3,274,522
edits
τέρμα: Difference between revisions
m
Text replacement - "E.''Supp.''" to "E.''Supp.''"
m (Text replacement - "mdlsjtxt=!" to "mdlsjtxt=") |
Tags: Mobile edit Mobile web edit |
||
| (48 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=terma | |Transliteration C=terma | ||
|Beta Code=te/rma | |Beta Code=te/rma | ||
|Definition= | |Definition=τέρματος, τό,<br><span class="bld">A</span> [[end]], [[boundary]], chiefly ''poet.'':<br><span class="bld">I</span> [[goal]] round which [[horse]]s and [[chariot]]s had to [[turn]] at [[race]]s, περὶ τέρμαθ' ἑλισσέμεν Il.23.309; <b class="b3">περὶ τ. βαλούσας, εὖ σχεθέειν περὶ τέρμα</b>, ib.462,466; <b class="b3">τέρματα θεῖναι</b> or τέρματα [[σημῆναι]], ib.333,358; ἔστασεν ἐν τέρμασιν ἀγῶνος Pi.''P.'' 9.114; <b class="b3">τέρμα δωδεκάγναμπτον</b>, i.e. [[doubled]] [[twelve]] [[time]]s, Id.''O.''3.33; <b class="b3">δρόμου τέρματα</b> dub. l. in S.''El.''686; <b class="b3">ἐξωτέρω ἀποκάμπτειν τοῦ τέρμα</b> Arist. ''Rh.''1409b23.<br><span class="bld">2</span> [[mark set to show how far a quoit was thrown]], ἔθηκε δὲ τέρματ' Ἀθήνη Od.8.193.<br><span class="bld">3</span> metaph., [[issue]], [[event]], A. ''Ag.''781,1177 (both lyr.).<br><span class="bld">II</span> generally, [[end]], [[limit]], δολιχῆς τ. κελεύθου Id.''Pr.''286 (anap.), cf. 706, 823; <b class="b3">ποῦ τὸ τέρμα τῆς φυγῆς</b>; Id.''Eu.'' 422: pl., ὁδοῦ τέρματα Thgn.1166; <b class="b3">ἐπὶ τέρμασι τοῖσι ἐκείνης</b> (''[[sc.]]'' <b class="b3">τῆς Εὐρώπης</b>) [[Herodotus|Hdt.]]7.54; <b class="b3">συνάγουσι τὰ τέρματα</b> (oftwo rivers) they contract their [[bounds]], i.e. draw together and so contract the space between them, Id.4.52: metaph., <b class="b3">πλούτου τέρμα</b> a [[limit]] to [[wealth]], Thgn. 227.<br><span class="bld">2</span> [[end]], in point of time or distance, <b class="b3">ἐπὶ τέρμ' ἀφίκετο</b> reached the [[limit]], was at the [[end]], [[Sophocles|S.]]''[[Ajax|Aj.]]''48; <b class="b3">Ἑρμῆς σφ' ἄγει.. πρὸς αὐτὸτ</b>. Id.''El.''1397 (lyr.); βιότου τέρμα = the [[term]] or [[end]] of [[life]], [[death]], Simon. 85.13; <b class="b3">τέρμα βίου</b> or <b class="b3">τέρμα τοῦ βίου</b>, A.''Fr.''362, [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]''1530 (troch.), [[Euripides|E.]]''[[Alcestis|Alc.]]''643; <b class="b3">γήρως ἐσχάτοις πρὸς τέρμασιν</b> Id.''Andr.''1081; <b class="b3">τέρμα μόχθων, τέρμα πόνων, τέρμα ἄθλου</b>, [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]''100 (anap.), 186 (lyr.), 259; Σισύφου πέτρος ἀνήνυτος, οὗ τὰ τέρματα αὖθις ἄρχει πόνων Pl.''Ax.''371e; <b class="b3">ἐπὶ τέρματι</b> [[at last]], A.''Eu.''633: also [[τέρμα]] abs., like [[τέλος]], Ps.-Phoc.138.<br><span class="bld">3</span> [[culmination]], [[highest point]], [[goal]], <b class="b3">τέρμα ἀέθλων</b> [[prize]], Pi.''I.''4(3).85(67); κακῶν [[Euripides|E.]]''