ὑπέρ: Difference between revisions

|Definition=[ῠ], Ep. also [[ὑπείρ]], used by Hom. (metri gr.) only in the phrase [[ὑπεὶρ ἅλα]] (v. [[ὑπείρ]]); Arc. [[ὁπέρ]] ([[quod vide|q.v.]]): in Aeol. replaced by [[περί]] (v. <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[περί]] A. V): Prep. governing gen. and acc., in Arc. also dat. (Cf. Skt. upaári '[[above]]', Goth. ufar, OE. ofer '[[over]]':—from it are formed the Comp.and Sup. [[ὑπέρτερος]], [[ὑπέρτατος]], also Adv. [[ὕπερθεν]], and Nouns [[ὑπέρα]], [[ὕπερος]].) </span><span class="sense"><span class="bld">A</span> WITH GENIT., </span><span class="sense"><span class="bld">I</span> of [[place]], [[over]]; </span><span class="sense"><span class="bld">1</span> in a state of rest, [[over]], [[above]], freq. in Hom., βάλε . . στέρνον ὑπέρ μαζοῖο <span class="bibl">Il.4.528</span>; χιτωνίσκους ἐνεδεδύκεσαν ὑπέρ γονάτων = not [[reach]]ing to the [[knee]]s, <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>5.4.13</span>; ἕστηκε . . ὅσον τ' ὄργυι' ὑπέρ αἴης <span class="bibl">Il.23.327</span>; εἴθ' ὑπέρ γῆς, εἴτ' ἐπὶ γῆς, εἴθ' ὑπὸ γῆς <span class="bibl">Thphr.<span class="title">Ign.</span>1</span>; [[στῆ δ' ἄρ' ὑπέρ κεφαλῆς]] = stood [[over]] his [[head]] as he [[lay]] [[asleep]], <span class="bibl">Il.2.20</span>, <span class="bibl">Od.4.803</span>, al.; πασάων ὕπερ ἥ γε κάρη ἔχει <span class="bibl">6.107</span>; ὑπέρ πόλιος, ὅθι Ἕρμαιος λόφος ἐστίν, ἦα <span class="bibl">16.471</span>; ὑπέρ κεφαλῆς οἱ ἐγίνετο διεξελαύνοντι [[over]] [[head]], i. e. over the [[gateway]], <span class="bibl">Hdt.1.187</span>; ὑπέρ τῆς ὀροφῆς <span class="title">IG</span>12.373.246; [[ὑπέρ τοῦ ἀγάλματος]] ib.264; ὄρος τὸ ὑπέρ Τεγέης <span class="bibl">Hdt.6.105</span>; [[τὰ ὑπέρ κεφαλῆς]] the higher ground, <span class="bibl">X.<span class="title">Ages.</span>2.20</span>; Ἰονίας ὑπέρ ἁλὸς οἰκέων = on the [[Ionian]] [[sea]], i.e. on its shores, <span class="bibl">Pi.<span class="title">N.</span>7.65</span>; λιμὴν καὶ πόλις ὑπέρ αὐτοῦ κεῖται <span class="bibl">Th.1.46</span>, cf. <span class="bibl">6.4</span>, <span class="bibl">D.C.40.14</span>: of relative geographical position, [[above]], [[farther]] [[inland]], οἰκέοντες ὑπέρ Ἁλικαρνησσοῦ μεσόγαιαν <span class="bibl">Hdt.1.175</span>; ἐξ Αἰθιοπίας τῆς ὑπέρ Αἰγύπτου <span class="bibl">Th.2.48</span>; τοῖς ὑπέρ Χερρονήσου Θρᾳξίν <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>2.6.2</span>; ὑπέρ Μασσαλίας <span class="bibl">Plb.2.14.8</span>, cf. <span class="bibl">5.73.3</span>, al.: in Hellenistic Gr. the acc. is commoner in this sense, v. infr. B. I. </span><span class="sense"><span class="bld">b</span> of ships at sea, [[off]] a place, <span class="bibl">Th.1.112</span>, <span class="bibl">8.95</span>; ναυμαχίην τὴν ὑπέρ Μιλήτου γενομένην <span class="bibl">Hdt.6.25</span>; ὑπέρ τούτου (''[[sc.]]'' Φαλήρου) <b class="b3"> ἀνακωχεύσαντες τὰς νέας</b> ib.<span class="bibl">116</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> in a state of motion, [[over]], [[across]], κῦμα νηὸς ὑπέρ τοίχων καταβήσεται <span class="bibl">Il.15.382</span>; τὸν δ' ὑπέρ οὐδοῦ βάντα προσηύδα <span class="bibl">Od.17.575</span>; πηδῶντος . . τάφρων ὕπερ <span class="bibl">S.<span class="title">Aj.</span>1279</span>; ὑπέρ θαλάσσης καὶ χθονὸς ποτωμένοις <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>576</span>; [[ἐκκυβιστᾶν ὑπέρ [τῶν ξιφῶν]]] <span class="bibl">X.<span class="title">Smp.</span>2.11</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[over]], [[beyond]], ἐν Κρήτῃ εὐρείῃ τηλοῦ ὑπέρ πόντου <span class="bibl">Od.13.257</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> metaph., [[in defence of]], [[on behalf of]], τεῖχος ἐτειχίσσαντο νεῶν ὕπερ <span class="bibl">Il.7.449</span>; ἑκατόμβην ῥέξαι ὑπέρ Δαναῶν <span class="bibl">1.444</span>: generally, [[for the prosperity of]] or [[for the safety of]], τὰ ἱερὰ ὑπέρ τῆς Εὐβοίας θῦσαι <span class="title">IG</span>12.39.65, cf. 45.5; ἱερὰ θυόμενα ὑπέρ τῆς πόλεως <span class="bibl">X.<span class="title">Mem.</span>2.2.13</span>; ἐπιτελεῖν τὰς θυσίας ὑπέρ τε ὑμῶν καὶ τῶν τέκνων <span class="bibl"><span class="title">UPZ</span>14.27</span> (ii B.C.); in dedications (always with reference to living persons), Σμικύθη μ' ἀνέθηκεν . . εὐξαμένη . . ὑπέρ παίδων καὶ ἑαυτῆς <span class="title">IG</span>12.524, cf. 22.4403, 42(1).569 (Epid.); Ἀρτέμιδι Σωτείρᾳ ὑπέρ βασιλέως Πτολεμαίου Ἐπικράτης Ἀθηναῖος <span class="title">OGI</span>18 (Egypt, iii B. C.), cf. 365 (Amasia, ii B. C.), al.; ὑπέρ τῆς εἰς αἰῶνα διαμονῆς Ἀντωνείνου Καίσαρος ib.702.3 (Egypt, ii A.D.); ὑπέρ τῆς τύχης . . Ἀντωνείνου Σεβαστοῦ Εὐσεβοῦς ib.703.2 (Ptolemais, ii A.D.); ὑπέρ [[σωτηρία]]ς τοῦ κυρίου ἡμῶν . . Ἀντωνείνου ib.706 (Egypt, ii/iii A. D.); εὑδόντων ὕπερ φρούρημα <span class="bibl">A.<span class="title">Eu.</span>705</span>; ὑπέρ τινὸς [[κινδυνεύειν]], [[μάχεσθαι]], [[βοηθεῖν]], <span class="bibl">Th.2.20</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>642c</span>, <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>3.5.6</span>; ἧς ἔθνῃσχ' ὕπερ <span class="bibl">S.