ἀνίστημι: Difference between revisions

|Definition=<span class="bld">A</span> causal in pres. [[ἀνίστημι]] (later [[ἀνιστάω]] S.E.''M.'' 9.61): impf. [[ἀνίστην]]: fut. ἀναστήσω, ''poet.'' [[ἀνστήσω]]: aor. 1 [[ἀνέστησα]], Ep. [[ἄνστησα]], Aeol. 3pl. ὄστασαν [[Hesychius Lexicographus|Hsch.]]: pf. ἀνέστακα [[LXX]] ''1 Ki.''15.12, Arr.''Epict.''1.4.30: also in aor. 1 Med. ἀνεστησάμην (v. infr. 1.5, 111.6).<br><span class="bld">I</span> [[make to stand up]], [[raise up]], <b class="b3">γέροντα δὲ χειρὸς ἀνίστη</b> he [[raise]]d the old man [[up]] by his hand, Il.24.515, cf. Od.14.319; τί μ' αὖ.. ἐξ ἑδρας ἀνίστατε; [[Sophocles|S.]]''[[Ajax|Aj.]]''788; ἀ. τινὰ ἐκ τῆς κλίνης [[Plato|Pl.]]''[[Protagoras|Prt.]]'' 317e; ὀρθὸν ἀ. τινά [[Xenophon|X.]]''[[Memorabilia|Mem.]]''1.4.11; ἀπὸ τοῦ καθαρμοῦ τινα D.18.259.<br><span class="bld">2</span> [[raise from sleep]], [[wake up]], Il.10.32, etc.; εἰς ἐκκλησίαν ἀ. τινά Ar.''Ec.''740; ἀ. τινὰ ὠμόϋπνον Eup.305: metaph., ἀ. νόσον S.''Tr.''979.<br><span class="bld">3</span> [[raise from the dead]], οὐδέ μιν ἀνστήσεις Il.24.551, cf. A.''Ag.''1361, S.''El.''139; from [[misery]] or [[misfortune]], Id.''Ph.''666, Aeschin.1.67.<br><span class="bld">4</span> [[produce]] a [[witness]], etc. (cf. 111.6), προφήτην ὑμῖν ἀ. ὁ Θεός ''Act.Ap.''3.22, al.<br><span class="bld">5</span> after Hom., also of things, [[set up]], [[build]], [[στήλας]] [[varia lectio|v.l.]] in [[Herodotus|Hdt.]]2.102; πύργους [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''7.5.12, etc.; τρόπαια Διί E.''Ph.''572; <b class="b3">ἀνδριάντα ἐς Δελφούς</b> Philipp. ap. D.12.21; so <b class="b3">ἀ. τινὰ χρυσοῦν, χαλκοῦν</b> (in pure Attic [[ἱστάναι]]), [[set up]] a [[golden]], [[brazen]] [[statue]] of him, Plu.2.170e, ''Brut.''1 (Pass., v. infr. B):—so in aor. 1 Med., <b class="b3">ἀναστήσασθαι πόλιν</b> [[build oneself]] a [[city]], [[Herodotus|Hdt.]]1.165; <b class="b3">ἀνεστήσαντο δὲ βωμούς</b> [[they set them up]] altars, Call.''Dian.''199.<br><span class="bld">b</span> [[build up again]], [[restore]], τείχη D.20.68: metaph., θεῶν τιμάς E.''HF''852.<br><span class="bld">6</span> [[put up for sale]], [[Herodotus|Hdt.]]1.196.<br><span class="bld">II</span> [[rouse to action]], [[stir up]], ἀλλ' ἴθι νῦν Αἴαντα.. ἄνστησον Il.10.176, cf. 179, 15.64, etc.: c. dat. pers., [[raise up against]] another, <b class="b3">τούτῳ δὲ πρόμον ἄλλον ἀναστήσουσιν</b> ib.7.116 (v. infr. B. 1.5): [[rouse to arms]], [[raise]] [[troop]]s, Th.2.68,96; ἀ. πόλεμον ἐπί τινα Plu.''Cor.''21; <b class="b3">ἀναστήσας ἦγε στρατόν</b> he [[call]]ed [[up]] his [[troop]]s and [[march]]ed them, Th.4.93, cf. 112, etc.<br><span class="bld">III</span> [[make]] [[people]] [[rise]], [[break up]] an assembly [[by force]], Il.1.191; but <b class="b3">ἐκκλησίαν ἀναστῆσαι</b> [[adjourn]] it, X.''HG''2.4.42.<br><span class="bld">2</span> [[make]] people [[emigrate]], [[transplant]] (cf. infr. B. 11.2), ἔνθεν ἀναστήσας ἄγε Od.6.7; ἀνίστασαν τοὺς δήμους [[Herodotus|Hdt.]]9.73; Αἰγινήτας ἐξ Αἰγίνης Th.2.27; even γαῖαν ἀναστήσειν A.R.1.1349; οἴκους Plu.''Publ.''21; also ἀ. τινὰ ἐκ τῆς ἐργασίας D.18.129.<br><span class="bld">3</span> [[make]] [[suppliant]]s [[rise]] and [[leave]] [[sanctuary]], [[Herodotus|Hdt.]]5.71, Th.1.137, [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Coloneus|OC]]''276, etc.: also <b class="b3">ἀ. στρατόπεδον ἐκ χώρας</b> [[make]] an Arm. decamp, Plb.29.27.10; τὰ πράγματα ἀνίστησί τινα Plu.''Alc.'' 31.<br><span class="bld">4</span> <b class="b3">ἀνίστημι ἐπὶ τὸ βῆμα</b> [[make to ascend]] the [[tribune]], Id.2.784c, cf. ''Cam.''32.<br><span class="bld">5</span> of sportsmen, [[put up]] [[game]], X.''An.''1.5.3, cf. ''Cyr.''2.4.20 (Pass.), ''Cyn.''6.23, D.Chr.2.2.<br><span class="bld">6</span> <b class="b3">μάρτυρα ἀναστής ασθαί τινα</b> [[call]] him as one's [[witness]], [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]''937a.<br><span class="bld">B</span> intr. in pres. and impf. <b class="b3">ἀνίσταμαι, -μην</b>, in fut. ἀναστήσομαι, in aor. 2 [[ἀνέστην]] (but [[ἀναστῶ]], for [[ἀναστήσω]], Crates Com.4D.), imper. [[ἄστηθι]] (for <b class="b3">ἄν-στηθι</b>) Herod.8.1, part. ἀστάς ''IG''4.951.112 (Epid.): pf. [[ἀνέστηκα]], Att. plpf. <b class="b3">ἀνεστήκη</b>; also pf. ἀνεστέασι [[Herodotus|Hdt.]]3.62: aor. Pass. [[ἀνεστάθην]], Aeol. part. ὀσταθείς [[Hesychius Lexicographus|Hsch.]]:—[[stand up]], [[rise]], esp. to [[speak]], τοῖσι δ' ἀνέστη Il.1.68,101, etc.; ἐν μέσσοισι 19.77: in Att. c. fut. part., <b class="b3">ἀ. λέξων, κατηγορήσων</b>, etc.: so c. inf., ἀνέστη μαντεύεσθαι Od.20.380: in part., ἀναστὰς εἶπε [[Euripides|E.]]''[[Orestes|Or.]]''885; παραινέσεις ἐποιοῦντο ἐν σφίσιν αὐτοῖς ἀνιστάμενοι Th.8.76; also, [[rise from one's seat]] as a mark of respect, θεοὶ δ' ἅμα πάντες ἀνέσταν Il.1.533; <b class="b3">ἀπὸ βωμοῦ</b> (cf. A. 111.3) Aeschin.1.84.<br><span class="bld">2</span> [[rise from bed]] or [[sleep]], ἐξ εὐνῆς ἀνστᾶσα Il.14.336, cf. A.''Eu.''124; εὐνῆθεν Od.20.124; ὄρθρου ἀ. Hes. ''Op.''577; ὀψέ Ar.''V.''217; <b class="b3">οὐδ' ἀνιστάμην ἐκ κλίνης</b>, of a sick person, And.1.64: abs., [[rise from sleep]], [[Herodotus|Hdt.]]1.31.<br><span class="bld">3</span> [[rise from the dead]], Il.21.56, cf. 15.287, [[Herodotus|Hdt.]]3.62, A.''Ag.''569; παρὰ τῶν πλειόνων Ar.''Ec.'' 1073.<br><span class="bld">4</span> [[rise from]] an [[illness]], [[recover]], ἐκ τῆς νούσου [[Herodotus|Hdt.]]1.22, cf. Pl.''La.''195c: abs., Th.2.49.<br><span class="bld">5</span> [[rise]] as a [[champion]], Il.23.709; <b class="b3">θανάτων χώρᾳ πύργος ἀνέστα</b> [Oedipus] [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]''1201: hence c. dat., [[stand up]] [to fight against..], Ἀγκαῖον... ὅς μοι ἀνέστη Il.23.635; μή τίς τοι.. ἄλλος ἀναστῇ Od.18.334; Τυφῶνα θοῦρον πᾶσιν ὃς ἀνέστη θεοῖς [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]''354 codd.; v. supr. A.11.<br><span class="bld">6</span> [[rise up]], [[rear itself]], πύργοι E.''Ph.'' 824 (lyr.), cf. Plb.16.1.5; of statues, etc., to [[be set up]], Plu.2.91a, 198f: metaph., μή τι ἐξ αὐτῶν ἀναστήῃ κακόν Pi.''P.''4.155; πόλεμος D.H.3.23; θορύβου ἀναστάντος App.''BC''1.56.<br><span class="bld">7</span> to [[be set up]], [[βασιλεύς]] as [[king]], [[Herodotus|Hdt.]]3.66 codd.<br><span class="bld">8</span> of a river, [[rise]], ἐξ ὀρέων Plu.''Pomp.''34.<br><span class="bld">9</span> pf. part., γῆ γηλόφοισιν ἀνεστηκυῖα Arr.''Ind.''4.7: metaph., [[lofty]], ἀ. τὴν ψυχὴν γενόμενος Eun.''Hist.''p.233 D.<br><span class="bld">II</span> [[rise to go]], [[set out]], [[go away]], εἰς Ἄργος E.''Heracl.''59, cf. Th.1.87, 7.49,50; ἀνίστατο εἰς οἴκημά τι ὡς λουσόμενος [[Plato|Pl.]]''[[Phaedo|Phd.]]'' 116a.<br><span class="bld">2</span> to [[be compelled to migrate]] (supr. A. 111.2), ἐξ Ἄρνης ἀναστάντες ὑπὸ Θεσσαλῶν Th.1.12, cf. 8: of a country, to [[be depopulated]], χώρα ἀνεστηκυῖα [[Herodotus|Hdt.]]5.29; πόλις.. πᾶσ' ἀνέστηκεν δορί [[Euripides|E.]]''[[Hecuba|Hec.]]''494; <b class="b3">ἡσυχάσασα ἡ Ἑλλὰς καὶ οὐκέτι ἀνισταμένη</b> no [[longer]] [[subject]] to [[migration]], Th.1.12; τὴν ἀσφάλειαν.. περιείδετ' ἀνασταθεῖσαν D.19.84.<br><span class="bld">3</span> of a [[law-court]], [[rise]], Id.21.221.<br><span class="bld">4</span> [[cease]], οὐκ, ἀνέστη ἕως ἐνίκησε σκορπίσαι ''Psalm.Solom.''4.13.

