3,270,341
edits
m (Text replacement - "(*UTF)(*UCP)(Moy.<\/b><\/i> )([\p{Greek}]+)μαι " to "$1$2μαι ") |
|||
(9 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=katateino | |Transliteration C=katateino | ||
|Beta Code=katatei/nw | |Beta Code=katatei/nw | ||
|Definition= | |Definition=<span class="bld">A</span> fut. -τενῶ E.''IA''336: aor. -έτεινα (v. infr.):—[[stretch]], [[draw tight]], κατὰ δ' ἡνία τεῖνεν ὀπίσσω Il.3.261, 311; κ. χαλινούς [[Herodotus|Hdt.]]4.72; <b class="b3">κ. τὰ ὅπλα</b> [[draw]] the cables [[taut]], Id.7.36; τὰ νεῦρα εἰς τὸ ἐξόπισθεν κ. Pl.''Ti.''84e.<br><span class="bld">2</span> [[stretch for the purpose of setting]] a bone, Hp.''Fract.'' 15:—also Med., ib.5:—Pass., <b class="b3">μῦς κατατεταμένος</b> ib.8.<br><span class="bld">3</span> [[rack]], [[torture]], κατατεινόμενος ὑπὸ τῆς βασάνου προσωμολόγησε D.48.18, cf. Ael. ''Fr.''176; κατατείνειν ταῖς κολάσεσι Id.''Fr.''279: metaph., κ. τὴν ψυχήν Id.''Fr.''60; κατέτεινέ με διηγούμενος Lib.''Decl.''33.25; κατατείνεσθαι ὑπὸ ποδάγρας Phylarch.40 J., cf. ''AP''11.128 (Poll.).<br><span class="bld">4</span> [[stretch out]] or [[draw in a straight line]], <b class="b3">κατέτεινε σχοινοτενέας ὑποδέξας διώρυχας</b>, i.e. he marked out the ditches by drawing straight lines, [[Herodotus|Hdt.]]1.189; <b class="b3">δόλιχον κ. τοῦ λόγου</b> [[make a very long]] speech, [[Plato|Pl.]]''[[Protagoras|Prt.]]'' 329b; <b class="b3">μακρὸν λόγον, πολλοὺς καὶ μακροὺς ἐλέγχους</b>, Phlp.''in APr.''262.10, ''in APo.''243.19; φεύγουσι κατατείναντες τὴν κέρκον [[Aristotle|Arist.]]''[[Historia Animalium|HA]]''629b35:—Pass., [[extend throughout]], Id.''PA''650a29.<br><span class="bld">5</span> Pass., to [[be tightly bound]], ὑπὸ δεσμοῦ Plu.''Luc.''24.<br><span class="bld">6</span> [[stretch on the ground]], [[lay at full length]], [ὁ ἐλέφας] τοὺς φοίνικας κ. ἐπὶ τῆς γῆς [[Aristotle|Arist.]]''[[Historia Animalium|HA]]''610a24; κ. τινὰς ἐπὶ τοὔδαφος Plu. ''Publ.''6:—Pass., to [[be extended over]] a space, ἐπὶ γῆν Pl.''Ti.''58e; <b class="b3">πρὸς γῆν πᾶν τὸ σῶμα</b> ib.92a; σκέλη ἐπὶ τῇ γῇ -τεταμένα Arist.''IA''713a19.<br><span class="bld">7</span> metaph., [[strain]], [[exert]], κ. τὴν ῥώμην ὅλην Plb.21.34.7 ([[si vera lectio|s. v.l.]]):—Pass., to [[be strained]], <b class="b3">μᾶλλον, ἧττον-τείνεσθαι</b>, Pl.''Ti.''63c, <b class="b3">λόγοι κατατεινόμενοι</b> words [[of hot contention]], [[Euripides|E.]]''[[Hecuba|Hec.]]''130 (anap.); δρόμημα συνεχῶς -τεταμένον [[Aristotle|Arist.]]''[[Historia Animalium|HA]]''629b19; <b class="b3">κ. τῷ προσώπῳ</b> [[strain]] with the muscles of [[one's]] face, Plu.''Ant.''77; cf. infr. 11.2.<br><span class="bld">b</span> [[overwork]], τοὺς γεωργούς ''PTeb.'' 61b197 (ii B.C.).<br><span class="bld">II</span> intr., [[extend]] or [[run straight towards]], τάφρον -τείνουσαν ἐκ τῶν Ταυρικῶν ὀρέων ἐς τὴν Μαιῆτιν λίμνην [[Herodotus|Hdt.]]4.3, cf. 9.15; <b class="b3">γῆ κ. πρὸς ἑσπέρην ἐπὶ ποταμὸν Ἀγγίτην</b> it [[stretches]] westward up to... Id.7.113, cf. 4.19, X.''HG''4.4.7: abs., [[extend]], ταύτῃ κ. [[Herodotus|Hdt.]]8.31.