χέρσος: Difference between revisions

m
Text replacement - "S.''Ant.''" to "S.''Ant.''"
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{bailly.*}}\n)" to "$2$1")
m (Text replacement - "S.''Ant.''" to "S.''Ant.''")
 
(19 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=chersos
|Transliteration C=chersos
|Beta Code=xe/rsos
|Beta Code=xe/rsos
|Definition=later Att. χέρρος, ἡ, <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[dry land]], opp. water, <b class="b3">ἐπὶ χέρσου</b>, opp. <b class="b3">ἐν πόντῳ</b>, <span class="bibl">Od.10.459</span>, cf. <span class="bibl">15.495</span>; κύματα μακρὰ κυλινδόμενα προτὶ χέρσον <span class="bibl">9.147</span>; λάϊγγας ποτὶ χ. ἀποπλύνεσκε θάλασσα <span class="bibl">6.95</span>; κῦμα . . βοάᾳ ποτὶ χ. <span class="bibl">Il.14.394</span>; κῦμα . . χέρσῳ ῥηγνύμενον μεγάλα βρέμει <span class="bibl">4.425</span>; χέρσον ἱκέσθαι <span class="bibl">Od.9.486</span>, <span class="bibl">542</span>; ἐπὶ χέρσω <span class="bibl">Sapph.<span class="title">Supp.</span>9.10</span>; κατὰ χέρσον <span class="bibl">A.<span class="title">Pers.</span>873</span> (lyr.), <span class="bibl">E.<span class="title">IT</span>884</span> (lyr.); [[χέρσῳ]] [[on]] or [[by land]], <span class="bibl">A.<span class="title">Pers.</span>977</span> (lyr.), <span class="bibl"><span class="title">Ag.</span>558</span>, <span class="bibl">E.<span class="title">Hel.</span>1066</span>: [[proverb|prov.]], ἐν πόντῳ νᾶες, ἐνχέρσῳ πόλεμοι <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>12.4</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">N.</span>1.62</span>; πολλὰ . . ἐκ θαλάσσης, πολλὰ δ' ἐκ χέρσου κακὰ γίγνεται <span class="bibl">A.<span class="title">Pers.</span>707</span> (troch.); <b class="b3">πάνδοκον εἰς ἀφανῆ τε χ</b>., of the realm of Hades, <span class="bibl">Id.<span class="title">Th.</span>860</span>(lyr.).—In Hom. the gender cannot be determined, fem. <span class="bibl">Pi.<span class="title">Fr.</span>75.17</span> (dub.l.), <span class="bibl">A.<span class="title">Supp.</span>31</span> (anap.), <span class="bibl">Thphr.<span class="title">CP</span>3.13.3</span>, <span class="bibl">D.S.3.15</span>, etc.: pl., <b class="b3">ἐν ταῖς χέρσοις</b> on [[barren soils]], <span class="bibl">Thphr.<span class="title">HP</span>8.6.4</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> after Hom. as adjective, <b class="b3">χέρσος, ον,</b> [[dry]], [[firm]], of land, <span class="bibl">Hdt.2.99</span>; <b class="b3">Εὐρώπαν ποτὶ χέρσον</b> to [[the mainland]] of Europe, <span class="bibl">Pi. <span class="title">N.</span>4.70</span>; <b class="b3">ἐν κονίᾳ χέρσῳ</b>, opp. [[πόντῳ]], ib.<span class="bibl">9.43</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[dry]], [[hard]], [[barren]], τῆς χώρης ἐούσης χ. <span class="bibl">Hdt.4.123</span>; στύφλος δὲ γῆ καὶ χ. <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>251</span>; <b class="b3">παραδοῦναι [τὴν γῆν] χέρρον</b>, i.e. [[ψιλήν]], [[without a crop]] on it, <span class="title">IG</span>22.2492.16; χ. καὶ ἄκανθα ἔσται ἡ γῆ <span class="bibl">LXX <span class="title">Is.</span>7.24</span>; χέρσα [[waste places]], <span class="bibl">A.<span class="title">Fr.</span>189</span>; <b class="b3">χ. λιμήν</b> a harbour [[left dry]], AP9.427 (Barb.): freq. in Pap., <span class="bibl"><span class="title">PAmh.</span>2.31.12</span> (ii B. C.), etc. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> metaph., [[barren]], of women, χέρσους φθαρῆναι κἀγάμους <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>1502</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">b</span> c. gen., [[barren of]], πυρὰ χέρσος ἀγλαϊς μάτων <span class="bibl">E.<span class="title">El.</span>325</span>. (Cf. Skt. [[hárṣate]] 'become stiff, bristle', Avest. <b class="b2">zarštva-</b> 'stone', Lat. [[horreo]].) </span>
