ὄλβιος: Difference between revisions

4,741 bytes added ,  15 November 2024
m
Text replacement - "E.''Hec.''" to "E.''Hec.''"
m (Text replacement - " sc. " to " ''sc.'' ")
m (Text replacement - "E.''Hec.''" to "E.''Hec.''")
 
(7 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=olvios
|Transliteration C=olvios
|Beta Code=o)/lbios
|Beta Code=o)/lbios
|Definition=ον <span class="bibl">Tz.<span class="title">H.</span>1.600</span>, but usually α, ον, as <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>13.4</span>, <span class="bibl">E.<span class="title">Alc.</span>452</span> (lyr.), <span class="bibl"><span class="title">Or.</span>1338</span> : ([[ὄλβος]]) : <span class="sense"><span class="bld">I</span> of persons, [[happy]], [[content]], [[blessed]], esp. with reference to [[worldly]] [[good]]s, οἶκον . . ἔναιον ὄλβιος ἀφνειόν <span class="bibl">Od.17.420</span>, cf. <span class="bibl">Il.24.543</span> (nowhere else in Il.), etc.; [[εὐδαίμων]] τε καὶ ὄ. <span class="bibl">Hes.<span class="title">Op.</span>826</span>; χρήμασι ὄ. <span class="bibl">Hdt.8.75</span>; μέγα ὄλβιος <span class="bibl">Id.6.24</span>; Πριάμου τοῦ μέγ' ὀλβίου <span class="bibl">E.<span class="title">Hec.</span>493</span>; τοῖς ὀλβίοις <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>941</span>; ὄ. δῶμα <span class="bibl">Pi.<span class="title">N.</span>9.3</span>; τὰν ὀλβίαν Κόρινθον <span class="bibl">Id.<span class="title">O.</span>13.4</span>; also of more than mere outward prosperity, <span class="bibl">Hdt.1.30</span>-<span class="bibl">2</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> generally, [[happy]], [[blessed]], ὄλβιον ξάνθαν ἐλάτηρα πώλων Alc.<span class="title">Supp.</span>8.14; ὄλβιε Ζεῦ <span class="bibl">A.<span class="title">Supp.</span>526</span> (lyr.); Διὶ ὀ. εὐχαριστήριον <span class="title">CIG</span>2017 (Thrac. Chers.), cf. <span class="title">JHS</span>25.56 (Cyzic.); ὄ. ὅστις ἰδών κτλ. <span class="bibl">Pi.<span class="title">Fr.</span>137.1</span>, cf. <span class="bibl">Emp.132</span>, <span class="bibl">S.<span class="title">El.</span>160</span> (lyr.), etc.: c. gen., ὄλβιαι ὀρχηθμοῦ <span class="title">AP</span>9.189; ὄλβιε καὶ ζωῆς, ὄλβιε καὶ θανάτου <span class="title">Epigr.Gr.</span>243.15 (Pergam.). </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> of things, used by Hom. (only in Od.) always in neut. pl., <b class="b3">θεοὶ δέ τοι ὄ. δοῖεν</b> [[may]] they [[give]] thee [[rich]] [[gift]]s, <span class="bibl">Od.8.413</span>; <b class="b3">φίλα δῶρα, τά μοι θεοὶ . . ὄ. ποιήσειαν</b> may they make them [[prosperous]], <span class="bibl">13.42</span> (also as adverb, τοῖσιν θεοὶ ὄ. δοῖεν ζωέμεναι [[happily]], <span class="bibl">7.148</span>); so in Hdt., πάντα μεγάλα . . καὶ ὄ. <span class="bibl">1.30</span>; <b class="b3">εἴπας πολλὰ καὶ ὄλβια</b> ib.