ἀναρρήγνυμι: Difference between revisions

|Definition=([[ἀναρρηγνύω]] <span class="bibl">App.<span class="title">BC</span>4.115</span>), <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[break up]], μή οἱ ὕπερθε γαῖαν ἀναρρήξειε Ποσειδάων <span class="bibl">Il.20.63</span>; ἀ. αὔλακας <span class="bibl">Hdt.2.14</span>; <b class="b3">ἀναρρήγνυμι τάφον</b> [[dig]] a [[grave]], <span class="bibl">E.<span class="title">Tr.</span>1153</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[break through]], [[break open]], τεῖχος ἀναρρήξας <span class="bibl">Il.7.461</span>; οἴκων μυχούς <span class="bibl">E.<span class="title">Hec.</span>1040</span>; ὑπόνομον <span class="bibl">Plb.5.71.9</span>; ἐργαστήρια <span class="bibl">Plu.<span class="title">Pel.</span>12</span>:—Pass., νῆες ἀναρραγεῖσαι τὰς παρεξειρεσίας <span class="bibl">Th.7.34</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[tear open]] a carcase, of lions, <span class="bibl">Il.18.582</span>; of hounds, <span class="bibl">X.<span class="title">Cyn.</span> 7.9</span>; of Ajax, <b class="b3">δίχα ἀνερρήγνυ</b> was [[cleave|cleaving]] them [[asunder]], <span class="bibl">S.<span class="title">Aj.</span> 236</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> [[make to break forth]], λόγον <span class="bibl">Pi.<span class="title">Fr.</span>180</span>; ἔπη <span class="bibl">Ar.<span class="title">Eq.</span>626</span>; [[νεῖκος]] <span class="bibl">Theoc.22.172</span>; [[πόλιν]] [[make]] it [[break out]], [[excite]] [[greatly]], <span class="bibl">Plu. <span class="title">Flam.</span> 10</span>, <span class="bibl"><span class="title">Mar.</span>35</span>:—Pass., with pf. [[ἀνέρρωγα]], [[burst forth]], [[break]], of sores, <span class="bibl">Hp.<span class="title">Fract.</span>11</span>; of floods, <span class="bibl">Arist.<span class="title">Mete.</span>368a26</span>; of volcanoes, <span class="bibl">Id.<span class="title">Mir.</span> 846a9</span>: metaph., of words, ἀνέρρωγεν τὸ φώνημα <span class="bibl">Pherecr.10</span> D.; of persons, <b class="b3">ἀναρρήγνυσθαι πρὸς ὀργήν, εἰς ἅπαν τόλμης</b>, <span class="bibl">Plu.<span class="title">Brut.</span>18</span>, <span class="bibl"><span class="title">Cic.</span> 19</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> intr., [[break]] or [[burst forth]], δέδοιχ' ὅπως μὴ . . ἀναρρήξει κακά <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>1075</span>: especially in pf. part. [[ἀνερρωγώς]], of the [[mouth]] of [[carnivorous]] [[animal]]s, [[with a wide gape]], στόμα ἔχειν ἀνερρωγός <span class="bibl">Arist. <span class="title">HA</span>502a6</span>, <span class="bibl"><span class="title">PA</span>696b34</span>; of the animals themselves, <b class="b3">τὰ καρχαρόδοντα πάντα ἀνερρωγότα</b> ib.<span class="bibl">662a27</span>, cf. <span class="bibl">30</span>.—Pres. [[ἀναρρήττω]], <span class="bibl">D.S.17.58</span>.</span>