|Definition=later Att. [[χέρρος]], ἡ,<br><span class="bld">A</span> [[dry land]], opp. [[water]], [[ἐπὶ χέρσου]], opp. [[ἐν πόντῳ]], Od.10.459, cf. 15.495; κύματα μακρὰ κυλινδόμενα προτὶ χέρσον 9.147; λάϊγγας ποτὶ χ. ἀποπλύνεσκε θάλασσα 6.95; κῦμα . . βοάᾳ ποτὶ χ. Il.14.394; κῦμα . . χέρσῳ ῥηγνύμενον μεγάλα βρέμει 4.425; χέρσον ἱκέσθαι Od.9.486, 542; ἐπὶ χέρσω Sapph.''Supp.''9.10; κατὰ χέρσον [[Aeschylus|A.]]''[[The Persians|Pers.]]''873 (lyr.), E.''IT''884 (lyr.); [[χέρσῳ]] = [[on land]] or [[by land]], [[Aeschylus|A.]]''[[The Persians|Pers.]]''977 (lyr.), ''Ag.''558, E.''Hel.''1066: [[proverb|prov.]], ἐν πόντῳ νᾶες, ἐν χέρσῳ πόλεμοι Pi.''O.''12.4, cf. ''N.''1.62; πολλὰ . . ἐκ θαλάσσης, πολλὰ δ' ἐκ χέρσου κακὰ γίγνεται [[Aeschylus|A.]]''[[The Persians|Pers.]]''707 (troch.); <b class="b3">πάνδοκον εἰς ἀφανῆ τε χ.</b>, of the [[realm]] of [[Hades]], Id.''Th.''860(lyr.).—In Hom. the gender cannot be determined, fem. Pi.''Fr.''75.17 (dub.l.), A.''Supp.''31 (anap.), Thphr.''CP''3.13.3, [[Diodorus Siculus|D.S.]]3.15, etc.: pl., [[ἐν ταῖς χέρσοις]] = [[on barren soils]], Thphr.''HP''8.6.4.<br><span class="bld">II</span> after Hom. as adjective, [[χέρσος]], χέρσον, [[dry]], [[firm]], of land, [[Herodotus|Hdt.]]2.99; <b class="b3">Εὐρώπαν ποτὶ χέρσον</b> to the [[mainland]] of [[Europe]], Pi. ''N.''4.70; <b class="b3">ἐν κονίᾳ χέρσῳ</b>, opp. [[πόντῳ]], ib.9.43.<br><span class="bld">2</span> [[dry]], [[hard]], [[barren]], τῆς χώρης ἐούσης χ. [[Herodotus|Hdt.]]4.123; στύφλος δὲ γῆ καὶ χ. [[Sophocles|S.]]''[[Antigone|Ant.]]''251; <b class="b3">παραδοῦναι [τὴν γῆν] χέρρον</b>, i.e. [[ψιλήν]], [[without a crop]] on it, ''IG''22.2492.16; χ. καὶ ἄκανθα ἔσται ἡ γῆ [[LXX]] ''Is.''7.24; [[χέρσα]] = [[waste places]], A.''Fr.''189; [[χέρσος λιμήν]] = a [[harbour]] [[left dry]], AP9.427 (Barb.): freq. in Pap., ''PAmh.''2.31.12 (ii B. C.), etc.<br><span class="bld">3</span> metaph., [[barren]], of women, χέρσους φθαρῆναι κἀγάμους [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]''1502.<br><span class="bld">b</span> c. gen., [[barren of]], πυρὰ χέρσος ἀγλαϊς μάτων E.''El.''325. (Cf. Skt. hárṣate 'become [[stiff]], [[bristle]]', Avest. zarštva- 'stone', Lat. [[horreo]].)  
}}
}}
{{pape
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1351.png Seite 1351]] ἡ, auch ὁ, att. [[χέῤῥος]], 1) das feste Land, im Ggstz des Wassers, bes. des Meeres; oft bei Hom., bei dem das Genus nicht zu erkennen ist; [[οὔτε]] θαλάσσης [[κῦμα]] τόσον βοάᾳ ποτὶ χέρσον Il. 14, 394; ἐν πόντῳ im Ggstz von ἐπὶ χέρσου Od. 10, 459, vgl. 11, 401; κύματα μακρὰ κυλινδομενα προτὶ χέρσον 9, 147; ἐν πόντῳ νᾶες, ἐν χέρσῳ πόλεμοι Pind. Ol. 12, 3, u. öfter, wie Tragg., z. B. Aesch. Pers. 693. 852 Ag. 544 Eur. Hipp. 149 I. T. 884; im Ggstz von ἅλς Bian. 2 (IX, 227), ἐπὶ τῆς χέρσου D. Sic. 1, 87. – Bes. auch unbebau'tes, wüstes, unfruchtbares Land, Sp. – 2) als adj., festländisch; Her. 2, 99; [[χέρσος]] Εὐρώπα, das Festland von Europa, Pind. N. 4, 20; [[κονία]] 9, 43; – unbebau't, wüst, unfruchtbar; τὰ χέρσα Aesch. frg. bei B. A. 1167; Soph. στυφλὸς δὲ γῆ καὶ [[χέρσος]] Ant. 251; Her. 4, 123; vgl. Inscr. 93; – übertr. vom weiblichen Geschlecht, unverheirathet, kinderlos, δηλαδὴ χέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς [[χρεών]] Soph. O. R. 1502; – übh. leer, τινός, z. B. πυρὰ [[χέρσος]] ἀγλαϊσμάτων Eur. El. 323. – Verwandt mit [[χῆρος]], [[ξηρός]], [[σχερός]].