|dgtxt=<b class="num">• Morfología:</b> [pres. imperat. ἀνίστω A.<i>Eu</i>.133; fut. ἀναστῶ Crates Com.44A, poét. inf. ἀνστήσεσθαι <i>Il</i>.2.694; aor. ind. 1.^a sg. ἀνέστην A.<i>Pers</i>.201, 3.^a sg. ἀνέστα S.<i>OT</i> 1201, 3.^a plu. ἀνέσταν <i>Il</i>.1.533, 3.^a du. ἀνστήτην <i>Il</i>.1.305, ép. 1.^a sg. ἄνστησα <i>Il</i>.18.358, eol. 3.^a plu. ὄστασαν Hsch., opt. ἀναστήσειεν <i>Il</i>.1.191, imperat. [[ἄστηθι]] Herod.8.1, ἄνσταθι Theoc.24.35, ἄνστησον <i>Il</i>.10.176, part. ἀναστήσας <i>IEphesos</i> 2072.21, [[ἀστάς]] <i>IG</i> 4².121.112 (Epidauro IV a.C.); perf. jón. 3.^a plu. ἀνεστέασι Hdt.3.62, tard. ἀνέστακα [[LXX]] 1<i>Re</i>.15.12, Arr.<i>Epict</i>.1.4.30, part. dór. fem. [[ἀνεστάκουσα]] Archim.<i>Con.Sph</i>.7, 20]<br /><b class="num">A</b> tr., en pres., fut., aor. sigm. y perf. act.<br /><b class="num">I</b> c. mov. hacia arriba, c. ac. de pers. y asimilados<br /><b class="num">1</b> [[levantar]] o [[hacer levantar]] γέροντα ... χειρός <i>Il</i>.24.515, μ' αὖ τάλαιναν ... ἐξ ἕδρας S.<i>Ai</i>.788, πόδα E.<i>HF</i> 78, τὸν Πρόδικον ... ἐκ τῆς κλίνης Pl.<i>Prt</i>.317e, τὴν ἀμορφεστάτην Hdt.1.196<br /><b class="num">•</b>[[hacer levantarse]] poniendo fin a la asamblea τοὺς μέν <i>Il</i>.1.191, aplazándola ἐκκλησίαν X.<i>HG</i> 2.4.42.<br /><b class="num">2</b> [[hacer subir]] ἐπὶ τὸ [[βῆμα]] a la tribuna</i> Plu.2.784c, ἐὰν δέ τίς τινα ... ἀναστήσηται μάρτυρα y si alguien presenta a alguien como testigo de su causa</i> Pl.<i>Lg</i>.937a<br /><b class="num">•</b>[[hacer surgir]] προφήτην ὑμῖν ... ὁ Θεός <i>Act.Ap</i>.3.22.<br /><b class="num">3</b> [[despertar]] ἀδελφεόν <i>Il</i>.10.32, μ' Ar.<i>Ec</i>.740, Eup.108B<br /><b class="num">•</b>fig. οὐ μὴ ... ἀναστήσεις ... νόσον no despiertes ... el mal</i> S.<i>Tr</i>.979.<br /><b class="num">4</b> [[resucitar]] οὐδέ μιν ἀνστήσεις <i>Il</i>.24.551, λόγοισι τὸν θανόντ' ἀνιστάναι πάλιν A.<i>A</i>.1361, οὔτοι τόν γ' ἐξ Ἀΐδα ... πατέρ' ἀνστάσεις S.<i>El</i>.139<br /><b class="num">•</b>fig. τῶν ἐμῶν ἐχθρῶν μ' ἔνερθεν ὄντ' ἀνέστησας πέρα a mi, que estaba debajo, me has puesto por encima de mis enemigos</i> S.<i>Ph</i>.666.<br /><b class="num">5</b> de anim. [[levantar una pieza]] en la caza ὠτίδας ἄν τις ταχὺ ἀνιστῇ X.<i>An</i>.1.5.3, τὸν λαγῶ X.<i>Cyn</i>.6.23, θάμνου λαγωὸν ... ἀναστήσας κύων un perro, habiendo levantado una liebre de debajo de un matorral</i> Babr.69.1, (σκύλακες) τὸ θηρίον ἀνιστάντες D.Chr.2.2.<br /><b class="num">6</b> fig. [[levantar para la acción]], [[impulsar]] Αἴαντα ... ἄνστησον <i>Il</i>.10.176, τούτῳ δὲ πρόμον ἄλλον ἀναστήσουσιν enfrentarán a éste otro caudillo</i>, <i>Il</i>.7.116<br /><b class="num">•</b>de ahí [[reclutar]] τὸν στρατόν Th.4.93<br /><b class="num">•</b>[[mover]] πόλεμον Plu.<i>Cor</i>.21.<br /><b class="num">II</b> id., de cosas<br /><b class="num">1</b> de cosas [[erigir]], [[levantar]] ἐπὶ τοῦ ... πύργου στήλην [[LXX]] 3<i>Ma</i>.2.27, ἀνδριάντα χρυσοῦν Philipp.Maced.2.21<br /><b class="num">•</b>de ahí τυράννους ... χρυσοῦς ἀ. levantar a los tiranos estatuas de oro</i> Plu.2.170e, ἀ. στήλην τινα erigir una estela en honor de alguien</i>, <i>MAMA</i> 8.352<br /><b class="num">•</b>c. ac. de la pers. muerta [[erigir un monumento en honor de]], <i>MAMA</i> 8.87, 8.98, c. dat. <i>MAMA</i> 8.100<br /><b class="num">•</b>[[montar]] σκηνάς E.<i>Io</i> 1129<br /><b class="num">•</b>[[construir]] πύργους X.<i>Cyr</i>.7.5.12<br /><b class="num">•</b>tb. en v. med. ἀ. πόλιν construirse una ciudad</i> Hdt.1.165<br /><b class="num">•</b>[[construir]] βωμούς Call.<i>Dian</i>.199.<br /><b class="num">2</b> geom. [[construir una perpendicular a un plano o una recta]] Eucl.11.12.<br /><b class="num">III</b> c. mov. hacia atrás, c. ac. de pers. [[hacer emigrar]] Τυνδαρίδαι ... ἀνίστασαν τοὺς δήμους Hdt.9.73, Αἰγινήτας ... ἐξ Αἰγίνης Th.2.27, γαῖαν ... ἀναστήσειν A.R.1.1349, οἴκους familias</i> Plu.<i>Publ</i>.21<br /><b class="num">•</b>abs. [[ἔνθεν]] ἀναστήσας [[ἄγε]] Ναυσίθοος <i>Od</i>.6.7<br /><b class="num">•</b>[[expulsar]] αὐτὴν ἀπὸ ... τῆς ... ἐργασίας D.18.129<br /><b class="num">•</b>[[alejar]] τὸ στρατόπεδον ἐκ τῆς χώρας Plb.29.27.10<br /><b class="num">•</b>[[hacer abandonar]] el santuario a los suplicantes τούτους ἀνιστᾶσι μὲν οἱ πρυτάνιες Hdt.5.71, ἀνίστησί τε αὐτόν a Temístocles, Th.1.137, ὥσπερ με κἀνεστήσαθ', ὧδε σώσατε S.