3,273,773
edits
εὐαγής: Difference between revisions
m
Text replacement - "E.''Supp.''" to "E.''Supp.''"
m (Text replacement - "{{Slater\n(.*?)\n}}" to "") |
|||
| (48 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=evagis | |Transliteration C=evagis | ||
|Beta Code=eu)agh/s | |Beta Code=eu)agh/s | ||
|Definition=(A), ές, ( | |Definition=(A), ές, ([[ἄγος]] A)<br><span class="bld">A</span> [[free from pollution]], [[pure]]:<br><span class="bld">1</span> of persons, [[guiltless]], <b class="b3">ὁ δὲ ἀποκτείνας τὸν ταῦτα ποιήσαντα… ὅσιος ἔστω καὶ εὐ.</b> Lex ap.And.1.96, cf. Porph.''VP''15; <b class="b3">εὐαγεστάτων ἱππέων</b>, [[varia lectio|v.l.]] for [[εὐγενεστάτων]], D.H.10.13; of bees, [[chaste]] (cf. Virg.''G.''4.198), ''AP''9.404.7 (Antiphil.).<br><span class="bld">2</span> of actions, [[holy]], [[lawful]], <b class="b3">τίς οἶδεν εἰ κάτωθεν εὐαγῆ τάδε</b>; [[Sophocles|S.]]''[[Antigone|Ant.]]''521; εὐαγές ἐστι τὸ ἀποκτεῖναι D.9.44, cf. Arist.''Fr.''538, App.''BC''2.148; <b class="b3">τοῦτο δ' οὐκ εὐαγές μοι ἀπέβη</b> [[well-omened]], [[favourable]], Pl.''Ep.''312a. Adv. [[εὐαγέως]], [[ἔρδειν]] ''h.Cer.''274,369, cf. A.R.2.699, ''[[Oxyrhynchus Papyri|POxy.]]''1203.5 (i A.D.), etc.; οὐκ [[εὐαγῶς]] Ph.2.472: Sup. εὐαγέστατα Jul.''Or.''7.230d.<br><span class="bld">3</span> of offerings or services, [[undefiled]]: hence, [[lawful]], ἐλέφας… οὐκ εὐ. ἀνάθημα [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]''956a; θυηλαί A.R.1.1140, etc.; ὕμνοι ''AP''7.34 (Antip. Sid.); [[λύσις]] a solution [[free from defilement]], [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]''921; οὐκ εὐ. ἀπολογίαι Porph.''Abst.''2.10. ([[Εὐηάγης]] as pr. n., ''IG''12(9).56.118 (Styra, v B.C.).)<br><span class="bld">εὐᾰγής</span> (B), ές, ([[ἄγνυμι]])<br><span class="bld">A</span> = [[καλῶς κεκλασμένος]], Suid., cf. ''EM''266.3.<br><span class="bld">εὐᾱγής</span>, ές, (v. fin.)<br><span class="bld">A</span> [[bright]], [[clear]], <b class="b3">εὐᾱγέος ἠελίοιο</b> (cf. [[ἁγής]] ''ΙΙ'') Parm. 10.2; <b class="b3">καθαρὰ καὶ εὐαγέα</b>, of the sun and heavenly bodies, Hp. ''Insomn.''89, cf. Democr. ap. Thphr.''Sens.''73,78; λευκῆς χιόνος… εὐαγεῖς βολαί E.''Ba.''662; <b class="b3">εὐαγέστερον γίγνεσθαι</b>, opp. <b class="b3">σκοτωδέστερα φαίνεσθαι καὶ ἀσαφῆ</b>, [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]''952a; [[εὐαγέστατος]], opp. [[θολερώτατος]], of air, Id.''Ti.''58d; χεύων ὁλκὰν εὐαγῆ ''Lyr.Alex.Adesp.''35.19; <b class="b3">σὺν… εὀαγεῖ</b> (also [[εὐαγεῖ]], [[εὐαυγεῖ]]) Υγιείᾳ ''Pae.Erythr.''15, al.; ὀφθαλμοί Aret.''SA''2.4, Adam.1.13.