ἀλλάσσω: Difference between revisions

|Definition=later Att. [[ἀλλάττω]] Pl.''Prm.''139a: impf.<br><span class="bld">A</span> ἤλλαττον Men.''Epit.'' 466: fut. -άξω Thgn.21: aor. ἤλλαξα [[Euripides|E.]]''[[Alcestis|Alc.]]''661: pf. ἤλλᾰχα (ἀπ-) [[Xenophon|X.]]''[[Memorabilia|Mem.]]''3.13.6, (δι-) Dionys. Com.2.10:—Med., fut. ἀλλάξομαι Luc. ''Tyr.''7, (ἀντ-) E.''Hel.''1088: aor. ἠλλαξάμην Id.''El.''103, Antipho 5.79, Th.8.82, etc.: pf. (in med. sense) [[ἤλλαγμαι]] (<b class="b3"> ἐν</b>-) [[Sophocles|S.]]''[[Ajax|Aj.]]''208:—Pass., fut. ἀλλαχθήσομαι Trag. and Com., (ἀπ-) E.''Med.''878, [[Aristophanes|Ar.]]''[[The Birds|Av.]]''940; [[ἀλλαγήσομαι]] in early Prose, (ἀπ-) [[Herodotus|Hdt.]]2.120, (ἐξαπ-) Th.4.28: aor. ἠλλάχθην and [[ἠλλάγην]], former more freq. in S. and E., latter in Prose: pf. ἤλλαγμαι Antiph. 176, ''AP''9.67, al.: plpf. ἤλλακτο [[Herodotus|Hdt.]]2.26. (More common in compds., especially in later Gk.): ([[ἄλλος]]):—[[make other than it is]], [[change]], [[alter]], τόπον Parm.8.41; μορφήν Emp.137; χροιάν E. ''Med.''1168; ἤλλαττε χρώματ' Men.''Epit.''466; τὸ ἑαυτοῦ εἶδος εἰς πολλὰς μορφάς [[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]'' 380d; χώραν Id.''Prm.''139a.<br><span class="bld">II</span> ἀ. τί τινος = [[give in exchange]], [[barter]] one thing [[for]] another, τῆς σῆς λατρείας τὴν ἐμὴν δυσπραξίαν.. οὐκ ἂν ἀλλάξαιμ' ἐγώ [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]'' 967; τι ἀντί τινος [[Euripides|E.]]''[[Alcestis|Alc.]]''661:—Med., τὴν παραντίκα ἐλπίδα.. οὐδενὸς ἂν ἠλλάξαντο Th.8.82.<br><span class="bld">2</span> [[repay]], [[requite]], φόνον φονεῦσιν E.''El.''89.<br><span class="bld">3</span> [[leave]], [[quit]], οὐράνιον φῶς [[Sophocles|S.]]''[[Antigone|Ant.]]''944, cf. E.''IT''193.<br><span class="bld">4</span> Med., [[ἔξω]] τρίβου ἀλλάσσεσθαι [[ἴχνος]] = [[move]] one's [[position]], Id.''El.''103.<br><span class="bld">III</span> [[take]] one thing [[in exchange for]] another, κάκιον τοὐσθλοῦ παρεόντος Thgn.21; πόνῳ πόνον ἀ. to [[exchange]] one [[suffering]] [[with]] another ([[nisi legendum|nisi leg.]] πόνου), ''Trag.Adesp.''7.3; ἠλλαττόμεσθ' ἂν δάκρυα δόντες χρυσίον = should take in [[exchange]], Philem.73: ἀ. θνητὸν [[εἶδος]] [[assume]] it, E.''Ba.''53, cf. 1331:—more freq. in Med., τί τινος one thing [[for]] another, [[εὐδαιμονία]]ς [[κακοδαιμονία]]ν Antipho 5.79, cf. [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]''733b; τὰ οἰκήϊα κακὰ ἀλλάξασθαι τοῖσι πλησίοισι = [[exchange]] them with them, [[Herodotus|Hdt.]]7.152: hence, [[buy]], τι ἀντ' ἀργυρίου [[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]'' 371c; διά τινος ὠνῆς ἢ καὶ πράσεως ἀλλάττεσθαί τί τινι Id.''Lg.'' 915d, 915e; τοῦ παντὸς ἀ. [[prize above]] all things, Ph.''Bel.''56.30.<br><span class="bld">2</span> [[take a new position]], i.e. [[go to]] a place, ἀ. Ἅιδα θαλάμους [[Euripides|E.]]''[[Hecuba|Hec.]]''483; πόλιν ἐκ πόλεως [[Plato|Pl.]]''[[Politicus|Plt.]]'' 289e.<br><span class="bld">IV</span> abs., [[have dealings]], as [[buyer]] or [[seller]], in Med., πρός τινα [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]''915e.<br><span class="bld">2</span> [[alternate]], Emp.17.6; σκῆπτρ' ἔειν ἐνιαυτὸν ἀλλάσσοντε = to [[enjoy]] [[power]] [[in turn]], E.''Ph.'' 74, cf. Pl.''Ti.''42c:—Pass., ἀρεταὶ.. ἀλλασσόμεναι [[in turns]], Pi.''N.''11.38, cf. Arist.''Pr.''940a15. ϝ. Pass., to [[be reconciled]], [[Sophocles|S.]]''[[Fragments|Fr.]]''997.

