3,272,958
edits
(CSV import) |
|||
(92 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
Line 1: | Line 1: | ||
{{LSJ1 | {{LSJ1 | ||
|Full diacritics= | |Full diacritics=ῠ̔πό | ||
|Medium diacritics=ὑπό | |Medium diacritics=ὑπό | ||
|Low diacritics=υπό | |Low diacritics=υπό | ||
Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=ypo | |Transliteration C=ypo | ||
|Beta Code=u(po/ | |Beta Code=u(po/ | ||
| | |||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
Line 14: | Line 14: | ||
}} | }} | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=<i>adv. et prép.</i><br />sous;<br /><i><b>Adv.</b> (accentué</i> [[ὕπο]]) dessous, en dessous : τοὺς | |btext=<i>adv. et prép.</i><br />sous;<br /><i><b>Adv.</b> (accentué</i> [[ὕπο]]) dessous, en dessous : τοὺς δ' [[ἄρ]]' [[ὕπο]] [[τρόμος]] εἷλεν IL le tremblement les saisit en bas, <i>càd</i> dans les jambes ; τρομέειν δ' [[ὕπο]] φαίδιμα γυῖα IL en bas mes membres brillants tremblent;<br /><i><b>Prép.</b></i>;<br />• GÉN. <b>1</b> de dessous : ἵππους λῦσαι ὑπὸ ζυγοῦ IL délier les chevaux de dessous le joug, dételer des chevaux ; λύεσθαι ὑπ' ἀρνειοῦ OD se détacher de dessous le ventre du bélier ; [[αὖτις]] ἀναστήσονται ὑπὸ ζόφου IL ils ressusciteront du royaume des ombres;<br /><b>2</b> sous : ὑπὸ χθονός, ὑπὸ γῆς sous terre ; [[ὄσσε]] ὑπὸ βλεφάρων ἐξεφάανθεν IL les yeux brillèrent sous les paupières;<br /><b>3</b> [[par suite de]], [[par le fait de]], [[par]] : [[δαμῆναι]] ὑπ' [[αὐτοῦ]] [[δουρί]] IL être dompté, abattu par la lance de qqn ; θνῄσκειν [[ὑπό]] τινος IL mourir par le fait de qqn ; φεύγειν [[ὑπό]] τινος IL être mis en fuite par qqn, fuir devant qqn (<i>pour d'autres sens de</i> φεύγειν [[ὑπό]] τινος, v. [[φεύγω]]) ; ἐκπεσεῖν [[ὑπό]] τινος THC être chassé par qqn ; ἀναστῆναι [[ὑπό]] τινος THC être forcé par qqn d'émigrer ; [[εὖ]] [[πράττω]] [[ὑπό]] τινος SOPH j'éprouve, il m'arrive qch de bon de la part de qqn ; [[δίκην]] διδόναι [[ὑπό]] τινος être puni par qqn, être l'objet d'une vengeance de la part de qqn ; αἰτίαν ἔχειν [[ὑπό]] τινος ESCHL ête accusé par qqn ; [[εὖ]] ἀκούειν [[ὑπό]] τινος XÉN avoir bonne réputation auprès de qqn ; ὑπὸ λύπης XÉN par l'effet du chagrin ; ὑπὸ δέους THC par l'effet de la peur, de peur ; μνήμης [[ὕπο]] SOPH de mémoire ; ὑπ' ἀπλοίας THC par suite d'un temps défavorable sur mer ; ὑπὸ τοῦ πλήθους τῶν βέλων XÉN par suite de l'abondance des traits ; <i>avec le rég. de la <i>pers.</i> par le concours ou l'entremise de laquelle qch arrive</i> : ὑπὸ κήρυκος προαγορεύειν HDT, ἀπειπεῖν EUR annoncer, défendre par la voix du héraut ; ὑπὸ κήρυκος εὐχὰς ποιεῖσθαι THC faire une prière que le héraut prononce à haute voix ; <i>avec un subst. au lieu d'un verbe</i> : ἡ [[ὑπό]] τινος [[παίδευσις]] XÉN l'éducation faite par qqn ; ἡ ὑπὸ πάντων [[τιμή]] XÉN témoignages de respect de la part de tous;<br /><b>4</b> [[sous la conduite de]] ; avec accompagnement de : χωρεῖν ὑπ' αὐλητῶν THC s'avancer au son de la musique des joueurs de flûte ; [[ἄελλα]] ὑπὸ βροντῆς [[εἶσι]] [[πέδονδε]] IL l'orage se précipite sur le sol avec accompagnement de tonnerre ; δαΐδων ὑπὸ λαμπομενάων IL à la lueur brillante des torches ; ὑπὸ πομπῆς HDT en un cortège solennel ; ὑπὸ κλαυθμῶν ESCHL au milieu des hurlements de douleur ; ὑπὸ σκότου dans l'obscurité, dans le secret;<br />• DAT. : sous :<br /><b>1</b> <i>au propre</i> sous <i>avec idée d'une chose qui recouvre, sans mouv.</i> : ἔρδειν ἑκατόμβας ὑπὸ πλατανίστῳ IL offrir des hécatombes sous un platane ; ὑφ' ἅρμασιν IL attelés au char ; οἱ ὑπὸ τοῖς ἅρμασιν ἵπποι XÉN les chevaux de trait;<br /><b>2</b> <i>p. anal.</i> au bas de, au pied de : τοῦ ὄρους ὑφ' ᾧ [[ἦν]] ἡ [[κώμη]] XÉN de la montagne au bas de laquelle était le village ; μάρνασθαι τείχει [[ὕπο]] Τρώων IL combattre sous les murs des Troyens;<br /><b>3</b> <i>fig. pour marquer l'infériorité, la dépendance</i> : [[δέδμητο]] δὲ λαὸς ὑπ' [[αὐτῷ]] OD le peuple était sujet sous lui, <i>càd</i> soumis à son autorité ; [[εἶναι]] [[ὑπό]] τινι THC être sous la dépendance de qqn ; ὑφ' ἑαυτῷ ἔχειν XÉN avoir sous sa domination ; γίγνεσθαι [[ὑπό]] τινι HDT, THC, XÉN tomber sous la domination de qqn, devenir le sujet de qqn ; ὑφ' ἑαυτῷ ποιεῖσθαι HDT amener en sa puissance, soumettre à soi-même;<br /><b>4</b> [[sous l'influence de]], [[par le fait de]], [[par suite de]], [[à cause de]], [[par]] : εἴκει δ' ὑπὸ [[βῶλος]] ἀρότρῳ OD la glèbe cède sous la charrue ; ὑπὸ [[χερσί]] τινος [[δαμῆναι]] IL être dompté <i>ou</i> vaincu par la main de qqn;<br /><b>5</b> [[sous la consuite de]], [[avec accompagnement de]] : [[θεῶν]] ὑπ' ἀμύμονι πομπῇ IL sous la conduite sûre des dieux ; ὑπ' αὐλῷ καὶ τυμπάνοις LUC au son de la flûte et des tambours ; ὑπὸ σκότῳ dans l'obscurité, dans le secret;<br />• ACC. : sous :<br /><b>I.</b> <i>avec mouv.