<br><span class="bld">b</span> [[extend downwards]], Plu.2.566d.<br><span class="bld">c</span> metaph., [[tend]], εἴς τι Metrod.''Fr.''6.<br><span class="bld">2</span> [[strive earnestly]], [[be vehement]], E.''IA''336; ἰσχυρῶς κ. X.''An.''2.5.30; opp. [[χαλάω]], [[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]'' 329c; <b class="b3">κ. ἡ ὀδύνη</b> [[varia lectio|v.l.]] for [[κατακτείνειε]] in Hp.''Fract.''43, cf. Gal.6.311: freq. in aor. part. with adverb. sense, [[with all one's force]] or [[might]], κατατείνας ἐρῶ [[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]'' 358d, cf. 367b; ὁ λέων τρέχει κ. [[Aristotle|Arist.]]''[[Historia Animalium|HA]]''629b18; ᾠχόμην κ. Luc.''Lex.''3; ὄρνεις κατατείνασαι ἐκπτήσονται Id.''Sat.''35. | ||
}} | }} | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=<i>f.</i> κατατενῶ;<br /><b>I.</b> <i>tr.</i> <b>1</b> tendre | |btext=<i>f.</i> κατατενῶ;<br /><b>I.</b> <i>tr.</i> <b>1</b> [[tendre fortement]] : [[ἡνία]] [[ὀπίσσω]] IL, <i>d'où abs.</i> κατατείνειν PLUT tirer fortement les rênes ; τὰ ὅπλα HDT tendre les câbles;<br /><b>2</b> allonger en tendant fortement (un muscle, <i>etc.</i>) ; κ. στρατιήν HDT étendre <i>ou</i> développer une armée ; <i>en mauv. part</i> allonger les membres par la torture, torturer;<br /><b>3</b> <i>fig.</i> tendre avec effort : λόγοι κατατεινόμενοι EUR paroles d'adversaires en discussion l'un avec l'autre;<br /><b>4</b> [[étendre sur le sol]];<br /><b>II.</b> <i>intr.</i> <b>1</b> s'étendre, se prolonger jusqu'à, <i>avec</i> [[ἐπί]] et l'acc. <i>ou</i> εἰς et l'acc.;<br /><b>2</b> se tendre, être tendu, <i>p. suite fig.</i> être excité, être violent <i>en parl. de désirs, de passions</i>;<br /><b>3</b> faire effort, avec un part. : κατατείνας [[ἐρῶ]] PLAT je ferai tous mes efforts pour dire… ; <i>abs.</i> faire effort;<br /><i><b>Moy.</b></i> [[κατατείνομαι]] faire effort.<br />'''Étymologie:''' [[κατά]], [[τείνω]]. | ||
}} | }} | ||
{{elnl | {{elnl | ||
|elnltext=κατα-τείνω met acc. spannen, strak aantrekken:; κ. χαλινούς de teugels aantrekken Hdt. 4.72.4; κ. τὰ ὅπλα de kabels spannen Hdt. 7.36.3; κατέτεινε... διώρυχας hij liet in een rechte lijn kanalen aanleggen Hdt. 1.189.3; κ. αὐτοὺς ἐπὶ τοὔδαφος hen languit op de grond leggen Plut. Publ. 6.4; pass.:; αἱ δεσμῷ κατατεινόμεναι (koeien) die strak met een touw worden vastgehouden Plut. Luc. 24.5; seks.:; ὄρρος κατατεινόμενος een stijve pik Aristoph. Lys. 965; geneesk. strekken, om een bot te zetten; Hp. Fract. 