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1351.png Seite 1351]] ἡ, auch ὁ, att. [[χέῤῥος]], 1) das feste Land, im <span class="ggns">Gegensatz</span> des Wassers, bes. des Meeres; oft bei Hom., bei dem das Genus nicht zu erkennen ist; [[οὔτε]] θαλάσσης [[κῦμα]] τόσον βοάᾳ ποτὶ χέρσον Il. 14, 394; ἐν πόντῳ im <span class="ggns">Gegensatz</span> von ἐπὶ χέρσου Od. 10, 459, vgl. 11, 401; κύματα μακρὰ κυλινδομενα προτὶ χέρσον 9, 147; ἐν πόντῳ νᾶες, ἐν χέρσῳ πόλεμοι Pind. Ol. 12, 3, u. öfter, wie Tragg., z. B. Aesch. Pers. 693. 852 Ag. 544 Eur. Hipp. 149 I. T. 884; im <span class="ggns">Gegensatz</span> von ἅλς Bian. 2 (IX, 227), ἐπὶ τῆς χέρσου D. Sic. 1, 87. – Bes. auch unbebau'tes, wüstes, unfruchtbares Land, Sp. – 2) als adj., festländisch; Her. 2, 99; [[χέρσος]] Εὐρώπα, das Festland von Europa, Pind. N. 4, 20; [[κονία]] 9, 43; – unbebau't, wüst, unfruchtbar; τὰ χέρσα Aesch. frg. bei B. A. 1167; Soph. στυφλὸς δὲ γῆ καὶ [[χέρσος]] Ant. 251; Her. 4, 123; vgl. Inscr. 93; – übertr. vom weiblichen Geschlecht, unverheirathet, kinderlos, δηλαδὴ χέρσους φθαρῆναι κἀγάμους ὑμᾶς [[χρεών]] Soph. O. R. 1502; – übh. leer, τινός, z. B. πυρὰ [[χέρσος]] ἀγλαϊσμάτων Eur. El. 323. – Verwandt mit [[χῆρος]], [[ξηρός]], [[σχερός]].
}}
}}
{{bailly
{{bailly
|btext=ος, ον ; néo-att. [[χέρρος]];<br /><b>I.</b> sec, solide, dur <i>en parlant de la terre, du sol</i>;<br /><b>II.</b> <i>p. suite</i> :<br /><b>1</b> ferme, solide, <i>particul.</i> de terre ferme, continental ; ἡ [[χέρσος]] ([[γῆ]]) la terre ferme, le continent : ἑπὶ χέρσου OD, κατὰ χέρσον, χέρσῳ ESCHL sur la terre ferme, sur le continent;<br /><b>2</b> stérile, inculte, qui est en friche ; <i>fig.</i> stérile, privé d'enfants.<br />'''Étymologie:''' R. Χερ, manquer de ; cf. [[χέρης]].
|btext=ος, ον ; néo-att. [[χέρρος]];<br /><b>I.</b> [[sec]], [[solide]], [[dur]] <i>en parlant de la terre, du sol</i>;<br /><b>II.</b> <i>p. suite</i> :<br /><b>1</b> ferme, solide, <i>particul.</i> de terre ferme, continental ; ἡ [[χέρσος]] ([[γῆ]]) la terre ferme, le continent : ἑπὶ χέρσου OD, κατὰ χέρσον, χέρσῳ ESCHL sur la terre ferme, sur le continent;<br /><b>2</b> [[stérile]], [[inculte]], [[qui est en friche]] ; <i>fig.</i> [[stérile]], [[privé d'enfants]].<br />'''Étymologie:''' R. Χερ, manquer de ; cf. [[χέρης]].
}}
{{elru
|elrutext='''χέρσος:'''<br /><b class="num">I</b> новоатт. [[χέρρος]] 2<br /><b class="num">1</b> (о земле), [[сухой]], [[твердый]], [[материковый]] Her.: [[Εὐρώπα]] χ. Pind. европейский материк;<br /><b class="num">2</b> [[сухой]], [[безводный]], [[бесплодный]] ([[χώρα]] Her.; γῆ Soph.): χ. [[λιμήν]] Anth. высохшая или обмелевшая гавань;<br /><b class="num">3</b> [[бесплодный]], [[бездетный]] (χ. καὶ [[ἄγαμος]] Soph.);<br /><b class="num">4</b> [[лишенный]]: πυρὰ χ. ἀγλαϊσμάτων Eur. костер без (погребальных) приношений.<br /><b class="num">II</b> новоатт. [[χέρρος]] ἡ (''[[sc.]]'' γῆ) сухая земля, суша, материк: χέρσον Hom. к земле, на берег; χέρσῳ καλύπτειν τοὺς θανόντας ἐναλίους Eur. хоронить на суше тех, кто умер в море; [[πάνδοκος]] χ. Aesch. приемлющая всех земля, т. е. Аид.
