τρίτος: Difference between revisions

|Definition=[ῐ], Aeol. [[τέρτος]] (v. [[τέρτα]]) η, ον, ([[τρεῖς]])<br><span class="bld">A</span> [[third]], τοῖσι δ' ἐπὶ τρίτος ἦλθε Od.20.185, cf. 14.471; <b class="b3">τρίτος αὐτός</b> himself [[the third]], i.e. [[with two others]] (v. [[αὐτός]] 1.6) τ. ἡμίδραχμον [[two drachmae and a half]], Din.''Fr.''8.4; cf. <b class="b3">ἡμιτάλαντον; τ. γενέσθαι</b> to be [[third]] in a race, Isoc.16.34, cf. Plu.''Alc.''11:—[[the third]] freq. appears as [[completing the tale]], e.g. [[the third and last]] libation was offered to Ζεὺς Σωτήρ, Διὸς σωτηρίου σπονδὴ τρίτου κρατῆρος [[Sophocles|S.]]''[[Fragments|Fr.]]''425, cf. A.''Fr.''55; ἔγχει κἀπιβόα τρίτον παιῶν', ὡς νόμος ἐστίν Pherecr.131.5 (cf. [[τριτόσπονδος]]): metaph., Κράτος τε καὶ Δίκη σὺν τῷ τρίτῳ.. Ζηνί A.''Ch.''244, cf. ''Eu.'' 759, ''Supp.''26 (anap.); <b class="b3">τρίτην ἐπενδίδωμι</b> (''[[sc.]]'' [[πληγήν]]) [[the third and finishing]] stroke, Id.''Ag.''1386; <b class="b3">Ἐρινὺς.. αἷμα πίεται, τρίτην πόσιν</b>, i.e. the blood of Clytemnestra and Aegisthus, the first being that of the children of Thyestes, the second that of Agamemnon, Id.''Ch.''578, cf. 1066 (anap.).<br><span class="bld">II</span> [[τρίτη]], with or without [[ἡμέρα]], [[the day after tomorrow]], ἐς τρίτην ἡμέραν Ar.''Lys.''612; εἰς τρίτην Anaxandr.4; τῇ τρίτῃ X.''HG''3.1.17, etc.; τρίτῃ καὶ τετάρτῃ Id.''An.''4.8.21, etc.; but <b class="b3">ἐχθὲς καὶ τ. ἡμέραν</b> yesterday and [[the day before]], Id.''Cyr.''6.3.11:—διὰ τρίτης [[two days later]], Arist.''Fr.''368; but, [[every other day]], Hp.''Fract.'' 48, Gal.6.354.<br><span class="bld">2</span> with other Nouns omitted, <b class="b3">ἡ τ.</b> (''[[sc.]]'' [[χορδή]]) [[the third string]] in the heptachord, = [[ἡ παραμέση]], Arist.''Pr.''920a16, Plu.2.1137b:—<b class="b3">ἡ τ.</b> (''[[sc.]]'' [[πληγή]]) [[the third blow]], v. supr. 1:—<b class="b3">ἡ τ.</b> (''[[sc.]]'' [[μερίς]]) [[the third part]] of a coin or weight, [[Hesychius Lexicographus|Hsch.]] [[sub verbo|s.v.]] [[ἕκτη]], Phot. post Τριτοπάτορες; ἐγένετο ὁ μέδιμνος χρυσοῦ καὶ δύο τριτῶν ''IPE''12.32A63 (Olbia, iii B. C.); [[third of a stater]], Herod.2.64.<br><span class="bld">III</span> [[τρίτον]] as adverb, [[thirdly]], [[Sophocles|S.]]''[[Antigone|Ant.]]''55, ''Fr.''380; [[a third time]], E.''Hel.''1417, Aristid.2.182 J.; <b class="b3">πρῶτον μὲν... δεύτερον δὲ... τ. δὲ</b>.. [[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]'' 358c; <b class="b3">τοῦτο τ.</b> this [[third time]], [[LXX]] ''Nu.''22.32, ''Ev.Jo.''21.14:—in Hom. always <b class="b3">τὸ τρίτον</b>, Il.3.225, 6.186, al., cf. [[Herodotus|Hdt.]]1.55, [[Aristophanes|Ar.]]''[[Acharnians|Ach.]]''997, Th.6.5, etc.:—also ἐκ τρίτου [[in the third place]], Pl.''Ti.''54a (but = [[the third time]], Ev.Matt. 26.44, Dsc. 5.32); ἐκ τρίτων [[Euripides|E.]]''[[Orestes|Or.]]''1178, [[Plato|Pl.]]''[[Gorgias|Grg.]]'' 500a:—regul. Adv. [[τρίτως]] [[in the third degree]], Id.''Ti.''56b.<br><span class="bld">2</span> τρίτον [[thrice]], Syrian.''in Metaph.'' 134.15, ''Gp.''2.39.7, al., Sch.Pi.''O.''2.123; Elean ἐν τρίτον ''Schwyzer'' 412.4.<br><span class="bld">IV</span> τὸ τ. μέρος Isoc.12.177, etc.; τὸ τ. Luc.''Tox.''46; τὸ τ. τοῦ ἀριθμοῦ Str.7.7.4, cf. [[LXX]] ''Nu.''15.6; <b class="b3">ἐπὶ τῷ τ.</b> at [[the third]] signal, X.''An.''2.2.4.<br><span class="bld">V</span> [[τρίτα]], τά,<br><span class="bld">1</span> (''[[sc.]]'' [[ἱερά]]) [[a sacrifice offered the third day after the funeral]], Ar.''Lys.''613, Is.2.37, Poll.8.146.<br><span class="bld">2</span> <b class="b3">τὰ τρίτα λέγειν τινί</b> play [[the third part]] (like <b class="b3">τριταγωνιστεῖν τινι</b>), D.19.246, cf. Men.223.17.<br><span class="bld">3</span> <b class="b3">πρῶτα δραμεῖν καὶ δεύτερα καὶ τ.</b> win.. [[third place]] in the race, E.''Epigr.''3 ([[τρίτατα]] cj. Bgk.). (Cf. Skt. trlīyas, Lat. [[terlius]], etc.)