<i>OC</i> 276<br /><b class="num">•</b>[[hacer marchar]] ἀργύριόν τι προαναλώσας ἀνέστησεν αὐτόν tras pagar determinada cantidad de dinero lo sacó (de la casa de salud)</i>, Aeschin.1.41.<br /><b class="num">IV</b> c. [[ἀνά]] ‘[[de nuevo]]’ [[volver a erigir]] ἀνδριάντας Plu.2.91a<br /><b class="num">•</b>[[reedificar]] τὰ τείχη D.20.68<br /><b class="num">•</b>fig. [[volver a instaurar]] θεῶν ... τιμάς E.<i>HF</i> 852.<br /><b class="num">B</b> intr. en pres. y fut. med., aor. rad., part. perf. ἀνεστηκώς y aor. pas. ἀνεστάθην<br /><b class="num">I</b> c. mov. hacia arriba, de pers.<br /><b class="num">1</b> [[ponerse en pie]], [[levantarse para hablar]] τοῖσι δ' ἀνέστη <i>Il</i>.1.68, ἐν μέσσοισι <i>Il</i>.19.77, κῆρυξ ἀναστὰς εἶπεν E.<i>Or</i>.885, ἄνδρας ἀνισταμένους Tyrt.2.8 (vol.2, p.310), παραινέσεις ... ἐποιοῦντο ἐν σφίσιν αὐτοῖς ἀνιστάμενοι Th.8.76<br /><b class="num">•</b>c. inf. ἀνέστη μαντεύεσθαι se levantó a vaticinar</i>, <i>Od</i>.20.380<br /><b class="num">•</b>c. part. fut. ἀνέστην συμβουλεύσων Anaximen.<i>Rh</i>.1436^b2<br /><b class="num">•</b>en señal de respeto θεοὶ δ' [[ἅμα]] πάντες ἀνέσταν <i>Il</i>.1.533<br /><b class="num">•</b>en gener. ἐξαῦτις ἀνέστη ... Ἕκτωρ <i>Il</i>.15.287, ἀλλ' ἄγ' ἀναστάς Thgn.505, ἀπὸ βωμοῦ Aeschin.1.61<br /><b class="num">•</b>fig. θανάτων ... χώρᾳ πύργος ἀνέστα (Edipo) se levantó en el país como una torre contra la muerte</i> S.<i>OT</i> 1201<br /><b class="num">•</b>c. dat. [[enfrentarse a pie firme]] [[Ἀγκαῖον]] ... ὅς μοι ἀνέστη <i>Il</i>.23.635, μή τίς τοι ... [[ἄλλος]] ἀναστῇ <i>Od</i>.18.334<br /><b class="num">•</b>[[levantarse]] al fin de una asamblea τὼ ... ἀνστήτην <i>Il</i>.1.305<br /><b class="num">•</b>de un tribunal, D.21.221<br /><b class="num">•</b>de ahí [[cesar]] ἀπὸ τῆς ... πολιορκίας Plb.5.17.5<br /><b class="num">•</b>[[levantarse de la cama]] ἐξ εὐνῆς ἀνστᾶσα <i>Il</i>.14.336, Τηλέμαχος δ' εὐνῆθεν ἀνίστατο <i>Od</i>.20.124, ὄρθρου ἀνιστάμενος Hes.<i>Op</i>.577, ὀψέ Ar.<i>V</i>.217, ἐκ κλίνης And.<i>Myst</i>.64, Is.6.35<br /><b class="num">•</b>abs. οἱ νεηνίαι οὐκέτι ἀνέστησαν Hdt.1.31, ἐπεὶ δ' ἀνέστην A.<i>Pers</i>.201, εὕδεις; ἀνίστω A.l.c., cf. [[LXX]] <i>Ge</i>.19.15, 23.3<br /><b class="num">2</b> [[resucitar]] Τρῶες ... [[αὖτις]] ἀναστήσονται <i>Il</i>.21.56, οἱ τεθνεῶτες ἀνεστέασι Hdt.3.62, τοῖσι μὲν τεθνηκόσιν τὸ μήποτ' [[αὖθις]] μηδ' ἀναστῆναι μέλειν A.<i>A</i>.569, [[γραῦς]] ἀνεστηκυῖα παρὰ τῶν πλειόνων Ar.<i>Ec</i>.1073<br /><b class="num">•</b>muy frec. en escritores crist., de Cristo, Origenes <i>Cels</i>.2.16, de la resurrección del cuerpo μὴ λεγέτω τις ὑμῶν ὅτι αὕτη ἡ σὰρξ οὐ κρίνεται οὐδὲ ἀνίσταται 2<i>Ep.Clem</i>.9.1.<br /><b class="num">3</b> fig. [[cobrar ímpetu]], [[recobrarse]] [[αὐτός]] τε ἐκ τῆς νούσου ἀνέστη Hdt.1.22, cf. Pl.<i>La</i>.195c<br /><b class="num">•</b>abs. τοὺς δὲ καὶ λήθη ἐλάβετο παραυτίκα ἀναστάντας Th.2.49, ὅπως (ὁ ἵππος) μοι ἀνασταθῇ <i>PSI</i> 495.15 (III a.C.)<br /><b class="num">•</b>fig. [[recuperarse]] de una derrota, Chrys.M.61.543.<br /><b class="num">II</b> id., de cosas<br /><b class="num">1</b> [[surgir]], [[erigirse]] πύργος E.<i>Ph</i>.824, templos y altares, Plb.16.1.5<br /><b class="num">•</b>fig. τι ... κακόν Pi.<i>P</i>.4.155, πόλεμος D.H.3.23.7, θόρυβος App.<i>BC</i> 1.56.<br /><b class="num">2</b> [[nacer]] de un río ἐκ τῶν Ἰβηρικῶν ὁρῶν Plu.<i>Pomp</i>.34.<br /><b class="num">3</b> part. perf. [[estar elevado]] (χώρη) γηλόφοισιν ἀνεστηκυῖα Arr.<i>Ind</i>.4.7<br /><b class="num">•</b>fig. [[altivo]] ἀ. ... τὴν ψυχὴν γενόμενος Eun.<i>Hist</i>.p.233.<br /><b class="num">4</b> geom. de rectas [[ser perpendicular]] Archim.<i>Con.Sph</i>.7, 20.<br /><b class="num">III</b> c. mov. hacia atrás, de pers. [[retirarse]] ἀπὸ τοῦ βωμοῦ Lys.13.29, ἀπὸ ... τοῦ οἰκήματος Is.6.19, ἐς [[Ἄργος]] E.<i>Heracl</i>.59, ἐς ἐκεῖνο τὸ χωρίον Th.1.87, ἐς τὴν Θάψον Th.7.49, εἰς οἴκημά τι ὡς λουσόμενος Pl.<i>Phd</i>.116a<br /><b class="num">•</b>abs. Th.7.50<br /><b class="num">•</b>[[ser forzado a emigrar, a retirarse]] Βοιωτοὶ ... ἐξ Ἄρνης ἀναστάντες ὑπὸ Θεσσαλῶν Th.1.12, οἱ γὰρ ἐκ τῶν νήσων κακοῦργοι ἀνέστησαν ὑπ' αὐτοῦ Th.1.8<br /><b class="num">•</b>de lugares [[ser despoblado]] ἐν ἀνεστηκυίῃ τῇ χώρῃ Hdt.5.29, πόλις ... πᾶσ' ἀνέστηκεν δορί E.<i>Hec</i>.494, ἡσυχάσασα ἡ Ἑλλὰς ... καὶ οὐκέτι ἀνισταμένη estando en paz la Hélade y ya no más sujeta a migraciones</i> Th.1.12.