[[Supplices|Supp.]]'' 369 (lyr.); πρὸς τέρμασιν ὥρας [[Aristophanes|Ar.]]''[[The Birds|Av.]]''705; τέρματα νίκης Archestr. ''Fr.''34.10; τέρμα τέχνης Parrhas. 2; <b class="b3">ὑγιείας ἀκόρεστον τέρμα</b> the [[bound]]s of [[health]] are [[insatiable]], [[Aeschylus|A.]]''[[Agamemnon|Ag.]]''1002 (lyr.); [[ἀγχόνη|ἀγχόνης]] τέρματα Id.''Eu.''746; <b class="b3">θανάτου τέρμα</b> E.''Hipp.''140 (lyr.).<br><span class="bld">4</span> [[highest power]], [[supremacy]], <b class="b3">τέρμα Κορίνθου ἔχειν</b> to be [[sovereign]] of [[Corinth]], Simon.112; θεοὶ.. πάντων τέρμ' ἔχοντες [[Euripides|E.]]''[[Supplices|Supp.]]''617 (lyr.); <b class="b3">σωτηρίας γὰρ τέρμ' ἔχεις ἡμῖν μόνη</b> you are the [[arbiter]].., Id.''Or.''1343; <b class="b3">τέρμα τῆς σωτηρίας</b> [[final]] [[pledge]].., [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Coloneus|OC]]''725; δαίμονες οἳ φιλίης τέρματ'.. ἔχετε ''AP''12.170 (Diosc.). (Cf. [[τέρμων]], [[τέρθρον]], Skt. tárati, tiráti '[[cross]], [[win through]], [[overcome]]', Lat. [[terminus]], [[trans]], [[intrare]].) | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1094.png Seite 1094]] | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1094.png Seite 1094]] τέρματος, τό, 1) [[Ende]], [[Gränze]], [[Ziel]]; – a) das Ziel, um welches beim Wettfahren die Wagen nach links umbiegen mußten; dah. ἑλίσσειν περὶ τέρματα, στρέφειν, βάλλειν od. εὖ σχεθέειν περὶ [[τέρμα]], Il. 23, 309. 323. 333. 462. 466. – b) das Ziel, bis zu welchem die Wettrenner laufen mußten, Il. 23, 332. 358. 757; [[δωδεκάγναμπτον]] περὶ [[τέρμα]] δρόμου, Pind. O. 3, 33; u. übertr., δρόμου δ' ἔσωσας τῇ φύσει τὰ τέρματα, Soph. El. 678; τί [[τέρμα]] τόλμης καὶ θράσους γενήσεται, Eur. Hipp. 140. – c) das Malzeichen, durch welches beim Wettkampfe mit dem Diskos die Stelle bezeichnet wurde, wo ein Diskos niedergefallen war, Od. 8, 193. – 2) das äußerste Ende, z. B. des Laufes eines Flusses, Her. 4, 52; Εὐρώπης, 7, 54; πῆ ποτε μόχθων χρὴ τέρματα τῶνδ' ἐπιτεῖλαι, Aesch. Prom. 100; ὡς ἂν τέρματ' ἐκμάθῃς ὁδοῦ, 708, u. öfter; vgl. πολλῶν ἄκουσον τέρματ' αἰδοίων λόγων, Suppl. 450; jedes Aeußerste oder Höchste, Gipfel, τέρμ' ἀέθλων, Pind. I. 3, 85; τέχνης, der höchste Gipfel, die Vollendung der Kunst; βίου, das Ziel, der Gipfel des Lebens, Alter, Tod, Soph. O. R. 1530; vgl. Xen. Lac. 10, 1 u. Plut. Philop. 18; auch θανάτου [[τέρμα]], Eur. Hipp. 140; auch in sp. Prosa, wie Luc. Tim. 20. – 3) bes. die oberste Gewalt, die letzte, höchste Entscheidung, θεοὶ ἁπάντων τέρμ' ἔχοντες, die Götter, die über Alles die höchste Gewalt od. Entscheidung haben, Eur. Suppl. 615; [[τέρμα]] σωτηρίας ἔχειν, die Macht haben Heil zu verleihen, Or. 1343; [[τέρμα]] Κορίνθου ἔχειν, die Obergewalt über Korinth haben, Simonds. 85; θεοί, οἳ φιλίης τέρματ' ἐμῆς ἔχετε, Diosc. 5 (XII, 170). – Auch adv. [[τέρμα]], endlich, zuletzt, wie [[τέλος]], Phocylid. 130. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=ατος (τό) :<br /><b>I.</b> but, <i>particul.</i><br /><b>1</b> [[borne autour de laquelle évoluent les chars dans la carrière]];<br /><b>2</b> [[but pour le jet du disque]];<br /><b>3</b> <i>fig.</i> but : πρὸς [[τέρμα]] [[εἶναι]] ESCHL être près du but ; [[ἀφικέσθαι]] ἐπὶ [[τέρμα]] SOPH parvenir au but;<br /><b>II.</b> <i>p. suite</i> extrémité, terme : [[τέρμα]] κελεύθου ESCHL terme d'une route ; [[τέρμα]] φυγῆς ESCHL terme d'une fuite ; <i>au plur.</i> τέρματα Εὐρώπης HDT les extrémités de l'Europe ; <i>fig.</i> fin, cessation : μόχθων ESCHL, πόνων ESCHL terme des épreuves, des fatigues, des maux ; [[τέρμα]] βίου SOPH terme de la vie, la mort ; <i>adv.</i> • ἐπὶ τέρματι ESCHL à la fin, enfin.<br />'''Étymologie:''' R. Τερ, traverser, v. [[τείρω]] ; cf. <i>lat.</i> [[terminus]], [[trans]]. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''τέρμα:''' τέρματος τό<br /><b class="num">1</b> (на ристалищах), [[конечный столб]], [[мета]], Hom., Pind., Soph., Arst.;<br /><b class="num">2</b> [[отметка]], [[знак]] Hom.;<br /><b class="num">3</b> [[исход]], [[результат]]: τ. δ᾽ ἀμηχανῶ Aesch. недоумеваю, каков будет исход;<br /><b class="num">4</b> [[конец]], [[край]], [[предел]] (τὰ τέρματα τῆς Εὐρώπης Her.): τέρμα θανάτου Eur. смертный конец; τέρμα τοῦ βίου Soph. жизненный предел, кончина; [[γήρως]] ἐσχάτοις πρὸς τέρμασιν Eur. в самой глубокой старости; τέρματα ὥρας Arph. конец юности;<br /><b class="num">5</b> [[высшая степень]], [[верх]]: τέρμα ὑγιείας Aesch. цветущее здоровье;<br /><b class="num">6</b> [[осуществление]], [[исполнение]]: τέρμα τῆς σωτηρίας Soph. оказание помощи; ἀγχόνης τέρματα Aesch. повешение;<br /><b class="num">7</b> [[верховенство]], [[высшая власть]] (ἁπάντων τ. ἔχειν Aesch.);<br /><b class="num">8</b> [[награда]], [[приз]] (τέρμα ἀέθλων Pind.). | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''τέρμα''': τό, [[τέλος]], [[ἄκρον]], [[ὅριον]], Λατ. terminus, [[κυρίως]] ποιητ.· 1) τὸ [[ἄκρον]] καθ’ ὃ ἐν τῷ ἀγῶνι οἱ ἵπποι καὶ τὰ ἅρματα ἔπρεπε νὰ κάμψωσι, [[καμπτήρ]], περὶ τέρμαθ’ ἑλισσέμεν Ἰλ. Ψ. 309· βάλλειν ἢ εὖ σχεθέειν περὶ [[τέρμα]] [[αὐτόθι]] 462, 466· τέρματα [[θεῖναι]] ἢ σημαίνειν [[αὐτόθι]] 333, 358, 757· ἔστασεν ἐν τέρμασιν ἀγῶνος Πινδ. Π. 9. 202· δρόμου τέρματα Σοφ. Ἠλ. 686, καὶ ἴδε ἐν λ. [[δωδεκάγναμπτος]]· ἔξω ἀποκάμπτειν τοῦ τ. Ἀριστ. Ρητορ. 3. 9, 6· - τὸ παρὰ Ρωμαίοις meta, ἀλλαχοῦ [[καμπτήρ]], [[νύσσα]]. 2) τὸ [[σημεῖον]] [[ὅπερ]] ἐτίθετο [[ὅπως]] δεικνύῃ [[μέχρι]] τίνος ἔφθασε [[δίσκος]] τις ῥιφθείς, ἔθηκε δὲ τέρματ’ [[Ἀθήνη]] Ὀδ. Θ. 193. 3) μεταφορ., [[τέλος]], [[ἀποτέλεσμα]], συμβάν, Αἰσχύλ. Ἀγ. 781, 1176, ΙΙ. [[καθόλου]], [[τέλος]], [[ὅριον]], δολιχῆς τ. κελεύθου ὁ αὐτ. ἐν Πρ. 284, πρβλ. 706, 823· ποῦ τὸ | |lstext='''τέρμα''': τό, [[τέλος]], [[ἄκρον]], [[ὅριον]], Λατ. [[terminus]], [[κυρίως]] ποιητ.