<br><span class="bld">2</span> metaph., [[alert]], ἄνθρωποι Hp.''Vict.''2.62 ([[varia lectio|v.l.]] [[γίνεται εὐαγής]] (''[[sc.]]'' <b class="b3">ἥ τε ὄψις καὶ ἡ ἀκοή</b>), cf. [[εὐαγέα]] ([[varia lectio|v.l.]] [[εὐπαγέα]]) <b class="b3"> καὶ εὐήκοα</b> ibid.).<br><span class="bld">II</span> [[far-seen]] or [[conspicuous]], πέτρα Pi.''Pae.Fr.''19.25; <b class="b3">ἕδραν παντὸς εὐαγῆ στρατοῦ</b> a seat [[in full view]] of the army, [[Aeschylus|A.]]''[[The Persians|Pers.]]''466; ἔστην θεατὴς πύργον εὐαγῆ λαβών [[Euripides|E.]]''[[Supplices|Supp.]]''652. (ᾱ Parm.l.c., ''Lyr. Alex.''l.c.,''AP''6.204 (Leon., s.v.l.).—Perh. fr. [[εὐαυγής]] ([[αὐγή]] lengthd., cf. [[εὐαγορέω]], [[εὐαής]], etc.), as [[ἑατοῦ]] fr. [[ἑαυτοῦ]]: [[εὐαυγ]]- is a correction in Pi.l.c., [[varia lectio|v.l.]] in ''Pae.Erythr.''l.c., and may be the original spelling; cf. [[εὐαυγής]].) | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1054.png Seite 1054]] ές, 1) (ἅγος – [[ἅγιος]]), eigtl. von Blutschuld rein, | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1054.png Seite 1054]] ές, 1) (ἅγος – [[ἅγιος]]), eigtl. von Blutschuld rein, [[schuldlos]], [[heilig]], im Solon. Gesetz ὁ ἀποκτείνας τὸν [[ταῦτα]] ποιήσαντα εὐαγὴς ἔστω, καὶ [[ὅσιος]], Andoc. 1, 97, wie Dem. 9, 44, εὐαγὲς ἦν τοῦτον ἀποκτεῖναι, wo nachher [[καθαρός]] dafür steht, den Geächteten zu tödten steht frei, ohne daß man Anklage u. Buße zu fürchten hat; [[τίς]] οἶδεν εἰ [[κάτωθεν]] εὐαγῆ τάδε Soph. Ant. 517, Schol. εὐσεβῆ, wer weiß, ob das in der Unterwelt als heilig, fromm gilt; einzeln bei Sp., wie θυηλαί Ap. Rh. 1, 1140, λοιβαί 2, 715; εὐαγέεσσιν ἅδοιμι Theocr. 26, 30; in Prosa, z. B. App. B. Civ. 2, 148; εὐαγέστατοι ἱππεῖς D. Hal. 10, 13. – Daher glücklich, günstig, [[ὅπως]] τίν' ἧμιν λύσιν εὐαγῆ πόρῃς Soph. O. R. 921, wo Andere mit Rücksicht auf den zu entsühnenden Oedipus erklären [[ὥστε]] εὐαγῆ αὐτὸν εἶναι; bei Plat. τοῦτο δ' οὐκ εὐαγές μοι ἀπέβη, Ep. II, 312 a. – Adv. εὐαγέως, nach heiligem Brauch, H. h. Cer. 275. 370 u. sp. D., wie Ap. Rh. 2, 699 u. öfter; Opp. H. 5, 418. – Auf körperliche Dinge übertr., rein klar, hell, ἕδραν γὰρ εἶχε παντὸς εὐαγῆ στρατοῦ Aesch. Pers. 458, einen das ganze Heer überschauenden Sitz, oder weit sichtbar, wie [[πύργος]] Eur. Suppl. 652, an welchen beiden Stellen man [[εὐαυγής]] hat schreiben wollen, wie χιόνος εὐαγεῖς βολαί Bacch. 661, [[varia lectio|v.l.]] εὐαυγεῖς; Hippocr. vrbdt καθαρὰ καὶ εὐαγέα, von der Sonne u. den Sternen; ἀέρος τὸ εὐαγέστατον [[ἐπίκλην]] αἰθὴρ καλούμενος Plat. Tim. 58 d; übertr., ἃ μαθοῦσι εὐαγέστερον γίγνεσθαι, μὴ μαθοῦσι δὲ σκοτωδέστερα φαίνεσθαι Legg. XII, 952 a; [[κόσμος]] λαμπρότητι εὐαγέστατος Arist. de mund. 5, wo Bekker εὐαυγέστατος liest. – 2) ([[ἄγω]]), sich leicht bewegend, [[leicht]], [[behend]]; so von den Bienen, χαίροιτ' εὐαγέες Antiphil. 29 (IX, 404); γίνονται εὐαγέες οἱ ἄνθρωποι Hippocr.; ὀφθαλμοί, Sp., wie Adamant. physiogn. 1, 9. – Auch [[εὐαγής]] (vgl. [[περιαγής]] u. [[περιηγής]]), [[gutgedreht]], wohl abgerundet, εὐαγέος ἠελίοιο Parmenid. bei Clem. Al. 5 p. 732 (s. unter 1); [[ῥυκάνη]] Leon. Tar. 28 (VI, 204); auch übertr., εὐαγέες ὕμνοι [mit kurzem α], Antip. Sid. 79 (VII, 34). – 3) ([[ἄγνυμι]]), leicht zu zerbrechen, zerbrechlich, VLL. | ||