<span class="title">Tr.</span>708</span>; ὑπέρ γῆς τῆς Ἀθηναίων [[ναυμαχέειν]] <span class="bibl">Hdt.8.70</span>; ὑπέρ τῆς Ἑλλάδος ἀμῦναι <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>692d</span>; [[ἀμυνῶ ὑπέρ ἱερῶν καὶ ὁσίων]] Jusj. ap. <span class="bibl">Poll.8.105</span>; νῦν ὑπέρ πάντων ἀγών <span class="bibl">A.<span class="title">Pers.</span> 405</span>; ὑπέρ δόξης τελευτήσαντες <span class="bibl">D.23.210</span>, cf. <span class="bibl">Isoc.6.93</span>; πάνθ' ὑπέρ ὑμῶν φανήσεται πράξας Χαβρίας, καὶ τὴν τελευτὴν αὐτὴν τοῦ βίου πεποιημένος οὐχ ὑπέρ ἄλλου τινός in your [[interest]]s, <span class="bibl">D.20.80</span>, cf. 83; ὑπέρ τῆς Ἀσίας στρατηγήσας <span class="bibl">Isoc.4.154</span>; of things sought, ὑπέρ τοῦ νεκροῦ ὠθισμὸς ἐγένετο πολύς <span class="bibl">Hdt.7.225</span>; ἀφίκετο ὑπέρ γενεᾶς, ὑπέρ φωνᾶς, ὑπέρ τοῦ θησαυροῦ, <span class="title">IG</span>42 (1).121.10,42, 123.11 (Epid., iv B.C.); γίνωσκέ με πεπορεῦσθαι εἰς Ἡρακλέους πόλιν ὑπέρ τῆς οἰκίας <span class="bibl"><span class="title">UPZ</span>68.3</span> (ii B. C.); sometimes even of the thing to be averted, ἱκέσιον λόχον δουλοσύνας ὕπερ, about [[slavery]], <span class="bibl">A.<span class="title">Th.</span>111</span> (lyr.), cf. <span class="bibl">Aeschin.3.10</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[for]], [[instead of]], [[in the name of]], ὑπέρ ἑαυτοῦ τι [[προϊδεῖν]] [[on]] his own [[behalf]], <span class="bibl">Th.1.141</span>; ὑπέρ τινὸς ἀποκρίνεσθαι <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>590a</span>; προλέγειν <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>7.7.3</span>; ἐπεὶ οὖν σὺ σιωπᾷς, ἐγὼ λέξω καὶ ὑπέρ σοῦ καὶ ὑπέρ ἡμῶν <span class="bibl">Id.<span class="title">Cyr.</span>3.3.14</span>, cf. <span class="bibl">S.<span class="title">El.</span>554</span>; ὑπέρ Ζήνωνος [[πράσσων]] = [[as]] Zeno's [[representative]], <span class="bibl"><span class="title">PSI</span>4.389.8</span> (iii B. C.); ἔγραψεν ὑπέρ αὐτῶν διὰ τὸ φάσκειν αὐτοὺς μὴ εἰδέναι γράμματα <span class="bibl"><span class="title">PGrenf.</span>2.17.9</span> (ii B. C.); θεάσασθε ὃν τρόπον ὑμεῖς ἐστρατηγηκότες πάντ' ἔσεσθ' ὑπέρ Φιλίππου as though by [[commission]] from P., <span class="bibl">D.3.6</span>; so in other dialects c. acc., v. infr. B. v. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> in adjurations, with verbs of entreaty, entreat one as [[representative]] of another, [[τῶν ὕπερ ἐνθάδ' ἐγὼ γουνάζομαι οὐ παρεόντων]], i. e. [[I entreat you as they would if they were here]], <span class="bibl">Il.15.665</span>, cf. <span class="bibl">660</span>; then more metaph., [[by]], λίσσομ' ὑπέρ ψυχῆς (as you [[value]] your [[life]]) καὶ γούνων σῶν τε τοκήων <span class="bibl">22.338</span>, cf. <span class="bibl">24.466</span>; λίσσομ' ὑπέρ θυέων καὶ δαίμονος . . σῆς τ' αὐτοῦ κεφαλῆς καὶ ἑταίρων <span class="bibl">Od.15.261</span>; λίσσου' ὑπέρ μακάρων σέο τ' αὐτῆς ἠδὲ τοκήων <span class="bibl">A.R.3.701</span>; ὑπέρ ξενίου λίσσεται ὔμμε Διός = [[in the name of]] [[Zeus]], <span class="title">AP</span>7.499.2 (Theaet.); so Aeol. περ (v. περί A. V). </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> of the cause or motive, [[for]], [[because of]], [[by reason of]], ἀλγέων ὕπερ <span class="bibl">E.<span class="title">Supp.</span>1125</span> (lyr.); ὑπέρ παθέων <span class="bibl">Id.<span class="title">Hipp.</span>159</span> (lyr.); ἔριδος ὕπερ <span class="bibl">Id.<span class="title">Andr.</span>490</span> (lyr.); of punishment or reward, [[for]], [[on account of]], τοῖσιν ἄγουσιν κλαύμαθ' ὑπάρξει βραδυτῆτος ὕπερ <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>932</span> (anap.), cf. <span class="bibl">Isoc.11.39</span>, <span class="bibl">Lys.3.43</span>, <span class="bibl">4.20</span>, <span class="bibl">13.41</span>,42, <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>1.3.4</span>; [[ἀτῆθθαι ὑ]]. [[τῶ πατρὸς τὰ πατρώϊα]] the father's property shall pay the fine [[for]] the father, <span class="title">Leg.Gort.</span>11.42; ἀποτεισάτω ὁ δεσπότης ὑπέρ τοῦ δούλου <span class="bibl"><span class="title">PHal.</span> 1.198</span> (iii B. C.); [[τοῦτον]] (viz. a [[runaway]] [[slave]]) ὃς ἂν ἀναγάγῃ, λήψεται ὅσα καὶ ὑπέρ τοῦ προγεγραμμένου <span class="bibl"><span class="title">UPZ</span>121.24</span> (ii B. C.); τὸ κατεσκευασμένον ὑπέρ τῆς ἡμετέρας σωτηρίας Ἰσιδεῖον = as a [[thank offering]] for . ., Sammelb.3926.12 (i B. C.); ὑπέρ ὧν ἐτιμήσαμεν αὐτοὺς ταῖς μεγίσταις τιμαῖς <span class="bibl">Isoc.9.57</span>; ἀποδοῦναι χάριν ὑπέρ ὧν . . ἅπαντας ἀνθρώπους εὐεργέτησεν <span class="bibl">Id.4.56</span>; of payment, ἡμιωβέλιον ὑπέρ ἑκάστου <span class="title">IG</span>12.140.2; μέτρησον Ποσειδωνίῳ ὑπέρ [[Ἡρακλείδης|Ἡρακλείδου]] [[on account of]] [[Heraclides]], i.e. debiting [[Heraclides]]'s account, <span class="bibl"><span class="title">PFay.