· 1) τὸ [[ἄκρον]] καθ’ ὃ ἐν τῷ ἀγῶνι οἱ ἵπποι καὶ τὰ ἅρματα ἔπρεπε νὰ κάμψωσι, [[καμπτήρ]], περὶ τέρμαθ’ ἑλισσέμεν Ἰλ. Ψ. 309· βάλλειν ἢ εὖ σχεθέειν περὶ [[τέρμα]] [[αὐτόθι]] 462, 466· τέρματα [[θεῖναι]] ἢ σημαίνειν [[αὐτόθι]] 333, 358, 757· ἔστασεν ἐν τέρμασιν ἀγῶνος Πινδ. Π. 9. 202· δρόμου τέρματα Σοφ. Ἠλ. 686, καὶ ἴδε ἐν λ. [[δωδεκάγναμπτος]]· ἔξω ἀποκάμπτειν τοῦ τ. Ἀριστ. Ρητορ. 3. 9, 6· - τὸ παρὰ Ρωμαίοις meta, ἀλλαχοῦ [[καμπτήρ]], [[νύσσα]]. 2) τὸ [[σημεῖον]] [[ὅπερ]] ἐτίθετο [[ὅπως]] δεικνύῃ [[μέχρι]] τίνος ἔφθασε [[δίσκος]] τις ῥιφθείς, ἔθηκε δὲ τέρματ’ [[Ἀθήνη]] Ὀδ. Θ. 193. 3) μεταφορ., [[τέλος]], [[ἀποτέλεσμα]], συμβάν, Αἰσχύλ. Ἀγ. 781, 1176, ΙΙ. [[καθόλου]], [[τέλος]], [[ὅριον]], δολιχῆς τ. κελεύθου ὁ αὐτ. ἐν Πρ. 284, πρβλ. 706, 823· ποῦ τὸ τέρμα τῆς φυγῆς; ὁ αὐτ. ἐν Εὐμεν. 422· - [[οὕτως]] ἐν τῷ πληθ., ὁδοῦ τέρματα Θέογν. 1166Β· ἐπὶ τέρμασι τοῖσι ἐκείνης (ἐξυπακουομ. τῆς Εὐρώπης) Ἡρόδ. 7. 54· τέρματα συνάγουσι (ἐπὶ δύο ποταμῶν) συστέλλουσι τὰ ὅρια αὐτῶν, δηλ. πλησιάζουσι πρὸς ἀλλήλους καὶ [[οὕτως]] ἐλαττοῦσι τὸ μεταξὺ αὐτῶν [[διάστημα]], ὁ αὐτ. 4. 53· - μεταφορ., [[τέρμα]] πλούτου, [[ὅριον]]..., Θέογν. 227. 2) [[τέλος]] ὡς πρὸς χρόνον ἢ τόπον, πρὸς [[τέρμα]] [[εἶναι]], ἐπὶ τέρμ’ ἀφικέσθαι Αἰσχύλ. Πρ. 828, Σοφ. Αἴ. 48· [[Ἑρμῆς]] σφ’ ἄγει... πρὸς αὐτὸ τ. ὁ αὐτ. ἐν Ἠλ. 1397· τ. βιότου, τὸ [[ὅριον]] ἢ [[τέλος]] τῆς ζωῆς, Σιμωνίδ. 85. 13· τέρμα τοῦ βίου ἢ βίου Αἰσχύλ. Ἀποσπ. 299, Σοφ. Ο. Τ. 1530, Εὐρ. Ἄλκ. 643· [[γήρως]] ἐσχάτοις πρὸς τ. ὁ αὐτ. ἐν Ἀνδρ. 1081· τέρμα μόχθων, πόνων, ἄθλου Αἰσχύλ. Πρ. 100, 184, 257· πρβλ. Πλάτ. Ἀξίοχ. 371Ε· - ἐπὶ τέρματι, ἐπὶ τέλους, Αἰσχύλ. Εὐμεν. 634· οὕτω καὶ [[τέρμα]] ἀπολ., ὡς τὸ [[τέλος]], Ψευδοφωκυλ. 130. 3) τὸ [[τέλος]] ἢ ὕψιστον [[σημεῖον]], τέρμα ἀέθλων, τὸ [[βραβεῖον]], Πινδ. Ι. 4. 115 (3. 86)· κακῶν Εὐρ. Ἱκ. 367· πρὸς τέρμασιν ὥρας Ἀριστοφ. Ὄρν. 705· τέρματα νίκης Ἀρχέστρ. παρ’ Ἀθην. 302Α· τέρμα τέχνης Παρρασ. [[αὐτόθι]] 543Ε· - [[ἐνίοτε]] κεῖται [[ἁπλῶς]] ἐν περιφράσει, τέρματα ἐμπορίης ἀντὶ ἐμπορίη Θέογν. 1168· [[τέρμα]] ὑγιείας = [[ὑγίεια]] Αἰσχύλ. Ἀγ. 1002· ἀγχόνης τέρματα ὁ αὐτ. ἐν Εὐμ. 746· τ. τῆς σωτηρίας Σοφ. Ο. Κ. 725· τέρμα θανάτου Εὐρ. Ἱππ. 140, Ὀρ. 1343. 4) ἡ [[ἄκρα]] ἢ ἡ ὑψίστη [[ἐξουσία]], [[ἡγεμονία]], τέρμα Κορίνθου ἔχω, εἶμαι [[ἡγεμών]], βασιλεὺς τῆς Κορίνθου, Σιμωνίδ. 117, πρβλ. Buttm. Λεξίλ. ἐν λ. [[ἕρμα]] 3, σημ.· θεοί... ἁπάντων τέρματ’ ἔχοντες Εὐρ. Ἱκέτ. 617, πρβλ. Ἀνθ. Π. 12. 170· ἴδε [[τέλος]], κῦρος. (Πρὸς τὸ τέρμα πρβλ. τὸ τέρμων, τέρθρον· Σανσκρ. t.ri, tar-âmi (trajicio), tir-as· Ζενδ. tar-ô (trans), tîr-as (ripa)· Λατ. [[terminus]], [[intrare]], [[trans]]). | ||
}} | }} | ||
{{Autenrieth | {{Autenrieth | ||
| Line 23: | Line 26: | ||
}} | }} | ||
{{Slater | {{Slater | ||