</i><br /><b>1</b> [[ἰέναι]] ὑπὸ γαῖαν IL aller sous terre ; νέεσθαι ὑπὸ ζόφον IL, [[ἐλθεῖν]] ὑπὸ ζόφον OD aller dans le royaume des ombres ; [[δῦναι]] ὑπὸ [[κῦμα]] IL, ὑπὸ πόντον OD s'enfoncer dans les flots, sous la mer ; ὑπὸ ζυγὸν ἄγειν ἵππους IL mener des chevaux sous le joug;<br /><b>2</b> <i>p. anal.</i> sous, au bas de, au pied de : ὑπὸ [[Ἴλιον]] [[ἐλθεῖν]] IL venir sous les murs de Troie ; ὑπὸ [[δικαστήριον]] ἄγειν τινά HDT citer qqn en justice ; ὑπὸ τοὺς ἐφόρους ὑπάγειν HDT, ὑπὸ τὸν δῆμον ὑπάγειν HDT citer devant les éphores, devant le peuple;<br /><b>3</b> <i>p. ext.</i> au fond de : ὑπὸ [[σπέος]] ἤλασε μῆλα IL il poussa les brebis au fond de la caverne;<br /><b>4</b> [[à l'abri]], [[sous]] ; derrière : ὑπὸ θύρην HDT derrière la porte;<br /><b>II.</b> <i>sans mouv.</i><br /><b>1</b> sous : ὑπὸ γῆν [[εἶναι]] HDT être sous terre, dans les enfers ; [[οὔτε]] ὕπεστι οἰκήματα ὑπὸ γῆν HDT et il n'y a pas de chambres souterraines;<br /><b>2</b> au pied de : Ἀρκαδίη ὑπὸ Κυλλήνης [[ὄρος]] IL l'Arcadie qui s'étend au pied du mt Kyllènè ; αἱ ὑπὸ τὸ [[ὄρος]] κῶμαι XÉN les villages situés au pied de la montagne ; οἱ ὑπὸ τὸ [[ψεῦδος]] τεταγμένοι LUC ceux appartenant à la catégorie des pseudonymes ; <i>adv.</i> [[ὑπό]] τι AR en qqe mesure;<br /><b>3</b> <i>fig. pour marquer la subordination ou la dépendance</i> : ὑφ' ἑαυτὸν ποιεῖσθαι mettre sous son pouvoir, soumettre à soi-même ; γίγνεσθαι [[ὑπό]] τινα THC tomber sous la domination de qqn ; οἱ [[ὑπό]] τινα XÉN les sujets, les subordonnés de qqn ; <i>avec idée de protection</i> [[εἶναι]] ὑπὸ τὸν πεζὸν στρατόν HDT être sous la protection de l'armée de terre;<br /><b>4</b> <i>avec idée de temps</i> près de, aux environs de, à l'approche de : ὑπὸ νύκτα IL à l'entrée de la nuit ; ὑπὸ τὴν κατάλυσιν τοῦ πολέμου XÉN peu de temps avant (<i>litt.</i> vers) la fin de la guerre ; durant, pendant : ὑπὸ τοὺς αὐτοὺς χρόνους THC à la même époque ; πάνθ' ὑπὸ μηνιθμόν IL pendant toute ma rancune, tant que je gardai rancune ; ὑπὸ [[ταῦτα]] HDT pendant ce temps;<br />REM. <b>I.</b> [[ὑπό]] <i>se place souv. en poésie après son rég. ; il s'accentue alors</i> [[ὕπο]];<br /><b>II.</b> <i>en composition</i>, [[ὑπό]] <i>marque</i>;<br /><b>1</b> l'idée de « être sous », sans mouv. ([[ὕπειμι]], [[ὑπολείπω]], [[ὑπόγειος]], …), avec mouv. ([[ὑπάγω]], [[ὑποβάλλω]], …);<br /><b>2</b> [[une idée de subordination]] : [[ὑποτάσσω]], [[ὑπακούω]], …;<br /><b>3</b> l'idée de « agir en dessous » : [[ὑπάγω]], [[ὑφαιρέω]], …;<br /><b>4</b> l'idée de « approcher de, être voisin de », au sens d'un dim. : [[ὑπόλεπτος]].<br />'''Étymologie:''' cf. <i>lat.</i> [[sub]]. | ||
}} | }} | ||
{{Autenrieth | {{Autenrieth | ||
|auten=(cf. sub): [[under]]. — I. adv., [[underneath]], [[below]], [[beneath]], of [[motion]] or [[rest]], ὑπὸ δὲ θρῆνυν ποσὶν (‘[[for]] the feet’) ἥσει, Il. 14.240; ὑπὸ δὲ [[θρῆνυς]] ποσὶν [[ἦεν]], Od. 1.131; χεῦεν [[ὕπο]] ῥῶπας, Od. 16.47; [[often]] to [[indicate]] the [[position]] of parts of the [[body]] (in ‘[[plastic]]’ [[style]] as if [[one]] were looking at a [[picture]] up and | |auten=(cf. sub): [[under]]. — I. adv., [[underneath]], [[below]], [[beneath]], of [[motion]] or [[rest]], ὑπὸ δὲ θρῆνυν ποσὶν (‘[[for]] the feet’) ἥσει, Il. 14.240; ὑπὸ δὲ [[θρῆνυς]] ποσὶν [[ἦεν]], Od. 1.131; χεῦεν [[ὕπο]] ῥῶπας, Od. 16.47; [[often]] to [[indicate]] the [[position]] of parts of the [[body]] (in ‘[[plastic]]’ [[style]] as if [[one]] were looking at a [[picture]] up and down), ὑπὸ γούνατ' ἔλῦσεν (the knees ‘[[beneath]] him'), ὑπὸ δ' ἔτρεμε γυῖα, Il. 10.390; [[sometimes]] causal, thereunder, thereby, Od. 8.380, Il. 8.4; [[thus]] to [[denote]] [[accompaniment]] in [[music]], [[λίνον]] δ' ὑπὸ κᾶλὸν ἄειδεν (to it, the [[harp]]), Il. 18.570, Od. 21.411. — II. prep., (1) w. gen., of [[position]] or [[motion]]; [[under]], [[out]] or [[forth]] [[from]] [[under]]; ὑπ' ἀνθερεῶνος ἐλεῖν, [[κρήδεμνον]] ὑπὸ στέρνοιο τανύσσαι, Od. 5.346, and [[thus]] [[often]] w. verbs of hitting; ῥέει [[κρήνη]] ὑπὸ σπείους, ‘[[from]] [[beneath]],’ Od. 9.141; [[then]] of [[agency]], [[influence]], by, [[through]], in [[consequence]] of; [[δαμῆναι]], θνήσκειν [[ὑπό]] τινος (‘at the hands of’), φεύγειν [[ὑπό]] τινος (‘[[before]]’), Il. 18.149 ; ὑπ' ἀνάγκης (‘[[from]] [[necessity]],’ ‘[[perforce]]’), ὑπὸ [[δείους]] (‘[[for]]’), ὑπὸ φρῖκὸς Βορέω, Il. 23.692. —(2) w. dat., of [[position]], [[under]], and w. verbs of [[motion]] [[when]] the resulting [[position]] of [[rest]] is [[chiefly]] in [[mind]], πίπτειν, τιθέναι τι [[ὑπό]] τινι, χ, Il. 16.378; [[instrumental]] or causal, [[under]] ([[not]] ‘by’ as w. the gen., [[but]] [[rather]] denoting [[subjection]]), ὑπὸ [[χερσί]] τινος [[θανέειν]], [[ὀλέσαι]] ψῦχήν, γήραι [[ὕπο]] [[ἆρημένος]], Od. 11.136; of [[power]], [[mastery]], [[δέδμητο]] λᾶὸς ὑπ' [[αὐτῷ]], γ 3, Il. 24.636; and of accompanying circumstances, ὑπὸ πομπῇ (‘[[under]] the [[guidance]]’), πνοιῇ [[ὕπο]] (‘[[with]] the [[breeze]]’), Od. 4.402. —(3) w. acc., of [[motion]] (or [[extension]]), [[under]], [[but]] [[often]] [[where]] the [[idea]] of [[motion]] is [[quite]] [[faint]], [[ζώειν]] ὑπ' αὐγᾶς ἠελίοιο, [[thinking]] of the [[duration]] of [[life]], Od. 15.349, Il. 5.267; of [[time]], [[during]], Il. 16.202, Il. 22.102. | ||