</span>16</span> (i B. C.); μετρήσω ὑπέρ σοῦ εἰς τὸ [[δημόσιον]] for the [[credit]] of your [[account]], PAmh.2.88.22 (ii A. D.); ὑπέρ [[λαογραφία]]ς <span class="bibl"><span class="title">Ostr.Bodl.</span> iii 80</span> (i A. D.); ὑπέρ λόγου ἀννώνης <span class="bibl"><span class="title">Ostr.</span>1479</span> (iii A. D.); ὑπέρ ὧν ἔμαθεν [[καταβαλεῖν]] [[μισθό]]ν <span class="bibl">Jul.<span class="title">Or.</span>3.126a</span>, cf. <span class="bibl">Ael.<span class="title">NA</span>3.39</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">5</span> [[ὑπέρ τοῦ μή]] c. inf., [[for the purpose of preventing]] or [[for the purpose of avoiding]], ὑπέρ τοῦ μηδένα . . βιαίῳ θανάτῳ ἀποθνῄσκειν <span class="bibl">X.<span class="title">Hier.</span>4.3</span>; ὑπέρ τοῦ μὴ ποιεῖν τὸ προσταττόμενον <span class="bibl">Isoc.7.64</span>, cf. <span class="bibl">12.80</span>; τὴν πόλιν ἐκλιπεῖν ὑπέμειναν . . ὑπέρ τοῦ μὴ τὸ κελευόμενον ποιῆσαι <span class="bibl">D.18.204</span>: also without [[μή]], [[for the sake of]], ὑπέρ τοῦτοῖς ἄλλοις [[ἐπιτάττειν]] ἐθέλειν [[ἀποθνῄσκειν]] = to be [[ready]] to [[die]] [[for the sake of]]... <span class="bibl">Isoc.6.94</span>; μὴ τοσαύτην ποιεῖσθαι σπουδὴν ὑπέρ τοῦ βλάψαι τοὺς πολεμίους ἡλίκην ὑπέρ τοῦ μηδὲν αὐτοὺς παθεῖν δεινόν <span class="bibl">Plb.3.94.9</span>, cf. <span class="bibl">5.32.1</span>, <span class="bibl">5.86.8</span>: this constr. is found also in signf. A. 111. </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> [[concerning]], ὑπέρ σέθεν αῐσχε' ἀκούω <span class="bibl">Il.6.524</span>; κᾶρυξ ἀνέειπέ νιν ἀγγέλλων Ἱέρωνος ὑπέρ καλλινίκου ἅρμασι <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>1.32</span>; Σκύθαι μὲν ὧδε ὑπέρ σφέων τε αὐτῶν καὶ τῆς χώρης τῆς κατύπερθε λέγουσι <span class="bibl">Hdt.4.8</span>; τὰ λεγόμενα ὑπέρ ἑκάστων [[varia lectio|v.l.]] in <span class="bibl">Id.2.123</span>; τοὺς ὑπέρ τοῦ αἰῶνος φόβους <span class="bibl">Epicur.<span class="title">Sent.</span>20</span>; [[διαλεχθῆναι]], [[ἀγορεύειν]] ὑπέρ τινός, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ap.</span>39e</span>, <span class="bibl"><span class="title">Lg.</span>776e</span>; περὶ μὲν οὖν τούτων τοσαῦτά μοι [[εἰρήσθω]], ὑπέρ ὧν δέ μοι προσήκει [[λέγειν]] . . <span class="bibl">Lys.24.4</span>, cf. 21, <span class="bibl">16.20</span>; ὑπέρ οὗ . . ὁμολογῶ . . διαφέρεσθαι τούτοις <span class="bibl">D.18.31</span>; βουλευομένων ὑπέρ τοῦ ποίαν τινὰ [εἰρήνην ποιητέον] <span class="bibl">Id.19.94</span>; ἔγραψάς μοι ὑπέρ τῶν καμίνων <span class="bibl"><span class="title">PCair.Zen.</span> 273.2</span> (iii B. C.); ἐνεκάλουν ὑπέρ σύκων <span class="bibl"><span class="title">PSI</span>6.554.24</span> (iii B. C.); ἐπεδώκαμέν σοι ὑπόμνημα ὑπέρ τοῦ μὴ εἰληφέναι τὴν . . ὄλυραν <span class="bibl"><span class="title">UPZ</span>46.4</span> (ii B. C.); συλλαλήσαντες ὑπέρ τοῦ τὴν πόλιν ἐνδοῦναι τοῖς Ῥωμαίοις <span class="bibl">Plb.1.43.1</span>; [[θροῦς]] ὑπέρ τοῦ τὸν [[Λυκοῦργος|Λυκοῦργον]] [[ἐκπέμπειν]] = [[talk]] [[of]] [[send]]ing [[Lycurgus]], <span class="bibl">Id.5.18.5</span>, cf. <span class="bibl">6</span>; γνώμην ὑπέρ τῆς κοινῆς [δόξης] <span class="bibl">Isoc.6.93</span>; ὑπέρ τῶν τούτου λῃτουργιῶν . . ὡδὶ γιγνώσκω <span class="bibl">D.21.152</span>; ἐκ τῶν ἐμφανῶν ὑπέρ τῶν ἀφανῶν πιστεύειν <span class="bibl">Jul.<span class="title">Or.</span> 4.138b</span>; with vbs. expressing emotion, ποίας . . γυναικὸς ἐκφοβεῖσθ' ὕ.; <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>989</span>; εἰ τὰ παρὰ σοὶ καλῶς ἔχει, θάρρει ὑπέρ ἐκείνων <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>7.1.17</span>; οὐδεὶς ὑπέρ μου δαιμόνων μηνίεται κατασφαγείσης <span class="bibl">A.<span class="title">Eu.</span>101</span> (approaching sense <span class="bibl">11.1</span>). </span><span class="sense"><span class="bld">B</span> WITH ACCUS., </span><span class="sense"><span class="bld">I</span> of [[place]] in reference to [[motion]], [[over]], [[beyond]], freq. in Hom., e.g. ὑπέρ ὦμον ἤλυθ' ἀκωκή <span class="bibl">Il.5.16</span>, cf. <span class="bibl">851</span>; ἀλάλησθε . . ὑπεἰρ ἅλα <span class="bibl">Od.3.73</span>, cf. <span class="bibl">7.135</span>, al., <span class="bibl">A.<span class="title">Eu.</span>250</span>, <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>1145</span> (lyr.); ὑπέρ τὸν δρύφακτον ὑπερτιθέμενοι <span class="bibl">Plb.1.22.10</span>: without such reference, ὑπέρ Ἡρακλείας στήλας ἔξω κατοικοῦσι <span class="bibl">Pl.<span class="title">Criti.</span>108e</span>, cf. <span class="bibl">Jul.<span class="title">Or.</span>1.6d</span>; τὰς κεφαλὰς ὑπέρ τὸ ὑγρὸν ὑπερίσχον <span class="bibl">Plb.3.84.9</span>; τῶν ὑπέρ τὸ Σαρδῷον πέλαγος τόπων <span class="bibl">Id.2.14.6</span>; ὑπέρ Μασσαλίαν <span class="bibl">Id.2.16.1</span>; λόφον κείμενον ὑπέρ τὴν ὁδόν <span class="bibl">Id.2.27.5</span>, cf. <span class="bibl">3.47.2</span>, al.; τῶν συριῶν ὑπέρ τὴν σκηνὴν οὐσῶν <span class="bibl"><span class="title">PHib.