}} | }} | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=<span class="bld">1</span>ής, ές :<br /><b>1</b> exempt de | |btext=<span class="bld">1</span>ής, ές :<br /><b>1</b> [[exempt de souillure]] ; pur, saint;<br /><b>2</b> <i>p. ext., au propre</i> pur, clair, lumineux;<br /><b>3</b> [[d'où la vue porte au loin]];<br /><i>Cp.</i> εὐαγέστερος, <i>Sp.</i> εὐαγέστατος.<br />'''Étymologie:''' [[εὖ]], [[ἄγος]].<br /><span class="bld">2</span>ής, ές :<br />bien conduit ; régulier ; <i>particul. de</i> forme arrondie.<br />'''Étymologie:''' [[εὖ]], [[ἡγέομαι]].<br /><span class="bld">3</span>ής, ές :<br />qui se meut facilement ; souple, agile.<br />'''Étymologie:''' [[εὖ]], [[ἄγω]]. | ||
}} | |||
{{Slater | |||
|sltr=<b>εὐᾱγής</b> [[conspicuous]] εὐαγέα πέτραν (εὐαυγέα Π̆{S}: i. e. [[Delos]]) Πα. 7B. 47. | |||
}} | |||
{{grml | |||
|mltxt=<b>(I)</b><br />-ές (Α [[εὐαγής]], -ές)<br /><b>1.</b> αυτός που [[είναι]] απαλλαγμένος από το [[άγος]]<br /><b>2.</b> (για πρόσωπα) [[αγνός]], [[καθαρός]], [[άψογος]], [[ανεπίληπτος]], [[ευσεβής]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>φρ.</b> «ευαγή ιδρύματα» — τα φιλανθρωπικά ιδρύματα, αυτά που έχουν ιδρυθεί για ευσεβείς και φιλανθρωπικούς σκοπούς<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (για μέλισσες) [[αγνός]], [[παρθένος]]<br /><b>2.</b> (για πράξεις) [[άμεμπτος]], [[δίκαιος]]<br /><b>3.</b> (για προσφορές ή υπηρεσίες) [[αμόλυντος]], [[άμωμος]], [[αγνός]] («εὐαγεῖς ἀπολογίαι», Πορφ.). <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br /><i>ευαγώς</i> (ΑΜ εὐαγῶς και εὐαγέως)<br />με αγνό, άμεμπτο τρόπο, [[ευσεβώς]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>ευ</i> <span style="color: red;">+</span> -[[αγής]] (<span style="color: red;"><</span> [[άγος]]), [[πρβλ]]. [[δυσαγής]], [[εναγής]]].<br /><b>(II)</b><br />[[εὐαγής]], -ές (Α)<br /><b>1.</b> (για τον ήλιο ή άλλα ουράνια σώματα ή για [[φυσικά]] φαινόμενα) [[φωτεινός]], [[λαμπρός]]<br /><b>2.</b> αυτός που βρίσκεται σε [[λαμπρή]] [[κατάσταση]], [[καθαρός]], [[υγιής]], [[ισχυρός]], [[έντονος]]<br /><b>3.</b> [[άγρυπνος]], [[προσεκτικός]] («γίνονται εὐαγέες oἱ ἄνθρωποι», Ιπποκρ.)<br /><b>4.