|sltr=[[τέρμα]] (τέρμ（α) nom., acc., -ασιν.) | |sltr=[[τέρμα]] (τέρμ（α) nom., acc., -ασιν.) starting, [[finishing]] [[mark]] [[δωδεκάγναμπτον]] περὶ [[τέρμα]] δρόμου (O. 3.33) ἔστασεν γὰρ ἅπαντα χορὸν ἐν τέρμασιν αὐτίκ' ἀγῶνος (P. 9.114) met., ἀπομνύω μὴ [[τέρμα]] προβαὶς ἄκονθ' ὥτε χαλκοπάρᾳον ὄρσαι θοὰν γλῶσσαν (N. 7.71) καὶ δεύτερον [[ἆμαρ]] ἐτείων τέρμ' ἀέθλων γίνεται, ἰσχύος [[ἔργον]] (Er. Schmid: ἀέθλων [[τέρμα]] codd.: i. e. ends in a [[trial]] of [[strength]]) (I. 4.67) | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=το, ΝΜΑ<br /><b>1.</b> το τελικό [[σημείο]] ή όριο χώρου ή χρόνου στο οποίο καταλήγει [[κανείς]] ή περατώνεται [[κάτι]], [[τέλος]], [[πέρας]] (α. «[[τέρμα]] οδού» β. «[[τέρμα]] του καλοκαιριού» γ. «[[οἶσθα]] γὰρ εὖ [[περί]] τέρμαθ' ἑλισσέμεν», <b>Ομ. Ιλ.</b><br />δ. «[[τέρμα]] κελεύθου διαμειψάμενος», <b>Αισχύλ.</b><br />ε. «πήποτε μόχθων χρὴ τέρματα τῶνδ' | |mltxt=το, ΝΜΑ<br /><b>1.</b> το τελικό [[σημείο]] ή όριο χώρου ή χρόνου στο οποίο καταλήγει [[κανείς]] ή περατώνεται [[κάτι]], [[τέλος]], [[πέρας]] (α. «[[τέρμα]] οδού» β. «[[τέρμα]] του καλοκαιριού» γ. «[[οἶσθα]] γὰρ εὖ [[περί]] τέρμαθ' ἑλισσέμεν», <b>Ομ. Ιλ.</b><br />δ. «[[τέρμα]] κελεύθου διαμειψάμενος», <b>Αισχύλ.</b><br />ε. «πήποτε μόχθων χρὴ τέρματα τῶνδ' ἐπιτεῖλαι», Αισχύλ)<br /><b>2.</b> [[τερματισμός]], [[λήξη]] (α. «το [[τέρμα]] της συνεδρίασης» β. «πλούτου δ' οὐδὲν [[τέρμα]] πεφασμένον ἀνθρώποισι», <b>Θέογν.</b>)<br /><b>3.</b> το [[σημείο]] ή η [[γραμμή]] που δείχνει την [[κατάληξη]] ενός αγώνα δρόμου<br /><b>4.</b> <b>φρ.</b> «το [[τέρμα]] του βίου» και «βιότου [[τέρμα]]» — τα [[βαθιά]] [[γεράματα]] ή το [[τέλος]] της ζωής, ο [[θάνατος]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> (στο [[ποδόσφαιρο]], στην [[υδατοσφαίριση]] και στη [[χειροσφαίριση]]) η [[εστία]] μιας ομάδας, που ορίζεται από δοκάρια και δίχτια και την οποία [[πρέπει]] να παραβιάσει ο [[αντίπαλος]] ρίχνοντας την [[μπάλα]] για να σημειώσει [[επιτυχία]]<br /><b>2.</b> (<b>κατ' επέκτ.</b>) το [[πέρασμα]] της μπάλας [[πέρα]] από τη [[γραμμή]] της εστίας, [[γκολ]] («σημείωσε [[πέντε]] τέρματα»)<br /><b>3.</b> [[τελευταίος]] [[σταθμός]] συγκοινωνιακής γραμμής<br /><b>4.</b> <b>μτφ.</b> [[τελικός]] [[σκοπός]], [[κατάληξη]] δράσης ή ενέργειας («το [[τέρμα]] τών προσπαθειών του»)<br /><b>5.</b> <b>φρ.</b> «[[θέτω]] [ή [[βάζω]]] [[τέρμα]] στη ζωή μου» — [[αυτοκτονώ]]<br /><b>μσν.</b><br />(<b>ως επίρρ.</b>) [[τέρμα]]<br />επιτέλους<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (με ειδική σημ.) α) ([[κατά]] την [[αρματοδρομία]]) το [[σημείο]] στο οποίο έπρεπε να κάνουν [[καμπή]] και να στρίψουν τα άρματα [[προς]] τα αριστερά, [[καμπτήρας]], [[νύσσα]]<br />β) το [[σημάδι]] με το οποίο καθόριζαν ώς πού έφθανε ο [[δίσκος]] που έριχνε [[ένας]] [[αθλητής]]<br /><b>2.</b> (<b>κατ' επέκτ.</b>) το ανώτερο [[σημείο]] το οποίο μπορεί να φτάσει [[κάποιος]] ή [[κάτι]], [[αποκορύφωμα]] (α. «[[τέρμα]] ἀέθλων» — το [[βραβείο]], <b>Πίνδ.</b><br />β. «τέρματα νίκης», Αρχέστρ.)