</span> 1.38.7</span> (iii B. C.); οὐλὴ . . ὑπέρ ὀφρὺν δεξιάν <span class="bibl"><span class="title">PCair.Zen.</span>76.13</span> (iii B. C.); τὸ ὑπέρ τὸν ἔσχατον . . σπόνδυλον <span class="bibl">Sor.1.102</span>; ὑπέρ τὸν οὐρανόν <span class="bibl">Jul.<span class="title">Or.</span> 4.135a</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> of Measure, [[above]], [[exceeding]], [[beyond]], ὑπέρ τὸν ἀλαθῆ λόγον <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>1.28</span>; ὑπέρ τὸ βέλτιστον <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>378</span> (lyr.); ὑπέρ ἐλπίδα <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>366</span> (lyr.); ὑπέρ δύναμιν <span class="bibl">Th.6.16</span>; μεγέθει ὑπέρ τοὺς ἐν τῇ νηΐ <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span> 488b</span>; ὑπέρ ἄνθρωπον εἶναι <span class="bibl">Id.<span class="title">Lg.</span>839d</span>, <span class="bibl">Luc.<span class="title">Vit.Auct.</span>2</span>; [[ὑπέρ ἡμᾶς]] = [[beyond our powers]], <span class="bibl">Pl.<span class="title">Prm.</span>128b</span>; ὑπέρ τὴν ἀξίαν <span class="bibl">E.<span class="title">HF</span>146</span>; ὑπέρ τὴν οὐσίαν <span class="bibl">Pl. <span class="title">R.</span>372b</span>; [[ὑπέρ τὸ ὕδωρ]] (cf. [[ὕδωρ]] <span class="bibl">1.4</span>) <span class="bibl">Luc.<span class="title">Pr.Im.</span>29</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">b</span> after Comp., [[than]], δυνατώτεροι [[ὑπέρ]]. . <span class="bibl">[[LXX]] <span class="title">Jd.</span>18.26</span>: so after Posit., τοῖς ἀγαθοῖς ὑπέρ [[αὐτόν]] = [[better than]] [[he]], ib.<span class="bibl"><span class="title">3 Ki.</span>2.32</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> of [[transgression]], [[in violation of]], [[ὑπέρ αἶσαν]], opp. [[κατ' αἶσαν]], <span class="bibl">Il.3.59</span>, al.; ὑπέρ Διὸς αἶσαν <span class="bibl">17.321</span>; ὑπέρ μοῖραν <span class="bibl">20.336</span>; [[ὑπέρ μόρον]] (or [[ὑπέρμορον]]) ib.<span class="bibl">30</span>; ὑπέρ θεόν <span class="bibl">17.327</span>; ὑπέρ ὅρκια <span class="bibl">3.299</span>, al. </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> of Number, [[above]], [[upwards of]], τὰ ὑπέρ δέκα μνᾶς [ξυμβόλαια] <span class="title">IG</span>12.41.23, cf. 22.48, al.; ὑπέρ τεσσεράκοντα ἄνδρας <span class="bibl">Hdt.5.64</span>; [[ὑπέρ τετταράκοντα]] (''[[sc.]]'' [[ἔτη]]) <span class="bibl">X.<span class="title">HG</span>5.4.13</span>; ὑπέρ τὰ στρατεύσιμα ἔτη γεγονόσι <span class="bibl">Id.<span class="title">Cyr.</span>1.2.4</span>; [[ὑπέρ ἥμισυ]] = [[more than half]], ib.<span class="bibl">3.3.47</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">IV</span> of [[time]], [[beyond]], i.e. [[before]], [[earlier than]], ὁ ὑπέρ τὰ Μηδικὰ πόλεμος <span class="bibl">Th.1.41</span>; ὑπέρ τὴν φθοράν <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ti.</span>23c</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">V</span> in some dialects, in sense A. 11.1,2, [[on behalf of]], ὑπέρ τὰν πόλιν <span class="title">SIG</span>437 (Delph., iii B. C.), al., cf. <span class="title">IG</span>42(1).109iv113 (Epid., iii B. C.), 5(2).438-40,442 (Megalop., ii B. C.), 42(1).380,665 (Epid., i A. D.), <span class="title">IPE</span>4.71.10 (Cherson., ii A. D.); in sense A. 111, [[concerning]], ἐπικράνθη μοι ὑπέρ ὑμᾶς <span class="bibl">[[LXX]] <span class="title">Ru.</span>1.13</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">C</span> WITH DAT., only Arc., μαχόμενοι ὑπέρ τᾷ τᾶς πόλιος ἐλευθερίᾳ = [[fight]]ing for . ., IG5(2).16 (Tegea, iii B. C.). </span><span class="sense"><span class="bld">D</span> POSITION: [[ὑπέρ]] may follow its Subst., but then by anastrophe becomes [[ὕπερ]], <span class="bibl">Il.5.339</span>, <span class="bibl">Od.19.450</span>, al., <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>1444</span>, etc. </span><span class="sense"><span class="bld">E</span> AS ADV., [[over-much]], [[above measure]], ὑπὲρ μὲν ἄγαν <span class="bibl">E.<span class="title">Med.</span> 627</span> (lyr.); also written [[ὑπεράγαν]], <span class="bibl">Str.3.2.9</span>, <span class="bibl">Ael.<span class="title">NA</span>3.38</span>, etc.; cf. [[ὑπέρφευ]]: as a predicate, διάκονοι Χριστοῦ εἰσι; [[ὑπὲρ ἐγώ]] [[I am]] [[more]] [than they], <span class="bibl"><span class="title">2 Ep.Cor.</span>11.23</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">F</span> IN COMPOS. [[ὑπέρ]] signifies [[over]], [[above]], in all relations, e. g., </span><span class="sense"><span class="bld">1</span> of [[place]], [[over]], [[beyond]], as in [[ὑπεράνω]], [[ὑπέργειος]], [[ὑπερβαίνω]], [[ὑπερπόντιος]]. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> of doing a thing [[for]] or [[in defence of]], as in [[ὑπερμαχέω]], [[ὑπερασπίζω]], [[ὑπεραλγέω]]. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[above measure]], as in [[ὑπερήφανος]], [[ὑπερφίαλος]].</span>