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1149.png Seite 1149]] der dritte, Hom. u. Hes. u. Folgde überall; [[τρίτος]] αὐτὸς ἦλθεν, er ging selbdritter, d. i. mit zwei Andern, vgl. Od. 20, 185; – τρίτην ἡμέραν, vorgestern, Lob. Phryn. p. 323; – τρίτον, adv., drittens, zum dritten Male, τὸ τρίτον, od., wie Wolf schreibt, [[τοτρίτον]], Il. 6, 186 u. öfter; Her. 1, 55 u. sonst; Plat. Prot. 351 d; ἔτι δὴ τὸ τρίτον λέγωμεν, Parm. 155 e; – τὰ τρίτα, ''[[sc.]]'' [[ἱερά]], ein Todtenopfer, das am dritten Tage nach der Bestattung dargebracht wurde, τὰ τρίτα ποιεῖν, Isae. 2, 37; – auch ''[[sc.]]'' ἆθλα, der dritte Kampfpreis; – τὰ τρίτα λέγειν τινί, unter Einem die dritte Rolle spielen, Dem. 19, 246.

|elrutext='''τρίτος:''' [[третий]]: τοῖσι δ᾽ [[ἅμα]] τ. ἦρχον [[ἐγών]] Hom. с ними втроем предводительствовал и я; τ. [[αὐτός]] Luc. сам-третей, т. е. втроем; ἐκ τρίτου и ἐκ τρίτων Plat. на третьем месте, в-третьих - см. тж. [[τρίτα]], [[τρίτον]] и [[τρίτη]].

|sltr=<b>τρῐτος</b> (-ον; -αν, -αισιν; n. pro adv., -ον.) “τρίταισιν δ' ἐν γοναῖς [[ἄμμες]] αὖ κείνων φυτευθέντες [[σθένος]] ἀελίου χρύσεον λεύσσομεν” (P. 4.143) ῥίζαν ἀπείρου τρίταν εὐήρατον (τὴν Λιβύην Σ.) (P. 9.8) ἀγῶνί τε Κίρρας ἐν τῷ Θρασυδᾷος ἔμνασεν ἑστίαν τρίτον [[ἔπι]] στέφανον πατρῴαν βαλών (P. 11.14) Περσεὺς [[ὁπότε]] τρίτον ἄυσεν κασιγνητᾶν [[μέρος]] ἐνναλίᾳ Σερίφῳ λαοῖσί τε μοῖραν [[ἄγων]] (i. e. Medusa) (P. 12.11) διπλόαν νίκαν ἀνεφάνατο παίδων λτ;τεγτ; τρίταν [[πρόσθεν]] (I. 4.71) εἴη δὲ τρίτον σωτῆρι πορσαίνοντας Ὀλυμπίῳ Αἴγιναν [[κάτα]] σπένδειν μελιφθόγγοις ἀοιδαῖς (''[[sc.]]'' κρατῆρα: τὸν δὲ τρίτον κρατῆρα Διὸς σωτῆρος ἔλεγον Σ.) (I. 6.7) κατὰ μὲν φίλα τέκν' ἔπεφνεν δώδεκ, αὐτὸν δὲ τρίτον (''[[sc.]]'' τὸν πατέρα Νηλέα: i. e. τρίτον καὶ δέκατον) fr. 171. n. acc. s. pro adv., ἐν δὲ πείρᾳ [[τέλος]] διαφαίνεται ὧν [[τις]] ἐξοχώτερος γένηται, ἐν παισὶ νέοισι [[παῖς]], ἐν ἀνδράσιν [[ἀνήρ]], τρίτον ἐν παλαιτέροισι (N. 3.72)

