3,273,773
edits
ἕλκω: Difference between revisions
CSV import
m (Text replacement - "<br /><br />" to "<br />") |
(CSV import) Tags: Mobile edit Mobile web edit |
||
| (55 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=elko | |Transliteration C=elko | ||
|Beta Code=e(/lkw | |Beta Code=e(/lkw | ||
|Definition=( | |||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0799.png Seite 799]] impf. εἷλκον, fut. ἕλξω, aor. gew. εἵλκυσα, perf. u. aor. pass. εἵλκυσμαι, εἱλκύσθην; εἷλξα erst Sp., auch ἕλξα, Orph. Arg. 256; – [[ziehen]], [[schleppen]]; ἐξ ὄρεος [[δόρυ]] Il. 17, 743; νῆα εἰς ἅλα δῖαν 2, 152; ἐκ ζωστῆρος ὀϊστόν 4, 213; ἡμίονοι – ἀπήνην 24, 324. – Bes. zerren, schleppen, wie den gefallenen Hektor Achilles schleift, Il. 24, 52. 417; vgl. Eur. Andr. 108; von Hunden u. Geiern, Il. 17, 557; Her. 1, 140; ποδός, ποδῶν [[θύραζε]], an den Füßen herausschleifen, Il. 11, 258 Od. 16, 276; ἕλξειν ἔοιχ' ὑμᾶς ἀποσπάσας [[κόμης]] Eur. Suppl. 883; vollständiger ἕλξει θύραζ' αὐτὸν λαβὼν τῶν ὀρχιπέδων Ar. Plut. 955; ohne λαβών so, Equ. 769; vgl. τῆς [[ῥινός]] Luc. Hermot. 73; als Gefangenen fortschleppen, Il. 23, 715, wie Soph. vrbdn οὔθ' εἷλκον, οὔτ' ἂν ἦγον O. C. 932; eben so Plat. Rep. IV, 439 d; ἑλκόμενος ἀπὸ τοῦ βήματος Xen. Hem. 3, 6, 1; vgl. noch [[ναῦς]] ἀναδούμενοι εἷλκον κενάς Thuc. 2, 90, u. nachher ἑλκόμεναι, ins Schlepptau nehmen; dah. oft mit βίᾳ vrbdn, Ar. Nubb. 233 u. A.; auch ohne βίᾳ = Gewalt anthun, mißhandeln, Eur. Herc. Fur. 602. – Vor Gericht ziehen, immer mit dem Nebenbegriffe des Gewaltsamen u. des Widerstrebens auf der andern Seite; Ar. Nubb. 991; Her. 2, 65 u. A.; – übertr., von Reden, wie Plat. sagt [[ὥσπερ]] σκυλάκια ἕλκειν καὶ σπαράττειν τῷ λόγῳ τοὺς πλησίον Rep. IV, 539 b; wie auch Pind. N. 7, 103 ἀτρόποις ἑλκύσαι Νεοπτόλεμον ἔπεσι zu erklären; παιδίσκην Lys. 1, 12, zur Unzucht reizen. – Wie in ἑλκόμενοι καὶ [[μόγις]], Plat. Rep. I, 350 d, sich das Gezwungene ausspricht, so ist auch bei ἕλκειν καὶ πείθειν τὸν λεών, V, 458 d, an ein gewaltsames Leiten, wenigstens eines nicht willig folgenden Volkes zu denken; [[ἐπιθυμία]] ἕλκει ἐφ' ἡδονάς Phaedr. 238 a; vgl. ἄνω [[κάτω]] τοὺς λόγους Theaet. 195 c; Crat. 386 e; εἰς τυραννίδας τὰς πολιτείας Rep. VIII, 568 c. – Andere Vrbdgn sind noch νευρήν, die Sehne des Bogens anziehen, spannen, Od. 21, 419; [[τόξον]] Her. 3, 21; Xen. An. 4, 2, 28; auch im med. bei Ath. XI, 470 c; τὴν ἴυγγα, s. [[ἴυγξ]], – das Schwert ziehen, Soph. Ant. 1208; [[ἔγχος]] ἐπί τινι Eur. Rhes. 576; μάχαιραν ἐκ κολεοῦ D. L. 6, 65; – [[ἱστία]], die Segel aufziehen, Od. 2, 426; [[δίκτυον]] ἐς βόλον Theocr. 1, 40; – τάλαντα, die Wage aufzichen, um zu wägen, Il. 8, 72. 22, 212, woran sich die Bdtg des Gewichts reiht, welches die Wagschale niederzieht; τὰ πλεῖον ἕλκοντα βαρύτερα νομίζεται Plat. de leg. 316 a; Arist.; mit dem acc. des Gewichts, Her. öfter, z. B. τρίτον [[ἡμιτάλαντον]] [[ἕκαστος]] ἕλκων 1, 50; Arist. H. A. 8, 6; vgl. Pol. 22, 16, 19; übertr., aufwiegen, entsprechen, ἕλκων τὴν τοῦ συγγραφέως προστασίαν 12, 28, 6, vgl. 8, 21, 2; – in die Länge ziehen, τὸν χρόνον τῶν συνθηκῶν ἀεί, Pol.; intr., λέγεται τὴν σύστασιν ἐπὶ τοσοῦτο ἑλκύσαι, soll sich so lange hingezogen haben, Her. 7, 167; τῆς συνηθείας ἑλκυσθείσης Pol. 31, 21, 8; – βίοτον, das Leben hinschleppen, Eur. Or. 207, wie μακρόπνουν ζόαν Phoen. 1535; [[γῆρας]] Sp.; auch ποδὸς βάσιν, einherschleichen, wie πόδα, Theocr. 7, 21; dah. vom Tanz, s. [[ἑλκύω]]; – προφάσεις, lange Ausflüchte machen (oder sie bei den Haaren herbeiziehen), Her. 6, 86; Ar. Lys. 726; vgl. [[πᾶν]] [[πρᾶγμα]] καὶ κατηγορίαν, alles Mögliche herbeiziehen, Pol. 31, 10, 4; vgl. auch λόγους oben; – in sich ziehen, einathmen, die Luft, Tim. Locr. 101 a; Arist., ταῖς ῥισί, riechen; von Pflanzen, einsaugen, Theophr.; in langen Zügen trinken, zechen, ἄμυστιν Eur. Cycl. 417; Ar. Equ. 107; πυκνάς Alex. bei Ath. XI, 470 e; auch μαστούς, Eur. Phoen. 987, vgl. Ion 1200; – das Loos ziehen, Apolld. 2, 8, 4; – πλίνθους ἑλκύσαι, Ziegel streichen, Her. 1, 179; – ἡ θυρὶς ἕλκει, zieht, macht Zug, Theophr. 1; – χλανίδα, hinterher schleppen lassen, Ephipp. Ath. VIII, 347 c, wie θοἱμάτιον ἕλκων Archipp. bei Plut. Alcib. 1; [[ὄνομα]], seinen Namen herleiten, bekommen, D. Per. 42, wie τὸ [[γένος]] ἀπό τινος, Strab. XI, 515; ὁ [[ἄρτος]] ἕλκει [[χρῶμα]] κάλλιστον, nimmt die Farbe an, Ath. III, 113 c; wie φαντασίαν Pol. 32, 20, 5. – Das med. oft = act.; [[ξίφος]], er zog sein Schwert, Il. 1, 194, oft; χαίτας ἐκ κεφαλῆς, sich die Haare ausraufen, 10, 15; [[δίφρον]] [[ἀσσοτέρω]] [[πυρός]], sich den Sessel näher ans Feuer ziehen, Od. 19, 506; – τιμάς, [[ἄφενος]], an sich raffen, reißen, Theogn. 30. – Vom Holze, sich werfen, reißen, Theophr. – Von Flüssen, Gegenden, sich wohin ziehen, erstrecken, z. B. ἕλκεται αἶα πρὸς ἀνατολήν D. Per. 1086; a. sp. D., wie Lycophr. 702. | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0799.png Seite 799]] impf. εἷλκον, fut. ἕλξω, aor. gew. εἵλκυσα, perf. u. aor. pass. εἵλκυσμαι, εἱλκύσθην; εἷλξα erst Sp., auch ἕλξα, Orph. Arg. 256; – [[ziehen]], [[schleppen]]; ἐξ ὄρεος [[δόρυ]] Il. 17, 743; νῆα εἰς ἅλα δῖαν 2, 152; ἐκ ζωστῆρος ὀϊστόν 4, 213; ἡμίονοι – ἀπήνην 24, 324. – Bes. zerren, schleppen, wie den gefallenen Hektor Achilles schleift, Il. 24, 52. 417; vgl. Eur. Andr. 108; von Hunden u. Geiern, Il. 17, 557; Her. 1, 140; ποδός, ποδῶν [[θύραζε]], an den Füßen herausschleifen, Il. 11, 258 Od. 16, 276; ἕλξειν ἔοιχ' ὑμᾶς ἀποσπάσας [[κόμης]] Eur. Suppl. 883; vollständiger ἕλξει θύραζ' αὐτὸν λαβὼν τῶν ὀρχιπέδων Ar. Plut. 955; ohne λαβών so, Equ. 769; vgl. τῆς [[ῥινός]] Luc. Hermot. 73; als Gefangenen fortschleppen, Il. 23, 715, wie Soph. vrbdn οὔθ' εἷλκον, οὔτ' ἂν ἦγον O. C. 932; eben so Plat. Rep. IV, 439 d; ἑλκόμενος ἀπὸ τοῦ βήματος Xen. Hem. 3, 6, 1; vgl. noch [[ναῦς]] ἀναδούμενοι εἷλκον κενάς Thuc. 2, 90, u. nachher ἑλκόμεναι, ins Schlepptau nehmen; dah. oft mit βίᾳ vrbdn, Ar. Nubb. 233 u. A.; auch ohne βίᾳ = Gewalt anthun, mißhandeln, Eur. Herc. Fur. 602. – Vor Gericht ziehen, immer mit dem Nebenbegriffe des Gewaltsamen u. des Widerstrebens auf der andern Seite; Ar. Nubb. 991; Her. 2, 65 u. A.; – übertr., von Reden, wie Plat. sagt [[ὥσπερ]] σκυλάκια ἕλκειν καὶ σπαράττειν τῷ λόγῳ τοὺς πλησίον Rep. IV, 539 b; wie auch Pind. N. 7, 103 ἀτρόποις ἑλκύσαι Νεοπτόλεμον ἔπεσι zu erklären; παιδίσκην Lys. 1, 12, zur Unzucht reizen. – Wie in ἑλκόμενοι καὶ [[μόγις]], Plat. Rep. I, 350 d, sich das Gezwungene ausspricht, so ist auch bei ἕλκειν καὶ πείθειν τὸν λεών, V, 458 d, an ein gewaltsames Leiten, wenigstens eines nicht willig folgenden Volkes zu denken; [[ἐπιθυμία]] ἕλκει ἐφ' ἡδονάς Phaedr. 