15; ook med.; overdr. onder spanning zetten:; τὸν δῆμον het volk strak houden Plut. Per. 15.1; pass.: λόγοι κατατεινόμενοι verhit debat Eur. Hec. 130; κατατεινομένη τῷ προσώπῳ met strak gezicht Plut. Ant. 77.4. uitrekken, uitbreiden:. δόλιχον κατατείνουσι τοῦ λόγου zij houden een heel lang verhaal Plat. Prot. 329b; κατατεινέσθαι ἐπὶ γῆν over de aarde verspreid worden Plat. Tim. 58e. intrans. zich uitstrekken:. γῆ κ. πρὸς ἑσπέρην de streek strekt zich naar het westen uit Hdt. 7.113.2. zich inspannen, aandringen:; οὔτ’ αὖ κατατενῶ λίαν ἐγώ en ik van mijn kant zal niet al te zeer insisteren Eur. IA 336; ἰσχυρῶς κατέτεινε hij drong hevig aan Xen. An. 2.5.30; ptc. aor. uit alle macht:. κατατείνας ἐρῶ ik zal mijn uiterste best doen te zeggen Plat. Resp. 358d; ᾠχόμην ψύττα κατατείνας ik ging er als een haas vandoor Luc. 46.3. | |elnltext=κατα-τείνω met acc. spannen, strak aantrekken:; κ. χαλινούς de teugels aantrekken Hdt. 4.72.4; κ. τὰ ὅπλα de kabels spannen Hdt. 7.36.3; κατέτεινε... διώρυχας hij liet in een rechte lijn kanalen aanleggen Hdt. 1.189.3; κ. αὐτοὺς ἐπὶ τοὔδαφος hen languit op de grond leggen Plut. Publ. 6.4; pass.:; αἱ δεσμῷ κατατεινόμεναι (koeien) die strak met een touw worden vastgehouden Plut. Luc. 24.5; seks.:; ὄρρος κατατεινόμενος een stijve pik Aristoph. Lys. 965; geneesk. strekken, om een bot te zetten; Hp. Fract. 15; ook med.; overdr. onder spanning zetten:; τὸν δῆμον het volk strak houden Plut. Per. 15.1; pass.: λόγοι κατατεινόμενοι verhit debat Eur. Hec. 130; κατατεινομένη τῷ προσώπῳ met strak gezicht Plut. Ant. 77.4. uitrekken, uitbreiden:. δόλιχον κατατείνουσι τοῦ λόγου zij houden een heel lang verhaal Plat. Prot. 329b; κατατεινέσθαι ἐπὶ γῆν over de aarde verspreid worden Plat. Tim. 58e. intrans. zich uitstrekken:. γῆ κ. πρὸς ἑσπέρην de streek strekt zich naar het westen uit Hdt. 7.113.2. zich inspannen, aandringen:; οὔτ’ αὖ κατατενῶ λίαν ἐγώ en ik van mijn kant zal niet al te zeer insisteren Eur. IA 336; ἰσχυρῶς κατέτεινε hij drong hevig aan Xen. An. 2.5.30; ptc. aor. uit alle macht:. κατατείνας ἐρῶ ik zal mijn uiterste best doen te zeggen Plat. Resp. 358d; ᾠχόμην ψύττα κατατείνας ik ging er als een haas vandoor Luc. 46.3. | ||
}} | |||
{{pape | |||
|ptext=([[τείνω]]),<br><b class="num">1</b> <i>[[anspannen]]</i>, τὰ ὅπλα, die Taue, Her. 7.36; κατέτεινε σχοινοτενέας ὑποδέξας διώρυχας, mit gespannten Seilen bezeichnete er die [[Gräben]], 1.189; Plat. <i>Tim</i>. 63c, 84e; <span class="ggns">Gegensatz</span> von [[χαλάω]], ohne [[Objekt]] [[scheinbar]] intr., [[ἐπειδὰν]] αἱ ἐπιθυμίαι παύσωνται κατατείνουσαι καὶ χαλάσωσι, wenn die [[Begierden]] [[aufhören]] <i>[[heftig]] zu sein, Rep</i>. I.329c; vgl. Arist. <i>H.A</i>. 9.44 ὁ [[λέων]] τρέχει κατατείνας καὶ οὐ πηδᾷ, wo man δρόμον [[ergänzt]], was [[sonst]] auch [[dabei]] steht; [[ψύττα]] κατατείνας Luc. <i>Lexiph</i>. 3; <i>epist. [[Saturn]]</i>. 35. – übertragen, δολιχὸν κατατείνειν τοῦ λόγου, <i>eine [[lange]] Rede [[halten]], [[ausführlich]] [[sprechen]]</i>, Plat. <i>Prot</i>. 329a; κατατείνας [[ἐρῶ]] τὸν ἄδικον βίον ἐπαινεῖν <i>Rep</i>. II.358d, vgl. 367b; Eur. σπουδαὶ δὲ λόγων κατατεινομένων [[ἦσαν]] ἴσαι πως <i>Hec</i>. 129, [[einander]] <i>entgegenstrebend</i>e [[Reden]]; Κλέαρχος [[ἰσχυρῶς]] κατέτεινεν Xen. <i>An</i>. 