3,277,649
edits
δυναστεύω: Difference between revisions
CSV import
(13_6a) |
(CSV import) |
||
| (36 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=dynasteyo | |Transliteration C=dynasteyo | ||
|Beta Code=dunasteu/w | |Beta Code=dunasteu/w | ||
|Definition= | |Definition=<span class="bld">A</span> [[hold power]] or [[lordship]], [[be powerful]] or [[influential]], [[Herodotus|Hdt.]]9.2, Isoc.12.82, ''OGI''56.12, etc.; <b class="b3">τὸ-εῦον</b>, opp. [[δῆμος]], Th.6.89; ἡ πόλις τῶν λοιπέων ἐδυνάστευε μέγιστον [[Herodotus|Hdt.]]5.97: c. gen., to [[be lord over]], Οἰχαλίας [[Diodorus Siculus|D.S.]]4.31: metaph., αἱ ἄλογοι ἡδοναὶ δ. ψυχῆς Ph.1.19: c. dat., Ath.14.624d: generally, [[prevail]], [[be prevalent]], of a wind, of climate, Hp.''Aph.''3.5, Aër. 12; to [[be influential]], [[potent]], ἐν τῷ σώματι Id.''VM''16, cf. Herophil. ap. Gal.12.619:—Pass., to [[be ruled]], πρὸς μυρίων Ph.2.503.<br><span class="bld">II</span> Math., in Pass., to [[be concerned with powers]] of numbers, [[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]'' 546b. | ||
}} | |||
{{DGE | |||
|dgtxt=<b class="num">I</b> <b class="num">1</b>c. suj. de pers. o colect. [[tener poder]], [[ser poderoso o preminente]] en el orden político, económico o social οἱ δυναστεύοντες ἄνδρες ἐν τῇσι πόλισι Hdt.9.2, cf. Th.2.102, ἡ τῶν δυναστευόντων ἡγεμονία Pl.<i>Lg</i>.711c, cf. <i>R</i>.498e, (δαπάναι) αἷς νῦν ἅπαντες δυναστεύουσιν Isoc.12.82, μονάρχῳ ἢ στρατηγῷ ἢ φυγάδι δυναστεύοντι Aen.Tact.10.16, οὐ γὰρ ἐν τῷ δυναστεύειν ἡ ἀρετὴ οὐδ' ὁ νοῦς en efecto, ni la virtud ni el entendimiento (radican) en el poder</i> Arist.<i>EN</i> 1176<sup>b</sup>18, cf. 1124<sup>a</sup>22, Theopomp.Hist.312, <i>OGI</i> 56.12 (Tanis III a.C.), Plot.2.9.9<br /><b class="num">•</b>esp. [[establecerse en el poder]], de gobernantes y tiranos [[gobernar]] κατοικισθεὶς ἐς τοὺς περὶ Οἰνιάδας τόπους ἐδυνάστευσε Th.2.102, δυναστεῦσαι δὲ τετταράκοντα καὶ δύο (ἐτῶν) de Dionisio el Viejo, Plb.12.4a.3, c. gen. Οἰχαλίας [[Diodorus Siculus|D.S.]]4.31, τῶν ... ἐθνῶν Eus.<i>HE</i> 1.13.2, c. dat. αὐτοῖς Ath.624d<br /><b class="num">•</b>part. neutr. subst. τὸ δυναστεῦον [[el poder absoluto]] op. [[δῆμος]] Th.6.89<br /><b class="num">•</b>tb. c. ac. int. πᾶσαν δυναστείαν δυναστεύοντι al que ostenta cualquier poder</i> Pl.<i>Lg</i>.777e<br /><b class="num">•</b>[[gobernar]] c. ac. de pers. τίς με δυναστεύσει; [[LXX]] <i>Si</i>.5.3, cf. 1<i>Pa</i>.16.21.<br /><b class="num">2</b> de [[ciudad]] [[ser dominante]], [[prevalecer]], [[ser principal o hegemónico]] αὕτη γὰρ ἡ πόλις τῶν λοιπέων ἐδυνάστευε μέγιστον de Atenas, Hdt.5.97, διὰ τὸ μεσογαίους εἶναι τὰς δυναστεύουσας ... πόλεις Plb.2.5.2<br /><b class="num">•</b>p. ext. en fisiol. mismo sent., ref. las cualidades (cf. [[δύναμις]] C II 1) ψυχρότητα ... καὶ θερμότητα ... ἥκιστα ... δυναστεύειν ἐν τῷ σώματι Hp.