |Definition=μόρσιμον, ([[μόρος]]) ''poet.'' Adj., used also by [[Herodotus|Hdt.]],<br><span class="bld">A</span> [[appointed by fate]], [[destined]], ἡ δέ κ' ἔπειτα γήμαιθ' ὅς κε πλεῖστα πόροι καὶ μόρσιμος ἔλθοι Od.16.392; οὐδ' ἄρ' Ὀδυσσῆϊ… μόρσιμον ἦεν… Διὸς υἱὸν ἀποκτάμεν Il.5.674; μ. ἐστι θεῷ… δαμῆναι 19.417, cf. [[Herodotus|Hdt.]]3.154; ᾧ θανεῖν οὐ μ. [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]''933; σοὶ μὲν γαμεῖσθαι μ. γαμεῖν δ' ἐμοί Id.''Fr.''13; <b class="b3">τὸ μόρσιμον</b> [[destiny]], [[doom]], Pi.''P.''12.30, A.''Th.''263, 282, [[Sophocles|S.]]''[[Antigone|Ant.]]''236, ''Fr.''953; τὰ μόρσιμα Sol.13.55.<br><span class="bld">II</span> [[foredoomed to die]], οὔ τοι μόρσιμός εἰμι Il. 22.13; <b class="b3">μόρσιμον ἦμαρ</b> the [[day]] [[of doom]], 15.613, Od.10.175; so <b class="b3">μόρσιμος αἰών</b> one's [[appointed]] [[time]], Pi.''O.''2.10, A.''Supp.''46 (lyr.). | ||
}} | |||
{{pape | |||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0208.png Seite 208]] ον, vom Schicksal bestimmt, fatalis; γήμαιθ', ὅς κε πλεῖστα πόροι καὶ [[μόρσιμος]] ἔλθοι, Od. 16, 392, öfter; bes. vom Schicksal zum Tode bestimmt, οὐ μέν με κτενέεις, ἐπεὶ [[οὔτοι]] μόρσιμός εἰμι, Il. 22, 13; μόρσιμον [[ἦμαρ]], der vom Schicksal verhängte Todestag, 15, 613 Od. 10, 175; μόρσιμόν ἐστί τινι, es ist Einem beschieden, vom Schicksal verhängt, Il. 5, 874. 19, 417; so τὸ μόρσιμον, das Schicksal, οὐ παρφυκτόν, Pind. P. 12, 30; τὸ μ. [[Διόθεν]] πεπρωμένον, N. 4, 61; τὸ μόρσιμον ἀπέδωκεν, N. 7, 44; ᾧ [[θανεῖν]] οὐ μόρσιμον, Aesch. Prom. 935; σὺν ἄλλοις [[πείσομαι]] τὸ μόρσιμον, Spt. 245; ἐπεκραίνετο [[μόρσιμος]] [[αἰών]], Suppl. 46, öfter; μὴ [[παθεῖν]] ἂν ἄλλο ἢ τὸ μόρσιμον, Soph. Ant. 236; παρεὶς τὸ μόρσιμον, Eur. Alc. 942; μόρσιμα [[οὔτι]] φυγεῖν [[θέμις]], Heracl. 615; sp. D., μόρσιμον ὄπα ἧκεν, Ant. Thall. (VII, 188). – In Prosa selten, ἐδόκεε μόρσιμον εἶναι τῇ Βαβυλῶνι ἁλίσκεσθαι, Her. 3, 154; Iambl. | |||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=ος <i>ou</i> η, ον :<br /><b>1</b> marqué par le destin, fatal : μόρσιμόν ἐστι IL c'est l'arrêt du destin;<br /><b>2</b> [[marqué par le destin pour la mort]] : μόρσιμον [[ἦμαρ]] IL, OD jour suprême;<br /><b>3</b> [[exposé à la mort]], [[mortel]] : ἐπεὶ [[οὔτοι]] μόρσιμός εἰμι IL car je ne suis pas sujet à la mort.<br />'''Étymologie:''' [[μόρος]]¹. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''μόρσῐμος:''' 3, реже<br /><b class="num">1</b> [[предназначенный судьбой]], [[доставшийся в удел]]: ὃς μ. ἔλθοι Hom. кто предназначен роком; [[μόρσιμον]] εἶναι τῇ Βαβυλῶνι ἁλίσκεσθαι Her. (казалось), что Вавилону суждено быть взятым;<br /><b class="num">2</b> [[обреченный на смерть]], [[подверженный смерти]]: οὐ μ. Hom. не подвластный смерти;<br /><b class="num">3</b> [[смертный]], [[роковой]] ([[ἦμαρ]] Hom.; [[αἰών]] Pind.). | |||