</b> αυτός που [[είναι]] [[ορατός]] από [[μακριά]], [[περιφανής]], [[κάτοπτος]] («ἕδραν γὰρ εἶχε παντὸς εὐαγῆ στρατοῦ» — είχε στρατιωτική [[θέση]] που ήταν ορατή από [[μακριά]], <b>Αισχύλ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> [[ευαυγής]] (<span style="color: red;"><</span> <i>ευ</i> <span style="color: red;">+</span> [[αυγή]]), με [[ανομοίωση]] του δεύτερου -<i>υ</i>- και <i>ᾱ</i> από τη [[λειτουργία]] του νόμου της «εκτάσεως εν συνθέσει». Από το σύνθετο αποσπάστηκε και δημιουργήθηκε ο [[άπαξ]] λεγόμενος από τον Εμπεδοκλή τ. <i>αγέα</i>, ο [[οποίος]] αναφέρεται στον ήλιο. Με ποιητική [[παρέκταση]] του τ. [[ευαγής]], δημιουργήθηκε πιθ. το επίθ. [[ευάγητος]] «[[λαμπρός]]», το οποίο, από άλλους, συνδέεται [[προς]] το [[ηγούμαι]] ή και [[προς]] το <i>άγω</i>]. | |||
}} | |||
{{lsm | |||
|lsmtext='''εὐᾰγής:''' (Α), -ές ([[ἄγος]]),·<br /><b class="num">1.</b> απαλλαγμένος από [[μόλυσμα]], [[μίασμα]], [[αθώος]], [[αναίτιος]], [[καθαρός]], [[αγνός]], [[ακηλίδωτος]], [[αμόλυντος]], [[ὅσιος]] καὶ [[εὐαγής]], σε Νόμ. Σόλωνα· λέγεται για [[χιόνι]], σε Ευρ.<br /><b class="num">2.</b> λέγεται για ενέργειες, [[άμεμπτος]], [[δίκαιος]], σε Σοφ., Δημ.· ομοίως και, Επικ. επίρρ., <i>εὐαγέως</i>, σε Ομηρ. Ύμν.<br /><b class="num">3.</b> με Ενεργ. [[σημασία]], [[καθαρτικός]], [[εξαγνιστικός]], σε Σοφ.<br /><b class="num">• εὐᾰγής:</b> (Β), -ές ([[ἄγω]]), αυτός που κινείται με [[ευκολία]], [[ευέλικτος]], [[ευκίνητος]], σε Ανθ.<br /><b class="num">• εὐᾱγής:</b> (Γ), -ές ([[αὐγή]]), [[καθαρός]], [[λαμπρός]], αυτός που φαίνεται από [[μακριά]], [[ευδιάκριτος]], [[εμφανής]], [[ολοφάνερος]]· <i>ἕδραν εὐαγῆ στρατοῦ</i>, [[θέση]] πλήρους ορατότητας του στρατεύματος, σε Αισχύλ.· <i>πύργον εὐαγῆ</i>, ψηλή, αγέρωχη πόλη, σε Ευρ. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''εὐᾰγής:''' [[ἅγος]]<br /><b class="num">1</b> [[чистый]], [[ясный]] ([[κόσμος]] λαμπρότητι εὐαγέστατος Arst. - [[varia lectio|v.l.]] εὐαυγέστατος): λευκῆς χιόνος εὐαγεῖς βολαῖ Eur. чистые хлопья белого снега; ἀέρος τὸ εὐαγέστατον Plat. самый чистый вид воздуха;<br /><b class="num">2</b> [[ясный]], [[понятный]]: εὐαγέστερον γίγνεσθαι Plat. становиться более ясным, понятным;<br /><b class="num">3</b> ([[varia lectio|v.l.]] [[εὐαυγής]]) ясно видимый, хорошо заметный или с которого открывается широкий вид ([[πύργος]] Eur.): [[ἕδρα]] παντὸς εὐ. στρατοῦ Aesch. место, откуда видно было все войско;<br /><b class="num">4</b> свободный от пороков, непорочный, негреховный, т. е. дозволенный (εὐαγές [[ἐστί]] τι Soph. и ποιεῖν τι Dem., Arst. ap. Plut.);<br /><b class="num">5</b> [[чистый]], [[угодный богам]] ([[ἀνάθημα]] Plat.; ὕμνοι Anth.);<br /><b class="num">6</b> [[благодатный]], [[очищающий]] ([[λύσις]] Soph.);<br /><b class="num">7</b> [[благоприятный]]: [[τοῦτο]] οὐκ εὐαγές μοι ἀπέβη Plat. это (путешествие) сложилось для меня неблагоприятно.<br />[[ἄγω]] подвижной, резвый, проворный (μέλισσαι Anth.). | |||