2.5.30; ῥώμην ὅλην εἴς τι, die [[ganze]] [[Kraft]] [[anspannen]] und auf [[Etwas]] <i>[[verwenden]]</i>, Poll. 22.17.7. – Auch von der [[Folter]], κατατεινόμενος ὑπὸ τῆς βασάνου ὡμολόγησε Dem. 48.18; Sp.; κατατεινόμενος ὑπὸ ποδάγρας, <i>[[gefoltert]]</i>, Ath. XII.536e.<br><b class="num">2</b> <i>niederspannen, niederziehen, [[niederdrücken]]</i>; Hippocr.; εἰς γῆν Plat. <i>Tim</i>. 58e.<br><b class="num">3 intr</b>., <i>sich [[wohin]] [[erstrecken]]</i>, γῆ κατατείνουσα ἐπὶ Ἀγγίτην Her. 7.113; κατέτεινε τὸ [[στρατόπεδον]] ἐς τὴν Πλαταιΐδα γῆν 9.15; Pol. 2.16.4, 3.101.2; Xen. <i>Hell</i>. 4.4.7; so auch pass., αἱ φλέβες κατατείνονται διὰ τοῦ μεσεντερίου Arist. <i>part. an</i>. 2.3.<br><b class="num">4 Pass</b>. <i>sich [[anstrengen]]</i>, Sp., bes. gegen [[Etwas]], Plut. <i>Ant</i>. 78, Themist. | |||
}} | }} | ||
{{elru | {{elru | ||
|elrutext='''κατατείνω:'''<br /><b class="num">1</b> [[натягивать]] ([[ἡνία]] [[ὀπίσσω]] Hom.; τὰ [[ὅπλα]], χαλινούς Her.; τὰ [[νεῦρα]] Plat.);<br /><b class="num">2</b> [[растягивать на дыбе]], [[пытать]]: κατατεινόμενος ὑπὸ τῆς βασάνου Dem. будучи допрошен под пыткой;<br /><b class="num">3</b> [[протягивать]], [[простирать]] (τὸ [[στρατόπεδον]] ἐς τὴν Πλαταιΐδα Her.);<br /><b class="num">4</b> [[вытягивать в длину]], [[выпрямлять]] (τὴν κέρκον Arst.);<br /><b class="num">5</b> [[растягивать]], [[делать длинным]] (πρὸς τὴν γῆν τὸ [[σῶμα]] κατατείνεσθαι Plut.): δολιχὸν κ. τοῦ λόγου Plat. произносить длинную речь; pass. распространяться, разливаться, растекаться (ἐπὶ γῆν Plat.);<br /><b class="num">6</b> [[повергать]], [[валить]] (τοὺς φοίνικας ἐπὶ τῆς γῆς Arst.; τινὰ ἐπὶ [[τοὔδαφος]] Plut.);<br /><b class="num">7</b> [[стягивать]], [[связывать]] (δεσμῷ Plut.);<br /><b class="num">8</b> [[протягивать]], [[проводить по прямой линии]] (διώρυχας Her.);<br /><b class="num">9</b> [[протягиваться]], [[простираться]], [[тянуться]] (ἐκ τῶν Ταυρικῶν οὐρέων εἰς τὴν Μαιῆτιν λίμνην Her.; διὰ τοῦ μεσεντερίου [[παράπαν]] Arst.);<br /><b class="num">10</b> [[вытягиваться]] (ὁ [[λέων]] τρέχει κατατείνας Arst.);<br /><b class="num">11</b> [[напрягать]] (τὴν ῥώμην ὅλην εἴς τι Polyb.): λόγοι κατατεινόμενοι Eur. речи спорящих, т. е. противоположные мнения; [[δρόμημα]] κατατεταμένον Arst. бег во всю прыть; κατατείνεσθαι ταῖς βελτίοσι (sc. κινήσεσιν) Plut. устремиться к лучшему;<br /><b class="num">12</b> [[напрягать все силы]]: ὁ [[Κλέαρχος]] [[ἰσχυρῶς]] κατέτεινεν Xen. Клеарх решительно настаивал; [[λέγω]] κατατείνας Plat. я решительно утверждаю. | |elrutext='''κατατείνω:'''<br /><b class="num">1</b> [[натягивать]] ([[ἡνία]] [[ὀπίσσω]] Hom.; τὰ [[ὅπλα]], χαλινούς Her.; τὰ [[νεῦρα]] Plat.);<br /><b class="num">2</b> [[растягивать на дыбе]], [[пытать]]: κατατεινόμενος ὑπὸ τῆς βασάνου Dem. будучи допрошен под пыткой;<br /><b class="num">3</b> [[протягивать]], [[простирать]] (τὸ [[στρατόπεδον]] ἐς τὴν Πλαταιΐδα Her.);<br /><b class="num">4</b> [[вытягивать в длину]], [[выпрямлять]] (τὴν