πήνη: Difference between revisions

|Definition=ἡ,<br><span class="bld">A</span> [[thread on the bobbin]] in the [[shuttle]], [[woof]], and in plural, [[web]], [[Euripides|E.]]''[[Hecuba|Hec.]]''471 (lyr.), ''Ion''197 (lyr.).<br><span class="bld">II</span> [[bobbin]], [[spool]], AP6.160 (Antip. Sid.).

{{bailly

|btext=ης (ἡ) :<br />[[trame]], [[tissu]], [[toile]].<br />'''Étymologie:''' DELG étym. ignorée.

|elnltext=πήνη -ης, ἡ [[draad om een weefspoel]]; plur. [[weefsel]].

{{elru

|elrutext='''πήνη:''' ἡ<br /><b class="num">1</b> [[нить утка]], pl. [[ткань]] (πῆναι ἀνθόκροκοι Eur.);<br /><b class="num">2</b> [[веретено]] Anth.

|mltxt=ἡ, Α<br /><b>1.</b> ο [[μίτος]], το [[νήμα]] που τυλίγεται στο [[μασούρι]] της σαΐτας του αργαλειού, το [[υφάδι]] που διαπλέκεται με το [[στημόνι]] του υφάσματος που υφαίνεται<br /><b>2.</b> <b>στον πληθ.</b> <i>αἱ πήναι</i><br />το ύφασμα («ἐν δαιδαλέαισι ἀνθοκρόκοις πήναις», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>3.</b> το [[πηνίο]], το [[μασούρι]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Άγνωστης ετυμολ. Οι διάφορες συνδέσεις, που έχουν προταθεί, με: λατ. <i>[[pannus]]</i> «[[ράκος]]», γοτθ. <i>fana</i>, αρχ. άνω γερμ. [[fano]], γερμ. [[Fahne]] «[[κομμάτι]] υφάσματος» ή με ένα [[ρήμα]] με σημ. «[[γνέθω]]» (<b>βλ. λ.</b> [[πένομαι]]), προσκρούουν τόσο σε μορφολογικές όσο και σε σημασιολογικές δυσχέρειες].

|lsmtext='''πήνη:''' ἡ,<br /><b class="num">I.</b> [[κλωστή]] στην [[κουβαρίστρα]] ή στη σαΐτα του αργαλειού, [[υφάδι]], και στον πληθ., ο [[ιστός]], σε Ευρ.<br /><b class="num">II.</b> [[καλάμι]] ή [[μασούρι]], όπως το <i>πήνιον</i>, σε Ανθ.

{{ls

|lstext='''πήνη''': ἡ, ὡς τὸ [[πηνίον]], ὁ [[μίτος]] τοῦ καλαμίου («μασουρίου») τῆς κερκίδος ἢ «σαγίττας», τὸ ὑφάδι, καὶ ἐν τῷ πληθ., τὸ [[ὕφασμα]], Εὐρ. Ἑκάβ. 471, Ἴων 197. ΙΙ. τὸ καλάμιον ἢ «μασοῦρι», ὡς τὸ [[πηνίον]], Ἀνθ. Π. 6. 160. (Πρβλ. [[πῆνος]], [[πηνίον]], [[πηνίζομαι]], Πηνελόπεια· Λατ. [[pannus]]· Σλαβ. o-pon-a (velum)· Γοτθ. fana ([[ῥάκος]])· Ἀρχ. Γερμ. fano (linteum).)