|btext=<i>adv. et prép.</i><br /><b>A.</b> <i>adv.</i> au-dessus : ὑπὲρ μὲν [[ἄγαν]] EUR beaucoup trop;<br /><b>B.</b> <i>prép. avec le gén. et l'acc.</i> au-dessus de, sur;<br />• GÉN. : <b>I.</b> au-dessus de :<br /><b>1</b> [[sur]] <i>sans mouv.</i> : ἕστηκε [[ξύλον]] [[αὖον]] ὑπὲρ αἴης au-dessus du sol, <i>càd</i> émergeant du sol se dresse une tige sèche ; ὑπὲρ γῆς <i>c.</i> ἐπὶ γῆς sur la terre ; Σικελοὶ οἱ ὑπὲρ τῶν ἄκρων THC ceux des Sicules qui occupaient les hauteurs ; [[πασάων]] δ’ [[ὕπερ]] [[ἥγε]] [[κάρη]] [[ἔχει]] OD elle dépasse toutes les autres de la tête ; ὑπὲρ πόλιος [[ἦα]] [[κιών]] OD j'étais dans ma marche sur les hauteurs qui dominent la ville ; <i>avec mouv.</i> au-dessus de, par-dessus : [[κῦμα]] νηὸς ὑπὲρ τοιχῶν καταβήσεται IL le flot se précipite par-dessus les parois du vaisseau ; τοξεύειν ὑπὲρ τῶν [[πρόσθεν]] XÉN lancer des flèches par-dessus les rangs de devant;<br /><b>2</b> par-dessus, de l'autre côté, du delà de : [[τηλοῦ]] ὑπὲρ πόντου OD loin au delà de la mer (<i>cf. infra [[ὑπέρ]] avec l'acc.</i>);<br /><b>3</b> <i>en gén.</i> au delà, plus loin (dans l'intérieur d'un pays) : [[Αἰθιοπία]] ἡ ὑπὲρ Αἱγύπτου THC l'Éthiopie au-dessus (ou au delà) de l'Égypte;<br /><b>II.</b> [[pour]] :<br /><b>1</b> pour la défense de (<i>sens qui se rattache au préc., l'idée de défense impliquant celle de combattants qui couvrent de leurs bras ou de leur armure un compagnon d'armes, ou de retranchements une ville assiégée ; cf. une relation d'idées semblable pour</i> [[ἀμφί]], [[περί]], [[πρό]]) : [[τεῖχος]] τειχίσασθαι [[νεῶν]] [[ὕπερ]] IL <i>ou</i> ποιήσασθαι IL établir un retranchement pour protéger le camp, pour le camp ; ἀντιστῆναι ὑπὲρ γῆς SOPH défendre le pays ; μάχεσθαι [[ὑπέρ]] τινος PLAT combattre pour qqn <i>ou</i> qch ; <i>p. anal.</i> λέγειν [[ὑπέρ]] τινος XÉN parler en faveur de qqn, pour qqn (<i>v. ci-dessous II.2 un autre sens</i>) ; θύειν [[ὑπέρ]] τινος XÉN offrir un sacrifice en faveur de qqn;<br /><b>2</b> [[à la place de]], [[au nom de]] : λέγειν [[ὑπέρ]] τινος XÉN parler pour qqn, au nom de qqn ; προλέγειν [[ὑπέρ]] τινος XÉN annoncer au nom de qqn ; <i>chez les écriv. réc. c.</i> [[ἀντί]];<br /><b>3</b> à cause de : εὐδαιμονίζειν τινὰ [[ὑπέρ]] τι XÉN estimer qqn heureux à cause de qch ; φοβεῖσθαι <i>ou</i> δεδιέναι [[ὑπέρ]] τινος SOPH être inquiet, soucieux pour qqn <i>ou</i> qch ; θαρρεῖν [[ὑπέρ]] τινος XÉN être sans inquiétude pour qqn ; ἀγανακτεῖν [[ὑπέρ]] τινος PLAT être hors de soi à cause de qqn ; στένειν [[ὑπέρ]] τινος ESCHL gémir de qch ; [[δίκην]] [[δοῦναι]] [[ὑπέρ]] τινος ATT être puni pour qch ; [[δίκην]] [[λαβεῖν]] [[ὑπέρ]] τινος ATT punir pour qch ; [[νῦν]] ὑπὲρ πάντων [[ἀγών]] ESCHL maintenant il s'agit d'un combat pour le tout ; φιλονεικεῖν [[ὑπέρ]] τινος ISOCR aimer à se quereller pour qch ; ἀμφισβητεῖν [[ὑπέρ]] τινος ISOCR être en dissentiment pour qch;<br /><b>4</b> [[au sujet de]] : ὅθ’ ὑπὲρ [[σέθεν]] αἴσχε’ [[ἀκούω]] IL lorsque j'entends des diffamations sur ton compte ; διαλέγεσθαι [[ὑπέρ]] τινος PLAT discourir de qch ; βουλεύεσθαι [[ὑπέρ]] τινος ATT délibérer sur qch;<br /><b>III.</b> au delà de, par-dessus, plus loin que, plus que, mieux que;<br />• ACC. : <b>I.</b> [[au delà de]] <i>avec mouv.</i> : ὑπὲρ ὦμον ἤλυθ’ ἀκωκὴ ἔγχεος IL la pointe de la javeline arriva au-dessus de l'épaule (sans l'atteindre) ; ὑπὲρ οὐδὸν [[ἐβήσετο]] δώματος [[εἴσω]] OD il franchit le seuil et entra dans la maison ; ἀποπλαγχθέντες ὑπὲρ [[μέγα]] [[λαῖτμα]] θαλάσσης OD ballottés au delà du grand gouffre de la mer ; ὑπὲρ πόντον [[ἐλθεῖν]] ESCHL aller au delà de la mer, traverser la mer ; <i>avec idée de temps</i> ὑπὲρ τὸν Τιθωνὸν [[ζῆν]] LUC vivre plus longtemps que Tithônos ; ὁ ὑπὲρ τὰ Μηδικὰ [[πόλεμος]] THC la guerre d'avant les guerres Médiques ; ὑπὲρ τὰ στρατεύσιμα ἔτη γεγονώς XÉN au delà de l'âge où l'on est soumis au service militaire;<br /><b>II.</b> au-dessus de : πρυμνὸν [[ὕπερ]] θέναρος IL au-dessus du poignet ; οὔθ' ὕπὲρ γῆν οὔθ' ὑπὸ γῆν PLUT ni sur terre, ni sous terre ; εἴ τι ὑπὲρ τὴν [[ἑαυτοῦ]] φύσιν ἀκούει THC s'il entend dire qch qui dépasse sa portée, ce qu'il est capable de faire lui-même ; ὑπὲρ δύναμιν THC au-dessus des forces ; ὑπὲρ ἐλπίδα SOPH au delà de l'attente ; ὑπὲρ ἄνθρωπον φρονεῖν XÉN avoir des sentiments qui dépassent la nature humaine, <i>càd</i> trop ambitieux ; ὑπὲρ αἶσαν IL au-dessus <i>ou</i> au delà de ce qui convient ; ὑπὲρ μοῖραν IL au-dessus du sort, <i>càd</i> contre la décision du sort ; ὑπὲρ ὅρκια IL contre le serment ; ὑπὲρ θεόν contre la volonté de la divinité;<br />REM. <b>I.</b> ὑπὲρ <i>se place qqf en poésie après son rég. ; il s'accentue alors</i> [[ὕπερ]];<br /><b>II.</b> <i>En composition</i>, [[ὑπέρ]] <i>marque</i> :<br /><b>1</b> l'idée de « au-dessus », v. [[ὑπεραίρω]], [[ὑπεράνω]];<br /><b>2</b> l'idée de « au delà », v. [[ὑπερβαίνω]], [[ὑπερβάλλω]];<br /><b>3</b> l'idée de « protection » ; v. [[ὑπερμαχέω]], [[ὑπεραπολογέομαι]];<br /><b>4</b> l'idée de « au delà de la mesure », v. [[ὑπεράγαν]], [[ὑπέραισχρος]].<br />'''Étymologie:''' cf. <i>lat.</i> [[super]].