238 a; vgl. ἄνω [[κάτω]] τοὺς λόγους Theaet. 195 c; Crat. 386 e; εἰς τυραννίδας τὰς πολιτείας Rep. VIII, 568 c. – Andere Vrbdgn sind noch νευρήν, die Sehne des Bogens anziehen, spannen, Od. 21, 419; [[τόξον]] Her. 3, 21; Xen. An. 4, 2, 28; auch im med. bei Ath. XI, 470 c; τὴν ἴυγγα, s. [[ἴυγξ]], – das Schwert ziehen, Soph. Ant. 1208; [[ἔγχος]] ἐπί τινι Eur. Rhes. 576; μάχαιραν ἐκ κολεοῦ D. L. 6, 65; – [[ἱστία]], die Segel aufziehen, Od. 2, 426; [[δίκτυον]] ἐς βόλον Theocr. 1, 40; – τάλαντα, die Wage aufzichen, um zu wägen, Il. 8, 72. 22, 212, woran sich die Bdtg des Gewichts reiht, welches die Wagschale niederzieht; τὰ πλεῖον ἕλκοντα βαρύτερα νομίζεται Plat. de leg. 316 a; Arist.; mit dem acc. des Gewichts, Her. öfter, z. B. τρίτον [[ἡμιτάλαντον]] [[ἕκαστος]] ἕλκων 1, 50; Arist. H. A. 8, 6; vgl. Pol. 22, 16, 19; übertr., aufwiegen, entsprechen, ἕλκων τὴν τοῦ συγγραφέως προστασίαν 12, 28, 6, vgl. 8, 21, 2; – in die Länge ziehen, τὸν χρόνον τῶν συνθηκῶν ἀεί, Pol.; intr., λέγεται τὴν σύστασιν ἐπὶ τοσοῦτο ἑλκύσαι, soll sich so lange hingezogen haben, Her. 7, 167; τῆς συνηθείας ἑλκυσθείσης Pol. 31, 21, 8; – βίοτον, das Leben hinschleppen, Eur. Or. 207, wie μακρόπνουν ζόαν Phoen. 1535; [[γῆρας]] Sp.; auch ποδὸς βάσιν, einherschleichen, wie πόδα, Theocr. 7, 21; dah. vom Tanz, s. [[ἑλκύω]]; – προφάσεις, lange Ausflüchte machen (oder sie bei den Haaren herbeiziehen), Her. 6, 86; Ar. Lys. 726; vgl. [[πᾶν]] [[πρᾶγμα]] καὶ κατηγορίαν, alles Mögliche herbeiziehen, Pol. 31, 10, 4; vgl. auch λόγους oben; – in sich ziehen, einathmen, die Luft, Tim. Locr. 101 a; Arist., ταῖς ῥισί, riechen; von Pflanzen, einsaugen, Theophr.; in langen Zügen trinken, zechen, ἄμυστιν Eur. Cycl. 417; Ar. Equ. 107; πυκνάς Alex. bei Ath. XI, 470 e; auch μαστούς, Eur. Phoen. 987, vgl. Ion 1200; – das Loos ziehen, Apolld. 2, 8, 4; – πλίνθους ἑλκύσαι, Ziegel streichen, Her. 1, 179; – ἡ θυρὶς ἕλκει, zieht, macht Zug, Theophr. 1; – χλανίδα, hinterher schleppen lassen, Ephipp. Ath. VIII, 347 c, wie θοἱμάτιον ἕλκων Archipp. bei Plut. Alcib. 1; [[ὄνομα]], seinen Namen herleiten, bekommen, D. Per. 42, wie τὸ [[γένος]] ἀπό τινος, Strab. XI, 515; ὁ [[ἄρτος]] ἕλκει [[χρῶμα]] κάλλιστον, nimmt die Farbe an, Ath. III, 113 c; wie φαντασίαν Pol. 32, 20, 5. – Das med. oft = act.; [[ξίφος]], er zog sein Schwert, Il. 1, 194, oft; χαίτας ἐκ κεφαλῆς, sich die Haare ausraufen, 10, 15; [[δίφρον]] [[ἀσσοτέρω]] [[πυρός]], sich den Sessel näher ans Feuer ziehen, Od. 19, 506; – τιμάς, [[ἄφενος]], an sich raffen, reißen, Theogn. 30. – Vom Holze, sich werfen, reißen, Theophr. – Von Flüssen, Gegenden, sich wohin ziehen, erstrecken, z. B. ἕλκεται αἶα πρὸς ἀνατολήν D. Per. 1086; a. sp. D., wie Lycophr. 702. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=<i>impf.</i> [[εἷλκον]], <i>f.</i> ἕλξω, <i>ao.</i> εἷλξα, <i>moins usité que</i> εἵλκυσα (v. [[ἑλκύω]]) <i>seul. att., pf. inus.</i><br /><i>Pass. f.</i> ἑλκυσθήσομαι, <i>ao.</i> εἱλκύσθην, <i>pf.</i> εἵλκυσμαι;<br /><b>1</b> tirer : [[ἐξ]] ὄρεος [[δόρυ]] IL une pièce de bois d'une montagne ; [[νῆα]] εἰς ἅλα IL un vaisseau pour le mettre à flot ; [[ἱστία]] OD hisser des voiles ; νευρήν IL, [[τόξον]] HDT une corde d'arc, des flèches ; πλίνθους HDT mouler des briques (les étirer dans le moule);<br /><b>2</b> [[tirer]], [[traîner]], [[tirailler]] <i>avec idée de violence</i> : τινα qqn ; ἕλκ. ποδός IL tirer par le pied ; τῆς [[ῥινός]] LUC par le nez ; fig. <i>Pass.</i> être torturé, se torturer l'esprit;<br /><b>3</b> [[tirer à soi]] : [[ὕδωρ]] ἐπ' ἑωυτόν HDT (le soleil) pompe l'eau ; <i>fig.</i> attirer, entraîner par la persuasion;<br /><b>4</b> [[tirer]], [[faire traîner en longueur]] : προφάσεις (<i>ion.</i> [[προφασίας]]) HDT mettre sans cesse en avant de nouveaux prétextes;<br /><i><b>Moy.</b></i> [[ἕλκομαι]] tirer pour soi : [[ξίφος]] IL dégainer son épée ; χαίτας ἐκ κεφαλῆς IL s'arracher les cheveux.<br />'''Étymologie:''' DELG pas de correspondant évident en dehors du grec. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''ἕλκω:''' и [[ἑλκύω]] (impf. [[εἷλκον]] - эп. [[ἕλκον]], fut. ἕλξω, aor. εἷλξα - поэт. ἕλξα, преимущ. εἵλκῠσα; pass.: fut. ἑλχθήσομαι, aor. εἵλχθην)<br /><b class="num">1</b> [[тянуть]], [[тащить]], [[волочить]] (Ἓκτορα περὶ [[σῆμα]], ''[[sc.]]'' Πατρόκλου Hom. и περὶ τείχη Eur.; τινά τινος Hom., Arph., Luc.; [[δίκτυον]] ἐς βόλον Theocr. - ср. 3): [[ἀσσοτέρω]] πυρὸς ἕλκετο [[δίφρον]] Hom. он придвинул свой стул поближе к огню; πόδας ἕ. Theocr. влачиться, плестись; βίοτον или ζωὰν ἕ. Eur. влачить жизнь; ὁ μὲν [[ἔσω]] ἕλκει τὸ [[πλῆκτρον]], ὁ δὲ [[ἔξω]] ὠθέει Her. один тянет рулевое весло на себя, другой толкает его от себя; [[ἄνω]] [[κάτω]] τοὺς λόγους ἕ. Plat. рассуждать и так и этак (и вкривь и вкось);<br /><b class="num">2</b> [[тянуть]], [[везти]] (ἡμίονοι [[ἕλκον]] ἀπήνην Hom.): τῶν [[νεῶν]] τινας ἀναδούμενοι [[εἷλκον]] Thuc. привязав некоторые из кораблей к своим, они потянули их на буксире;<br /><b class="num">3</b> [[вытаскивать]], [[извлекать]] (ὀϊστὸν ἐκ ζωστῆρος, med. [[ξίφος]] ἐκ κολεοῖο Hom.; [[ἔγχος]] ἐπί τινι Eur.; ''[[sc.]]'' [[δίκτυον]] Arst. - ср. 1): ἕ. τὰς πλίνθους Her. выделывать из глины кирпичи;<br /><b class="num">4</b> [[стаскивать]] ([[νῆα]] εἰς ἅλα Hom.; ἑλκόμενος ἀπὸ τοῦ βήματος Xen.);<br /><b class="num">5</b> [[извлекать]], [[получать]] (τὸ [[πρόσφορον]] [[ἐντεῦθεν]] ἐπί τι Plat.);<br /><b class="num">6</b> [[натягивать]], [[ставить]] ([[ἱστία]] Hom.; [[ἱστόν]] τε καὶ [[ἱστίον]] HH): τάλαντα ἕλκε μέσσα [[λαβών]] Hom. он взял весы и поднял их;<br /><b class="num">7</b> [[натягивать]], [[напрягать]] (νευρήν Hom.; [[τόξον]] Her., Xen.): ἑ. ἑαυτόν Plat. напрягаться, прилагать усилия;<br /><b class="num">8</b> [[волочить по земле]] или [[волочить за