|dgtxt=<b class="num">• Alolema(s):</b> tb. ἀναρρηγνύω App.<i>BC</i> 4.115<br /><b class="num">I</b> act. tr.<br /><b class="num">1</b> [[rajar]], [[abrir una brecha en]] μή οἱ ὕπερθε γαῖαν ἀναρρήξειε Ποσειδάων <i>Il</i>.20.63, τεῖχος <i>Il</i>.7.461, τοίχους Theoc.22.12, οἴκων ... μυχούς E.<i>Hec</i>.1040, ἐργαστήρια Plu.<i>Pel</i>.12, ναῦς D.C.50.29.3<br /><b class="num">•</b>[[arrancar]] στήλην Theoc.22.208.<br /><b class="num">2</b> [[partir]], [[desgarrar]] (λεόντε) βοὸς ... βοείην <i>Il</i>.18.582, de perros, X.<i>Cyn</i>.7.9, de Áyax τὰ δὲ ... δίχ' ἀνερρήγνυ S.<i>Ai</i>.236, ταύρου γαστέρα Nonn.<i>D</i>.11.268.<br /><b class="num">3</b> c. ac. de resultado [[abrir]], [[cavar]] αὔλακας Hdt.2.14, τάφον E.<i>Tr</i>.1153, ὑπόνομον Plb.5.71.9.<br /><b class="num">4</b> fig. [[hacer saltar]] νεῖκος Theoc.22.172<br /><b class="num">•</b>de palabras [[hacer saltar]], [[soltar]] λόγον Pi.<i>Fr</i>.180, ἔπη Ar.<i>Eq</i>.626<br /><b class="num">•</b>[[excitar]] τὰς πόλεις Plu.<i>Flam</i>.10.<br /><b class="num">II</b> intr. y v. med.<br /><b class="num">1</b> [[reventar]], [[explotar]] de volcanes, Arist.<i>Mir</i>.846^a9, de ríos que se desbordan, Arist.<i>Mete</i>.368^a26.<br /><b class="num">2</b> [[abrirse]] de una cicatriz, Hp.<i>Coac</i>.422, cf. <i>Fract</i>.11, ὅσονπερ ἂν ἐπὶ τὸ πλέον ἀνερρώγῃ τὸ στόμα en la medida en que su boca quede más abierta</i> Arist.<i>PA</i> 662^a30<br /><b class="num">•</b>en part. de perf. [[de gran abertura]] στόματα ἀνερρωγότα Arist.<i>HA</i> 502^a6, cf. <i>PA</i> 662^a27, 696^b34.<br /><b class="num">3</b> fig. [[estallar]], [[explotar]] δέδοιχ' ὅπως μὴ ... ἀναρρήξει κακά tengo miedo de que ... estallen males</i> S.<i>OT</i> 1075<br /><b class="num">•</b>de pers. [[reventar]] ἀναρρηγνύμενοι πρὸς ὀργήν Plu.<i>Brut</i>.18, εἰς ἅπαν ἀναρραγήσεσθαι τόλμης Plu.<i>Cic</i>.19.

|btext=<i>f.</i> ἀναρρήξω, <i>ao.</i> [[ἀνέρρηξα]], <i>pf. au sens intr.</i> [[ἀνέρρωγα]];<br /><b>A.</b> <i>tr.</i> <b>I.</b> ([[ἀνά]], en haut);<br /><b>1</b> briser à la surface <i>ou</i> en haut ; ouvrir : γαῖαν IL fendre la terre ; αὔλακας HDT creuser des sillons;<br /><b>2</b> briser de bas en haut, ruiner de fond en comble ; [[τεῖχος]] IL renverser un mur;<br /><b>II.</b> ([[ἀνά]], à travers);<br /><b>1</b> briser en traversant : [[ναῦς]] ἀναρρήγνυται THC le navire est ouvert (par l'éperon du navire ennemi) ; déchirer, mettre en pièces;<br /><b>2</b> faire éclater ; <i>Pass.</i> éclater, faire éruption ; <i>fig.</i> ἀναρρήγνυσθαι πρὸς ὀργήν PLUT éclater en un transport de colère ; <i>fig. à l'Act.</i> [[ἀν]]. πόλεις PLUT faire éclater des troubles <i>ou</i> de l'agitation dans les cités;<br /><b>B.</b> <i>intr.</i> éclater ; [[δέδοικα]] μὴ ἀναρρήξει κακά SOPH je crains que des malheurs n'éclatent.<br />'''Étymologie:''' [[ἀνά]], [[ῥήγνυμι]].

|elrutext='''ἀναρρήγνῡμι:'''<br /><b class="num">1)</b> [[разрывать]], [[разверзать]] (γαῖαν Hom.; γῆν Plut.);<br /><b class="num">2)</b> [[растворять]], [[раскрывать]] (τὴν εἴσδυσιν Arst.): [[στόμα]] ἀνερρωγός Arst. широко открытый рот;<br /><b class="num">3)</b> [[раздирать]], [[сдирать]] (βοείην [[βοός]] Hom.);<br /><b class="num">4)</b> [[прорывать]], [[рыть]] (αὔλακας Her.; τάφον Eur.);<br /><b class="num">5)</b> [[пробивать]] ([[νῆες]] ἀναρραγεῖσαι Thuc.): τῆς φάλαγγος ἀναρρηγνυμένης Plut. с прорывом фаланги;<br /><b class="num">6)</b> [[рушить]], [[разрушать]] ([[τεῖχος]] Hom.; τὰ περὶ τὴν οἰκίαν ἐργαστήρια Plut.);<br /><b class="num">7)</b> [[возбуждать]], [[возмущать]] (πόλιν Plut.; [[νεῖκος]] Theocr.): ὁ [[πόλεμος]] ἀναρραγείς Plut. вспыхнувшая война; ἀναρρήγνυσθαι πρὸς ὀργήν Plut. разразиться гневом; εἰς [[ἅπαν]] ἀναρραγήσεσθαι τόλμης Plut. быть готовым на любую авантюру;<br /><b class="num">8)</b> [[громко произносить]] (λόγον Pind.): ἐλασίβροντ᾽ ἀναρρηγνὺς ἔπη Arph. произнося громовые слова;<br /><b class="num">9)</b> [[прорываться]], [[внезапно появляться]], [[возникать]], [[вспыхивать]]: δέδοιχ᾽ [[ὅπως]] μὴ ἀναρρήξῃ κακά Soph. боюсь, как бы не разразились несчастья; αἱ κακίαι ἀνερράγησαν Plut. начались разбойничьи нападения.