<br /><b>3.</b> (με γεν.) η [[τελειότητα]] («[[τέρμα]] τέχνης», Παρρ.)<br /><b>4.</b> <b>μτφ.</b> α) [[έκβαση]], [[αποτέλεσμα]]<br />β) η ανώτατη [[εξουσία]] («τέρματα Κορίνθου ἔχω» — [[είμαι]] [[ηγεμόνας]] της Κορίνθου, <b>Σιμων.</b>)<br /><b>5.</b> <b>φρ.</b> α) «ἐπὶ τέρματι» — επιτέλους (<b>Αισχύλ.</b>)<br />β) «ὑγείας [[τέρμα]]» — η [[υγεία]] (<b>Αισχύλ.</b>)<br />γ) «ἀγχόνης τέρματα» — [[θάνατος]] με απαγχονισμό (<b>Αισχύλ.</b>)<br />δ) «θανάτου [[τέρμα]]» — ο [[θάνατος]], <b>Ευρ.</b>)<br />ε) «[[τέρμα]] της σωτηρίας» — η [[σωτηρία]] (<b>Σοφ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. [[τέρμα]] έχει σχηματιστεί, [[κατά]] την επικρατέστερη [[άποψη]], από τη [[ρίζα]] <i>ter</i>- «[[τρυπώ]], [[περνώ]], [[διαπερνώ]]» (<b>πρβλ.</b> [[τείρω]], [[τετραίνω]], [[τέρετρο]], [[τέρθρο]]), με την [[κατάληξη]] -<i>μα</i> τών ουδέτερων ουσιαστικών και συνδέεται με τα λατ. <i>termen</i>, -<i>inis</i> και <i>termo</i>, -<i>ō</i><i>nis</i> (<b>πρβλ.</b> [[τέρμων]]), [[καθώς]] και με το αρχ. ινδ. ρ. <i>tarati</i>, <i>tirati</i> «[[περνώ]] [[απέναντι]]». Στο ουδ. [[τέρμα]] αντιστοιχεί το αρσ. [[τέρμων]], -<i>ονος</i> (<b>πρβλ.</b> [[μνῆμα]]: [[μνήμων]]). Στις λ. [[τέρμα]], [[τέρμων]] και [[τέρθρον]] η [[ρίζα]] <i>ter</i>- «[[τρυπώ]], [[περνώ]]» χρησιμοποιείται με τη σημ. του [[διαπερνώ]], [[φθάνω]] ώς το [[τέλος]]]. | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''τέρμα:''' | |lsmtext='''τέρμα:''' τέρματος, τό, [[τέλος]], όριο, Λατ. [[terminus]]·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[σημείο]], [[άκρο]] γύρω από το οποίο έπρεπε τα άρματα να στρίβουν στους αγώνες, Λατ. [[meta]], σε Ομήρ. Ιλ.· <i>δρόμου τέρματα</i>, σε Σοφ.<br /><b class="num">2.</b> το [[σημάδι]] που τοποθετούνταν για να [[δείξει]] πόσο [[μακριά]] είχε ριφθεί ο [[δίσκος]], σε Ομήρ. Οδ.<br /><b class="num">3.</b> μεταφ., [[τέλος]], [[αποτέλεσμα]], [[γεγονός]], σε Αισχύλ.<br /><b class="num">II. 1.</b> γενικά, [[τέλος]], όριο, στον ίδ.· ομοίως στον πληθ., [[σύνορα]], σε Ηρόδ.<br /><b class="num">2.</b> [[τέλος]], πρὸς [[τέρμα]] [[εἶναι]], ἐπὶ τέρμ' [[ἀφικέσθαι]], έχοντας φτάσει στο όριο, έχοντας συναντήσει το [[τέρμα]], σε Αισχύλ., Σοφ.· [[τέρμα]] βίου, [[τέλος]] ζωής, [[θάνατος]], σε Σοφ., Ευρ. κ.λπ.· <i>ἐπὶ τέρματι</i>, στο [[τέλος]], σε Αισχύλ.<br /><b class="num">3.</b> η [[άκρη]] ή το ψηλότερο [[σημείο]], <i>κακῶν</i>, σε Ευρ.· <i>πρὸς τέρμασιν ὥρας</i>, σε Αριστοφ.<br /><b class="num">4.</b> περιφραστ., [[τέρμα]] ὑγιείας = ὑγιεία, σε Αισχύλ.· [[τέρμα]] τῆς σωτηρίας, σε Σοφ.<br /><b class="num">5.</b> ύψιστη [[εξουσία]], [[ηγεμονία]], [[τέρμα]] Κορίνθου ἔχειν, είμαι [[βασιλιάς]] της Κορίνθου, σε Σιμων.· <i>θεοὶἁπάντων τέρμ' ἔχοντες</i>, σε Ευρ. | ||
}} | |||
{{mdlsj | |||