}} | }} | ||
{{Slater | {{Slater | ||
|sltr=[[ὑπό]] | |sltr=[[ὑπό]] A prep. (anastrophe (P. 3.10), (P. 5.100), (P. 1.64), (P. 11.18), (N. 1.35) ) <br /> <b>1</b> c. acc.,<br /> <b>a</b> [[under]], [[below]] ὑπὸ Κυλλάνας ὄρο̄ς, Ἁγησία, μάτρωες [[ἄνδρες]] ναιετάοντες (Π: ὅροις codd.) (O. 6.77) τὸν κρύψαν ἔνερθ' ὑπὸ γᾶν διφρηλάτα Ἀμφιτρύωνος σάματι (P. 9.81) [codd. (P. 10.15) ] [[ὄλβιος]] [[ὅστις]] ἰδὼν κεῖν' εἶσ ὑπὸ χθόν fr. 137. 1.<br /> <b>b</b> [[under]], up to the walls of θαλασσίαις ἀνέμων ῥιπαῖσι πεμφθεὶς ὑπὸ Τροίαν (N. 3.60) <br /> <b>2</b> c. gen.,<br /> <b>a</b> [[below]] [[πολλά]] μοι ὑπ' ἀγκῶνος [[ὠκέα]] βέλη [[ἔνδον]] ἐντὶ φαρέτρας (O. 2.83) λόχμας ὑπὸ κυανέας τίκτε θεόφρονα κοῦρον (O. 6.40) λόχμαισι δὲ δοκεύσαις ὑπὸ Κλεωνᾶν δάμασε (O. 10.30) [[ταί]] θ' ὑπ Αἴτνας ὑψιλόφου καλλίπλουτοι πόλιες (O. 13.111) [coni. Bergk (P. 8.77) ] ἔθηκε καὶ [[βαθυλείμων]] ὑπὸ Κίρρας πετρᾶν ἀγὼν κρατησίποδα Φρικίαν (Christ: [[βαθυλείμων]](α)ἀγὼν πέτραν codd.) (P. 10.15) <br /> <b>b</b> [[from]] ([[out]] of) of the [[delivery]] of a [[child]], ἦλθεν δ' ὑπὸ σπλάγχνων ὑπ ὠδῖνός τ ἐρατᾶς Ἴαμος ἐς [[φάος]] [[αὐτίκα]] (O. 6.43) “παῖδα ὃν κλυτὸς [[Ἑρμᾶς]] εὐθρόνοις ὥραισι καὶ Γαίᾳ ἀνελὼν φίλας ὑπὸ ματέρος οἴσει” (P. 9.61) [[ἐπεὶ]] σπλάγχνων [[ὕπο]] ματέρος [[αὐτίκα]] θαητὰν ἐς αἴγλαν [[παῖς]] Διὸς ὠδῖνα φεύγων μόλεν (N. 1.35) met., of [[deliverance]], ὑπ' ἀμαχανίας [[ἄγων]] ἐς [[φάος]] τόνδε δᾶμον ἀστῶν (ἀπ byz.) (O. 5.14) Ὀρέστα· τὸν δὴ Κλυταιμήστρας [[χειρῶν]] [[ὕπο]] κρατερᾶν ἐκ δόλου τροφὸς ἄνελε δυσπενθέος (P. 11.18) <br /> <b>c</b> to the [[accompaniment]] of τεαὶ γὰρ ὧραι ὑπὸ ποικιλοφόρμιγγος ἀοιδᾶς ἑλισσόμεναί (O. 4.2) καί [[νυν]] ὑπ' ἀμφοτέρων σὺν Διαγόρᾳ κατέβαν (i. e. [[with]] [[lyre]] and [[flute]]) (O. 7.13) σειρῆνα δὲ κόμπον αὐλίσκων ὑπὸ λωτίνων μιμήσομ' ἀοιδαῖς Παρθ. 2. 14.<br /> <b>d</b> of [[agency]],<br /> <b>I</b> of things, [[under]] the [[influence]] of ἐσλῶν γὰρ ὑπὸ χαρμάτων [[πῆμα]] θνᾴσκει O.2.19.cf.O.6.43.<br /> <b>II</b> of pers. ἀλλ' αἶνον ἐπέβα [[κόρος]] οὐ δίκᾳ συναντόμενος ἀλλὰ μάργων ὑπ [[ἀνδρῶν]] [[under]] the [[influence]] of (O. 2.96) Κορινθίων ὑπὸ [[φωτῶν]] ἐν ἐσλοῦ Πέλοπος πτυχαῖς ὀκτὼ στεφάνοις ἔμιχθεν [[ἤδη]] by, at the the hands of (N. 2.20) <br /> <b>3</b> c. dat.,<br /> <b>a</b> [[lying]] [[below]], at the [[foot]] of [ὑπὸ Κυλλάνας ὅροις ([[ὄρος]] Π.) (O. 6.77) ] τὰ δ' ὑπ ὀφρύι Παρνασσίᾳ ἕξ ([[varia lectio|v.l.]] ἐπ) (O. 13.106) ὄχθαις [[ὕπο]] Ταυγέτου ναίοντες (P. 1.64) δασκίοις Φλειοῦντος ὑπ' ὠγυγίοις ὄρεσιν (N. 6.44) ἐν δὲ κέχλαδ[εν] κρόταλ' αἰθομένα τε [[δαὶς]] ὑπὸ ξανθαῖσι πεύκαις Δ. 2. 11.<br /> <b>b</b> down in, [[under]] ἁμέραν τὰν μὲν παρὰ πατρὶ φίλῳ Δὶ νέμονται, τὰν δ' ὑπὸ κεύθεσι γαίας ἐν γυάλοις Θεράπνας (N. 10.56) ἥβαν γὰρ [[οὐκ]] ἄπειρον ὑπὸ χειᾷ [[καλῶν]] δάμασεν (I. 8.70) “ὑπὸ σπλάγχ[νοις] φέροισα τόνδ' ἀνέῤ Πα. 8A. 18. πρῶτον εὐνάσθην ἀγαπατὸς ὑπὸ σπαργάνοις fr. 193.<br /> <b>c</b> [[from]] [[under]] (θρῆνον) τὸν παρθενίοις [[ὑπό]] τ' ἀπλάτοις [[ὀφίων]] κεφαλαῖς ἄιε λειβόμενον (P. 12.9) <br /> <b>d</b> [[yoked]] to ἐριζόμεναι νᾶες ἐν πόντῳ καὶ λτ;ὑφγτ;ἅρμασιν ἵπποι (Bergk e Σ: ἐν unus cod.; om. [[alter]]) (I. 5.5) ὑφ' ἅρμασιν [[ἵππος]] ([[varia lectio|v.l.]] ἐν) fr. 234. 1.<br /> <b>e</b> by [[means]] of, by, [[with]] βωμοὺς ἓξ διδύμους ἐγέραρεν ἑορταῖς [[θεῶν]] μεγίσταις ὑπὸ βουθυσίαις ἀέθλων τε πεμπαμέροις ἁμίλλαις (O. 5.6) μεγαλᾶν δ' ἀρετᾶν δρόσῳ μαλθακᾷ ῥανθεισᾶν κώμων ὑπὸ χεύμασιν (byz.: θ' ὑπὸ codd.) (P. 5.100) (σοφοὶ) οὐδ' ὑπὸ κέρδει [[βλάβεν]] (N. 7.18) λέγοντι γὰρ Αἰακόν μιν ὑπὸ ματροδόκοις γοναῖς φυτεῦσαι (N. 7.84) αἰδὼς γὰρ ὑπὸ [[κρύφα]] κέρδει κλέπτεται (N. 9.33) “[[νῦν]] σε, [[νῦν]] εὐχαῖς ὑπὸ θεσπεσίαις [[λίσσομαι]]” (I. 6.44) κείνων λυθέντες [[σαῖς]] ὑπὸ χερσίν, [[ἄναξ]] fr. 35. ὁ δὲ μηδὲν ἔχων ὑπὸ [[σιγᾷ]] μελαίνᾳ [[κάρα]] κέκρυπται Παρθ. 1. 9.<br /> <b>f</b> [[under]] the [[force]] of, [[under]] the [[influence]] of [εἴ τί [[τοι]] Πίσας τε καὶ Φερενίκου [[χάρις]] νόον ὑπὸ γλυκυτάταις ἔθηκε φροντίσιν (v. [[ὑποτίθημι]]) (O. 1.19) ] ὑπὸ στερεῷ πυρὶ πλαγαῖς τε σιδάρου βαθὺν εἰς ὀχετὸν ἄτας ἵζοισαν ἑὰν πόλιν (O. 10.36) δαμεῖσα χρυσέοις τόξοισιν ὕπ' Ἀρτέμιδος (Hermann: ὑπ codd.) (P. 3.10) βελέων ὑπὸ ῥιπαῖσι κείνου φαιδίμαν γαίᾳ πεφύρσεσθαι κόμαν ἔνεπεν (N. 1.68) ἦ μὰν ἀνόμοιά γε δᾴοισιν ἐν θερμῷ χροὶ ἕλκεα ῥῆξαν πελεμιζόμενοι ὑπ' ἀλεξιμβρότῳ λόγχᾳ (N. 8.30) [[δαίμων]] δὲ παρίσχει, ἄλλοτ' ἄλλον [[ὕπερθε]] βάλλων ἄλλον δ ὑπὸ [[χειρῶν]] μέτρῳ καταβαίνει ([[varia lectio|v.l.]] [[μέτρον]]: [[post]] [[χειρῶν]] distinxit Bergk) (P. 8.77) τῶν μὲν ὑπὸ στάθμᾳ νέμονται (I. 9.4) ἐκράνθην ὑπὸ δαιμονίῳ τινι (''[[sc.]]'' δείματι, simm.) — συνάγεν θρόον (Pae. 9.34) <br /> <b>g</b> of pers., by, [[through]] ὑπ' Ἀπόλλωνι γλυκείας πρῶτον ἔψαυσ Ἀφροδίτας (O. 6.35) “ἐρατὸν λύοι κεν χαλινὸν ὑφ' ἥρωι [[παρθενίας]]” (I. 8.45) <br /> <b>4</b> fragg. ]α [[βοῦς]] ὑπ' οἴστρ[ fr. 51f. b. 13. ][[ὕπο]][ P. Oxy. 2447. 5. B in tmesis νόον ὑπὸ γλυκυτάταις ἔθηκε φροντίσιν (v. [[ὑποτίθημι]]) (O. 1.19) ὑπὸ κίονες [[ἕστασαν]] (v. ὑφίσταμι) (Pae. 8.69) | ||