}}
}}
{{ls
{{ls
Line 30: Line 33:
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''χέρσος:''' μεταγεν., Αττ. [[χέρρος]], ἡ,<br /><b class="num">I.</b> [[ξηρή]] γη, <i>ἐπὶ χέρσου</i>, αντίθ. προς το <i>ἐν πόντῳ</i>, σε Ομήρ. Οδ.· κύματα κυλινδόμενα [[προτὶ]] χέρσον, σε Ομήρ. Οδ.· [[κῦμα]] χέρσῳ ῥηγνύμενον, σε Ομήρ. Ιλ.· <i>χέρσῳ</i>, πάνω ή από τη γη, σε Αισχύλ., Ευρ.<br /><b class="num">II. 1.</b> ως επίθ., [[χέρσος]], <i>-ον</i>, [[ξηρός]], [[στερεός]], αυτός που βρίσκεται πάνω στη γη, σε Ηρόδ.· <i>ἐν κονίᾳ χέρσῳ</i>, αντίθ. προς το <i>πόντῳ</i>, σε Πίνδ.<br /><b class="num">2.</b> [[ξηρός]], [[σκληρός]], [[άγονος]], σε Ηρόδ., Σοφ.· [[χέρσος]] [[λιμήν]], [[λιμάνι]] που αφέθηκε να ξηρανθεί, σε Ανθ.<br /><b class="num">3.</b> μεταφ., [[στείρος]], [[χωρίς]] [[παιδιά]], [[άτεκνος]], λέγεται για γυναίκες, σε Σοφ.· με γεν., στερημένος από [[κάτι]], πυρὰ [[χέρσος]] ἀγλαϊσμάτων, σε Ευρ. (πιθ. από την [[ίδια]] [[ρίζα]] με το [[ξηρός]]).
|lsmtext='''χέρσος:''' μεταγεν., Αττ. [[χέρρος]], ἡ,<br /><b class="num">I.</b> [[ξηρή]] γη, <i>ἐπὶ χέρσου</i>, αντίθ. προς το <i>ἐν πόντῳ</i>, σε Ομήρ. Οδ.· κύματα κυλινδόμενα [[προτὶ]] χέρσον, σε Ομήρ. Οδ.· [[κῦμα]] χέρσῳ ῥηγνύμενον, σε Ομήρ. Ιλ.· <i>χέρσῳ</i>, πάνω ή από τη γη, σε Αισχύλ., Ευρ.<br /><b class="num">II. 1.</b> ως επίθ., [[χέρσος]], <i>-ον</i>, [[ξηρός]], [[στερεός]], αυτός που βρίσκεται πάνω στη γη, σε Ηρόδ.· <i>ἐν κονίᾳ χέρσῳ</i>, αντίθ. προς το <i>πόντῳ</i>, σε Πίνδ.<br /><b class="num">2.</b> [[ξηρός]], [[σκληρός]], [[άγονος]], σε Ηρόδ., Σοφ.· [[χέρσος]] [[λιμήν]], [[λιμάνι]] που αφέθηκε να ξηρανθεί, σε Ανθ.<br /><b class="num">3.</b> μεταφ., [[στείρος]], [[χωρίς]] [[παιδιά]], [[άτεκνος]], λέγεται για γυναίκες, σε Σοφ.· με γεν., στερημένος από [[κάτι]], πυρὰ [[χέρσος]] ἀγλαϊσμάτων, σε Ευρ. (πιθ. από την [[ίδια]] [[ρίζα]] με το [[ξηρός]]).
}}
{{elru
|elrutext='''χέρσος:'''<br /><b class="num">I</b> новоатт. [[χέρρος]] 2<br /><b class="num">1)</b> (о земле), [[сухой]], [[твердый]], [[материковый]] Her.: [[Εὐρώπα]] χ. Pind. европейский материк;<br /><b class="num">2)</b> [[сухой]], [[безводный]], [[бесплодный]] ([[χώρα]] Her.; γῆ Soph.): χ. [[λιμήν]] Anth. высохшая или обмелевшая гавань;<br /><b class="num">3)</b> [[бесплодный]], [[бездетный]] (χ. καὶ [[ἄγαμος]] Soph.);<br /><b class="num">4)</b> [[лишенный]]: πυρὰ χ. ἀγλαϊσμάτων Eur. костер без (погребальных) приношений.<br /><b class="num">II</b> новоатт. [[χέρρος]] ἡ (sc. γῆ) сухая земля, суша, материк: χέρσον Hom. к земле, на берег; χέρσῳ καλύπτειν τοὺς θανόντας ἐναλίους Eur. хоронить на суше тех, кто умер в море; [[πάνδοκος]] χ. Aesch. приемлющая всех земля, т. е. Аид.