|dgtxt=<b class="num">• Alolema(s):</b> át. [[ἀλλάττω]]; locr. [[ἀλλάζω]] <i>IG</i> 9².609.21 (Lócride V a.C.)<br /><b class="num">• Morfología:</b> [aor. poét. 2.^a pers. ind. med. ἠλλάξαο <i>AP</i> 7.373 (Thallus), 3^a sg. imperat. act. ἀλλαξέτω <i>BGU</i> 597.10 (I a.C.), 1^a sg. ind. pas. ἠλλάγην Is.4.13, Luc.<i>Gall</i>.16; fut. pas. ἀλλαγήσομαι [[LXX]] <i>Ps</i>.101.27; perf. part. ac. fem. ἠλαχόταν <i>ZPE</i> 10.237.3 (Alejandría)]<br /><b class="num">I</b> sólo c. ac.<br /><b class="num">1</b> respecto a lo normalizado o sellado [[cambiar]], [[modificar]], [[alterar]] οὐδέ τις ἀλλάξει κάκιον τοὐσθλοῦ παρέοντος (habla el autor tras enunciar su σφραγίς) nadie cambiará nada (de mis versos) para mal, estando patente lo bueno</i> Thgn.21, cf. <i>BGU</i> 361.3.24 (II a.C.), αἰὼν δὲ κυλινδομέναις ἁμέραις ἄλλ' ἄλλοτ' ἐξ ἄλλαξεν pero el tiempo con el transcurrir de los días trajo ya unos, ya otros sucesos</i> Pi.<i>I</i>.3.18, ὃς ἀλλάξει τὸ ῥῆμα τοῦτο [[LXX]] 2<i>Es</i>.6.11, ἀλλάξει τὰ ἔθη ἃ παρέδωκεν ἡμῖν Μωϋσῆς <i>Act.Ap</i>.6.14, τὰς τῶν θεῶν τιμάς [[Diodorus Siculus|D.S.]]1.73.3, frec. en los pap. οὐκ οὔσης δὲ ἐξουσίας ὁποτέρῳ ἡμῶν ἀλλάξαι τι τούτων no estando facultado ninguno de nosotros dos para variar nada de estas cláusulas</i>, <i>PCair.Isidor</i>.80.14, 81.26, cf. 82.12, <i>PN.York</i> 20.19 (IV a.C.)<br /><b class="num">•</b>en pas. [[γραμματεῖον]] ἀλλαγῆναι que el documento sea modificado</i> Is.4.13.<br /><b class="num">2</b> [[cambiar]], [[modificar]], [[variar]] forma o color μορφήν Emp.B 137.1, τὸ [[αὑτοῦ]] [[εἶδος]] εἰς πολλὰς μορφάς Pl.<i>R</i>.380d, χροιάν E.<i>Med</i>.1168, cf. Herm.<i>Sim</i>.9.4.5, 8, χρώματ' Men.<i>Epit</i>.887, <i>cálices allassontes</i>, copas de cristal irisado</i> Vopiscus <i>Quad.Tyr</i>.8.10, ἀλλάξει τὸν ἥλιον en el fin del mundo <i>Ep.Barn</i>.15.5, τὴν φύσιν <i>Ep.Barn</i>.10.7<br /><b class="num">•</b>[[cambiar a]] ὄφεος ἀλλάξει τύπον E.<i>Ba</i>.1331<br /><b class="num">•</b>la voz o el sonido [[variar]], [[alterar]] τὴν φωνήν μου <i>Ep.Gal</i>.4.20<br /><b class="num">•</b>en gener. ἄνθρωπον ἀλλάξαι (el médico debe) cambiar (totalmente) al hombre</i> Aret.<i>SD</i> 2.1.13<br /><b class="num">•</b>de ropas τὰς στολάς [[LXX]] <i>Ge</i>.35.2, cf. 2<i>Re</i>.12.20, <i>Ps</i>.101.27, <i>Eu.Oxy</i>.19.<br /><b class="num">3</b> de lugar, indif. a la dirección [[cambiar de]], [[variar de]] τόπον Parm.B 8.41, χώραν Pl.<i>Prm</i>.139a<br /><b class="num">•</b>[[dejar atrás]], [[abandonar]] οὐράνιον φῶς S.<i>Ant</i>.945, cf. E.<i>IT</i> 193, βίον ἠλαχόταν <i>ZPE</i> 10.237.3 (Alejandría), καὶ ἤλλαξαν καὶ ἀπέστησαν ἀπὸ σοῦ [[LXX]] 2<i>Es</i>.19.26<br /><b class="num">•</b>[[dirigirse]], [[ir hacia]] ᾍδα θαλάμους E.