собой]] (τὸ [[ἱμάτιον]] Arst.; πέδας Her.);<br /><b class="num">9</b> [[разрывать]], [[растерзывать]] ([[ὀνύχεσσι]] παρειάν Eur.; ὑπ᾽ ὄρνιθος ἢ κυνὸς ἑλκυσθῆναι Her.);<br /><b class="num">10</b> [[втягивать]], [[вдыхать]] (ἀέρα, [[πνεῦμα]] Arst.);<br /><b class="num">11</b> [[втягивать]], [[тянуть]], [[пить]] ([[μέθυ]] Eur.);<br /><b class="num">12</b> [[вбирать]] (в себя), всасывать, поглощать (αἱ ῥίζαι ἕλκουσι τροφήν Arst.; ὁ [[ἥλιος]] ἕλκει τὸ [[ὕδωρ]] Her. и τὸ [[ὑγρόν]] Arst.);<br /><b class="num">13</b> [[сосать]] (Ἰοκάστης μαστόν Eur.);<br /><b class="num">14</b> [[притаскивать]] (в суд), силой приводить (τινὰ κλητεύσοντα Arph.);<br /><b class="num">15</b> [[утаскивать]], [[похищать]] (ἕλξειν καὶ ὑβριεῖν τινα Dem.);<br /><b class="num">16</b> [[притягивать]], [[привлекать]] ([[ὥστε]] [[Μαγνῆτις]] [[λίθος]] Eur.; ἐχθροὺς ἐφ᾽ ἑαυτόν Dem.);<br /><b class="num">17</b> [[втягивать]], [[вовлекать]] (τινὰ ἐφ᾽ ἡδονάς, τὰς πολιτείας εἰς τυραννίδας Plat.): ἕλκεσθαι πρὸς φιλοσοφίαν Plat. быть увлеченным философией;<br /><b class="num">18</b> [[совращать]] (τὴν παιοίσκην Lys.);<br /><b class="num">19</b> [[тянуть]] (на весах), [[весить]] ([[τρίτον]] [[ἡμιτάλαντον]] Her.; τὰ [[πλεῖον]] ἕλκοντα βαρύτερα νομίζεται Plat.): [[ἕλκω μεῖζον βάρος]] Arst. [[весить больше]];<br /><b class="num">20</b> med. [[вырывать у себя]] (χαίτας ἐκ κεφαλῆς Hom.);<br /><b class="num">21</b> [[тянуть]] (с чем-л.), [[затягивать]] (ἡ [[εὐωχία]] ἑλκυσθεῖσα Polyb.; τὸν χρόνον Plut.): λέγεται τὴν σύστασιν ἐπὶ [[τοσοῦτο]] ἑλκύσαι Her. настолько, говорят, затянулось сражение;<br /><b class="num">22</b> (для выигрыша времени), [[беспрестанно придумывать]] (πάσας προφάσεις Her.; [[πᾶν]] [[πρᾶγμα]] καὶ κατηγορίαν Polyb.);<br /><b class="num">23</b> [[плясать]] (κόρδακα Arph.). | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''ἕλκω''': (ἑλκύω) μόνον παρὰ Τζέτζ.): - παρατ. εἷλκον, Αἰσχύλ. Ἀποσπ. 33, κτλ. Ἐπ. ἕλκον Ὁμ. ([[οὐδέποτε]] εἵλκυον): - μέλλ. ἕλξω Αἰσχύλ. Ἱκ. 909, κτλ., σπανίως ἑλκύσω ῠ Ἱππ. 751D, Φιλήμ. ἐν Ἀδήλ. 81: - ἀόρ. εἵλκῠσα Πίνδ. Ν. 7, 152 καὶ ἀείποτε παρ’ Ἀττ.· ἥλκυσα Ἐπιγρ. Αἰγ. ἐν Συλλ. Ἐπιγρ. 4993, 5006· μεταγεν. εἷλξα, ποιητ. ἕλξα, Ἀνθ. Π. 9. 370, Ὀρφ. Ἀργ. 260, Γαλην.: - πρκμ. εἵλκῠκα (καθ-) Δημ. 60. 8: - Μέσ.: μέλλ. -ύσομαι Ὀρειβ.: αόρ. εἱλκυσάμην (ἐφ-) Ἀριστοφ. Ἀχ. 1120, (ἀφ-) Ἱππ. 787Η· σπανίως εἱλξάμην Γαλην.: - Παθ.: μέλλ. ἑλκυσθήσομαι, (ξυγκαθ-) Αἰσχύλ. Θήβ. 614, πρβλ. Λυκόφρ. 358· ἑλχθήσομαι Γαλην.: ἀόρ. εἱλκύσθην Ἡρόδ. 1. 140, Ἱππ. 1123Α, (ἐξ-) Ἀριστοφ. Ἐκκλ. 688· μεταγεν., εἵλχθην Φιλόστρ. 359, Διογ. Λ. 6. 91· πρκμ. εἵλκυσμαι Ἱππ. 262. 4, Εὐρ. Ρῆσ. 576, (καθ-) Θουκ. 6. 50· ἕλκυσμαι (ἀν-) Ἡρόδ. 9. 98: ὑπερσ. εἵλκυστο Ἱππ. 1134Β. Παρατηρητέον ὅτι ἐν τῷ δοκίμῳ Ἀττ. λόγῳ οἱ τύποι [[ἕλκω]], εἷλκον καὶ ἕλξω τοῦ ἐνεστ., παρατ. καὶ μέλλ. τοῦ ῥήματος τούτου ἦσαν οἱ μόνοι ἐν χρήσει, οἱ δὲ ἄλλοι χρόνοι ἐσχηματίζοντο ἐκ τοῦ ἑλκύω: παρ. Ἐπ. ἔχομεν τὸν παράλληλον τύπον [[ἑλκέω]] (ὃν ἴδε) καὶ τὸν θαμιστ. [[ἑλκυστάζω]] - Παρ’ Ὁμ. ὁ Ἀρίσταρχ. ἠθέτει τὴν αὔξησιν. (Ἐκ τῆς √ΕΛΚ παράγονται [[ὡσαύτως]] αἱ λέξεις [[ὁλκή]], [[ὁλκός]], [[ἑλκυστάζω]], [[ἄλοξ]], [[αὖλαξ]], κτλ.· πρβλ. τὴν Λατ. λέξιν sulcus: - τὸ δὲ [[ἕλκος]], Λατ. ulcus, παράγεται ἐξ ἄλλης ῥίζης). Σύρω, «τραβῶ», μετὰ τῆς συμπαρομαρτούσης ἰδέας τῆς δυνάμεως ἢ τῆς προσπαθείας, ὣς εἰπὼν ποδὸς ἕλκε, ἤρχισε νὰ σύρῃ τὸ [[πτῶμα]] ἐκ τοῦ ποδός, Ἰλ. Ν. 383· ἥνπερ … ποδῶν ἕλκωσι [[θύραζε]] Ὀδ. Π. 276· Ἕκτορα περὶ σῆμ’ ἑτάροιο … ἕλκει Ἰλ. Ω. 52· σύρων [[ἀπάγω]] ὡς αἰχμάλωτον, Χ. 65· [[καθέλκω]] εἰς τὴν θάλασσαν [[πλοῖον]], Β. 152, κτλ.· [[σύρω]] κατὰ γῆς κεκομμένον [[δένδρον]], Ρ. 743· ἐπὶ ἡμιόνων, [[σύρω]] ἅρμα, Ω. 324· ἑλκέμεναι νειοῖο … πηκτὸν ἄροτρον, σύρειν τὸν ἄροτρον διὰ μέσου τοῦ ἀγροῦ, Κ. 353, πρβλ. Ψ. 518· ἕλκ. τινὰ ἐπὶ κνάφου Ἡρόδ. 1. 92· περιβαλόντας σχοινία ἕλκ. ὁ αὐτ. 5. 85· 2) [[σύρω]] κατόπιν μου, ἐν δ’ ἔπεσ’ Ὠκεανῷ … [[φάος]] ἠελίοιο ἕλκον νύκτα μέλαιναν Ἰλ. Θ. 486· πέδας ἕλκοντα, σύροντα τὰ δεσμὰ | |lstext='''ἕλκω''': (ἑλκύω) μόνον παρὰ Τζέτζ.): - παρατ. εἷλκον, Αἰσχύλ. Ἀποσπ. 33, κτλ. Ἐπ. ἕλκον Ὁμ. ([[οὐδέποτε]] εἵλκυον): - μέλλ. ἕλξω Αἰσχύλ. Ἱκ. 909, κτλ., σπανίως ἑλκύσω ῠ Ἱππ. 751D, Φιλήμ. ἐν Ἀδήλ. 81: - ἀόρ. εἵλκῠσα Πίνδ. Ν. 7, 152 καὶ ἀείποτε παρ’ Ἀττ.· ἥλκυσα Ἐπιγρ. Αἰγ. ἐν Συλλ. Ἐπιγρ. 4993, 5006· μεταγεν. εἷλξα, ποιητ. ἕλξα, Ἀνθ. Π. 9. 370, Ὀρφ. Ἀργ. 260, Γαλην.: - πρκμ. εἵλκῠκα (καθ-) Δημ. 60. 8: - Μέσ.: μέλλ. -ύσομαι Ὀρειβ.: αόρ. εἱλκυσάμην (ἐφ-) Ἀριστοφ. Ἀχ. 1120, (ἀφ-) Ἱππ. 787Η· σπανίως εἱλξάμην Γαλην.: - Παθ.: μέλλ. ἑλκυσθήσομαι, (ξυγκαθ-) Αἰσχύλ. Θήβ. 614, πρβλ. Λυκόφρ. 358· ἑλχθήσομαι Γαλην.: ἀόρ. εἱλκύσθην Ἡρόδ. 1. 140, Ἱππ. 1123Α, (ἐξ-) Ἀριστοφ. Ἐκκλ. 688· μεταγεν., εἵλχθην Φιλόστρ. 359, Διογ. Λ. 6. 91· πρκμ. εἵλκυσμαι Ἱππ. 262. 4, Εὐρ. Ρῆσ. 576, (καθ-) Θουκ. 6. 50· ἕλκυσμαι (ἀν-) Ἡρόδ. 9. 98: ὑπερσ. εἵλκυστο Ἱππ. 1134Β. Παρατηρητέον ὅτι ἐν τῷ δοκίμῳ Ἀττ. λόγῳ οἱ τύποι [[ἕλκω]], εἷλκον καὶ ἕλξω τοῦ ἐνεστ., παρατ. καὶ μέλλ. τοῦ ῥήματος τούτου ἦσαν οἱ μόνοι ἐν χρήσει, οἱ δὲ ἄλλοι χρόνοι ἐσχηματίζοντο ἐκ τοῦ ἑλκύω: παρ. Ἐπ. ἔχομεν τὸν παράλληλον τύπον [[ἑλκέω]] (ὃν ἴδε) καὶ τὸν θαμιστ. [[ἑλκυστάζω]] - Παρ’ Ὁμ. ὁ Ἀρίσταρχ. ἠθέτει τὴν αὔξησιν. (Ἐκ τῆς √ΕΛΚ παράγονται [[ὡσαύτως]] αἱ λέξεις [[ὁλκή]], [[ὁλκός]], [[ἑλκυστάζω]], [[ἄλοξ]], [[αὖλαξ]], κτλ.· πρβλ. τὴν Λατ. λέξιν sulcus: - τὸ δὲ [[ἕλκος]], Λατ. ulcus, παράγεται ἐξ ἄλλης ῥίζης). Σύρω, «τραβῶ», μετὰ τῆς συμπαρομαρτούσης ἰδέας τῆς δυνάμεως ἢ τῆς προσπαθείας, ὣς εἰπὼν ποδὸς ἕλκε, ἤρχισε νὰ σύρῃ τὸ [[πτῶμα]] ἐκ τοῦ ποδός, Ἰλ. Ν. 383· ἥνπερ … ποδῶν ἕλκωσι [[θύραζε]] Ὀδ. Π. 276· Ἕκτορα περὶ σῆμ’ ἑτάροιο … ἕλκει Ἰλ. Ω. 52· σύρων [[ἀπάγω]] ὡς αἰχμάλωτον, Χ. 65· [[καθέλκω]] εἰς τὴν θάλασσαν [[πλοῖον]], Β. 152, κτλ.· [[σύρω]] κατὰ γῆς κεκομμένον [[δένδρον]], Ρ. 743· ἐπὶ ἡμιόνων, [[σύρω]] ἅρμα, Ω. 324· ἑλκέμεναι νειοῖο … πηκτὸν ἄροτρον, σύρειν τὸν ἄροτρον διὰ μέσου τοῦ ἀγροῦ, Κ. 353, πρβλ. Ψ. 518· ἕλκ. τινὰ ἐπὶ κνάφου Ἡρόδ. 1. 92· περιβαλόντας σχοινία ἕλκ. ὁ αὐτ. 5. 85· 2) [[σύρω]] κατόπιν μου, ἐν δ’ ἔπεσ’ Ὠκεανῷ … [[φάος]] ἠελίοιο ἕλκον νύκτα μέλαιναν Ἰλ. Θ. 486· πέδας ἕλκοντα, σύροντα τὰ δεσμὰ αὐτοῦ, Ἡρόδ. 3. 