}}
}}
{{mdlsj
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[χέρσος]], λατερ αττιξ [[χέρρος]], ἡ,<br /><b class="num">I.</b> dry [[land]], [[land]], ἐπὶ χέρσου, opp. to ἐν πόντῳ, Od.; κύματα κυλινδόμενα [[προτὶ]] χέρσον Od.; [[κῦμα]] χέρσῳ ῥηγνύμενον Il.; χέρσῳ on or by [[land]], Aesch., Eur.<br /><b class="num">II.</b> as adj., [[χέρσος]], ον, dry, [[firm]], of [[land]], Hdt.; ἐν κονίᾳ χέρσῳ, opp. to πόντῳ, Pind.<br /><b class="num">2.</b> dry, [[hard]], [[barren]], Hdt., Soph.; χ. [[λιμήν]] a [[harbour]] [[left]] dry, Anth.<br /><b class="num">3.</b> metaph. [[barren]], without children, of women, Soph.: c. gen. [[barren]] of, πυρὰ [[χέρσος]] ἀγλαϊσμάτων Eur. [Prob. from [[same]] Root as [[ξηρός]].]
|mdlsjtxt=[[χέρσος]], λατερ ''Att.'' [[χέρρος]], ἡ,<br /><b class="num">I.</b> dry [[land]], [[land]], ἐπὶ χέρσου, opp. to ἐν πόντῳ, Od.; κύματα κυλινδόμενα [[προτὶ]] χέρσον Od.; [[κῦμα]] χέρσῳ ῥηγνύμενον Il.; χέρσῳ on or by [[land]], Aesch., Eur.<br /><b class="num">II.</b> as adj., [[χέρσος]], ον, dry, [[firm]], of [[land]], Hdt.; ἐν κονίᾳ χέρσῳ, opp. to πόντῳ, Pind.<br /><b class="num">2.</b> dry, [[hard]], [[barren]], Hdt., Soph.; χ. [[λιμήν]] a [[harbour]] [[left]] dry, Anth.<br /><b class="num">3.</b> metaph. [[barren]], without children, of women, Soph.: c. gen. [[barren]] of, πυρὰ [[χέρσος]] ἀγλαϊσμάτων Eur. [Prob. from [[same]] Root as [[ξηρός]].]
}}
}}
{{FriskDe
{{FriskDe
|ftr='''χέρσος''': {khérsos}<br />'''Forms''': att. [[χέρρος]]<br />'''Grammar''': f.<br />'''Meaning''': [[festes Land]], [[Festland]] (ep. poet. seit Il.; Gegensatz: Meer, See), [[trockenes]], [[unfruchtbares]], [[unbebautes Land]], [[Ödland]], auch Adj. [[trocken]], [[unfruchtbar]], [[wüst]], meist prädikativisch, was eine substantivische Auffassung zuläßt (Hdt., Trag., Thphr., LXX, Pap. u.a.; Preisigke Wb. [[sub verbo|s.v.]] m. Lit.), auch übertr. von Frauen (S.); zur Bed. Finzenhagen Terminologie 59f.<br />'''Composita''': Oft als Vorderglied, z.B. [[χερσόνησος]] (χερρο-, metr. gekürzt χερο-) f. "Festlandsinsel", d.h. [[Insel]], [[die mit dem Festland zusammenhängt]], [[Halbinsel]] (vgl. Risch IF 59, 57), auch als ON (ion. att.), mit χερσονήσιον, -ίζω usw.; [[χερσοκόπος]] m. [[der unbebautes Land bearbeitet]] mit -κοπέω, -[[κοπία]] (hell. Pap.). Vereinzelt als Hinterglied, z.B. [[ἀρακόχερσος]] f. ‘mit ἄ. bewachsenes Ödland' (Pap.).<br />'''Derivative''': Davon 1. die Adv. [[χέρσονδε]] [[ans feste Land]] (Φ 238 u.a.), [[χερσόθεν]] [[vom festen Lande]] (Pi., E.), -όθι ‘am. festen Lande’ (''AP''). 2. Adj. χερσαιος ‘auf dem Lande (Festlande) lebend' (ion. att.), -ινος ib. (Plin.), -ώδης [[unfruchtbar]] (Pap.). 3. Subst. [[χερσίτης]] m. [[Bebauer von Ödland]] (Pap. III<sup>a</sup>), -ία (-εία) f. [[Ödland]], [[ἐρημία]] (Pap., H.); auch [[παραχερσία]] von einem Acker (''PTeb''. 378, 13; 265<sup>p</sup>), von *παράχερσος ‘an der χ. gelegen’ (vgl. [[πάραλος]], -ία), ‘einer χ. nahekommend'; ἐν π. ‘in einem Zustand, der einer χ. nahekommt’. 4. Verba: a) [[χερσεύω]] (συν-, ἐκ-) [[auf dem festen Lande leben]] (S. u. E. ''Fr''. [beide unsicher], Plu.), [[öde]], [[unbebaut]], [[wüst liegen]], [[machen]] (X., Arist., Pap. u.a.); b) -όομαι (κεχερσωμένη), -όω (χερσώσαντες) [[öde]], [[wüst liegen]], [[machen]] (Pap., LXX, Plu.).<br />'''Etymology''': Zur Bildung vgl. die ebenfalls unklaren [[νῆσος]], [[τέλσον]] (weitere Vermutungen bei Forbes Glotta 36, 261 f.); Genus wie [[νῆσος]], γῆ u.a. Ohne sichere Etymologie. Seit Fick 1, 435 (fragend), 2, 107 zu aind. ''hárṣate'', ''hŕ̥ṣyati'' [[starr werden]], [[sich sträuben]], lat. ''horreō'', -''ēre'' [[emporstarren]], [[starr sein]], wozu noch (mit dial. ''i'' für ''e'') ''hirsūtus'' [[struppig]], [[rauh]] u. a.; weitere Formen m. Lit. bei WP. 1, 610, Pok. 445f. (''ĝhers''- [[starren]]), W.-Hofmann s. ''horreō'' und ''hircus''. Anders Specht KZ 66, 201 f.: Metathese von [[ξερός]], ebenso [[σχερός]]. — Ob hinter der substantivischen Bed. von [[χέρσος]] eine noch ältere adjektivische (scil. γῆ) liegt, wie man allgemein annimmt, steht dahin. In unserer Überlieferung ist die adj. Funktion nachweislich sekundär. — S. auch [[χήρ]].<br />'''Page''' 2,1090-1091