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0238.png Seite 238]] (s. [[ἵστημι]]), I. Trans., praes., impf., fut., aor. I., machen, daß Einer aufsteht, aufstehen heißen, vom Sitze, Od. 7, 163. 170; Soph. O. C. 277; ἐξ ἕδρας Ai. 775; ἐκ τῆς κλίνης Plat. Prot. 317 e; im <span class="ggns">Gegensatz</span> von [[καταβάλλω]], also aufrichten, Charm. 155 b; ἐκ τῆς καθέδρας Pol. 13, 7. Vom Schlafe, also erwecken, Il. 24, 689; auch bei Attikern, obgleich Thom. Mag, u. Ammon. ἐγείρειν vorziehen; im Gegensatz von κατακοιμίζειν Xen. Cyr. 8, 8, 20; Todte erwecken, Il. 24, 551. 756; θανόντα Aesch. Ag. 1334; τεθνεῶτας Xen. Cyn. 1, 6. Bei Hom. oft zur Thätigkeit anregen, anfeuern, Il. 10, 176. 15, 64; τινί, gegen Jemand. 7, 116; auch zur Empörung aufwiegeln, 1, 191 (?). Auch bei Att., τοὺς Θρᾷκας, sie zum Kriege aufbieten, Thuc. 2, 96; ἐκ τῆς ἐνέδρας Xen. Cyr. 5, 4, 4; στόλον Aesch. Suppl. 319; [[στρατόπεδον]], aufbrechen, Pol. 29, 11; dgl. Plut. Cam. 29 Fab. M. 6; πόλεμον ἐπί τινα Coriol. 21; ἐκκλησίαν, die Versammlung aufheben, entlassen, Xen. Hell. 2, 4, 42. – Ein Volk aus einem Lande in's andere verpflanzen, eigtl. machen, daß es sich erhebt und seine Wohnsitze verläßt, Od. 6, 7; δήμους Her. 9, 73; vgl. 5, 71. Gew. πόλιν, eine Stadt durch Wegführung der Einwohner in die Gefangenschaft veröden (s. ανάστατος), Ἐρετριέας ἐκ τῆς χώρας Plut. Pericl. 23; auch Tiere aufjagen, aufscheuchen, λαγώ Xen. Cyn. 6, 23; ὠτί δας An. 1, 5, 3, wo nichts zu ändern; – aufrichten, γέροντα χειρὸς ἀνίστη Il. 24, 515; Od. 14, 319; vgl. οἱ θεοὶ ἄνθρωπον ὀρθὸν ἀνέστησαν Xen. Mem. 1, 4, 11; auch übertr., die Niedergeschlagenen aufrichten; ἀνιστάναι τινὰ χρυσοῦν, eine goldene Bildsäule Jemandes errichten, Plut. Brut. 1 De superst. 10. – Von Sachen, σκηνάς Eur. Ion 1119; τρόπαια Plat. Tim. 25 c; Eur. Phoen. 572; Plut. Alc. 29; τὰς μηχανάς Xen. Cyr. 7, 2, 2; πύργους 7, 5, 12; τείχη Dem. Lept. 64; med., πόλιν Her. 1, 165; μάρτυρα ἀναστήσασθαι, als Zeugen auftreten lassen. Vgl. noch ἀνιστάναι ἐπὶ τὸ [[βῆμα]] Plut. Camill. 32; τινὰ ἐπὶ τὴν κατηγορίαν τινός, Jem. bewegen, als Ankläger gegen Einen aufzutreten, Marcell. 27. – II. Intransitio, praes. u. fut. med., u. perf. u. aor. II. act., aufstehen, sich erheben, sich aufmachen, vom Sitze, Il. 1, 305; Il. 19, 77; ἐξ εὐνῆς, Ἑλένης [[πάρα]] καλλικόμοιο Od. 15, 58; ἀπ' ἀκμοθέτοιο ἀνέστη Iliad. 18, 410; ἐπὶ [[δόρπον]] ἀνὴρ [[ἀγορῆθεν]] ἀνέστη Od. 12, 439; ἐκ θρόνων Eur. Med. 1163; bes. zum Kampfe, τινί, gegen Jemand, Il. 23, 635 Od. 18, 334. Bei Att. gew. entweder a) um fortzugehen, nicht bloß ἀνέστη ὡς ἀπιών, sondern auch ἀνίσταμαι ἀπὸ Αἰγίνης Thuc. 1, 105; ἀνέστη εἰς τὴν αὐλήν, er stand auf und ging in den Hof, Plat. Prot. 311 e; vgl. Phaed. 116 e u. Thuc. 1, 87; ἐκ τοῦ συμποσίου Plat. Theag. 129 a; auch passiv., weggebracht werden, bes. mit feindlicher Gewalt, κακοῦργοι ἀνέστησαν ὑπ' αὐτοῦ Thuc. 1, 8. 12; vgl. 6, 2; [[πόλις]] ἀνέστηκεν δορί, sie wurde verwüstet, Eur. Hec. 498: [[χώρα]] ἀνεστηκυῖα Her. 5, 29; od. – b) um zu reden, sehr häufig, schon bei Hom., τοῖσι δ' ἀνέστη Iliad. 1, 68. 101; ἀνέστη μαντεύεσθαι Od. 20, 380; vom Schlafe aufstehen, Plat. Axioch. 367 c; oft bei Xen.; von einer Krankheit aufstehen, genesen, Il. 15, 287; Thuc. 2, 49; ἐκ τῆς νόσου Plat. Lach. 195 c; Xen. An. 4, 5, 8; von Todten, auferstehen, Il. 21, 56; Her. 3, 62. 66; ἐκ σφάλματος, sich von einer Niederlage erholen, Plut. Sert. 23; – χώρη ἀνεστηκυῖα, ein Land, das aufgestanden, in Aufruhr ist, Her. 5, 29. – Seltener von leblosen Dingen, [[πύργος]] ἀνέστη, erhob sich, Eur. Phoen. 831; θορύβου ἀναστάντος, als sich Lärm erhob, App. B. C. 1, 56. Von einem Flusse, entspringen, Plut. Pomp. 34.

|elrutext='''ἀνίστημι:''' (fut. ἀναστήσω - эп. [[ἀνστήσω]], aor. 1 ἀνέστησα - эп. ἄνστησα) тж. med. с aor. 2, pf. и ppf. act.<br /><b class="num">1</b> [[поднимать]], [[помогать или велеть встать]] (τινὰ χειρός Hom.; ἐξ ἕδρας Soph.; ἐκ τῆς κλίνης Plat.; [[ἄροτρον]] ἀνίστησι βώλους Plut.): [[ὀρθόν]] τινα ἀ. Xen. ставить кого-л. на ноги; ἀ. τινὰ [[ἔνερθεν]] [[ὄντα]] Soph. поднимать падшего; ἀκούσας ἀνίστησι αὐτόν Thuc. выслушав (просящего), он велел ему встать; ἀ. τινὰ ἐπὶ τὸ [[βῆμα]] Plut. приглашать кого-л. на трибуну, давать кому-л. слово; med. подниматься, вставать (πάντες ἀνέσταν Hom.): ἀναστὰς [[εἶπε]] Eur. поднявшись, он сказал; ἀνίστατο εἰς [[οἴκημα]] Plat. он встал и вошел в помещение; ἀναστῆναι ἐκ τῆς νόσου Her., Plat.; оправляться от болезни, выздоравливать; ἀναστάντες Thuc. выздоровевшие;<br /><b class="num">2</b> [[поднимать от сна]], [[будить]] (τινά Hom.): ἀ. τινὰ εἰς ἐκκλησίαν Arph. будить кого-л. к собранию; med. просыпаться, вставать (ἐξ εὐνῆς Hom.): κατακοιμηθέντες [[οὐκέτι]] ἀνέστησαν Her. заснув, они больше не вставали;<br /><b class="num">3</b> [[пробуждать]], [[воскрешать]] (λόγοισι τὸν θανόντα Aesch.; δεινὴν νόσον Soph.); med. воскресать (εἰ οἱ τεθνεῶτες ἀνεστέασι Her.): ἀνεστηκὼς παρὰ τῶν πλειόνων Arph. привидение, явившееся с того света;<br /><b class="num">4</b> [[восстанавливать]], [[отстраивать]] (τείχη Dem.; [[θεῶν]] τιμάς Eur.; Μακεδονίαν εἰς τὸ παλαιὸν [[ἀξίωμα]] Plut.): πρὸς τὸ ἀνασταθῆναι τι τῶν κατεφθαρμένων Polyb. для восстановления чего-л. из разрушенного;<br /><b class="num">5</b> (тж. med. в aor. 1 ) воздвигать, возводить, сооружать (στήλην Her.; πόλιν Her., Plut.; πύργον Xen.; [[τρόπαιον]] Plat., Plut.): ἀναστῆσαί τινα [[χαλκοῦν]] Plut. воздвигнуть кому-л. медную статую;<br /><b class="num">6</b> [[выставлять]], [[собирать]] (для войны) (στρατόν Thuc.): τοὺς άναστήσας [[ἄγεν]] Hom. он собрал их и привел; πρόμον ἀ. τινί Hom. выставить единоборца против кого-л.; ἀναστῆσαί τινα ἐπὶ [[τήν]] κατηγορίαν τινός Plut. выдвинуть кого-л. в качестве чьего-л. обвинителя; ἀναστήσασθαί τινα μάρτυρα Plat. выставлять кого-л. в качестве своего свидетеля;<br /><b class="num">7</b> [[выставлять на продажу или на показ]] (παρθένους Her.);<br /><b class="num">8</b> [[поднимать]], [[призывать]], [[подстрекать]] (τινά τινι Hom.; ἔθνη Παιονικά Thuc.);<br /><b class="num">9</b> охот. [[поднимать]], [[вспугивать]] (τὰ θηρία Xen.);<br /><b class="num">10</b> [[перемещать]], [[выселять]], [[переселять]] (δῆμους Her.; Αἰγινήτας ἐξ Αἰγίνης Thuc.): ἀ. τὸ [[στρατόπεδον]] Polyb. снять лагерь, вывести войска; ἡ Ἑλλὰς [[οὐκέτι]] ἀνισταμένη Thuc. Эллада, население которой перестало кочевать; [[χώρα]] ἀνασταθεῖσα Dem. страна, население которой выселено;<br /><b class="num">11</b> [[распускать]], [[закрывать]] (τὴν ἐκκλησίαν Xen.): [[ἐπειδὰν]] ἀναστῇ τὸ [[δικαστήριον]] Dem. после закрытия судебного заседания;<br /><b class="num">12</b> [[отзывать]], [[отвлекать]] (τινὰ ἔκ и ἄπό τινος Dem.; πραγματα νεώτερα ἀνίστησι τινα Plut.);<br /><b class="num">13</b> [[изгонять]], [[разгонять]] (τινάς Hom.; πολεμίους Plut.);<br /><b class="num">14</b> med. [[возникать]], [[рождагься]] (ὁ ποταμὸς ἐκ τῶν [[ὀρῶν]] ἀνιστάμενος Plut.);<br /><b class="num">15</b> med. [[подвергаться разорению или разрушению]] ([[χώρα]] ἀνεστηκυῖα Her.; [[πόλις]] ἀνέστηκεν [[δορί]] Eur.);<br /><b class="num">16</b> [[начинать]], [[предпринимать]] (πόλεμον ἐπί τινα Plut.).