}} | }} | ||
{{Abbott | {{Abbott | ||
Line 29: | Line 29: | ||
}} | }} | ||
{{Thayer | {{Thayer | ||
|txtha=(i. e. Latin sub ([[Curtius]], § 393)), preposition, [[under]], in [[secular]] authors used [[with]] the genitive, dative, and accusative, [[but]] in the N. T. [[with]] the genitive and accusative [[only]]. (On the [[use]] and the [[omission]] of elision [[with]] it [[before]] words [[beginning]] [[with]] a vowel, [[see]] WH's Appendix, p. 146{b}; Tdf Proleg., p. 4, (addenda et emendanda).) I. [[with]] the genitive (cf. Winer s Grammar, 364 (342), 368f, (346); Buttmann, § 147,29), it is used:<br /><b class="num">1.</b> [[properly]], in a [[local]] [[sense]], of [[situation]] or [[position]] [[under]] [[something]] [[higher]], as [[ὑπό]] χτονος, [[often]] from | |txtha=(i. e. Latin sub ([[Curtius]], § 393)), preposition, [[under]], in [[secular]] authors used [[with]] the genitive, dative, and accusative, [[but]] in the [[NT|N.T.]] [[with]] the genitive and accusative [[only]]. (On the [[use]] and the [[omission]] of elision [[with]] it [[before]] words [[beginning]] [[with]] a vowel, [[see]] WH's Appendix, p. 146{b}; Tdf Proleg., p. 4, (addenda et emendanda).) I. [[with]] the genitive (cf. Winer's Grammar, 364 (342), 368f, (346); Buttmann, § 147,29), it is used:<br /><b class="num">1.</b> [[properly]], in a [[local]] [[sense]], of [[situation]] or [[position]] [[under]] [[something]] [[higher]], as [[ὑπό]] χτονος, [[often]] from Homer down; ὁ [[ἐπί]] γῆς [[καί]] [[ὑπό]] γῆς [[χρυσός]], [[Plato]], legg. 5, p. 728a.; [[hence]],<br /><b class="num">2.</b> [[metaphorically]], of the [[efficient]] [[cause]], as [[that]] [[under]] the [[power]] of [[which]] an [[event]] is conceived of as [[being]]; [[here]] the Latin uses ἆ or ἀβ, and the English by; [[thus]] a. [[after]] [[passive]] verbs — [[with]] the genitive of a [[person]]: L T Tr WH); ); R G; L T Tr WH); R G L); φωνῆς ἐνεχθείσης [[ὑπό]] τῆς μεγαλοπρεποῦς δόξης, [[when]] a [[voice]] [[was]] brought by the [[majestic]] [[glory]] (cf. R. V. marginal [[reading]]), i. e. came down to him from God, [[γίνομαι]], to be done, effected, R L in brackets; γίνεται τίνι [[ἐπιβουλή]], ἡ [[ἐπιτιμία]] ἡ [[ὑπό]] τῶν πλειόνων, [[namely]], ἐπιτιμηθεισα, [[πορεύω]], at the [[end]]); πάσχειν [[ὑπό]] τίνος, [[Homer]], Iliad 11,119; [[Thucydides]] 1,77; [[Xenophon]], symp. 1,9; Cyril 6,1, 36; Hier. 7,8); ἀπολέσθαι, to [[perish]], [[Herodotus]] 3,32on); ὑπομένειν τί, [[ἀντιλογία]], 2); λαμβάνειν [[namely]], [[πληγάς]], to be [[beaten]], ἀποκτεῖναι ἐν ῤομφαία [[καί]] [[ὑπό]] τῶν θηρίων τῆς γῆς, by the [[wild]] beasts, ) (so ὠλεσε θυμόν ὑφ' Ἐκτορος, [[Homer]], Iliad 17,616; cf. Matthiae, ii., p. 1393; (Buttmann, 341 (293))). II. [[with]] the accusative (Winer's Grammar, § 49, k.);<br /><b class="num">1.</b> of [[motion]], in [[answer]] to the [[question]] '[[whither]]?': to [[come]] [[ὑπό]] [[τήν]] στέγην, ἐπισυνάγειν, [[ἔχω]] τινα ὑπ' ἐμαυτόν, γίνεσθαι, [[born]] [[under]] i. e. [[subject]] to, Rst εἰς ὑπκρισιν).<br /><b class="num">2.</b> of [[situation]], [[position]], [[tarrying]]: [[after]] κατασκηνοῦν, [[κάθημαι]], [[εἶναι]]: (to and [[under]]) in a [[local]] or [[proper]] [[sense]], ἡ [[ὑπό]] ([[τόν]]) ὀυρνανος [[namely]], [[χώρα]], πάσῃ κτίσει τῇ [[ὑπό]] [[τόν]] οὐρανοῦ, [[namely]], οὔσῃ, τά [[ὑπό]] [[τόν]] οὐρανόν [[namely]], [[ὄντα]], τά [[ὑπό]] σελήνην, [[Philo]] de vit. Moys. ii., § 12); [[εἶναι]] [[ὑπό]] τινα or τί, to be [[under]], i. e. [[subject]] to the [[power]] of, [[any]] [[person]] or [[thing]]: [[ὑπό]] ἐξουσίαν [[namely]], ὤν, L WH brackets [[read]] [[ὑπό]] ἐξουσίαν τασσόμενος ([[set]] [[under]] [[authority]]), so [[also]] the Sinaiticus [[manuscript]]); οἱ [[ὑπό]] νόμον, [[namely]], ὄντες, [[ὑπό]] ἐκπληξιν [[εἶναι]], Protevangelium Jacobi, 18). τηρεῖν τινα, φρουρεῖσθαι, sub (cf. sub vespe. [[ram]]), equivalent to [[about]] ([[see]] examples from the Greek writings in Passow, p. 2111{a}; (Liddell and Scott, [[under]] the [[word]], C. III.)): [[ὑπό]] [[τόν]] ὄρθρον, [[about]] daybreak, R G is counted (cf. III. in Composition [[ὑπό]] denotes:<br /><b class="num">1.