|ftr='''χέρσος''': {khérsos}<br />'''Forms''': att. [[χέρρος]]<br />'''Grammar''': f.<br />'''Meaning''': [[festes Land]], [[Festland]] (ep. poet. seit Il.; Gegensatz: Meer, See), [[trockenes]], [[unfruchtbares]], [[unbebautes Land]], [[Ödland]], auch Adj. [[trocken]], [[unfruchtbar]], [[wüst]], meist prädikativisch, was eine substantivische Auffassung zuläßt (Hdt., Trag., Thphr., LXX, Pap. u.a.; Preisigke Wb. [[sub verbo|s.v.]] m. Lit.), auch übertr. von Frauen (S.); zur Bed. Finzenhagen Terminologie 59f.<br />'''Composita''': Oft als Vorderglied, z.B. [[χερσόνησος]] (χερρο-, metr. gekürzt χερο-) f. "Festlandsinsel", d.h. [[Insel]], [[die mit dem Festland zusammenhängt]], [[Halbinsel]] (vgl. Risch IF 59, 57), auch als ON (ion. att.), mit χερσονήσιον, -ίζω usw.; [[χερσοκόπος]] m. [[der unbebautes Land bearbeitet]] mit -κοπέω, -[[κοπία]] (hell. Pap.). Vereinzelt als Hinterglied, z.B. [[ἀρακόχερσος]] f. ‘mit ἄ. bewachsenes Ödland' (Pap.).<br />'''Derivative''': Davon 1. die Adv. [[χέρσονδε]] [[ans feste Land]] (Φ 238 u.a.), [[χερσόθεν]] [[vom festen Lande]] (Pi., E.), -όθι ‘am. festen Lande’ (''AP''). 2. Adj. χερσαιος ‘auf dem Lande (Festlande) lebend' (ion. att.), -ινος ib. (Plin.), -ώδης [[unfruchtbar]] (Pap.). 3. Subst. [[χερσίτης]] m. [[Bebauer von Ödland]] (Pap. III<sup>a</sup>), -ία (-εία) f. [[Ödland]], [[ἐρημία]] (Pap., H.); auch [[παραχερσία]] von einem Acker (''PTeb''. 378, 13; 265<sup>p</sup>), von *παράχερσος ‘an der χ. gelegen’ (vgl. [[πάραλος]], -ία), ‘einer χ. nahekommend'; ἐν π. ‘in einem Zustand, der einer χ. nahekommt’. 4. Verba: a) [[χερσεύω]] (συν-, ἐκ-) [[auf dem festen Lande leben]] (S. u. E. ''Fr''. [beide unsicher], Plu.), [[öde]], [[unbebaut]], [[wüst liegen]], [[machen]] (X., Arist., Pap. u.a.); b) -όομαι (κεχερσωμένη), -όω (χερσώσαντες) [[öde]], [[wüst liegen]], [[machen]] (Pap., LXX, Plu.).<br />'''Etymology''': Zur Bildung vgl. die ebenfalls unklaren [[νῆσος]], [[τέλσον]] (weitere [[Vermutung]]en bei Forbes Glotta 36, 261 f.); Genus wie [[νῆσος]], γῆ u.a. Ohne sichere Etymologie. Seit Fick 1, 435 (fragend), 2, 107 zu aind. ''hárṣate'', ''hŕ̥ṣyati'' [[starr werden]], [[sich sträuben]], lat. ''horreō'', -''ēre'' [[emporstarren]], [[starr sein]], wozu noch (mit dial. ''i'' für ''e'') ''hirsūtus'' [[struppig]], [[rauh]] u. a.; weitere Formen m. Lit. bei WP. 1, 610, Pok. 445f. (''ĝhers''- [[starren]]), W.-Hofmann s. ''horreō'' und ''hircus''. Anders Specht KZ 66, 201 f.: Metathese von [[ξερός]], ebenso [[σχερός]]. — Ob hinter der substantivischen Bed. von [[χέρσος]] eine noch ältere adjektivische (scil. γῆ) liegt, wie man allgemein annimmt, steht dahin. In unserer Überlieferung ist die adj. Funktion nachweislich sekundär. — S. auch [[χήρ]].<br />'''Page''' 2,1090-1091
}}
}}
{{WoodhouseReversedUncategorized
{{WoodhouseReversedUncategorized
|woodrun=[[land]], [[dry land]], [[of females]]
|woodrun=[[land]], [[dry land]], [[of females]]
}}
{{mantoulidis
|mantxt=ἡ (=ἡ [[ξηρά]], [[ἄγονος]] [[τόπος]]). Ἴσως εἶναι συγγενικό μέ τό [[ξηρός]]. Παράγωγα ἀπό ἴδια ρίζα: [[χερσαῖος]], [[χερσεύω]] (=ζῶ στήν [[ξηρά]]), [[χερσόνησος]].