<span class="bibl">31</span>; <b class="b3">ταῦτα τὰ ὀλβιώτατά σφι νενόμισται</b> ib.<span class="bibl">216</span>. Adv. [[ὀλβίως]] = [[happily]] <span class="bibl">S.<span class="title">OC</span>1720</span> (lyr.) : irreg. Sup. [[ὄλβιστος]], η, ον, <span class="bibl">Call.<span class="title">Lav.Pall.</span>117</span>, <span class="title">AP</span>7.164 (Antip. Sid.), 1 (Alc. Mess.), <span class="bibl">12.56</span> (Mel.), etc. : regul. Comp. and Sup. [[ὀλβιώτερος]], [[ὀλβιώτατος]], <span class="bibl">Hdt.1.32</span>,<span class="bibl">30</span>,<span class="bibl">216</span>.—Poet. word, rare in Att. Prose, as <span class="bibl">Pl.<span class="title">Prt.</span>337d</span> (Sup.), Plu.2.58e, and Com., as <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ec.</span>1131</span>.</span>
|Definition=ὄλβιον Tz.''H.''1.600, but usually α, ον, as Pi.''O.''13.4, [[Euripides|E.]]''[[Alcestis|Alc.]]''452 (lyr.), ''Or.''1338: ([[ὄλβος]]):<br><span class="bld">I</span> of persons, [[happy]], [[content]], [[blessed]], esp. with reference to [[worldly]] [[good]]s, οἶκον.. ἔναιον ὄλβιος ἀφνειόν Od.17.420, cf. Il.24.543 (nowhere else in Il.), etc.; [[εὐδαίμων]] τε καὶ ὄ. Hes.''Op.''826; χρήμασι ὄ. [[Herodotus|Hdt.]]8.75; μέγα ὄλβιος Id.6.24; Πριάμου τοῦ μέγ' ὀλβίου [[Euripides|E.]]''[[Hecuba|Hec.]]''493; τοῖς ὀλβίοις A.''Ag.''941; ὄ. δῶμα Pi.''N.''9.3; τὰν ὀλβίαν Κόρινθον Id.''O.''13.4; also of more than mere outward prosperity, [[Herodotus|Hdt.]]1.30-2.<br><span class="bld">2</span> generally, [[happy]], [[blessed]], ὄλβιον ξάνθαν ἐλάτηρα πώλων Alc.''Supp.''8.14; ὄλβιε Ζεῦ A.''Supp.''526 (lyr.); Διὶ ὀ. εὐχαριστήριον ''CIG''2017 (Thrac. Chers.), cf. ''JHS''25.56 (Cyzic.); ὄ. ὅστις ἰδών κτλ. Pi.''Fr.''137.1, cf. Emp.132, S.''El.''160 (lyr.), etc.: c. gen., ὄλβιαι ὀρχηθμοῦ ''AP''9.189; ὄλβιε καὶ ζωῆς, ὄλβιε καὶ θανάτου ''Epigr.Gr.''243.15 (Pergam.).<br><span class="bld">II</span> of things, used by Hom. (only in Od.) always in neut. pl., <b class="b3">θεοὶ δέ τοι ὄ. δοῖεν</b> [[may]] they [[give]] thee [[rich]] [[gift]]s, Od.8.413; <b class="b3">φίλα δῶρα, τά μοι θεοὶ.. ὄ. ποιήσειαν</b> may they make them [[prosperous]], 13.42 (also as adverb, τοῖσιν θεοὶ ὄ. δοῖεν ζωέμεναι [[happily]], 7.148); so in [[Herodotus|Hdt.]], πάντα μεγάλα.. καὶ ὄ. 1.30; <b class="b3">εἴπας πολλὰ καὶ ὄλβια</b> ib.31; <b class="b3">ταῦτα τὰ ὀλβιώτατά σφι νενόμισται</b> ib.216. Adv. [[ὀλβίως]] = [[happily]] [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Coloneus|OC]]''1720 (lyr.): irreg. Sup. [[ὄλβιστος]], η, ον, Call.''Lav.Pall.''117, ''AP''7.164 (Antip. Sid.), 1 (Alc. Mess.), 12.56 (Mel.), etc.: regul. Comp. and Sup. [[ὀλβιώτερος]], [[ὀλβιώτατος]], [[Herodotus|Hdt.]]1.32,30,216.—Poet. word, rare in Att. Prose, as [[Plato|Pl.]]''[[Protagoras|Prt.]]'' 337d (Sup.), Plu.2.58e, and Com., as Ar.''Ec.''1131.