129· σεμνὸς σεμνῶς χλανίδ’ ἕλκων, ἀφίνων ὑπερηφάνως νὰ σύρηται [[ὄπισθεν]] αὐτοῦ ἡ [[χλανίς]], Ἔφιππ. ἐν «Πελταστῇ» 1, 4· [[θοἰμάτιον]] Ἄρχιππ. ἐν Ἀδήλ. 3· πρβλ. [[ἑλκεσίπεπλος]], [[ἑλκεχίτων]], [[ἕλξις]], [[σύρμα]]. 3) [[σπαράσσω]] (παρ’ Ὁμ. μόνον ἐν τῷ τύπῳ [[ἑλκέω]]), ἕλκ’ ὀνύχεσσι δίπτυχον παρειὰν Εὐρ. Τρῳ. 280· τὰς κύνας ὥλαφος ἕλκοι Θεόκρ. 1. 135· ἑλκυσθῆναι ὑπὸ κυνῶν Ἡρόδ. 1. 140· μεταφ., δυσφημῶ, [[διασύρω]], καθάπτομαί τινος, Λατ. vellico, Πινδ. Ν. 7. 152. 4) [[τανύω]] [[τόξον]], ἕλκε … γλυφίδας τε λαβὼν καὶ [[νεῦρα]] βόεια Ἰλ. Δ. 122, πρβλ. Ὀδ. Φ. 419, Ἡρόδ. 3. 21, Ξεν. Ἀν. 4. 2, 28, κτλ. 5) ἐπὶ ξίφους, [[σύρω]], «τραβῶ», Σοφ. Ἀντ. 1232, πρβλ. Εὐρ. Ρῆσ. 576· καὶ ἐν τῷ μέσ., τύπῳ, ἕλκετο δ’ ἐκ κολεοῖο … [[ξίφος]] Ἰλ. Α. 194. 6) [[ἀναβιβάζω]], [[σύρω]] [[ἐπάνω]], [[ἀναπετάννυμι]], ἕλκον δ’ ἱστία λευκὰ Ὀδ. Β. 426, πρβλ. Ὕμν. Ὁμ. εἰς Διόνυσον 32. 7) σηκώνω ὑψηλά, π.χ. τὴν ζυγαριάν, ἐτίταινε τάλαντα … ἕλκε δὲ μέσσα λαβών Ἰλ. Θ. 72, Χ. 212· ἴδε κατωτ. ΙΙ. 9. ΙΙ. μεθ’ Ὅμ., κατὰ πολλοὺς τρόπους, 1) κωπηλατῶ, Ἡρόδ. 1. 194. 2) ῥυμουλκῶ [[πλοῖον]], Θουκ. 2. 90, κτλ. 3) [[σύρω]] εἰς τὸ [[δικαστήριον]], [[ἕλκω]] σε κλητεύσοντα Ἀριστοφ. Νεφ. 1218, πρβλ. 1004· [[περιέλκω]], [[σύρω]] ἐδῶ καὶ [[ἐκεῖ]], ἰδίως μετ’ ἀσελγῶν προθέσεων, ἕλκει καὶ βιάζεται Δημ. 563. 14· μηδένα ἕλξειν μηδ’ ὑβριεῖν [[αὐτόθι]] 585. 16· ἕλκειν γυναῖκα Λυσ. 92. 41· πρβλ. [[ἑλκέω]], [[ῥυστάζω]], 4) [[ἀνέλκω]], «τραβῶ [[ἐπάνω]]», [[ἥλιος]] ἕλκει τὸ [[ὕδωρ]] ἐπ’ ἑωυτὸν Ἡρόδ. 2. 25· ἕλκ. τὸν ἀέρα, εἰσπνέειν, Ἱππ. π. Ἀέρ. 292, Τίμ. Λοκρ. 101D· [[ἀναπνέω]], Φιλύλλ. ἐν Ἀδήλ. 1· - ἰδίως ἐπὶ πινόντων, [[πίνω]] [[ἀπνευστί]], «τὸ τραβῶ», [[μέθυ]] Εὐρ. Ἴων 1200· ἄμυστιν’ ὁ αὐτ. Κύκλ. 417· τὴν … τοῦ Πραμνίου σπονδὴν Ἀριστοφ. Ἱππ. 107· [[οἶνον]] … ἐκ λεπαστῆς Τηλεκλείδ. ἐν «Πρυτάνεσι» 2· ἀπνευστὶ Ἀντιφ. ἐν «Γανυμήδει» 2. 14, κτλ.· μετ’ αἰτ. δηλούσης τὸ [[ποτήριον]], [[δέπας]] μεστὸν ἕλκουσι … γνάθοις ἀπαύστοις ὁ αὐτ. ἐν Ἀδήλ. 15, πρβλ. Εὔβουλ. ἐν «Κυβευταῖς» 1, κ. ἀλλ.· οὕτω, [[ἕλκω]] μαστόν, [[θηλάζω]], «βυζαίνω», Εὐρ. Φοίν. 987. 5) [[σύρω]] ἐκ τοῦ ἱματίου, Δημ. 583. 22. 6) ἑλκ. βίοτον, ζωάν, διάγειν ἀθλίαν, κοπιαστικὴν ζωήν, Εὐρ. Ὀρ. 207, Φοίν. 1535· προφάσιας ἕλκ., τὸ διαρκῶς προφασίζεσθαι, Ἡρόδ. 6. 86· πάσας τε προφάσεις … ἕλκουσι Ἀριστοφ. Λυσ. 727· ἕλκ. χρόνους, ἐκτείνειν τὸν χρόνον ἐν τῇ προσῳδίᾳ, Λογγίν. Ἀποσπ. 3. 5: - [[ἐντεῦθεν]] ἀμεταβ., ἐπὶ τοσοῦτο λέγεται ἑλκύσαι τὴν σύστασιν …, ὅτι ἡ [[μάχη]] ἐξηκολούθησε (παρετάθη), Ἡρόδ. 7. 167 (ἂν καὶ δύναται νὰ ληφθῇ ὡς μεταβατ., … ὅτι ἐξηκολούθησαν (παρέτειναν) τὴν μάχην). 7) ὀρχοῦμαι, οὐδὲ κόρδαχ’ εἵλκυσεν, «οὐδ’ ἀσέμνως ὠρχήσατο» (Σχολ.), Ἀριστοφ. Νεφ. 540· ἓν μὲν οὖν τουτί μ’ ἔασον ἑλκύσαι Εἰρ. 328. 8) [[ἕλκω]] πρὸς ἐμαυτὸν, ἑλκύω, Ἡρόδ. 2. 25· ἰδίως ἐπὶ τοῦ μαγνήτου, Εὐρ. Ἀποσπ. 571· ἕλκε τὺ τῆνον ἐμὸν [[ποτὶ]] [[δῶμα]] τὸν ἄνδρα Θεόκρ. 2. 17, πρβλ. Ξεν. Ἀπομν. 3. 11, 18· πείθειν καὶ ἕ. Πλάτ. Πολ. 458D· ἐχθροὺς ἐφ’ ἑαυτὸν Δημ. 611. 10· ἑλκύω [[πρός]] τι, ἐπὶ ἡδονὰς Πλάτ. Φαῖδρ. 238Α· εἰς τυραννίδας ἕ. τὰς πολιτείας ὁ αὐτ. Πολ. 568C: - Παθ., ἕλκομαι [[πρός]] τι, σύρομαι [[πρός]] τι ὡς διὰ μαγείας, ἴυγγι [[ἦτορ]] ἕλκεσθαι Πινδ. Ν. 4. 56· ἕ. πρὸς φιλοσοφίαν Πλάτ. Πολ. 494Ε. 9) ἐπὶ πραγμάτων ζυγιζομένων, ἕλκουσαν σταθμόν, ἔχουσαν βάρος, ὡς λέγομεν νῦν «ζυγίζουσαν», Ἡρόδ. 1. 50· ἀπολ., τὸ δ’ ἂν ἑλκύσῃ, ὅσον βαρύνῃ, ὁ αὐτ. 2. 65· ἕλκει πλεῖον, βαρύνει πλειότερον, Πλάτ. [[Μίνως]] 316Α· ἴδε ἀνωτ. Ι. 7. 10) ἀντλῶ ὡς ἐκ πηγῆς τινος, [[παραλαμβάνω]], [[ἐντεῦθεν]] εἵλκυσεν ἐπὶ τὴν τῶν λόγων τέχνην τὸ πρόσφορον αὐτῇ ὁ αὐτ. Φαῖδρ. 270Α· τὸ γένος ἀπό τινος Στράβων 515· [[προσλαμβάνω]], μείζω φαντασίαν Πολύβ. 32. 20, 5· ὁ ἄρτος ἕλκει [[χρῶμα]] κάλλιστον Ἀθήν. 113C. 11) ἑλκύσαι πλίνθους, ὡς τὸ Λατ. ducere, κατασκευάσαι πλίνθους, Ἡρόδ. 1. 179· [[οὕτως]], ἕλκ. [[λάγανον]] Χρύσιππ. Τυαν. παρ’ Ἀθην. 647Ε. 12) ἡ θυρὶς ἕλκει, τὸ παράθυρον κάμνει [[ῥεῦμα]], «τραβᾷ», Θεοφρ. π. Ἀνέμ. 29. 13) ἀσκῶ, ἕλκυσον σεαυτόν, καὶ γύμνασαι Πλάτ. Παρμ. 135D. Β. Μέσ., ἐπὶ τῶν τριχῶν τῆς κεφαλῆς, [[τίλλω]], «τραβῶ», πολλὰς ἐκ κεφαλῆς προθελύμνους ἕλκετο χαίτας Ἰλ. Κ. 15· ἀσσοτέρω πυρὸς ἕλκετο δίφρον, ἔσυρε τὸ κάθισμά του πλησιέστερα εἰς τὴν φωτιάν, Ὀδ. Τ. 506. 2) [[ἕλκω]] πρὸς ἐμαυτόν, [[ἐπισωρεύω]], τιμάς, [[ἄφενος]] ἕλκεσθαι Θέογν. 30. 3) στάθμας δέ τινος ἑλκόμενοι περισσᾶς ἐνέπαξαν [[ἕλκος]] ὀδυναρὸν ἐᾷ [[πρόσθε]] καρδίᾳ, πρὶν ὅσα φροντίδι μητίονται τυχεῖν, «οἱ σταθμώμενοι πολλὰ καὶ περιγράφοντες μεγάλα τινὰ αὐτοῖς μέλλοντα ἔσεσθαι, προωδυνήθησαν πρὶν τυχεῖν ὧν ἐπιζητοῦσι καὶ ἐλπίζουσιν» (Σχόλ.), Πινδ. Π. 2. 167. Γ. Παθ., [[τετρίγει]] δ’ ἄρα νῶτα θρασειάων ἀπὸ χειρῶν ἑλκόμενα στερεῶς, «ἔτριξαν δὲ τὰ νῶτα ὑπὸ τῶν ἰσχυρῶν χειρῶν ἐπισυρόμενα σφοδρῶς» (Θ. Γαζῆς), ἐπὶ παλαιστῶν, Ἰλ. Ψ. 715, πρβλ. [[ἑλκηδόν]]: συμπεριΐσταμαι, [[περί]] τινων φαινομένων ἐν τῇ μήτρᾳ (καρδίᾳ) τῶν δένδρων, Θεοφρ. π. τὰ Φυτ. Ἱστ. 5. 5, 2. 2) [[καταρρέω]], πηγαὶ κατ’ Αὐσοντῖτιν ἕλκονται χθόνα Λυκόφρ. 702, Διον. Ἁλ. 1086. | ||
}} | }} | ||
{{Autenrieth | {{Autenrieth | ||
| Line 23: | Line 29: | ||
}} | }} | ||
{{Slater | {{Slater | ||
|sltr=[[ἕλκω]] ([[ἕλκω]]; -ειν: aor. ἑλκᾰσαι: med. ἑλκόμενον, -οι: [[pass]]. ἕλκομαι.) <br /> <b>1</b> <br /> <b>a</b> [[drag]] met. τὸν δαὖ οἰκείων παρέσφαλεν [[καλῶν]] χειρὸς ἕλκων [[ὀπίσσω]] θυμὸς [[ἄτολμος]] [[ἐών]] i. e. hindering (N. 11.32) <br /> <b>b</b> [[pass]]., met., c. inf. ἴυγγι δἕλκομαι [[ἦτορ]] νεομηνίᾳ θιγέμεν (i. e. my [[heart]] is [[bound]] by a [[spell]] cf. Theocr. 2. 17) (N. 4.35) <br /> <b>c</b> met., [[from]] [[wrestling]]. v. Gardiner, J. H. S. 1905, 28. = βιάζεσθαι (cf. Headlam-Knox on Herondas, 2. 71.) [[οἷον]] αἰνέων κε Μελησίαν ἔριδα στρέφοι ῥήματα πλέκων [[ἀπάλαιστος]] ἐν λόγῳ ἕλκειν (N. 4.94) τὸ δ' ἐμὸν οὔ ποτε φάσει [[κέαρ]] ἀτρόποισι Νεοπτόλεμον ἑλκύσαι ἔπεσι (N. 7.103) <br /> <b>2</b> med.,<br /> <b>a</b> c. acc. [[draw]] (a [[sword]]) ]ἐπὶ Θήβας [[ξίφος]] ἑλκόμενον[ (sc. Ἔργινον: e Σ supp. Lobel, ἀντὶ στρατεύσαντι· τὸ γὰρ ἑλκόμενον ἀντὶ ἑλκ[υς]άμενον ([[εἴρηται]])) (Pae. 8.104) <br /> <b>b</b> c. gen. [[pull]] [[upon]] στάθμας δέ τινος ἑλκόμενοι περισσᾶς ἐνέπαξαν [[ἕλκος]] ὀδυναρὸν ἑᾷ [[πρόσθε]] καρδίᾳ πρὶν ὅσα φροντίδι μητίονται [[τυχεῖν]] (σταθμώμενοι, [[φησί]], πολλὰ καὶ περιγράφοντες μέγαλα τινὰ μέλλοντα [[ἔσεσθαι]] αὐτοῖς. Σ: τινες pro τινος coni. Stone, Schadewaldt) (P. 2.90) | |sltr=[[ἕλκω]] ([[ἕλκω]]; -ειν: aor. ἑλκᾰσαι: med. ἑλκόμενον, -οι: [[pass]]. ἕλκομαι.) <br /> <b>1</b> <br /> <b>a</b> [[drag]] met. τὸν δαὖ οἰκείων παρέσφαλεν [[καλῶν]] χειρὸς ἕλκων [[ὀπίσσω]] θυμὸς [[ἄτολμος]] [[ἐών]] i. e. hindering (N. 11.32) <br /> <b>b</b> [[pass]]., met., c. inf. ἴυγγι δἕλκομαι [[ἦτορ]] νεομηνίᾳ θιγέμεν (i. e. my [[heart]] is [[bound]] by a [[spell]] cf. Theocr. 