|mdlsjtxt=[[τέρμα]], τέρματος, τό,<br /><b class="num">I.</b> an end, [[boundary]], Lat. [[terminus]]:<br /><b class="num">1.</b> the [[goal]] [[round]] [[which]] chariots had to [[turn]] at races, Lat. [[meta]], Il.; δρόμου τέρματα Soph.<br /><b class="num">2.</b> the [[mark]] set to [[show]] how far a [[quoit]] was thrown, Od.<br /><b class="num">3.</b> metaph. an end, [[issue]], [[event]], Aesch.<br /><b class="num">II.</b> [[generally]], an end, [[limit]], Aesch.; so in plural boundaries, Hdt.<br /><b class="num">2.</b> an end, πρὸς [[τέρμα]] [[εἶναι]], ἐπὶ τέρμ' [[ἀφικέσθαι]] to [[have]] reached the [[limit]], be at the end, Aesch., Soph.; τ. βίου the [[term]] or end of [[life]], [[death]], Soph., Eur., etc.; ἐπὶ τέρματι at [[last]], Aesch.<br /><b class="num">3.</b> the end or [[highest]] [[point]], κακῶν Eur.; πρὸς τέρμασιν ὥρας Ar.<br /><b class="num">4.</b> [[periphrasis]], [[τέρμα]] ὑγιείας = ὑγιεία, Aesch.; τ. τῆς σωτηρίας Soph.<br /><b class="num">5.</b> the [[highest]] [[power]], [[supremacy]], τ. Κορίνθου ἔχειν to be [[sovereign]] of [[Corinth]], [[Simon]].; θεοὶ ἁπάντων τέρμ' ἔχοντες Eur. | |||
}} | |||
{{FriskDe | |||
|ftr='''τέρμα''': {térma}<br />'''Grammar''': n.<br />'''Meaning''': ‘Ziel (der Rennbahn), Endpunkt, höchster Punkt, oberste Gewalt’ (vorw. ep. poet. seit Il.).<br />'''Composita''': Als Vorderglied m [[τερμοδρομέω]] [[ans Ziel laufen]] (Man.), [[τερματοῦχος]] H. als Erld. von [[βαλβιδοῦχος]]. Oft als Hinterglied (auch auf [[τέρμων]] beziehbar). z.B. [[ἀτέρμων]] [[ohne Ende]], [[grenzenlos]] (A., E., Arist. u.a.).<br />'''Derivative''': Davon 1. [[τέρμιος]] [[am Ende befindlich]], [[letzt]] (S.); vgl. στόμιος von [[στόμα]]. 2. -ιεύς m. Bein. des Zeus (als Inhaber der obersten Gewalt oder als Grenzwächter? Lyk.), vgl. Bosshardt 66 f.; nach [[Πολιεύς]], nicht mit Bosshardt von [[τέρμιος]]. 3. -ιόεις Beiwort von [[ἀσπίς]] (''H'' 804), von [[χιτών]] (τ 242, Hes. ''Op''. 537), Bed. unklar (nach den Alten = [[ποδηνεκής]], zustimmend Picard Rev. arch. Sér. 6: 46, 68ff.), vgl. Trümpy, Fachausdrücke 24; Bildung wie [[τειχιόεις]] (s. zu τειχος m. Lit.); daraus [[τέρμις]]· [[πούς]] H. (anders darüber Lejeune Mem. de phil. myc. 338f. und Minos N. S. 9,35m. A. 62 anläßlich myk. ''te''-''mi''-''dwe''-''te'', -''ta''; noch anders v. Blumenthal Hesychst. 46). 4. -άζω [[begrenzen]] (''Tab''.''Heracl''., ThermonIII<sup>a</sup>) mit -αστῆρες pl. m. [[Grenzbehörden]] (Epid.III<sup>a</sup>; Fraenkel Nom. ag. 1, 159 m. A. 1). 5. -ατίζω, ganz vereinzelt m. ἀπο-, ἐπι-, ib. (Str., S.E., Vett. Val. u.a.). — Daneben [[τέρμων]], -ονος m. [[Ende]], [[Grenze]], [[Kante]] (A., E., hell. u. sp. Prosa; wie [[μνῆμα]]: [[μνήμων]] u.a.) mit [[τερμόνιος]] [[am Ende befindlich]] (A. ''Pr''. 117 [lyr.]), -ονίζω [[abgrenzen]], -ονισμός [[Abgrenzung]] (Epid. III<sup>a</sup>); erweitert τερμοσύνα f. (''Trag''.''Adesp''. 509 [lyr.]), Gelegenheitsbildung (Wyss -σύνη 40).