}} | |||
{{ls | |||
|lstext='''μόρσῐμος''': -ον, ([[μόρος]]) ποιητ. ἐπίθετ. ἐν χρήσει παρ’ Ἡροδ., προωρισμένος ὑπὸ τῆς μοίρας, πεπρωμένος, Λατιν. fatalis, ἡ δὲ [[ἔπειτα]] γήμαιθ’ ὅς κε πλεῖστα πόροι καὶ [[μόρσιμος]] ἔλθοι Ὀδ. Π. 392, Φ. 162· οὔτ’ ἄρ’ Ὀδυσσῆι... μόρσιμον ἦεν... Διὸς υἱὸν [[ἀποκτάμεν]] Ἰλ. Ε. 674· μ. ἐστι θεῷ... δαμῆναι Τ. 417, πρβλ. Ἡρόδ. 3. 154· ᾧ θανεῖν οὐ μ. Αἰσχύλ. Πρ. 933· σοὶ μὲν γαμεῖσθαι μ., γαμεῖν δ’ ἐμοὶ ὁ αὐτ. ἐν Ἀποσπ. 11· τὸ μόρσιμον, τὸ πεπρωμένον (ἡ εἱμαρμένη), Πινδ. Π. 12. 53, Αἰσχύλ. Θήβ. 263, 281, Σοφ. Ἀντ. 236· - οὕτω, τὰ μόρσιμα Σόλων 5. 55. ΙΙ. προωρισμένη εἰς θάνατον, [[οὔτοι]] μόρσιμός εἰμι Ἰλ. Χ. 13· μόρσιμον [[ἦμαρ]], ἡ [[ἡμέρα]] τοῦ ὀλέθρου, τοῦ θανάτου, Ο. 613, Ὀδ. Κ. 175· οὕτω, μ. αἰών, ὁ ὡρισμένος [[καιρός]] τινος, Πινδ. Ο. 2. 18, Αἰσχύλ. Ἱκέτ. 47. Πρβλ. [[μοιρίδιος]]. | |||
}} | |||
{{Autenrieth | |||
|auten=([[μόρος]]): [[fated]], ordained by [[fate]], w. inf., Il. 19.417, Il. 5.674; of persons, [[destined]] to [[death]], doomed, Il. 22.13; to [[marriage]], Od. 16.392 ; μόρσιμον [[ἦμαρ]], ‘[[day]] of [[death]],’ Il. 15.613. | |||
}} | |||
{{Slater | |||
|sltr=[[μόρσιμος]] (cf. [[μοιρίδιος]]) [[allotted]] αἰὼν δ' ἔφεπε [[μόρσιμος]] (O. 2.10) [[ἕκαλος]] [[ἔπειμι]] [[γῆρας]] ἔς τε τὸν μόρσιμον αἰῶνα (I. 7.41) pro subs., τὸ δὲ μόρσιμον οὐ παρφυκτόν (P. 12.30) καὶ τὸ μόρσιμον [[Διόθεν]] πεπρωμένον [[ἔκφερεν]] (N. 4.61) ἀλλὰ τὸ μόρσιμον ἀπέδωκεν (N. 7.44) μόρσιμ' ἀναλύεν [[Ζεύς|Ζεὺς]] ὁ [[θεῶν]] σκοπὸς οὐ [[τόλμα]] (Pae. 6.94) | |||
}} | |||
{{grml | |||
|mltxt=-η, -ο (Α [[μόρσιμος]] και [[μόριμος]], -ον)<br /><b>1.</b> αυτός που [[είναι]] προορισμένος, προαποφασισμένος από τη [[μοίρα]], [[πεπρωμένος]], [[μοιραίος]] («σοὶ μὲν γαμεῖσθαι μόρσιμον, γαμεῖν δ' [[ἐμοί]]», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> «μόρσιμον [[ἦμαρ]]» — η [[ημέρα]] του θανάτου, του ολέθρου, της καταστροφής<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> αυτός που υπόκειται στη [[μοίρα]], αυτός που [[είναι]] προορισμένος να πεθάνει, ο [[θνητός]]<br /><b>2.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> <i>τὸ μόρσιμον</i><br />το πεπρωμένο, η [[ειμαρμένη]], η [[τύχη]], το μοιραίο<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> «[[μόρσιμος]] [[αἰών]]» — ο ορισμένος για κάποιον από την [[τύχη]] [[χρόνος]] που θα ζήσει.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Ο τ. <i>μόρ</i>-<i>ιμος</i> <span style="color: red;"><</span> [[μόρος]] «[[μοίρα]], πεπρωμένο» <span style="color: red;">+</span> κατάλ. -<i>ιμος</i>. Ο τ. [[μόρσιμος]] <span style="color: red;"><</span> [[μόρος]], [[κατά]] τα επίθ. σε -<i>σιμος</i>, χρησιμοποιήθηκε με μεγαλύτερη [[συχνότητα]] [[επειδή]] εξυπηρετούσε μετρικές ανάγκες. Η [[άποψη]] ότι το επίθ. [[μόρσιμος]] παράγεται από έναν αμάρτυρο τ. <i>μόρσις</i> ([[πρβλ]]. λατ. <i>mors</i>, <i>mortis</i> «[[θάνατος]]») δεν θεωρείται πιθανή]. | |||