2. 17) (N. 4.35) <br /> <b>c</b> met., [[from]] [[wrestling]]. v. Gardiner, J. H. S. 1905, 28. = βιάζεσθαι (cf. Headlam-Knox on Herondas, 2. 71.) [[οἷον]] αἰνέων κε Μελησίαν ἔριδα στρέφοι ῥήματα πλέκων [[ἀπάλαιστος]] ἐν λόγῳ ἕλκειν (N. 4.94) τὸ δ' ἐμὸν οὔ ποτε φάσει [[κέαρ]] ἀτρόποισι Νεοπτόλεμον ἑλκύσαι ἔπεσι (N. 7.103) <br /> <b>2</b> med.,<br /> <b>a</b> c. acc. [[draw]] (a [[sword]]) ]ἐπὶ Θήβας [[ξίφος]] ἑλκόμενον[ (''[[sc.]]'' Ἔργινον: e Σ supp. Lobel, ἀντὶ στρατεύσαντι· τὸ γὰρ ἑλκόμενον ἀντὶ ἑλκ[υς]άμενον ([[εἴρηται]])) (Pae. 8.104) <br /> <b>b</b> c. gen. [[pull]] [[upon]] στάθμας δέ τινος ἑλκόμενοι περισσᾶς ἐνέπαξαν [[ἕλκος]] ὀδυναρὸν ἑᾷ [[πρόσθε]] καρδίᾳ πρὶν ὅσα φροντίδι μητίονται [[τυχεῖν]] (σταθμώμενοι, [[φησί]], πολλὰ καὶ περιγράφοντες μέγαλα τινὰ μέλλοντα [[ἔσεσθαι]] αὐτοῖς. Σ: τινες pro τινος coni. Stone, Schadewaldt) (P. 2.90) | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=(AM ἑλκῶ, -όω)<br /><b>1.</b> [[προκαλώ]] [[έλκος]], [[πληγιάζω]]<br /><b>2.</b> <i>ελκούμαι</i> (AM ἑλκοῦμαι)<br />α) μεταβάλλομαι σε [[έλκος]]<br />β) (για [[έλκος]]) [[γεμίζω]] [[πύον]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />(για [[πληγή]]) [[γεμίζω]] [[πύον]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[κάνω]] εντομές σε [[δέντρο]]<br /><b>2.</b> [[πληγώνω]], [[βλάπτω]].<br />και ελκύω (AM [[ἕλκω]] και [[ἑλκύω]])<br /><b>1.</b> [[σέρνω]], [[τραβώ]] κάποιον ή [[κάτι]] [[προς]] το [[μέρος]] μου<br /><b>2.</b> [[προσελκύω]], [[σαγηνεύω]]<br /><b>3.</b> (για [[πλοίο]]) [[καθελκύω]], [[τραβώ]] από την [[ξηρά]] στη [[θάλασσα]]<br /><b>4.</b> (για [[πλοίο]]) [[ρυμουλκώ]]<br /><b>5.</b> (για [[άροτρο]], [[άμαξα]], [[μηχανή]]) κινούμαι [[προς]] τα [[εμπρός]], σέρνοντας [[πίσω]] μου<br /><b>6.</b> <b>φρ.</b> «[[έλκω]] το [[γένος]]» — [[κατάγομαι]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[σέρνω]] με τη βία, [[αιχμαλωτίζω]]<br /><b>αρχ.</b><br />Ι. 1. [[σπαράζω]], [[σέρνω]] και [[κομματιάζω]]<br /><b>2.</b> [[δυσφημώ]], [[διασύρω]]<br /><b>3.</b> έχω ως επακόλουθο<br /><b>4.</b> [[τεντώνω]] τη [[νευρά]] του τόξου<br /><b>5.</b> [[τραβώ]] το [[σπαθί]] από τη [[θήκη]]<br /><b>6.</b> (για ναύτες) [[ανοίγω]] πανιά<br /><b>7.</b> [[κωπηλατώ]]<br /><b>8.</b> [[σηκώνω]] [[ψηλά]]<br /><b>9.</b> [[σέρνω]] κάποιον στα δικαστήρια<br /><b>10.</b> [[τραβώ]] με τη βία για [[ασέλγεια]]<br /><b>11.</b> [[αναρροφώ]]<br /><b>12.</b> (για μεθύστακες) [[πίνω]] υπερβολικά<br /><b>13.</b> παρατείνομαι, [[εξακολουθώ]]<br /><b>14.</b> [[καθυστερώ]]<br /><b>15.</b> [[χορεύω]]<br /><b>16.</b> (για πράγματα) [[ζυγίζω]], έχω [[βάρος]]<br /><b>17.</b> [[αντλώ]] από μια [[πηγή]], [[παραλαμβάνω]]<br /><b>18.</b> [[προσλαμβάνω]]<br /><b>19.</b> [[κατεργάζομαι]] μαλακή ύλη, [[πλάθω]]<br /><b>20.</b> [[γυμνάζω]]<br /><b>21.</b> <b>μέσ.</b> [[τραβώ]] τα μαλλιά μου<br /><b>22.</b> [[καταρρέω]]<br /><b>23.</b> <b>φρ.</b> α) «[[ἕλκω]] μαστόν» — [[θηλάζω]]<br />β) «[[ἕλκω]] βίοτον, ζωάν» — ζω άθλια ζωή<br />γ) «προφάσεις [[ἕλκω]]» [[προβάλλω]] πρόχειρες δικαιολογίες<br />ΙΙ. (η μτχ. ενεστ. αρσ.) <i>ὁ ἑλκόμενος</i><br /><b>φρ.</b> «ὁ ἑλκόμενος [[Χριστός]]» — η [[απεικόνιση]] του Χριστού που σύρεται να σταυρωθεί.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Ο τ. [[έλκω]] αποτελεί αρχαίο θεματικό ενεστώτα που συνδέεται [[πιθανώς]] με τοχαρ. Β. <i>salk</i> «[[σύρω]], [[τραβώ]]» και αλβ. <i>helq</i>. Κατά την [[κλίση]] του το ρ. [[έλκω]] εμφανίζει [[τρία]] θέματα που μαρτυρούνται και σε ορισμένα παράγωγα και [[σύνθετα]]: Το [[θέμα]] <i>ελκ</i>- μαρτυρείται στον ενεστώτα και στον μέλλοντα ( | |mltxt=(AM ἑλκῶ, -όω)<br /><b>1.</b> [[προκαλώ]] [[έλκος]], [[πληγιάζω]]<br /><b>2.</b> <i>ελκούμαι</i> (AM ἑλκοῦμαι)<br />α) μεταβάλλομαι σε [[έλκος]]<br />β) (για [[έλκος]]) [[γεμίζω]] [[πύον]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />(για [[πληγή]]) [[γεμίζω]] [[πύον]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[κάνω]] εντομές σε [[δέντρο]]<br /><b>2.</b> [[πληγώνω]], [[βλάπτω]].<br />και ελκύω (AM [[ἕλκω]] και [[ἑλκύω]])<br /><b>1.</b> [[σέρνω]], [[τραβώ]] κάποιον ή [[κάτι]] [[προς]] το [[μέρος]] μου<br /><b>2.</b> [[προσελκύω]], [[σαγηνεύω]]<br /><b>3.</b> (για [[πλοίο]]) [[καθελκύω]], [[τραβώ]] από την [[ξηρά]] στη [[θάλασσα]]<br /><b>4.</b> (για [[πλοίο]]) [[ρυμουλκώ]]<br /><b>5.</b> (για [[άροτρο]], [[άμαξα]], [[μηχανή]]) κινούμαι [[προς]] τα [[εμπρός]], σέρνοντας [[πίσω]] μου<br /><b>6.</b> <b>φρ.</b> «[[έλκω]] το [[γένος]]» — [[κατάγομαι]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[σέρνω]] με τη βία, [[αιχμαλωτίζω]]<br /><b>αρχ.</b><br />Ι. 1. [[σπαράζω]], [[σέρνω]] και [[κομματιάζω]]<br /><b>2.</b> [[δυσφημώ]], [[διασύρω]]<br /><b>3.</b> έχω ως επακόλουθο<br /><b>4.</b> [[τεντώνω]] τη [[νευρά]] του τόξου<br /><b>5.</b> [[τραβώ]] το [[σπαθί]] από τη [[θήκη]]<br /><b>6.</b> (για ναύτες) [[ανοίγω]] πανιά<br /><b>7.</b> [[κωπηλατώ]]<br /><b>8.</b> [[σηκώνω]] [[ψηλά]]<br /><b>9.</b> [[σέρνω]] κάποιον στα δικαστήρια<br /><b>10.</b> [[τραβώ]] με τη βία για [[ασέλγεια]]<br /><b>11.</b> [[αναρροφώ]]<br /><b>12.</b> (για μεθύστακες) [[πίνω]] υπερβολικά<br /><b>13.</b> παρατείνομαι, [[εξακολουθώ]]<br /><b>14.</b> [[καθυστερώ]]<br /><b>15.</b> [[χορεύω]]<br /><b>16.</b> (για πράγματα) [[ζυγίζω]], έχω [[βάρος]]<br /><b>17.</b> [[αντλώ]] από μια [[πηγή]], [[παραλαμβάνω]]<br /><b>18.</b> [[προσλαμβάνω]]<br /><b>19.</b> [[κατεργάζομαι]] μαλακή ύλη, [[πλάθω]]<br /><b>20.</b> [[γυμνάζω]]<br /><b>21.</b> <b>μέσ.</b> [[τραβώ]] τα μαλλιά μου<br /><b>22.</b> [[καταρρέω]]<br /><b>23.</b> <b>φρ.</b> α) «[[ἕλκω]] μαστόν» — [[θηλάζω]]<br />β) «[[ἕλκω]] βίοτον, ζωάν» — ζω άθλια ζωή<br />γ) «προφάσεις [[ἕλκω]]» [[προβάλλω]] πρόχειρες δικαιολογίες<br />ΙΙ. (η μτχ. ενεστ. αρσ.) <i>ὁ ἑλκόμενος</i><br /><b>φρ.</b> «ὁ ἑλκόμενος [[Χριστός]]» — η [[απεικόνιση]] του Χριστού που σύρεται να σταυρωθεί.