</b> [[locality]], [[under]]: [[ὑποκάτω]], [[ὑποπόδιον]], [[ὑπωπιάζω]], [[ὑποδέω]]; of the [[goal]] of [[motion]], i. e. [[ὑπό]] τί, as [[ὑποδέχομαι]] ([[under]] [[one]]'s [[roof]]); [[ὑπολαμβάνω]] (to [[receive]] by [[standing]] [[under]]); [[ὑποβάλλω]], [[ὑποτίθημι]]; tropically, in expressions of [[subjection]], [[compliance]], etc., as [[ὑπακούω]], [[ὑπακοή]], ὑπηκως, [[ὑπόδικος]], [[ὕπανδρος]], [[ὑπάγω]], [[ὑπολείπω]], [[ὑποχωρέω]].<br /><b class="num">2.</b> [[small]] in [[degree]], [[slightly]], as [[ὑποπνέω]]. | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''ὑπό:''' [ῠ], Λατ. [[sub]], πρόθ. με γεν., δοτ. και αιτ. Επικ. [[ὑπαί]] [[πριν]] από <i>δ</i>, <i>π</i>.<br /><b class="num">Α.</b> ΜΕ ΓΕΝ.,<br /><b class="num">I. 1.</b> λέγεται για [[τόπο]], από [[κάτω]], <i>ῥέεικρήνη ὑπὸ σπείους</i>, σε Ομήρ. Οδ.· λέγεται για [[διάσωση]], [[απαλλαγή]] από την [[εξουσία]] κάποιου· ακολουθ. τα ρήματα [[ἐρύεσθαι]], <i>ἁρπάζειν</i>, σε Ομήρ. Ιλ.· <i>ἵππους λῦσαν ὑπὸ ζυγοῦ</i>, έλυσαν τα άλογα από [[κάτω]] από τον [[ζυγό]], σε Όμηρ.<br /><b class="num">2.</b> [[κάτω]] από, από [[κάτω]], μοχλὸν ὑπὸ σποδοῦ [[ἤλασα]], έμπηξα, έχωσα τη ράβδο μέσα και [[κάτω]] από τα αναμμένα κάρβουνα φωτιάς που κοντεύει να σβήσει, [[κάτω]] από τη [[θράκα]], [[χόβολη]], σε Ομήρ. Οδ.· ὑπὸ στέρνοιο [[τυχήσας]], πλήττοντάς τον [[κάτω]] από το [[στήθος]], σε Ομήρ. Ιλ.· <i>ὑπὸ χθονός</i>, σε Όμηρ. κ.λπ.<br /><b class="num">II. 1.</b> χρησιμ. για το ποιητ. [[αίτιο]], με Παθ. ρήματα, από/μέσω, Λατ. a ή ab, [[ὑπό]] τινος [[δαμῆναι]], σε Ομήρ. Ιλ.· ὑφ' [[ἑαυτοῦ]], από δική του [[ενέργεια]], δηλ. αφ' [[εαυτού]], σε Θουκ.· επίσης, φεύγειν [[ὑπό]] τινος, δηλ. καταδιώκομαι από κάποιον και [[φεύγω]], σε Ομήρ. Ιλ.· ἔπαινον ἔχειν [[ὑπό]] τινος, σε Ηρόδ.·<br /><b class="num">2.</b> λέγεται για πράγματα και πρόσωπα, ὡς [[διάκειμαι]] ὑπὸ τῆς νόσου, σε Θουκ.· ἐνδακρύειν χαρᾶς [[ὕπο]], σε Αισχύλ.· <i>μαίνεται ὑφ' ἡδονῆς</i>, σε Σοφ.· <i>ὀρύσσειν ὑπὸ μαστίγων</i>, [[σκάβω]], [[εξορύσσω]] [[κάτω]] από το φόβο, υπό [[απειλή]] μαστιγίου, δηλ. [[εξορύσσω]] ενώ μαστιγώνομαι, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">3.</b> λέγεται για [[μουσική]] [[συνοδεία]], στον ρυθμό ενός πράγματος, <i>κωμάζειν ὑπ' αὐλοῦ</i>, σε Ησίοδ.· <i>πίνειν ὑπὸ σάλπιγγος</i>, σε Αριστοφ.· [[έπειτα]], για οτιδήποτε συνοδεύει [[κάτι]], <i> | |lsmtext='''ὑπό:''' [ῠ], Λατ. [[sub]], πρόθ. με γεν., δοτ. και αιτ. Επικ. [[ὑπαί]] [[πριν]] από <i>δ</i>, <i>π</i>.<br /><b class="num">Α.</b> ΜΕ ΓΕΝ.,<br /><b class="num">I. 1.</b> λέγεται για [[τόπο]], από [[κάτω]], <i>ῥέεικρήνη ὑπὸ σπείους</i>, σε Ομήρ. Οδ.· λέγεται για [[διάσωση]], [[απαλλαγή]] από την [[εξουσία]] κάποιου· ακολουθ. τα ρήματα [[ἐρύεσθαι]], <i>ἁρπάζειν</i>, σε Ομήρ. Ιλ.· <i>ἵππους λῦσαν ὑπὸ ζυγοῦ</i>, έλυσαν τα άλογα από [[κάτω]] από τον [[ζυγό]], σε Όμηρ.<br /><b class="num">2.</b> [[κάτω]] από, από [[κάτω]], μοχλὸν ὑπὸ σποδοῦ [[ἤλασα]], έμπηξα, έχωσα τη ράβδο μέσα και [[κάτω]] από τα αναμμένα κάρβουνα φωτιάς που κοντεύει να σβήσει, [[κάτω]] από τη [[θράκα]], [[χόβολη]], σε Ομήρ. Οδ.· ὑπὸ στέρνοιο [[τυχήσας]], πλήττοντάς τον [[κάτω]] από το [[στήθος]], σε Ομήρ. Ιλ.· <i>ὑπὸ χθονός</i>, σε Όμηρ. κ.λπ.<br /><b class="num">II. 1.</b> χρησιμ. για το ποιητ. [[αίτιο]], με Παθ. ρήματα, από/μέσω, Λατ. a ή ab, [[ὑπό]] τινος [[δαμῆναι]], σε Ομήρ. Ιλ.· ὑφ' [[ἑαυτοῦ]], από δική του [[ενέργεια]], δηλ. αφ' [[εαυτού]], σε Θουκ.· επίσης, φεύγειν [[ὑπό]] τινος, δηλ. καταδιώκομαι από κάποιον και [[φεύγω]], σε Ομήρ. Ιλ.· ἔπαινον ἔχειν [[ὑπό]] τινος, σε Ηρόδ.·<br /><b class="num">2.</b> λέγεται για πράγματα και πρόσωπα, ὡς [[διάκειμαι]] ὑπὸ τῆς νόσου, σε Θουκ.· ἐνδακρύειν χαρᾶς [[ὕπο]], σε Αισχύλ.· <i>μαίνεται ὑφ' ἡδονῆς</i>, σε Σοφ.· <i>ὀρύσσειν ὑπὸ μαστίγων</i>, [[σκάβω]], [[εξορύσσω]] [[κάτω]] από το φόβο, υπό [[απειλή]] μαστιγίου, δηλ. [[εξορύσσω]] ενώ μαστιγώνομαι, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">3.</b> λέγεται για [[μουσική]] [[συνοδεία]], στον ρυθμό ενός πράγματος, <i>κωμάζειν ὑπ' αὐλοῦ</i>, σε Ησίοδ.· <i>πίνειν ὑπὸ σάλπιγγος</i>, σε Αριστοφ.· [[έπειτα]], για οτιδήποτε συνοδεύει [[κάτι]], <i>δαΐδων ὑπὸ λαμπομενάων ἠγίνεον</i>, υπό το φως δαυλών, πυρσών, σε Ομήρ. Ιλ.· ὑπ' εὐφήμου βοῆς [[θῦσαι]], [[προσφορά]] θυσίας που συνοδεύεται από εύφημη [[βοή]], σε Σοφ.· <i>ὑπὸ πομπῆς</i>, σε ή με επίσημη, σοβαρή [[πομπή]], σε Ηρόδ. <b>Β.</b> ΜΕ ΔΟΤ., λέγεται για [[τόπο]] ή για [[θέση]],<br /><b class="num">1.</b> ὑπὸ [[ποσσί]], σε Ομήρ. Ιλ.· <i>ὑπὸ πλατανίστῳ</i>, στο ίδ.· <i>ὑπ' Ἰλίῳ</i>, [[κάτω]] από τα τείχη του, σε Ευρ.· <i>ὑφ' ἅρμασι</i>, [[κάτω]] από το [[άρμα]], δηλ. ζευγμένος σε αυτό, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">2.</b> ὑπὸ [[χερσί]] τινος [[δαμῆναι]], υποταγμένος [[κάτω]] από, δηλ. μέσω της δύναμης των όπλων του, στο ίδ.· ὑπὸ δουρὶ [[δαμῆναι]], στο ίδ.