<i>Hec</i>.482, οἱ δὲ πόλιν ἐκ πόλεως ἀλλάττοντες κατὰ θάλατταν καὶ πεζῇ los (cambistas y negociantes) que van de ciudad en ciudad por tierra y mar</i> Pl.<i>Plt</i>.289e<br /><b class="num">•</b>en v. med. [[mudar]], [[trasladar]] ἔξω τρίβου τοῦδ' ἴχνος ἀλλαξώμεθα E.<i>El</i>.103.<br /><b class="num">4</b> según el trato [[cambiar]], [[trocar]] κτήνη <i>POxy</i>.729.43 (II a.C.), cf. <i>BGU</i> 1141.41, 44 (I a.C.), o pagar τὴν τιμήν <i>PSI</i> 479.5 (V a.C.), τὸν λόγον <i>PLips</i>.107.3 (III a.C.).<br /><b class="num">II</b> <b class="num">1</b>[[intercambiar]], [[cambiar]] una cosa por otra, c. ac. y gen. τῆς σῆς λατρείας τὴν ἐμὴν δυσπραξίαν ... οὐκ ἂν ἀλλάξαιμ' [[ἐγώ]] A.<i>Pr</i>.967, c. ac. y [[ἀντί]] más gen. ἀντὶ τῶνδε ... χάριν E.<i>Alc</i>.661<br /><b class="num">•</b>v. med. mismo sent. [[cambiar]], [[pagar]] ἐλπίδα ... σωτηρίας ... οὐδενὸς ἂν ἠλλάξαντο por nada habrían cambiado la esperanza de la salvación</i> Th.8.82, ἠλλάξαντο μὲν γὰρ πολλῆς εὐδαιμονίας πολλὴν κακοδαιμονίαν Antipho 5.79, τὸ μηδέτερον ... λύπης δὲ ἀλλάττεσθαι βουλόμεθα lo que no es ni placer ni dolor ... lo preferimos al dolor</i> Pl.<i>Lg</i>.733b, cf. <i>Mx</i>.237a, πένθεα δὲ στεφάνων ἠλλάξαο <i>AP</i> 7.373 (Thallus)<br /><b class="num">•</b>[[pagar en dinero]] ἀλλάττεσθαι νόμισμα τε χρημάτων καὶ χρήματα νομίσματος Pl.<i>Lg</i>.849e<br /><b class="num">•</b>c. ac. y [[ἀντί]] más gen. οὐ ... τὰν ἀρετὰν ἀλλάξομαι ἀντ' ἀδίκου κέρδους <i>Lyr.Adesp</i>.43, ἀντὶ τῆς ἀρχῆς δουλείαν ἀλλάξασθαι And.2.27, τὰ μὲν ἀντ' ἀργυρίου Pl.<i>R</i>.371c, ἀλλαττόμενα ἀντὶ ἀλλὴλων (miedos y placeres, etc.) cambiándose entre sí (y no c. la [[φρόνησις]])</i>, Pl.<i>Phd</i>.69b, ἀντὶ τῶν διδομένων χρημάτων ἀλλάξασθαι τὴν πρὸς Ῥωμαίους διαφοράν pagar por el dinero concedido (el precio de) la diferencia con Roma</i> Plb.29.9.5<br /><b class="num">•</b>gener. abs. [[tener intercambio]], [[comerciar]], [[hacer tratos]] κεκτῆσθαι καὶ ἀλλάσσεσθαι καὶ ἀποδόσθαι <i>SIG</i> 332.14, 22 (Casandrea-Potidea IV/III a.C.), οὕτως ἀλλάττεσθαι = que así haga el trato Pl.<i>Lg</i>.915d, cf. 742a, ὅταν ἀλλάσσωνται cuando hacen intercambio (el zapatero, el labriego, etc. entre sí)</i>, Arist.<i>EN</i> 1133^b1<br /><b class="num">•</b>c. otras constr. [[διά]] τινος ὠνῆς ἢ καὶ πράσεως ἀλλάττεταί τις ἕτερος ἄλλῳ Pl.<i>Lg</i>.915d, πρὸς ὃν ἂν ἀλλάττηται Pl.<i>Lg</i>.915e.<br /><b class="num">2</b> c. ac. y dat. de pers. [[devolver]], [[pagar]] φόνον φονεῦσι E.