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Ο τ. [[έλκω]] αποτελεί αρχαίο θεματικό ενεστώτα που συνδέεται [[πιθανώς]] με τοχαρ. Β. <i>salk</i> «[[σύρω]], [[τραβώ]]» και αλβ. <i>helq</i>. Κατά την [[κλίση]] του το ρ. [[έλκω]] εμφανίζει [[τρία]] θέματα που μαρτυρούνται και σε ορισμένα παράγωγα και [[σύνθετα]]: Το [[θέμα]] <i>ελκ</i>- μαρτυρείται στον ενεστώτα και στον μέλλοντα ([[πρβλ]]. <i>έλξω</i>), το [[θέμα]] <i>ελκη</i>-, με [[παρέκταση]] σε -<i>η</i>-, εμφανίζεται μόνο στους ομηρικούς τύπους <i>ελκήσω</i>, <i>ελκήσαι</i>, <i>ελκηθήναι</i>, ενώ το [[θέμα]] <i>ελκυ</i>- ([[πρβλ]]. <i>ελκύω</i>, <i>έλκυσις</i>), που [[είναι]] μεταγενέστερο, αποτελεί αναλογικό σχηματισμό [[προς]] το <i>ερύ</i>-<i>ω</i>. Σε ορισμένα παράγωγα του ρήματος [[έλκω]] εμφανίζεται η ετεροιωμένη [[βαθμίδα]] του θέματος <i>ελκ</i>- ([[πρβλ]]. [[ολκός]], [[ολκή]]).<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[έλκηθρο]], [[έλκυση]], [[ελκυσμός]], [[ελκυστήρας]], <i>έλκυστρο</i>, [[έλξη]], [[ολκή]], [[ολκός]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[ελκηδόν]], [[ελκηθμός]], [[ελκητήρ]], [[ελκτός]], <i>ελκύσιμος</i>, [[έλκυσμα]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[έλκημα]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Α' συνθετικό) <b>αρχ.</b> [[ελκεσίπεπλος]], <i>ελκεσίχειρος</i>, [[ελκετρίβων]], [[ελκεχίτων]]. (Β' συνθετικό) [[εφέλκω]], [[παρέλκω]]<br /><b>αρχ.</b><br /><i>αμφέλκω</i>, [[ανέλκω]], [[ανθέλκω]], [[αντιμεθέλκω]], <i>αντιπεριέλκω</i>, [[αφέλκω]], [[διέλκω]], [[εισέλκω]], <i>ενέλκω</i>, [[εξέλκω]], [[επανέλκω]], [[επεξέλκω]], [[καθέλκω]], [[μεθέλκω]], [[προανέλκω]], [[προαφέλκω]], [[προέλκω]], [[προσκαθέλκω]], [[συγκαθέλκω]], [[συμπεριέλκω]], [[συνανέλκω]], [[συνανθέλκω]], [[συνέλκω]], [[συνεφέλκω]], [[υπανέλκω]], [[υφέλκω]]]. | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''ἕλκω:''' παρατ. [[εἷλκον]], Επικ. [[ἕλκον]]· μέλ. <i>ἕλξω</i>, αόρ. βʹ <i>εἵλκῠσα</i> (όπως αν προερχόταν από το [[ἑλκύω]])· μεταγεν. <i>εἷλξα</i>, ποιητ. <i>ἕλξα</i>, παρακ. <i>εἵλκῠκα</i> — Παθ., μέλ. <i>ἑλκυσθήσομαι</i>, αόρ. αʹ <i>εἱλκύσθην</i>, παρακ. <i>εἵλκυσμαι</i>, Ιων. <i>ἕλκυσμαι</i>·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[τραβώ]], [[σύρω]], [[σέρνω]], Λατ. [[traho]], με την [[έννοια]] της δύναμης, <i>ποδὸς ἕλκε</i>, άρχισε να σέρνει (το νεκρό [[σώμα]]) από το [[πόδι]], σε Ομήρ. Ιλ.· [[καθέλκω]], [[τραβώ]] πλοία προς τη [[θάλασσα]], σε Ομήρ. Οδ.· λέγεται για μουλάρια, [[σύρω]] ένα [[άρμα]], στο ίδ.· [[σύρω]] το [[άροτρο]] μέσα στον αγρό, [[οργώνω]], στο ίδ.<br /><b class="num">2.</b> [[σύρω]] [[ξοπίσω]] μου, σε Ομήρ. Ιλ.· <i>πέδας ἕλκ</i>., αυτός ο [[οποίος]] σέρνει τα [[δεσμά]] [[ξοπίσω]] του, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">3.</b> [[σχίζω]] σε κομμάτια, [[σπαράζω]], στον ίδ., σε Ευρ. — Μέσ., <i>ἕλκεσθαι χαίτας</i>, [[ξεριζώνω]] τα μαλλιά κάποιου, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">4.</b> [[τεντώνω]] [[τόξο]], σε Όμηρ. κ.λπ.<br /><b class="num">5.</b> [[τραβώ]] το [[ξίφος]] μου, σε Σοφ.· και σε Μέσ., [[τραβώ]] το [[σπαθί]] κάποιου, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">6.</b> ἕλκ. [[ἱστία]], [[ανεβάζω]], [[υψώνω]] ή [[τραβώ]] πάνω τα πανιά, σε Ομήρ. Οδ.<br /><b class="num">7.</b> [[σηκώνω]] [[ψηλά]] τη [[ζυγαριά]] ως [[αντίβαρο]], έτσι ώστε να ισοσταθμιστούν τα ζύγια, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">II.</b> [[μετά]] τον Όμηρ., με διαφόρους τρόπους:<br /><b class="num">1.</b> [[τραβώ]] [[κουπί]], [[κωπηλατώ]], σε Ηρόδ.<br /><b class="num">2.</b> σύρομαι, κλητεύομαι στο δικαστήριο, σε Αριστοφ.· [[σύρω]] εδώ κι [[εκεί]], [[τραβολογώ]], [[ιδίως]] με ασελγείς, έκφυλες, πρόστυχες προθέσεις, σε Δημ. κ.λπ.<br /><b class="num">3.</b> [[τραβώ]] πάνω ή [[ανέλκω]], σε Ηρόδ.· λέγεται για ανθρώπους που πίνουν, [[πίνω]] με μεγάλες ρουφηξιές, [[πίνω]] [[απνευστί]], [[πίνω]] μονορρούφι, σε Ευρ. κ.λπ.· <i>ἑλκ. μαστόν</i>, [[θηλάζω]], [[βυζαίνω]], στον ίδ.<br /><b class="num">4.</b> <i>ἕλκ. βίοτον</i>, <i>ζόαν</i>, ζω, [[διάγω]] άθλια, κοπιαστική [[ζωή]], στον ίδ.· [[παρασύρω]], [[τραβώ]] κάποιον, [[παρατείνω]] [[πληκτικά]], ανιαρά, σε Ηρόδ.· <i>κόρδακα ἑλκύσαι</i>, [[ορχούμαι]] με επιμηκ. μετρικά βήματα, [[σύρω]] το χορό, σε Αριστοφ.<br /><b class="num">5.</b> [[έλκω]] προς τον εαυτό μου, [[προσελκύω]], σε Ηρόδ. κ.λπ.<br /><b class="num">6.</b> ἕλκ. [[σταθμόν]], [[σύρω]] προς τα [[κάτω]] την [[πλάστιγγα]], τη [[ζυγαριά]], δηλ. [[ζυγίζω]] τόσο [[πολύ]], στο ίδ.· απόλ., <i>τὸ δ' ἂν ἑλκύσῃ</i>, όσο βαρύνει, στο ίδ.<br /><b class="num">7.</b> <i>ἑλκύσαι πλίνθους</i>, όπως το Λατ. ducere, να κατασκευάζεις τούβλα, στον ίδ.<br /><b class="num">8.</b> Μέσ., [[έλκω]] πάνω μου, [[συσσωρεύω]], [[μαζεύω]], [[συγκεντρώνω]] πλούτη, σε Θέογν. | |lsmtext='''ἕλκω:''' παρατ. [[εἷλκον]], Επικ. [[ἕλκον]]· μέλ. <i>ἕλξω</i>, αόρ. βʹ <i>εἵλκῠσα</i> (όπως αν προερχόταν από το [[ἑλκύω]])· μεταγεν. <i>εἷλξα</i>, ποιητ. <i>ἕλξα</i>, παρακ. <i>εἵλκῠκα</i> — Παθ., μέλ. <i>ἑλκυσθήσομαι</i>, αόρ. αʹ <i>εἱλκύσθην</i>, παρακ. <i>εἵλκυσμαι</i>, Ιων. <i>ἕλκυσμαι</i>·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[τραβώ]], [[σύρω]], [[σέρνω]], Λατ. [[traho]], με την [[έννοια]] της δύναμης, <i>ποδὸς ἕλκε</i>, άρχισε να σέρνει (το νεκρό [[σώμα]]) από το [[πόδι]], σε Ομήρ. Ιλ.· [[καθέλκω]], [[τραβώ]] πλοία προς τη [[θάλασσα]], σε Ομήρ. Οδ.· λέγεται για μουλάρια, [[σύρω]] ένα [[άρμα]], στο ίδ.· [[σύρω]] το [[άροτρο]] μέσα στον αγρό, [[οργώνω]], στο ίδ.<br /><b class="num">2.</b> [[σύρω]] [[ξοπίσω]] μου, σε Ομήρ. Ιλ.· <i>πέδας ἕλκ</i>., αυτός ο [[οποίος]] σέρνει τα [[δεσμά]] [[ξοπίσω]] του, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">3.</b> [[σχίζω]] σε κομμάτια, [[σπαράζω]], στον ίδ., σε Ευρ. — Μέσ., <i>ἕλκεσθαι χαίτας</i>, [[ξεριζώνω]] τα μαλλιά κάποιου, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">4.</b> [[τεντώνω]] [[τόξο]], σε Όμηρ. κ.λπ.<br /><b class="num">5.</b> [[τραβώ]] το [[ξίφος]] μου, σε Σοφ.· και σε Μέσ., [[τραβώ]] το [[σπαθί]] κάποιου, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">6.</b> ἕλκ. [[ἱστία]], [[ανεβάζω]], [[υψώνω]] ή [[τραβώ]] πάνω τα πανιά, σε Ομήρ. Οδ.<br /><b class="num">7.