}} | |||
{{lsm | |||
|lsmtext='''μόρσῐμος:''' -ον ([[μόρος]]),·<br /><b class="num">I.</b> προκαθορισμένος από τη [[μοίρα]], [[πεπρωμένος]], Λατ. [[fatalis]], σε Όμηρ., Ηρόδ., Αισχύλ.· <i>τὸ μόρσιμον</i>, πεπρωμένο, [[μοίρα]], σε Πίνδ., Τραγ.· <i>τὰ μόρσιμα</i>, σε [[Σόλων]].<br /><b class="num">II.</b> προορισμένος να πεθάνει, σε Όμηρ. | |||
}} | |||
{{etym | |||
|etymtx=Grammatical information: adj.<br />Meaning: [[decided by fate]], [[πεπρωμένος]], a.o. of [[ἦμαρ]] = [[day of death]], after this also of a man (X 13) [[destined to death]], [[mortal]] (Il., also Hdt.).<br />Origin: IE [Indo-European] [970] <b class="b2">*(s)mer-</b> <b class="b2">remind (oneself)</b><br />Etymology: Prob. from <b class="b3">*μόρσις</b>, which may be Aeolic for <b class="b2">*smr̥-ti-</b> = [[μόρος]], [[μοῖρα]] (Schwyzer 494 n. 8); ev. from <b class="b3">*μόρτος</b> (as [[φόρτος]]: [[φόρος]]); to [[μείρομαι]], s. v. -- The connection with a word for [[death]] (<b class="b3">*μόρσις</b> = Lat. [[mors]], IE <b class="b2">*mr̥-ti-</b>; Arbenz 16, Risch $ 37) or a word for [[mortal]] (Aeol. [[μορτός]], s.v.; Kretschmer Glotta 24, 86) "wird der zentralen Bed. des Schicksalsbestimmten (vgl. v. Wilamowitz Glaube 1, 360 A. 1) nicht gerecht."(?) (Frisk); cf. DELG [[sub verbo|s.v.]] [[μείρομαι]]. | |||
}} | |||
{{mdlsj | |||
|mdlsjtxt=μόρσῐμος, ον [[μόρος]]<br /><b class="num">I.</b> appointed by [[fate]], [[destined]], Lat. [[fatalis]], Hom., Hdt., Aesch.; τὸ μόρσιμον [[destiny]], [[doom]], Pind., Trag.; τὰ μόρσιμα [[Solon]].<br /><b class="num">II.</b> [[fore]]-doomed to die, Hom. | |||
}} | |||
{{FriskDe | |||
|ftr='''μόρσιμος''': {mórsimos}<br />'''Meaning''': [[vom Schicksal bestimmt]], [[πεπρωμένος]], u.a. von [[ἦμαρ]] = [[Todestag]], danach auch von einem Menschen (''X'' 13) [[zum Tode bestimmt]], [[sterblich]] (ep. poet. seit Il., auch Hdt.).<br />'''Etymology''': Wohl von *μόρσις, das als äolisch für *''smr̥''-''ti''- = [[μόρος]], [[μοῖρα]] stehen kann (Schwyzer 494 A. 8); ev. von *μόρτος (wie [[φόρτος]]: [[φόρος]]); zu [[μείρομαι]], s. d. — Die Anknüpfung an ein Wort für [[Tod]] (*μόρσις = lat. ''mors'', idg. *''mr̥''-''ti''-; Arbenz 16, Risch, par. 37) oder an ein Wort für [[sterblich]] (äol. [[μορτός]], s.d.; Kretschmer Glotta 24, 86) wird der zentralen Bed. des Schicksalsbestimmten (vgl. v. Wilamowitz Glaube 1, 360 A. 1) nicht gerecht.<br />'''Page''' 2,256-257 | |||
}} | |||
{{WoodhouseReversedUncategorized | |||
|woodrun=[[fated]], [[appointed by doom]], [[appointed by fate]] | |||
}} | |||
{{mantoulidis | |||
|mantxt=(=[[πεπρωμένος]]). Ἀπό τό [[μείρομαι]], ὅπου δές γιά περισσότερα παράγωγα. | |||
}} | }} | ||