<i>El</i>.89<br /><b class="num">•</b>v. med. mismo sent. y constr. εἰ πάντες ἄνθρωποι τὰ οἰκήια κακὰ ἐς μέσον συνενείκαιεν ἀλλάξασθαι βουλόμενοι τοῖσι πλησίοισι si todos los hombres expusieran en público sus propios males, queriendo intercambiarlos con los del vecino</i> Hdt.7.152<br /><b class="num">•</b>sólo c. dat. [[hacer un cambio]] ὁ ἀλλαττόμενος τῷ δεομένῳ ὑποδήματος el que hace un trueque al que necesita una sandalia</i> Arist.<i>Pol</i>.1257^a10<br /><b class="num">•</b>c. ac. y dat. instrum. de cosa [[pagar con]] πόνῳ πόνον <i>Trag.Adesp</i>.7.3<br /><b class="num">•</b>[[pagar en especie]] ἀλλαξέτω σε αὐτὸν ... καλοῖς σπέρμασι <i>BGU</i> 597.10 (I a.C.)<br /><b class="num">•</b>pero cf. [[cambiar]] ἤλλαξαν τὴν δόξαν τοῦ ἀφθάρτου ἐν ὁμοιώματι εἰκόνος <i>Ep.Rom</i>.1.23.<br /><b class="num">3</b> fig. v. med. [[apreciar]], [[valorar]] τοῦ παντὸς por encima de todo</i> Ph.<i>Bel</i>.56.30.<br /><b class="num">III</b> intr. c. suj. plu. o du.<br /><b class="num">1</b> [[alternar]], [[turnarse]] ταῦτ' ἀλλάσσοντα διαμπερὲς οὐδαμὰ λήγει (la unión y desunión por obra de Amor y Odio), Emp.B 17.6, σκῆπτρ' ἔχειν ... ἐνιαυτὸν ἀλλάσσοντε E.<i>Ph</i>.74, cf. sg. ἀλλάττων τε οὐ πρότερον πόνων λήξοι, πρίν ... Pl.<i>Ti</i>.42c<br /><b class="num">•</b>v. med. mismo sent. καὶ ταῦτα ἀλλάσσονται de masas de aire, Arist.<i>Pr</i>.940^a15.<br /><b class="num">2</b> [[diferir]] ἀλλήλων unos de otros</i> D.H.<i>Dem</i>.53.<br /><b class="num">3</b> en v. med. [[reconciliarse]] S.<i>Fr</i>.997.<br /><b class="num">IV</b> usos intr. en v. med. o aor. rad.<br /><b class="num">1</b> [[modificarse]], [[alterarse]] ἀρχαῖαι δ' ἀρεταὶ ἀμφέροντ' ἀλλασσόμεναι γενεαῖς ἀνδρῶν σθένος las antiguas virtudes, tras sufrir altibajos a lo largo de las generaciones, traen de nuevo el vigor de los hombres</i> Pi.<i>N</i>.11.37-38, οὐ μὴ ἀλλαγῇ ὁ λογισμὸς αὐτῶν [[LXX]] <i>Sap</i>.12.10.<br /><b class="num">2</b> [[variar]], [[cambiar]], [[mudar]] εἰ δὲ ἡ στάσις ἤλλακτο τῶν ὡρέων pero si cambiara la posición de las estaciones</i> Hdt.2.26, χρῶμα παρὰ τὴν θέσιν τῶν ἀτόμων ἀλλάττεσθαι ... φησι (Epicuro) dice que el color de los átomos varía según su posición</i> Epicur.<i>Ep</i>.[2] 44.9, εἰ κἀγώ ποτε ἠλλάγην ὥσπερ σύ en la transmigración, Luc.<i>Gall</i>.16, de carácter o inclinaciones μὴ ἵνα δόξωμέν σε εὐθέως ἠλλάχθαι τὰ πρὸς ἡμᾶς no para que pensemos que tú has variado en tu benevolencia respecto a nosotros</i>, <i>PRyl</i>.230.10.<br /><b class="num">3</b> [[pasarse]], [[cambiarse]], [[mudarse]], [[trasladarse]] πρὸς ἕτερα χωρία D.55.32, cf. <i>PMich</i>.203.9 (II a.C.), οὐδ' ἠλλάξαντο, ἀλλ' ἔμειναν ἐφ' ἧς εἶχον (γῆς) Aristid.1.95<br /><b class="num">•</b>fig. οὐδεὶς ἂν ἠλλάξατο μονάρχου πρόσχημα καὶ βίον nadie se habría pasado a (escribir) la biografía de un monarca Plb.8.11.5.<br /><b class="num">• Etimología:</b> Cf. [[ἀλλαγή]].