|etymtx=Grammatical information: f.<br />Meaning: [[the thread of the woof]], [[wound around the bobbin; woof]] (E., AP); <b class="b3">πῆνος ὕφασμα</b> [[H]].<br />Derivatives: [[πηνίον]], Dor. <b class="b3">παν-</b>, n. [[spool with the thread reeled around it]] (Ψ 762, Thphr., AP), also metaph. of a kind of puppet (Ar. Fr. 377, Arist.); [[Πηνῖτις]] (<b class="b3">Παν-</b>), <b class="b3">-ίτιδος</b> f. "weaveress", surn. of Athena (Ael., AP), [[Πανίτης]] m. name of a Messenian (Hdt.; Redard 193 a. 211). Denominat. [[πηνίζομαι]], Dor. <b class="b3">πανί-σδομαι</b> (Theoc.), also w. <b class="b3">ἀνα-</b>, <b class="b3">ἀπο-</b>, <b class="b3">ἐκ-</b>, [[to reel]], [[to reel off]], [[from]] (com., Arist., Thphr.) with [[πήνισμα]] n. [[reeled wool]] (Ar. Ra. 1315 [parody of A. ], AP.).<br />Origin: IE [Indo-European] [788] <b class="b2">*pan</b>, [[pan-]] [[something woven]] (a from <b class="b2">*o</b> or <b class="b2">*h₂</b>?)<br />Etymology: With [[πήνη]], [[πῆνος]] are compared since Curtius and Fick some Lat. and Germ. words for [[(piece of) cloth]], [[piece]]: Lat. [[pannus]] ([[-nn-]] expressive?), Goth. OE [[fana]], OHG [[fano]] m., NHG [[Fahne]], all with IE a (Germ. also IE [[o]]) against [[ā]] in [[πήνη]]. As already the relations between [[pannus]] and the Germ. ords because of the form has been doubted (Ernout-Meillet), the connection with [[πήνη]] because of the also deviating meaning seems still more doubtful. Further connection with the verb for [[spin]] (s. [[πένομαι]]) is also quite hypothetic. -- Rich lit. and numerous details in WP. 2, 5, Pok. 788, W.-Hofmann s. [[pannus]]; cf. also Vasmer Russ.et.Wb. s. [[opóna]].

|mdlsjtxt=[[πήνη]], ἡ,<br /><b class="num">I.</b> the [[thread]] on the spool or [[shuttle]], the [[woof]], and in plural the web, Eur.<br /><b class="num">II.</b> the bobbin or spool, like [[πηνίον]], Anth.

|ftr='''πήνη''': {pḗnē}<br />'''Grammar''': f.<br />'''Meaning''': [[der auf die Spule gewickelte Faden des Einschlags]], [[Gewebe]] (E. in lyr., ''AP''); [[πῆνος]]· [[ὕφασμα]] H.<br />'''Derivative''': Davon [[πηνίον]], dor. παν-, n. [[Spule mit dem aufgehaspelten Garn]] (Ψ 762, Thphr., ''AP'' u.a.), auch übertr. von einer Art Puppe (Ar. ''Fr''. 377, Arist.); Πηνῖτις (Παν-), -ίτιδος f. "Weberin", Bein. der Athena (Ael., ''AP''), Πανίτης m. N. eines Messeniers (Hdt.; Redard 193 u. 211). Denominativum [[πηνίζομαι]], dor. [[πανίσδομαι]] (Theok.), auch m. ἀνα-, ἀπο-, ἐκ-, ‘haspeln, auf-, abhaspeln’ (Kom., Arist., Thphr. u.a.) mit [[πήνισμα]] n. [[gehaspelte Wolle]] (Ar. ''Ra''. 1315 [A. parodierend], ''AP'' u.a.).<br />'''Etymology''': Mit [[πήνη]], [[πῆνος]] werden seit Curtius und Fick einige lat. und germ. Wörter für [[Stück Zeug]], [[Tuch]], [[Lappen]] verglichen: lat. [[pannus]] (-''nn''- expressiv?), got. ags. ''fana'', ahd. ''fano'' m., nhd. ''Fahne'', alle mit idg. ''a'' (germ. auch idg. ''ŏ'') gegenüber ''ā'' in [[πήνη]]. Wenn schon die Verwandtschaft zwischen [[pannus]] und den germ. Wörtern wegen der Form in Zweifel gezogen worden ist (Ernout-Meillet), scheint die Heranziehung von [[πήνη]] wegen der ebenfalls abweichenden Bed. noch zweifelhafter. Weitere Beziehung zum. Verb für [[spinnen]] (s. [[πένομαι]]) ist auch ganz hypothetisch. — Reiche Lit. und zahlreiche Einzelheiten bei WP. 2, 5, Pok. 788, W.-Hofmann s. [[pannus]]; vgl. noch Vasmer Russ.et.Wb. s. ''opóna''.<br />'''Page''' 2,529-530