|mltxt=-η, -ο / [[τρίτος]], -η, -ον, ΝΜΑ, και αιολ. τ. [[τέρτος]], θηλ. [[τέρτα]] και τερτία, Α<br /><b>1.</b> αυτός που κατέχει τη [[θέση]] [[μετά]] τον δεύτερο, ο [[τελευταίος]] από τους [[τρεις]]<br /><b>2.</b> (το ουδ. εν. ως επίρρ.) <i>τρίτο</i>(<i>ν</i>)<br />([[μετά]] το <i>πρώτο</i>[[ν]] και το <i>δεύτερο</i>[[ν]])<br />[[κατά]] τρίτο λόγο, σε [[τρίτη]] [[σειρά]]<br /><b>νεοελλ.-μσν.</b><br />(<b>το θηλ. ως κύριο όν.</b>) <i>η Τρίτη</i><br />η [[τρίτη]] [[ημέρα]] της εβδομάδας, [[μετά]] την [[Κυριακή]] και τη Δευτέρα<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> <b>το αρσ. ως ουσ.</b> ο [[τρίτος]]<br />α) [[πρόσωπο]] άσχετο σε μια [[υπόθεση]]<br />β) [[μεσολαβητής]], [[διαιτητής]]<br />γ) [[εραστής]] της συζύγου ή ερωμένη του συζύγου<br /><b>2.</b> <b>το θηλ. ως ουσ.</b> η [[τρίτη]]<br />α) <b>μουσ.</b> το [[διάστημα]] [[ανάμεσα]] σε [[τρεις]] βαθμίδες, σε διαδοχικούς φθόγγους της κλίμακας<br />β) μία από τις [[οκτώ]] θέσεις απόκρουσης στην [[οπλασκία]]<br />γ) [[τρία]] χαρτιά του ίδιου χρώματος σε κατιούσα [[διαδοχή]] ([[τρίτη]] του άσσου)<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> «[[τρίτος]] [[κόσμος]]» — οι χώρες της Ασίας, της Αφρικής και της Λατινικής Αμερικής οι οποίες ήταν [[πρώην]] αποικίες και διανύουν [[τώρα]] το [[στάδιο]] της βιομηχανικής και τεχνολογικής ανάπτυξης<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br /><b>φρ.</b> «[[τρίτη]] [[ημέρα]]<br />α) η μεθαυριανή [[ημέρα]], [[μεθαύριο]]<br />β) η προχθεσινή [[μέρα]], [[προχθές]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> αυτός που βρίσκεται ή πηγαίνει [[κάπου]] [[μαζί]] με άλλους δύο («τοῖσι δ' ἐπὶ [[τρίτος]] ἦλθε Φιλοίτιος», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>2.</b> αυτός που επαναλαμβάνεται [[τρεις]] φορές («καὶ πεπτωκότι τρίτην [[ἐπενδίδωμι]]» — του [[δίνω]] τρίτο, τελειωτικό [[χτύπημα]], <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>3.</b> η τελευταία, [[τρίτη]] [[σπονδή]] [[προς]] τιμήν του [[Διός]] Σωτήρος («Διὸς Σωτηρίου σπονδὴ τρίτου κρατῆρος», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>4.</b> <b>το θηλ. ως ουσ.</b> ἡ [[τρίτη]]<br />η [[τρίτη]] [[χορδή]] του επτάχορδου οργάνου<br /><b>5.</b> <b>φρ.</b> «διὰ τρίτης» — [[κατά]] τη [[διάρκεια]] της τρίτης ημέρας<br /><b>6.</b> (το ουδ. εν. ως επίρρ.) [[επίσης]] («[[τρίτον]] δ' ἀδελφῴ δύο... [[μόρον]] κοινὸν κατειργάσαντο», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>7.</b> (<b>το ουδ. πληθ. ως ουσ.</b>) <i>τὰ τρίτα</i><br />α) [[ιεροτελεστία]] της τρίτης ημέρας [[μετά]] την [[κηδεία]]<br />β) η [[κατάταξη]] στην [[τρίτη]] [[θέση]], η [[τρίτη]] [[νίκη]] σε αγώνα<br /><b>8.</b> <b>φρ.</b> α) «[[τρίτον]] [[ἡμίδραχμον]]» — [[δυόμισυ]] δραχμές<br />β) «τρίτα [[λέγω]]» — [[είμαι]] [[τριταγωνιστής]] σε [[παράσταση]]. <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br />[[τρίτως]] Α<br />[[κατά]] τρίτο λόγο, [[τρίτον]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Το τακτικό αριθμ. [[τρίτος]] έχει σχηματιστεί από την εξασθενωμένη [[βαθμίδα]] <i>τρι</i>- του αριθμητικού [[τρεις]], [[τρία]] (<b>πρβλ.</b> σύνθ. με α' συνθετικό <i>τρι</i>-) με κατάλ. -<i>τος</i> ([[πρβλ]]. [[ἕκτος]], [[πέμπτος]]). Ο τ. [[τέρτος]], εξάλλου, εμφανίζει φωνηεντισμό -<i>ε</i>- και [[αντιστροφή]] [[μεταξύ]] του φωνήεντος και του υγρού -<i>ρ</i>- (<b>πρβλ.</b> [[κρίκος]]: [[κίρκος]]). Τέλος, το αριθμ. [[τρίτος]] αντιστοιχεί με τ. ἄλλων ΙΕ γλωσσών, <b>πρβλ.</b> λατ. <i>tertius</i>, το χαρ. Α' <i>trit</i>, τοχαρ. Β' <i>trite</i>, βεδικό <i>Tritah</i>].