}} | |||
{{etym | |||
|etymtx=Grammatical information: adj.<br />Meaning: [[bright]], [[clear]], [[in full view]] (Parm., Pi., A..).<br />Origin: GR [a formation built with Greek elements]<br />Etymology: For <b class="b3">εὐ-αυγής</b> ([[varia lectio|v.l.]] Pi. Pae. Fr. 19, 25 a. o.), from [[εὖ]] and [[αὐγή]] with transition in the [[s-]]stem-inflection and compositional lengthening; also with loss of the cecond [[υ]], through dissimilation, cf. Schwyzer 203 n. 3. Through losening from the compound arose [[ἀγέα]] ([[κύκλον]] Emp. 47, of the sun); cf. Björck Alpha impurum 148 A. 1. - A poetical enlargement seems [[εὐάγητον]] ([[φύσιν]] Ar. Nu. 276 [lyr.], of the clouds which are from far visible); Björck l. c. | |||
}} | |||
{{mdlsj | |||
|mdlsjtxt=1 [[ἄγος]]<br /><b class="num">1.</b> [[free]] from [[pollution]], [[guiltless]], [[pure]], [[undefiled]], [[ὅσιος]] καὶ [[εὐαγής]] Lex_solonis; of [[snow]], Eur.<br /><b class="num">2.</b> of actions, [[holy]], [[righteous]], Soph., Dem.; —so epic adv. εὐαγέως, Hhymn.<br /><b class="num">3.</b> in act. [[sense]], purificatory, Soph. <br />2 [ἄγω]<br />[[moving]] well, [[nimble]], Anth. <br />3 [[αὐγή]]<br />[[bright]], far-[[seen]], [[conspicuous]], ἕδραν εὐαγῆ στρατοῦ a [[seat]] in [[full]] [[view]] of the [[army]], Aesch.; πύργον εὐαγῆ a [[lofty]] [[town]], Eur. | |||
}} | |||
{{FriskDe | |||
|ftr='''εὐαγής''': {euāgḗs}<br />'''Meaning''': [[strahlend]], [[klar]], [[mit guter Sicht]], [[weit umher sichtbar]] (Parm., Pi., A., E. u. a.; vorw. poet.).<br />'''Etymology''': Für [[εὐαυγής]] ([[varia lectio|v.l.]] Pi. ''Pae''. ''Fr''. 19, 25 u. a.), von εὖ und [[αὐγή]] mit Übergang in die ''s''-Stammflexion und kompositioneller Dehnung; dazu Wegfall des zweiten υ, wohl durch Dissimilation, vgl. Schwyzer 203 A. 3. Durch Loslösung aus dem Kompositum entstand ἀ̄γέα (κύκλον Emp. 47, von der Sonne); vgl. auch Björck Alpha impurum 148 A. 1. — Eine poetische Erweiterung scheint in εὐάγητον (φύσιν Ar. ''Nu''. 276 [lyr.], von den weithin sichtbaren Wolken) vorzuliegen; Björck a. a. O.<br />'''Page''' 1,584 | |||
}} | |||
{{WoodhouseReversedUncategorized | |||
|woodrun=[[bright]], [[limpid]], [[pure]], [[undefiled]], [[free from stain of guilt]] | |||
}} | |||
{{mantoulidis | |||
|mantxt=<b class="num">1 </b>(=[[καθαρός]], [[ἁγνός]]). Ἀπό τό [[εὖ]] + [[ἄγος]] (=[[ἐξάγνιση]]).<br><b>Παράγωγα:</b> [[εὐάγεια]] (=[[ἁγνότης]]), [[εὐαγέω]] (=εἶμαι [[καθαρός]]).<br><b class="num">2</b> (=[[εὐκίνητος]]) Ἀπό τό [[εὖ]] + [[ἄγω]], ὅπου δές γιά ἄλλα παράγωγα.<br><b class="num">3</b> (=[[λαμπρός]], [[περιφανής]]). Ἀπό τό [[εὖ]] + [[αὐγή]]. | |||
}} | }} | ||