<br /><b class="num">II. 1.</b> λέγεται για [[πρόσωπο]] υπό την [[εξουσία]] ή την [[επιρροή]] του οποίου γίνεται [[κάτι]], φέβεσθαι [[ὑπό]] τινι, τρέπομαι σε [[φυγή]] ενώπιόν του, στο ίδ.· ὑπὸ πομπῇ τινος [[βῆναι]], [[ακολουθώ]], κατατάσσομαι, [[συμμετέχω]] σε [[φάλαγγα]], σε [[εφοδιοπομπή]], στη [[νηοπομπή]] κάποιου, στο ίδ.<br /><b class="num">2.</b> λέγεται για [[δήλωση]] υποταγής, [[ὑπό]] τινι, [[κάτω]] από την [[εξουσία]] κάποιου, σε Ομήρ. Οδ.· <i>εἶναιὑπό τινι</i>, είμαι [[υποτελής]] κάποιου, σε Θουκ.· <i>ἔχειν ὑφ' ἑαυτῷ</i>, [[υπόκειμαι]] στην [[εξουσία]] κάποιου, στις διαταγές κάποιου, σε Ξεν.<br /><b class="num">3.</b> χρησιμ. για πράγματα που έρχονται σε [[μία]] [[τάξη]], <i>ἐργασίαι ὑπὸ ταῖς τέχναις</i>, σε Πλάτ.<br /><b class="num">4.</b> όπως στο<br /><b class="num">Α.</b> II. 3, ὑπ' αὐλητῆρι πρόσθ' [[ἔκιον]], προχωρούσαν στον ρυθμό της μουσικής του αυλητή, σε Ησίοδ.· γενικά, λέγεται για συνακόλουθες περιστάσεις, ἐξ ἁλὸς [[εἶσι]] πνοιῇ [[ὕπο]] Ζεφύροιο, σε Ομήρ. Οδ.· <i>ὑπὸ σκότῳ</i>, <i>νυκτί</i>, σε Αισχύλ. <b>Γ.</b> ΜΕ ΑΙΤ., λέγεται για [[τόπο]], προς και [[κάτω]] από,<br /><b class="num">I. 1.</b> ὑπὸ [[σπέος]] ἤλασε μῆλα, τα οδήγησε [[κάτω]] από, δηλ. μέσα στη [[σπηλιά]], σε Ομήρ. Ιλ.· <i>ὑπὸ ζυγὸν ἤγαγεν</i>, σε Ομήρ. Οδ.· ὑπὸ [[δικαστήριον]] ἄγειν, [[φέρνω]] κάποιον [[κάτω]] από ή ενώπιον των υψηλών εδρών των δικαστών, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">2.</b> όπως το [[ὑπό]] με δοτ. [[χωρίς]] [[έννοια]] κίνησης, <i>ὑπ' ἠῶ τ' ἠέλιόν τε</i>, [[παντού]] [[κάτω]] από τον ήλιο, σε Ομήρ. Ιλ.· <i>ὑπὸτὴν ἄρκτον</i>, σε Ηρόδ.· <i>τὸ ὑπὸ τὴν ἀκρόπολιν</i>, σε Θουκ.<br /><b class="num">II.</b> λέγεται για [[υποταγή]], ποιεῖσθαι ὑπὸ [[σφᾶς]], στον ίδ. κ.λπ.<br /><b class="num">III.</b> λέγεται για χρόνο, όπως το Λατ. [[sub]], [[μόλις]] [[μετά]], [[σχεδόν]] κατά, <i>ὑπὸ [[νύκτα]]</i>, κατά τη [[νύχτα]], σε Ομήρ. Ιλ.· ὑπὸ [[ταῦτα]], [[εκείνη]] [[περίπου]] την περίοδο, σε Ηρόδ.· <i>ὑπὸτὸν νηὸν κατακαέντα</i>, κατά την περίοδο που κάηκε ο [[ναός]], σε Ομήρ. Ιλ.· <i>ὑπὸ τὸν σεισμόν</i>, κατά την περίοδο του σεισμού, σε Θουκ.<br /><b class="num">IV.</b>χρησιμ. για [[μουσική]] [[συνοδεία]], <i>ὑπὸ αὐλὸν διαλέγεσθαι</i>, σε Ξεν.<br /><b class="num">V.</b> [[ὑπό]] τι, ως επίρρ., σ' έναν συγκεκριμένο βαθμό, κατά ένα συγκεκριμένο μέτρο, Λατ. [[aliquatenus]], σε Πλάτ. <b>Δ.</b> ΘΕΣΗ, η <i>ὑπὸ</i> μπορεί [[πάντοτε]] να ακολουθεί [[μετά]] την [[πτώση]], [[οπότε]] με [[αναστροφή]] μετατρέπεται σε [[ὕπο]]. <b>Ε.</b> ΩΣ ΕΠΙΡΡ.,<br /><b class="num">1.</b> [[κάτω]] από, από [[κάτω]], από [[κάτω]], σε Όμηρ.<br /><b class="num">2.</b> από [[πίσω]], σε Ηρόδ.<br /><b class="num">II.</b> [[μυστικά]], απαρατήρητα, ανεπαίσθητα, σε Ομήρ. Ιλ. <b>Ζ.</b> ΣΤΑ ΣΥΝΘ.,<br /><b class="num">I. 1.</b> [[κάτω]] από, λέγεται για [[στάση]] και [[κίνηση]], όπως στα <i>ὕπ-ειμι</i>, ὑπο-[[βαίνω]].<br /><b class="num">2.</b> λέγεται για [[περίβλημα]], [[επένδυση]] ή [[περικάλυψη]] ενός πράγματος από ένα [[άλλο]], όπως στο [[ὑπό]]-χρυσος.<br /><b class="num">3.</b> λέγεται για [[δήλωση]] υποταγής, ὑπο-[[δαμνάω]], <i>ὑφ-[[ηνίοχος]]</i>.<br /><b class="num">II.</b> [[μάλλον]], κάπως, [[λιγάκι]], λίγο, ὑπο-[[κινέω]], [[ὑπό]]-λευκος, [[κρυφά]], ανεπαίσθητα, [[μυστικά]], [[ὑποθωπεύω]]. | ||
}} | }} | ||
{{elru | {{elru | ||
|elrutext='''ὑπό:'''<br /><b class="num">I</b> (ῠ) adv. внизу, снизу: τρομέει δ᾽ | |elrutext='''ὑπό:'''<br /><b class="num">I</b> (ῠ) adv. внизу, снизу: τρομέει δ᾽ ὑπὸ γυῖα Hom. ноги дрожат подо мной; [[πῖαρ]] ὕπ᾽ [[οὖδας]] Hom. внизу (находится) тучная почва; ὑπὸ δὲ φαρετρεῶνες ἐκρέμαντο Her. снизу же висели колчаны.<br /><b class="num">II</b> эп.-поэт. тж. [[ὑπαί]] (перед δ и π), в анастрофе [[ὕπο]], in elisione ὑπ᾽ - перед придых. ὑφ᾽<br /><b class="num">1</b> praep. [[cum]] gen.; 1.1) из-под: ἐρύειν τι ὑπὸ τινος Hom. вырвать что-л. из-под кого-л., т. е. из чьих-л. рук; ὑπὸ βλεφάρων Hom. из-под век: ὑπὸ χθονός Hes. из-под земли (ср. 2); 1.2) под (на вопросы «[[куда]]» и «[[где]]»): ὑπὸ χθονός Hom. (ср. 1) и ὑπὸ γῆς Plat. под землей или под землю; οἱ ὑπὸ χθονός Aesch., Soph. погребенные, умершие; [[λαβεῖν]] ὑπὸ μάλης τι Plat. взять что-л. под мышку; ὑπὸ στέρνοιο [[τυχεῖν]] Hom. поразить под (самую) грудь; ὑπὸ τῆς αἰθρίας Xen. под открытым небом; 1.3) у подножия (ὑ. τῆς πλατάνου Plat.); 1.4) от, из: τὸ [[ὑπό]] τινος [[λοιπόν]] Dem. остаток от чего-л.; λύεσθαι ἵππους ὑπὸ ζυγοῦ Hom. распрягать лошадей; 1.5) от, из-за, по причине: [[δαμῆναι]] δουρὶ ὑπὸ τινος Hom. пасть от чьего-л. копья; ὑπὸ τινος θνῄσκειν Hom. и ἀποθνῄσκειν Her., Thuc. умирать от чьей-л. руки; [[χαλεπῶς]] ἔχειν ὑπὸ τραυμάτων Plat. тяжело страдать от ран; ἀϋσάντων ὑπ᾽ Ἀχαιῶν Hom. от крика ахейцев; ὑπὸ χάρματος HH или χαρᾶς ὕ. Aesch. от радости; ὑπ᾽ ἀνάγκης Hom. поневоле; ὀργῆς [[ὕπο]] Eur. из-за гнева; ὑπὸ [[ταύτης]] τῆς