}}
{{trml
|trtx====[[dry land]]===
Arabic: بَرّ‎, يَابِسَة‎; Egyptian Arabic: بر‎; Aramaic Classical Syriac: ܒܪܐ‎; Bashkir: ҡоро ер; Chinese Finnish: kuiva maa, maankamara, maa; Ancient Greek: [[χέρσος]], [[χέρρος]]; Lao: ບົກ; Latvian: sauszeme, cietzeme; Macedonian: копно; Russian: [[суша]]; Serbo-Croatian Cyrillic: ко̏пно; Roman: kȍpno; Spanish: [[tierra firme]]; Swedish: torra land; Thai: บก
===[[land]]===
Abenaki: aki; Aché: waxu; Afanoromo: lafa; Afrikaans: land; Albanian: vend; Arabic: بَرّ‎, أَرْض‎, يابِسة‎; Egyptian Arabic: أرض‎; Armenian: ցամաք; Asturian: tierra; Bashkir: ер, ҡоро ер; Basque: lur; Belarusian: зямля, суша; Bengali: জমি; Bikol Central: daga; Blackfoot: ksaahko; Brunei Malay: darat; Bulgarian: земя, суша; Burmese: ကုန်း; Catalan: terra; Central Atlas Tamazight: ⴰⴽⴰⵍ; Chamicuro: c̈hijta; Cherokee: ᎦᏙᎯ; Cheyenne: ho'e; Chinese Mandarin: 土地, 陸地/陆地; Cree: ᐊᐢᑭᕀ; Czech: země; Danish: land; Dutch: [[land]]; Eastern Bontoc: lota; Esperanto: tero; Estonian: maa; Farefare: tɩŋa, tẽŋa; Faroese: land; Fijian: vanua; Finnish: maa; French: [[terre]]; Galician: terra; Georgian: მიწა, ხმელეთი; German: [[Land]], [[Länder]]; Rhine Franconian: Lond; Greek: [[ξηρά]], [[γη]]; Guaraní: yvy; Gujarati: જમીન; Hawaiian: honua; Hebrew: אֶרֶץ‎, אֲדָמָה‎; Higaonon: bugta; Hindi: भूमि, ज़मीन; Hungarian: föld, szárazföld; Icelandic: land; Ido: lando; Igbo: ala; Ilocano: daga; Indonesian: tanah, bumi, darat; Istriot: tiera; Italian: [[terra]]; Japanese: 土, 土地, 陸地; Khmer: ដី; Korean: 땅, 뭍, 토지(土地), 육지, 륙지; Kurdish Central Kurdish: خاک‎; Ladin: tera; Lakota: makȟóčhe; Lao: ດິນ, ພູ; Latin: [[terra]]; Latvian: zeme, sauszeme, cietzeme; Lithuanian: sausuma, žemė; Lü: ᦡᦲᧃ; Macedonian: земја; Malay: tanah, darat, bumi; Maltese: art; Manchu: ᠨᠠ; Maori: whenua; Marathi: जमीन; Mazanderani: زمین‎; Minangkabau: tanah; Mongolian Cyrillic: газар, шороо, хөрс; Nahuatl Classical: tlalli; Navajo: kéyah; Nepali: जमिन; Nheengatu: retama; North Frisian: lönj, lun, Lun, Lön; Northern Norwegian: land; Occitan: tèrra; Ojibwe: aki, ᐊᑭ; Old Church Slavonic: землꙗ; Old East Slavic: землꙗ; Old English: land; Old Javanese: rat; Old Saxon: land; Ottawa: ki; Persian: سرزمین‎; Plautdietsch: Launt; Polish: ziemia, ląd; Portuguese: [[terra]]; Punjabi: ਜ਼ਮੀਨ; Romanian: uscat, pământ; Romansch: terra, tiara; Russian: [[земля]], [[земли]], [[суша]]; Sanskrit: भूमि; Sardinian: terra; Scots: laund; Scottish Gaelic: talamh, tìr; Serbo-Croatian Cyrillic: зѐмља, ко̏пно; Roman: zèmlja, kȍpno; Sicilian: terra; Slovak: zem; Slovene: kopno, zemlja; Spanish: [[tierra]]; Sundanese: lemah; Swahili: ardhi; Swedish: land; Tagalog: lupa; Telugu: భూమి; Thai: ดิน, ภู; Tocharian A: ype; Tocharian B: yapoy; Tongan: fonua; Turkish: kara; Ugaritic: 𐎀𐎗𐎕; Ukrainian: земля, суша; Urdu: زمین‎; Venetian: tera; Vietnamese: đất; Vilamovian: łaond; Welsh: tir; West Frisian: lân; Western Apache: kiiya, bíniʼ; Yiddish: ארץ‎, לאַנד‎, יבשה‎; Yup'ik: nuna; Zhuang: dieg
===[[dry]]===