|lstext='''ἀνίστημι''': Α. ἐνεργ. ἐν τῷ ἐνεστ. [[ἀνίστημι]] (μεταγ. ἀνιστάω Σέξτ. Ἐμπ. π. Μ. 9. 61): παρατ. ἀνίστην: μέλλ. ἀναστήσω, ποιητ. ἀνστήσω: ἀόρ. α΄ ἀνέστησα, Ἐπ. ἄνστησα: πρκμ. ἀνέστακα Ἐπίκτ.: [[ὡσαύτως]] κατὰ μέσ. ἀόρ. α΄ ἀνεστησάμην (ἴδε κατωτ. 1. 4, ΙΙΙ. 6). 1) [[κάμνω]] τινὰ νὰ σταθῇ [[ὄρθιος]], νὰ ἐγερθῇ, [[ἐγείρω]], γέροντα δὲ χειρὸς ἀνίστη, ἐσήκωσε τὸν γέροντα λαβὼν αὐτὸν ἀπὸ τῆς χειρός, Ἰλ. Ω. 515, πρβλ. Ὀδ. Ξ. 319· τί μ’ αὖ... ἐξ ἕδρας ἀνίστατε; Σοφ. Αἴ. 788· ἀν. τινὰ ἐκ τῆς κλίνης Πλάτ. Πρωτ. 317Ε· ὀρθὸν ἀν. τινὰ Ξεν. Ἀπομ. 1. 4, 11. 2) [[ἐγείρω]] τινὰ ἐκ τοῦ ὕπνου, [[ἐξεγείρω]], [[ἀφυπνίζω]], Ἰλ. Κ. 32, Ω. 551, 689, κτλ.· εἰς ἐκκλησίαν ἀν. τινὰ Ἀριστοφ. Ἐκκλ. 740· ἀν. τινὰ ὠμόϋπνον Εὔπολ. ἐν Ἀδήλ. 8: μεταφ., ἀν. νόσον Σοφ. Τρ. 979. 3) [[ἐγείρω]] ἐκ νεκρῶν, [[οὐδέ]] μιν ἀνστήσεις Ἰλ. Ω. 551, πρβλ. Αἰσχύλ. Ἀγ. 1361, Σοφ. Ἠλ. 139· ἐξ ἀθλιότητος ἢ δυστυχίας, ὁ αὐτ. Ο. Κ. 276, πρβλ. Φ. 666· ἐκ τῆς δουλείας, Αἰσχίν. 6. 28: 4) μεθ’ Ὅμηρον, [[ὡσαύτως]] ἐπὶ πραγμάτων, [[ἀνιδρύω]], [[ἀνεγείρω]], στήνω, στήλην Ἡρόδ. 2. 102· πύργον Ξεν. Κύρ. 7. 5, 12, κτλ.· τρόπαια Πλάτ. Τίμ. 25C· ἀνδριάντα ἐς Δελφοὺς παρὰ Δημ. 164. 21· [[οὕτως]], ἀν. τινὰ χρυσοῦν, χαλκοῦν (παρ’ ἀρχαιοτέροις συγγραφεῦσιν ἱστάναι [[ἄνευ]] τῆς προθέσεως), ἀνεγείρειν χρυσοῦν ἢ χαλκοῦν ἀνδριάντα τινός, Πλούτ. 2. 170Ε, Βροῦτ. 1: ― οὕτω κατὰ μέσ. ἀόρ. α΄, ἀναστήσασθαι πόλιν, ἀνεγείρειν ἑαυτῷ πόλιν, Ἡρόδ. 1. 165· ἀνεστήσαντο δὲ βωμοὺς Καλλ. εἰς Ἄρτεμ. 199. β) [[κτίζω]] ἐκ νέου, ἀνοικοδομῶ, [[ἀνιδρύω]] [[πάλιν]], [[ἐπαναφέρω]], τείχη Δημ. 477. 23· μεταφ., θεῶν τιμὰς Εὐρ. Ἡρ. Μ. 852. 5) [[ἐγείρω]], στήνω, παρουσιάζω πρὸς πώλησιν, ἀνιστὰς δὲ κατὰ μίαν ἑκάστην [παρθένον] κήρυξ πωλέεσκε Ἡρόδ. 1. 196. ΙΙ. [[ἐγείρω]] εἰς ἐνέργειαν, [[διεγείρω]], ἀλλ’ ἴθι νῦν Αἴαντα... ἄνστησον Ἰλ. Κ. 176, πρβλ. 179., Ο. 64, κτλ.: μετὰ δοτ. προσ., [[διεγείρω]] τινὰ κατ’ ἄλλου, τούτῳ δὲ πρόμον ἄλλον ἀναστήσουσιν Ἰλ. Η. 116 (ἴδε κατωτέρ. Β. 1. 4): ― προσκαλῶ τινα εἰς τὰ ὅπλα καὶ [[συμπεριλαμβάνω]] αὐτὸν μετ’ ἐμοῦ εἰς τὸν πόλεμον, αὐτοί τε καὶ τῶν βαρβάρων πολλοὺς ἀναστήσαντες ἐστράτευσαν Θουκ. 2. 68, 96· [[διεγείρω]], πόλεμόν τινα βαρὺν καὶ ὅμορον ἀναστῆσαι ἐπ’ αὐτοὺς Πλουτ. Κορ. 21· καὶ ἀναστήσας ἦγε τὸν στρατόν, καὶ καλέσας τὸν στρατὸν εἰς τὰ ὅπλα ἦγεν αὐτόν, Θουκ. 4. 93, πρβλ. 112, κτλ. ΙΙΙ. [[κάμνω]] τοὺς ἀνθρώπους νὰ ἐγερθῶσι, [[διαλύω]] συνάθροισιν διὰ τῆς βίας, τοὺς μὲν ἀναστήσειεν «ἀναστάτους καὶ ἐν ταραχῇ ποιῆσαι» (Σχόλ.), Ἰλ. Α. 191· [[ἀλλά]], ἐκκλησίαν ἀναστῆναι σημαίνει: διακόπτειν τὴν συνεδρίαν, Ξεν. Ἑλλ. 2. 4, 42. 2) [[κάμνω]] τοὺς ἀνθρώπους νὰ μεταναστεύσωσιν, ἀναστάτους ποιῶ (ἴδε κατωτ. Β. ΙΙ. 2), [[ἔνθεν]] ἀναστήσας ἄγε Ὀδ. Ζ. 7· ἀνίστασαν τοὺς δήμους Ἡρόδ. 9. 73· Αἰγινήτας... ἐξ Αἰγίνης Θουκ. 2. 27· ἔτι, γαῖαν ἀναστήσειν Ἀπολλ. Ρόδ. Α. 1349· οἴκους Πλουτ. Ποπλικ. 21· [[προσέτι]], ἀν. τινὰ ἐκ τῆς ἐργασίας Δημ. 270. 14, πρβλ. 313. 18· ἴδε κατωτ. Β. ΙΙ. 2. 3) σηκώνω ἱκέτην παρακαθήμενον εἰς [[ἄγαλμα]] θεοῦ ἢ βωμόν, τούτους ἀνιστᾶσι μὲν οἱ πρυτάνιες Ἡρόδ. 5. 71, Θουκ. 137, κτλ. Ὡσαύτως, ἀν. [[στρατόπεδον]] ἐκ χώρας, σηκώνω τὸ [[στρατόπεδον]] ἐκ τῆς θέσεώς του, [[μεταστρατοπεδεύω]], Πολύβ. 29. 11, 10· τὰ πράγματα ἀνίστησί τινα Πλουτ. Ἀλκ. 31. 