αἰτίας Plat. по этой причине; ὑπ᾽ ἄλγους Aesch. и ὑπ᾽ ὀδύνης Plat. от боли; ὑπ᾽ ἀγνοίας Aesch. по незнанию; ὑφ᾽ ἡδονῆς Soph. из-за (ради) удовольствия; μνήμης [[ὕπο]] Soph. по памяти; ὑπὸ ἀπλοίας Thuc. вследствие неблагоприятных для плавания условий; ὑπὸ τῆς παρεούσης συμφορῆς Her. ввиду случившегося несчастья; 1.6) с, при, в сопровождении: ὑπ᾽ αὐλοῦ Hes., Her. под звуки свирели; ὑπ᾽ οἰωνῶν [[καλῶν]] Eur. при благоприятных предзнаменованиях; [[ἄελλα]] ὑπὸ βροντῆς Hom. буря с громом; ὑπὸ φανοῦ Xen. при свете факела; ὑπὸ σκότου Soph., Xen. во тьме, перен. втайне; ὑπὸ πομπῆς Her. в торжественном шествии; ὑπὸ θυσιῶν καὶ ὑπὸ εὐχῶν Plat. среди жертвоприношений и молитв; ὑπὸ μαστίγων Her. под ударами бичей; ὑπ᾽ εὐκλείας [[θανεῖν]] Eur. умереть со славой; 1.7) в подчинении у: λαοὶ ὑπ᾽ [[αὐτοῦ]] Hom. управляемые им народные массы; ὑπ᾽ ὀρφανιστῶν Soph. под властью опекунов; 1.8) при обознач. действующего лица (ср. англ. by, франц. par), в переводе обычно опускается; существительное переводится творительным падежом, иногда же может быть передано выражениями из-за, через посредство, благодаря и т. п.: εὖ πράττειν ὑπὸ τινος Soph. быть облагодетельствованным кем-л.; αἰτίας ἔχειν ὑπὸ τινος Xen. быть обвиненным кем-л.; εἶναι ἐν ἀξιώματι [[ὑπό]] τινος Thuc. быть в почете у кого-л.; ὑπ᾽ ἀγγέλων Plat. через (посредство) гонцов; ἡ ὑπὸ πάντων [[τιμή]] Xen. всеобщее уважение; εὖ ἀκούειν [[ὑπό]] τινος Xen. пользоваться хорошей репутацией у кого-л.; τὸ ὑπὸ τοῦ νόμου [[ἐπίταγμα]] Plat. предписанное законом; ἡ [[ὑπό]] τινος [[παίδευσις]] Xen. полученное от кого-л. воспитание;<br /><b class="num">2</b> praep. [[cum]] dat.; 2.1) под (ὑ. δρυΐ, ὑπ᾽ οὐρανῷ Hom.; ὑπὸ τῷ ἱματίῳ Plat.): ὑφ᾽ ἅρμασιν Hom. и ὑπὸ τοῖς ἅρμασιν ἵπποι Xen. запряженные или упряжные лошади; 2.2) из-под (ὑ. ποσσὶ [[κονίσαλος]] [[ὤρνυτο]] Hom.); 2.3) у подножия (τείχει [[ὕπο]] Τρώων Hom.): ὑπὸ [[ὄρει]] Xen. у подошвы горы; ὑπὸ τῇ ἀκροπόλει Her. у основания акрополя; 2.4) под управлением, в зависимости от ([[ὑπό]] τινι εἶναι Thuc., Plat.): τὰ θηρία τὰ ὑπὸ τοῖς ἀνθρώποις Plat. подвластные людям животные; ὑφ᾽ ἑαυτῷ ἔχειν Xen. иметь в своей власти; ὑφ᾽ ἑαυτῷ ποιεῖσθαι Her. подчинить себе; [[ὑπό]] τινι [[γενέσθαι]] Her., Thuc., Xen. оказаться под чьей-л. властью; τὸ ὑπὸ ταῖς γεωμετρίαις τέχναις Plat. относящееся к области пространственных искусств; ὑπὸ Καίσαρι στρατεΰεσθαι Plut. служить в армии под началом Цезаря; ὑπὸ πόλεσι καὶ νόμοις οἰκεῖν Isocr. жить в условиях государственности и законности; 2.5) от, из-за, по причине: ὑπὸ [[χερσί]] τινος [[θανέειν]] Hom. умереть от чьей-л. руки; ὑπὸ δουρὶ τυπείς Hom. пораженный копьем; 2.6) (при обозначении действующего лица, ср. англ. by, франц. par; в переводе обычно опускается): [[ὑπό]] τινος κτεινόμενος Hom. пораженный кем-л.; τὸν ὑπ᾽ Ἀδμήτῳ [[τέκε]] [[Ἄλκηστις]] Hom. (Эвмел), которого Алкестида родила от Адмета; [[ὑπό]] τινι τεθραμμένος или πεπαιδευμένος Plat. воспитанный кем-л.; 2.7) в сопровождении: ὑπὸ τυμπάνοις Luc. под звуки тимпанов; ὑπὸ σκότῳ Aesch., Eur. во тьме, перен. тайком, втайне; ὑπὸ πομπῇ τινος Hom. в сопровождении кого-л.; ὑπὸ φωτὶ πολλῷ Plut. при ярком свете;<br /><b class="num">3</b> praep. [[cum]] acc.; 3.1) под, в (на вопросы «куда?» и «где?»): [[ἐλθεῖν]] или νέεσθαι ὑπὸ ζόφον Hom. сойти в царство теней; ὑπὸ ζυγὸν ἄγειν ἵππους Hom. подводить под ярмо, т. е. запрягать лошадей; ὑπὸ [[σπέος]] Hom. в пещеру; ὑπὸ [[δικαστήριον]] ἄγειν τινά Her. вести кого-л. в судилище; ὑπὸ [[Ἴλιον]] [[ἐλθεῖν]] Hom. прийти под стены Илиона; ὑπὸ γῆν Hom., Her. в (под) землю и в земле (под землей); ὑπ᾽ ἠῶ τ᾽ ἠέλιόν τε Hom. под восходящим и взошедшим солнцем, т. е. на целом свете; 3.2) под покровом, под защитой, за: κατακρύπτειν τινὰ ὑπὸ τὴν θύρην Her. скрывать кого-л. за дверью; ὑπὸ τὸν [[ἱμάτιον]] Luc. под плащом; ὑπὸ τινα [[ἰέναι]] Hom. спрятаться за кого-л.; ὑπὸ τὸν πεζὸν στρατόν Her. под защитой сухопутной армии; 3.3) у подножия: ὑπὸ τὸ [[ὄρος]] Hom., Xen. у подошвы горы; ὑπὸ τὴν ἀκρόπολιν Thuc. у основания акрополя; ὑπὸ τινα καθίζεσθαι Plut. садиться ниже кого-л.; τὰ ὑπὸ τὴν ἄρκτον Her. северные (полярные) области; 3.4) в зависимости от, в подчинении у: [[γενέσθαι]] ὑπὸ τινα Thuc. оказаться под чьей-л. властью; οἱ ὑπὸ Μήδους Xen. подданные мидийского царства; οἱ ὑφ᾽ [[αὑτῷ]] ἄρχοντες Xen. подчиненные ему полководцы; [[ἄνθρωπος]] ὑπὸ ἐξουσίαν NT подневольный человек; ὑπὸ τὸ αὐτὸ [[εἶδος]] εἶναι Arst. относиться к тому же виду; οἱ [[ὑπό]] τι τεταγμένοι Luc. принадлежащие к какому-л. разряду; τὸ ὑπὸ τὸν ὁρισμόν Arst. содержание определения; 3.5) около, ко времени: ὑπὸ νύκτα Hom., Her. с наступлением ночи; ὑπὸ τὸν ὄρθρον NT на рассвете; ὑπὸ [[ταῦτα]] Her. и ὑπὸ τοῦτον τὸν χρόνον Thuc. в это время; [[ὑπό]] τι Hom., Her., Thuc. во время чего-л.; 3.6) близко к: [[ὑπό]] τι [[μικρόν]] Arph. немножко, чуточку; [[ὑπό]] τι [[ἄτοπος]] Plat. несколько странный; 3.7) в сопровождении, при (ὑπ᾽ αὐγὰς λεύσσειν τι Eur.): ὑπ᾽ ὄρχησιν καὶ ᾠδήν Plat. с пляской и песнями; ὑπὸ τὸν αὐλόν Xen. под звуки свирели. | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