</b> [[σηκώνω]] [[ψηλά]] τη [[ζυγαριά]] ως [[αντίβαρο]], έτσι ώστε να ισοσταθμιστούν τα ζύγια, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">II.</b> [[μετά]] τον Όμηρ., με διαφόρους τρόπους:<br /><b class="num">1.</b> [[τραβώ]] [[κουπί]], [[κωπηλατώ]], σε Ηρόδ.<br /><b class="num">2.</b> σύρομαι, κλητεύομαι στο δικαστήριο, σε Αριστοφ.· [[σύρω]] εδώ κι [[εκεί]], [[τραβολογώ]], [[ιδίως]] με ασελγείς, έκφυλες, πρόστυχες προθέσεις, σε Δημ. κ.λπ.<br /><b class="num">3.</b> [[τραβώ]] πάνω ή [[ανέλκω]], σε Ηρόδ.· λέγεται για ανθρώπους που πίνουν, [[πίνω]] με μεγάλες ρουφηξιές, [[πίνω]] [[απνευστί]], [[πίνω]] μονορρούφι, σε Ευρ. κ.λπ.· <i>ἑλκ. μαστόν</i>, [[θηλάζω]], [[βυζαίνω]], στον ίδ.<br /><b class="num">4.</b> <i>ἕλκ. βίοτον</i>, <i>ζόαν</i>, ζω, [[διάγω]] άθλια, κοπιαστική [[ζωή]], στον ίδ.· [[παρασύρω]], [[τραβώ]] κάποιον, [[παρατείνω]] [[πληκτικά]], ανιαρά, σε Ηρόδ.· <i>κόρδακα ἑλκύσαι</i>, [[ορχούμαι]] με επιμηκ. μετρικά βήματα, [[σύρω]] το χορό, σε Αριστοφ.<br /><b class="num">5.</b> [[έλκω]] προς τον εαυτό μου, [[προσελκύω]], σε Ηρόδ. κ.λπ.<br /><b class="num">6.</b> ἕλκ. [[σταθμόν]], [[σύρω]] προς τα [[κάτω]] την [[πλάστιγγα]], τη [[ζυγαριά]], δηλ. [[ζυγίζω]] τόσο [[πολύ]], στο ίδ.· απόλ., <i>τὸ δ' ἂν ἑλκύσῃ</i>, όσο βαρύνει, στο ίδ.<br /><b class="num">7.</b> <i>ἑλκύσαι πλίνθους</i>, όπως το Λατ. ducere, να κατασκευάζεις τούβλα, στον ίδ.<br /><b class="num">8.</b> Μέσ., [[έλκω]] πάνω μου, [[συσσωρεύω]], [[μαζεύω]], [[συγκεντρώνω]] πλούτη, σε Θέογν. | ||
}} | }} | ||
{{etym | {{etym | ||
| Line 41: | Line 41: | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
|mdlsjtxt= | |mdlsjtxt=<b class="num">I.</b> to [[draw]], [[drag]], Lat. [[traho]], with a [[notion]] of [[force]], ποδὸς ἕλκε began to [[drag]] [the [[dead]] [[body]] by the [[foot]], Il.; to [[draw]] ships [[down]] to the sea, Od.; of mules, to [[draw]] a [[chariot]], Od.; to [[draw]] the [[plough]] [[through]] the [[field]], Od.<br /><b class="num">2.</b> to [[draw]] [[after]] one, Il.; πέδας ἕλκ. to [[trail]] fetters [[after]] one, Hdt.<br /><b class="num">3.</b> to [[tear]] in pieces, Hdt., Eur.:—Mid., ἕλκεσθαι χαίτας to [[tear]] one's [[hair]], Il.<br /><b class="num">4.</b> to [[draw]] a bow, Hom., etc.<br /><b class="num">5.</b> to [[draw]] a [[sword]], Soph.; and in Mid., to [[draw]] one's [[sword]], Il.<br /><b class="num">6.</b> ἕλκ. [[ἱστία]] to [[hoist]] or [[haul]] up the sails, Od.<br /><b class="num">7.</b> to [[hold]] up scales, so as to [[poise]] or [[balance]] them, Il.<br /><b class="num">II.</b> [[after]] Hom., in [[many]] ways:<br /><b class="num">1.</b> to [[pull]] an oar, Hdt.<br /><b class="num">2.</b> to [[drag]] [[into]] [[court]], Ar.: to [[drag]] [[about]], esp. with [[lewd]] [[violence]], Dem., etc.<br /><b class="num">3.</b> to [[draw]] or [[suck]] up, Hdt.: of persons [[drinking]], to [[drink]] in [[long]] [[draughts]], [[quaff]], Eur., etc.; ἑλκ. μαστόν to [[suck]] the [[breast]], Eur.<br /><b class="num">4.</b> ἕλκ. βίοτον, ζόην to [[drag]] out a [[weary]] [[life]], Eur.: to [[drag]] on, [[prolong]] [[tediously]], Hdt.: κόρδακα ἑλκύσαι to [[dance]] in [[long]], [[measured]] steps, Ar.<br /><b class="num">5.</b> to [[draw]] to [[oneself]], [[attract]], Hdt., etc.<br /><b class="num">6.</b> ἕλκ. [[σταθμόν]] to [[draw]] [[down]] the [[balance]], i. e. to [[weigh]] so [[much]], Hdt.; absol., τὸ δ' ἂν ἑλκύσηι [[whatever]] it [[weigh]], Hdt.<br /><b class="num">7.</b> ἑλκύσαι πλίνθους, like Lat. ducere, to make bricks, Hdt.<br /><b class="num">8.</b> Mid. to [[draw]] to [[oneself]], [[amass]] [[riches]], Theogn. | ||
}} | }} | ||
{{FriskDe | {{FriskDe | ||
|ftr='''ἕλκω''': {hélkō}<br />'''Forms''': Die außerpräsentischen Tempora zeigen drei verschiedene Bildungsweisen auf: 1. von einem erweiterten Stamm ἑλκη-: ἑλκήσω, ἑλκῆσαι, ἑλκηθῆναι (Hom.), wozu Ipf. εἵλκεον (Ρ 395; vgl. Chantraine Gramm. hom. 1, 348; s. auch unten); 2. von ἑλκυ- (nach dem synonymen ἐρύ-σαι): ἑλκύσαι (Pi., att.), ἑλκυσθῆναι, εἵλκυσμαι (ion. att.), ἑλκύσω (Hp. u. a.), εἵλκυκα (D.); 3. von ἑλκ-: außer dem Fut. ἕλξω (A. usw.) nur die spät belegten ἕλξαι, ἑλχθῆναι; weitere Einzelheiten bei Schwyzer 721.<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[ziehen]], [[schleppen]] (seit Il.).<br />'''Composita''' : Oft mit Präfix: ἀν-, ἀφ-, ἐξ-, παρ- usw. Als Vorderglied in den ep. Epitheta ἑλκεχίτωνες, [[ἑλκεσίπεπλος]], danach [[ἑλκετρίβων]] (Pl. Kom.), [[ἑλκεσίχειρος]] (''AP''); zu ἑλκε(σι)- Knecht Τερψίμβροτος 29.<br />'''Derivative''': Ableitungen. 1. Von ἑλκ-: (ἔφ-)[[ἕλξις]] [[das Ziehen]], [[Schleppen]] (Hp., Pl. usw.) mit (ἐφ-)[[ἑλκτικός]] (Pl. usw.) und den Pflanzennamen ἑλξί̄νη, [[ἑλξῖτις]] [[Winde]] (Dsk., Ps.-Dsk., Redard Les noms grecs en -της 71 m. Lit.), auch [[ἑλκίνα]] (Ps.-Dsk. 4, 85; wahrscheinlich Akk.) direkt von [[ἕλκω]], ebenso [[ἕλκιμος]] [[ziehbar]], [[dehnbar]] (Olymp. ''in'' ''Mete''. 320, 27; vgl. Arbenz Die Adj. auf -ιμος 76, wo ohne Not und wenig wahrscheinlich ein vermittelndes *[[ἕλκος]] [[das Ziehen]], [[Dehnen]] angesetzt wird); mit ο-Abtönung [[ὁλκός]], [[ὁλκή]] usw., s. bes. 2. Von ἑλκη- die im allg. alten aber nur vereinzelt belegten [[ἑλκηθμός]] [[das Fortschleppen]], [[Fortschleifen]] (Ζ 465; vgl. Benveniste Origines 201, Porzig Satzinhalte 236f.), [[ἕλκημα]] [[das Fortgeschleppte]], [[die Beute]] (E. ''HF'' 568; Chantraine Formation 178), [[ἕλκηθρον]] [[Pflugeisen]] (Thphr. ''HP'' 5, 7, 6; Strömberg Theophrastea 170); [[ἑλκητήρ]] [[Zieher]] (''AP'' 6, 297); [[ἑλκηδόν]] Adv. [[ziehend]], [[schleppend]] (Hes. ''Sc''. 302). 3. Von ἑλκυ-, fast nur späte Wörter: (ἀφ-, ἐφ-, παρ-)[[ἕλκυσις]] [[das Ziehen]] (LXX, Aret. u. a.), [[ἕλκυσμα]] = [[ἕλκημα]] (Man.), auch [[Schlacke]] (Dsk., Gal. u. a.), (ἐξ-, ἐφ-, δι- usw.) [[ἑλκυσμός]] [[Anziehung]] (Chrysipp., Mediz., Pap. u. a.); [[ἑλκυστήρ]] [[Zieher]], [[Instrument zum Ausziehen]] (Hp. u. a.), [[ἕλκυστρον]] [[Gerät zum Ziehen]] (Apollod. ''Poliork''.); [[ἑλκύσιμος]], [[ἑλκυστήριος]] (sp.); sekundäres Verb [[ἑλκυστάζω]] [[schleifen]] (Ψ 187 = Ω 21), expressive Bildung am Versende, zunächst nach [[ῥυστάζω]] (Schwyzer 706, Risch 257).