|txtha=(cf. English up, [[over]], etc.), Latin super, [[over]], a preposition, [[which]] stands [[before]] [[either]] the genitive or the accusative according as it is used to [[express]] the [[idea]] of [[state]] and [[rest]] or of [[motion]] [[over]] and [[beyond]] a [[place]]. I. [[with]] the genitive; cf. Winer's Grammar, 382 f (358f).<br /><b class="num">1.</b> [[properly]], of [[place]], i. e. of [[position]], [[situation]], [[extension]]: [[over]], [[above]], [[beyond]], [[across]]. In [[this]] [[sense]] it does [[not]] [[occur]] in the N. T.; [[but]] [[there]] it [[always]], [[though]] joined to [[other]] classes of words, has a tropical [[signification]] [[derived]] from its [[original]] [[meaning]].<br /><b class="num">2.</b> equivalent to Latin pro, for, i. e. for [[one]]'s [[safety]], for [[one]]'s [[advantage]] or [[benefit]] ([[one]] [[who]] does a [[thing]] for [[another]], is conceived of as [[standing]] or bending '[[over]]' the [[one]] whom he would [[shield]] or [[defend]] (cf. Winer's Grammar, as [[above]])): προσεύχεσθε [[ὑπέρ]] τῶν ..., T Tr marginal [[reading]] WH [[περί]] ([[see]] 6 [[below]])); L Tr WH marginal [[reading]] ([[see]] 6 [[below]]); (L Tr marginal [[reading]] WH [[text]]), 9; [[εὔχομαι]], R G T Tr [[text]] WH marginal [[reading]]); [[after]] [[δέομαι]], [[δέησις]], [[προσευχή]], L T Tr WH [[περί]] ([[see]] 6 [[below]])); [[εἶναι]] [[ὑπέρ]] τίνος (opposed to [[κατά]] τίνος), to be for [[one]] i. e. to be on [[one]]'s [[side]], to favor and [[further]] [[one]]'s [[cause]], τό [[ὑπέρ]] τίνος [[that]] [[which]] is for [[one]]'s [[advantage]], [[ἀναθάλλω]] and [[φρονέω]], at the [[end]]); [[ἐντυγχάνω]] and [[ὑπερεντυγχάνω]], R G, 27,34; [[λέγω]], R WH [[text]] ([[see]] 6 [[below]]); μερίμνω, ἀγρύπνω, [[ἀγωνίζομαι]] ἐν ταῖς προσευχαῖς, [[πρεσβεύω]], [[ζῆλος]], ); [[πόνος]], G L T Tr WH); [[σπουδή]], [[διάκονος]], ἀρχειρεα καθίστασθαι, [[τήν]] ψυχήν τιθέναι ([[ὑπέρ]] τίνος), in [[order]] to [[avert]] [[ruin]], [[death]], etc., from [[one]], τό [[αἷμα]] [[αὐτοῦ]] ἐκχύνειν, [[passive]], L T Tr WH ([[see]] 6 [[below]]); WH [[reject]] the [[passage]]); ἀπολέσθαι, ἀποθνῄσκειν, L T Tr WH); T Tr WH [[text]] [[περί]] ([[see]] 6 [[below]]); L T Tr WH [[text]]); γεύεσθαι θανάτου, σταυρωθῆναι, L [[text]] Tr marginal [[reading]] WH marginal [[reading]] [[περί]] ([[see]] 6 [[below]])); (of God giving up his Song of Solomon, παραδιδόναι τινα ἑαυτόν, διδόναι ἑαυτόν, [[ἀντίλυτρον]], τό [[σῶμα]] [[αὐτοῦ]] διδόναι, [[passive]], WH [[reject]] the [[passage]]), cf. [[τυθῆναι]] (θυθῆναι, [[see]] [[θύω]], at the [[beginning]]), [[παθεῖν]], R G WH marginal [[reading]]; 4:1 R G); ἁγιάζειν ἑαυτόν, [[ὑπέρ]], [[like]] the Latin pro and [[our]] for, comes to [[signify]]<br /><b class="num">3.</b> in the [[place]] of, [[instead]] of ([[which]] is [[more]] [[precisely]] expressed by [[ἀντί]]; [[hence]], the [[two]] prepositions are interchanged by Irenaeus, adv. haer. 5,1, τῷ ἰδίῳ αἵματι λυτρωσαμένου [[ἡμᾶς]] τοῦ κυρίου [[καί]] δόντος [[τήν]] ψυχήν [[ὑπέρ]] τῶν ἡμετέρων ψυχῶν [[καί]] [[τήν]] σάρκα [[τήν]] [[ἑαυτοῦ]] [[ἀντί]] τῶν ἡμετέρων σαρκῶν): [[ἵνα]] [[ὑπέρ]] [[σου]] μοι διακονῇ, [[ὑπέρ]] τῶν νεκρῶν βαπτίζεσθαι ([[see]] [[βαπτίζω]], at the [[end]]), L [[text]] Tr [[text]] WH [[text]]); in expressions [[concerning]] the [[death]] of Christ: [[εἷς]] [[ὑπέρ]] πάντων ἀπέθανεν (for the [[inference]] is [[drawn]] [[ἄρα]] οἱ πάντες [[ἀπέθανον]], i. e. [[all]] are reckoned as [[dead]]), [[ὑπέρ]], [[see]] Meyer and Van Hengel on Philemon, the passages cited; Wieseler on Trench, Synonyms, § lxxxii.; Winer's Grammar, 383 (358) [[note]].) Since [[anything]], [[whether]] of an [[active]] or [[passive]] [[character]] [[which]] is undertaken on [[behalf]] of a [[person]] or [[thing]], is undertaken 'on [[account]] of' [[that]] [[person]] or [[thing]], [[ὑπέρ]] is used<br /><b class="num">4.