4) ἀν. ἐπὶ τὸ βῆμα, [[κάμνω]] τινὰ νὰ ἀναβῇ εἰς τὸ βῆμα, Πλούτ. 2. 784C, πρβλ. Κάμιλλ. 32. 5) ἐπὶ κυνηγῶν, [[ἐγείρω]], [[ἐξεγείρω]], σηκώνω τὸ «κυνῆγι», τὰς δὲ ὠτίδας, ἄν τις ταχὺ ἀνιστῇ, ἔστι λαμβάνειν Ξεν. Ἀν. 1. 5, 3, πρβλ. Κύρ. 2. 4, 20, Κυν. 6. 23. 6) μάρτυρα ἀναστήσασθαί τινα, καλεῖν τινα εἰς μαρτυρίαν, Πλάτ. Νόμ. 937Α. IV. πρκμ. ἀνέστακα, μεταβ.: καὶ ἀνέστακεν αὐτῷ χεῖρα Ἑβδ. (Βασιλ. Α΄, ιε΄, 12). Β. ἀμετάβ. ἐν τῷ ἐνεστ. καὶ παρατ. ἀνίσταμαι, -μην, ἐν τῷ μέλλ. ἀναστήσομαι, ἐν τῷ ἀορ. β΄ ἀνέστην, πρκμ. ἀνέστηκα, Ἀττ. ὑπερσ. ἀνεστήκη· [[ὡσαύτως]] ἐν τῷ παθ. ἀορ. ἀνεστάθην (ἴδε κατωτ. ΙΙ. 2): ― σηκώνομαι, σηκώνομαι [[ὄρθιος]], [[κυρίως]] [[ὅπως]] ὁμιλήσω, τοῖσι δ’ ἀνέστη Ἰλ. Α. 68, 101, κτλ.· ἐν μέσσοισι Τ. 77· παρ’ Ἀττ. μετὰ μετοχ. μέλλ. ἀν. λέξων, κατηγορήσων, κτλ.· οὕτω μετ’ ἀπαρ., ἀνέστη μαντεύεσθαι Ὀδ. Υ. 380· κατὰ μετοχ., ἀναστὰς εἶπε Εὐρ. Ὀρ. 885· παραινέσεις ἐποιοῦντο... ἀνιστάμενοι Θουκ. 8. 76· [[ὡσαύτως]] ἐγείρομαι ἐκ τῆς θέσεώς μου εἰς ἔνδειξιν σεβασμοῦ, Λατ. assuigere, θεοὶ δ’ ἅμα πάντες ἀνέσταν Ἰλ. Α. 533. 2) ἐγείρομαι ἐκ τῆς κλίνης, ἐξ εὐνῆς ἀναστᾶσα Ἰλ. Ξ. 336, πρβλ. Αἰσχύλ. Εὐμ. 124· [[εὐνῆθεν]] Ὀδ. Υ. 124· ὄρθρου ἀν. Ἡσ. Ἔργα κ. Ἡμ. 575· ὀψὲ Ἀριστοφ. Σφ. 217· ἀν. ἐκ κλίνης, μετὰ ἀσθένειαν, Ἀνδοκ. 9. 20: - ἀπολ., ἐγείρομαι ἐκ τοῦ ὕπνου, Ἡρόδ. 1. 31. 3) ἐγείρομαι ἐκ νεκρῶν, Ἰλ. Φ. 56, πρβλ. Ο. 287, Ἡρόδ. Γ. 62, Αἰσχύλ. Ἀγ. 569· παρὰ τῶν πλειόνων Ἀριστοφ. Ἐκκλ. 1073. 4) ἐγείρομαι ἐξ ἀσθενείας, [[ἀναλαμβάνω]], ἐκ τῆς νούσου Ἡρόδ. 1. 22, πρβλ. Πλάτ. Λάχ. 195C· ἀπολ., Θουκ. 2. 49 5) ἐγείρομαι ὡς [[ὑπέρμαχος]] ἢ [[πρόμαχος]], Ἰλ. Ψ. 709· θανάτων δ’ ἐμᾷ χώρᾳ [[πύργος]] ἀνέστα ([[Οἰδίπους]]), Σοφ. Ο. Τ. 1201: ἐντεύθεν μετὰ δοτ., ἀνίσταμαι [ὡς ἀνταγωνιστὴς κατά τινος], Ἀγκαῖον δὲ πάλῃ [ἐνίκησα] Πλευρώνιον, ὅς μοι ἀνέστη Ἰλ. Ψ. 635· μή τίς τοι… [[ἄλλος]] ἀναστῇ Ὀδ. Σ. 334· Τυφῶνα θοῦρον πᾶσιν ὃς ἀνέστη θεοῖς (πρότερον ἐγράφ. ἀντέστη) Αἰσχύλ. Πρ. 354· ἴδε ἀνωτ. Α. ΙΙ. β) ἐγείρομαι, ἀνυψοῦμαι, [[πύργος]] ἀνέστα Εὐρ. Φοίν. 824, πρβλ. Πολύβ. 16. 1, 5· ἐπὶ ἀγαλμάτων ἢ ἀνδριάντων, κτλ.· ἀνιδρύομαι, Πλούτ. 2. 91Α, 198F: μεταφρ., μή τι ἐξ αὐτῶν ἀναστήῃ κακὸν Πίνδ. Π. 4. 276· [[πόλεμος]] Διον. Ἁλ. 3. 23. 7) καθίσταμαι, [[γίνομαι]], [[βασιλεύς]]· διάφ. γραφ. ἐν Ἡροδ. 3. 66. 8) ἐπὶ ποταμοῦ, [[πηγάζω]], ἐξ ὀρέων Πλουτ. Πομπ. 34. ΙΙ. ἐγείρομαι [[ὅπως]] ἀπέλθω, σηκώνομαι νὰ [[ὑπάγω]], «ξεκινῶ», εἰς Ἄργος Εὐρ. Ἡρακλ. 59, πρβλ. Θουκ. 1. 87., 7. 49, 50· ἀνίστατο εἰς οἴκημά τι ὡς λουσόμενος Πλάτ. Φαίδων 116Α, [[ἔνθα]] ἴδε Heind. 2) ἀναγκάζομαι νὰ μεταναστεύσω (ἀνωτ. Α. ΙΙΙ. 2), ἐξ Ἄρνης ἀναστάντες ὑπὸ Θεσσαλῶν Θουκ. 1. 12, πρβλ. 8: - ἐν γένει, σηκώνομαι, [[ἀπέρχομαι]], ἐπὶ ἱκετῶν, ἀναστῆναι… ἀπὸ τοῦ βωμοῦ Αἰσχίν. κατὰ Τιμάρχ. 18. 7: - ἐπὶ χώρας, [[γίνομαι]] [[ἀνάστατος]], ἐρημοῦμαι, ἐν ἀνεστηκυίῃ τῇ χώρῃ Ἡρόδ. 5. 59· [[πόλις]]… πᾶσ’ ἀνέστηκεν δορὶ Εὐρ. Ἑκ. 494· ἡσυχάσασα ἡ Ἑλλὰς καὶ [[οὐκέτι]] ἀνισταμένη, μὴ ὑποκειμένη πλέον εἰς μεταναστάσεις, Θουκ. 1. 12· τὴν ἀσφάλειαν… περιείδετε ἀνασταθεῖσαν Δημ. 367. 20. 3) ἐπὶ δικαστηρίου, [[διακόπτω]] τὰς συνεδριάσεις, [[παύω]], [[ἐπειδὰν]] ἀναστῇ τὸ [[δικαστήριον]] Δημ. 585. 9. 4) ἐπὶ κυνηγίου, ἐξεγείρομαι, σηκώνομαι, καὶ τὰ ἀνιστάμενα θηρία ὑπεδέχοντο καὶ ἐδίωκον Ξεν. Κύρ. 2. 4. 20· ἴδε ἀνωτ. Α. ΙΙΙ. 5, καὶ πρβλ. [[ἀνάστατος]].