<br />'''Etymology''' : Das thematische Wurzelpräsens [[ἕλκω]] hat kein genaues Gegenstück. Eine alte Iterativbildung liegt indessen vor in alb. ''helq'', ''heq'' [[ziehen]], [[abreißen]], idg. *''solqei̯ō''; ein entsprechendes *[[ὁλκέω]] wird von Porzig Satzinhalte 236f. wegen ἑλκήσω, Ipf. εἵλκεον (für *ὁλκήσω usw. nach [[ἕλκω]]) erwogen; s. aber oben. Hinzu kommt toch. B ''sälk''- [[herausziehen]], [[vorführen]] mit dem nasalinfigierten Präsens ''slaṅk''-''tär''; außerdem die Nomina arm. ''heɫg'' [[tardus]], [[träge]] (''a''-Stamm; vgl. im übrigen gr. [[λευκός]]), lat. ''sulcus'' [[Furche]] u. a., s. [[ὁλκός]]. — Vgl. zu [[ἄλοξ]], außerdem Porzig Gliederung 172.<br />'''Page''' 1,497-498 | |ftr='''ἕλκω''': {hélkō}<br />'''Forms''': Die außerpräsentischen Tempora zeigen drei verschiedene Bildungsweisen auf: 1. von einem erweiterten Stamm ἑλκη-: ἑλκήσω, ἑλκῆσαι, ἑλκηθῆναι (Hom.), wozu Ipf. εἵλκεον (Ρ 395; vgl. Chantraine Gramm. hom. 1, 348; s. auch unten); 2. von ἑλκυ- (nach dem synonymen ἐρύ-σαι): ἑλκύσαι (Pi., att.), ἑλκυσθῆναι, εἵλκυσμαι (ion. att.), ἑλκύσω (Hp. u. a.), εἵλκυκα (D.); 3. von ἑλκ-: außer dem Fut. ἕλξω (A. usw.) nur die spät belegten ἕλξαι, ἑλχθῆναι; weitere Einzelheiten bei Schwyzer 721.<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[ziehen]], [[schleppen]] (seit Il.).<br />'''Composita''': Oft mit Präfix: ἀν-, ἀφ-, ἐξ-, παρ- usw. Als Vorderglied in den ep. Epitheta ἑλκεχίτωνες, [[ἑλκεσίπεπλος]], danach [[ἑλκετρίβων]] (Pl. Kom.), [[ἑλκεσίχειρος]] (''AP''); zu ἑλκε(σι)- Knecht Τερψίμβροτος 29.<br />'''Derivative''': Ableitungen. 1. Von ἑλκ-: (ἔφ-)[[ἕλξις]] [[das Ziehen]], [[Schleppen]] (Hp., Pl. usw.) mit (ἐφ-)[[ἑλκτικός]] (Pl. usw.) und den Pflanzennamen ἑλξί̄νη, [[ἑλξῖτις]] [[Winde]] (Dsk., Ps.-Dsk., Redard Les noms grecs en -της 71 m. Lit.), auch [[ἑλκίνα]] (Ps.-Dsk. 4, 85; wahrscheinlich Akk.) direkt von [[ἕλκω]], ebenso [[ἕλκιμος]] [[ziehbar]], [[dehnbar]] (Olymp. ''in'' ''Mete''. 320, 27; vgl. Arbenz Die Adj. auf -ιμος 76, wo ohne Not und wenig wahrscheinlich ein vermittelndes *[[ἕλκος]] [[das Ziehen]], [[Dehnen]] angesetzt wird); mit ο-Abtönung [[ὁλκός]], [[ὁλκή]] usw., s. bes. 2. Von ἑλκη- die im allg. alten aber nur vereinzelt belegten [[ἑλκηθμός]] [[das Fortschleppen]], [[Fortschleifen]] (Ζ 465; vgl. Benveniste Origines 201, Porzig Satzinhalte 236f.), [[ἕλκημα]] [[das Fortgeschleppte]], [[die Beute]] (E. ''HF'' 568; Chantraine Formation 178), [[ἕλκηθρον]] [[Pflugeisen]] (Thphr. ''HP'' 5, 7, 6; Strömberg Theophrastea 170); [[ἑλκητήρ]] [[Zieher]] (''AP'' 6, 297); [[ἑλκηδόν]] Adv. [[ziehend]], [[schleppend]] (Hes. ''Sc''. 302). 3. Von ἑλκυ-, fast nur späte Wörter: (ἀφ-, ἐφ-, παρ-)[[ἕλκυσις]] [[das Ziehen]] (LXX, Aret. u. a.), [[ἕλκυσμα]] = [[ἕλκημα]] (Man.), auch [[Schlacke]] (Dsk., Gal. u. a.), (ἐξ-, ἐφ-, δι- usw.) [[ἑλκυσμός]] [[Anziehung]] (Chrysipp., Mediz., Pap. u. a.); [[ἑλκυστήρ]] [[Zieher]], [[Instrument zum Ausziehen]] (Hp. u. a.), [[ἕλκυστρον]] [[Gerät zum Ziehen]] (Apollod. ''Poliork''.); [[ἑλκύσιμος]], [[ἑλκυστήριος]] (sp.); sekundäres Verb [[ἑλκυστάζω]] [[schleifen]] (Ψ 187 = Ω 21), expressive Bildung am Versende, zunächst nach [[ῥυστάζω]] (Schwyzer 706, Risch 257).<br />'''Etymology''': Das thematische Wurzelpräsens [[ἕλκω]] hat kein genaues Gegenstück. Eine alte Iterativbildung liegt indessen vor in alb. ''helq'', ''heq'' [[ziehen]], [[abreißen]], idg. *''solqei̯ō''; ein entsprechendes *[[ὁλκέω]] wird von Porzig Satzinhalte 236f. wegen ἑλκήσω, Ipf. εἵλκεον (für *ὁλκήσω usw. nach [[ἕλκω]]) erwogen; s. aber oben. Hinzu kommt toch. B ''sälk''- [[herausziehen]], [[vorführen]] mit dem nasalinfigierten Präsens ''slaṅk''-''tär''; außerdem die Nomina arm. ''heɫg'' [[tardus]], [[träge]] (''a''-Stamm; vgl. im übrigen gr. [[λευκός]]), lat. ''sulcus'' [[Furche]] u. a., s. [[ὁλκός]]. — Vgl. zu [[ἄλοξ]], außerdem Porzig Gliederung 172.<br />'''Page''' 1,497-498 | ||
}} | |||
{{mantoulidis | |||
|mantxt=(=[[σέρνω]]). Ἀπό ρίζα ελκ-. Θέμα σελκ-, μέ [[τροπή]] τοῦ σ σέ δασεία → [[ἕλκω]]. Μέ μετάπτωση ὁλκ.<br><b>Παράγωγα:</b> [[ἑλκηδόν]] (=[[συρτά]]), [[ἑλκηθμός]] (=[[ἀπαγωγή]]), [[ἕλκηθρον]], [[ἑλκτέον]], [[ἑλκτικός]] (=[[ἑλκυστικός]]), [[ἑλκτός]], [[ἕλκυσις]], (ἀν, καθ)έλκυσις, [[ἕλκυσμα]], [[ἑλκυσμός]], [[ἑλκυστέον]], ἑλκυστήρῆρος, ἀνελκυστήρ, [[ἑλκυστικός]] (=[[θελκτικός]]), [[ελκυστίνδα]], [[διελκυστίνδα]] (=[[εἶδος]] παιχνιδιοῦ, ὅπου τό [[κάθε]] [[μέρος]] τῶν παικτῶν προσπαθεῖ νά σύρει πρός τό [[μέρος]] του τό [[ἄλλο]], [[πέρα]] ἀπό τή [[γραμμή]] πού ἔβαλαν στή [[μέση]] σά σύνορο), [[ἑλκυστός]], [[ἑλκεχίτων]] (=αὐτός πού σέρνει τό χιτώνα), [[ἑλκεσίπεπλος]], [[ἕλξις]], [[ὁλκή]] (=δύναμη τραβήγματος), [[ὁλκός]] (=[[μηχανή]] γιά τράβηγμα), [[ἐμβρυουλκός]], ρυμουλκός, [[δίολκος]], [[ὁλκάς]] -άδος (=ἐμπορικό πλοῖο), [[ὁλκεῖον]] (=[[πηδάλιο]]), [[ὁλκεύς]] (=πού σέρνει δίχτυα), [[ὅλκιμος]], [[νεωλκός]]. Τό [[ἕλκος]] (=[[πληγή]]) ἀπό ἄλλη ρίζα. Ἐπίσης ἀπό τό [[ἕλκω]] τό: [[ἄλοξ]] (=[[αὐλάκι]]), [[αὖλαξ]]. | |||
}} | |||
{{elmes | |||
|esmgtx=1 [[atraer]] el espíritu de la divinidad ἕλκε ἀπὸ τῶν ἀκτίνων πνεῦμα γʹ ἀνασπῶν <b class="b3">extrae aliento de sus rayos aspirando tres veces</b> P IV 537 ἕλκε ἀπὸ τοῦ θείου ἀτενίζων εἰς σεαυτὸν τὸ πνεῦμα <b class="b3">atrae hacia ti el espíritu de la divinidad mirando fijamente</b> P IV 628 2 [[arrastrar]] del cabello, etc., a alguien (en un hechizo) ἕλκε αὐτὴν τῶν τριχῶν, τῶν σπλάγχνων <b class="b3">arrástrala de los cabellos, de las entrañas</b> SM 47 23 SM 46 22 SM 50 62 3 en v. med. [[tomar aliento]] ἕλκυσαι ἔσω, πληροῦ καμμύων <b class="b3">toma aliento, llénate de aire cerrando los ojos</b> P XIII 943 | |||
}} | |||
{{lxth | |||
|lthtxt=''[[trahere]]'', to [[drag]], [[draw]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.50.1/ 1.50.1],<br><i>item</i> <i>likewise</i> [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.90.6/ 2.90.6]. <i>et</i> <i>and</i> [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.14.1/ 4.14.1].<br>PASS. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.90.6/ 2.90.6], ἑλκεχίτων, ''[[longam tunicam habens]]'', [[wearing a long tunic]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:3.104.4/ 3.104.4] (<i>ex Hom. H. Ap.</i> <i>from Homer's Hymn to Apollo</i>). | |||
}} | }} | ||