</b> of the impelling or [[moving]] [[cause]]; on [[account]] of, for the [[sake]] of, [[any]] [[person]] or [[thing]]: [[ὑπέρ]] τῆς τοῦ κόσμου ζοης, to [[procure]] (true) [[life]] for [[mankind]], to do or [[suffer]] [[anything]] [[ὑπέρ]] τοῦ ὀνόματος Θεοῦ, Ἰησοῦ, τοῦ κυρίου: πάσχειν [[ὑπέρ]] τοῦ Χριστοῦ, [[ὑπέρ]] τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ, στενοχωριαι [[ὑπέρ]] τοῦ Χριστοῦ, [[ὑπέρ]] etc. [[here]] [[with]] εὐδοκῶ); ἀποθνῄσκειν [[ὑπέρ]] Θεοῦ, Ignatius ad Romans 4 [ET]. examples [[with]] a genitive of the [[thing]] are, [[ὑπέρ]] τῆς εὐδοκίας, to [[satisfy]] (his) [[good]]-[[pleasure]], δοξάζειν, εὐχαριστεῖν [[ὑπέρ]] τίνος (genitive of the [[thing]]), [[ὑπέρ]] πάντων, for [[all]] favors, ἐυηξαρίστειν [[ὑπέρ]] [[with]] a genitive of the [[person]], L T Tr WH [[περί]] ([[see]] 6 [[below]])); ἀγῶνα ἔχειν [[ὑπέρ]] [[with]] a genitive of the [[person]] L T Tr WH ([[see]] 6 [[below]]); [[ὑπέρ]] (τῶν) ἁμαρτιῶν (or ἀγνοημάτων), to [[offer]] sacrifices, L T Tr WH [[περί]] ([[see]] 6 [[below]])); ἀποθανεῖν, of Christ, ἑαυτόν [[δοῦναι]], R WH [[text]] ([[see]] 6 [[below]]).<br /><b class="num">5.</b> Like the Latin super (cf. Klotz, HWB, d. Latin Spr. ii, p. 1497b; (Harpers' Latin Dict. [[under]] the [[word]], II. B. 2b.)), it [[frequently]] refers to the [[object]] [[under]] [[consideration]], [[concerning]], of, as respects, [[with]] [[regard]] to (cf. Buttmann, § 147,21); examples from [[secular]] authors are given in Winer's Grammar, 383 (358f)); so [[after]] καυχᾶσθαι, [[καύχημα]], [[καύχησις]] (R. V. on [[behalf]] of): L T Tr WH εγ((or εν() καυχᾶσθαι); φυσιουσθαι, [[φυσιόω]], 2at the [[end]])); [[ἐλπίς]], ἀγνοεῖν, 8 ([[here]] L T Tr WH marginal [[reading]] [[περί]] ([[see]] 6 [[below]])); φρονεῖν, ἐρωτᾶν, κράζειν, to [[proclaim]] [[concerning]], παρακαλεῖν, G L T Tr WH ([[see]] 6 [[below]])); [[after]] [[εἰπεῖν]], L T Tr WH ([[see]] 6 [[below]]); (so [[after]] verbs of [[saying]], [[writing]], etc., [[εἴτε]] [[ὑπέρ]] Τίτου, [[whether]] [[inquiry]] be made [[about]] [[Titus]], [[ὑπέρ]] [[τούτου]], [[concerning]] [[this]], [[ὑπέρ]] and [[περί]] are [[confounded]] (cf. Winer's Grammar, 383 (358) [[note]]; § 50,3; Buttmann, § 147,21; Kühner, § 435, I:2e.; Meisterhans, § 49,12; [[also]] Wieseler or Ellicott on Galatians, as [[below]]; Meyer on [[περί]], the [[passage]] cited δ.)); [[this]] occurs in the [[following]] passages: [[ὑπέρ]] ἐκ περισσοῦ or [[ὑπέρ]] ἐκπερισσοῦ, [[see]] [[ὑπερεκπερισσοῦ]].) II. [[with]] the accusative (cf. Winer's Grammar, § 49, e.); [[over]], [[beyond]], [[away]] [[over]]; [[more]] [[than]];<br /><b class="num">1.</b> [[properly]], of the [[place]] '[[over]]' or '[[beyond]]' [[which]], as in the Greek writings from Homer down; [[not]] [[thus]] used in the N. T., [[where]] it is [[always]]<br /><b class="num">2.</b> [[metaphorically]], of the [[measure]] or [[degree]] exceeded (cf. Buttmann, § 147,21);<br /><b class="num">a.</b> [[universally]]: [[εἶναι]] [[ὑπέρ]] τινα, to be [[above]] i. e. [[superior]] to [[one]], τό [[ὄνομα]] τό [[ὑπέρ]] [[πᾶν]] [[ὄνομα]] [[namely]], ὄν, the [[name]] [[superior]] to [[every]] ([[other]]) [[name]], κεφαλήν [[ὑπέρ]] πάντα [[namely]], οὖσαν, the [[supreme]] [[head]] or [[lord]] (A. V. [[head]] [[over]] [[all]] things), [[ὑπέρ]] [[δοῦλον]] [[ὄντα]], [[more]] [[than]] a [[servant]], [[more]] [[than]] (R. V. [[beyond]]), [[ὑπέρ]] πάντα, [[above]] (i. e. [[more]] and greater [[than]]) [[all]], [[ὑπέρ]] [[τήν]] λαμπρότητα τοῦ ἡλίου, [[above]] (i. e. [[surpassing]]) the [[brightness]] of the [[sun]], [[more]] (to a greater [[degree]]) [[than]], φιλεῖν τινα [[ὑπέρ]] τινα, [[beyond]], [[ὑπέρ]] ὁ δύνασθε, [[beyond]] [[what]] ye are [[able]], [[beyond]] [[your]] [[strength]], Winer's Grammar, 590 (549)); [[also]] [[ὑπέρ]] δύναμιν, [[κατά]] δύναμιν (as in [[Homer]], Iliad 3,59 κατ' Αισαν, ὀυδ' [[ὑπέρ]] Αισαν, cf. 6,487; 17,321. 327), L T Tr WH [[παρά]] δύναμιν).<br /><b class="num">b.</b> [[with]] words implying [[comparison]]: προκόπτειν, ή῾ττασθαι, Winer's Grammar, § 49e.), ([[πλεονάζω]], 1Esdr. 8:72; [[περισσεύω]], ὑπερβάλω, [[than]], Winer's Grammar, § 35,2; (Buttmann, § 147,21).<br /><b class="num">c.</b> [[ὑπέρ]] is used adverbially; as, [[ὑπέρ]] [[ἐγώ]] (L [[ὑπερεγώ]] (cf. Winer's Grammar, 46 (45)), WH [[ὑπέρ]] [[ἐγώ]] (cf. Winer's Grammar, § 14,2Note)), [[much]] [[more]] (or in a [[much]] greater [[degree]]) I, Kypke at the [[passage]]; Winer's Grammar, 423 (394). (For [[ὑπέρ]] [[λίαν]] [[see]] [[ὑπερλίαν]].) III. In Composition [[ὑπέρ]] denotes<br /><b class="num">1.</b> [[over]], [[above]], [[beyond]]: [[ὑπεράνω]], [[ὑπερέκεινα]], [[ὑπερεκτείνω]].<br /><b class="num">2.</b> [[excess]] of [[measure]], [[more]] [[than]]: [[ὑπερεκπερισσοῦ]], [[ὑπερνικάω]].<br /><b class="num">3.</b> [[aid]], for; in defense of: [[ὑπερεντυγχάνω]]. Cf. Viger. edition Hermann, p. 668; Fritzsche on Romans, vol. i., p. 351; (Ellicott on Ephesians 3:20).