|auten=ipf. ἀνίστη, fut. ἀναστήσουσι, ἀνστής-, aor. 1 ἀνέστησε, opt. ἀναστήσειε, imp. [[ἄνστησον]], [[part]]. ἀναστήσᾶς, ἀνστήσᾶσα, aor. 2 ἀνέστη, dual [[ἀνστήτην]], 3 pl. ἀνέσταν, inf. [[ἀνστήμεναι]], [[part]]. [[ἀνστάς]], [[mid]]. pres. ἀνίσταμαι, ἀνιστάμενος, ipf. ἀνίστατο, fut. ἀναστήσονται, inf. [[ἀνστήσεσθαι]]: I. trans. (pres., ipf., fut., aor. 1, [[act]].), [[make]] to [[stand]] or [[get]] up, Od. 7.163,; γέροντα δὲ χειρὸς ἀνίστη, took him by the [[hand]] and ‘made him [[arise]],’ Il. 24.515, Od. 14.319; [[violently]], Il. 1.191; so of ‘[[rousing]],’ Κ 32; [[raising]] the [[dead]], Il. 24.756; instituting a [[migration]], Od. 6.7, etc.—II. intrans. (aor. 2 and perf. [[act]]., and [[mid]]. forms), [[stand]] up, [[get]] up; ἐξ ἑδέων, ἐξ εὐνῆς, etc.; [[especially]] of [[rising]] to [[speak]] in the [[assembly]], τοῖσι δ' ἀνέστη, ‘to [[address]] [[them]],’ τοῖσι δ' ἀνιστάμενος μετέφη, Il. 1.58; [[ἀνά]] [[repeated]] as adverb, ἂν δ' Ὀδυσεὺς [[πολύμητις]] ἀνίστατο, Il. 23.709.

|astxt=[[ἀνίστημι]] ([[ἀνά]], [[ἵστημι]]), [in [[LXX]] [[chiefly]] for קוּם;] <br /><b class="num">1.</b>causal, in fut. and 1 aor. [[act]]., c. acc., to [[raise]] up: Ac 9:41; [[from]] [[death]], Jo 6:39, Ac 2:32; to [[raise]] up, [[cause]] to be [[born]] or [[appear]]: Mt 22:24, Ac 3:22, 26. <br /><b class="num">2.</b>Intrans., in [[mid]]. and 2 aor [[act]].;<br /><b class="num">(a)</b>to [[rise]]: [[from]] [[lying]], Mk 1:35; [[from]] [[sitting]], Lk 4:16; to [[leave]] a [[place]], Mt 9:9; pleonastically, as Heb. קוּם, [[before]] verbs of [[going]], Mk 10:1, al. (v. Dalman, Words, 23; M, Pr., 14); of the [[dead]], Mt 17:23, Mk 8:31; seq. ἐκ νεκρῶν, Mt 17:9, Mk 9:9; <br /><b class="num">(b)</b>to [[arise]], [[appear]]: Ac 5:36, Ro 15:12 (cf. ἐπ-, ἐξ- [[ἀνίστημι]], and v. Cremer, 306, 738; MM, VGT, s.v.). SYN.: [[ἐγείρω]].

|txtha=[[future]] ἀναστήσω; 1st aorist ἀνέστησα; 2nd aorist ἀνέστην, [[imperative]] ἀνάστηθι and (L WH [[text]] in ἀνάστα (Winer's Grammar, § 14,1h.; (Buttmann, 47 (40))); [[middle]], [[present]] ἀνισταμαι; [[future]] ἀναστήσομαι; (from Homer down); I. Transitively, in the [[present]] 1st aorist and [[future]] [[active]], to [[cause]] to [[rise]], [[raise]] up (הֵקִים):<br /><b class="num">a.</b> [[properly]], of [[one]] [[lying]] down: to [[raise]] up from [[death]]: to [[raise]] up, [[cause]] to be [[born]]: [[σπέρμα]] [[offspring]] (Winer's Grammar, 33 (32)); [[τόν]] Χριστόν, Rec. to [[cause]] to [[appear]], [[bring]] [[forward]], τινα τίνι [[one]] for anyone's succor: προφήτην, [[τόν]] παῖδα αὐτοῦ, II. Intransitively, in the [[perfect]] pluperfect and 2nd aorist [[active]], and in the [[middle]];<br /><b class="num">1.</b> to [[rise]], [[stand]] up; used a. of persons [[lying]] down (on a [[couch]] or [[bed]]): ἀνέστη ἀναγνῶναι); R G); sich aufmachen): קוּם ([[especially]] וַיָּקָם) is [[put]] [[before]] verbs of [[going]], departing, etc., according to the [[well]] [[known]] [[oriental]] [[custom]] to [[omit]] [[nothing]] contributing to the [[full]] pictorial [[delineation]] of an [[action]] or [[event]]; [[hence]], [[formerly]] וַיָקָם and [[ἀναστάς]] were [[sometimes]] [[incorrectly]] said to be [[redundant]]; cf. Winer's Grammar, 608 (565). ἀναστῆναι [[ἀπό]] to [[rise]] up from [[something]], i. e. from [[what]] [[one]] has been doing [[while]] [[either]] [[sitting]] or [[prostrate]] on the [[ground]]: ἐκ νεκρῶν added: R G WH marginal [[reading]]; ἐκ νεκρῶν omitted: L T Tr marginal [[reading]] WH marginal [[reading]]); Rec.; so ([[without]] ἐκ νεκρῶν) in the [[future]] [[middle]] [[also]]: L WH marginal [[reading]]); R G L Tr marginal [[reading]] WH marginal [[reading]]); to [[arise]], [[appear]], [[stand]] [[forth]]; of kings, prophets, priests, leaders of [[insurgents]]: ἀναστῆναι [[ἐπί]] τινα to [[rise]] up [[against]] anyone: עַל קוּם). (Synonym: [[see]] [[ἐγείρω]], at the [[end]] Compare: [[ἐπανίστημι]], [[ἐξανίστημι]].)

|lsmtext='''ἀνίστημι:''' Μτβ. Ενεργ. στον ενεστ., παρατ. <i>ἀνίστην</i>, μέλ. <i>ἀναστήσω</i>, ποιητ. <i>ἀνεστήσω</i>, αόρ. αʹ <i>ἀνέστησα</i>, Επικ. <i>ἄνστησα</i>· επίσης στον αόρ. αʹ Μέσ. <i>ἀνεστησάμην</i>·<br /><b class="num">Α. I. 1.</b> κάνω να σταθεί όρθιο, [[ανασηκώνω]], <i>χειρός</i>, με το [[χέρι]] του, σε Ομήρ. Ιλ.· [[εγείρω]] από ύπνο, [[ξυπνώ]], σε Ομήρ. Ιλ.· μεταφ., <i>ἀν. νόσον</i>, σε Σοφ.· [[σηκώνω]] από τους νεκρούς, σε Ομήρ. Ιλ., Αισχύλ.· από τη [[δυστυχία]], σε Σοφ.<br /><b class="num">2.</b> λέγεται για πράγματα, [[ορθώνω]], [[χτίζω]], [[ανεγείρω]], σε Ηρόδ. κ.λπ.· ομοίως, ἀν.τινα [[χαλκοῦν]], [[ορθώνω]] χάλκινο [[άγαλμα]] προς [[τιμή]] του, σε Πλούτ.· Μέσ. αόρ. αʹ <i>ἀναστήσασθαι πόλιν</i>, [[χτίζω]] [[μόνος]] μου μια πόλη, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">3.</b> [[ξαναχτίζω]], [[επιδιορθώνω]], επανεγκαθιστώ, σε Ευρ., Δημ.<br /><b class="num">4.</b> [[θέτω]] προς [[αγορά]], σε Ηρόδ.<br /><b class="num">II.</b> [[εγείρω]], [[προκαλώ]] σε [[κίνηση]], [[ερεθίζω]], [[διεγείρω]], σε Ομήρ. Ιλ.· [[καλώ]] στα άρματα, [[ξεσηκώνω]] το στραύτευμα, σε Θουκ.· ἀν. πόλεμον [[ἐπί]] τινα, σε Πλούτ.<br /><b class="num">III. 1.</b> κάνω ανθρώπους να ξεσηκωθούν, να επαναστατήσουν, [[σπάζω]] μια [[συμμαχία]], σε Ομήρ. Ιλ., Ξεν.<br /><b class="num">2.</b> κάνω ανθρώπους να φύγουν από τα σπίτια τους, [[μεταναστεύω]], [[μετατοπίζω]], σε Ομήρ. Οδ., Ηρόδ. κ.λπ.<br /><b class="num">3.</b> κάνω τους ικέτες να σηκωθούν και να αφήσουν το ναό, σε Ηρόδ., Θουκ.<br /><b class="num">4.</b> λέγεται για αθλητές, [[ξεκινώ]] ένα [[αγώνισμα]], [[κηρύσσω]] την [[έναρξη]], σε Ξεν. <b>Β.</b> Αμτβ. σε ενεστ. και παρατ. <i>ἀνίσταμαι</i>, <i>-μην</i>, σε μέλ. <i>ἀναστήσομαι</i>, σε αόρ. βʹ <i>ἀνέστην</i>, παρακ. <i>ἀνέστηκα</i>, Αττ. υπερσ. <i>ἀνεστήκη</i>· επίσης στον αόρ. αʹ Παθ. ἀνεστάθην [ᾰ]·<br /><b class="num">I. 1.</b> σηκώνομαι, για να μιλήσω, σε Όμηρ. κ.λπ.· σηκώνομαι από τη [[θέση]] μου ως [[ένδειξη]] σεβασμού, Λατ. assurgere, σε Ομήρ. Ιλ.· σηκώνομαι από το [[κρεβάτι]], στο ίδ. κ.λπ.· σηκώνομαι από τους νεκρούς, ανασταίνομαι, στο ίδ.· [[επανακάμπτω]] από [[αρρώστια]], [[αναρρώνω]], σε Ηρόδ.<br /><b class="num">2.</b> εγείρομαι ως [[υπέρμαχος]], σε Ομήρ. Ιλ., Σοφ.· με δοτ., σηκώνομαι για να παλέψω ενάντια σε, <i>τινι</i>, σε Ομήρ. Ιλ.· <i>πᾶσιν ὃς ἀνέστη θεοῖς</i>, σε Αισχύλ.<br /><b class="num">3.</b> λέγεται για κτίρια και αγάλματα, ορθώνομαι, ανοικοδομούμαι, ανεγείρομαι, σε Ευρ., Πλούτ. κ.λπ.<br /><b class="num">4.</b> λέγεται για ποταμό, υψώνομαι, [[φουσκώνω]], σε Πλούτ.<br /><b class="num">II. 1.</b> σηκώνομαι να φύγω, [[ξεκινώ]], [[απέρχομαι]], σε Ευρ., Θουκ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> αναγκάζομαι να μεταναστεύσω, σε Θουκ.· χρησιμοποιείται για [[χώρα]], ερημώνομαι, μειώνομαι ως προς τον πληθυσμό, σε Ηρόδ., Ευρ.· [[οὐκέτι]] ἀνισταμένη, μη υποκείμενη [[πλέον]] σε [[μετανάστευση]], σε Θουκ.<br /><b class="num">3.</b> χρησιμοποιείται για δικαστήριο, συγκαλούμαι, σε Δημ.<br /><b class="num">4.</b> λέγεται για [[κυνήγι]], διεξάγομαι, σε Ξεν.