|lsmtext='''ἀναρρήγνῡμι:''' ή -ύω, μέλ. <i>-ρήξω</i>,<br /><b class="num">I. 1.</b> [[διαρρηγνύω]], [[σχίζω]] το [[έδαφος]], σε Ομήρ. Ιλ., Ηρόδ.<br /><b class="num">2.</b> [[γκρεμίζω]], [[διασπώ]] [[τείχος]], σε Ομήρ. Ιλ., Ευρ. — Παθ., [[νῆες]] ἀναρραγεῖσαι [[τὰς]] παρεξειρεσίας, τα πλοία είχαν σπασμένες τις παρειές, σε Θουκ.<br /><b class="num">3.</b> [[κατασπαράζω]], [[ανοίγω]] [[πτώμα]], λέγεται για λιοντάρια, σε Ομήρ. Ιλ.· λέγεται για τον Αίαντα, [[δίχα]] ἀνερρήγνυ, τα έκοβε στα [[δύο]], σε Σοφ.<br /><b class="num">II.</b> κάνω να ξεσπάσει, [[εκφέρω]], όπως το Λατ. rumpere roces, σε Αριστοφ., Θεόκρ.· <i>ἀν. πόλιν</i>, την κάνω να αναταραχθεί, [[ενθουσιάζω]] υπέρμετρα, σε Πλούτ. — Παθ., εμφανίζομαι [[ξαφνικά]], [[προβάλλω]]· μεταφ., λέγεται για πρόσωπα, <i>ἀναρρήγνυσθαι πρὸς ὀργήν</i>, στον ίδ.<br /><b class="num">III.</b> αμτβ., [[ξεσπώ]], σε Σοφ.

|mdlsjtxt=<br /><b class="num">I.</b> to [[break]] up the [[ground]], Il., Hdt.<br /><b class="num">2.</b> to [[break]] [[through]] a [[wall]], Il., Eur.:—Pass., ἡ [[ναῦς]] ἀναρρήγνυται τὴν παρεξειρεσίαν the [[ship]] has its bow [[broken]] [[through]], Thuc.<br /><b class="num">3.</b> to [[tear]] [[open]] a carcase, of lions, Il.; of [[Ajax]], [[δίχα]] ἀνερρήγνυ was cleaving them [[asunder]], Soph.<br /><b class="num">II.</b> to make to [[break]] [[forth]], [[utter]], like Lat. rumpere voces, Ar., Theocr.; ἀν. πόλιν to make it [[break]] out, [[excite]] [[greatly]], Plut.:—Pass. to [[burst]] [[forth]]; metaph. of persons, ἀναρρήγνυσθαι πρὸς ὀργήν Theocr.<br /><b class="num">III.</b> intr. to [[break]] [[forth]], Soph.

{{pape

|ptext=([[ῥήγνυμι]]),<br><b class="num">1</b> <i>[[aufreißen]]</i>, γαῖαν, <i>[[bersten]] [[machen]], Il</i>. 20.63; [[τεῖχος]] 7.461; βοείην βοός, die Haut [[aufreißen]], 18.582; αὔλακας, [[Furchen]] [[aufreißen]], Her. 2.14; [[ναῦς]] ἀναρρήγνυται, das [[Schiff]] wird <i>[[angebohrt]], leck [[gemacht]]</i>, Thuc. 7.34; Plut. <i>Pyrrh</i>. 15; τάφον, ein Grab [[machen]], Eur. <i>Tr</i>. 1153; τοῖς ὀδοῦσι Aesop. 68; [[νεῖκος]], Zank <i>[[anstiften]]</i>, Theocr. 22.172; λόγον, in [[Worte]] <i>[[ausbrechen]]</i>, Pind. frg. 172; [[komisch]], ἔπη, <i>[[herausplatzen]]</i>, Ar. <i>Eq</i>. 624; überhaupt <i>[[zerreißen]]</i>, Xen. <i>Cyn</i>. 7.9; [[φλέβα]] Plut. <i>[[Artax]]</i>. 11; λόφους, <i>[[zertrümmern]], Mar</i>. 23; τὰ ἐργαστήρια, δεσμωτήρια, <i>[[sprengen]], [[Pelop]]</i>. 12, <i>Cleom</i>. 37; vgl. Eur. <i>Hec</i>. 1040. <b>Pass</b>., <i>[[bersten]], [[platzen]]</i>, vom [[Kriege]], <i>[[ausbrechen]]</i>, Plut. <i>Mar</i>. 32.<br><b class="num">2 intr</b>., <i>[[hervorbrechen]], [[entstehen]]</i> κακὰ ἔκ τινος Soph. <i>O.R</i>. 1075; pass., ἐς [[ἅπαν]] τόλμης ἀναρραγήσεσθαι, [[jedes]] [[Wagnis]] <i>[[unternehmen]]</i>, Plut. <i>Cic</i>. 19; auch [[geradezu]]: <i>[[angreifen]]</i>.