|mltxt=[[ὑπέρ]], ΝΜΑ, και επικ. τ. [[ὑπείρ]] και [[λεσβιακός]] τ. ἴπερ και [[παμφυλιακός]] τ. ὐπάρ και αρκαδ. τ. [[ὁπέρ]] και βοιωτ. τ. [[οὗπερ]], Α<br />(δισύλλαβη [[πρόθεση]] που συντάσσεται με γεν., αιτ. και δοτ.) ΣΥΝΤΑΞΗ-ΣΗΜΑΣΙΑ: Ι. (με γεν.) δηλώνει: 1. (σχετικά με πρόσ. και πράγμ.) [[υπεράσπιση]], [[βοήθεια]] ή [[ωφέλεια]] (α. «[[αγώνας]] [[υπέρ]] βωμών και εστιών» β. «τελικά παραιτήθηκε [[υπέρ]] του γιου του» γ. «ἑκατόμβην ῥέξαι [[ὑπὲρ]] Δαναῶν», <b>Ομ. Ιλ.</b><br />δ. «νῦν [[ὑπὲρ]] πάντων [[ἀγών]]», <b>Αισχύλ.</b>)<br />II. (με αιτ., [[οπότε]] και δηλώνεται, [[είτε]] κυριολ. [[είτε]] μτφ., [[κυρίως]] το [[πράγμα]] [[πάνω]] και [[πέρα]] από το οποίο εκτείνεται [[κάτι]]) (με τοπ. σημ.) α) (στη νεοελλ. ως [[λόγιος]] τ.) [[πάνω]] από, [[υπεράνω]] (α. «οι ρωγμές εντοπίστηκαν [[υπέρ]] την θύραν» β. «[[ὑπὲρ]] Ἡρακλείας στήλας ἔξω κατοικοῦσι», <b>Πλάτ.</b>)<br />β) <b>μτφ.</b> [[παραπάνω]] από περισσότερο (α. «[[υπέρ]] το [[δέον]]» β. «ὐπὲρ τὸ βέλτιστον», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>φρ.</b> «τα [[υπέρ]] και τα [[κατά]]» — τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα, οι ευμενείς και οι δυσμενείς συνθήκες<br /><b>αρχ.</b><br />ΣΥΝΤΑΞΗ ΣΗΜΑΣΙΑ: Ι. (με γεν.) Α. (με τοπ. σημ.)<br /><b>1.</b> (σχετικά με [[στάση]] και με [[κίνηση]]) [[πάνω]] από, [[υπεράνω]] (α. «[[ὑπὲρ]] κεφαλῆς στῆναί τινι», <b>Ομ. Ιλ.</b><br />β. «ὅτι [[ὑπὲρ]] κεφαλῆς οἱ ἐγίνετο ὁ νεκρὸς διεξελαύνοντι», <b>Ηρόδ.</b><br />γ. «κῡμα νηὸς [[ὑπὲρ]] τοίχων καταβήσεται», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>2.</b> (αναφορικά με τη σχετική [[θέση]] χωρών ή τόπων) πιο [[πέρα]] από το εσωτερικό μιας χώρας, πιο [[μακριά]] από την [[ενδοχώρα]] («οἰκέοντες [[ὑπὲρ]] Ἁλικαρνησσοῦ μεσόγαιαν», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>3.</b> [[πέρα]], [[μακριά]] («ἐν Κρήτῃ εὐρείῃ τηλοῦ [[ὑπὲρ]] πόντου», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>4.</b> έξω, στ' ανοιχτά από κάποιο [[σημείο]] της ακτής («ναυμαχίην τὴν [[ὑπὲρ]] Μιλήτου γενομένην», <b>Ηρόδ.</b>)<br />Β. <b>μτφ.</b><br /><b>1.</b> χρησιμοποιείται προκειμένου να δηλωθεί αυτό που προσπαθεί να αποφύγει ή να αποκρούσει [[κανείς]] («ἱκέσιον λόγον δουλοσύνας ὕπερ», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>2.</b> εξαιτίας, [[ένεκα]] ενός πράγματος, μιας κατάστασης («[[ὑπὲρ]] τοῦ μηδένα... βιαίῳ θανάτῳ ἀποθνήσκειν», <b>Ξεν.</b>)<br /><b>3.</b> α) εν [[ονόματι]] κάποιου («[[ὑπέρ]] τινος ἀποκρίνεσθαι», <b>Πλάτ.</b>)<br />β) [[κατόπιν]] εντολής κάποιου («στρατηγῶν [[ὑπὲρ]] ἡμῶν», <b>Δημοσθ.</b>)<br /><b>4.</b> (σε όρκους και ικεσίες) δηλώνει τον αντιπρόσωπο ενός προσώπου («τῶν ὕπερ ἐνθάδ' ἐγὼ [[γουνάζομαι]] οὐ παρεόντων», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>5.</b> δηλώνει [[επίσης]] την [[εξουσία]], την [[αρχή]] που ασκεί [[κάποιος]] [[πάνω]] σε [[κάτι]] («[[ὑπὲρ]] τῆς Ἀσίας στρατηγήσας», <b>Δημοσθ.</b>)<br /><b>6.</b> σχετικά με κάποιον ή και [[εναντίον]] κάποιου («[[ὑπὲρ]] [[σέθεν]] αἴσχε' [[ἀκούω]]». <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>7.</b> στο όνομα ενός θεού («[[ὑπὲρ]] ξενίου λίσσεται [[ὔμμε]]», <b>Ανθ. Παλ.</b>)<br />II. (με αιτ.) Α. 1. (με τοπ. σημ.) (με ρ. κινήσεως) [[πάνω]] από [[κάτι]] («[[ὑπὲρ]] ὦμον ἤλυθ' [[ἀκωκή]]», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>2.</b> (με χρον. σημ.) [[πριν]] («ὁ [[ὑπὲρ]] τὰ Μηδικὰ [[πόλεμος]]», <b>Θουκ.</b>)<br />Β. <b>μτφ.</b><br /><b>1.</b> (για [[παράβαση]]) [[εναντίον]], [[κατά]] («[[ὑπέρ]] μοῑραν», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>2.</b> (για αριθμούς ή για ποσά) περισσότερο από («[[ὑπὲρ]] [[τεσσεράκοντα]] ἄνδρας», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>3.</b> εκ μέρους κάποιου («[[ὑπὲρ]] τὰν πόλιν», <b>επιγρ.</b>)<br />III. (με δοτ.) προστατεύοντας, υπερασπίζοντας κάποιον ή [[κάτι]] («μαχόμενοι [[ὑπὲρ]] τᾷ πόλιος ἐλευθερίᾳ», <b>επιγρ.</b>)<br />IV. διάφορες άλλες χρήσεις: 1. (<b>ως επίρρ.</b>) [[πάρα]] πολύ, υπέρμετρα, υπερβολικά («[[ὑπὲρ]] μὲν [[ἄγαν]]», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>2.</b> ως [[κατηγορούμενο]] («διάκονοι Χριστοῦ εἰσι; [[ὑπὲρ]] ἐγώ», ΚΔ)<br /><b>3.</b> (σε φρ.) α) «[[ὑπὲρ]] ἡμᾶς» — [[πέρα]] από τις δυνατοτότητές μας (<b>Πλάτ.</b>)<br />β) «τα ὐπὲρ κεφαλῆς» — τόποι που βρίσκονται σε μεγάλο ύψος (<b>Ξεν.</b>)<br />ΘΕΣΗ: συν. προτάσσεται, [[αλλά]] μπορεί και να επιτάσσεται, να υπάρχει [[δηλαδή]] [[αναστροφή]], [[οπότε]] όμως επέρχεται [[αναβιβασμός]] του τόνου («πρυμνὸν ὕπερ θέναρος», <b>Ομ. Ιλ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η [[πρόθεση]] [[ὑπέρ]] ανάγεται στον ΙΕ τ. <i>uper</i>(<i>i</i>) «[[πάνω]], [[προς]] τα [[πάνω]]» και συνδέεται με: αρχ. ινδ. <i>upari</i>, λατ. <i>super</i> (<b>πρβλ.</b> γαλλ. <i>sur</i>, αγγλ. <i>super</i>-), αβεστ. <i>upairi</i>, αρμ. <i>ver</i>-, αρχ. άνω γερμ. <i>ubir</i> (<b>πρβλ.</b> γερμ. <i>uber</i>). Η [[οικογένεια]] αυτή έχει προέλθει από την [[πρόθεση]] <i>ὑπό</i> «[[κάτω]] από» μέσω μιας σημ. «από [[κάτω]] [[προς]] τα [[πάνω]]» (<b>βλ.</b> και λ. <i>υπό</i>). Η [[πρόθεση]] [[ὑπέρ]], [[τέλος]], απαντά ως πρώτο συνθετικό σε μεγάλο αριθμό λ. (<b>βλ. λ.</b> <i>υπερ</i>-)].