Aasax: rakaš; Afrikaans: dor; Albanian: i thatë; Andi: бекъуб; Arabic: جَاف‎; Egyptian Arabic: ناشف‎; Armenian: չոր; Aromanian: uscat, sicat, sec; Assamese: শুকান; Asturian: secu; Avar: бакъвараб; Azerbaijani: quru; Balinese: garing; Bashkir: ҡоро; Basque: lehor; Belarusian: сухі́; Bikol Central: mamara; Bouyei: raangx; Breton: sec'h; Brunei Malay: karing; Bulgarian: сух; Burmese: ခြောက်; Buryat: хуурай; Catalan: eixut, sec; Cebuano: uga, maa; Chamicuro: poshewa; Chechen: декъа; Chickasaw: shila; Chinese Cantonese: 乾/干; Mandarin: 乾/干, 乾燥/干燥; Cornish: segh; Czech: suchý; Dalmatian: sot; Danish: tør; Dutch: [[droog]]; Esperanto: seka; Estonian: kuiv; Evenki: олгокин; Farefare: kɛ'ɛŋa; Faroese: turrur; Finnish: kuiva; French: [[sec]]; Friulian: sut, sec; Galician: enxoito, seco; Georgian: გამშრალი, მშრალი; German: [[trocken]]; Gothic: 𐌸𐌰𐌿𐍂𐍃𐌿𐍃; Greek: [[στεγνός]], [[ξηρός]]; Ancient Greek: [[ξηρός]], [[αὖος]], [[χέρσος]], [[χέρρος]]; Haitian Creole: sèk, chèch; Hebrew: יָבֵשׁ‎; Higaonon: gango; Hindi: सूखा; Hungarian: száraz; Hunsrik: drock; Icelandic: þurr; Ido: sika; Indonesian: kering; Ingush: дакъа; Irish: tirim; Isnag: maxa; Italian: [[secco]], [[asciutto]]; Japanese: 乾いた; Javanese: garing; Kabuverdianu: kran; Kalmyk: хүүрә; Kapampangan: malangi; Kashubian: sëchi; Khmer: ស្ងួត, ក្រៀម; Korean: 마른, 건; Kumyk: къуру; Kurdish Central Kurdish: وشک‎; Laki: ھوِشک‎; Northern Kurdish: hişk; Southern Kurdish: وِشک‎; Kyrgyz: кур; Ladakhi: སྐམ་པོ; Lao: ແຫ້ງ; Latgalian: sauss, trosks; Latin: [[siccus]], [[aridus]]; Latvian: sauss; Lithuanian: sausas; Low German: dröög, drög; Luxembourgish: dréchen; Lü: ᦶᦠᧂᧉ, ᦃᦱᧃᧈ; Macedonian: сув; Maguindanao: nagangu; Malay: kering; Malayalam: ഉണങ്ങിയ; Manchu: ᠣᠯᡥᠣᠨ; Manx: çhirrym; Maore Comorian: -kavu; Maranao: kamara, mara, mamara, gango, magango; Minangkabau: karieng, tuhua; Mongolian: хуурай; Moore: koɛɛnga; Nanai: холгокто; Navajo: yíłtseii; Nepali: सुक्खा, सुख्खा; Norman: sé; Northern Norwegian: tørr; Occitan: sec; Old English: dryġe; Old Norse: þurr; Oriya: ଶୁଷ୍କ; Oromo: gogaa; Ossetian: хус; Papiamentu: seku; Persian: خشک‎; Piedmontese: sech, sùit; Plautdietsch: drieech; Polish: suchy; Portuguese: [[seco]]; Quechua: ch'aki; Rapa Nui: paka; Rohingya: fúaná; Romagnol: sec; Romanian: uscat, sec; Romansch: sitg, setg, shetg, sec, sech; Russian: [[сухой]]; Rusyn: сухый; Sanskrit: शुष्क; Sardinian Campidanese: asuttu; Logudorese: assuttu; Sassarese: asciùttu; Scottish Gaelic: tioram; Serbo-Croatian Cyrillic: су̑х; Roman: sȗh; Shan: ႁႅင်ႈ, ႁွင်; Sidamo: moola; Slovak: suchý; Slovene: súh; Somali: qalayl; Sorbian Lower Sorbian: suchy; Upper Sorbian: suchi; Spanish: [[seco]]; Sundanese: garing; Swahili: -kavu; Swedish: torr; Sylheti: ꠢꠥꠇꠂꠘ; Tagalog: tuyo; Tarantino: secche; Tausug: tahay; Telugu: పొడి; Tetum: maran; Thai: แห้ง; Tibetan: སྐམ་པོ; Tok Pisin: drai; Turkish: kuru; Udi: къари; Ukrainian: сухий; Urdu: سوکھا‎; Uzbek: қуруқ; Venetian: séco, sech, suto, sut; Vietnamese: khô; Volapük: sägik; Walloon: saiwe; Welsh: sych; West Frisian: droech, drûch; White Hmong: qhuav; Yakan: toho'; Yakut: кураанах; Yiddish: טרוקן‎, פֿאַרטריקנט‎; Zealandic: droôg; Zhuang: rengx
}}
}}