<br />'''Etymology''': Zu [[τέρμα]] bzw. [[τέρμων]] stimmen lat. ''termen'', -''inis'' n. bzw. ''ter''-''mō'', -''ōnis'' m. [[Grenzstein]], [[Markstein]], [[Grenze]] ebenso wie, formal, aind. ''tárman''- n. [[Spitze des Opferpfostens]] (unbel.), ''su''-''tárman''- [[eine schöne Überfahrt gewährend]] (RV; vom Schiff); dazu mit thematischer Erweiterung lat. ''terminus'' und umbr. ''termnom''-''e'' [[ad terminum]]. Hierher noch venet. ''termo'' [[terminus]], auch heth. ''tarma''- [[Nagel]], [[Pflock]], wenn urspr. *’Grenzpflock’ (Stammvokal mehrdeutig; Kronasser ̨ 102, 4); vgl. indessen auch zu [[τόρμος]]. Das zugrunde liegende Verb ist in aind. ''tárati'', ''tiráti'' [[übersetzen]], [[hinüberfahren]] vorhanden. —Uralte Beziehung zu [[τετραίνω]], [[τείρω]] [[durchbohren]] ist nicht ausgeschlossen. Weitere Formen m. Lit. bei WP. 1, 732 ff., Pok. 1074 f., Bq s. [[τέρμα]] und [[τερμιόεις]], W.-Hofmanns.''terminus'', Mayrhofer s. ''tárma''. S. auch [[τέρθρον]].<br />'''Page''' 2,880 | |||
}} | |||
{{WoodhouseReversedUncategorized | |||
|woodrun=[[conclusion]], [[limit]], [[end]], [[line drawn at the winning-post]] | |||
}} | }} | ||
{{ | {{mantoulidis | ||
| | |mantxt=Ἔχει σχέση μέ τή ρίζα τερ τοῦ [[τείρω]]. Ἀκόμη συγγενεύει μέ τά: [[τέλος]], [[τέρμων]]. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{trml | ||
| | |trtx====[[boundary]]=== | ||
Arabic: حَدّ; Armenian: սահման; Belarusian: мяжа, грані́ца; Bulgarian: граница; Catalan: frontera, terme; Chinese Mandarin: 邊界／边界; Czech: hranice; Dutch: [[grens]]; Estonian: piir; Finnish: raja, reuna, rajaviiva; French: [[frontière]], [[limite]]; Gagauz: graniţa, граница; Galician: fronteira, estrema, linde, límite, lindeiro, derrego; Georgian: მიჯნა; German: [[Grenze]]; Gothic: 𐌼𐌰𐍂𐌺𐌰; Greek: [[σύνορο]], [[όριο]]; Ancient Greek: [[κανών]], [[μεσόριον]], [[μεσούριον]], [[ὁρία]], [[ὅρια]], [[ὅριον]], [[ὅρισμα]], [[ὁρισμός]], [[ὁροθέσια]], [[ὅρος]], [[οὖρον]], [[οὖρος]], [[πέρας]], [[τέκμαρ]], [[τέκμωρ]], [[τέλσον]], [[τέρμα]], [[τέρμων]], [[φόσσατον]]; Hebrew: גְּבוּל; Hungarian: határ, mezsgye; Italian: [[confine]], [[limite]]; Japanese: 境界, 境; Kikuyu: mũhaka; Kurdish Central Kurdish: سِنور; Latin: [[terminus]], [[finis]]; Lithuanian: riba; Malayalam: അതിർത്തി, അതിര്; Manchu: ᡠᠵᠠᠨ; Maori: kotinga, matawehe, pātanga, rohenga, rohe tauārai, paenga, taupā, tepe, aukati, tuakoi, ripa; Mongolian: хил, зааг, хилийн шугам, саад тотгор, тээг, садаа; Norwegian Bokmål: grense, avgrensing; Nynorsk: grense, avgrensing; Oromo: daangaa; Persian: مرز; Polish: granica; Portuguese: [[fronteira]]; Romanian: frontieră, graniță, limită; Russian: [[граница]], [[межа]]; Slovak: hranica, medza; Somali: xad; Spanish: [[frontera]], [[límite]], [[linde]], [[lindero]]; Swahili: mpaka; Swedish: gräns; Tagalog: hangganan; Tamil: எல்லை; Tyap: gak; Ukrainian: кордон, межа, границя; Welsh: ffin; Zazaki: sinor | |||
}} | }} | ||