|mdlsjtxt=[epic [[ὑπαί]] [[before]] δ, π]<br />[[Perseus]]. from under, by, c. gen. under, c. dat., [[towards]] c. acc.<br />Lat. sub, prep. with | |mdlsjtxt=[epic [[ὑπαί]] [[before]] δ, π]<br />[[Perseus]]. from under, by, c. gen. under, c. dat., [[towards]] c. acc.<br />Lat. sub, prep. with [[genitive]], dat. and acc.<br />A. WITH GEN.,<br /><b class="num">I.</b> of [[place]], from under, ῥέει [[κρήνη]] ὑπὸ σπείους Od.: of rescuing from under [[another]]'s [[power]], [[after]] the Verbs [[ἐρύεσθαι]], ἁρπάζειν, Il.; ἵππους λῦσαν ὑπὸ ζυγοῦ they loosed the horses from under the [[yoke]], Hom.<br /><b class="num">2.</b> under, [[beneath]], μοχλὸν ὑπὸ σποδοῦ [[ἤλασα]] [[thrust]] the bar in under the [[embers]], Od.; ὑπὸ στέρνοιο [[τυχήσας]] having hit him under the [[breast]], Il.; ὑπὸ χθονός Hom., etc.<br /><b class="num">II.</b> of the Agent, with [[pass]]. Verbs, by, Lat. a or ab, ὑπό τινος [[δαμῆναι]] Il.; ὑφ' [[ἑαυτοῦ]] by one's own [[action]], i.e. of [[oneself]], Thuc.; so also, with neut. verbs, φεύγειν ὑπό τινος, i. e. to [[flee]] [[before]] him, Il.; ἔπαινον ἔχειν ὑπό τινος Hdt.<br /><b class="num">2.</b> of things as well as persons, ὡς [[διάκειμαι]] ὑπὸ τῆς νόσου Thuc.; ἐνδακρύειν χαρᾶς ὕπο Aesch.; μαίνεται ὑφ' ἡδονῆς Soph.; ὀρύσσειν ὑπὸ μαστίγων to dig under [[fear]] of scourges, Hdt.<br /><b class="num">3.</b> of accompanying [[music]], to the [[sound]] of, κωμάζειν ὑπ' αὐλοῦ Hes.; πίνειν ὑπὸ σάλπιγγος Ar.: then, of [[anything]] [[attendant]], δαΐδων ὑπὸ λαμπομενάων ἠγίνεον by torchlight, Il.; ὑπ' εὐφήμου βοῆς [[θῦσαι]] to [[offer]] a [[sacrifice]] accompanied by it, Soph.; ὑπὸ πομπῆς in or with [[solemn]] [[procession]], Hdt.<br />B. WITH DAT. of [[place]] or Position, ὑπὸ [[ποσσί]] Il.; ὑπὸ πλατανίστῳ Il.; ὑπ' Ἰλίῳ under its walls, Eur.; ὑφ' ἅρμασι under, i. e. [[yoked]] to, the [[chariot]], Il.<br /><b class="num">2.</b> ὑπὸ [[χερσί]] τινος [[δαμῆναι]] to be [[subdued]] under, i. e. by [[force]] of his [[arms]], Il.; ὑπὸ δουρὶ [[δαμῆναι]] Il.<br /><b class="num">II.</b> of the [[person]] under whose [[power]] or [[influence]] a [[thing]] is done, φέβεσθαι ὑπό τινι to [[flee]] [[before]] him, Il.; ὑπὸ πομπῇ τινος [[βῆναι]] to go under his [[convoy]], Il.<br /><b class="num">2.</b> expressing [[subjection]], ὑπό τινι under one's [[power]], Od.; [[εἶναι]] ὑπό τινι to be [[subject]] to him, Thuc.; ἔχειν ὑφ' ἑαυτῷ to [[have]] under one, Xen.<br /><b class="num">3.</b> of things [[coming]] under a class, ἐργασίαι ὑπὸ ταῖς τέχναις Plat.<br /><b class="num">4.</b> as in A. II. 3, ὑπ' αὐλητῆρι πρόσθ' [[ἔκιον]] advanced to the [[music]] of the [[flute]]-[[player]], Hes.: [[generally]], of [[attendant]] circumstances, ἐξ ἁλὸς [[εἶσι]] πνοιῇ ὕπο Ζεφύροιο Od.; ὑπὸ σκότῳ, νυκτί Aesch.<br />C. WITH ACCUS. of [[place]], [[towards]] and under, ὑπὸ [[σπέος]] ἤλασε μῆλα [[drove]] them under, i.e. [[into]], the [[cave]], Il.; ὑπὸ ζυγὸν ἤγαγεν Od.; ὑπὸ [[δικαστήριον]] ἄγειν to [[bring]] under or [[before]] the [[tribunal]], Hdt.<br /><b class="num">2.</b> like ὑπό c. dat. without [[sense]] of [[motion]], ὑπ' ἠῶ τ' ἠέλιόν τε [[everywhere]] under the sun, Il.; ὑπὸ τὴν ἄρκτον Hdt.; τὸ ὑπὸ τὴν ἀκρόπολιν Thuc.<br /><b class="num">II.</b> of [[subjection]], ποιεῖσθαι ὑπὸ [[σφᾶς]] Thuc., etc.<br /><b class="num">III.</b> of [[time]], like Lat. sub, [[just]] [[after]], [[just]] [[about]], ὑπὸ νύκτα [[towards]] [[night]], Il.; ὑπὸ [[ταῦτα]] [[about]] that [[time]], Hdt.; ὑπὸ τὸν νηὸν κατακαέντα [[about]] the [[time]] of its [[burning]], Il.; ὑπὸ τὸν σεισμόν [[about]] the [[time]] of the [[earthquake]], Thuc.<br /><b class="num">IV.</b> of [[accompaniment]], ὑπὸ αὐλὸν διαλέγεσθαι Xen.<br /><b class="num">V.</b> ὑπό τι, as adv. to a [[certain]] [[degree]], in [[some]] [[measure]], Lat. [[aliquatenus]], Plat.<br />D. POSITION: ὑπό can [[always]] [[follow]] its Subst., [[becoming]] by [[anastrophe]] ὕπο.<br />E. AS ADV., under, [[below]], [[beneath]], Hom.<br /><b class="num">2.</b> [[behind]], Hdt.<br /><b class="num">II.</b> [[secretly]], [[unnoticed]], Il.<br />F. IN COMPOSITION:<br /><b class="num">I.</b> under, [[both]] of [[rest]] and [[motion]], as ὕπ-ειμι, ὑπο-[[βαίνω]].<br /><b class="num">2.</b> of the [[casing]] or [[covering]] of one [[thing]] with [[another]], as ὑπό-χρυσος.<br /><b class="num">3.</b> to [[express]] [[subjection]], ὑπο-[[δαμνάω]], ὑφ-ηνίοχος.<br /><b class="num">II.</b> [[somewhat]], a [[little]], ὑπο-[[κινέω]], ὑπό-λευκος: [[underhand]], [[secretly]], ὑπο-[[θωπεύω]]. | ||
}} | }} | ||
{{Chinese | {{Chinese |