<i>VM</i> 16, cf. Herophil.59b, tb. de otros fenóm. naturales ὁκόταν οὗτος (ὁ νότος) δυναστεύῃ Hp.<i>Aph</i>.3.5, c. gen. ὁκόταν μηδὲν ᾖ ἐπικρατέον ... ἀλλὰ παντὸς ἰσομοιρίη δυναστεύῃ Hp.<i>Aër</i>.12, οἱ μὲν χειμῶνος, ὥσπερ οἱ νότοι, δυναστεύοντες Arist.<i>Mu</i>.395<sup>a</sup>2.<br /><b class="num">3</b> gener. [[poder]], [[dominar]] c. ac. de cosa ὁ πάντα δυναστεύων θεός [[LXX]] <i>Es</i>.8.12t, c. gen. ἐὰν ... αἱ ἄλογοι ἡδοναὶ ψυχῆς δυναστεύσωσι Ph.1.19, en v. pas. τὰ μὲν (ἡμέτερα σώματα) ... δυναστεύεται πρὸς μυρίων ὑφ' ὧν βλάπτεται Ph.2.503, ὁ τῇ φθορᾷ δεδυναστευμένος [[ἄνθρωπος]] Meth.<i>Porph</i>.1<br /><b class="num">•</b>part. neutr. subst. τὸ δυναστεῦον el elemento dominante</i> en una conjunción astrológica, Clem.Al.<i>Ex.Thdot</i>.71<br /><b class="num">•</b>[[destacar]], [[ser el principal exponente]] τοὺς δυναστεύσαντας ἐν αὐτοῖς de autores en función de sus estilos, D.H.<i>Dem</i>.8.1.<br /><b class="num">II</b> mat., en v. pas. [[estar en relación con las potencias]] αὐξήσεις δυνάμεναί τε καὶ δυναστευόμεναι multiplicaciones o incrementos dominantes y dominados</i> e.e. incrementos de las raíces y potencias de los números</i> Pl.<i>R</i>.546b. | |||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0673.png Seite 673]] ein [[δυνάστης]] sein, die Macht haben, durch Macht u. Ansehen der Erste im Staate sein; οἱ δυναστεύοντες ἄνδρες ἐν ταῖσι πόλεσι Her. 9, 2, wie Plat. Rep. VI, 498 e. So sagt Isocr. von den Athenern δ. ἐν τοῖς Ἕλλησι 4, 178, sie haben die Hegemonie. – C. gen., Posidon. bei Ath. V, 213 a; τινί, Ath. XIV, 624 d. – Auch übertr., [[πάθος]] Plat. Polit. 273 c; [[νότος]], Hippocr. – Bei Plat. Rep. VII, 546 b, αὐξήσεις δυνάμεναί τε καὶ δυναστευόμεναι, scheint es der Gegensatz des Erhebens ins Quadrat zu sein. | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0673.png Seite 673]] ein [[δυνάστης]] sein, die Macht haben, durch Macht u. Ansehen der Erste im Staate sein; οἱ δυναστεύοντες ἄνδρες ἐν ταῖσι πόλεσι Her. 9, 2, wie Plat. Rep. VI, 498 e. So sagt Isocr. von den Athenern δ. ἐν τοῖς Ἕλλησι 4, 178, sie haben die Hegemonie. – C. gen., Posidon. bei Ath. V, 213 a; τινί, Ath. XIV, 624 d. – Auch übertr., [[πάθος]] Plat. Polit. 273 c; [[νότος]], Hippocr. – Bei Plat. Rep. VII, 546 b, αὐξήσεις δυνάμεναί τε καὶ δυναστευόμεναι, scheint es der Gegensatz des Erhebens ins Quadrat zu sein. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=être le maître ; exercer le pouvoir, la domination.<br />'''Étymologie:''' [[δυνάστης]]. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''δῠναστεύω:'''<br /><b class="num">1</b> [[властвовать]], [[господствовать]] (ἐν [[ταῖσι]] πόλεσι Her. и ἐν πόλει Plat.; ἐν ταῖς πατρίσι Plut.);<br /><b class="num">2</b> [[быть могущественным]] (δυναστεύουσαι πόλεις Polyb.);<br /><b class="num">3</b> мат. возводить в третью степень: [[αὔξησις]] δυναστευομένη Plat. возведение в куб. | |||
}} | |||
{{ls | |||
|lstext='''δῠναστεύω''': εἶμαι [[δυνάστης]], ἔχω ἐξουσίαν ἢ κυριαρχίαν, Ἡρόδ. 9. 2, Θουκ. 6. 89, Ἰσοκρ. 249C, κτλ.· ἡ [[πόλις]] τῶν λοιπῶν ἐδυνάστευε [[μάλιστα]] Ἡρόδ. 5. 97· μετὰ γεν., εἶμαι [[κύριος]] ἐπί τινος, Ποσειδών. πάρ’ Ἀθην. 213Α, Διόδ. 4. 31 μετὰ δοτ., Ἀθήν. 624D·- [[καθόλου]], [[ὑπερισχύω]], [[κατισχύω]], ἐπικρατῶ· ἐπὶ ἀνέμου, ἐπὶ κλίματος, Ἱππ. Ἀφ. 1247, Ἀέρ. 288· ἔχω δύναμιν, ῥοπήν, ἐξασκῶ ἐπίδρασιν, ἐν τῷ σώματι Ἱππ. Ἀρχ. Ἰητρ. 14.- Παθ., κυβερνῶμαι, διευθύνομαι, ὑπό τινος Γαλην. ΙΙ. ὡς μαθηματ. ὅρος, ἴδε ἐν λ. [[δύναμαι]] ΙΙ. 4. | |||
}} | |||
{{grml | |||
|mltxt=(AM [[δυναστεύω]]) [[δυνάστης]]<br /><b>μσν.- νεοελλ.</b><br />[[καταδυναστεύω]], [[κυριαρχώ]], [[δεσπόζω]]<br /><b>μσν.</b><br /><b>1.</b> [[πιέζω]], [[εξαναγκάζω]]<br /><b>2.</b> [[βιάζω]] [[γυναίκα]]<br /><b>3.</b> [[βασανίζω]], κακομεταχειρίζομαι<br /><b>4.</b> [[παίρνω]] με τη βία<br /><b>5.</b> [[συγκρατώ]], [[εμποδίζω]]<br /><b>6.</b> <b>(αμτβ.)</b> [[προσπαθώ]], [[βάζω]] τα [[δυνατά]] μου<br /><b>7.</b> (η μτχ. ενεστ. ως ουσ.) <i>οι δυναστεύοντες</i><br />οι τύραννοι, οι δυνάστες<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[κατέχω]] [[εξουσία]], [[αρχή]]<br /><b>2.</b> (για [[πόλη]]) [[είμαι]] [[ηγεμόνας]] άλλων<br /><b>3.</b> [[επιδρώ]]<br /><b>4.</b> (για άνεμο) [[υπερισχύω]], [[επικρατώ]]<br /><b>5.</b> <b>μαθημ.</b> <b>παθ.</b> (για αριθμό) αναφέρομαι στην ύψωση του αριθμού σε [[δύναμη]]<br /><b>6.</b> (το ουδ. μτχ. ως ουσ.) <i>τὸ δυναστεῡον</i><br />ο [[δυνάστης]] (αντίθ. ο [[δήμος]]). | |||
}} | |||
{{lsm | |||
|lsmtext='''δῠναστεύω:''' μέλ. <i>-σω</i>, έχω, [[κρατώ]] την [[εξουσία]] ή την [[κυριαρχία]], [[κυβερνώ]], είμαι [[ισχυρός]], [[δυνατός]], [[υπερισχύω]], [[επικρατώ]], σε Ηρόδ., Θουκ. κ.λπ. | |||
}} | |||
{{mdlsj | |||
|mdlsjtxt=δῠναστεύω, fut. -σω<br />to [[hold]] [[power]] or [[lordship]], be [[powerful]], Hdt., Thuc., etc. [from δῠνάστης] | |||
}} | |||
{{lxth | |||
|lthtxt=''[[dominationem obtinere]]'', to [[hold supreme power]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.102.6/ 2.102.6] (<i>de Alcmaeone</i> <i>concerning Alcmaeon</i>),<br>''[[id quod dominatur]]'', [[that which rules]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:6.89.4/ 6.89.4]. | |||
}} | }} | ||