}}
}}
{{pape
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0318.png Seite 318]] auch 2 Endgn, [[glücklich]], glückselig; bei Hom. der, dem zum Genusse des Lebens Nichts fehlt, [[reich]], οἶκον ἐν ἀνθρώποισιν ἔναιον [[ὄλβιος]] ἀφνειόν, Od. 17, 420. 18, 138. 218, θεοὶ δέ τοι ὄλβια δοῖεν, 8, 413 u. öfter, reichliche Glücksgüter geben, auch τοῖσιν θεοὶ ὄλβια δοῖεν ζωέμεναι, 7, 148, im Wohlstande leben; καὶ [[εὐδαίμων]], Hes. O. 62, vgl. Th. 954; Pind. öfter, sowohl von Menschen, als von Städten, [[Κόρινθος]], [[Λακεδαίμων]], Ol. 13, 4 P. 10, 1, Ἡρακλέος ὀλβίαν αὐλάν, N. 4, 24, wie [[δῶμα]], 9, 3; in allgemeiner Bdtg bei den Trsgg; τοῖς ὀλβίοις γε καὶ τὸ νικᾶσθαι πρέπει, Aesch. Ag. 915; auch ὄλβιε Ζεῦ, Suppl. 521; κρυπτᾷ τ' [[ἀχέων]] ἐν ἥβᾳ [[ὄλβιος]], Soph. El. 160; Tr. 283; adv., ἐπεὶ ὀλβίως γ' ἔλυσε τὸ [[τέλος]] βίου, O. C. 1718; δώματα, θεῶν [[δόμος]], Eur. Suppl. 5 Or. 1674; Μυκῆναι, I. T. 510; auch ἀγέλαι, Hel. 1276; [[σκῆπτρον]], Ion 578; φρονήματα, Andr. 164; δόμοι, Ar. Av. 1706; bei Her. 1, 32 unterscheidet Solon [[ὄλβιος]] als den höchsten Grad der Glückseligkeit von [[εὐτυχής]]; aber πάντα ἐόντα μεγάλα καὶ ὄλβια, 1, 30, schließt sich an den homerischen Gebrauch an, vgl. [[ὄλβιος]] χρήμασι, 8, 75; ταῦτα τὰ ὀλβιώτατά σφι νενόμισται, 1, 216, dies gilt bei ihnen für das größte Glück; selten in attischer Prosa, εἰς τὸν μέγιστον καὶ ὀλβιώτατον οἶκον, Plat. Prot. 337 d; Sp., wie Plut. – Spätere, bes. Dichter, scheinen davon den unregelmäßigen superl. [[ὄλβιστος]] gebildet zu haben: Callim. lav. Pall. 117; ὀλβίστη νήσων πόντῳ Ἴος, Alc. Mess. 1 (VII, 1); ἔλθοι εἰς ὀλβίστην ἱερὴν [[τρίχα]], Antp. Sid. 85 (VII, 164), u. öfter in der Anth.; vgl. Schäf. zu Greg. Cor. 896 si,; wenn nicht mit Buttmann immer ὀλβιστός zu schreiben ist, als adj. verb. zu [[ὀλβίζω]], glücklich zu preisen, obwohl die Überlieferung dagegen ist.
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0318.png Seite 318]] auch 2 Endgn, [[glücklich]], glückselig; bei Hom. der, dem zum Genusse des Lebens Nichts fehlt, [[reich]], οἶκον ἐν ἀνθρώποισιν ἔναιον [[ὄλβιος]] ἀφνειόν, Od. 17, 420. 18, 138. 218, θεοὶ δέ τοι ὄλβια δοῖεν, 8, 413 u. öfter, reichliche Glücksgüter geben, auch τοῖσιν θεοὶ ὄλβια δοῖεν ζωέμεναι, 7, 148, im Wohlstande leben; καὶ [[εὐδαίμων]], Hes. O. 62, vgl. Th. 954; Pind. öfter, sowohl von Menschen, als von Städten, [[Κόρινθος]], [[Λακεδαίμων]], Ol. 13, 4 P. 10, 1, Ἡρακλέος ὀλβίαν αὐλάν, N. 4, 24, wie [[δῶμα]], 9, 3; in allgemeiner Bdtg bei den Trsgg; τοῖς ὀλβίοις γε καὶ τὸ νικᾶσθαι πρέπει, Aesch. Ag. 915; auch ὄλβιε Ζεῦ, Suppl. 521; κρυπτᾷ τ' [[ἀχέων]] ἐν ἥβᾳ [[ὄλβιος]], Soph. El. 160; Tr. 283; adv., ἐπεὶ ὀλβίως γ' ἔλυσε τὸ [[τέλος]] βίου, O. C. 1718; δώματα, θεῶν [[δόμος]], Eur. Suppl. 5 Or. 1674; Μυκῆναι, I. T. 510; auch ἀγέλαι, Hel. 1276; [[σκῆπτρον]], Ion 578; φρονήματα, Andr. 164; δόμοι, Ar. Av. 1706; bei Her. 1, 32 unterscheidet Solon [[ὄλβιος]] als den höchsten Grad der Glückseligkeit von [[εὐτυχής]]; aber πάντα ἐόντα μεγάλα καὶ ὄλβια, 1, 30, schließt sich an den homerischen Gebrauch an, vgl. [[ὄλβιος]] χρήμασι, 8, 75; ταῦτα τὰ ὀλβιώτατά σφι νενόμισται, 1, 216, dies gilt bei ihnen für das größte Glück; selten in attischer Prosa, εἰς τὸν μέγιστον καὶ ὀλβιώτατον οἶκον, Plat. Prot. 337 d; Sp., wie Plut. – Spätere, bes. Dichter, scheinen davon den unregelmäßigen superl. [[ὄλβιστος]] gebildet zu haben: Callim. lav. Pall. 117; ὀλβίστη νήσων πόντῳ Ἴος, Alc. Mess. 1 (VII, 1); ἔλθοι εἰς ὀλβίστην ἱερὴν [[τρίχα]], Antp. Sid. 85 (VII, 164), u. öfter in der Anth.; vgl. Schäf. zu Greg. Cor. 896 si; wenn nicht mit Buttmann immer ὀλβιστός zu schreiben ist, als adj. verb. zu [[ὀλβίζω]], glücklich zu preisen, obwohl die Überlieferung dagegen ist.