|mdlsjtxt=τρῐ́τος, η, ον [[τρεῖς]]<br /><b class="num">I.</b> the [[third]], Lat. [[tertius]], Hom., etc.; [[τρίτος]] ἦλθε he came [[himself]] the [[third]], i. e. with two others, Od.; so, [[τρίτος]] [[αὐτός]], Attic:— the [[third]] often appears as completing the [[tale]], τρίτην [[ἐπενδίδωμι]] (sub. πληγήν) the [[third]] and [[finishing]] [[stroke]], Aesch.; cf. [[σωτήρ]] I. 2.<br /><b class="num">II.</b> τρίτη, with or without [[ἡμέρα]], the day [[after]] [[tomorrow]], ἐς τρίτην ἡμέραν Ar.; τῇ τρίτῃ Xen.;—but, χθὲς καὶ τρ. ἡμέραν [[yesterday]] and the day [[before]], Xen.<br /><b class="num">III.</b> τρίτον as adv., [[thirdly]], Soph., Eur., etc.; also, τὸ τρίτον Hom., [[Attic]]<br /><b class="num">IV.</b> τρίτα, ων, τά,<br /><b class="num">1.</b> (sub. [[ἱερά]]) a [[sacrifice]] to the [[dead]], offered the [[third]] day [[after]] the [[funeral]], Isae.<br /><b class="num">2.</b> τὰ τρίτα λέγειν τινί to [[play]] the [[third]] [[part]] to any one, Dem.

|sngr='''原文音譯'''：tr⋯toj 特里拖士<br />'''詞類次數'''：形容詞 名詞（57）<br />'''原文字根'''：第三 相當於： （[[שְׁלִישִׁי]]&#x200E; / [[שְׁלִשִׁיָּה]]&#x200E;）<br />'''字義溯源'''：第三部份，第三時間，第三，三分之一，第三次，第三個，第三位，第三天，第三層，第三樣；源自（[[τρεῖς]] / [[Τρεῖς ταβέρναι]]）*=三）<br />'''出現次數'''：總共（57）；太（7）；可（3）；路（10）；約（4）；徒（4）；林前（2）；林後（3）；啓（24）<br />'''譯字彙編'''：<br />1） 第三（22） 太16:21； 太17:23； 太20:3； 太20:19； 太22:26； 太27:64； 可15:25； 路9:22； 路12:38； 路18:33； 路24:7； 路24:21； 路24:46； 約2:1； 徒2:15； 徒10:40； 徒23:23； 林前12:28； 林前15:4； 啓4:7； 啓6:5； 啓21:19；<br />2） 三分之一（15） 啓8:7； 啓8:7； 啓8:8； 啓8:9； 啓8:9； 啓8:10； 啓8:11； 啓8:12； 啓8:12； 啓8:12； 啓8:12； 啓8:12； 啓9:15； 啓9:18； 啓12:4；<br />3） 第三次（8） 太26:44； 可14:41； 路23:22； 約21:14； 約21:17； 約21:17； 林後12:14； 林後13:1；<br />4） 第三個（4） 可12:21； 路20:12； 路20:31； 啓6:5；<br />5） 第三位（3） 啓8:10； 啓14:9； 啓16:4；<br />6） 第三天（2） 路13:32； 徒27:19；<br />7） 第三樣（1） 啓11:14；<br />8） 第三層（1） 林後12:2；<br />9） 三樣（1） 啓9:18