κέρκον Arst.);<br /><b class="num">5</b> [[растягивать]], [[делать длинным]] (πρὸς τὴν γῆν τὸ [[σῶμα]] κατατείνεσθαι Plut.): δολιχὸν κ. τοῦ λόγου Plat. произносить длинную речь; pass. распространяться, разливаться, растекаться (ἐπὶ γῆν Plat.);<br /><b class="num">6</b> [[повергать]], [[валить]] (τοὺς φοίνικας ἐπὶ τῆς γῆς Arst.; τινὰ ἐπὶ [[τοὔδαφος]] Plut.);<br /><b class="num">7</b> [[стягивать]], [[связывать]] (δεσμῷ Plut.);<br /><b class="num">8</b> [[протягивать]], [[проводить по прямой линии]] (διώρυχας Her.);<br /><b class="num">9</b> [[протягиваться]], [[простираться]], [[тянуться]] (ἐκ τῶν Ταυρικῶν οὐρέων εἰς τὴν Μαιῆτιν λίμνην Her.; διὰ τοῦ μεσεντερίου [[παράπαν]] Arst.);<br /><b class="num">10</b> [[вытягиваться]] (ὁ [[λέων]] τρέχει κατατείνας Arst.);<br /><b class="num">11</b> [[напрягать]] (τὴν ῥώμην ὅλην εἴς τι Polyb.): λόγοι κατατεινόμενοι Eur. речи спорящих, т. е. противоположные мнения; [[δρόμημα]] κατατεταμένον Arst. бег во всю прыть; κατατείνεσθαι ταῖς βελτίοσι (''[[sc.]]'' κινήσεσιν) Plut. устремиться к лучшему;<br /><b class="num">12</b> [[напрягать все силы]]: ὁ [[Κλέαρχος]] [[ἰσχυρῶς]] κατέτεινεν Xen. Клеарх решительно настаивал; [[λέγω]] κατατείνας Plat. я решительно утверждаю. | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
Line 30: | Line 33: | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
|mdlsjtxt=fut. -τενῶ aor1 -έτεινα perf. -τέτᾰκα<br /><b class="num">I.</b> to [[stretch]] or [[draw]] [[tight]], Il., Hdt.; κ. τὰ ὅπλα to [[draw]] the cables [[taut]], Hdt.<br /><b class="num">2.</b> to [[stretch]] so as to [[torture]], Dem., etc.<br /><b class="num">3.</b> to [[stretch]] or [[draw]] in a [[straight]] [[line]], Hdt.<br /><b class="num">4.</b> to [[hold]] [[tight]] [[down]], Plut.<br /><b class="num">II.</b> intr. to [[stretch]] [[oneself]]: [[hence]],<br /><b class="num">1.</b> to [[extend]] or run [[straight]] [[towards]], Lat. tendere, Hdt., Xen.: absol. to [[extend]], Hdt.<br /><b class="num">2.</b> to [[strive]] [[against]], [[strive]] [[earnestly]], be [[vehement]], Eur., Xen.: aor1 [[part]]., with all one's [[might]], [[λέγω]] κατατείνας Plat. | |mdlsjtxt=fut. -τενῶ aor1 -έτεινα perf. -τέτᾰκα<br /><b class="num">I.</b> to [[stretch]] or [[draw]] [[tight]], Il., Hdt.; κ. τὰ ὅπλα to [[draw]] the cables [[taut]], Hdt.<br /><b class="num">2.</b> to [[stretch]] so as to [[torture]], Dem., etc.<br /><b class="num">3.</b> to [[stretch]] or [[draw]] in a [[straight]] [[line]], Hdt.<br /><b class="num">4.</b> to [[hold]] [[tight]] [[down]], Plut.<br /><b class="num">II.</b> intr. to [[stretch]] [[oneself]]: [[hence]],<br /><b class="num">1.</b> to [[extend]] or run [[straight]] [[towards]], Lat. tendere, Hdt., Xen.: absol. to [[extend]], Hdt.<br /><b class="num">2.</b> to [[strive]] [[against]], [[strive]] [[earnestly]], be [[vehement]], Eur., Xen.: aor1 [[part]]., with all one's [[might]], [[λέγω]] κατατείνας Plat. | ||
}} | }} |