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0102.png Seite 102]] ἀλλάξω, pass. aor. I. ήλλάχθην, Her. u. Tragg. gew., seltener bei Ar., in Prosa gew. aor. II. ἠλλάγην, [[anders machen]], [[verändern]], dah. Eins für das Andere nehmen, verwechseln, vertauschen, τί τινος, Aesch. Prom. 969; οὐράνιον φῶς ἀλλάξαι ἐν χαλκοδέτοις αὐλαῖς Soph. Ant. 936, das Himmelslicht mit Kerkerbanden tauschen; ἀλλάξασθ' ἀΐδου θαλάμους Eur. Hec. 478; [[εἶδος]] ἀλλάξαι, eine veränderte Gestalt annehmen, Bacch. 53. 1329; τὸ [[ἑαυτοῦ]] [[εἶδος]] ἐς πολλὰς μορφάς Plat. Rep. II, 380 d; πόλιν ἐκ πόλεως Polit. 289 e; χώραν Parmen. 139 a, ein Land verlassen. Dah. vergelten, φόνον φονεῦσι Eur. El. 89. – Med., gegen etwas für sich austauschen, τί τινος, τὴν [[παραυτίκα]] ἐλπίδα οὐδενός Thuc. 8, 82; bes. vom Handel, [[νόμισμα]] χρημάτων καὶ χρήματα νομίσματος Plat. Legg. VIII, 849 e; [[ἀντί]] τινος, z. B. ἀντ' ἀργυρίου Rep. II, 371 c; vom Kaufe und Verkaufe, ὅσα διά τινος ὠνῆς ὴ καὶ πράσεως ἀλλάττεταί τις ἄλλῳ Legg. XI, 915 d, bes. Sp.; Her. verb. τοῖς πλησίοισι τὰ οἰκήϊα κακά 7, 152; [[πρός]] τινα, Plat. Legg. XI, 915 e u. Folgde.

|elrutext='''ἀλλάσσω:''' атт. [[ἀλλάττω]] (aor. [[ἤλλαξα]]; pass.: fut. ἀλλαχθήσομαι и [[ἀλλαγήσομαι]], aor. 1 [[ἠλλάχθην]], aor. 2 [[ἠλλάγην]], pf. [[ἤλλαγμαι]]) тж. med.<br /><b class="num">1</b> [[изменять]], [[менять]] (τὸ ἑαυτοο [[εἶδος]] εἰς πολλὰς μορφάς Plat.): ἀ. χροίαν Eur. меняться в лице; ἀ. χῶραν Plat. менять местопребывание; ἀλλάξαι τὴν πολιτείαν Polyb. изменить политический строй; πόλιν ἐκ πόλεως ἀ. Plat. обходить город за городом;<br /><b class="num">2</b> [[давать]] или [[брать взамен]], [[обменивать]] (τί τινος Aesch. и τι [[ἀντί]] τινος Eur.): ἀλλάττεσθαί τί τινος Thuc., Plat.; обменивать что-л. на что-л.; ἀλλάξασθαί τινί τι Her. обменяться с кем-л. чем-л.; ἀντ᾽ ἀργυρίου ἀλλάξασθαί τι Plat. продать что-л. (досл. обменять на деньги); σκῆπτρ᾽ ἐνιαυτὸν ἀ. Eur. через год отдавать скипетр, т. е. чередоваться в царствовании;<br /><b class="num">3</b> med. [[вести торговлю]], [[торговать]] (πρός τινα Plat.);<br /><b class="num">4</b> [[возмещать]], [[воздавать]]: φόνον φονεῦσι πατρὸς ἀλλάξαι Eur. отомстить убийством убийцам отца;<br /><b class="num">5</b> [[оставлять]], [[покидать]] (οὐράνιον [[φῶς]] Soph.).