}}
}}
{{bailly
{{bailly
Line 36: Line 36:
{{mantoulidis
{{mantoulidis
|mantxt=(=[[εὐτυχισμένος]]). Ἀπό τό [[ὄλβος]] (=[[εὐτυχία]], [[πλοῦτος]]), ὅπου δές γιά ἄλλα παράγωγα.
|mantxt=(=[[εὐτυχισμένος]]). Ἀπό τό [[ὄλβος]] (=[[εὐτυχία]], [[πλοῦτος]]), ὅπου δές γιά ἄλλα παράγωγα.
}}
{{trml
|trtx====[[happy]]===
Afrikaans: bly, gelukkig; Albanian: i lumtur, i kënaqur, gëzuar; Arabic: سَعِيد‎, فَرِح‎; Egyptian Arabic: مبسوط‎, سعيد‎, فرحان‎, منشكح‎; Hijazi Arabic: مبسوط‎, فَرْحان‎; Armenian: երջանիկ, ուրախ; Aromanian: ambar, hãrios; Asturian: feliz, contentu, gayoleru, gayasperu; Azerbaijani: xoşbəxt, məsud, bəxtiyar, səadətli, şən; Bashkir: бәхетле; Basque: pozik; Belarusian: шчаслі́вы, радасны; Bengali: খুশি; Bikol Central: maugma; Bulgarian: щастлив, радостен; Burmese: ရွှင်ပျ, ပျော်; Catalan: feliç, content, alegre; Chamicuro: pya'kijnani; Chechen: реза; Chinese Cantonese: 高興/高兴; Mandarin: 高興/高兴, 愉快, 快樂/快乐, 幸福; Min Nan: 歡喜/欢喜, 快樂/快乐; Cornish: lowen; Czech: šťastný, radostný; Dalmatian: alegr; Danish: glad, lykkelig; Dutch: [[gelukkig]], [[blij]]; Esperanto: feliĉa; Estonian: õnnelik; Faroese: glaður; Fijian: marau; Finnish: onnellinen, iloinen, tyytyväinen; French: [[heureux]], [[heureuse]], [[content]], [[contente]], [[bienheureux]], [[bienheureuse]]; Friulian: feliç; Galician: feliz, ledo; Georgian: ბედნიერი; German: [[zufrieden]], [[fröhlich]], [[froh]], [[freudig]]; Greek: [[ευχαριστημένος]], [[χαρούμενος]]; Ancient Greek: [[ἀσινής]], [[εὐαίων]], [[εὐδαίμων]], [[εὐήμερος]], [[εὔποτμος]], [[εὔσοος]], [[εὔσους]], [[εὐτυχής]], [[εὔφρων]], [[ἐΰφρων]], [[μάκαρ]], [[μακάριος]], [[ὄλβιος]], [[χρηστός]]; Haitian Creole: kontan; Hawaiian: hauʻoli; Hebrew: מאושר‎, שָׂמֵחַ‎; Hindi: सुखी, ख़ुश, प्रसन्न; Hungarian: boldog; Icelandic: hamingjusamur; Ido: felica; Indonesian: senang; Irish: áthasach, sona; Italian: [[felice]], [[lieto]], [[contento]]; Japanese: 幸せな, 幸福な, 嬉しい; Kaingang: mrir; Kazakh: бақытты, аруақты, базарлы; Khmer: រីករាយ; Korean: 행복하다, 기뻐하다, 기쁘다; Kurdish Central Kurdish: دڵ خۆش‎, خەنی‎; Kyrgyz: бактылуу; Lao: ກະຈົວະກະຈວກ, ກະເຈາະກະຈອກ; Latgalian: laimeigs; Latin: [[laetus]], [[beatus]]; Latvian: laimīgs, priecīgs; Ligurian: feliçe; Lithuanian: laimingas; Lombard: felice; Louisiana Creole French: gé, èrè, konten; Luxembourgish: glécklech; Macedonian: среќен, радосен; Malay: bahagia, gembira; Malayalam: സന്തോഷിപ്പിക്കുന്ന; Maltese: kuntenti, ferħan; Manx: maynrey; Mazanderani: خار‎; Middle English: wynne; Mizo: hlim; Mongolian: азтай, баяртай, жаргалтай; Norman: heûtheux; North Frisian: bliir; Norwegian: glad, lykkelig; Occitan: urós, joiós, gaujós, content; Old English: blīþe; Persian: شاد‎, خوش‎, خوشحال‎, خرم‎; Piedmontese: felice; Plautdietsch: froo, freelich, schaftich; Polish: szczęśliwy, radosny; Portuguese: [[feliz]]; Quechua: kusi, kusisqa; Rohingya: kúci; Romani: baxtalo, baxtali, baxtale; Romanian: fericit, bucuros; Romansch: legher, alleger, cuntent, cuntaint, ventiraivel; Russian: [[счастливый]], [[радостный]]; Sanskrit: सुखिन्, प्रसन्न; Scots: blithe; Scottish Gaelic: sona, toilichte, àghmhor; Serbo-Croatian Cyrillic: срећан, сретан; Roman: srećan, sretan; Shor: ырыстығ; Sicilian: filici; Slovak: šťastný, radostný, rád, rada; Slovene: srečen; Spanish: [[feliz]], [[alegre]], [[contento]], [[satisfecho]]; Swedish: glad, lycklig; Tagalog: masaya; Tajik: хушбахт, хушҳол; Tatar: бәхетле; Telugu: ప్రశాంతం, ప్రసన్నత; Thai: มีความสุข, ดีใจ; Tocharian B: sākre; Tongan: fiefia; Turkish: mutlu; Turkmen: hoşbagt; Ukrainian: щасливий, радісний; Urdu: خوش‎, سکھی‎, پرسن‎; Uzbek: baxtiyor, baxtli, xushhol, xursand; Vietnamese: mừng, vui, hạnh phúc; Volapük: fredik; Welsh: dedwydd, hapus; West Frisian: bliid; Westrobothnian: gleij, glivrut, fägjän, frȯijen; Yiddish: פֿריילעך‎, גליקלעך‎, באַגליקט‎; Yucatec Maya: kiimak ool
Afrikaans: gelukkig; Arabic: مَحْظُوظ‎; Azerbaijani: bəxtli, bəxti gətirən, bəxtəvər; Bulgarian: удачен; Catalan: feliç, afortunat; Chinese Mandarin: 幸運的/幸运的; Czech: šťastný; Danish: heldig; Dutch: [[gelukkig]]; Esperanto: feliĉa; Estonian: õnnelik; Finnish: hyvä, onnekas, onnellinen; French: [[heureux]], [[chanceux]]; Galician: afortunado; German: [[glücklich]]; Greek: [[ευτυχής]], [[ευτυχισμένος]]; Ancient Greek: [[εὐτυχής]]; Hindi: ख़ुश, प्रसन्न; Hungarian: szerencsés; Icelandic: heppilegur; Ido: fortunoza; Indonesian: untung, mujur; Irish: séanmhar, sona, sonasach; Italian: [[fortunato]]; Japanese: 幸運な, 運のよい; Khmer: សប្បាយ; Korean: 운좋은; Kurdish Central Kurdish: بەختەوەر‎; Latin: [[felix]]; Lithuanian: laimingas; Luxembourgish: glécklech; Mizo: vannei; Norman: heûtheux; Norwegian: heldig; Occitan: urós, astruc, aürós, fortunat, fortunós, benastruc, benastrat, benaürat, satisfach; Old English: ġesǣliġ; Old Turkic: 𐰴𐰆𐱃𐰞𐰆𐰍‎; Ottoman Turkish: قوتلو‎; Polish: szczęśliwy; Portuguese: [[feliz]]; Romanian: norocos; Russian: [[удачный]], [[счастливый]]; Serbo-Croatian Cyrillic: срећан, сретан; Roman: srećan, sretan; Slovak: šťastný; Slovene: srečen; Spanish: [[afortunado]], [[feliz]]; Swedish: gynnsam, lyckad; Tagalog: masaya, suwerte; Telugu: అదృవ్ష్టవంతమైన; Turkish: şanslı, kutlu; Vietnamese: sướng, sung sướng, may, may mắn, hạnh phúc
}}
}}