|mdlsjtxt=A. Causal in pres., imperf. to make to [[stand]] up, [[raise]] up, χειρός by his [[hand]]. Il.:— to [[raise]] from [[sleep]], [[wake]] up, Il.: metaph., ἀν. νόσον Soph.:— to [[raise]] from the [[dead]], Il., Aesch.; from [[misery]], Soph.<br /><b class="num">2.</b> of things, to set up, [[build]], Hdt., etc.; so, ἀν. τινὰ [[χαλκοῦν]] to set up a [[bronze]] [[statue]] of him, Plut.;—aor1 mid., ἀναστήσασθαι πόλιν to [[build]] [[oneself]] a [[city]], Hdt.<br /><b class="num">3.</b> to [[build]] up [[again]], [[restore]], Eur., Dem.<br /><b class="num">4.</b> to put up for [[sale]], Hdt.<br /><b class="num">II.</b> to [[rouse]] to [[action]], [[stir]] up, Il.:— to [[rouse]] to [[arms]], [[raise]] [[troops]], Thuc.; ἀν. πόλεμον ἐπί τινα Plut.<br /><b class="num">III.</b> to make [[people]] [[rise]], [[break]] up an [[assembly]], Il., Xen.<br /><b class="num">2.</b> to make [[people]] [[rise]] from [[their]] [[home]], make them [[emigrate]], [[transplant]], Od., Hdt., etc.<br /><b class="num">3.</b> to make suppliants [[rise]] and [[leave]] [[sanctuary]], Hdt., Thuc.<br /><b class="num">4.</b> of sportsmen, to put up [[game]], [[spring]] it, Xen.<br />B. Intr. in pres. and imperf. ἀνίσταμαι, -μην, in fut. ἀναστήσομαι, in aor2 ἀνέστην, perf. ἀνέστηκα, Attic plup. ἀνεστήκη; also in aor1 [[pass]]. ἀνεστάθην [α]:— to [[stand]] up, [[rise]], to [[speak]], Hom., etc.:— to [[rise]] from one's [[seat]] as a [[mark]] of [[respect]], Lat. assurgere, Il.:— to [[rise]] from bed, Il., etc.:— to [[rise]] from the [[dead]], Il.:— to [[rise]] from an [[illness]], [[recover]], Hdt.<br /><b class="num">2.</b> to [[rise]] as a [[champion]], Il., Soph.: c. dat. to [[stand]] up to [[fight]] [[against]], τινι Il.; πᾶσιν ὃς ἀνέστη θεοῖς Aesch.<br /><b class="num">3.</b> of buiildings and statues, to be set up, to [[rise]] up, [[rear]] itself, Eur., Plut., etc.<br /><b class="num">4.</b> of a [[river]], to [[rise]], Plut.<br /><b class="num">II.</b> to [[rise]] to go, set out, go [[away]], Eur., Thuc., etc.<br /><b class="num">2.</b> to be compelled to [[migrate]], Thuc.; of a [[country]], to be [[depopulated]], Hdt., Eur.; [[οὐκέτι]] ἀνισταμένη no [[longer]] [[subject]] to [[migration]], Thuc.<br /><b class="num">3.</b> of a law-[[court]], to [[rise]], Dem.<br /><b class="num">4.</b> of [[game]], to be put up, Xen.

|sngr='''原文音譯'''：¢n⋯sthmi 安-衣士帖米<br />'''詞類次數'''：動詞（112）<br />'''原文字根'''：向上-站 相當於： （[[קוּם]]&#x200E; / [[קָמָי]]&#x200E; / [[תְּקֹומֵם]]&#x200E;）  （[[שָׁכַם]]&#x200E;）<br />'''字義溯源'''：站起，起來，起身，舉起，顯出，復起，復甦，復活，興起，活了；由（[[ἀνά]]）*=上）與（[[ἵστημι]]）*=站）組成。參讀 （[[ἀνάστασις]]）同義字<br />'''出現次數'''：總共（110）；太（6）；可（17）；路（27）；約（8）；徒（45）；羅（1）；林前（1）；弗（1）；帖前（2）；來（2）<br />'''譯字彙編'''：<br />1） 起來（30） 太9:9； 可5:42； 路4:29； 路5:28； 路10:25； 路11:7； 路11:8； 路15:20； 路17:19； 路22:46； 路23:1； 路24:12； 約11:31； 徒5:6； 徒5:36； 徒6:9； 徒8:26； 徒9:6； 徒9:11； 徒9:34； 徒9:40； 徒10:13； 徒10:20； 徒11:7； 徒12:7； 徒22:10； 徒22:16； 徒23:9； 徒26:30； 林前10:7；<br />2） 復活（12） 太17:9； 可8:31； 可9:9； 可9:10； 路24:7； 路24:46； 約6:39； 約20:9； 徒2:24； 徒10:41； 徒17:3； 徒17:31；<br />3） 站起來（7） 太26:62； 可14:57； 路4:16； 徒1:15； 徒5:34； 徒11:28； 徒13:16；<br />4） 他⋯起來（7） 可1:35； 可2:14； 路4:38； 路5:25； 路6:8； 路22:45； 徒9:18；<br />5） 興起（4） 徒3:22； 徒7:18； 來7:11； 來7:15；<br />6） 他要復活（4） 太20:19； 可9:31； 可10:34； 路18:33；<br />7） 你起來（3） 徒10:26； 徒14:10； 徒26:16；<br />8） 要⋯復活（3） 約6:40； 約6:44； 約6:54；<br />9） 起身（3） 路1:39； 徒8:27； 徒9:39；<br />10） 復活了（2） 徒13:33； 帖前4:14；<br />11） 要起來（2） 太12:41； 路11:32；<br />12） 他⋯起身（2） 可7:24； 可10:1；<br />13） 就起來（2） 徒14:20； 徒15:7；<br />14） 她⋯起來（1） 路4:39；<br />15） 他們⋯復活（1） 可12:25；<br />16） 他⋯站起來了（1） 可9:27；<br />17） 要⋯興起（1） 徒7:37；<br />18） 必有⋯起來（1） 徒20:30；<br />19） 當⋯復起（1） 弗5:14；<br />20） 必⋯復活（1） 帖前4:16；<br />21） 他使⋯復起（1） 徒13:34；<br />22） 扶著⋯起來（1） 徒9:41；<br />23） 他們⋯起身（1） 路24:33；<br />24） 已使⋯復活（1） 徒2:32；<br />25） 他⋯起來了（1） 徒9:34；<br />26） 她⋯起來了（1） 路8:55；<br />27） 曾起來（1） 徒5:37；<br />28） 他復活了（1） 可16:9；<br />29） 活了（1） 路9:8；<br />30） 起來站（1） 可14:60；<br />31） 他們都復活了（1） 可12:23；<br />32） 生子（1） 太22:24；<br />33） 攻打（1） 可3:26；<br />34） 又活了（1） 路9:19；<br />35） 我要起來（1） 路15:18；<br />36） 都起來（1） 徒5:17；<br />37） 他起身（1） 徒10:23；<br />38） 既興起（1） 徒3:26；<br />39） 他必復活（1） 約11:24；<br />40） 復活的（1） 路16:31；<br />41） 必復活（1） 約11:23；<br />42） 興起來（1） 羅15:12